VERKOOPCENTRUM/WATERWONINGEN IJ-BURG 6 verschillende waterwoningen, tijdelijk gekoppeld tot verkoopcentrum voor IJ-burg, opdrachtgever

INLEIDING

Dit boekje biedt een overzicht van de belangrijkste projecten waaraan ik met mijn buro de afgelopen ja- ren heb gewerkt. De projecten zijn in drie groepen onderverdeeld; architectuur, stedenbouw en

bebouwingsstudies. Het overzicht brengt bij de verschillende vakgebieden terugkerende thema’s aan het licht die daarom wellicht als karakteristiek voor het werk van het buro kunnen worden beschouwd.

Architectuur gaat altijd over beschutting, in fysieke en/of psychologische zin. Dit gegeven is als belang- rijk thema in de architectuurprojecten te herkennen. Openheid, extrovertheid en uitwisseling worden te- genover beslotenheid, introvertheid en intimiteit gesteld. Qua sfeer ontstaat daarmee een wisselwerking tussen licht en donker, kwet sbaar en geborgen. De detaillering versterkt deze kenmerken. Plattegronden en interieurs zijn met een zekere “neutraliteit” opgezet. Zo treffen de bewoners of gebruikers van de ruimte geen dictaat van de architect aan, maar wordt hen de mogelijkheid geboden een ruimte zelf te interpreteren en nader in te richten. Daarbij maakt een flexibele opzet echte keuzes mogelijk, die op den duur ook weer kunnen worden bijgesteld.

Stedenbouw kan alleen tot een overtuigend geheelleiden bij een vanzelfsprekende planopzet. De steden- bouwkundige projecten worden dan ook niet gekenmerkt door grote, gezichtsbepalende gebaren, kriti- sche vormen of uitzonderlijke architectonische invullingen. De plannen proberen door een “rake” analyse van de mogelijkheden en onmogelijkheden van plek en programma tot de beste oplossing voor de op- gave te komen. Daarbij gaat het bij stedenbouw om langdurige processen. Dus zijn de plannen goed faseerbaar en ook “procesmatig” van aard, zodat bij veranderingen in- of reductie van het oorspronke- lijke programma ook een geslaagd stedenbouwkundig geheel kan ontstaan.

ARCHITECTUUR

VERKOOPCENTRUM/WATERWONINGEN IJ-BURG

6 verschillende waterwoningen, tijdelijk gekoppeld tot verkoopcentrum voor IJ-burg, opdrachtgever Woningbouwvereniging het Oosten. Oplevering april 2001.

VERKOOPCENTRUM / WATERWONINGEN IJ-BURG Verkoopcentrum.

Voor het nieuwe IJ-burg hebben de consortia Waterstad 1, 2, 3 en PCY besloten hun ter plekke beno- digde kantoor- en verkoopruimte gezamenlijk te realiseren in de vorm van een drijvend verkoopcentrum.

Dit verkoopcentrum word t afgemeerd aan het steigers bij de nieuwe brug naar IJ-burg.

Woningbouwvereniging het Oosten is opdrachtgever van het verkoopcentrum en wil dit project aangrij- pen om, samen met Ooms Bouwmaat schappij de mogelijkheden van Waterwoningen te illustreren.

Daarom wordt het verkoopcentrum opgebouwd uit 6 waterwoningen, die de eerste vijf tot tien jaar aan elkaar gekoppeld het verkoopcentrum vormen. Daarna kunnen de afzonderlijke bouwdelen hun tweede leven beginnen als waterwoning, versleept naar een plek naar keuze van de nieuwe eigenaar.

Waterwonen.

Waterwoningen zullen over het algemeen een enigszins nomadisch bestaan kennen. De ligplaat sen waar ze in hun lange leven zullen afmeren zullen niet bij voorbaat bekend zijn. Uitzicht, orientatie en ook bu- ren zullen met de verschillende locaties varieren. En dus moet een waterwoning zo worden ontworpen dat de bewoners hun woonkamer, afhankelijk van de plek, laag- of juist hoog kunnen kiezen, dicht bij het water, of juist hoger om van het weidse uitzicht te kunnen genieten. Uitkijkend over de dijk of juist dicht- bij het riet en de watervogels. En de woningindeling moet gemakkelijk te wijzigen zijn als een volgende ligplaats om een andere indeling vraagt.

Er zijn twee basis types ontworpen; type A met wonen op de ‘beganegrond’, een groot drijvend vlonder en een klein dakterras als buitenruimtes, en type B met wonen op de eerste verdieping met een klein dakterras en een groot dakterras op de tweede verdieping. Door de trappen en voorzieningen in een comp acte kern te concentreren en een stalen balk- en kolom structuur toe te passen blijft wijzigen van de woningindeling altijd mogelijk en kunnen op verschillende plaatsen vides worden gemaakt.

Naast de twee losse waterwoningen, type A en B, worden ook twee verschillende ‘2-onder-1-kap’ duo’s gemaakt, die in het middensegment van de markt gerealiseerd zouden kunnen worden of als één grote woon/werk woning zouden kunnen functioneren.

