1] RODRIGUEZ, F. (1984) BERTSOLARITZA, FORMA GABEKO HEZKUNTZA, UPV/EHU. 1995) "Hizkuntza ekoizpena hezkuntzan" XII. euskal ikasketen edizioak. Noski, horretarako hizkuntza eta kultura zehatz bat aukeratu ohi da: kolonizatzailearena (kultura idatzia, alegia).
Ahozkaritza eta Ahoskaritza
Bestalde, Txillardegirekin hitz egin ostean, "ahoskatzea" terminoa erabiltzen hasi eta hasieran erabiltzen nuen ahoskera zehazten saiatu nintzen. eta ahozkotasunaz ari garenez, amaitzeko, zer gehitu. Gainera, beste laguntzarik gabe, eta sinistu behar duzu Elizatik edo halako zerbait lortuko zuela. Ez zen, beraz, handinahiak edo erudizioak gidatutako jokabidea, baizik eta argudioetan erabilitako materiala erlijio-arloan ortodoxoa zela erakusteko beharra, egiazkoa –eta ez egileak asmatua– eta hartu beharrekoa. emanez.
KAP 1
El vicio de la concupiscencia tiene otro mal, que cuanto más uno se entrega a sus placeres, menos se satisface con lo que desea: Ignis numquam dicit sufficit (Prov. c. 30). 6]) le pidió una gran suma de dinero: pero el discreto filósofo, viendo la desvergüenza y la avaricia del deshonesto Lais, cuando, según Macrobio, no se estimaba en menos de medio talento (Macrob. 4), intenta hacernos entender que no es un hombre de carne como los demás, sino una mezcla de ángeles, o según la nota de S. de Occasio), es pensar en esconder brasas en el pecho sin quemarse: lo cual el Espíritu Santo considera imposible, diciendo: Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut ropa illius non ardeant.
Huye de la fornicación, pon siempre tierra y mucha suciedad entre tú y la oportunidad [...] Esto es lo que el glorioso Agustín comenta sobre estas palabras y dice: Cum omnibus vitiis resistendum diixisset Apostolus contra libidine, non dixit resistere, sed ait , prostituta fugitiva. El filósofo Zenón sintió una vez, mientras conversaba con otros, que uno de ellos ponía olores en la conversación, e indignado de que hubiera personas tan sensuales en su compañía, dijo con gran molestia: Quis hic mulierem oles (Dioge De la Same la suerte, los vanidosos, los opulentos y los deshonestos, tratan de cargar su persona con cosas de gran valor y regalos.
Si no es propio que el tren llegue hasta el fuego, porque ambos son de mal carácter, dice San Basilio (S. Basi. lib. de vera virg.), menos aún es que el hombre toque una parte peligrosa para el fuego. él como el fuego. Y así para el hombre, siendo carne y nacido de carne, de la memsa en la que tuvo su principio viene el fin y la ruina.
Agerian ez direnak
Twist-en, agerian utzi gabeko errealitateak kontatzen dira; izan ere, espresuki islatzen du 1980ko hamarkadako Euskal Herriko egoera soziopolitikoa. Beraz, gero, begi-bistakoak ez diren errealitate horien existentziaz eta eraginaz hausnartuko dugu: lehenik eta behin, nortasunaren, pentsamenduaren eta kokapen geografikoaren mailan adierazten diren errealitate ilunez arituko gara; gero, eleberrian behin eta berriz aipatzen diren desagertzeak eta ezkutatzeak, agertzeak edo/eta ezkutuan mantentzeak pertsonaiei eragiten dieten beharrei buruz hitz egin ahal izango dugu;. Ikusten ez diren errealitate askoren artean, hiru talde nagusi bereiz daitezke: nortasunarekin lotutakoak, pentsamendu mailan sortuak eta geografiari lotuak.
Agerikoak ez diren hiru errealitate hauek, ikusiko dugunez, 80ko hamarkadako bizi-egoeraren irudi orokorra erakusten dute. Are gehiago, liburuan, pentsamendu mailan ideien biltegiratzea gehitzen zaie ezkutuko nortasunei, errealitatearen kontzientzia handiagoko maila ezberdin gisa; Think Twist, bai, baina kontatzen ez direnen zerrenda luzea da. Gabezia horren zama bera adierazten du Diegoren amak zuloak berreraikitzeko (50) eta, bereziki, Soto eta Zeberioren hezurrak non dauden jakitea: «Familiari esan behar zaio non dauden hezurrak» (abadeak Vargasi entzun ondoren). 'egiazko aitortza, 210).
Gorpuak non geratzen diren jakitearen garrantzia ere biderkatu egiten da, nobelan zehar kokapen zehatzen muntaketa dela eta: hasieratik, non dauden lo egiten ez duten gorpuak, "han eta hemen" esan bezala. (13), "Han, han eta han..." (431) dio Zeberiok nobela bukatzear dagoenean. Alegia, lehen kapituluan agertzen den Soto eta Zeberioren presentzia-ausentzia etena berresten da.
