• No results found

KWEE SENG TJOAN

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "KWEE SENG TJOAN "

Copied!
104
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

H a r g a f t . 5 0

Rîwajat Djago Silat Tjilik

G^lljitak dan didjoeal oleh Boekhandel :

KWEE SENG TJOAN

B A T A V I A .

(2)

BIBLIOTHEEK K TLV

0095 4444

(3)
(4)
(5)

VolkenK^i^

(6)

Ada djoeal lot Jaarbeurs Bandoeng Lot Pasar Gambir dan Loterij Oewang Besar saban boelan kioear baroe.

" ' • o .

& Ü-

Loten-debitant v

Post adres :

KWEE SENG TJOAN

U t r e t s c h c h e s t r a a t 4 1

B A T A V I A - S t a d .

(7)

Ilmoe S i l a t d a r i kita o r a n g poenja l e i o e h o e r s o e d a t e i m a s h o e r d a r i d o e l o e kala, t o e r o e t a m a g o e n a m e n d j a g a diri, a t a w a bikin p e m b a i e s a n , o r a n g jang a d a p o e n j a k e p a n d e a n s i l a t tinggi, b i s a g e r a k e n kaki-tartgan d e n g e n actief s e k a l i b o e a t m e n a n g k i s a t a w a m e n j e r a n g s e l a i o e b e r a ­ d a d i a t a s a n g i n , s o e d a ternjata s a n g e t b e r f a e d a h .

Barisan G o l o k B e s a r jang s o e d a b e r d j a s a d i S h a n g h a i d a n J e h o l d e n g e n b e r t a n d i n g r a p e t s a m a p a s o e k a n J a p a n jang p o e n j a a l a t - s e n d j a t a lebi m o d e r n d a n l e n g k e p bisa b e r o l e h k e m e n a ­ n g a n a d a s a t o e r e c o r d l o e a r b i a s a .

Itoe k e m e n a n g a n a d a m e m b r i s o e m a n g e t b a g o e s b o e a t k a o e m m o e d a t i d a s i a - s l a k e n itoe k e p a n ­ d e a n d a n p a k m o e r n j a i l m o e s i l a t b e r t j a h a j a k o m - b a l i .

Djika m a o e d i b a n d i n g k e n s a m a b a n g s a B a r a t p o e n j a i l m o e p o e k o e l a n d a n b e r g o e l e t a n s e b a g i Boxing d a n Wrestling a d a b e r b e d a s a n g e t d j a o e , i t o e r o e p a i l m o e a d a m e m i n t a t e n a g a p e n c e , o r a n g jang t i d a b e r t e n a g a b e s a r , b e r t o e - b o e k e k e r , k a n s b o e a t b i s a s i n g k i r i n k e n b a h a j a

(8)

p e n j e r a n g a n a d a t e r l a l o e t i p i s .

Atoeran K o e n t a u w a d a l a e n g o e n a m e n a n g k i s , m e n j e r a n g s e r i n g k a l i d i p a k e l a k t i e k lontjat j a n g d i b a r e n g i n d e n g e n p o e k o e l a n a t a w a s u d o k a n d i t e m p a t j a n g b e r b a h a j a , d j o e g a b e r k e l i p s e r a j a m e n e n d a n g , ini s e m o e w a g e r a k a n b o l e d i l a k o e k e ^ z o n d e r k l o e a r k e n b a n j a k t e n a g a , t a p i t j o e k o e p

h e i b a t b o e a t d j a t o k e n t a n d i n g a n n j a .

S e l a e n n j a a d a b a n j a k Poo jang b a g o e s b o e a t b e r p o e r e - p o e r a k a l a d e n g e n d j a t o k e n d i r i d i t a n a h , k e m o e d i a n b a l e s m e n j e r a n g .

P i a r a s o e m a n g e t b o e a t b i s a b e r n a p a s p a n d j a n g m a t a misti tjeli, k o e p i n g misti a w a s , d a n kaki t a n g a n misti s e h e t i n i s e m o e w a s o e a l p e n t i n g , h a r o e s d i Lian d e n g e n p a h a m b e t o e l .

B o e a t l e b i m e n a r i k p e r h a t i a n k a o e m m o e d a , s a j a s e n g a d j a s a l i n l a g i tjerita d o e l o e t e n t a n g DJago 'Silat Tjilik atawa POEI SIE GIOK.

T a b e d a n h o r m a t s a j a , Oeij Bo Eng K a m p o e n g S . B a t a v i a .

(9)

Riwajat Djago Silat Tjilik.

atawa

POEI SIE GIOK

O l e h O e i j B o E n g .

D

a l e m p r o v i n c i e K w i t a n g d i s t r i c t T i a u w K e n g H o e a f d e e l i n g K o j a u w K o a n a d a s a o r a n g h a r t a w a n b e s a r , S e l f - m a d e - m a n , b e r n a m a P o e i T e k j a n g s o e d a bisa k o e m p o e l b a n j a k h a r t a - b a n d a d a r i i a p o e n j a k e p a n d e a n d a n i a p o e n j a p e r o e n t o e n g a n j a n g b a g o e s d e n g e n b o e k a s a t o e t o k o s o e t r a d a l e m k o t a N a n k i n g d e k e t p i n t o e k o t a T i a u w - j a n g - m e n , s a t o e H o o f d s t r a a t p a n g k a l a n d a g a n g jang r a m e d a l e m i t o e k o t a .

Ia p o e n j a f i r m a m e r k B a n T j i a n g b e r n i a g a r o e p a - r o e p a s o e t r a j a n g s o e d a l a m a t e r k e n a l d a n a d a p o e n j a b a n j a k l a n g g a n a n .

(10)

- 6 -

P o e i T e k d a p e t k e m a d j o e a n d a l e m ia p o e n j a B u s i n e s s , s e b a b ia p o e n j a f i r m a a d a s ä n g e t p o p u l a r , k e r n a d a r i k e d j o e d j o e r a n d a n pri b o e d i j a n g m a n i s s o e d a lanjanin s e k a l i a n iangganannja^

d e n g e n t i d a m a o e b e d a k a n o r a n g jang d a t e n g b l a n d j a jang m i s k i n m a o e p o e n jang h a r t a w a n , i a s o e d a kasi i n s t r u c t i o n p a d a s e k a l i a n p e n g g a w e - p e n g g a w e n j a misti h o r m a t k e n s e k a l i a n t e t a m o e j a n g k o e n d j o e n g k e n t o k o n j a d e n g e n s a m a r a t a . D e n g e n p a k e i t o e s y s t e m t e l a h d a p e t s y m p a t h y d a r i p e n d o e d o e k N a n k i n g , i t o e l a h a d a i a p o e n j a t j a r a d a g a n g j a n g s o e d a m e m b i k i n ia d j a d i h a r t a w a n b e s a r .

Ia p o e n j a k a o e n t o e n g a n ia s o e d a p i n d a k e n k a K w i t a n g d e n g e n m e m b l i b a n j a k s a w a d a n k e b o n d a l e m k a m p o e n g n j a .

P o e i W a n g w e b e g i t o e o r a n g k a m p o e n g b a h a - s a k e n p a d a dirinja i t o e o r a n g h a r t a w a n .

O e s i a n j a d i i t o e t e m p o s o e d a a m p i r m a s o e k i t o e n g a n a n a m p o e l o e t a o n , i a s o e d a a d a p o e n j a d o e w a a n a k lelaki d a r i istri k a w i n n j a , jang b e s a r i a n a m a k e n H a u w G i o k s e m e n t a r a j a n g ketjilan d i k a s i n a m a Bi G i o k .

(11)

T OEAN M AOE B ATJA

S o e w a m i j a n g s i a l d a n g k a l a n ?

Istri j s n g tida t a o e diri d a n t e r i c o e t n e k ? Anak p r a m p o e a n jang d l s i a - s i a k e n ? P e n o e i o e n g j a n g b e r b o e d i ?

D j a n d a j a n g k a n d e l ? Anak j a n g m a n i s ? D r a m a j a n g h e i b a t ?

O r a n g jang t e r k o e t o e k a c h i r n j a d j a d i b i n a s a ? S e p a s a n g m e r p a t i j a n g b r o e n t o e n g ?

R o e m a t a n g g a j a n g i d o e p b r o e n t o e n g ? Batjalah b o e k o e tjerita :

iSTRI JANG TERKOETOEK

a t a w a

Achirnja d j a d i b i n a s a . O l e h Lim P o e n Kie

S a t o e tjerita j a n g betoel t e l a h t e r d j a d i d i k o t a B o g o r d a n B a t a v i a , b a g i m ^ n a d i tjeritaken s a t o e istri j a n g s a n g e t d o e r h a k a a c h i r n j a m e m b a w a d r a m a j a n g s a n g e t negri d a n m e n a k o e t i n b o e l o e b a d a n p e m b a t ] a .

M a l e i s a o h k a u M a l e i s a , Kau bikin o r a n g i d o e p s o e s a , O r a n g j a n g d j a h a t d j a d i b i n a s a , Itoelah m a b e j a n g M a h a K w a s a . 1 b o e k o e t a m a t . . . . f 1 . 5 0

(12)

- 8 -

B o e k o e - b o e k o e d i O b r a l f 0 . 6 0 p e r d j i l i d . M a t a A l l a h .

P a n g l i m a p r a m p o e a n . l l m o e P e t a n g a n Liok D j i m . M a n t e n j a n g g o b l o k .

K e b o e s o e k a n d i k r a t o n T j e . T j i n E n g T j e n g S e .

P e n o e l o e n g p e r t a m a d a l a m Icetjilakahan.

R e s i a K o e d o e s .

„ S e m a r a n g . P e m i m p i n P r i d a t o .

„ P e n i k a h a n .

S o e w a m i jan l o e p a k e n k e w a d j i b a n . R e s i a T e l a p a k a n T a n g a n .