Materialisatie.

De waterwoningen worden gerealiseerd op een onzinkbaar platform volgens een beproefd Canadees systeem, bestaand uit styrofoam-blokken die in beton worden gevat. Hierop worden volgens het hout- skeletbouw-principe de buitenwanden en het dak gemonteerd. De gevels moeten onderhouds-vrij en zeer licht van gewicht zijn en worden daarom uitgevoerd in een aluminium beplating in twee tinten blauw.

De lessenaardaken lenen zich uitstekend voor het toepassen van zonnecollectoren.

Technische gegevens.

Woonoppervlak ( bvo ); type A = 140 m2 tpe B = 130 m2, verdiepingshoogte 3,00 m.

Platform; lengte x breedte = 8,00 m. x 7,70 m. diepgang = 1,00 m, totaal gewicht = 60 ton.

WOONGEBOUW DE AKER

Amsterdam Osdorp; 32 sociale huurwoningen in 9 types, in opdracht van Woningbouwvereniging Het Oosten. Oplevering Jan. 2000

WOONGEBOUW “ VLAG 207 “, DE AKER, AMSTERDAM OSDORP

Dit woongebouw is één van de negen grotere woongebouwen (of “vlaggen”) langs de hoofdontsluitings- weg van de Aker, de laatste grote stadsuitbreiding aan de west-zijde van Amsterdam. Het gebouw wordt aan drie zijdes door wegen geflankeerd. Deze zijdes krijgen een massieve metselwerk gevel die zodanig is geplooid dat een optimale geluidswering ontstaat en de variatie in woningtypes aan de gevel is af te lezen. Aan de oostzijde, aflopend naar de singel, ligt de deels gemeenschappelijk tuin. Hier opent de gevel zich met grote glaspuien en balcons. Aan de noordzijde snijdt een hellingbaan een hoek uit het gebouw. De hoofdentree die zo ontstaat word t extra gemarkeerd met een glaskunstwerk van Lydia Schouten. De hellingbaan biedt ook toegang tot de tweede laag bergingen. Door de bergingen in twee lagen te st apelen worden uitstekende bergingblokken voorkomen.

De 32 sociale huurwoningen ( opdrachtgever Woningbouwvereniging Het Oosten ) worden in negen ty- pes uitgevoerd. In weerwil van de economische druk om tot st andarisatie en repetitie te komen ontstaat met deze variatie in types ook een gevarieerde bevolking in het gebouw en in de wijk. Om zoveel moge- lijk woningen een eigen voordeur op de beganegrond te geven is een rug aan rug-principe toegepast; het R1 type heeft aan de oostzijde een eigen tuin met extra hoge woonkamer, het R2 type heeft aan de westzijde een verhoogd terras. Om éénzijdige orientatie te voorkomen krijgen deze R-types een eerste verdieping aan de andere zijde van het gebouw. Het resultaat; “ rug aan rug cross-over maisonnettes “.

De drie lagen daarboven bevatten per stramien twee duplex-woningen, ontsloten door een middengang die loopt van het grote raam in de noordgevel naar het lichte tweede trappenhuis.

De variatie in woningtypes tekent zich af in de set-back van de westgevel, waarmee de onderste

duplexen een tweede balcon krijgen. Zo geven de verschillende karakteristieken van het blok de woning- types een gevarieerde, maar gelijkwaardige kwaliteit.

4 GRACHTENPANDEN JAVA-EILAND

Amsterdam, in opdracht van SFB-Bpf. Oplevering Okt. ’99.

GRACHTENPANDEN, JAVA-EILAND, AMSTERDAM

Het ontwerp is onderdeel van het stedenbouwkundigplan voor het Java-eiland. In dit plan zijn grachten geïntroduceerd die het eiland in de dwarsrichting doorsnijden en zo onderverdelen in kleinere segmen- ten. Deze grachten krijgen gevelwanden die zijn samengesteld uit “moderne grachtenhui-

zen”(opdrachtgever SFB Bpf.), die door verschillende architecten zijn ontworpen. De ontwerpen worden elk vier maal gebouwd langs de verschillende grachten. Deze opzet resulteert in een tamelijk onrustig gevelbeeld. Daarom probeert dit ontwerp bescheiden te blijven in z’n architectonisch expressie. De gevel krijgt twee gemetselde penanten die een neutrale aansluiting vormen met de wisselende buren. Tussen deze penanten vormt een vertikale glasstrook in de massieve gevelwand een glimmende snede, opge- bouwd uit zonwerend spiegelglas, groen gelaagd glas als balustrade en aluminium “zon-dessin”

beplating.

De woningplattegrond wordt bepaald door een trappenhuis in de hoek aan de tuinzijde. Hiermee blijven de afzonderlijke verdiepingen zo open mogelijk en kunnen ze onafhankelijk van elkaar ontsloten worden.

Zo ontstaat een huis dat geschikt is voor de meest uiteenlopende vormen van gebruik; grote gezinswo- ning, woon/werkwoning, groepswoning etc.

