Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
en gevolgen voor Veilig Thuis
AB 1 juli 2021 Lucelle van Hövell
Directeur VT
Agenda
• Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
• Aanleiding
• Kern
• Planning
• Veranderingen Veilig Thuis
• Reactie LNVT
• Reactie Zorg en Straf
• Ambtelijke reacties Gelderland-Zuid
• Toekomsttuin in Gelderland-Zuid/Gelderse Verbeteragenda
• Visie VT Gelderland-Zuid
Aanleiding
• Het stelsel moet vereenvoudigd worden;
• Want huidige stelsel belemmert de aanpak van veiligheid en onderliggende problematiek bij gezinnen ;
• Dit zijn de knelpunten:
– Werkwijze betrokken organisaties sluit onvoldoende op elkaar;
– Er is overlap in werkzaamheden (bv. RvK en VT doen beide onderzoek);
– Regie wordt door verschillende organisaties tegelijk uitgevoerd;
– Kansen worden gemist om de (onderliggende) problematiek, die veelal op ouder- en gezinsniveau ligt, in samenhang op te lossen.
• In het midden staan de kinderen, gezinnen volwassenen
• Het lokaal team staat om hen heen
• Zo nodig ondersteund door het Regionaal Veiligheidsteam
• Daaromheen het netwerk van specialisten
• 4 basisprincipes die leiden tot andere manier van werken:
– Gezinsgericht
– Rechtsbeschermend en transparant – Eenvoudig
– Lerend
Wat houdt het precies in?
Planning
• 2021 Voorbereiding en start (consultatierondes)
• 2021 – 2025 Beproeven en ontwikkelen
• Vanaf 2025 Evaluatie en besluitvorming
• En daarna Implementeren en verankeren Er zal snel gestart worden met regionale proeftuinen / ontwikkelhubs: 1e tranche 6 bestaande pilots uitnodigen
2e tranche nog minimaal 4 proeftuinen (in totaal daarvoor 4 miljoen euro beschikbaar)
Proeftuinen:
– Samenwerking lokaal team en regionaal veiligheidsteam;
– Wat werkt wat werkt niet; bijsturen;
– Samenwerking professionals RvdK, GI en VT binnen het regionaal veiligheidsteam.
Veranderingen Veilig Thuis
• VT wordt onderdeel van Regionale Veiligheidsteams, samen met RvdK en GI.
• Dit wordt een nieuwe publieksrechtelijke regionale organisatie.
• Geen onderdeel meer van de GGD.
• De professionals binnen de Regionale Veiligheidsteams krijgen dezelfde kerntaken.
• Aanvullende verkenning is nodig tav positionering, schaalgrootte, wettelijke bevoegdheden, taken, informatiepositie etc.
➢ Kerntaak Regionale Veiligheidsteams:
Specialistische kennis op gebied van ontwikkelingsbedreiging en
veiligheid (daarnaast uitvoeren kinderbeschermings-maatregelen en jeugdreclassering).
Reactie Landelijk Netwerk VT:
Positionpaper
• Niet alleen focus op nieuwe vormen van samenwerking
tussen partners in jeugdbeschemring maar ook: eerder en betere hulp en begeleiding van volwassenen en kinderen (blijkt ook uit onderzoek VJ) dat helpend is voor zowel professionals als volwasenen en kinderen in realiseren veilige (thuis) situatie.
• Aanscherping:
– Volwassenen en kinderen beter in (rechts)positie brengen;
– Kwaliteit van onafhankelijk onderzoek vergroten;
– Thema huiselijk geweld steviger verankeren;
– 0-100 (toekomstscenario te veel gericht op jeugd).
• Daarom heeft het LNVT 3 principes en 3 randvoorwaardelijke condities gesteld:
3 Principes
1. Samenhang
- Dichtbij en beschikbaar: versterk lokaal veld in aanpak veiligheidsvraagstukken 0-100,
- Behoud specialistische aanpak rondom partnergeweld (bijv EEG), - Veiligheidsteam met maatschappelijk werk, vrouwenopvang, GGZ,
verslavingszorg dat hulp en regie voert ism lokaal team.
2. Volwassene/kind in positie
– Volwassene / kind wordt gehoord: kind krijgt meer een stem,
– Betrek hierbij nadrukkelijk rechtsbijstand, denk aan gezinsadvocaat.
