inhoud
Voorwoord ... 7
1.
Zo maak je iemand een kopje groter ... 92.
Hoeveel complimenten hebben mensen nodig? ...123.
Ons werk in de komende 50 jaar ...154.
Hoe weet je of het goed gaat met je bedrijf als iedereen thuiswerkt? ...185.
Zo werkt leiderschap in extreme situaties ...216.
Ondernemerschap, is dat aan te leren? ...247.
Strenger zijn op gedrag. Hoe dan? ...278.
We moeten van bureaucratie naar ‘humanocratie’ ...309.
De psychologie van het verliezen ...3310.
De toekomst van het thuiswerken ...3611.
Zo doorbreek je de sleur in je werk ...3912.
De kunst van het eerlijk in de spiegel kijken ...4213.
De 5 obsessies van ons brein: SCARF ...4514.
De top-10 van het thuiswerken ...4815.
Waarom groeien zo moeilijk is ...5116.
Zo krijgt iemand zin om het roer om te gooien ...5417.
De échte uitdaging voor de toekomst ...5718.
Wat je als manager kan leren van de toeslagenaffaire ...6019.
Wie wil je worden nu je groot bent? ...6320.
Aan bedrijfscultuur bouwen terwijl iedereen thuiswerkt ...6621.
Hoe Dale Carnegie tóch gelijk kreeg ...6922.
Wat moet je doen als het misgaat met je zaak? ...7223.
Kalm blijven in stressvolle tijden ...7524.
Extra rendement boeken op goed nieuws ...7825.
Zo houd je je baas blij als thuiswerker ...8126.
Zo ga je om met (harde) kritiek ...8427.
Meer kans op succes met een Donald Duck-ervaring ...8728.
Wat doe je aan een foute cultuur? ...9029.
China, Qatar, zakendoen en ethiek ...9330.
Nieuw leiderschap na corona ...9631.
Zo simpel kan het zijn: 5-4-3-2-1-Go! ...9932.
Een effectief en simpel klimaatidee ...10233.
De ongemakkelijke vragen van Jim Collins ...10534.
Lekker ouderwets werken van 9 tot 5 ...10835.
De herontdekking van het alledaagse ...11136.
Hoe ziet eerlijk besturen er eigenlijk uit? ...11437.
Is mijn ambitie ongezond? ...11738.
Empathisch leiderschap kun je leren ...12039.
Al dat nieuws over corona was niet goed voor ons ...12340.
Wat mannelijke managers kunnen doen voor hun vrouwelijke collega’s ...12641.
De 7 obstakels bij verandering volgens Katy Milkman ...12942.
Corona onder controle, en dan? ...13243.
Intelligent falen: zo doe je dat ...13544.
Hoe ga je om met een collega als Pieter Omtzigt? ...13845.
“Sorry, maar jullie lijken zo op elkaar” ...14146.
Zo pak je die vervelende vakantiekater aan ...14447.
Feedback geven op afstand. Hoe dan? ...14748.
Nieuw onderzoek: wat werkt wel en niet in communicatie? ...15049.
Waarom je knipperende lampjes niet moet negeren ...15350.
We moeten aan de slag met ons uitstelgedrag ...15651.
Klimaatgedrag: wat zijn de prioriteiten? ...15952.
Lessen van een bescheiden keizer ...162Dankwoord ...167
Over Ben Tiggelaar ...169
voorwoord
Er zijn twee vragen waar ik altijd mee begin als ik mijn wekelijkse column schrijf voor NRC.
1. Wat zou ik deze week zelf willen leren?
2. En wat zou iedere lezer moeten weten?
Elke week een stukje schrijven voor de krant is op deze manier veel meer dan gewoon werk. Het is mijn education permanente.
Het biedt me telkens weer de kans om me te verdiepen in een onderwerp dat me echt fascineert.
Deze bundel bevat 52 columns. Over onder meer: leren op het werk, leiderschap, geluk, thuiswerken, de toekomst, onderlinge relaties, management, gedrag en verandering.
Ik hoop dat de inzichten die ik opdeed en weer mag doorgeven ook jou zullen inspireren!
Ben Tiggelaar
7
1
Zo maak je iemand een kopje groter
Wat zou iedere manager, ondernemer of professional moeten weten als het gaat om leren op de werkvloer?
Veel onderwijsmensen beantwoorden die vraag met een naam: Lev Vygotski.
Vygotski was een Russische ontwikkelingspsycholoog (1896-1934) die vooral bekend is geworden door zijn theorie over ‘de zone van de naaste ontwikkeling’. Wat is dat en wat kunnen we daar vandaag mee?
De zone van de naaste ontwikkeling (ZNO) is het gebied dat ligt
tussen wat je nu in je eentje kunt op een bepaald terrein, en wat je
straks zou kunnen, door te leren van iemand die meer weet. Denk
aan het verschil tussen de manier waarop je als manager nu online
vergaderingen leidt, en hoe je dat zou doen nadat je een tijdje met
een expert hebt opgetrokken.
De interactie met anderen is essentieel, volgens Vygotski. Het gaat er niet om wat je op dit moment alleen kunt, maar om wat je met de hulp van anderen zou kunnen leren. Vygotski illustreerde dat leerproces met hoe jonge kinderen taal leren van hun ouders. Een kind brabbelt na wat hij hoort en de ouder speelt dit spel mee, maar doet intussen de woorden en zinnen wel op de juiste manier voor.
Zo kom je als kind een stapje verder.
Een ander essentieel element in leren is volgens Vygotski dat je doet alsof je iets al kunt: je speelt, oefent, probeert uit, acteert. En daarbij, zo stelde hij, stijg je boven je dagelijkse gedrag uit. Alsof je een kop groter bent dan jezelf.
Mooi gedacht en mooi gezegd. Wat kun je hier vandaag mee als je op het werk de ontwikkeling van jezelf of je collega’s wilt stimuleren?
Een paar suggesties, deels geïnspireerd op het werk van Vygotski- kenner Lois Holzman.
Bekijk eerst even rustig wat iemand al zelfstandig kan als je mensen begeleidt in hun ontwikkeling, bijvoorbeeld als teamleider of als meer ervaren collega in een bedrijf. Vanaf dat punt help je hem of haar zich te ontwikkelen naar een volgend niveau. Klinkt logisch misschien, maar het is wel belangrijk.
Het gaat er niet om wat je op dit moment al kunt, maar om wat je zou kunnen leren
10