Ter compensatie van de bescheiden tuinen van de grachtenhuizen, die altijd strikt oost- of west zijn georiëënteerd, is een zo groot mogelijk dakterras gemaakt dat een tweede, altijd goed bezonde buiten- ruimte biedt.

WOONGEBOUW KAVEL 25

Woningbouwfestival Dedemsvaartweg, Den Haag, 44 socialehuurwoningen in 12 types en 2 gemeenschappelijke ruimtes, in opdracht van AWV Den Haag. Opgeleverd mei ’92

WOONGEBOUW KAVEL 25, DEDEMSVAARTWEG, DEN HAAG.

( samen met Kees Christiaanse.)

Het gebouw is onderdeel van het woningbouwfestival Den Haag, waarin gestreefd wordt naar een expo- sitie van gevarieerde woningtypes en woongebouwen als impuls voor de typische, monofunctionele ja- ren-60 wijk Morgenstond. (zie voor het stedenbouwkundige plan elders in dit boekje).

Kavel 25 is de eerste van vijf grotere woongebouwen in de hoogbouwzone van de festivalstrook. Met de objectmatige bebouwing blijft deze strook overal transparant. Alleen Kavel 25 vormt, als “omgevallen toren” een scherm tussen groen en bestaande bebouwing. Daarom geldt voor dit kavel de stedenbouw- kundige eis van een transparant gebouw.

Het gebouw wordt op poten gezet en geperforeerd. Achter de massieve straatgevel verwijden de perforaties zich naar het groen en de lucht. “Lichte” materialen in de gaten contrasteren met de geluid- werende stenen straatgevel en reflecteren het doorvallende licht. Het grote gat met lift en het kleine gat met trappen verdelen het gebouw in een noordkop, een middenmoot en een zuidkop. Deze gebouwdelen bevatten met hun specifieke ontsluitingen 11 verschillende woningtypes en 2 gemeenschappelijke ruim- tes. Het gebouw (44 sociale huurwoningen, opdrachtgever Algemene Woningbouw Vereniging) biedt zo plaats aan alleenstaanden, gehandicapten, paren en (grote) gezinnen. De gemeenschappelijke ruimtes, balcons en terrassen maken centraal wonen en groepswonen voor ouderen mogelijk.

Binnen de woningen zijn de keuken en de natte cel zo compact mogelijk georganiseerd en zijn zo min mogelijk wanden gemaakt. Daarmee ontstaat de grootst mogelijke open ruimte die de bewoners de vrij- heid laat hun woning naar eigen inzicht in te delen.

HUIZE SCHUITEMAKER

Wommels, Friesland, in opdracht van de familie Schuitemaker. Opgeleverd Juni ’97.

HUIZE SCHUITEMAKER, WOMMELS, FRIESLAND.

De opdrachtgever wilde geen cataloguswoning, maar een echt eigen huis, hoewel het budget zeer be- perkt was en de Friese welstandsregels zeer strikt; alleen gemetselde gevels, een dakhelling van mini- maal 25 graden en een goothoogte van maximaal 5 meter. Dit leidde tot een sober volume; een recht- hoek van ongeveer zes bij tien meter, afgeschuind door middel van een verdraaid lessenaardak. Door dit dak niet evenwijdig aan-, maar in een hoek van 30 graden met de langsgevels af te laten lopen kreeg elke hoek van het huis z’n eigen hoogte en is het dak een eigenzinnige, ruitvormige vijfde gevel gewor- den.

Binnen genereert het dak kamers die in hoogte oplopen van 80 cm. tot 3,60 m met vrij zicht op de Friese wolkenluchten. Twee rechte steektrappen, in elkaars verlengde gelegd, volgen het klimmende dak, aangelicht door een ruim daklicht. Met een kolomloze hoek en vele dubbele glasdeuren opent de woning zich naar de tuin, terwijl de lagere, gesloten noord- en westgevel beschutting bieden tegen de wind en opdringende buurbebouwing.

248 WONINGEN VINEX-LOCATIE LEIDSCHENVEEN

Leidschendam, in opdracht van Woningstichting Voorburg,

Bouwfonds Woningbouw en ABB Bouw. Oplevering vanaf sept. 2000.

VINEX-LOCATIE LEIDSCHENVEEN, LEIDSCHENDAM OPGAVE

Het vinex-bouwprogramma is afgestemd op de vraag naar st andaard eengezinswoningen ( of “Oja wo- ningen”.) Het resultaat is vaak een karakterloze, uniforme huizenzee. Voor vlek 9a van de Vinex-locatie Leidschenveen bij Leidschendam gold ook z’n standaard woonprogramma; 250 eengezinswoningen, ge- rangschikt in een hofverkaveling.

VERKAVELING

De aantrekkelijke karakteristieken van een hof gingen bij de principe verkaveling verloren door een grote variatie in de vorm van de bouwblokken en door massaal parkeren in- en deels bebouwen van de hof zelf. Daarom hebben we de verkaveling aangepast en een hof gemaakt met een duidelijke structuur. De woningen die in de binnenruimte van de hof stonden geprojecteerd zijn op de buitenhoeken geplaat st. Zo ontstaan uitgesproken hoekgebouwen die de buitenring van het project vormen. De binnenring wordt ge- vormd door poortgebouwen met voetgangersdoorgangen naar de hof. Deze combinatie van hoek- en poortgebouwen levert een compacte bebouwing op, die maximale ruimte laat voor grotere tuinen en een groot, groen open hof zonder auto’ s.