3. Transparantie
– Beoordeling is onafhankelijk, specialistisch, gezinsgericht en multidisciplinair:
– Behoudt huidige advies- en meldpunt 24/7, crisisfunctie 0-100, – Zorg voor vroegtijdige afstemming tussen zorg- en strafpartners, – Eén veiligheid- en beschermingsonderzoek.
3 Randvoorwaarden
1. Eenduidigheid
- Vanuit ‘Visie gefaseerd samenwerken voor veiligheid’ van Aarum;
- Gebruik makend van vijf gezinsprofielen (Verwey Jonker onderzoek);
- Gebruik bestaande data (oa CBS) voor eenduidigheid aanpak;
- Inzet ervaringsdeskundigen;
- Voorlichting over wat nodig is voor een veilige situatie.
2. Professionele identiteit
- Is belangrijke backbone in transformerende en dynamische ontwikkelingen;
- Lerende praktijk met focus op effectiviteit van interventies.
3. Continuïteit en commitment
- Alle partijen dienen zich te committeren;
- Voer risico analyse om proces kritisch te volgen tbv continuering zorg.
Landelijke Reactie Zorg en Straf (VT, politie, OM, RvdK,
Reclassering)
• Positief; maar aandacht voor:
– Ontbreken visie en methodiek 0-100 aanpak;
– Zorg over ingrijpende gevolgen nieuwe stelselherziening;
– Ontbreken uitwerking kritische succesfactoren en randvoorwaardelijke condities;
– Advies luidt: werk een alternatief scenario uit:
verbeteren vanuit huidige praktijk en realiseren van ingrijpende maatregelen indien dit nodig blijkt.
Ambtelijke reactie Gld-Zuid
• Rijk van Nijmegen: positief, maar aandacht voor:
– Formuleer wat de kernboodschap is – Focus op 0-100
– Positie Reclassering en Veiligheidshuizen uitwerken – Aandacht schaalniveau en aansluiten op wat er al is – In kaart wat impact is voor lokale teams
– Expertiseplatforms buiten de nieuwe publiekrechtelijke organisatie
– Aandacht verbinding met ggz en jeugdhulp (wachtlijsten)
Ambtelijke reactie Gld-Zuid (2)
• Rivierenland: positief, maar aandacht voor:
– Gezin heeft één aanspreekpunt
– Ontwikkeling naar netwerksamenwerking
– Melden van vermoedens HGKM blijven stimuleren – Onderzoeken wat impact is op de lokale teams
Gelderland-Zuid: proeftuin /HUB
Maart ’21 – sept ‘21 Fase I Toewerken naar Bestuurlijke opdracht voorbereiding Toekomsttuin
Okt ’21 – medio ‘22 Fase II Voorbereiding Toekomsttuin Medio ’22 - …. Fase III Toekomsttuin in uitvoering
8 juli a.s. voorbereidende afspraak met alle veiligheidspartners en betrokken ambtenaren (RvdK, GI en VT).
Voor 15 oktober Plan van aanpak indienen om in aanmerking te komen voor HUB in kader van Toekomstscenario obv Leidraad.
Sluit aan bij proeftuinen in kader van Gelderse Verbeteragenda Jeugdbescherming.
Visie Veilig Thuis Gelderland-Zuid
• Ketensamenwerking moet beter; maar aandacht voor:
– Waarom maar één scenario? Alternatief scenario op basis van samenwerking vanuit huidige praktijk (in plaats van structuurwijziging) en alleen realiseren van ingrijpende maatregelen indien dit nodig blijkt.
– Visie en methodiek op 0-100 ontbreekt.
– Gooien we niet het kind met het badwater weg? VT bestaat ‘pas’ 6 jaar. Grote stappen gemaakt en moet de tijd krijgen om door te ontwikkelen.
– Continueren specialistische taken en wetgeving van Veilig Thuis (behoudt huidige meld- en adviesfunctie).
– Intensieve samenwerking is belangrijk (zie Verwey-Jonker). Juiste tijdige hulpverlening is daarbij nodig evenals bijv. juiste en snelle GGZ inzet. Trauma behandeling. Hoe wordt dit (beter) geregeld? Buiten scope toekomstscenario. Anders doorbreken we structureel geweld niet.
– Wijkteams moeten op orde zijn irt thema’s rondom veiligheid. We kennen elkaars werk en helpen elkaar.
– Proeftuinen: goede randvoorwaarden scheppen, en neem de tijd. Dit najaar plan van aanpak voorleggen, lijkt (te) snel.
– En het reguliere werk gaat wel door!
– En hoe doen we dit goed parallel aan elkaar?
– Daar hebben we elkaar voor nodig!
