10
€40-70 €70-100 €100-130 €130-160 €160-190 €190-220 €220-250 €250-280 Beloningen x 1.000
Aantal bestuurders
7.4 Verantwoording over bestuurskosten bij RWT’s
Afspraken over verantwoording bestuurskosten
Rijksbreed zijn bij het merendeel van de ministeries globale afspraken gemaakt tussen ministerie en RWT’s over informatieverschaffing over bestuurskosten in de verantwoording. Slechts bij enkele ministeries is informatie over de beloning van individuele bestuurders voorgeschreven.
Deze afspraken zijn onder meer vastgelegd in instellingsbesluiten of bestuursovereenkomsten.
De RWT’s brengen over het algemeen een publiek jaarverslag uit. In deze documenten zijn in de meeste gevallen wel bestuurskosten opgenomen, echter veelal op een geaggregeerd niveau. Een beperkt aantal RWT’s conformeert zich in haar verantwoording aan gedragscodes zoals Code
16Het bedrag van€ 158 000 is als volgt opge-bouwd. Bruto jaarsalaris plus de vaste en variabele belastbare vergoedingen (zoals reiskosten, andere onkostenvergoedingen en – voor 2005 – vergoedingen voor ziektekosten) en vervolgens op dat totaal in mindering te brengen de premies voor de volksverzeke-ringen. Vervolgens is dit bedrag gecorrigeerd door rekening te houden met een, in het geval van ministers, fictieve pensioenbijdrage en een vergoeding voor het verplichte privé-gebruik van de dienstauto. Deze correctie is gedaan om een met de overige inkomens in de publieke sector vergelijkbaar bedrag te krijgen.
Goed Bestuur van de Handvestgroep Publiek Verantwoorden of Code Tabaksblat.
Een van de uitgangspunten in dit soort codes is om in de toelichting op de jaarrekening informatie te verschaffen over de bezoldiging van elk van de bestuurders. Een goed voorbeeld is in dit geval de RDW.
Good practice: Transparantie over de hoogte van bestuurkosten in het jaarverslag van de RDW
De RDW (lid van de Handvestgroep Publiek Verantwoorden) heeft in het jaarverslag 2004 de bestuurskosten in een tabel opgenomen waarin de bezoldiging van de directie-leden wordt gespecificeerd. Hierbij is onderscheid gemaakt in periodiek betaalde beloningen, variabele beloning, pensioenlasten en overige werkgeverslasten17. Ook de bezoldiging van de Raad van Toezicht is weergegeven. Daarnaast is aangegeven op welke wijze deze bedragen tot stand zijn gekomen en wie de bezoldiging heeft vast-gesteld (de minister en/of de Raad van Toezicht)
Informatievoorziening aan Tweede Kamer
In de jaarverantwoordingen van de ministeries krijgen de bestuurskosten bij de RWT’s in de regel weinig aandacht. Slechts in uitzonderlijke gevallen rapporteren de ministeries over bestuurskosten aan de Tweede Kamer. Enkele RWT’s sturen hun jaarverslag met daarin informatie over bestuurskosten rechtstreeks naar de Tweede Kamer. Soms worden jaarverslagen via de minister, al of niet voorzien van een toelichting, aan de Tweede Kamer gezonden.
7.5 Toezicht op bestuurskosten
Toezichtsvisies ministeries
In de toezichtsvisies van de ministeries werd tot nu toe weinig tot geen aandacht besteed aan het onderwerp bestuurskosten. Slechts in een enkel geval wordt in een toezichtsvisie de aanbeveling gedaan om bij het opstellen van het toezichtsarrangement een risicoanalyse uit te voeren naar wie de bestuurskosten vaststelt. In enkele toezichtsarrangementen wordt wel nader ingegaan op bestuurskosten.
Toezicht op naleving gemaakte afspraken
De naleving van afspraken over beloningen en declaraties is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de RWT zelf, op basis van de gemaakte afspraken met het ministerie, (benoemings)besluiten of wettelijke grondslagen. Bij de meeste RWT’s wordt wel een of andere vorm van rechtmatigheidstoets op ingediende declaraties uitgevoerd, onder meer door toetsing door interne controle-eenheden of (de eerst verantwoordelijke van) het bestuur of toezichthoudend orgaan. Daarnaast is vaak sprake van controle door een (externe) accountant in het kader van de goedkeuring van het jaarverslag/jaarrekening. In een beperkt aantal van de gevallen vormen informatieprotocollen, volgens een door het ministerie voorgeschreven format, het uitgangspunt.
Inzicht in bovenmatige bestuurskosten
De ministeries verkrijgen informatie over bestuurskosten op diverse manieren: bijvoorbeeld via een voorgeschreven informatieprotocol, via betrokkenheid bij benoemingstrajecten van bestuursleden of via de raad van toezicht. Verder verkrijgen ze informatie uit jaarverslagen/-rekeningen, benoemingsbesluiten bij RWT’s of interne (RWT-)bestuursreglementen die voor goedkeuring aan de minister worden voorgelegd.
17Hieronder worden de werkgeversbijdrage in de ziektekostenverzekering en het
werk-ministerie over het algemeen terug op de rechtmatigheidscontroles bij de RWT. Het merendeel van de ministeries analyseert de informatie van RWT’s, maar er was tot en met 2005 weinig tot geen inzicht in de hoogte en eventuele «bovenmatigheid» van de individuele bestuurskosten bij de RWT’s. Dit komt doordat ministeries geen normen hadden voor boven-matige beloningen en vergoedingen en omdat gedetailleerde informatie over bestuurskosten ontbreekt. Op dit punt verschaft de Wet openbaar-making uit publieke middelen gefinancierde topinkomens inmiddels duidelijkheid en verplicht het de instellingen tot openbaarmaking van de uit publieke middelen gefinancierde topinkomens.
8 INFORMATIE OVER PRESTATIES
Ministers
Verantwoording Staten-Generaal
Toezicht
Verantwoording
RWT's
Publiek geld Bedrijfsvoering Prestaties Parlementaire
controle
8.1 Inleiding
In de twee voorafgaande rapporten over verantwoording en toezicht bij RWT’s (deel 3 en deel 4) heeft de Algemene Rekenkamer eerder aandacht besteed aan verantwoording over prestaties van RWT’s en effecten voor het beleid. Dit onderzoek richt zich op het in de RWT-strategie geformu-leerde doel dat de ministers in 2005 inzicht moeten kunnen verschaffen in de realisatie van de prestaties door de RWT’s.
Antwoord op de vraag van de Tweede Kamer welke bijdrage de RWT’s aan de – door het Rijk gestelde – beleidsdoelen hebben geleverd, kan alleen gegeven worden als de ministers dit inzicht hebben.
8.2 Informatie over prestaties conform afspraken
Toezichtsvisie prestaties
In het vorige rapport over verantwoording en toezicht bij RWT’s werd geconstateerd dat de meeste ministers en RWT’s bezig zijn om de kwaliteit van de prestatie-informatie te verbeteren (Algemene Rekenkamer, 2004a).
Ook constateerde de Algemene Rekenkamer toen dat een specifieke toezichtsvisie op prestaties aanwezig was bij acht van de twaalf minis-teries. In overzicht 8.1 is per departement de stand van zaken van eind 2005 weergegeven.
Overzicht 8.1