P e m b a l e s a S a m p o e r n a . E a s y l e s s o n i n E n g l i s h N o n a E l e o n o r a .

R i w a j a t D r . S u n - y a t - s e n . P e r k a w i n a n M e n o e s i a . Bv/ee Kim S i o t j i a . S o e w a m i j a n g d i b l i .

P e r d j a l a n a n d a n p e m a n d a n g a n d i T i o n g k o k . P e r o e n t o e n g a n j a n g s a n g s a r a -

(13)

- 9 -

M a s k i i a p o e n j a t o k o a d a d i N a n k i n g , t a p i ia p o e n j a k a i o e w a r g a t e t e p tinge;al d i K w i t a n g t j o e - m a s a t o e t a o n s e k a l i s a h a b i s n j a t o e t o e p b o e k o e d a p e t k a o e n t o e n g a n b e s a r i a p o e i a n g k a K w i t a n g d e n g e n b a w a o e w a n g , s a t e l a h s o e d a tinggal s a t o e boelan di k a m p o e n g n j a , b a r o e k e m o e d i a n i a b a - lik lagi k a N a n k i n g b o e a t o e r o e s t o k o n j a .

R o m a n n j a kliatan m a s i m o e d a d a n g a g a , s e r t a m a s i koeat b e r d j a l a n d j a o e , p e r g i m e n a g i o e t a n g a t a w a bli b a r a n g b a r o e , s e b a b d a l e m t o k o n j a ia p o e n j a k w a s a d a n p e n g g a w e s e m o e w a b o l e d i a n d e l i n , m a k a ia d j a r ^ n g t o e n g g o e - i n t o k o n j a .

P a d a s o e a t o e l o h o r d j o e s t r o e k e b e t o e l a n i a lagi i s e n g d o e d o e k d i d e p a n t o k o n j a , ia d a p e t liat t j o e w a t j a s e m i n g k i n l a m a d j a d i b e r t a m b a g l a p , s o e d a m e n d o e n g d a n a m p i r t o e r o e n o e d j a n b e s a r , m a k a ia s o e d a kasi p r e n t a p a d a ia p o e ­ n j a p e n g g a w e b o e a t t o e t o e p d o e l o e t o k o n j a , k a ­ p a n s o e d a b r e n t i o e d j a n b o l e b o e k a k o m b a l i .

D a r i d j a o e P o e i T e k d a p e t liat a d a s a o r a n g t o e w a d j a l a n s e p a r o lari lagi m e n d a t e n g i n s e m ­ bari pikoel k r a n d j a n g j a n g terisi n a j a - n a j a k e r t a s .

T a t k a l a i t o e o r a n g t o e w a s o e d a s a m p e d i d e -

(14)

- 10 -

p a n t o k o , ia l a l o e b e r k a t a d i h a d e p a n P o e i T e k d e n g e n s e p a r o m e r a t a p m i n t a n o e m p a n g m e n e d o e , s e l a g i t o e r o e n o e d j a n , a g a r l i n d o e n g i n i a p o e n i a b a r a n g d a g a n g a n d j a n g a n s a m p e r o e s a k k e n a b a s a s a m a a e r o e d j a n .

S a t o e p e n g g a w e jang k e b e t o e l a n b e r a d a d i s e b i a d e p a n d e n g e n i a n t j a n g s o e d a toelak i t o e p e r t n o e - h o e n a n , s o e r o e i t o e c>rang t o e w a pergi tjari iaen t e m p a t m e n e d o e , d e n g e n b r i k e n a l e s a n k e r n a m a o e t o e t o e p t o k o .

P o e i T e k d a n g e r i t o e o r a n g t o e w a p o e n j a s o e a r a o m o n g a n s e b a g i i a g o e K w i t a n g , l a g i p o e n i a m e r a s a k e s i a n a t a s d i r i n j a i t o e o r a n g t o e w a d a n i a t i d a s a m p e h a t i b o e a t b i a r i n s a d j a kasi d a g a n g a n n j a i t o e e m p e d j a d i m o e s n a k e n a a è r o e d j a n , m a k a d e n g e n s i g r a i a o e n d a n g i t o e e m ­ p e m a s o e k d a l e m t o k o n j a , s a m b i l s o e g o e k e n a e r t h e a d j a k d o e d o e k m e n g o b r o l .

S O E D A T E R B I T !

Tjinta toema dibibir

O l e h Oeij B o E n g

1 h o e k o e t a m a t f 1 . —

(15)

- 11 -

S e b a g i m a n a laijknja a f o e r a n dan" a d a t - i s t i a d a t T i o n g h o a , a n t a r a t e t a m o e d a n toean r o e m a , P o e i T e l t lebi d o e l o e d j a l a n k e n icehoimatan p a d a i t o e e m p e s a m b i l tanjaiien ia p o e n j a n a m a j a n g t e r - moelia d a n a s a i dari K w i t a n g d i k a m p o e n g m a n a s e r t a t a n j a k e n d j o e g a s o e d a b t b r a p a l a m a t i n g ­ g a l d i N a n k i n g .

Itoe o r a n g t o e w a s a m b i l berkiongtjioe ia laloe m e n j a o e t :

..Kaloe b e g i t o e s o b a t d j o e g a a s a l d a r i K w i t a n g s o e n g g o e s a j a t i d a n j a n a s e k a l i b a h o e w a ini h a r i s a j a b i s a b e r d j o e m p a d e n g e n o r a n g s a t o e k a m ­ p o e n g s e n d i r i , t a p i s a j a d i K w i t a n g d o e l o e p e r n a tinggal d i s t r i c t Liantjoe d e k e t g o e n o e n g Lian S a n d i k a m p o e n g P a t - p a i j - t o n g , s a j a s a o r a n g j a n g h i n a - d i n a b e r n a m a B i a u w E n g , m a k a s a j a s o e d a d a t e n g d i N a n k i n g s e b a b s a j a a d a p o e n j a s a t o e s o b a t b a e k jang s o e d a p a n g g i l s c e r o e s a j a d a t e n g k e m a r i , k e r n a ia m a o e m i n t a s a j a a d j a r i n b o e g e p a d a n j a , i l m o e s i l a t T i o n g h o a d a r i kita p o e n j a l e l o e h o e r jang s a n g e t b e r f a e d a h b o e a t m e n d j a g a diri, b e g i t o e i t o e s o b a t p o e n j a niatan b o e a t j a k i n -

(16)

- ] 2 -

k e n i l m o e silat, t a p i s i a p a bisa d u e g a b a r o e s a j a b e r d i a m blon b r a p a l a m a i t o e s o b a t t e l a h d a p e t s a k i t d a n t e r o e s m e n n e t o e p m a t a , d a n s a j a t i d a a d a p o e n j a laen s o b a t lagi jang b o l e d i b o e a t n o e m p a n g i n diri, h i n g g a s a j a p o e n j a d i r i jang m e m a n g r o e d i n s o e d a d j a d i t e r l a n t a r b e n e r - b e n e r , s s j a m a o e b i l i k k a K w i t a n g t i d a m e m - p o e n j a i o n g k o s , m a k a a p a bo!e b o e a t s a j a m a n d a t r i m a s a j a p o e n j a o e n t o e n g jang d j e l e k , t a p i d a s a r s a j a l a g i s i a l d j a d i b e r t a m a t j i l a k a p a d a t a n n j a n g s o e d a k o m b a l i s a j a p o e n j a istri t e l a h m e n i n g g a l d o e n i a .

S a j a t i n g g a l d i N a n k i n g s o e d a a m p i r s e b r a p a b i a s t a o n d e n g e n t e r o e m b a n g a m b i n g d a l e m k e - m a l a r a t a n , s e d e n g s a j a t i d a p o e n j a p o e t r a jang b o l e d i a n d e l i n , t j o e m a a d a p o e n j a s a t o e p o e t r i j a n g s a j a k a s i n a m a T j o e t H o a , i n i t a o n o e m o e r - n j a s o e d a 1 6 t a o n , ia a d a s a t o e poetri j a n g s a n g e t berbakti h i n g g a d j a d i p e n a w a r b o e a t s a j a s e b a g i h i b o e r a n d a n h a r e p a n b a e k d i k e m o e d i a n h a r i , s a b a n h a r i d e n g e n m e m b i k i n ini n a j a s a j a b i s a d j o e g a l i w a t k e n h a r i - h a r i jang s o e s a , d e n g e n s e -

(17)

- 13 -

dikit o e w a n g d a r i p e n d a p e t a n p e n d j o e a l a n n a j a s a j a b o e a t o n g k o s p e n g i d o e p a n , b a r o e s a n d j i k a T o e a n t i d a k e s i a n p a d a s a j a k a s i s a j a n o e m p a n g m e n e d o e d i sini, t e n t o e i î o e b a r a n g jang m o e s n a d a n s a j a p o e n j a p o k o j a n g t j o e m a s e i n e n g a - m e n g a n j a d j a d i i o e d e s d a n s a j a b o l e d j a d i m a t i k e l a p a r a n , s e b a b i t o e n a j a - n a j a k e r t a s j a n g s o e d a k e n a o e d j a n s o e d a t e n t o e m a o e d i d j o e a l t i d s b i s a l a k o e l a g i .

T o e a n p o e n j a b o e d i a d a b e s a r , m a k a s a j a i n g i n m e n a n j a T o e a n p o e n j a s h e d a n n a m a j3ng ter- m o e l i a b o e a t s a j a o e k i r d a l e m s a j a p o e n j a h a t i , s o e p a j a i t o e k e b a e k a n j a n g T o e a n s o e d a b r i k e n p a d a s a j a t i d a d j a d i t e r l o e p a . "

S a m b i l m e n g o m o n g i t o e E m p e s o d j a k o m b a l i p a d a i t o e t o e â n - r o e m a b o e a t m i n t a d i k a b o e l k e n i a p o e n j a p e r m o e h o e n a n .