De poortgebouwen van de binnenring worden iets gedraaid t.o.v. de hoekbebouwing. De tussenruimte wordt als woonerf ingericht en ontsluit de woningen in de binnenring met een grotere tuin, direct aan het hofpark. Tevens wordt de “ klassieke “ achterkant met rug aan rug achtertuinen en een achterpad verme- den en ontstaat een autovrij binnengebied. Deze hof krijgt een glooiende park-inrichting die deels het zicht aan de overliggende bebouwing ontneemt en zo extra diepte aan de ruimte geeft.

DE WONINGEN

Voor de houdbaarheid van de Vinexwijken is een gevarieerd woningprogramma essentieel. Daarom heb- ben we het programma sterk gedifferentieerd; 2 laagse woningen, 2-laagse ”plus” woningen met een 84 cm. hogere beganegrond verdieping, woningen met een dakopbouw als derde laag en gestapelde wonin- gen in vier lagen op de buitenhoeken. Zo wordt niet alleen ingespeeld op toekomstige veranderingen in de vraag, maar ont staat ook een gemelleerde sociale opbouw binnen het buurtje.

De ruitvorm van de verkaveling komt als thema terug in de woningplattegronden, die met extra gevel- lengte ruimte bieden voor een gevarieerde indeling van de woning.

Op de hoeken van het plan worden gestapelde woningen gerealiseerd met een eigen voordeur aan de straat. De benedenwoningen hebben een tuin en zijn qua opzet te vergelijken met de laagbouwwoningen.

De bovenwoningen hebben een ruim dakterras terwijl de drielaagse hoekwoningen bovendien een vide hebben.

In de gesloten wanden op de vier uiterste hoeken van het plan zal een kunstwerk worden geintegreerd, ontworpen door Milou van Ham.

PROJECTORGANISATIE

Het plan is als één architectonische opdracht, in bouwteamverband ontwikkeld met twee aannemers en drie opdrachtgevers. De opdrachtgevers hebben zich daarbij verplicht tot een gezamelijke, uniforme planopzet en uitwerking, binnen het gegeven van 50 % koop- en 50 % sociale huurwoningen, waarover het gevarieerde woningprogramma gelijkelijk is verdeeld.

RESTAURANT PASTRAMI

Amsterdam Buitenveldert, in opdracht van M. Chanoeka. Opgeleverd Juli ’96.

De opdrachtgever wilde in Buitenveldert een nieuw restaurant bouwen, waar alleen een onooglijk stukje grond beschikbaar was. Op deze locatie, ingeklemd tussen een bankgebouw, een trafo- en een ptt- huisje, zou het restaurant binnen de oorspronkelijk voorgeschreven rooilijn naast de bank volledig aan het zicht onttrokken worden.

Daarom doet het gebouw een stap opzij en een stap naar voren. Door de wijkende gevel komt het los van de bank met een kleine tuin en vijver. En met de kop breekt het door de rooilijn, waardoor het van alle kanten zichtbaar wordt. De kromme metselwand omarmt de twee aanwezige nutsgebouwtjes en be- waart tegelijkertijd exact de voorgeschreven afstand. Op het dak staat een derde doosje, ditmaal van glas, met het kantoortje en (verdekt) de techniek; “ three is a crowd “. Het opslagkeldertje onder het res- taurant vormt het vierde, onzichtbare familielid.

De metselgevels schermen het restaurant af van nuts- en woonbebouwing. De glazen gevels openen zich over de volle breedte naar terras, trottoir en straathoek; met de glazen loopdeur op de hoek, of let- terlijk dankzij het wegrijden van de roldeuren (met daaraan de loopdeur). Door de zwevende, kolomloze hoek lopen terras en restaurant vloeiend in elkaar over. ‘s Avonds worden de tuin en de gevels aan- gelicht vanuit de dakrand en de vijver.

RESTAURANT PASTRAMI, AMSTERDAM BUITENVELDERT.

CENTRAAL MUSEUM UTRECHT

Verbouwing personeelsgebouw, in opdracht van Gemeente Utrecht. Opgeleverd Okt.’94.

( Samen met Marlies Rohmer.)

CENTRAAL MUSEUM UTRECHT, VERBOUWING PERSONEELSGEBOUW

Het in de loop der jaren met kleine “hokjes” dichtgeslibte personeelsgebouw moest rigoreus geherstruc- tureerd worden om de groeiende staf van het museum een moderne werkomgeving te kunnen bieden.

Daarom werden nieuwe centrale ruimtes met balies en pantries geintroduceerd, werd een lift in het ge- bouw ingepast, werd een nieuwe middengang-ontsluiting voor de werkkamers ontworpen en werden een kantine met terras en kleedruimtes in het souterrain ondergebracht.

