V erschijnt w e ke lijks m et u itzo n de ring van de recespe riod e s van de T w e e d e -K a m e r d e r S taten-G eneraal. U itgave van de H aya van S om e re nstich tin g; w a arin o pg e n om e n de m ede d e lin g en van h et h oo fdb e stu u r van de VVD. De in ho udelijke v e ran tw oo rde lijkh eid b eru st bij d e o nd e rte ke n a a rs va n de b ijd ra ge n ; de fra ctie s en het hoofdbestuur.
5 j u n i 1 9 8 7
nummer 156
redactie: d rs L.M .L.H .A . H erm ans, H.F. H eijm ans, F.A. W ijsenbeek; o rganisatie: J.N .J. van den E a b o n n e m e n te n a d m in is tratie/re d a ctie a d re s : P ostb us 30836, 2 50 0 G V ’s-G ra ve n ha g e , tel. 070-61 41 21; a b o n n em entsgeld: ƒ 5 0 ,- p er ja a r; v o rm g ev in g en d ruk : H ofstad D rukte ch nie k bv, Z o e term eer.
Tegemoetkoming Ziektekosten
Zelfstandigen
(CDA schiet gat in begroting Economische Zaken)
Deze week heeft zich een meningsverschil voorgedaan tus sen enerzijds de regering die door de VVD gesteund werd en anderzijds de fracties van CDA en PvdA. Het betrof de wijzigingen in de regeling ter tegemoetkoming in de ziekte kosten voor zelfstandigen die door staatssecretaris Evenhuis waren voorgesteld.
Deze regeling was in het leven geroepen naar aanlei ding van de opheffing van het vrijwillige ziekenfonds in april 1986. Destijds is met de regering afgesproken dat zelfstandi gen met een laag inkomen en die vanuit de vrijwillige ziekenfondsverzekering zouden moeten overgaan naar een duurdere particuliere ziektekostenverzekering voor dit optredende inkomensnadeel een compensatie zouden ont vangen.
De toenmalige staatssecretaris Van Zeil (CDA) heeft de compensatieregeling echter uitgebreid met de categorie zelfstandigen die weliswaar een laag inkomen hebben, maar altijd al particulier verzekerd waren en dus van de opheffing van het vrijwillige ziekenfonds geen financieel nadeel ondervonden hebben. Bovendien werd aan de regeling geen emdtermijn gesteld.
Staatssecretaris Evenhuis heeft nu deze regeling, de TZZ, tot de oorspronkelijke proporties teruggebracht, waar door alleen echt gedupeerden een tijdelijke tegemoetko ming ontvangen. Met inachtneming van de aan de zelfstandi gen gedane toezegging wordt nu op deze regeling een ombuiging gerealiseerd, die gezien de financiële positie van de Rijksoverheid, nog altijd helaas niet achterwege kan blijven.
Het CDA en de PvdA gaan vooralsnog met accoord met dit voorstel en houden vast aan de gulle regeling die in de nadagen van de ambtsperiode van de heer Van Zeil tot stand kwam. Hierdoor dreigt een gat te worden geslagen van 40 a 60 miljoen op de begroting van Economische Zaken. Het standpunt van het CDA zou nog te begrijpen zijn mdien men alternatieve bezuinigingsmogelijkheden zou aandra gen. Het regeeraccoord legt die plicht op.
VVD-woordvoerder Nijhuis verdedigde de beleidslijn van de regering om de volgende redenen:
1.
Ingevolge het regeeraccoord en in het kader van de begro ting is afgesproken 500 miljoen te bezuinigen op de E.Z.- begroting. Het is volstrekt logisch dat daarbij gekeken is naar uitgaven die met strikt noodzakelijk zijn, zoals een te ruimhartige compensatieregeling.
2.
In het regeeraccoord hebben de regeringsfracties afge sproken inkomensafhankelijke regelingen terug te dringen. Afslanking van de TZZ tot normale proporties past daarin. 3.
Ook minister Braks heeft hiermee ingestemd (zeer groot deel compensatie gaat naar agrarische sector!).
Het aantal aanmeldingen voor de Tijdelijke Compensatie Regeling is vele malen minder groot dan destijds ingeschat. Bijstelling begrotingsbedrag is dus voor de hand liggend.
De VVD verbaast zich tegen deze achtergronden over de opstelling van het CDA. Het CDA wil namelijk meer geld uitgeven dan strikt nodig. Dit past met bij het beleid van de regering en regeringsfracties, dat uitgaat van zuinigheid. Bovendien verontachtzaamt het CDA de afspraken in het regeeraccoord. De stemmingen over dit onderwerp moeten nog plaatsvinden.
(Voor n a d ere informatie: mr. G.B. Nijhuis, tel. 070-614911. tst. 3219.)
