Peuter Power
Werkblad beschrijving interventie
Gebruik deHANDLEIDINGbij dit werkblad
Werkblad erkenningscommissie, versie mei 2015
Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:
Colofon
Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie:
JongJGZ; Monné zorg en beweging; Dieetvoorlichting de Grens Postadres: Industriekade 10 te Breda
E-mail: sofie@monne-zorgenbeweging.nl Telefoon: 06-34197431
Website (van de interventie):
De interventie staat beschreven op de website: www.jongjgz.nl en www.dieetvoorlichting.nl en www.monne-zorgenbeweging.nl/
Contactpersoon
Vul hier de contactpersoon voor de interventie in.
Naam : Sofie van Broekhoven
E-mail : sofie@monne-zorgenbeweging.nl Telefoon : 06-34197431
Referentie in verband met publicatie
Naam auteur interventiebeschrijving: Kitty Arpat, Sofie van Broekhoven en Sandra van Veltom Titel interventie: Peuter Power
Databank(en):
Plaats, instituut: Breda (Jong JGZ, Monné zorg en beweging, Dieetvoorlichting de Grens) Datum: 2021
Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling.
De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies.
De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie.
Dit werkblad wordt na erkenning, inclusief contactgegevens gepubliceerd op Loketgezondleven.nl en in indien relevant ook in de databases van onze samenwerkingspartners.
Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort.
Inhoud
Colofon 2
Inhoud 3
Samenvatting 4
Korte samenvatting van de interventie 4
Doelgroep 4
Doel 4
Aanpak 4
Materiaal 4
Onderbouwing 4
Onderzoek 4
1. Uitgebreide beschrijving 5
Beschrijving interventie 5
1.1 Doelgroep 5
1.2 Doel 6
1.3 Aanpak 6
2. Uitvoering 7
3. Onderbouwing 8
4. Onderzoek 9
4.1 Onderzoek naar de uitvoering 9
4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten 9
5. Samenvatting Werkzame elementen 10
6. Aangehaalde literatuur 11
7. Praktijkvoorbeeld 12
Samenvatting
Korte samenvatting van de interventie max 150 woorden
Peuter Power is een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) voor kinderen van 2 tot en met 5 jaar oud en hun ouders.
Doelgroep max 50 woorden
De interventie richt zich op ouders/verzorgers van kinderen in de peuterleeftijd van 2 tot en met 5 jaar met overgewicht of obesitas, waarbij is gesignaleerd dat er problemen zijn binnen het gezin met betrekking tot het maken en vasthouden van gezonde keuzes t.a.v. voeding, beweging en opvoeding. De selectie wordt uitgevoerd door de jeugdverpleegkundige. Wanneer een kind obesitas heeft wordt deze naast het Peuter Power traject ook doorverwezen naar de kinderarts.
Doel max 50 woorden
Het doel van de interventie is dat het gezin gezonde leefstijl keuzes maakt en weet vast te houden, met betrekking tot voeding, beweging en opvoeding. Dit leidt uiteindelijk tot een betere gezondheid ( en een lagere BMI ) van het kind.
Aanpak max 50 woorden
Samen met ouders wordt een individueel begeleidingsplan gemaakt op het gebied van voeding, beweging en opvoeding. De kinderen krijgen bij de fysiotherapeut bewegingslessen. De diëtist geeft informatie aan huis of op de praktijk. De jeugdverpleegkundige bespreekt met ouders waar ze tegenaan lopen in de opvoeding.
Materiaal max 50 woorden
Het draaiboek beschrijft wat er van iedere discipline op welk moment verwacht wordt en welke aanvullende materialen er gebruikt kunnen worden als hulpmiddel. Voor ouders is er een map met informatie en
werkbladen. Er wordt samengewerkt d.m.v. een online clouddienst.
Onderbouwing max 150 woorden
Peuter Power is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, waaruit blijkt dat een intensieve
leefstijlinterventie van belang is. In de Richtlijn overgewicht ( NCJ, 2012) wordt verwezen naar een studie van Seo en Sa uit 2010, waarin staat dat er aandacht is voor meerdere componenten, zoals voeding, beweging en counseling en dat deze gedragsveranderingen ingebed worden in de dagelijkse routine. Men stelt dat preventie van overgewicht op jonge leeftijd erg belangrijk is.
In het Nationaal Preventie Akkoord wordt gesteld dat er ook aandacht moet zijn voor ouder – of gezinsproblemen.
De Monitor Kansrijke Start meldt dat 8% van de kinderen rond het contactmoment van 2 jaar overgewicht of obesitas heeft ( Struijs et al., 2019).
Onderzoek max 100 woorden
In 2018 is Peuter Power geëvalueerd a.d.h.v. de vragenlijsten die aan het begin en eind van het programma ingevuld worden. Geconcludeerd is dat ouders/verzorgers bewuster bezig zijn met gezonde leefgewoonten, meer kennis hebben over gezonde voeding, hun kind meer laten bewegen en duidelijke regels stellen in hun gezin.
In 2020 is een Kwalitatief onderzoek naar de ervaringen en resultaten van Peuter Power uitgevoerd. Er is enerzijds gebruik gemaakt van dossieronderzoek en anderzijds van semigestructureerde interviews.
Geconcludeerd kan worden dat Peuter Power positieve resultaten heeft opgeleverd en dat de ervaringen van de moeders zeer prettig was.
1. Uitgebreide beschrijving Beschrijving interventie
Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan
interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met
verschillende modules die bij een doelgroep ‘op maat’ worden toegepast.
Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema.
Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding.
1.1 Doelgroep
Uiteindelijke doelgroep – max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie?
Het leefstijlprogramma Peuter Power is bedoeld voor peuters van 2 tot en met 5 jaar met overgewicht/
obesitas. Bij deze peuters is gesignaleerd dat er problemen zijn binnen het gezin met betrekking tot het maken en vasthouden van gezonde keuzes t.a.v. voeding, beweging en opvoeding.
Daarnaast weten we dat overgewicht meer voorkomt bij kinderen in gezinnen met een laag
sociaaleconomische status, of waarin één of beide ouders ook overgewicht hebben en bij allochtone gezinnen. Bij deze laatste groep spelen ook culturele factoren een rol als anders kijken naar gezondheid, eetgewoonten en gastvrijheid.
Intermediaire doelgroep – max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke?
Gezien de leeftijd van de doelgroep richt Peuter Power zich ook op een intermediaire doelgroep, namelijk:
de ouders, verzorgers of anderen die een rol spelen in het maken en vasthouden van gezonde leefstijl keuzes. Zij vormen de intermediaire doelgroep binnen het programma omdat zij de verzorger van en verantwoordelijke voor het kind zijn. Daarom is het ook belangrijk om aandacht te hebben voor stressfactoren bij ouders, die ervoor zorgen dat ze minder sensitief zijn naar hun kind, zoals ziekte, financiële -of relatieproblemen
Selectie van doelgroepen – max 250 woorden
Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke?