Een kistkastenwand scheidt de kamers van de gang, die door een onder- en bovenlicht in de kastwand wordt aangelicht. De kistjes van de kastwand vormen het kleurelement in kamers en gang, waar verder de naturel tinten van het kokostapijt en het blanke hout de sfeer bepalen. Tafels, balies en meubilair zijn in aansluiting hierop door ons ontworpen en geselecteerd. Voor de Kantine in het donkerder souterrain is naast deze lichte kleurstelling ook een speciaal lichtplan ontworpen.

STEDENBOUW

UNIVERSITY COLLEGE UTRECHT

Stedenbouwkundig ontwerp voormalig Kromhout kazerneterrein,

in opdracht van de Universiteit Utrecht. ( met Michael van Leeuwen.) Uitvoering 1998-2001.

STEDENBOUWKUNDIG / INRICHTINGSPLAN “ UNIVERSITY COLLEGE UTRECHT “

De Universiteit Utrecht biedt sinds het collegejaar ’98/’99 een bijzonder studieprogramma aan voor inter- nationaal georienteerde, hoger begaafde studenten, die in een hoger tempo willen studeren. Deze

“University College Utrecht” is gevestigd op het voormalige Kromhout Kazerneterrein, gelegen aan de oostzijde van het centrum, halverwege de Uithof.

De noordelijke helft van het gebied wordt bepaald door het voormalige exercitieterrein, een rechthoekig kiezelveld, waar omheen streng geordend de voormalige legeringsgebouwen staan. In deze gebouwen zal het onderwijs plaatsvinden. De zuidelijke helft van het terrein wordt gekenmerkt door losse bebou- wing; voormalige werkplaatsen, kantoren, een kantinegebouw en open plekken, veel informeler gerang- schikt dan het excercitie terrein.

Het onderwijsprogramma van het College is zeer strikt georganiseerd. De gebouwen rond het excercitie terrein zijn daar de perfecte locatie voor. Maar het terrein moet ook ruimte bieden aan het informele ge- deelte van het leven van de studenten, die ook op het terrein zullen wonen. Het zuidelijke deel lijkt daar- voor geknipt. We kiezen daarom voor het versterken van de twee karakteristieken van het gebied, con- form het verschil tussen het studeren en het “leven” dat hier plaats zal vinden.

CAMPUS

Rond het excercitieterrein komen de formeel gegroepeerde gebouwen volledig in een gazon te staan.

Met Flagstones worden hier paden in gelegd, langs de meest logische looplijnen. Een belangrijk deel van het kiezelveld wordt gehandhaafd als verwijzing naar de vorige functie van het terrein. Zo krijgt dit onderwijsgedeelte de klassieke sfeer van een “Campus”.

VILLAGE

In het zuidelijke gedeelte met de lossere bebouwing worden de open ruimtes met gevarieerde volumes en sportfaciliteiten aangevuld. Door hergebruik van de oude gebouwen en handhaving van de schoorste- nen ontstaat zo met de aanwezige “couleur local” de informele atmosfeer van een “Village”.

Met de inrichting van de Village wordt het contrast met de Campus extra benadrukt. Dit informele deel van het terrein zal als een erf, doorgaand worden bestraat met rode klinkers. De afzonderlijke gebouwen krijgen elk hun eigen tuin met uitbundig groen, terrassen en hagen.

Aan de langszijdes krijgt het terrein een strakke begrenzing doormiddel van langgerekte nieuwbouw waarin de studentenhuisvesting wordt ondergebracht. Aan de oostzijde vormt het project van bureau Sluijmer & van Leeuwen, met vier bouwlagen en een torentje de begeleiding van de auto-entree van het gebied. Aan de westzijde vormt een zeer langgerekt volume van twee a drie bouwlagen, ontworpen door Koen van Velzen, een geluidsmuur tegen de geluidsbelasting van de Waterlinieweg.

DE UITHOF / UNIVERSITEIT UTRECHT

Stedebouwkundigplan, in opdracht van de Universiteit Utrecht. In uitvoering sinds ‘92.

( Samen met Office for Metropolitan Architecture, Rem Koolhaas.)

DE UITHOF, UNIVERSITEIT UTRECHT

Aan het einde van de jaren tachtig stond De Uithof te boek als een onherbergzaam gebied. De Universi- teit Utrecht was hier gehuisvest in een aantal grote jarenzestig gebouwen, verspreid in het p ark-weide- landschap geplaatste, met daar tussen lagere, uitdeiende jarenzeventig bouw. De verdere groei van De Uithof vereiste een duidelijk stedenbouwkundig plan, waarvoor de Universiteit Utrecht het Office for Metropolitan Architecture ( O.M.A. van Rem Koolhaas met Art Zaaijer als projectleider ) de opdracht ver- strekte.

Landschap en natuur behouden en versterken.

Het stedenbouwkundige plan gaat in de eerste plaats uit van de enige ondubbelzinnige kwaliteit van het gebied; het prachtige park-weidelandschap dat nog in en om De Uithof aanwezig is. Dit landschap en de daarbij behorende natuur moeten worden behouden en versterkt.