Irakurketa proposamena
Beste batzuek diote Gabriel Lazkanoren dementzia hasi behar dela: «aspalditik ari dira eztarrian esaten [..], behiari gertatu zitzaizkion eta bere familiari ezkutatu zizkion gauzak» (45-46); edo Diego bere lagunen soinuei buruz: “Sotok eta Zeberiok oihu egin zuten berriro. Izan ere, Twist-en istorioa subjektibotasunaren eta subjektibotasunaren inguruko istorio bat da; horrela, ulertua ez sentitzea eta infernua berdin bizi dute ideologia bateko eta besteko pertsonaiek: «Alferrik da infernua bizi izan ez duenari azaltzen saiatzea...» (Diego Federi, 167) , «Ezin duzu jakin. zer demontre izan zen, Belen" (Fontechak, 223). 80ko hamarkadan errotutako ahanzturari muzin egin behar zaiolako: "Ahaztu egin ziren [egunkariak hartutako bahitua]" (111); gertatutakoa ez kontatu edo gogoratu gabe, zeren eta. bai, baina ezkutuan dagoenak are min handiagoa sortzen du: «gertatzen ez diren gauzak, jada posible ez direnak, gertatu ez direlako mingarri bihurtzen direnak, ez dira ahazten» (399).
Zentzu honetan, Twistage-tik ez datozen errealitate baldintzatzaileen berrikusketa da: kontrako agertzen diren talde sozialen berritze subjektiboa: eleberriko pertsonaiak parte-hartzaile berdinak eta garai bereko ume bihurtzen dira. Har ezazu gauzatzat eta kito"; aitzitik, agerian uzten ez diren errealitate eta bizitza mingarri horien erreportajea da eleberria. Batzuen eta besteen aldeko agerraldi bat baino gehiago, egileak ingurune berean ekartzen du kontraesankorra. euskal herritarren historia ulertzeko ezinbestekoak diren esperientziak, errealitate beraren parte izateko, elkarren ardura izateko eta ingurune sozial dinamiko berean bizitzeko: agerian ez dauden nortasunetan, bizitzetan eta ekintzetan.
Fontecha, “Ezin duzu jakin zer demontre izan zen, Belen” (223); Diegok Federi esan zion: "Alferrik da infernua bizi izan ez duen bati azaltzen saiatzea". Izan ere, badaude guk ikusi nahi edo ezin ditugunak bezain ondo ikusten ez diren gauzak.
Gure berriketak
Lehendabiziko ezaupidea
Etxean hartua
Geroztik
Xabierren Kixotada bi
Xabierrek ez zuen jatorrizko bekatuan sinesten: ikusi zuen; ikusi eta sentitu eta sentitu. Jainkoak daki gure Xabierrek zenbat urrats eman zituen tramankulu hori argitaratzeko eta patentatzeko ahaleginetan. Lagun on bat nuen eta badut orduan Madrilen diputatu sozialista zena eta Xabierri laguntzen zion.
Gure Xabierrek, gutako bakoitzari bezala, amets egiteko baimena eman zioten, gero Kixoteren ametsak bertan behera geratuko badira ere. Nire lagun onarentzat, beste amets bat bertan behera geratu zen: zorionez, nire ustez. Bere arrebarekin bizi zen eta bere etxean ezti pote gehiago zeuden liburuak baino.
Eta ez ziotela ezer utziko Xabierri, lehengusu honek dena liburuetan eta bidaietan gastatzen omen zuela. Joseren etxean, eta kotxetik jaistean, hau bota zidan Xabierrek: «Joxe Mari: urte gutxi barru, Astigarragako erdia Markesarena izango da eta ni».
Xabier eta Santxo Pantza
Zegamako elizan, Xabierrek ez zuen bere irudia ikusi nahi, Xabierrek hainbeste maite zuen Zumalakarregiko ermitan ere. Beharbada ez zuen ahaztuko Nazareteko Jesusen esaldi hau: «Jainkoa baizik ez dago onik».
Xabierren Dultzinea
Santa Kruz apaiza
Gure elkarrizketetan gai hau aipatu genuenean, gure Xabierrek bizpahiru aldiz irribarrez esan zidan: «Aitaren aurrean hilko banintz, beldur naiz gizajoak ni santu egingo ote zuen». Elkarrizketa hauek harrigarriak ziren, deskribaezinak, piperminarekin gatzatuak: hala esan zidan gure lagunak. Jarrai dezagun berrantolatzen Xabierren gelan: han zegoen Santa Cruz apaizaren argazkia, Kolonbiako misiolaria, bizar zuri luzea, urte luzez jantzia.
Xabierrek ez zuen Santa Kruz apaiza bakarrik aipatzen: beti esaten zuen «Santa Kruz eta bere semeak». Urnieta, Andoain, Villabona, Irura, Tolosa..: joan eta etorri: seguruenik ez dakit zenbat kilometro. Kontuan izanda Xabierrek Santa Kruz apaizari eman zion jaia, ez duzu arraro egingo idazki hartan, 21.