De jeugdverpleegkundige werkzaam bij het consultatiebureau selecteert de kinderen die in aanmerking komen voor het Peuter Power traject. Kinderen met obesitas worden daarnaast ook verwezen naar de kinderarts.
De toelatingscriteria zijn als volgt:
● Kind is tussen de 2 en 6 jaar.
● Kind heeft overgewicht/ obesitas o.b.v. BMI richtlijnen.
● Door het consultatiebureau is vastgesteld dat ouders moeite hebben met het implementeren en vasthouden van een gezonde leefstijl.
● De richtlijn ‘overgewicht’ van het NCJ is gevolgd, maar er is onvoldoende sprake van een gezondere leefstijl, waarna er logischerwijze doorverwezen wordt naar een intensiever begeleidingstraject, zoals Peuter Power.
● Ouders geven aan extra ondersteuning te willen.
Contra-indicaties
● Als een kind obesitas heeft wordt er volgens de richtlijn ‘Overgewicht’ eerst verwezen naar de kinderarts om een evt. medische oorzaak vast te stellen/ uit te sluiten. Daarna wordt het kind terug verwezen naar Peuter Power of volgt een traject via de kinderarts.
● Ouders zijn niet gemotiveerd om andere leefstijl keuzes te maken of geven aan er in de komende periode onvoldoende tijd voor te hebben, bv nieuwe baby op komst/ verhuizing of teveel andere zaken aan hun hoofd.
● Jeugdverpleegkundigen zijn geschoold middels motivational interviewing om deelnemers te enthousiasmeren en te motiveren om wel deel te nemen. In overleg met ouders wordt er dan een extra contactmoment ingepland om de situatie te volgen en eventueel op een later moment te starten met Peuter Power. Tevens wordt er meegedacht in hoe problemen op te lossen.
Betrokkenheid doelgroep – max 150 woorden
Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier?
De doelgroep was niet betrokken bij het ontwikkelen van de interventie. Bij de professionals was er behoefte aan een intensief begeleidingstraject voor jonge kinderen met overgewicht aangezien deze er nog niet was in Breda. De richtlijn ‘Overgewicht’ geeft aan dat er bij onvoldoende effect van begeleiding door de JGZ doorverwezen moet worden naar een intensiever programma.
Na twee jaar heeft er een proces en product evaluatie plaats gevonden. Hierbij zijn de ervaringen van de doelgroep meegenomen, doordat ze een evaluatie vragenlijst ingevuld hebben bij beëindiging van het programma. Deze gegevens zijn geanalyseerd en hebben geleid tot verbeterpunten, die resulteren in een doorontwikkeling van het programma.
1.2 Doel
Hoofddoel – max 100 woorden
Wat is het hoofddoel van de interventie?
Het doel van de interventie is dat het gezin, met een kind tussen de 2 en 6 jaar, gezonde leefstijl keuzes maakt en weet vast te houden, met betrekking tot voeding, beweging en opvoeding. Dit leidt uiteindelijk tot een betere gezondheid ( en een lagere BMI ) van het kind.
Subdoelen – max 350 woorden
Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)?
De Subdoelen hebben betrekking op de intermediaire doelgroep, enkele op de doelgroep. Ze worden per pijler beschreven.
Voeding:
● Ouders zijn zich bewust van het belang van een gezond voedingspatroon en hun voorbeeldfunctie
● Ouders hebben kennis van gezonde voeding, van gezonde tussendoortjes en weten om te gaan met bijzondere gelegenheden, zoals feestdagen.
● Ouders bieden het kind een gezond voedingspatroon
● Ouders weten de gemaakte veranderingen in de voeding vast te houden en in te passen in hun gezinsleven.
● Het gewicht van het kind blijft hetzelfde, echter de BMI van het kind neemt af door de tijd ( agv lengtegroei)
Beweging:
● Ouders zijn zich bewust van het belang van bewegen en hun voorbeeldfunctie
● Ouders en kind hebben bewegen in hun dagelijks leven geïntegreerd, zodanig dat de beweegnorm gehaald wordt.
● Kinderen ervaren plezier tijdens het bewegen zowel tijdens de groepslessen als thuis met hun ouders.
● De motorische ontwikkeling is voldoende om zich te kunnen aansluiten bij een beweegclub in de buurt na afloop van de interventie.
● Ouders weten welke sportmogelijkheden in de omgeving passen bij hun kind.
● Het kind neemt wekelijks deel aan een beweegactiviteit
Opvoeding:
● Ouders weten wat het belang is van gezonde leefgewoonten voor de gezondheid van hun kind en zijn zich bewust van hun voorbeeldfunctie hierbij.
● Ouders weten wat de gezondheidsrisico’s zijn van overgewicht op korte en langere termijn.
● Ouders weten dat zij een bepalende en sturende rol hebben in het aanleren van gezonde leefgewoonten.
● Ouders weten welke factoren een belemmerend effect hebben gehad op het realiseren van een gezonde leefstijl
● Ouders zijn in staat om de adviezen t.a.v. voeding en beweging toe te passen in de praktijk en mede opvoeders hierbij te betrekken
● Ouders zijn in staat om duidelijke regels te hanteren in de opvoeding en communiceren op een positieve manier met hun kind
1.3 Aanpak
Opzet van de interventie – max 200 woorden
Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten – indien van toepassing)?
Voeg eventueel een schema toe als bijlage.
Stroomschema Peuter Power
Aanmelding via Consultatiebureau:
6 maanden intensieve begeleiding gezonde leefstijl
Intake door jeugdverpleegkundige:
bespreken inhoud en werkwijze Peuter Power/ motivatie/ map/ vragenlijst invullen/
opdracht eetdagboek
Fysiotherapeute
Kennismaking/ intake
3 individuele behandelingen en 10 groeps beweeglessen op
locatie ( zn langer)
toeleiding naar passende reguliere
sportclub
Diëtist
kennismaking en bespreken eetdagboek
Werken aan plan van aanpak dmv afspraken
thuis/ op locatie of telefonisch. Totaal beschikbare tijd 3 uur
Afsluitend contact
Jeugdverpleegkundige
Samen met ouders inventariseren welke problemen zij tegenkomen
in de opvoeding : plan van aanpak maken
3-5 opvoedhuisbezoeken waarin gewerkt wordt aan de doelen en acties in het
plan van aanpak.
evaluatie huisbezoek:
vragenlijst invullen en evaluatie.
Vervolgafspraken maken ivm nazorg
Nazorg
Controle afspraak na 3 maanden op het CB bij de jeugdverpleegkundige Zo nodig vaker
Warme overdracht naar GGD/ 4+
Inhoud van de interventie – max 1200 woorden
Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt.
Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving.
Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen.
Stap 1 Aanmelding
Op het consultatiebureau wordt bij alle kinderen van 0-4 jaar op vaste momenten de groei en ontwikkeling gevolgd. Het CB team signaleert of er sprake is van overgewicht of obesitas en gaat hierover met ouders in gesprek. Hierbij wordt de JGZ richtlijn ‘overgewicht’ gevolgd en extra consulten aangeboden. Als er na een aantal consulten onvoldoende effect is en een kind voldoet aan de selectiecriteria, wordt de mogelijkheid om deel te nemen aan Peuter Power besproken. Als ouders aangeven hiervoor gemotiveerd te zijn maakt de jeugdverpleegkundige een afspraak voor een eerste huisbezoek.
Stap 2 Intake door jeugdverpleegkundige
Hierin wordt de inhoud van het programma, de reden tot deelname en de motivatie van ouders besproken, zodat verwachtingen over en weer duidelijk zijn. De samenwerking binnen het Peuter Power team en de privacy komen aan bod. Ouders krijgen een map waarin voor elke discipline informatie en werkbladen zitten, deze wordt bekeken. De start vragenlijst wordt samen ingevuld en de eerste huiswerkopdracht ( invullen eetdagboek) wordt uitgelegd. De jeugdverpleegkundige maakt een vervolgafspraak en geeft aan dat ook de diëtist en fysiotherapeute telefonisch contact zullen gaan opnemen voor een eerste afspraak.
Stap 3 Gezin volgt programma bij elke discipline Stap 3a: Intake diëtist
De diëtist gaat bij de ouders/verzorgers langs voor het intake gesprek. We starten met het afnemen van een algemene anamnese. Hierin worden vragen gesteld omtrent lengte/gewicht, leefsituatie, gezondheid ouders, voedingskennis. Daarna wordt het ingevulde eetverslag doorgesproken. Knelpunten in de voeding,
eetgewoonten en voeding bij bijzondere gelegenheden worden in kaart gebracht. Op basis van deze gegevens geeft de diëtist individuele adviezen, ondersteunt met een voorbeeld dagschema.
Vervolgconsulten diëtist
Met ouders/verzorgers worden individuele afspraken gemaakt voor het vervolgtraject. Tijdens de vervolg momenten wordt aandacht besteed aan de knelpunten. Dit kan zijn door kennisoverdracht over gezonde voeding, eet verslagen bekijken, kooktips, tips verbeteren eetgedrag, enz. De diëtist zorgt ervoor dat het kind halverwege en op het eind een keer gewogen en gemeten wordt en dat alle benodigde informatie verzameld wordt t.b.v. evaluatie.
Het aantal consulten is afhankelijk van de kennis en behoefte.
Stap 3b: Kinderfysiotherapeut
Tijdens de kennismaking/ intake vraagt de fysiotherapeut naar de motorische ontwikkeling, de actieve en passieve activiteiten gedurende de dag en de verwachtingen van de ouders. Daarnaast wordt er informatie gegeven over de landelijke beweegnorm voor kinderen, het beeldschermgedrag en het slaappatroon van het kind. Hierna wordt een screening motorische ontwikkeling uitgevoerd. Wanneer er een uitval is op de
motorische ontwikkeling volgt een motorische ontwikkelingstest, de M-ABC2.
vervolgconsulten kinderfysiotherapeute:
Het kind neemt wekelijks deel aan een groepsbeweegles. Er is een programma voor 10 groepslessen.
Kinderen kunnen altijd instromen, de lessen hebben elke week een ander thema waarbij de motorische mijlpalen passend bij het kind wekelijks worden herhaald.
Ouders krijgen twee maal een huiswerkopdracht mee, deze worden geëvalueerd in een gesprek zonder het kind (beeldbellen).
De sportmogelijkheden worden besproken met ouders en ouders worden gestimuleerd om hun kind aan te melden bij een sportclub. Tevens weten ouders het belang van bewegen en kunnen ze dit ook aanbieden aan het kind. De begeleiding stopt als de doelen behaald zijn en het kind een voldoende motorische ontwikkeling heeft om zich aan te sluiten bij een sportvereniging.
Stap 3c: jeugdverpleegkundige
In een aantal huisbezoeken, variërend van 3 tot 5 afhankelijk van de behoefte van ouders, wordt samen met ouders geïnventariseerd welke problemen of uitdagingen zij tegenkomen in de opvoeding. Deze problemen kunnen een directe maar ook een indirecte relatie tot het overgewicht van het kind hebben. Samen met ouders wordt een zorgplan gemaakt, waarin problemen, doelen en acties geformuleerd worden. De ouders geven aan welk probleem eerst aangepakt wordt en er worden duidelijke afspraken gemaakt waar de komende weken aan gewerkt gaat worden en hoe. Dit wordt vastgelegd op de werkbladen in de map en in het zorgplan online. Bij dit alles wordt uit gegaan van deze ouders en wat past bij hun situatie. In de vervolghuisbezoeken wordt steeds nagegaan wat er goed ging en waar ouders in de praktijk tegenaan lopen. Zo nodig worden acties bijgesteld of aangevuld of nieuwe doelen geformuleerd. De begeleiding stopt als de doelen behaald zijn.
Daarnaast houdt de jeugdverpleegkundige in het programma ook zicht op het geheel: loopt het programma, zijn er obstakels, gaat alles zoals het bedoeld is.
In het afsluitende huisbezoek wordt samen met ouders de eind vragenlijst en evaluatie vragenlijst ingevuld.
Er wordt een afspraak gemaakt voor over drie maanden op het consultatiebureau om te kunnen beoordelen of alles nog goed gaat of dat er toch nog vragen zijn van ouders. Ook wordt er bij ouders nagegaan wat de afspraken zijn met diëtist en kinderfysiotherapeute.
Stap 4: nacontrole na 3 maanden op het CB
Het kind wordt gewogen en gemeten. De groeicurve wordt besproken met ouders. Verder wordt besproken hoe ze vinden dat het gaat en of er nog ondersteuningsbehoefte is. Dit wordt individueel samengesteld.
Hierbij kan worden besloten dat een extra consult bij de diëtist, de fysiotherapeute en/ of de jeugdverpleegkundige gewenst is.
Stap 5: Overdracht
Als er geen behoefte meer is aan vervolgcontact dan wordt met instemming van ouders een verslag gemaakt van het afgelegde traject en de behaalde resultaten. Dit wordt verstuurd aan de verwijzer wat meestal het CB team is en voor zover betrokken geweest de kinderarts met als doel een terugkoppeling te geven. Maar ook aan de huisarts en GGD ( JGZ 4+) ter informatie, zodat zij in hun contacten met het gezin hierop voort kunnen borduren indien nodig.