Bebouwing concentreren in functionele clusters.

Het behoud van landschap en natuur wordt bereikt door de in aanzet al aanwezige organisatie van De Uithofbebouwing in ruimtelijk- en functioneel gescheiden clusters, in een verdichte vorm voort te zetten.

Voor de afzonderlijke clusters worden strikte kaders vastgesteld. Daarbinnen kunnen zij in grote vrijheid groeien, daarbuiten is bouwen, parkeren en verharden verboden. Deze regels zorgen voor compacte bebouwing in losse herkenbare clusters met een minimaal ruimtebeslag. Landschap en openheid worden daarmee maximaal gespaard. Het groen contrasteert met de hoge bebouwingsdichtheid van de clusters en vormt zo tegelijkertijd het scheidende- en bindende element tussen de afzonderlijke clusters van De Uithof.

Schuin is oud, recht is nieuw.

Om het contrast tussen landschap en bebouwing, tussen oud en nieuw nog verder te versterken is, te- genover de historische scheefstanden van de waterlopen en houtwallen de oriëntatie van de clusters en de nieuwe bebouwing strikt orthogonaal noord-zuid / oost-west gehouden. De ontmoetingen tussen de schuine dijkjes en waterlopen en de haakse wegen en gebouwen getuigen zo van de ontwikkeling van De Uithof tot wetenschapscentrum in het weideland.

WONINGBOUWFESTIVAL

DEDEMSVAARTWEG DEN HAAG

Stedebouwkundigplan voor 500 woningen in opdracht van Gemeente Den Haag.

In uitvoering sinds ’89. ( Samen met Kees Christiaanse.)

STEDENBOUWKUNDIGPLAN WONINGBOUWFESTIVAL DEDEMSVAARTWEG DEN HAAG.

Om een positieve impuls te geven aan de na-oorlogse wijk Morgenstond werd midden jaren tachtig beslo- ten een braakliggende strook grond, ooit bedoeld voor een ringweg, als “woningbouwfestival” te bebou- wen. De variatie aan woningen en woongebouwen zou de monofunctionele opbouw van de wijk helpen doorbreken en nieuwe bewoners in de wijk introduceren.

De beschikbare strook is 1500 meter lang, overal ongeveer 35 meter breed en door vier hoofdwegen in drie gelijke delen verdeeld. Daarmee is op natuurlijke wijze een lineaire “expositie” van woonvormen in drie categorien mogelijk. Het stedenbouwkundige plan buit deze situatie uit en formuleert een staalkaart van woonvormen, volgens de drie zones in laagbouw, middelhoogbouw en hoogbouw gerangschikt. De Dedemsvaartweg voert bezoekers langs deze gebouwen waarbij de kruisingen met de dwarswegen ruimte bieden voor speciale bebouwing. Met de objectmatige bebouwing van de strook blijft het doorzicht van de bestaande bebouwing en de weg op het achterliggende groengebied bestaan.

STUDIES

LOODS W. UNIVERSITY COLLEGE

Haalbaarheidsstudie in opdracht van University College Utrecht/ Universiteit Utrecht

HAALBAARHEIDSONDERZOEK LOODS W. UNIVERSITY COLLEGE UTRECHT

Loods W is een oude werkplaats met ketelhuis op het voormalige terrein van de Kromhoutkazerne in Utrecht Oost. Met de vestiging van het University College Utrecht op dit terrein en het vertrek van de genie-troepen is het gebouw beschikbaar gekomen voor een nieuwe functie. Dit haalbaarheidsonderzoek toont een mogelijke tweede jeugd voor het gebouw.

In het informele gedeelte van het college-terrein, de zogenaamde Village, valt loods W op als een lang gerekt, lager gebouw temidden van de hogere, compacte gebouwen met kap. De twee schoorstenen vor- men met hun vertikaliteit een onlosmakelijk ensemble met de loods. De strenge baksteen-architectuur met grote puien en de eigenzinnigheid van de schoorstenen zijn bepalende elementen in de Couleur Locale van de Village. Het interieur van de loods wijkt, met een open kolomstructuur en een vrije hoogte van bijna vijf meter, op een aangename manier af van de huidige standaard bouwmaten en biedt zo ruimte aan allerlei nieuwe invullingen.

Als nieuwe ontsluiting van het gebouw introduceren we een gekromde glazen gang. Deze gang vormt een groot verlichtingselement in het hart van het gebouw en loopt van het erf van de Village naar de tuin aan de zuidzijde. In de vrij indeelbare ruimte ter weerszijde van de gang kunnen units van klein tot groot worden ingepast, die elk een voordeur aan de gezamelijke gang krijgen en een pui aan de buitengevel.

Met insteekvloeren, patio’s en nieuwe daklichten kunnen de units nader worden ingericht. De oude, diepe leidinggoten, die door het gebouw lopen worden als plantenbakken en karpervijvers hergebruikt.

De baksteengevel van de loods wordt gereinigd en geisoleerd door een glazen vliesgevel die 45 cm.

voor de oude gevel wordt geplaatst, recht onder de overkragende dakrand.