Wet inzake bloedtransfusie
De voortgaande medisch-technologische ontwikkelin gen èn de van binnenuit komende kritiek op de organisatie van het Nederlandse Bloedtransfusiegebeuren maakten een verandering in wet- en regelgeving en organisatie van het bloedtransfusiegebeuren gewenst. De inhoud van het voor liggende wetsvoorstel moet met name worden beoordeeld op de mogelijkheden die dit voorstel moet bieden om een antwoord te geven op de tekortkomingen van destijds en op de uitdagingen van de toekomst.
Directie en staf van de Stichting Rode Kruis Bloed bank Gromngen-Drenthe hebben echter laten weten dat „met kunst en vliegwerk een remmend protectionisch bestel dreigt te worden gecreeërd, waardoor voortbestaan van de zo ernstig bekritiseerde, zij het door de tijd wat bijgestelde, situatie wordt bewerkstelligd. Meer nog dan het gemis aan inzicht en het ontbreken van visie verontrust ons het met herkenbaar zijn van enig beleid met het oog op de toe komst". In de schriftelijke voorbereiding is van meerdere zijden de vraag aan de orde gesteld of het met het oog op de snelle technologische ontwikkelingen nu wel zo voor de hand liggend is de wettelijke regimes, te weten de Wet inzake Bloedtransfusie, de Wet op de Geneesmiddelenvoor ziening en de Wet op Sera en Vaccins naast elkaar te laten bestaan. Dit leidt tot misverstanden.
Ook de snelle ontwikkeling van de DNA-techmeken zal tot spoedig herijking van deze soorten wetgeving moeten leiden. De VVD vroeg aan de Regering of zij bereid is de voors en tegens van het onder één wettelijk regime te brengen van deze drie nu gescheiden regelingen nader te bezien en de Kamer daar vóór 1 januari 1988 nader over te berichten.
Zelfvoorziening
1 5 6 - 2
gezegd: Kiest Nederland met het zelfvoorzieningsbeginsel de juiste strategie voor de toekomst?
Aan het criterium van de zelfvoorziening ligt een reeële reden ten grondslag. Immers, afhankelijkheid van het buitenland voor een zo - belangrijk - levensreddend pro- dukt als bloed is met wenselijk, temeer daar „vers" bloed internationaal nauwelijks voor handen is. Nederland heeft daarom, zoals zo vele landen, m de loop van de jaren een eigen voorzieningssysteem opgebouwd. Ook m geval van grote rampen of oorlog is een nationaal voorzieningssysteem een noodzakelijk bezit. In de loop van de jaren is gebleken dat het vaak beter is om geen volbloed, maar celconcentra- ten toe te dienen aan patiënten. Bijkomend voordeel is dat het bloedplasma vrijkomt dat veel belangrijke eiwitten bevat. Men is er m geslaagd om een aantal van de belang rijkste eiwitten te isoleren en te verduurzamen, waardoor deze als aparte geneesmiddelen kunnen worden aangebo den. In de loop van de tijd is de behoefte aan enkele van die plasma-eiwitten zelfs zo groot geworden dat daarin niet kon worden voorzien door alleen het plasma van de bloedban ken te gebruiken. Het CLB organiseert daarom ook zelf plasma-campagnes. Moet dat overigens doorgaan? Hoe wordt vraag en aanbod tussen de bloedbanken en het CLB afgestemd9 Wie toont aan dat en zo ja hoeveel bloed het CLB moet inzamelen en is er een redelijke import van de meest schaarse eiwitten?
De Regering kiest voor een zeer ruime omschrijving van het begrip „bloedprodukt" waarop het op zichzelf met af te wijzen zelfvoorzieningsbeginsel van toepassing zal zijn. Enerzijds vallen onder dit begrip de basale, kort houdbare bloedprodukten, dat wil zeggen bloed, bloedplasma, bloed cellen en nat cryoprecipitaat. Anderzijds moeten hieronder ook worden begrepen de houdbare bloedprodukten die veelal ver van de grondstof bloed afstaan en die meestal zijn bereid uit een bestanddeel van bloed of waarbij een bestanddeel van bloed slechts als uitgangsmateriaal dient en waarbij de nadruk vooral ligt op de industriële reserach- en bereidmgsprocessen. .
De VVD-fractie heeft zich altijd afgevraagd of het beginsel van zelfvoorziening dat bij de voorziening in kort houdbare bloedprodukten zo'n reeël uitgangspunt is, voor de regelingen betreffende de voorziening in lang houdbare plasmaprodukten, een zinvol criterium is. Voor lang houd bare produkten zijn daar geen doorslaggevende redenen voor aangevoerd. Hierover verschilt de VVD-fractie met de Regering van mening. De Regering noemt twee argumen ten. Ie: Het zich al te zeer afhankelijk opstellen ten opzichte van het buitenland brengt voor de bloedvoorzienmg hier te lande het gevaar mee dat onvoldoende kan worden inge speeld op zich eventueel wijzigende behoeften. 2e. De bescherming van de volksgezondheid vergt ook dat waar borgen worden geschapen voor de opbouw en instandhou ding van een adequaat systeem van zelfvoorziening.