Tijdsinvestering
Een traject bij de jeugdverpleegkundige bestaat in theorie gemiddeld uit een intake, vier huisbezoeken en een afsluitend contact van elk ongeveer twee uur aan voorbereiding, contact en uitwerking. Dat betekent 12 uur. De diëtiste heeft per kind per jaar 3 uur om in te zetten, dat is hetgeen vergoedt wordt door de
zorgverzekering. Voor de fysiotherapie is dit 4x individuele begeleiding van 30 min en 10x groepsles van 45 minuten. Daarnaast het uitwerken van verslagen en administratie per kind 2 uur. De nazorg vindt in eerste instantie plaats op het consultatiebureau en valt onder indicatiezorg.
Het is echter zeer wisselend in de praktijk, daar blijkt dit wel het minimum te zijn. Uitbreiding van uren en vergoeding is wel een wens.
2. Uitvoering
Materialen – max 200 woorden
Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie?
Voor de werving is er een folder die het programma kort beschrijft voor ouders die (overwegen) deel (te) nemen aan Peuter Power met hun kind.
De informatiemap die bij ouders thuis blijft liggen bevat:
o afsprakenoverzicht o groeigegevens
o overeenkomst formulier m.b.t. onderlinge samenwerking en informatie uitwisseling/ privacy, no show regeling en toestemming gebruiken evt. beeldmateriaal en overdracht naar derden
o informatie over overgewicht/ obesitas/ voeding/ bewegen/ opvoeding o beweegdagboek, eetdagboek en zorgplan opvoeding
o contactgegevens
Overige materialen t.b.v. proces, eenduidigheid en evaluatie:
o Begin en eind vragenlijst t.b.v. evaluatie o Evaluatie vragenlijst
o Overdracht van PP naar JGZ 0-18/ kinderarts/ huisarts o Draaiboek
Sinds 2018 staan alle deelnemende kinderen in een online clouddienst, waardoor alle informatie op één plek te vinden is voor alle deelnemers. Zo kan ieder zien waar de ander mee bezig is of wat de afspraken zijn, waardoor er efficiënt samengewerkt kan worden en de zorg voor het kind/ gezin vanuit één plan gedaan wordt. Ouders kunnen desgewenst toegevoegd worden als deelnemer en zo een actieve rol hebben in het digitale zorgplan van hun kind. Op termijn zal gekeken moeten worden of hiermee de map vervalt of dat deze toch gebruikt blijft worden.
Locatie en type organisatie – max 200 woorden
Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren?
Peuter Power is een individueel programma met een op maat gemaakt zorgplan, omdat elke situatie, elk gezin en elk kind anders is. In samenspraak met ouders wordt geïnventariseerd welke problemen en hindernissen zij ervaren in het dagelijks leven rondom het hanteren van gezonde leefgewoonten. Dit
betekent dat afspraken en meetmomenten kunnen plaatsvinden op locatie (consultatie bureau, fysiotherapie ruimte of kantoor), maar zeker ook bij de ouder thuis. Dit laatste heeft als voordeel dat bijvoorbeeld de diëtist mee kan kijken in de koelkast en de jeugdverpleegkundige ziet hoe de thuissituatie is en hoe de ouder daar op het kind reageert.
Voor de beweeglessen is gekozen, als het praktisch mogelijk is, om het in een groepje aan te bieden, gezien het stimulerende effect dat uitgaat van samen bewegen. Dit vindt plaats in een gymzaal.
De interventie kan uitgevoerd worden door een samenwerkingsverband van een kinderdiëtist, een kinderfysiotherapeute en JGZ verpleegkundige 0-4 jaar1.
1 Jeugdverpleegkundige 0-4 jaar in Breda heeft in het kader van meer samenwerking met de collega’s 4+ in bepaalde gevallen ook contact met kinderen van 4-6 jaar als dit in het belang is van de zorg voor het kind, zoals hier in het programma Peuter Power.
Opleiding en competenties van de uitvoerders – max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig?
Het is belangrijk dat er mensen werken met opleiding en competenties op de gebieden: bewegen, voeding en opvoeding. Dit betreft kinderfysiotherapeuten, kinderdiëtist en jeugdverpleegkundigen met de doelgroep 0-4 jaar zijn.
o Kinderfysiotherapeut: HBO fysiotherapie en aanvullende masteropleiding kinderfysiotherapie o Kinderdiëtist: HBO diëtetiek en aanvullende opleiding kinderdiëtetiek
o JGZ verpleegkundige: HBO verpleegkunde, aangevuld met JGZ opleiding of minimaal 2 jaar ervaring met de leeftijdsgroep 0-4 jaar en het geven van opvoedadviezen.
Daarnaast is het belangrijk dat deze mensen:
o een meer dan gemiddelde belangstelling hebben voor het onderwerp o competent zijn in het gebruiken van motiverende gespreksvoering o een goede kennis hebben van de sociale kaart van het werkgebied
o een proactieve houding hebben in het signaleren van hindernissen/ problemen op lokaal niveau, bv te weinig beweegaanbod in een buurt, geen gezond eet en drinkbeleid op peuterspeelzaal en in staat zijn hierop te interveniëren en samen te werken met externe partijen.
o zelf een voorbeeldfunctie hebben.
Kwaliteitsbewaking – max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt?
De kwaliteit van Peuter Power wordt bewaakt doordat, elke discipline een afgevaardigde heeft die verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de door hen geboden zorg. Het draaiboek moet zorgen voor uniformiteit in de uitvoering. Het draaiboek beschrijft de werkwijze en inhoud van het programma.
Elke twee maanden is er een werkoverleg met alle teamleden waarin besproken kan worden waar men tijdens de uitvoering van het werk tegenaan loopt en met elkaar ervaringen en kennis kan uitwisselen.
D.m.v. een online clouddienst is er een eenduidige manier van rapporteren en kan er efficiënt worden samengewerkt.
Elke twee jaar houden we een evaluatie met het team waarin het proces, het product, de resultaten van de deelnemers en de samenwerking besproken worden en de nodige aanpassingen gedaan worden ter verbetering van de kwaliteit.
Randvoorwaarden – max 200 woorden
Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie?
Om Peuter Power goed te kunnen uitvoeren is het belangrijk dat het management JGZ het belang van het programma inziet, ondersteunt en de uitvoering ervan faciliteert, d.m.v. het beschikbaar stellen van geschikt personeel, ruimte, materiaal en tijd. Daarnaast is het ook belangrijk dat er draagvlak is onder collega JGZ professionals, omdat zij degenen zijn die het probleem signaleren en ouders mede motiveren tot deelname aan het programma. Verder is toegang tot een online clouddienst nodig. Een training motiverende
gespreksvoering behoort tot de aanbevelingen.
Samenwerking met kinderartsen i.v.m. het doorverwijzen naar Peuter Power als er geen medische reden wordt gevonden voor obesitas.