De noordelijke drie traveën van het gebouw, met een minder aantrekkelijk kantoorgebouwtje in 2 lagen, worden gesloopt en vervangen door hogere nieuwbouw. Dit niet nader uitgewerkte kopgebouw is hier als globaal volume aangegeven.

MARKTPAVILJOEN HENGELO

Meervoudige studie in opdracht van de Gemeente Hengelo. Realisatie 2001.

MARKTPAVILJOEN HENGELO Markt.

De markt van Hengelo is recent heringericht door bureau Juurlink en Geluk. Het nieuwe marktplein wordt gedomineerd door de Brinktoren van Peter W ilson en de “lichtlindes” die de markt vooral ‘s nachts een eigen karakter geven. Aan de noord-westzijde van de markt is ruimte voor een derde element in deze reeks; het marktpaviljoen. Wij stellen ons voor dat dit paviljoen het koppelstuk vormt tussen de markt en de aantakkende straten. Het gebouwtje kan een stepping-stone zijn op een tocht door de stad. Aan de rand van de vrolijke onoverzichtelijkheid van de markt biedt ons pa- viljoen als een markt-balcon het nodige uitzicht en overzicht.

Balcon.

Het paviljoen manifesteert zich vanuit de zijstraten als een comfortabele trap, waarvan niet direct duidelijk is waar die naartoe leidt. De beloning van het bestijgen van de trap is een wijds uitzicht over de markt, die vanaf de begane grond nog zo onoverzichtelijk was. Vanaf het balcon kan men zich vervolgens via een informele trap in het marktgedruis storten. In omgekeerde richting biedt het marktbalcon de marktbezoeker de kans om na geslaagde inkopen de drukte van de markt te ontstij- gen en in voldoening op het gewoel neer- en terug te kijken.

Paviljoen.

Het marktbalcon vormt tegelijkertijd het marktcafé. Op de begane grond ligt het café met een open glasgevel direct aan de markt. De kleine eerste verdieping ligt aan het marktbalcon, dat als tweede terras dienst kan doen. Een buitentrap leidt naar de tweede verdieping met het kantoor voor de marktmeester. Hier is ook (onzichtbaar) de technische installatie van het café ondergebracht.

Op de begane grond van het paviljoen bevinden zich de openbare toiletten met een gehandicapten toilet. Deze toiletten dienen tevens voor het café, waarvandaan het beheer plaats kan vinden.

CURRICULUM VITAE IR. ART ZAAIJER, ROTTERDAM, 8 OKTOBER 1958

PROJECTEN ARCHITECTUUR

- Drijvend verkoopcentrum IJ-burg (tevens 6 proto-type waterwoningen) voor de samenwerkende consortia IJ- burg, in opdracht van Woningbouwvereniging het Oosten. April 2001.

- Vinex-locatie Leidschenveen, 248 woningen, in opdracht van Woningstichting Voorburg, Bouwfonds woning- bouw Delft en ABB Bouw. Oplevering vanaf sept. 2000.

- Woongebouw De Aker, Vlag 207, Amsterdam Osdorp; 32 sociale huurwoningen in opdracht van Woningbouwvereniging Het Oosten. December 1999.

- Java-eiland, Amsterdam, 4 grachtenpanden in opdracht van SFB-Bpf. 1999. Bekroond met de Aanmoedigingsprijs Architectuur 2000, van de st ad Amsterdam.

- Woonhuis Schuitemaker te Wommels, 1997.

- Restaurant Pastrami, Amsterdam, Buitenveldert, i.o.v. M. Chanoeka, 1996.

- Verbouwing personeelsgebouw Centraal Museum Utrecht. (in samenwerking met Marlies Rohmer). 1994.

- Woongebouw “Kavel 25”, Woningbouwfestival Den Haag Dedemsvaartweg. 44 sociale huurwoningen in 12 types i.o.v. de Algemene Woningbouw Vereniging. 1992, samen met Kees Christiaanse. Bekroond met de Berlagevlag 1992.

PROJECTEN ARCHITECTUUR IN ONTWIKKELING

- Amsterdam Westerdok, 62 woningen en bedrijfsruimte in het deelplan MVRDV, i.o.v. de Dageraad / Oma.

- Marktpaviljoen en kiosken Hengelo, i.o.v. Gemeente Hengelo + particulieren.

- Apeldoorn Stationsgebied; 76 woningen met parkeergarage. i.o.v. HBG woningbouw.

- Oegstgeest Poelgeest; 38 geluidsmuurwoningen met parkeervoorziening, i.o.v. Bouwfonds woningbouw.

PROJECTEN STEDEBOUW

- Stedebouwkundig ontwerp University College Utrecht op het voormalig Kromhout kazerneterrein, in opdracht van de Universiteit Utrecht. ( samen met Michael van Leeuwen.) ‘98-2000. In uitvoering.

- Stedenbouwkundige uitwerking en inrichting Vinexlocatie Leidschenveen, deelplan Waterland 9 A., 1998 / 2001.