P o e i T e k d j a d i k e m e k m e k m e l i a t t i n g k a n j a i t o e e m p e , m a k a i a l a l o e b e r k a t a ;

, , E n g k o d j a n g a n s a m p e b e g i t o e d j a l a n k e n h o r m a t p a d a s a j a , s a j a a d a s a o r a n g s h e P o e i namET T e k a s a l d a r i K w i t a n g d j o e g a , s o e d a b o e k a t o k o d i

(18)

- 14 -

s i n i a m p i r m a o e t i g a - p o e l o e - t a o n , t a p i s a j a p o e - n j a familie m a s i t e r o e s tinggal d i K w i t a n g , t j o e m a s a t o e l a o n s e k a l i s a j a p o e l a n g k a s a n a , m a k a k i t a o r a n g s a m a - s a m a a s a l d a r i 1 t e m p a t , k a p a n b i s a m e n d j a d i s o b a t s a t o e p a d a laen, d a p e t l i n j a p - k e n i t o e k e n a n g k e n a n g a n p a d a k i t a o r a n g p o e n j a k a m p o e n g s e n d i r i , s a j a s o e k a s e k a l i E n g k o s a b a n k a l i d a t e n g o m o n g - o m o n g d i s i n i , d i o e g a E n g k o t e r o e s a m e r a s a m a l o e b o e a t d a t e n g d i s i n i , s a j a s e k a l i p o e n b o e k a n s a o r a n g j a n g m a m p o e t a p i k a l o e s e k e d a r E n g k o p e r l o e p a k e m o d a l d a g a n g s e d i k i t - s e d i k i t , s a j a m a s i s a n g g o e p t o e - l o e n g b r i k e n i t o e o e w a n g p a d a E n g k o , s e k a r a n g E n g k o b o l e t r i m a ini s e d i k i t o e w a n g 1 0 tail, ini w a n g s a j a r e k e n s e b a g i o e l a n g , t a p i s a j a s o e k a k a s i p e r s e n p a d a E n g k o , s e b a b s a j a l i a t E n g k o p o e n j a d a g a n g a n n a j a t i d a b i s a l a k o e k r a s d a n k a l o e k e n a o e d j a n a t a w a s o r o t m a t a h a r i b i s a d j a d i r o e s a k , b o l e E n g k o tjari l a e n d a g a n g a n j a n g l e b i b a e k " .

B i a u w E n g m e l i a t P o e i T e k a d a b e g i t o e d e r ­ m a w a n d e n g e n s a n g e t t e r h a r o e i a s a m b o e t i n i t o e o e w a n g s a m b i l m e m b i l a n g b a n j a k t r i m a k a s i .

(19)

- 15 -

s e r a j a b e r k a t a , „ L a g i s e k a l i s a j a a t o e r k e n b a n j a k trima kasi, p a d a s o b a t , s a o r a n g j a n g s a n g e t m o e r a h hati b i s a k e s i a n p a d a s a o r a n g j t n i s k i n d a n m e l a r a t , m a k a s a j a k e p e n g e n t a n j a s o b a t a d a p o e n j a a n a k b e r a p a bidji s a j a k e p e n g e n k e t e m o e - i n m o e k a p a d a n j a .

„ S a j a a d a p o e n j a d o e w a p o e t r a , s a b a n s t e n g a t a o n s e k a l i t e n t o e m a r i k a d a t e n g d i s i n i , s a j a k i r a t i d a b e r a p a h a r i lagi, ia" o r a n g b a k a l s a m p e d a r i K w i t a n g n a n t i k a p a n m a r i k a s o e d a d a t e n g d i s i n i E n g k o b o l e b e r d j o e m p a p a d a n j a , p o e t r a s a j a j a n g b e s a r s o e d a b e r o e s i a 2 4 t a o n d a n j a n g ketjil 1 6 t a o n , m a k a s a j a m e r a s a g i r a n g s e k a l i k a p a n E n g k o s o e k a t o e l o e n g p i m p i n a d j a r i n b e b r a p a r o e p a i l m o e s i l a t g o e n a m e l i n d o e n g k e n d i r i n j a " .

(20)

Resia Kota Betawi.

S e m a r a n g , S o e r a b a j a d a n S i n g a p o r e , d i m a n a a d a ditjeritaken b a n j a k a k a l b o e s o e k d a n t e r - k o e t o e k o r a n g t e l a h l a k o e k e n p a d a famili OEIJ j a n g h a r t a w a n

B a t j a R e s i a n j a N j o n j a D j a n d a O e i j , 5 b o e k o e

TIDA BERDOSA

Ajahnja j a n g b e r d o s a , s a n g a n a k m o e s t i t a n g - g o e n g , i t o e l a h j a n g d i n a m a k a n o r a n g t o e w a j a n e t e r k o e t o e k .

Ini tjerita k e d j a d i a n d i T j i i a m a j a . t a m a t .

B e r e b o e t P r a m p o e a n . K o n g t j o e T j i a .

R e s i a T o e a n T a n a h T a n g e r a n g . B o e k o e t e r s e b o e t a d a s a t o e s e r i e .

1 . 5 0 1 . 2 5 1 . 5 0 1 . 5 0

Baka! t e r b i t b o e k o e tjerita.

O l e h Lim P o e n Kie.

(21)

— 17 -

T a t k a l a i t o e o e d j a n s o e d a m o e l a i brenti, l o - t j e n g jang t e r g a n t o e n g s o e d a m e n g o e t a r a k e n d j e t n 6 s o r e , k o k i d a l e m i t o e firma s o e d a m o e l a i a t o e r h i d a n g a n b o e a t m a d j i k a n n j a d o e d o e k b e r - . s a n t a p , m a k a P o e i T e k i a l o e s i l a k e n B i a u w E n g ß d o e d o e k m a k a n s a m a - s a m a .

B e r m o e i a B i a u w E n g m e r a s a l i k a t h e n d a k m e ­ n a m p i k d e n g e n briken a l e s a n b a h o e w a i a i n g i n V p o e l a n g s a d j a , k w a t i r i a p o e n j a a n a k p r a m p o e a n

^ d i r o e m a n j a b o e a t p i k i r a n , t a p i P o e i T e k m e ­ m a k s a s a m b i l m e m b o e d j o e k d e n g e n b i l a n g s a - h a b i s n j a b e r s a n t a p B i a u w E n g b o l e b r a n g k a t p o e l a n g .

Meliat i t o e t o e a n r o e m a b e g i t o e b a e k h a t i , s o e d a o e n d a n g ia d o e d o e k m a k a n d e n g e n h a t i j a n g t o e l o e s , m a k a B i a u w E n g d j a d i trima d j o e g a i t o e o e n d a n g a n .

^ S a t e l a h s o e d a a b i s b e r s a n t a p , o e d j a n s o e d a brenti b e t o e l , t j o e w a t j a s o e d a m o e l a i t r a n g k o m b a l i , B i a u w E n g l a l o e b e r p a m i t a n d e n g e n . a t o e r k e n b a n j a k t r i m a k a s i k o m b a l i p a d a T o e a n W r o e m a j a n g b a e k b o e d i .

(22)

- 18 -

K e m o e d i a n ia la'.oe b e r d j a l a n d e n g e n t j e p e t s e k a l i m e n o e d j o e k a r o e m a n j a d e n g e n h a t i n j a

j a n g s a n g e t b o e n g a .

T a p i s e d a r i i t o e h a r i B l a u w E n g t i d a bikin ' naja l a g i , k e r n a i a a n g g e p b a h o e w a P o e i T e k ^ a d a l a r a n g i a b e r d a g a n g , b o e a t o n g k o s p e n g i - d o e p a n n j a s a b a n h a r i i a p a k e i t o e o e w a n g 1 0 - tail j a n g P o e i T e k k a s i p e r s e n p a d s n j a .

Ini s a l a m e n g a r t i d j a d i m e m b a w a k a r o e g i a n p a d a ^ o r a n g j a n g m e n o e l o e n g .

B e g i t o e i t o e o e w a n g 1 0 tail s o e d a a b i s , B i a u w E n g d a t e n g p a d a P o e i T e k b o e k a m o e i o e t m i n t a p i n d j e m o e w a n g , t a p i k e r n a P o e i T e k s a o r a n g h a r t a w a n b e s a r , m a k a d e n g e n t i d a b a n j a k t j e r e - w e t i a l a l o e k a s i k e n o e w a n g p a d a B i a u w E n g .

T i d a b e b r a p a l a m a p o e l a h k e b e t o e l a n d o e w a * p o e t r a n j a s o e d a d a t e n g d a r i K w i t a n g , m a k a i a l a l o e k a s i t a o e p a d a B i a u w E n g .

B i a u w E n g l a l o e d a t e n g d i t o k o n j a P o e i T e k , d i m a n a i a d a p e t liat H a u w G i o k d a n Bi G i o k | a d a s a n g e t r o e k o e n d a n b e r b a k t i s e r t a b i s a

(23)

- 19 -

m e n g h o r m a t k e n p a d a o r a n g t o e w a , m a s k i p o e n m i s k i n i a o r a n g t i d a b e d a k e n , k e r n a ini s e m o e w a l a n t a r a n d a p e t p i m p i n a n d a r i P o e i T e k j a n g d e r m a w a n .

Itoe d o e w a p o e t r a b a h a s a - i n p a d a B i a u w E n g

„ S i p e " h i n g g a i t o e g o e r o e s i l a t m e r a s a s o e k a h a t i d a n i a i n g i n t o e r o e n k e n s a m a s e k a l i i a p o e n j a k e p a n d e a n s i l a t p a d a i t o e d o e w a p a m o e d a .