Samenwerking met plaatselijke JOGG afdeling of organisaties waar kinderen van 0 t/m 5 jaar gebruik van maken, zoals peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, sportverenigingen, speelpaleizen, basisscholen, GGD.
Dit draagt bij aan het gezamenlijk stimuleren en uitdragen van gezonde leefgewoonten. Een lokale integrale aanpak vergroot het effect van de interventie.
Implementatie – max 200 woorden
Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting.
Voor de implementatie van het programma Peuter Power is het volgende van belang:
Voor de start:
- Vaststellen hoge prevalentie overgewicht bij 2 t/m 5 jarigen
- Samenwerkingspartners zoeken, draagvlak creëren bij management van deze organisaties i.v.m.
beschikbaar stellen van personeel, ruimte, tijd, geld en materialen
- Voorlichting intern t.b.v. draagvlak creëren bij collega’s en hen enthousiasmeren om cliënten te signaleren en te motiveren om deel te nemen
- Voorlichting extern t.b.v. samenwerking met bv kinderartsen en maken van samenwerkingsafspraken
- Aanstellen kerngroep - Scholing online clouddienst
- Inwerken professionals a.d.h.v. draaiboek Uitvoering:
- Begeleiden van gezinnen/ kinderen
- Overleg met professionals eens per twee maanden ‘live’, tussendoor d.m.v. een online clouddienst.
- Twee jaarlijks evalueren van product, proces, samenwerking en deelnemers. Hiervan een terugkoppeling geven aan management en samenwerkingspartners.
- Deelnemen aan activiteiten ter bevordering van de bekendheid van het programma
- Deelnemen aan activiteiten die het onderwerp ‘overgewicht/ obesitas’ op de kaart zetten en/ of preventie hiervan tot doel hebben.
- Deelnemen aan deskundigheid bevorderende activiteiten, zoals congres, schriftelijke informatie en deze informatie delen met de achterban, bv tijdens een scholingsactiviteit of inspiratiedag.
Desgewenst kan er meegedacht en geholpen worden met de implementatie van het programma.
Kosten – max 200 woorden
Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten.
De tijdsinvestering per kind is:
Diëtist: 3 uur vergoeding vanuit zorgverzekering per kind per jaar (in 2020) en eventueel aanvullende verzekering. (3 uur is 1 x intake met advies en 3 x vervolgconsult)
Fysiotherapeut: 2 uur individuele begeleiding per kind (intake 30 min, 3x evaluatie momenten 30 min) 10 uur groepsbegeleiding. De kosten hiervan zijn per gemeente verschillend en afhankelijk van
zorgverzekeraar/gemeente/subsidie.
Jeugdverpleegkundige:12 uur per kind ( 6 huisbezoeken met tijdsinvestering van 2 uur). Nacontrole vindt plaats als indicatie consult binnen reguliere CB programma. Vanuit de organisatie mag een Peuter Power verpleegkundige 2 uur per week besteden aan de begeleiding van kinderen incl. vergadertijd. Dit betekent dat er 8 kinderen per jaar per jeugdverpleegkundige begeleidt kunnen worden.
Overleg: 6 x 2 uur per jaar.
Deskundigheidsbevordering: 16 uur per jaar
De kerngroep heeft extra taken en dit bestaat uit ongeveer 24 uur voor de diëtist en 104 uur voor de fysiotherapeut en de jeugdverpleegkundige.
Kerngroeptaken: begeleiding eigen beroepsgroep, ontwikkelen programma, evaluatie en samenwerking met ketenpartners.
Materiele kosten:
- Aanschaf draaiboek en materialen Peuter Power.
- Gebruik online clouddienst ( Bv. Online zorgplan van GINO, i.v.m. al contract kidos maken wij gratis gebruik van OZP)
- eventuele huur van een gymzaal
3. Onderbouwing
Probleem – max 400 woorden
Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen.
Peuter Power richt zich op kinderen van 2 tot en met 5 jaar met overgewicht of obesitas. Om overgewicht of obesitas vast te stellen worden alle kinderen door de jeugdgezondheidszorg op vaste momenten gewogen en gemeten. Er wordt gewerkt volgens de Richtlijn overgewicht ( NCJ, 2012), waarin we ook kunnen lezen dat er internationaal afspraken zijn gemaakt over wanneer we spreken van overgewicht en obesitas bij kinderen. Het veroorzaakt vele gezondheids- en maatschappelijke problemen. Als voorbeeld van
gezondheidsprobleem worden in de richtlijn genoemd: psychosociale problemen als depressie en pesten, maar ook gewrichtsproblemen, diabetes, hypertensie en hart en vaatziekten. Als voorbeeld van
maatschappelijke problemen noemt men: werkverzuim, arbeidsongeschiktheid en hogere kosten voor de gezondheidszorg. Men stelt dat preventie van overgewicht op jonge leeftijd erg belangrijk is.
Ook in het in 2018 gesloten Nationaal Preventie Akkoord ( Ministerie van VWS, 2018, p. 35) staat dat
‘overgewicht ( en obesitas) behoren tot de belangrijkste volksgezondheidsproblemen van dit moment. De Monitor Kansrijke Start meldt dat 8% van de kinderen rond het contactmoment van 2 jaar overgewicht of obesitas heeft ( Struijs et al., 2019). Inmiddels is er een landelijke aanpak van overgewicht bij kinderen2 afgesproken.
Ook in Breda is overgewicht bij kinderen een groot probleem. Uit cijfers van JIB ( Jeugd in Beeld, 2014) blijkt dat bij 7,2 % van de tweejarigen in Breda sprake was van overgewicht en bij 1,1 % obesitas, bij de 3 jarigen had 5,9% overgewicht en 1,0% obesitas en bij de 3,9 jarigen had 6,8% overgewicht en 1,3 % obesitas. In wijken met veel allochtonen waren de cijfers hoger.
In de Richtlijn overgewicht ( NCJ, 2012) wordt verwezen naar een studie van Seo en Sa uit 2010, die stelt dat bij een dergelijke intensieve leefstijlinterventie het van belang is dat er aandacht is voor meerdere componenten, zoals voeding, beweging en counseling en dat deze gedragsveranderingen ingebed worden in de dagelijkse routine. Verder benoemen zij ook het belang van het betrekken van ouders hierbij en het rekening houden met de culturele achtergrond van het gezin. In het Nationaal Preventie Akkoord wordt gesteld dat er ook aandacht moet zijn voor ouder – of gezinsproblemen.
Peuter Power is een gecombineerde leefstijlinterventie waarin aandacht is voor voeding, beweging en opvoeding. Het is een individueel programma dat mede door de leeftijd van de kinderen gericht is op ouders.
Hierdoor kan er goed ingespeeld worden op de eigen problematiek van dit kind en dit gezin.
Oorzaken – max 400 woorden
Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico?