Tot nu toe is voor de vrees van afhankelijkheid van het buitenland volgens de VVD-fractie geen enkele aanwijzing voorhanden. Enkele produkten worden al geruime tijd geïm porteerd zonder dat van afhankelijkheid sprake is. Boven dien moet het CLB in staat worden geacht de concurrentie het hoofd te bieden. Het CLB geniet bovendien het voordeel dat zij haar grondstof, bloed, om met verwerft. Niet is in te zien dat de positie van het CLB door import bedreigd zou worden, laat staan op een zodanige wijze dat de voorziening m bloedprodukten en diagnostische reagenti m gevaar komt. Bovendien heeft het verleden bewezen dat het tegen houden van importen juist een situatie van afhankelijkheid creërde, maar dan van de patiënt die niet kon beschikken over de beste preparaten die op dat moment beschikbaar waren. De VVD-fractie ziet een verruiming van mogelijkhe
den voor import van houdbare produkten als een uitdaging voor het CLB om steeds met beste, meest geavanceerde en goedkoopste produkten op de markt te komen. Zo bewijs je kwaliteit en de patiënt een goede dienst. Op geen enkele plaats in de schriftelijke stukken zijn bovendien de volksge- zondheidsbezwaren hard gemaakt. Daarom vraagt de VVD de Regering expliciet of de m de afgelopen jaren geïmpor teerde produkten voor enig nadeel op volksgezondheidster- rem hebben gezorgd m die zin dat toediening van prepraten bij patiënten complicaties of ziekten heeft veroorzaakt.
De nadelen van het zelfvoorzieningsprincipe
In de eerste plaats wordt de keuze van bloedprodukten door artsen en patiënten gelimiteerd, hetgeen in bepaalde geval len op gespannen voet staat met het uitgangspunt van opti male geneeskundige behandeling. Vervolgens zal zelfvoor ziening op basis van de huidige prognoses moeten leiden tot de afname van ongeveer 80.000 extra eenheden bloed uit sluitend ten behoeve van de voorziening m Factor VlII-eiwit, hetgeen tot gevolg heeft
a) inefficiënt gebruik van donorbloed b) extra belasting van donoren
c) verhoging van de kosten, want bloedafname alleen voor een enkel eiwit is veel duurder dan import van dat eiwit. Bovendien zal Nederland door te strak vasthouden aan het zelfvoorzieningsbeginsel zich mogelijk isoleren van interna tionale ontwikkelingen. Juist m het buitenland zijn m het verleden vaak aanzetten gegeven voor nieuwe technologi eën en produktiemethoden.
Ook het CLB heeft wapenfeiten op dit punt. Van het CLB kan echter met verwacht worden dat ze de research- en ontwikkelingsinspanningen van grote, internationale bedrijven kan evenaren. Nederland doet er derhalve ver standig aan zich met van het buitenland te isoleren. Wanneer er voor houdbare produkten geen import mogehjk is, bestaat er voor de industrie minder gelegenheid en aanleiding om nieuwe technologieën en produktiemethoden in Nederland te introduceren en samenwerking met het CLB te zoeken. De nationale markten zijn te klem om de hoge ontwikkelings kosten goed te kunnen maken. In het belang van het behou den en stimuleren van de farmaceutische researchinspan- nmgen dienen derhalve interstatelijke handelsbelemmerin gen zoveel mogelijk te worden afgeschaft. De VVD-fractie vermoedt bovendien dat ïmportbeperkmgen die met voor de volksgezondheid m strikte zin noodzakelijk zijn, in strijd zijn met het EG-verdrag.
Bloeddonatie om niet
Omdat de VVD-fractie een scheiding wenst aan te brengen in de toepassing van het zelfvoorzieningsbeginsel tussen kort houdbare en lang houdbare produkten, is het goed ook iets te zeggen over het ideële uitgangspunt dat aan het wetsvoorstel ten grondslag ligt. De VVD-fractie betoont zich een warm voorstander van het non-commerciële bloeddona tie systeem. Waar dit maar enigszins kan, moet dit systeem worden bevorderd, met name internationaal. De VVD wil dan ook met meewerken aan het m Nederland introduceren van betaald donorschap.
Nu Nederland het voorzitterschap van de Wereld Gezondheids Organisatie bekleedt, kunnen we ons uiterste best doen die ideële donatieprmcipes te verbreiden. Maar zo lang met overal in de wereld die principes gemeengoed zijn, gaat voor ons uiteindelijk voor de waarde van het produkt als levensreddend preparaat voor de patiënt onge acht de herkomst van het bloed, waarbij uiteraard de veilig heid van produkt en patiënt voorop moeten staan.