S e l a e n n j a b e g i t o e B i a u w E n g liat P o e i T e k m a s k i s o e d a l i w a t s t e n g a a b a d , t a p i r o e p a n j a s e b a g i d j o e g a o r a n g f m o e d a j a n g b a r o e b e r o e - m o e r 4 0 t a o n , m a k a p a d a s o e a t o e h a r i i a s o e d a b e r d a m i p a d a i a p o e n j a p o e t r i T j o e t H o a , b o e a t b a l e s b o e d i n j a P o e i T e k j a n g s e l a l o e kasi p i n - d j e m o e w a n g d e n g e n t i d a t a o e d i b a j a r k e m b a l i , i a i n g i n T j o e t H o a d j a d i g o e n d i k n j a i t o e s o e d a - g a r j a n g d e r m a w a n .

S e b a g i m a n a o e m o e m n j a g a d i s T i o n g h o a j a n g s e l a l o e p e m a l o e a n t i d a b r a n i m e n j a o e t a d a m e m - bri k e t r a n g a n j a n g d j e l a s , t j o e m a T j o e t H o a t o e n d o e k i n k e p a l a d e n g e n a e r m o e k a jang b e r .

(24)

- 20 -

s e m o e d a d o e , ( T a p i s e k a r a n g s o e d a b e d a p e m - b a t j a . ) dari i t o e k e l a k o e a n B l a u w E n g b i s a d a p e t t e b a k b a h o e w a ia p o e n j a g a d i s t i d a bikin k e b r a t s n a t a s ia p o e n j a n i a t a n .

P a d a b e s o k h a r i n j a k o e t i k a B i a u w | E n g d a t e n g k o e n d j o e n g i n t o k o n j a P o e i T e k p a d a i t o e s o e - d a g a r ia s o e d a t o e t o e r k e n ia p o e n j a n i a t a n b o e a t k a s i k e n i a p o e n j a g a d i s d j a d i g o e n d i k n j a P o e i T e k , d e n g e n kasi t a o e d a l e m Itoe hal ia s o e d a bikin b e r d a m l a n p a d a T j o e t H o a j a n g d e n g e n s e n a n g h a t i ia s o e k a m e n o e r o e t .

S a t e l a h P o e i T e k d e n g e r Itoe o m o n g a n i a s o e d a d j a d i s a n g e t t e r t j e n g a n g , k e r n a i a t i d a s a n g k a s a m a s e k a i l b a h o e w a i t o e e m p e b i s a d a p e t p i k i r a n j a n g kliroe, m a k a la l a l o e n j a t a k e n b a h o e w a i a o r a n g s o e d a t o e w a tIda p a n t e s misfi a m b i l g o e n d i k s a t o e g a d i s j a n g m a s i m o e d a , tIda s e m b a b a t s e k a l i , m a k a ia t i d a b r a n l t r i m a i t o e p e r m i n t a h a n , l a m i n t a B l a u w E n g s o e d a t i m b a n g

(25)

- 21 - k o m b a l i .

D e n g e n m e l e l e a e r m a t a , i t o e E m p e s o e d a m e n a n g i s s a m b i l b e r k a t a :

„ T o e a n jang b o e d i m a n s a j a s o e d a t o e w a d a n s o e d a trima b a n j a k T o e a n p o e n j a b o e d i d a n t i d a s a n g g o e p m e m b a i e s inilah a d a p e r k a r a j a n g t e r o e t a m a d a n hal j a n g ka 2 T j o e t H o a d j a d i p o e n j a t e m p a t j a n g t e t e p d a n t i d a b a k a l d j a d i t e r l a n t a r , d j o e g a ini o e r o e s a n i a s o e k a t r i m a d e n g e n s e n a n g hati b o e k a n s e k a l i s a j a j a n g m e m a k s a , d a n p e r ­ k a r a j a n g k a t i g a s a j a s e n d i r i s o e d a t o e w a d a n b e r p e n j a k i t a n , s o e d a t e n t o e tida l a m a lagi a k e n b r a n g k a t k a d o e n i a b a k a , k a p a n t o e a n s o e k a t r i m a s a j a p o e n j a p o e t r i m e n d j a d i g o e n d i k t o e a n b i a r s a j a b e s o k m a t i s a j a p o e n j a m a t a m e r e m , m a k a s a j a m i n t a t o e a n t i m b a n g , s a j a - a j a h s a m a a n a k - d e n g e n s o e d j o e t h a t i , m i n t a t o e a n t r i m a s a j a p o e n j a p e r m o e h o e n a n , b a r o e s a j a b i s a m e ­ r a s a b r o e n t o e n g . Lagi p o e n t o e a n h a r o e s i n g e t s a j a o r a n g a s a l d a r i K w i t a n g bisa k e t e m o e s a m a t o e a n d a r i s a t o e k a m p o e n g , s e d a n g t o e a n d i s i n i t i d a a d a p o e n j a istri b o e a t m e r a w a t i n t o e a n

(26)

KIAM LIONG KOEN

C O N T R A

Gredja Siauw Leim Sie

1 B o e k o e t a m a t .

(27)

- 23 -

p o e n j a diri m a k a i t o e l a h s o e d a d j o d o j a n g t e r - tjipta d e n g e n t a k d i r n j a Allah p o e n j a k w a s a s a j a h a r e p T o e a n d j a n g a n m e n o l a k l a g i . "

P o e i T e k m e l i a t B i a u w E n g p a k e h a t i b e g i t o e s o e d j o e t d j a d i ia t i d a d a p e t d j a l a n b o e a t m e n a m ­ p i k , ( b e t o e i n j a s i h , m a s a o r a n g m a o e kasi a n a k p r a w a n misti d i t a m p i k , m a n a a d a s i o r a n g j a n g s a m p e b e g i t o e a l i m , m a l a h a n o r a n g t o e w a j a n g a d a p o e n j a g a d i s t i d a m a o e d i kasi p o e t r i n j a d j a d i bini m o e d a d i p a n t j i n g d a n d i i k e t d e n g e n p e n g a r o e n j a o e w a n g ) m a k a i a l a l o e ' p a n g g i l p o e t r a j a n g b e s a r b o e a t t a n j a k e n p i k i r a n n j a i t o e a n a k .

, , M e n o e r o e t S i e p e p o e n j a o m o n g a n m e m a n g b e t o e l d j o e g a , H o e d j i n d i s i n i d j a o e d e n g e n B o e - tjin, d j a d i t i d a a d a o r a n g j a n g b i s a r a w a t i n , l a g i a n S i e p e d e n g e n s o e k a n j a s e n d i r i k a s i k e n p o e t r i n j a m e n d j a d i H o e d j i n p o e n j a g o e n d i k , i n i a d a s a t o e k e b a e k a n b o e k a n s a t o e k e d j a h a t a n . " m e n j a o e t H a u w G i o k j a n g b a n t o e a n d j o e r i n b o e a t a j a h n j a a m b i l g o e n d i k .

(28)

Batjalah sair,

K a r a n g a n n j a T o e a n O e i j B o E n g j a n g b e r k a l i m a t

Ali Baba.

p e n g e n 4 0 p e n j a m o e n jang k e d j e m , b a g i m a n a d i t j e n t a k e n t e m p o Ali B a b a tjari k a j o e d i s a t o e o e t a n j a n g b e s a r s o e d a b r o e n t o e n g b i s a k e t e m o e - k e n g o w a n j a p e n j a m o e n j a n g t e r s i m p e n b a n j a k h a r t a w a n " ^ ^ ^ Ali B a b a t e r k e n a l d j a d i o r a n g j a n g

1 b o e k o e t a m a t , f 0 . 5 0

Si Nona Bermaen iVlata.

D j i k a T o e a n m e r a s a i s e n g d a n k e s e l s i l a k e n

^ e a n t o e l i s s o e r a t p a d a B o e k h a n d e l K w e e S e n g I j o a n d i R o a M e l a k a , m i n t a d i k i r i m k e n s a i r h a r g a n j a t j o e m a I U.4Ü, t e n t o e t o e a n p o e n j a k e s e l a n i l a n g d e n e e n

m e n d a d a k . ^

Rampok Si Ronda.

I t o e r a m p o k j a n g t e l a h r a m p o k t o e a n Lie Q o a n o d a n E n t j e k T j e n g Kiat d i T j e l i n g t j i n g , a c h i r - n j a k e n a d i t e m b a k o l e h s i O e d j i i a p o e n j a k a w a n s e n d i r i . 1 b o e k o e t a m a t f 0 . 7 5

(29)

- 25 -

( S a j a n g ini hal t e r d j a d i di Nanl<ing boei<an d i Kwitang, lagi t e m p o d o e l o e b o e k a n s e k a r a n g , s y s t e m P o l y g a m y b i s a m a d j o e d e n g e n litjin, t a p i s e k a r a n g d a p e t b a n t r a s a n k r a s , m a l a h a n s e b a l i k - n j a s o e a l P o l y a n d r y a m b i l giliran. T e n t o e i b o e -

nja n a n t i tokkiak ia p o e n j a k e p a l a ^

P o e i T e k d a n g e r b a h o e w a a n a k n j a m e r a s a m o e f a k e t d a n s o e r o e i a d j a d i k e n i t o e o e r o e s a n a m b i l s e l i r , m a k a p a d a b e s o k h a r i n j a k o e t i k a B i a u w E n g k o m b a l i d a t e n g k o e n d j o e n g i n t o k o n j a P o e i T e k s a m b i l m e r a t a p k o m b a l i b o e a t k a s i k e n i a p o e n j a poetri, i t o e E m p e ini kali t r o e s a s a m p e misti a d o e l i d a d a n k l o e a r k e n a e r m a t a s e d i d e n g e n g a m p a n g i a s o e d a d a p e t p e r n j a o e t a n

jang m e n j e n a n g k e n .