- Stedebouwkundig ontwerp voor de ontwikkeling van het universiteitsgebied De Uithof , i.o.v. de Universiteit Utrecht. (met/namens O.M.A./ Rem Koolhaas ) sinds 1989. In uitvoering.

- Stedebouwkundigplan woningbouwfestival Den Haag, Dedemsvaartweg, in opdracht van de Gemeente Den Haag. ( samen met Kees Christiaanse.) 1989 / 2001.

STUDIES O.A;

- Haalbaarheids studie renovatie met nieuwbouw Loods W, University College Utrecht, in opdracht van de Universiteit Utrecht. 1999 - 2000.

- Bebouwingsstudie Avenue Carnisse, Barendrecht, i.o.v. van Omme & de Groot. 1998.

- Bebouwingsstudie Gezondheidscentrum Buitenveldert. 1996.

- Bebouwingsstudie Vinex-locatie Leidsche Rijn i.o.v. Projectgroep Leidsche Rijn. 1994.

- Bebouwingsstudies woningbouw Amsterdam Noord i.o.v. Woningbedrijf Amsterdam. 1994 - Meervoudige studieopdracht Oostoever Amsterdam i.o.v. Woningbouwvereniging Het Oosten. 1994 - Almelo st ationsgebied workshop met West 8 i.o.v. gemeente Almelo. 1993.

ARTIKELEN EN LEZINGEN

- Artikel “Victoriaanse versnelling, HSL, infrastructuur en concurrentie in 19e eeuws Schotland.” publicatie in voorbereiding.

- Artikel “ Beheersing van het onvoorspelbare. De geschiedenis van de Uithof .” Archis Jan. ’99.

- Lezing bij de uitreiking Archprix ’98.

- Artikel “ De toekomst van de stedebouw.” De Architect, - Lezing “ De Uithof “. Alumni ’98.

DIVERSEN

- Toekenning van de Aanmoedigingsprijs Architectuur 2000, van de stad Amsterdam, n.a.v. de vier grachtenhuizen op het Java-eiland.

- Stedebouwkundige en supervisor voor de ontwikkeling van het Uithofgebied in opdracht van de Universiteit Utrecht, ( met / namens O.M.A., Rem Koolhaas ) sinds ’89.

- Lid welstandscommissie Amsterdam, centrum, sinds ’99.

- Voorzitter jury Studentenprijs Vereniging Repro Nederland / Grafische Cultuurstichting.

’99.

- Gastdocentschap Academie van Bouwkunst Amsterdam, afstudeerders. 2000.

- Gastdocentschap T.U.Delft; ontwerpproject vierdejaars architectuurstudenten. ‘98 - Gastdocentschap Academie van Bouwkunst Amsterdam; ontwerpproject eerstejaars

architectuurstudenten. ’98

- Gecommiteerde bij afstudeerproject Academie van Bouwkunst, Arnhem. ’97.

- Gastdocentschap Academie van Bouwkunst Groningen.’96

- Geselecteerd deelnemer N.A.I. studiereis “ L’Europe a grande Vitesse “, ’95.

- Reisbeurs van het Fonds voor de beeldende kunst, vormgeving en architectuur. ’95.

- Gastdocentschap academie van bouwkunst Amsterdam.’95 - Gastdocentschap masterclass Berlage Instituut Amsterdam.’94 - Rijksgecommiteerde bij afstuderen Rietveld Academie Amsterdam.’93

- Toekenning Berlagevlag ’92 door de Berlagestichting voor het woongebouw “Kavel 25 “ den Haag.’92.

- Werkbeurs Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en architectuur.

- Gastdocent ontwerpprojecten architectuur en stedebouw Academie van Bouwkunst Rotterdam. 1990 – 1992.

- Uitwisseling Moskouse / Rotterdamse jonge architecten , workshops in Moskou en Rotterdam. ’90.

- Lid beoordelingscommissie studieproject Bijlmermeer, Berlage Instituut Amsterdam.

’90.

- Startstipendium van het fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en architectuur. ’89.

- Gastdocent afstudeerproject stedebouw Academie van Bouwkunst Rotterdam. ’89.

- ’86 – ’89 Werkzaam als ontwerper / projectleider bij het “ Office for Metropolitan Architecture”.

Projecten o.a.

- stedebouwkundigplan Lille / T.G.V.

- prijsvraag Bibliotheque National de France.

- plan herstructurering Bijlmermeer.

- stedebouwkundigplan Uithof, Universiteit Utrecht.

- stedebouwkundigplan Woningbouwfestival Den Haag ( samen met Kees Christiaanse)

- Afgestudeerd Bouwkunde TH Delft, architectuur. ’88.

- 78 – 86

- Deelname prijsvraag Fantasie 2, Almere ,eervolle vermelding.

- Lid jury prijsvraag Torenstraat Den Haag.

- Lid Wijkberaad Westeinde / Kortenbos Den Haag.

- Actief als muzikant in de groep “ de Div “,meerdere tournees en plaat opnames.

- Practicant bij buro Beulwitsch, Berlijn, I.B.A. prijsvraag.

- Studie kunstgeschiedenis Utrecht, prop adeuse.