Beraz, Zegamako "Axerinenea" errotan jaio zen gure laguna, ez bera Kixote hartan, ulertzen ez den gizon horretan.
Euskal Herriko Kixote bi: Aitzol eta Orixe
Milaka fotokopia bildu eta liburuetan biltzeko ahaleginak egin ostean, Xabierrek Eusko Jaurlaritzan idazlan hauek argitaratzeko behar diren milioiak egiteko beharrezko gestioak ere egin zituen, Mari Karmen Garmendiaren eskutik. Xabierrek Aitzolari baino lan eta esfortzu gehiago egin zuela Orixesen idazlan guztiak bildu eta argitaratzeko, egia eztabaidaezina da.
Xabier, gizon jantzia
Goitik beheraino, zegamarra
Inguruko isiltasunean murgilduta bildu nintzen, eta nire bihotzaren taupadak San Adriango sabaian tanta baten soinua bezalakoa zen. Goiene eta Anzaza plaka jasotzen hasi ziren eta Anzazaren gerrikoa astindu eta lurra erori zen. Aixkonetak ezetz esan zion, eta hark: «Ez izan motel, Arabak bidali nau txerritxo bat erostera.
Zertarako balio du alokairua ordaintzeak Arabâeta Barriolak Joan Txikiren urre bakarra hartu eta gerrikoan gorde zuen? Urrenuko Barriolak, “Zeama inguruan ez duzu inor ikusten eta esaten zuten ez zutela inor ikusten”. Suaren argitan gizontxo batek ikusi zituen, batek orro egin eta jan zituen.
Goizean goiz, ardiak negarrez hasi ziren. Tartalok eskua bizkarrean bota eta ardiak Tartaloren esku utzi zituen, eta txikiak ihes egin zuen.
Kaliza hutsak
Itzulpen posible bat
Dorrerik indartsuenetik kargatu ninduzun, emeki itzala altxatu zenuen belea bezala, arimaren neguan arrosak aurkitu nituen;. Angelus - zure besoak bi hegal geldi dira, nire izpiritua lila sorta bat bezala makurtzen da eta nire gorputza bihurritzen da. Zure besoetan kateatuta nengoelako erre nuen, eta eldarnioak erretzen nau zure bizitzan altxatzen naizenean, zuriz jantzita.
Hasieran ezinegona sentitu nuen”, jarraitzen du Sandrak grabazioan, “baina gero desilusio gozo eta askatzaile bat etorri zitzaidan, azkenean artista ez nintzela onartu izan banu bezala, ez behintzat beste inor baino artista; eta, batez ere, ez nuela artista izateko beharrik, ez dudala inor baino artista gehiago nintzela erakutsi beharrik”. Aitaren baratzera itzuli zen egunaren aurretik ere, Sandrak gaztetan zizelketarako zeukan «ia atxikimendu erlijiosoa» galdua zuen, eta barruko beharrik eta grinarik gabe egiten zuen lana, noski. Garai berean nengoen Jorge Oteizak eskultura utzi zuenean”, dio grabazioan barrez, “baina ez nuen eskultura utzi nahi oso arrazoi sinple eta prosaiko bategatik: banekien ezin izango nuela aurkitu. behar nuen dirua irabazteko lanbide atseginagoa».
Kartzela eta buruko ospitale bat saihestea lortu zuen -burua oso argi zuela frogatuz- eta barruko apainketa enpresa batean hasi zen lanean. 1884an Constance Lloyd-ekin ezkondu zen -Irlandako abokatu ospetsu baten alaba-, eta bi seme izan zituzten, Cyril eta Vyvyan, bata 1885ean eta bestea 1886an jaiotakoak. Baina nahi nuke Jainkoak begiak eta belarriak irekiko zizkion eta bere ikustera. aurpegia eta entzun bere ahotsa.
Bizikletak on apur bat egin zidan, ez baitago maldan gora, batez ere barau egiten dudanean, tripako min larririk izan gabe. Eta nire parrokia hain txikia da mapan! Zalantzarik gabe, nahita utzi dudan papereko katixima-koadernoan -eta gaur goizean sehaskan-, esku trakets batek emakumezko irudi bat marraztu zuen honako inskripzio honekin: Hona hemen apaizaren dama. Plangintzaren erdia kenduko badidate ere, planaren exekuzio partzialak ez lituzke berrogeita zortzi orduko egun batzuk atzeratuko -eta urruneko bat ere badut eta, bide batez, ez du inoiz eragin pertsonalik lortuko- beharko luke.
Nire lagun zahar bat, Apaizgaitegi Tipico, jauna aurkezteko ideia larria izan nuenetik. Conderen administratzaile lagunari –ongarri kimikoen etxe handi batean bidaiaria zena– gomendatuz eskola-maisuak ez ninduen agurtu.