P o e i T e k s o e r o e i t o e o r a n g t o e w a tjari h a r i b a e k b o e a t bikin o e p a t j a r a p e r k a w i n a n d e n g e n s e p i - s e p i s a d j a , t r i m a n o n a p e n g a n t e n m a s o e k t i n g g a l d a l e m t o k o n j a d e n g e n b r i k e n a l e s a n b a h o e w a ia p o e n j a t o k o b e r a d a d a l e m s a t o e s l r a a t jang r a m e , k a p a n d i b i k i n o e p a t j a r a j a n g b i a s a , p a s t i m e n a r i k b a n j a k o r a n g p o e n j a p i k i r a n

(30)

- P.6 -

d a n p e r t i m b a n g a n , k e r n a ia a d a s a o r a n g j a n g s o e d a t o e w a t i d a p a n t e s n j a misti k a w i n lagi d e n g e n s a t o e g a d i s , t a p i t r a o e r o e n g ia nanti o e n d a n g b e r a p a s o b a t a n d e n j a d a t e n g d o e d o e k m a k a n m i n o e m d a l e m t o k o n j a b o e a t d j a d i s a k s i b a h o e w a ia a m b i l T j o e t H o a d i d j a d i k e n g o e n d i k d e n g e n h a t i jang t o e l o e s , t i d a a k e n d i bikin d j a d i t e r s i a - s i a .

B e g i t o e i t o e p e r k a w i n a n jang p i n t j a n g s o e d a d i l a k o e k e n , t j o e m a b e b r a p a o r a n g s a d j a j a n g tinggal d e k e t d a p e t tjioem b a o e t e n t a n g i t o e p e r n i k a h a n .

K i r a - k i r a a m p i r b e r s e l a n g s t e n g a t a o n B i a u w E n g t e l a h d a p e t s a k i t d a n t e r o e s m e n i n g g a l d o e n i a , b a e k d j o e g a s e b l o n n j a i t o e g o e r o e s i l a t m e n o e - t o e p m a t a , l e b i d o e l o e i a s o e d a b i s a t o e r o e n k e n s e g a l a m a t j e m b o e g e d a r i ia p o e n j a k e p a n d e a n , _ h i n g g a i t o e i l m o e t i d a t o e r o e t t e r k o e b o e r .

B i a u w E n g w a k t o e w a f a t s o e d a m a s o e k i t o e n g a n d a l e m o e s i a 7 1 .

P o e i T e k d a n T j o e t H o a t e l a h m e n a n g i s d e ­ n g e n s ä n g e t s e d l , d j i k a b o l e i a o r a n g ingin

(31)

- 27 -

s a m b o e n g d j i w a n j a i t o e o r a n g t o e w a s o e p a j a bisa i d o e p l e b i l a m a b o e a t r a s a k e n k e b r o e n - t o e n g a n , t a p i t a k d i r s o e d a m a o e b e g i t o e , m a k a s o e s a b o e a t d i r o b a lagi.

S e b a g i m a n t o e lelaki P o e ! T e k s o e d a o e r o e s l a j o n n j a i a p o e n j a m e r t o e w a d e n g e n tjara p e n g o e - b o e r a n o r a n g h a r t a w a n , p a k e peti mati j a n g b e s s r d a n d i k a s i p a k e a n d a r i s o e t r a j a n g b a g o e s d a n m a h a l h a r g a n j a , s e r t a d i s e m b a j a n g i n p a k e k e p a l a b a b i d a n s a m s e n g , k o e w e - k o e w e d a n b a b o e a h a n s e r b a l e n g k e p , i n i l a h m e m a n g a d a t T i o n g h o a j a n g s o e k a b o r o s k e n o e w a n g n j a , b o e a t b a n g g a k e n d i m o e k a p u b l i e k .

P o e i T e k b e r k a b o e n g d e n g e n p a k e b i r o e , s e ­ m e n t a r a T j o e t H w a p a k e p o e t i , ia o r a n g s o e d a m e n o e r o e t a t o e r a n d e n g e n b e t o e l , p a k e s e m b a j a n g 7 d a n 4 9 h a r i , k e r n a B i a u w E n g tida p o e n j a p o e t r a j a n g w a d j i b p i k o e l t a n g g o e n g a n , m a k a l a j o n n j a i t o e e m p e l a n t e s d i k o e b o e r d i k o t a N a n k i n g s a d j a , ( O r a n g T i o n g h o a j a n g h a r t a w a n j a n g b o e a n g b a n j a k o e w a n g d a l e m o e p a t j a r a k e - m a t i a n d a n p e r k a w i n a n , m a s i t e r i t o e n g m e m b i k i n

(32)

- 28 -

r o e g i k e m a d j o e a n s i a h w e T i o n g h o a , k e r n a d j i k a i t o e d j o e m b l a o r a n g h a r t a w a n T i o n g h o a d j a d i s e m i n g k i n k o e r a n g , t e n t o e k a o e m b o e r o e T i o n g h o a d j a d i b e r t a m b a m e l a r a t , a p a lagi m e m a n g o r a n g j a n g t i d a m a m p o e misti t o e r o e t d a n p a k e i t o e a t o e r a n k o e n o , j a n g t i d a tjotjok lagi s a m a a l i r a n d j e m a n s e k a r a n g , s e b a b o r a n g j a n g i d o e p m a s i k e k o e r a n g a n o e w a n g , b a g i m a n a jang s o e d a m a t i misti m a o e d i k l o e a r k e n b a n j a k o n g k o s j a n g t i d a p e r l o e . C o r r J

S e d a r i b a r o e k a w i n , T j o e t H o a s o e d a m o e l a i d o e d o e k p e r o e t .

L e k a s p e s e n d a r i s e k a r a n g b o e k o e tjerita :

R I W A J A T

TJIN SIE ONG

d a n

B A N L I E T A N G SIA.

1 B o e k o e t a m a t . . . , f 1 . 5 0

(33)

PRAMPOEAN. . . .

ini ada satoe tjerita ke- djadian di Batavia, tempo bandjir besar.

B o e k o e t a m a t . f 1 . 2 5

(34)

- s o ­

l l

POEI SIE GIOK C

w T E N G A t a o n k e m o e d i a n T j o e t H o a p o e n j a [ k a n d o e n g a n s o e d a t j o e k o e p m a s o e k i t o e n g a n s e m - v b i l a n b o e i a n , s e d a r i i a m e n i k a d e n g e n P o e i T e k , m a k a i a s o e d a b r o e n t o e n g bisa l a h i r k e n s a t o e p o e t r a , fiingga m e m b i k i n h a t i n j a i a p o e n j a s o e - k w a m i d j a d i s a n g e t g i r a n g d a n b e r t a m b a t j i n t a - • k a s i h p a d a i t o e g o e n d i k j a n g m o e d a .

P o e i T e k i a l o e b r i k e n n a m a p a d a i t o e a n a k i

o r ok „SIE GIOK', satelah soeda berselang satoe i

b o e i a n , i t o e s o e d a g a r s o e t r a l a l o e bikin p e s t a , i a p o e n j a s o b a t a n d e j a n g t r i m a o e n d a n g a n s e - '

moea pada dateng kasi slamat atas kebroentoengan I

P o e i T e k s o e d a t o e w a m a s i bisa m e n d a p e t p o e t r a l a g i , b e g i t o e d a l e m b r a p a h a r i i a o r a n g s o e d a à b i k i n p e s t a m a k a n m i n o e m d e n g e n s a n g e t

p o e a s . j

T a t k a l a S i e G i o k s o e d a m e n d j e l m a , i a p o e n j a , a j a h s e n d i r i s o e d a d a p e t insaf b a h o e w a i t o e

(35)

- 31 -

ä n a k m e m b a w a redjekl b a e k p a d a ià p o e n j a k o e l a w a r g a , k e r n a ia p o e n j a d a g a n g a n d j a d i b e r t a m b a m a d j o e , h i n g g a d i i t o e t a o n i a p o e n j a i t o k o s o e d a d a p e t k a o e t o e n g a n b e s a r b r a p a k a l i À l i p e t jang s a n g e t i o e a r b l a s a .

S e m e n t a r a i b o e n j a S i e G i o k i a l o e r a w a t i n i t o e baji m e n o e r o e t a d j a r a n n j a d a r i ia p o e n j a a j a h a l m a r h o e m , s a b a n h a r i d i p a l e , d i m a n d i - i n d e n g e n j^aer o b a t - o b a t a n b o e a t b i k i n t o e b o e d a n o e r a t -

o e r a t n j a S i e G i o k d j a d i k o e a t .

, K e m o e d i a n i a laloe g o s o k i n d e n g e n s e r o e p a B a i s e m m e n o e r o e t r e c e p t d a r i i a p o e n j a t o e r o e n a n , koetika i t o e o b a t s o e d a m e r e s e p betoel d i m a n a , koeiit d a n t o e l a n g - t o e l a n g n j a S i e G i o k , [ d j o e s t r o e i t o e w a k t o e i a s o e d a b e r o e s i a s a t o e t a o n , s a n g

; i b o e l a l o e m o e l a i k e p l e k s a m a a k a r b a m b o e , k e -

^ m o e d i a n d i t o e k a r s a m a b a t a n g k a j o e , a c h i r n j a TSama p o t o n g a n b e s i , i n i s e m o e w a T j o e t H o a

j S o e d a l a k o e k e n s e t i n d a k d e n g e n s e t i n d a k z o n d e r i bikin S i e G i o k d j a d i m e r a s a s a k i t , d e n g e n b e -

^ g i t o e S i e G i o k p o e n j a o e r a t d j a d i k e n t j e n g , t o e - l a n g d a n d a g i n g d j a d i k r a s s e b a g i b e s i , ini

(36)

- 32 -

r a w a t a n i a l a n d j o e t k e n s a m p e S i e G i o k o e m o e r t i g a t a o n , k e m o e d i a n b a r o e i a kasi p a k e t o p i d a n k a s o e t b e s i .