Lichamelijke factoren
Het hebben van overgewicht of obesitas betekent dat er een disbalans is in de energie inname en het energieverbruik. Er zijn vele factoren die hiertoe kunnen leiden. Om vast te stellen of er lichamelijke oorzaken zijn, is het belangrijk dat er onderzoek verricht wordt door een kinderarts. Dit is opgenomen in de Richtlijn Overgewicht ( NCJ, 2012).
Verder spelen er op deze jonge leeftijd vooral factoren een rol waar het kind zelf nog geen of weinig invloed op heeft of buiten het kind zelf liggen, maar bij de ouder of de omgeving waarin het opgroeit.
Voeding , beweging en slapen
Kloeze, Boere- Boonekamp, de Jong, Nawijn, Bakker, Naul en L’Hoir ( 2011) vonden in hun onderzoek dat kinderen die goed scoren op conditiespelletjes, veel buiten spelen, weinig tv kijken, kleine koekjes krijgen i.p.v. grote, weinig slaapproblemen hebben, lid zijn van een sportvereniging minder vaak overgewicht hebben. In het overbruggingsplan Overgewicht komen een aantal van deze factoren terug als speerpunt
2 www.kindnaargezondergewicht.nl
voor de jeugdgezondheidszorg: borstvoeding bevorderen, meer buiten spelen en bewegen, regelmatig en goed ontbijten, minder zoete drank en minder tv kijken of computeren. In een publicatie van Kamisetti in het tijdschrift van Pharos wordt genoemd dat veel kinderen in allochtone gezinnen niet ontbijten, weinig kennis hebben over gezonde voeding en weinig ophebben met extra bewegen.
Opvoeding
In de factsheet van het voedingscentrum over de invloed van opvoeding op het eetgedrag van kinderen ( 2017) staat dat een gezaghebbende opvoedstijl bijdraagt aan de ontwikkeling van gezonde eetgewoonten.
Adviezen die zij bijvoorbeeld geven zijn: verbiedt geen eten, maar stel wel grenzen en leg uit waarom dit belangrijk is. Geef daarnaast ook het goede voorbeeld. Voor het realiseren van een gezonde leefstijl is het van belang dat ouders voldoende opvoedvaardigheden bezitten en op een positieve, maar duidelijke manier met hun kind kunnen communiceren.
Omgevingsfactoren
In de al eerder genoemde landelijke aanpak van overgewicht bij kinderen (kindnaargezondergewicht) is ook aandacht voor omgevingsfactoren bij ouders, die ervoor zorgen dat zij minder goed op hun kind kunnen reageren, zoals stress door ziekte, werkloosheid, armoede, financiële problemen en bijvoorbeeld
relatieproblemen. Ook Boere-Boonekamp, L’Hoir, Beltman, Bruil, Dijkstra en Engelberts( 2008) zeggen dat overgewicht meer voorkomt bij kinderen in gezinnen met een laag sociaaleconomische status, of waarin één of beide ouders ook overgewicht hebben en bij allochtone gezinnen. Bij deze laatste groep spelen ook culturele factoren een rol als anders kijken naar gezondheid, eetgewoonten en gastvrijheid.
Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.
Aan te pakken factoren – max 200 woorden
Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij?
Door de intensieve samenwerking met de jeugdgezondheidszorg worden kinderen met obesitas al doorverwezen naar de kinderarts om te beoordelen of er lichamelijke factoren meespelen. Vaak is dit niet het geval. Dit is dus al gebeurd voordat een kind start met Peuter Power. Het programma richt zich vooral op de factoren voeding, beweging en opvoeding. De diëtist, fysiotherapeut en jeugdverpleegkundige richten zich in hun begeleiding op alle subdoelen genoemd onder 1,2. De jeugdverpleegkundige heeft vanuit haar reguliere werk veel ervaring met het begeleiden van gezinnen en hun specifieke problemen. Ze kan deze herkennen en bespreken met ouders en hen de weg wijzen naar en motiveren om andere hulpverleners in te schakelen om het betreffende probleem aan te pakken als dit in de weg staat van het realiseren van een gezonde leefstijl. Door de individuele aanpak binnen Peuter Power kan er ook rekening gehouden worden met wensen, gewoonten en culturele aspecten van het gezin.
Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.
Verantwoording – max 1000 woorden
Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden.
Klik hier als u tekst wilt invoeren.
Het doel van de interventie is dat het gezin gezonde leefstijl keuzes maakt en weet vast te houden, met betrekking tot voeding, beweging en opvoeding. Dit leidt uiteindelijk tot een betere gezondheid (en een lagere BMI ) van het kind. Dit wordt behaald door een de begeleiding aan ouders en kind door
jeugdverpleegkundige, fysiotherapeute en diëtist.
Voeding:
Door het bijhouden van een eetverslag wordt er bewustwording bij de ouders gecreëerd. De diëtist
informeert tijdens de huisbezoeken of consulten op de praktijk over gezonde voeding, wat en hoeveel voor een kind van 2,3,4, of 5 jaar. De diëtist legt uit met behulp van informatie materiaal wat gezonde
voedingsmiddelen zijn. Zo helpt ze de ouders om hen zelf bewuste en gezonde keuzes te laten maken.
Tijdens de consulten worden bijzondere gelegenheden, zoals feestdagen besproken. Ze maakt ouders bewust van hun voorbeeldfunctie. Gedurende de Peuter Power zal de diëtist de ouders begeleiding en stimuleren de gemaakte veranderingen in de voeding vast te houden binnen het gezin. Het gewicht van het kind wordt gemonitord, met als doel geen toename in gewicht en afname van BMI.
Beweging:
Door het bijhouden van een beweegdagboek, het informeren en het geven van huiswerkopdrachten zijn ouders zich bewust in het belang van bewegen. Ze zijn zich bewust van hun voorbeeldfunctie en integreren het bewegen in hun dagelijks leven, zodanig dat de nederlandse norm voor bewegen gehaald wordt.
Kinderen ervaren plezier tijdens het bewegen zowel tijdens de groepslessen als thuis met hun ouders.
De motorische ontwikkeling is voldoende om zich te kunnen aansluiten bij een beweegclub in de buurt na afloop van de interventie en ouders weten welke sportmogelijkheden in de omgeving passen bij hun kind.
Opvoeding:
Door de uitleg en gesprekken met de jeugdverpleegkundige weten de ouders wat het belang is van gezonde leefgewoonten voor de gezondheid van hun kind. Ouders weten wat de gezondheidsrisico’s zijn van
overgewicht op korte en langere termijn. De jeugdverpleegkundige neemt in de gesprekken de leefstijlgewoontes van het gezin mee. De ouders worden zich bewust van hun voorbeeld functie m.b.t.
gezond leven. Ze weten dat zij een bepalende en sturende rol hebben in het aanleren van gezonde
leefgewoonten. De jeugdverpleegkundige legt uit welke factoren tot nu toe een belemmerend effect hebben gehad op het realiseren van een gezonde leefstijl. Ze begeleidt de ouders om de gegeven adviezen t.a.v.
voeding en beweging toe te passen in de praktijk. De mede opvoeders worden op advies van de
jeugdverpleegkundige door de ouders betrokken in het volgen van een gezonde leefstijl. Ouders worden gestimuleerd om duidelijke regels te hanteren in de opvoeding en op een positieve manier met het kind te communiceren.