S a s o e d a n j a t a h a n p a k e i t o e p a k e a n b r a t b o e a t t e m p o s a t o e b o e i a n i e b i , k e m o e d i a n s a n g i b o e | a d j a r i n S i e G i o k l o n t j a t d e n g e n m o e l a i d a r i t i n g k a t a n j a n g r e n d a s a m p e k a t i n g k a t a n j a n g

t i n g g i . .

S a t e l a h S i e G i o k s o e d a b e r o e m o e r 6 t a o n i b o e - ' n j a l a l o e a d j a r i n toengangi k o e d a d a n b a g i m a n a h a r o e s p i a r a s o e m a n g e t n j a b o e a t k o e m p o e l k e n k e k o e w a t a n .

D a r i o e m o e r 7 t a u n s a m p e 1 4 t a o n S i e G i o k d i a d j a r i n r o e p a - r o e p a t i p o e tjara b a g i m a n a o r a n g m e m o e k o e l d a n m e n a n g k i s s e r a n g a n m o e s o e , k e r n a i t o e a n a k m e m a n g a d a b e r o t a k t r a n g , a p a jang i b o e n j a s o e d a a d j a r i a s e l a l o e b i s a i n g e t d e n g e n i b a e k s e r t a b i s a d j a i a n k e n s e m o e w a t a k t i e k s i l a t d e n g e n b e t o e l .

D j o e s t r o e d i i t o e w a k t o e i a s o e d a a m p i r m a - s o e k i t o e n g a n d e w a s a , m a k a i a p o e n j a t e n a g a ' b e r t a m b a d j a d i s e m i n g k i n b e s a r , - a p a l a g i m e m a n g

(37)

- 33 -

jr i a s o e d a a d a p o e n j a p o k o k e k o e a t a n d a r i t o e -

i n b o e n j a j a n g s e d a r i ketjil s o e d a d i p a l e d a n d i p a k e - i n o b a t , m a k a ia s o e d a b o l e terifoeng s a t o e jt D j a g o S i l a t T j i l i k .

Ig j A d a t n j a P o e i S i e G i o k t j o e m a a d a s e d i k i t ri a s e r a n , t i d a s o e k a m e l i a t p e r b o e a t a n j a n g t i d a ig a d i l , m a k a b r a p a kali ia s o e d a b e r k i a i p a d a

o r a n g , t a p i t i d a s o e a t o e o r a n g j a n g l e b i b e s a r

;_F d a r i dirinja s a n g g o e p t a h a n k e p e l a n n j a a t a w a la bikin r o e b o e p a d a P o e i S i e ü i o k s e b a g i d i a g o

n s i l a t T j i l i k .

D a s a r a d a t m e n o e s i a k e b a n j a k a n j a n g t i d a d j o e d j o e r s e r i n g k a l i d j a d i k o r b a n , b e g i t o e b r a p a g o r a n g jang m a t a d o e i t a n s e n g a d j a m a n d a k î s i la P o e i S i e G i o k p o e k o e l , k e m o e d i a n ia o r a n g l a l o e

g d a t e n g d i t o k o a j a h n j a s a m b i l merinti-rinti k e - fjj s a k t i a n d i d e p a n P o o i T e k , m a r i k a b i l a n g d a p e t jt s a k i t l a n t a r a n b e k a s k e n a d i p o e k o e l o l e h S i e

G i o k , s a n g a j a h j a n g b a e k b o e d i tida s a m p e h a t i i_ m e l i a t p a d a i t o e o r a n g - o r a n g j a n g berlaga s ó k i t gl p a j a , b e g i t o e ia s o e d a b r i k e n s e d i k i t o e w a n g , g w a k t o e S i e G i o k p o e l a n g k a r o e m a n j a , P o e i T e k

(38)

- 34 -

l a n t e s kasi a d j a r a n p a d a i t o e a n a k j a n g b e n g a l d a n s o e k a tjari s e t o r i d i l o e a r a n , t a p i S i e G i o k j a n g b e r b a d a n besi d i m a n a r a s a k e n p o e k o c l a n a j a h n j a s e k a l i p o e n d i p o e k o e l s a m a k a j o e i a m a n d a s a d j a .

T a p i P o e i S i e G i o k t i d a m e r a s a t a k o e t a t a w a k a p o k , s a b a n h a r i k a l o e i a k a l o e a r t e n t o e t e r b i t k a o n a r a n , k e r n a i t o e d j a g o s i l a t tjilik t e n t o e k a b i i t o e o r a n g - o r a n g j a n g b e r b o e a t t i d a a d i l p a d a o r a n g jang l e b i l e m a h , k a l o e o r a n g m e n g a d o e p a d a i b o e n j a , s a n g i b o e j a n g s a n g e t s a j a n g p a d a p o e t r a n j a t i d a s e k a l i m a o e g e g e r i n a t a w a m e l a ­ r a n g , m a l a h a n T j o e t H o a s o e d a t o e r o e t i n s e g a l a P o e i S i e G i o k p o e n j a k e m a o e a n , b e g i t o e d a l e m hal p a k e o e w a n g , i t o e d j a g o s i l a t tjilik s ä n g e t l e l o e a s a , inilah m e m a n g s o e d a d j a d i l o e m r a h n j a d a l e m g o l o n g a n i b o e jang s a j a n g a n a k n j a d e n g e n k l i r o e .

Kerna P o e i S i e G i o k a d a b a n j a k o e w a n g , m a k a i a s o e d a pergi b e r t j a m p o e r a n d i s a n a - s i n i , o r a n g - o r a n g t o e w a j a n g k o e a t m a s o e k d j a d i i a p o e n j a k a w a n , t a p i s e l a m a n j a P o e i S i e G i o k j a n g

(39)

- 35 -

m e n d j a d i k e p a l a n j a , s e m o e w a o r a n g misti d e n g e r d a n t o e r o e t ia p o e n j a p r e n t a , k a p a n s a l a s a t o e b r a n i m e m b a n t a t e n l o e i t o e D j a g o Tjilik k a s i kenal i a p o e n j a k e p e l a n besi, d e n g e n b e g i t o e ia s o e d a bisa bikin b a n j a k o r a n g j a n g t o e n d o e k d i b a w a p e n g a r o e n j a .

D e n g e n a u t o m a t i s c h i t o e D j a g o S i l a t T j i l i k p o e n j a n a m a d j a d i t e r s i a r s e l o e r o e h k o t a N a n k i n g .

W a k t o e P o e i T e k d a p e t d e n g e r i t o e r e s i a , ia s o e d a d j a d i s ä n g e t m o e r k a , m a k a i a l a l o e p a n g g i l p a d a S i e G i o k k e m o e d i a n i a p o e k o e l d e n g e n s e k o e a t k o e a t n j a s a m b i l a n t j e m p a d a S i e G i o k t i d a b o l e s e m b a r a n g b e r t j a m p o e r a n p a d a o r a n g o r a n g j a n g t i d a k a o e r o e s a n , bikin b e r n o d a i a p o e n j a n a m a t o e r o e n a n j a n g terkenal s e b a g i s o e d a g a r ,

P o e i S i e G i o k k a s i a j a h n j a p o e k o e l s a m p e p o e a s , t a p i i a p o e n j a koelit tida a d a j a n g l e t j e t a t a w a b e r t a n d a , m a l a h a n d a l e m hatinja itoe d j a g o tjilik m e r a s a geli s e k a l i , i a r a s a k e n dirinja e n a k s e b a g i d i g a r o e k i n , s a m p e i t o e a j a h s e n d i r i

(40)

RESIA TANGERANG

a t a w a

I S T R i J A N G GILA B A R A N G .

1 b o e k o e t a m a t . f 1 . 5 0

(41)

m e r a s a k e w a l a h a n , s e b a l i k n j a P o e i T e k j a n g s o e d a î o e w a b a n g k a t i d a brani t j o m e l i n p a d a g o e n d i k - n j a j a n g m o e d a d a n e i l o k , m a k a d j a d i a p a b o l a b o e a t ia a n t e p i n s a d j a i t o e p o e t r a b e r b o e a t s a s o e k a n j a .

A p a m a o e p a d a s o e a t o e h a r i P o e i T e k p e r l o e misti p e r g i k a k o t a H a n g T j i o e b o e a t m e n a g i o e w a n g s a m a o r a n g j a n g a d a o e t a n g p a d a n j a , w a k t o e s o r e n j a ini h a l ia s o e d a kasi t a o e p a d a T j o e t H o a , m i n t a s a n g g o e n d i k s e d i a k e n s e g a l a p a k e a n n j a j a n g p e r l o e d i p a k e b o e a t b i k i n p e r d j a l a n a n , s e b a b b e s o k i a i n g i n b r a n g k a t d e - n g e n d o e d o e k p r a o e l a j a r .

T j o e t H o a l a l o e m e n o e r o e t p r e n t a s o e a m i n j a , s e m b a r i b e r e s i n p a k e a n j a n g b a k a l d i b a w a , s a n g g o e n d i k s e r a j a b e r k a t a p a d a i a p o e n j a s o e a m i :

„ S i a n g k o n g s e k a l i a n m a o e p e r g i k a l a e n t e m p a t , s a j a p i k i r l e b i b a e k s i a n g k o n g a d j a k s a m a S i e

(42)

- 38 -

G i o k , s e b a b k a l o e ia b e r d i a m d i r o e m a , s i a n g - k o n g t i d a a d a d i s i n i , ia b o l e b e r t a m b a n a k a ! , k a d o e w a k a l o e ia i k o e t s i a n g k o n g t e n t o e i a t i d a b r a n i b e r b o e a t d j a h a t , i a b o l e d a p e t p e n g a t a h o e a n d a n p e m a n d a n g a n j a n g b a e k d e - n g e n b e r g a o e i a n p a d a o r a n g - o r a n g jang d j a d i s o e d a g a r " .