Per situatie en per kind zijn er persoonlijke doelen, zoals werken aan meer structuur, aan tafel eten i.p.v.
voor de tv, leren omgaan met negatief gedrag/ driftbuien, groenten leren eten, minder beeldschermen, meer naar buiten gaan, werken aan slaapprobleem, verbeteren communicatie ouder/ kind, etc.
Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.
4. Onderzoek
4.1 Onderzoek naar de uitvoering
a) Afstudeeronderzoek multidisciplinair leefstijlinterventie Peuter Power gericht op kinderen van 2 t/m 5 jaar oud met overgewicht en obesitas en hun ouders; Dilara Akdeniz; 28 sept 2020 b) Kwalitatief onderzoek naar de ervaringen en resultaten van het Peuter Power programma.
a) Er is gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek dat enerzijds bestond uit dossieronderzoek en anderzijds bestond uit semigestructureerde interviews.
b) Inclusiecriteria waren dat de kinderen van de moeders het hele traject hebben afgerond zodat er naar de ervaringen over het gehele programma gevraagd kon worden en dat de moeders redelijk Nederlands spreken zodat er voldoende en duidelijke informatie kon worden
verzameld met behulp van de interviews. Inclusiecriteria voor het dossieronderzoek waren dat de kinderen het gehele traject van zes maanden hebben afgerond zodat ook de eind
vragenlijst is ingevuld. Daarnaast zijn alleen kinderen geïncludeerd die in 2018 of later zijn begonnen met het traject. Hiervoor is gekozen omdat de disciplines vanaf 2018 zijn begonnen met het werken in Online Zorgplan. Omvang onderzoek: 5 interviews en 9 dossiers zijn meegenomen in het onderzoek.
c) De hoofdvraag van dit onderzoek luidt: ‘Wat zijn de ervaringen en resultaten van het Peuter Power programma voor kinderen van 2 t/m 5 jaar oud met overgewicht en obesitas en hun ouders ter preventie van overgewicht?’
Uit de resultaten kan geconcludeerd worden dat alle geïnterviewden het Peuter Power programma als zeer fijn hebben ervaren. Alle deelnemers hebben baat gehad bij de begeleiding van de verschillende disciplines en hebben de begeleiding als zeer prettig ervaren. Het gemiddelde cijfer van de vijf deelnemers aan het Peuter Power programma is een 8,6. Daarnaast hebben de kinderen veel positieve resultaten behaald na deelname aan het Peuter Power programma. Bij het merendeel van de deelnemers is de BMI positief gedaald en doen de kinderen meer aan bewegen en eten gezonder dan voorheen.
Als aanbeveling is aangegeven dat de gegevens in Online Zorgplan niet volledig waren en niet elk gegeven onder het juiste kopje stond. Als de vragenlijsten na het invullen meteen worden geüpload en de meetgegevens onder het juiste kopje worden ingevuld, is dit overzichtelijker en kunnen collega’s het ook zien.
a) Evaluatie Peuter Power door team peuter power (Sofie van Broekhoven en Simone Brands , Fysiotherapie Monné Ineke van der Meer, Diëtist Breda Kitty Arpat, Careyn Jeugd en Gezin Breda) in 6 juli 2016.
b) Kwalitatief onderzoek mbv begin en eind vragenlijst.
Vanaf september 2014 tot en met eind juni 2015 zijn er totaal negen kinderen aangemeld voor Peuter Power.
c) Na vergelijking van de vragenlijsten kan over het geheel gezegd worden dat alle ouders veel geleerd hebben van deelname aan Peuter Power. Ze zijn bewuster bezig met gezonde leefgewoonten, hebben meer kennis over gezonde voeding en wat minder gezond is, laten hun kind meer bewegen en voelen zich sterker als opvoeder. Uit de evaluatie zijn verbeterpunten gekomen. De verbeterpunten zijn na 2016 uitgevoerd.
4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten – max 600 woorden
Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie?
Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee.
Beschrijf per onderzoek:
a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave
b) Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek
c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd.
Klik hier als u tekst wilt invoeren.
Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus ‘Goed beschreven’ en
‘Goed onderbouwd’.
5. Samenvatting Werkzame elementen
Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen.
Max 250 woorden
Klik hier als u tekst wilt invoeren.
De interventie voldoet aan de richtlijn overgewicht NCJ, 2012. Het is gericht op het overdragen van kennis en begeleiding op de gebieden beweging, voeding en opvoeding.
Beweging:
• Door informatie over gezond beweeggedrag.
• Motorische fitheid verhogen, waarna doorgeleiden naar beweeg- of sportclubs.
• Het ondersteunen van ouders in het toepassen en volhouden van gezond beweeggedrag.
• Doordat de kinderen in een groep spelenderwijs actief zijn, worden de bewegingslessen zeer goed gewaardeerd door de kinderen.
Voeding:
• Door het invullen van het eetverslag en de bespreking ervan krijgen de deelnemers en hun ouders inzicht in hun eigen voedingspatroon.
• Door informatie over de schrijf van 5, gezonde keuzes, etiketten lezen, producten vergelijken, vakanties en eetgewoontes krijgen ze kennis van producten en weten ze wat een gezond eetgedrag inhoudt.
• Het ondersteunen van ouders en naaste omgeving in het toepassen van een gezond voedingspatroon.
• Betrokkenheid ouders (indirect het hele gezin) bij het veranderen van de eet- en beweeggewoonten.
Opvoeding:
• Door positieve opvoedondersteuning aan ouders.
• Door informatie aan ouders over slaap en het verminderen van beeldschermactiviteiten.
• Door bespreekbaar maken en ondersteuning bieden bij problemen binnen het gezin betreffende opvoeding.
Overige werkzame elementen:
• Combinatie van informatie en opdrachten ter verbetering van bewustwording, kennis, attitude, sociale steun en gedrag op het gebied van voeding en beweging.
• Multidisciplinair; de professionals versterken elkaar (PON 2011).
Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.
6. Aangehaalde literatuur
Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APA- normen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding).
Klik hier als u tekst wilt invoeren.
Akdeniz, D. (2020). Afstudeeronderzoek multidisciplinaire leefstijlinterventie Peuter Power gericht op kinderen van 2 t/m 5 jaar oud met overgewicht en obesitas en hun ouders: Kwalitatief onderzoek naar de ervaringen en resultaten van het Peuter power programma.