„ T i d a , d i m a n a b o l e , a n a k j a n g b e g i t o e n a k a l s e b a g i S i e G i o k d i a d j a k p e r g i m e l a n t j o n g , b o l e - b o l e i a n a n t i bikin b a n j a k p o e s i n g . " m e n j a o e t P o e i T e k .

„ S o e n g g o e S i a n g k o n g kliroe s e k a l i , S i e G i o k a d a s a t o e a n a k lelaki, b o e k a n a n a k p r a m p o e a n j a n g h a r o e s d i k e r e m d a l e m r o e m a s a d j a , k a l o e i a a d a n a k a l s e d i k i t ini s o e d a m e m a n g d j a m a k - n j a , t a p i i a p e r l o e d a p e t p e r g a o e l a n b a e k , s o e - p a j a i a b i s a r o b a ia p o e n j a k e l a k o e a n j a n g d j e - l e k . " m e m b o e d j o e k T j o e t H o a .

P o e i T e k t i m b a n g i t o e p e m b i t j a r a h a n a d a b e - t o e l , m a k a ia l a l o e m e n j a o e t :

^ „ K a l o e b e g i t o e b a e k l a h , S i e G i o k b e s o k b o l e m e n g i k o e t " .

(43)

- 39 -

B e g i t o e p a d a b e s o k p a g i n j a , P o e i T e k d e n g e n S i e G i o k l a l o e b r a n g k a t k a S h i a k w a n , p l a b o e a n d a r i k o t a N a n k i n g d i p i n g g i r s o e n g e i Y a n g - z t e - k i a n g , m a r i k a laloe s e w a p r a o e l a j a r b r a n g k a t k a k o t a H a n g T j i o e .

Koetika i t o e p r a o e lajar s o e d a m a s o e k d a l e m t e l a g a s o e n g e i S e e H a u w j a n g t e r m a s h o e r , s a t o e t e l a g a d i m a n a b a n j a k s e k a l i p r a o e - p r a o e j a n g b e r d j a l a n m o e n d a r - m a n d i r d e n g e n d i r i a s k e n s a n g e t i n d a , k e r n a d i i t o e t e l a g a o r a n g g o e n a - k e n s e b a g i t e m p a t p l e s i r a n d e n g e n n o n a - n o n a e i l o k , s e b a g i d j o e g a kita o r a n g d i s i n i w a k t o e P e t j o e n d i T a n g e r a n g , b o e k a n s a d j a S i e G i o k j a n g s o e d a d j a d i s a n g e t k a g o e m d a n g i r a n g m e l i a t i t o e p e m a n d a n g a n , m a l a h a n P o e i T e k s e n ­ diri m e r a s a s a n g e t s e n a n g bisa liat k o m b a l i k a - b a g o e s a n n j a T e l a g a S e e H a u w .

S e m a n t a r a d a r i a t a s a e r o r a n g b i s a d a p e t liat p a n o r a m a j a n g b a g o e s d i s e p a n d j a n g p i n g g i r s o e n g e i a d a b a n j a k t o k o - t o k o j a n g d i riasin s a n g e t b a g o e s b o e a t m e n a r i k o r a n g p o e n j a p e r h a t i a n , d i i t o e r e r o t a n m a s i n g - m a s i n g t o k o p a d a b e r ­

(44)

- 40 —

s a i n g a n m a e n b a g o e s - b a g o e s , s a t o e p a d a l a e n t i d a m a o e m e n g a l a , h i n g g a S i e G i o k p o e n j a | m a t a t i d a b r e n t i m e n g a w a s i n s a m p e praoi; j a n g i a doedoeicin brenti d i p i n g g i r p i a b o e a n .

P o e i T e k la!oe p a n g g i l koeli s o e r o e a n g k a t A koffernja k a d a r a t m e n o e d j o e k a K w i t a n g H w e e T K o a n , ia d a n a n a k n j a h e n d a k m e n o e m p a n g t i n g g a l

di itoe tempat.

1

D i T i o n g k o k o e m o e m n j a s o e a t o e p o v i n c i e A a d a p o e n j a dialect s e n d i r i a t a w a j a n g d i p a n g g i l T T o e f a , ini j a n g m e m b i k i n l a n t o e t k e m a d j o e a n d a l e m p e r h o e b o e n g a n , k a t j o e w a l i d i a l e c t Kongfoe t e r s i a r l o e a s s e k a l i , s e b a b b a n j a k r a h a j a t n j a j a n g ; b r a n i p e r g i g o e m b a r a k a k o e l i l i n g p r o v i n c i e d e ­ n g e n b e r n i a g a , m a k a d i m a n a - m a n a k o t a b e s a r b i s a t e r d a p e t K w i t a n g H w e e K o a n .

D i i t o e w a k t o e d a l e m k o t a H a n g T j i o e o r a n g i j a n g d j a d i k e p a l a d a r i p e r k o e m p o e l a n o r a n g V K w i t a n g a d a t o e a n T a n G i o k S e e . |

P o e i T e k s a m a a n a k n j a d a n koeli p i k o e l d a r i p i n g g i r s o e n g e i m a s o e k k a d a l e m p i n t o e k o t a J o n g Kim M o e n m e n o e d j o e k a r o e m a i t o e p e r ­

k o e m p o e l a n .

(45)

- 41 -

D i m a n a s t r a a t d a g a n g a d a p e n o e d e n g e n o r a n g - o r a n g j a n g m o e n d a r - m a n d i r b o e a t o e r o e s m a r i k a p o e n j a k e p e n t i n g a n , s e m e n t a r a d i p i n g g i r k i r i - k a n a n a d a b e r d j e d j e r w a r o e n g a r a k , w a r o e n g t h e e d a n R e s t a u r a n t , s e m o e w a p o e n j a p r a b o t a n s e r b a m e n t e r e n g d a n b a g o e s , k e r n a a d a t e r a w a t b a e k d a n r e s i k , d a l e m kota a d a m e m p o e n j a i p a n g k a l a n p a s a r d o e w a t e m p a t , d j a d i d i w a k t o e s i a n g kliatan o r a n g a d a b e g i t o e b a n j a k , b o e k a n s e m o e w a o r a n g d j a d i p e n d o e d o e k t e t e p d a l e m k o t a , a d a b a n j p k o r a n g d e s a d a n p e l a n t j o n g a n , m a k a t o k o - t o k o , w a r o e n g t h e e , w a r o e n g a r a k d a n r e s t a u r a n t bisa d a p e t t j o e p k o e p p e n g a s i i a n , d j o e g a b a n j a k n j a n o n a - n o n a t o e k a n g njanji j a n g m o e d a d a n eilok d j a d i bikin i t o e k o t a b e r t a m b a r a m e .

D e n g e n s ä n g e t g o e m b i r a P o e l T e k d a n S i e G i o k m e m a n d a n g k a s a n a - s i n i s a m p e i a o r a n g b e r ­ a d a d i d e p a n H w e e K o a n , s a t o e p e n g a w a l s o e d a m a s o e k k a s i k a b a r t e n t a n g k e d a t e n g a n n j a i t o e d o e w a t e t a m o e p a d a t o e a n T a n G i o k S e e j a n g m e n d j a d i s o b a t b a e k n j a .

(46)

B o e k a n m a e n g i r a n g n j a t o e a n T a n , s e b a b m e ­ m a n g i a s o e d a s ä n g e t k a n g e n , s o e d a l a m a t i d a k e t e m o e m o e k d , m a k a i a laloe p e r g i k l o e a r s a m - b o e t P o e i T e k s a m b i l p i m p i n t a n g a n n j a d i a d j a k m a s o e k k a d a l e m .

S a t e l a h m a r i k a s o e d a s a l i n g m e m b r i h o r m a t , i a o r a n g l a l o e d o e d o e k b e r h a d e p a n .

„ B a g i m a n a s e k a r a n g s o e d a r a p o e n j a d a g a n g a n a p a s o e d a b e r t a m b a b a n j a k m a d j o e , k e n a p a s o e ­ d a r a s o e d a l a m a t i d a d a t e n g m e l a n t j o n g k a s i n i , a p a e n s o d a n k a d o e w a t j o e t j o e s e m o e w a ada' d a l e m s l a m a t ? " k a t a t o e a n T a n .

„ S e b a b t i d a a d a o e r o e s a n p e n t i n g d i s i n i , m a k a s o e d a l a m a s a j a t i d a k a m a r i , b l a k a n g a n ini s a j a p o e n j a d a g a n g a n d a p e t b a n j a k k e m a d j o e a n s a m - p e s a j a t i d a s e m p e t m e l a n t j o n g d a n p o e l a n g k a K w i t a n g , t a p i s a j a p o e n j a k o e l a w a r g a a d a d a l e m s l a m a t , s a j a a t o e r k e n b a n j a k t r i m a kasi a t a s s o e d a r a p o e n j a k e b a e k a n . " m e n j a o e t P o e i T e k d e n g e n m e r a s a s e d i k i t d j e n g a , s e b a b i a s e n d i r i m e r a s a s e d a r i d a p e t bini m o e d a , i a s o e d a d j a d i l o e p a s a m a s o b a t n j a d a n s o e d a t i d a l a k o e k e n k e w a d j i b a n n j a l a g i s a b a n t a o n k a K w i t a n g p a d a

b i n i t o e w a n j a .

(47)

„Ini a n a k m o e d a r o e p a n j a begini t j a k a p , s i a p a p o e n j a a n a k ? ' t a n j a k t o e a n T a n s a m b i l p a n d a n g t a m p a n g m o e k a n j a i t o e d j a g o s i l a t tjilik d e n g a n t i d a b i s a s o e d a .