Arpat, K., Brands, S., van Broekhoven, S. en van der Meer, I. ( 2016). Evaluatie Peuter Power. Breda.
Boere-Boonekamp, M.M., L’Hoir, M.P., Beltman, M., Bruil, J., Dijkstra, N. en Engelberts, A.C. ( 2008).
Overgewicht en obesitas bij jonge kinderen ( 0-4 jaar): gedrag en opvattingen van ouders. Nederlands Tijdschrift geneeskunde 2008 9 februari;152 (6)
Bulk-Bunschoten, A.M.W., Renders, C.M., van Leerdam, F.J.M. en Hirasing, S.A. (2005). Overbruggingsplan voor kinderen met overgewicht: methode voor individuele en primaire en secundaire preventie in de
jeugdgezondheidszorg. Amsterdam: VuMC
Kamisetti, S. Het belang van een gezond ontbijt. Teenpower: een cultuursensitieve aanpak van obesitas. In:
Phaxx nummer 2.14. Utrecht: Pharos.
Kloeze, E., Boere-Boonekamp, M., Jong, S., Nawijn, L., Bakker, I., Naul, R. & L'Hoir, M. (2011). Slaap, voeding en beweging in relatie tot overgewicht. Voeding-Nu, 10-13.
Mensink, F., Stafleu, A. en Postma-Smeets, A. ( 2017). Factsheet : Invloed van opvoeding op eetgedrag van kinderen. Voedingscentrum, 2017
Nationaal preventieakkoord. Naar een gezonder Nederland. Ministerie van VWS 2018, p. 35 file:///H:/Downloads/nationaal-preventieakkoord.pdf
Nederlands Centrum Jeugdgezondheid ( 2012). JGZ-richtlijn Overgewicht. Preventie, signalering, interventie en verwijzing. Utrecht. https://www.ncj.nl/richtlijnen/allrichtlijnen/richtlijn/overgewicht
Seo, D.C. en Sa, J. (2010). A meta-analysis of obesity interventions among U.S.minority children. J Adolesc Health 46, 309-323.
Struijs, J., de Vries, E., Suijkerbuijk, A., Molenaar,J. ,Scheefhals, Z. en Baan, C. (2019). Monitor Kansrijke start 2019: Invoering van actieprogramma en een meting van de uitgangssituatie. Bilthoven: RIVM Jeugd in Beeld cijfers (2014).
www.kindnaargezondergewicht.nl
7. Praktijkvoorbeeld
Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie?
Klik hier als u tekst wilt invoeren.
Praktijkvoorbeeld van Loes (fictieve naam).
Loes is een meisje van 2 jaar en drie maanden.Ze groeit op bij haar ouders en tweelingbroertje. Beide ouders zijn geboren in Nederland, maar van Turkse afkomst. De tweeling gaat vanaf twee jaar twee keer per week een halve dag naar een peuterspeelzaal. Het gezin woont in een eengezinswoning met tuin met in de nabijheid speeltuintjes.
Toen moeder met de tweeling op het consultatiebureau kwam bij de jeugdarts voor het 2 jaar
contactmoment, bleek dat Loes erg was aangekomen in gewicht. Moeder maakt zich veel zorgen. Ze wil graag hulp hierbij, waarop de jeugdarts moeder voorstelde dat een jeugdverpleegkundige met expertise op het gebied van overgewicht met haar contact opneemt.
De jeugdverpleegkundige neemt contact met moeder op en plant een huisbezoek. De jugdverpleegkundige bespreekt de inhoud en werkwijze van peuter power, ze vraagt de motivatie na en maakt een start met het invullen van de map.
Na de intake maakt de jeugdverpleegkundige een dossier voorPde cliënt aan in een online clouddienst waardoor de kinderdiëtist en kinderfysiotherapeut een seintje krijgen dat er een nieuwe Peuter Power cliënt is.
De kinderfysiotherapeut plant een intake in met ouders en kind. Hierin wordt de invloed van bewegen op het gebied van leefstijlinterventie besproken en kan het kind deelnemen aan peuter power gymlessen.
Tevens neemt de diëtist contact op en gaat op huisbezoek bij het gezin. Ze starten met het afnemen van een algemene anamnese en er wordt doorgevraagd op de leefsituatie, gezondheid ouders en de
voedingskennis. Het ingevulde eetdagboek wordt in kaart gebracht en op basis van deze gegevens geeft de diëtist individuele adviezen, ondersteunt met een voorbeeld dagschema.
De ouders van Loes zijn gemotiveerd en gaan aan de slag met de adviezen. Loes mag wekelijks meedoen met de peutergymlessen.
In het vervolgtraject blijkt dat Loes en haar ouders snel voldoen aan de beweegnorm, het lukt om meer buiten te gaan spelen en ze gaan nu lopen in plaats van met de buggy naar de peuterspeelzaal. Echter blijkt het moeilijk om vol te houden tijdens “de moeilijke uren” vanaf 16.00 wordt Loes moe en heeft ze honger.
Ouders geven dan vaak toe en krijgt Loes wat lekkers en een glas ranja. Water vindt Loes niet lekker. Ook na het gymmen heeft moeder een koek voor Loes, want van sporten krijg je honger.
De jeugdverpleegkundige, diëtist en kinderfysiotherapeut hebben ondertussen hun bevindingen van de intake en hun doelen in de cloudomgeving gezet. De diëtist is tevens een gesprek gestart over Loes met wat de knelpunten zijn, de fysiotherapeut en jeugdverpleegkundige vullen aan. Tijdens de individuele
vervolgafspraken krijgt moeder adviezen en tips hoe om te gaan met de moeilijke momenten. Gedurende de tijd merken de hulpverleners een leefstijlverandering bij het gezin. Loes krijgt zeer verdunde ranja totdat ze water lust en Loes leert groente snacks eten voor het avondeten. De motivatie blijft hoog en ouders maken de opdrachten van de hulpverleners. Na vier maanden in het traject gaat Loes kijken bij de dansles in de buurt en ze gaan hieraan deelnemen.
Tijdens de weegmomenten blijkt dat gedurende het traject de BMI licht daalt. Na 5 maanden wordt het traject afgesloten en middels de eindvragenlijst wordt de gedragsverandering meetbaar gemaakt en de
evaluatievragenlijst wordt ingevuld.
De hulpverleners maken een eindverslag voor de huisarts en het gezin wordt over drie maanden opnieuw uitgenodigd op het consultatiebureau. Daar wordt aan de hand van de groeicurve besproken hoe het gaat en of er nog ondersteuningesbehoefte is. Dit wordt individueel samengesteld. Hierbij kan worden besloten dat een extra consult bij de diëtist, de fysiotherapeut en/of jeugdverpleegkundige gewenst is.