P o e i T e k d e n g e n b e r s e n j o e m l a l o e p a n g g i l S i e G i o k s o e r o e d j a l a n k e n k e l i o r m a t a n s e b a g i i j o e t j o e t e r h a d a p p a a a e n t j e k , S i e G i o k l a l o e m e m b r i h o r m a t p a d a t o e a n T a n s a b a g i m a n a d i p r e n t a o l e h a j a h n j a .

Itoe k e p a l a H w e e K o a n d j a d i m e r a s a h e r a n s e k a l i jang s o b a l n j a s o e d a t o e w a n:asi b i s a d a p a t s a t o e p o a t r a lagi, k e r n a i a k i r a S i e G i o k s o e d a d i l a h i r k a n o l e h istrinia k a w i n n j a i t n e s o e d a g a r s o e t r a m a k a ia laloa b e r k a t a , „ S o e d a l a m a s a j a a d a n i a t a n b o e a t d j a l a n d j a l a n k a N a n k i n g s e k a ­ l i a n k o e n d j o e n g i n s o e d a r a p o e n j a t o k o , s a j a n g b l o n b i s a k e d j a d i a n , s e b a b b l o n d a p a t t e m p o j a n g s e n g g a n g m a k a t j o a t j o e S i e G i o k b e g i n i b e s a r s a j a b a r o e liat s e k a r a n g , s o e d a b e b r a p a l a m a a n s o l a h i r k e n ini t j o e t j o e ? " t a n j a t o e a n

T a n d e n g a n g a g e t o e n .

S a m p a d i s i n i P o e i T e k t i d a b i s a s i m p e n r e s i a n j a l e b i l a m a , m a k a i a l a l o e t o e t o e r k e n i a p o e n j a p e r n i k a h a n p a d a n o n a B i a u w T j o e t H o a .

(48)

- 44 -

„Ini tjoeljoe b u e k a n s a d j a t j a k a p , t a p i a d a kliatan s a n g e t g a g a , betoel s o e d a r a a d a s ä n g e t b r o e n t o e n g ! " kata i t o e k e p a l a H w e K o a n .

„ S a t o e a n a k jang n a k a l d a n s e r i n g tjari s e t o r i , s e b e t u e l n j a s a j a t i d a m a o e a d j a k ia d a t e n g k a sini, t a p i i b o e n j a s l e m p a n g d i tinggal d i r o e m a t i d a a d a s a j a nanti d j a d i o n a r , k a p a n i a berklai s a m a o r a n g t i d a a d a jang ia t a k o e t i n , s e b a b i a p o e n j a i b o e k l i w a t s a j a n g p a d a n j a . s o e d a p a k s a s o e r o e s a j a a d j a k k e m a r i . "

K e m o e d i a n b a r o e Poel T e k b a l e s m e n a n j a „ S o e ­ d a r a s e k a r a n g s o e d a p ) e n j a b r a p a a n a k , s e k a l i a n f a m i l i a p a s e m o e w a a d a d a l e m w a r a s d a n d a ­ g a n g a n s o e d a r a d a p e t b a n j a k o e n t o e n g ? ' -

„ S a j a t j o e m a p o e n j a s a t o e a n a k leleki s e k a l i a n famili s e m o e w a a d a b a e k t i d a k o e r a n g s o e a t o e a p a , d j o e g a s a j a p o e n j a d a g a n g a n d j a l a n n j a a d a s a n g e t b a g o e s . " m e n j a o e t t o e a n T a n , t a p i s e h a - . b i s n j a o e t j a p k e n i t o e p e r k a t a h a n i a l a l o e t a r i k n a p a s b e r o e l a n g - o e l a n g s e b a g i o r a n g j a n g l a g i m e n a n g g o e n g d o e k a d a n p e n a s a r a n .

K e m o e d i a n i a l a l o e m e n a n j a , „ A p a s o e d a r a t i ­ d a d a p e t d e n g e r o m o n g a n o r a n g d i l o e a r a n t e n ­ t a n g k i t a o r a n g k a o e m K w i t a n g b a k a l l o e d e s ,

(49)

- 45 -

I

|! m e n a n g g o e n g s a n g s a r a d a n m a l o e b e s a r b a r a n g - it. kali k a l o e d a p e t b e r k a d a n k e s i a n n j a T o e h a n

jang M a h a K w a s a i t o e k e t j i l a k a h a n b i s a d i s i n g - ken d e n g e n t | i p t a k e n s a o r a n g K w i t a n g jang g a g a . p e r k a s a , b a r o e s a n g g o e p t o e l a k i t o e b i n t j a n a . "

0 % Inilah jang m e n d i a d i b i b i t p e r s e t o r i a n a n t a r a T o n g p a u w s e n d i r i , k e r n a m a r i k a l e b i p e r l o e k e n d j o e n d j o e n g tinggi n a m a n j a k a o e m d a r i p a d a A ' * k e p e n t i n g a n n a t i e .

" ' P o e i T e k jang d e n g e r i t o e o m o n g a n s e b a g i d j o e g a b e b e k d e n g e r g l o e d o e k t i d a m e n g a r t i a p a m a k s o e d n j a i t o e o e t j a p a n , m a k a i a s o e d a m i n t a d i b r i k e n k e t r a n g a n l e b i d j a o e .

„ K a l o e begitOe s o e d a r a m a s i b l o n d a p e t t a o e p a d a b a r o e ini a d a d a t e n g disini s a t o e t j a b a n g a t a s d e n g e n b o e k a m o e l o e t b e s a r s o e d a brani, t a n g t a n g i n s e m o e w a k a o e m K w i t s n g b o e a t b e r - 0 % t a n d i n g a d o e I l m o e G i e s i a u w p a d a n j a . (a p o e n j a

d a t e n g disini s e b a b d a p e t o e n d a n g a n d a r i satt)e t j i a n g k o e n j a n g s o e d a a n g k a t p a d a n j a d j a d i

^ k a u w s o e , d e n g e n m e n g a n d e l p e n g a r o e n j a i t o e o r a n g b e r p a n g k a t s e k a r a n g i a a d a b e r d i r i k e n

^ s a t o e p a n g g o e n g Loeitaij, s i a p a s a d j a j a n g b r a n i

• • b e r t a n d i n g b o l e n a e k d i a t a s p a n g g o e n g b o e a t

(50)

- 46 -

berklai, i t o e g o e r o e s i l a t s h e Loei n a m a H o n g Koen a l i a s L o H a u w , d j a d i o r a n g soeica p a n g g i l p a d a n j a Loei L o H a u w . L e t a k n j a i t o e Loeitaij ! a d a d i l o e a r p i n t o e k o t a T j e n g - p o m o e n , kliatan s a n g e t m e n t e r e n g d a n a n g k e r , d e n g e n i d j i n n j a i t o e T j i a n g k o e n Loeitaij t e r s e b n e t s o e d a d i b e r - d i r i k e n b o e a t l a m a n j a 1 0 0 h a r i . D i s a m p i n g p a n g g o e n g d i t e m p e l i n s o e r a t p l e k a t d a r i a t o e r a n - n j a o r a n g jang h e n d a k a d o e t e n a g a , a d a d i l a - r a n g t i d a b o l e p a k e s e n d j a t a t a d j e m , s e m o e w a o r a n g b o l e n a e k b e r t a n d i n g a s a ! a d a p o e n j a k e p a n d e a n , s i a p a j a n g bisa k e n a p o e k o e l p a d a Loei L o H a u w d a p e t p e r s e n 1 0 0 tail p e r a k d a n j a n g b i s a d a p e t t e n d a n g k a k i n j a i t o e g o e r o e s i l a t b o l e d a p e t 2 0 0 tail p e r a k , k a i o e b i s a p o e ­ k o e l bikin Loei L o H a u w s a m p e k a l a d a p e t p e r s e n 5 0 0 tail p e r a k , o r a n g b o l e p o e k o e l p a d a ­ n j a s a m p e m a t i t i d a a k e n d i t a r i k p e r k a r a , b e g i t o e s e b a l i k n j a o r a n g - o r a n g j a n g n a e k d i p a n g g o e n g Loeitaij k a l o e k e n a L o e i L o H a u w p o e k o e l m a t i p o e n t i d a a d a p e r k a r a n j a , d i d e p a n i t o e p a n g -

g o e n g a d a d i d j a g a o l e h 6 0 s o l d a d o e n j a i t o e '

i

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Thus, the routing in the original open shop, which corresponds to the LPT sequence in the corre- sponding ow shop, is the routing in which the job visits the machines with a

• we kunnen zeggen dat er sprake is van een crisissituatie binnen het sociaal domein vanwege de aanhoudende tekorten binnen het sociaal domein en alle onzekerheden die hierin

Tijdens het openbaar onderzoek kunnen er standpunten, opmerkingen of bezwaren over de aanvraag worden ingediend bij het college van burgemeester en schepenen. Dit kan

Deze organisatie wil kinderen over de hele wereld bewust maken van kinderrechten en hen betrekken bij discussies.. Om dit te doen, is het denkbeeldige meisje Lot in het le-

Door de hoge werkloosheid, het groot aantal arbeidsongeschikten en de veranderde samenstelling van de bevolking (met name de sterke groei van het aantal gepensioneerden) is er

Er worden maatregelen ter mitigatie (voorkomen slachtoffers bij werkzaamheden aan woonhabitat) en compensatie (vervangende verblijfsruimte) voorgesteld, maar vaak wordt er: • in

Voor het verloop van de desbetreffende leidingen van deze installatie dienen mogelijks kokers en voorzetwanden geplaatst te worden.. Deze uitbekledingen worden enkel uitgevoerd in

Wanneer het Standaard Model (een van de geopperde oplossingen voor een fundamentele theorie die de reeds ontdekte deeltjes en krachten beschrijft, maar desondanks faalt