Mensen met een afstand tot de
arbeidsmarkt aan
het werk in de zorg
Het tekort aan personeel is voor de sector Zorg en
Welzijn een van de grootste uitdagingen. In de komende jaren zijn er veel extra mensen nodig. Afgelopen maart lanceerde het ministerie van VWS het actieprogramma Werken in de Zorg. Extra middelen voor leerwerkplekken en omscholing, 28 regionale actieplannen van onder andere werkgevers en onderwijsinstellingen én een landelijke campagne, moeten er toe leiden dat de personeelstekorten in de zorg worden aangepakt.
Ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan goede zorg en welzijn.
Het arbeidstekort in de zorg biedt kansen voor mensen die op gro- tere afstand van de arbeidsmarkt staan. Bijvoorbeeld mensen met een beperking, leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs (vso), het praktijk onderwijs (PrO) en mbo- entree, mensen die langdurig een bijstandsuitkering hebben en status houders. Op 11 juli 2018 spra- ken het ministerie van VWS en SZW met ActiZ, VGN, Sectorraad Praktijk-
onderwijs, de PO-Raad, LECSO, Divosa, UWV, CNV Zorg en Welzijn en RegioPlus de intentie uit om ervoor te zorgen dat deze mensen ook echt de kans krijgen om in de zorg te komen werken.
Nieuwe functies
Dat vraagt wel wat van de werkgevers in de zorg en tegelijkertijd biedt het ook kansen. Door de mogelijkheden van mensen met een afstand tot
de arbeidsmarkt beter te benutten, wordt er een bijdrage geleverd aan het verminderen van het personeels- tekort. Werkgevers in de zorg
kunnen zelf kijken of er voor deze doelgroep nieuwe functies kunnen ontstaan door taken te herschikken en te bundelen.
Een mooi voorbeeld is het branche- diploma woonhulp. Werkgevers in de zorg krijgen hiermee goed op- geleide medewerkers die een voudige werkzaamheden betrouwbaar
kunnen uitvoeren. Dit verlicht de werkdruk van zorgverleners terwijl er tegelijkertijd meer aandacht kan worden gegeven aan de cliënten.
Een ander voorbeeld is de functie
‘welzijns-assistent’ die door ouderen zorgorganisatie Alkcare is gecreëerd. De functie wordt inge- vuld door bijvoorbeeld jongeren uit het praktijkonderwijs, niveau 1, of
mensen met een wajong- uitkering.
De welzijns-assistenten ondersteu- nen bij de zorg voor bewoners met dementie. Ze doen samen spelletjes, gaan met ze naar buiten, en doen voorkomende huishoude lijke klus- sen.
Het landelijke project Basis Arbeids- markt Zorg ontwikkelt in zes gemeen- ten samen met zorgorganisaties ook dergelijke mogelijkheden. Dit soort banen worden in het project Basis Arbeidsmarkt Zorg ook wel
‘aandacht banen’ genoemd.
Voor veel mensen uit de doelgroep is de stap naar werk echter nog groot.
Er zijn bijvoorbeeld schoolverlaters uit het vso en PrO die geschikt zijn voor basisfuncties in de zorg, maar dat moet wel georganiseerd worden.
Voor anderen geldt dat diploma’s zijn verouderd of in Nederland niet erkend worden, weer anderen
“Ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan
goede zorg en welzijn”, zo blijkt uit de brochure
met goede voorbeelden.
hebben helemaal geen opleiding of werkervaring, of hebben een aangepaste werkplek nodig. UWV, gemeenten, onderwijsinstellingen en (gehandicapten)zorgorganisa- ties helpen hen met re-integratie- instrumenten, begeleiding, sub- sidies en opleidingen om te zorgen dat de stap naar werk minder groot is. Zo hebben ze snel toegevoegde waarde voor de werkgever.
Plannen
Elke regio heeft zijn eigen kansen en aandachtspunten. Het zwaar- tepunt van de aanpak ligt daarom in de regio. In iedere regio hebben werkgevers samen met onderwijs en andere partijen een Regionaal Actieplan Aanpak Tekorten (RAAT) ontwikkeld. In deze actieplannen is ook aandacht voor meer instroom van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
Na de ondertekening van de intentie- verklaring zijn de partijen aan de slag gegaan om de plannen waar te maken. De volgende acties lopen of staan op korte termijn op stapel:
›
Regionale bijeenkomsten: De betrokken organisaties zorgen voor regionale ontmoetingen tussen zorgorganisaties, vso- en PrO-scholen en gemeenten. Zij werken nauw samen in de regio, maken de regionale actieplannen aanpak tekorten, en halen de vra- gen op die bij werkgevers leven.Het is ook de plek waar UWV en gemeenten hun dienstverlening presenteren.
›
Het ministerie van VWS is op 1 november gestart met de cam- pagne IkZorg. Deze campagne is er op gericht om interesse te ver- groten in het werken in de zorg.›
Om mensen te ondersteunen bij de volgende stap wordt de campagne ondersteund met de website www.ontdekdezorg.nl.De website geeft informatie over
mogelijke opleidingen, beroepen en vacatures.
›
Voor mensen die interesse heb- ben om in zorg of welzijn te gaan werken maar zelf niet goed weten hoe dit aan te pakken, zijn er sinds 1 november regionale contactpunten. Sinds die datum worden mensen via de landelijke website www.ontdekdezorg.nl of via een landelijk telefoon nummer (088 0182888) doorgeleid naar een regionaal contactpunt. Hier krijgen ze advies, of worden ze in contact gebracht met een zorg- instelling of een school. Ook een persoonlijk loopbaangesprek hoort tot de mogelijkheden.›
Het ministerie van SZW heeft een brochure gemaakt met aanspre- kende voorbeelden van zorg- organisaties waar mensen met afstand tot de arbeidsmarkt wer- ken. Hiermee kunnen werkgevers zich laten inspireren voor kansen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt binnen hun eigen organisatie.›
De handleiding De Zorg voor- Werkwijzer is ontwikkeld voor werkgevers. De handleiding geeft per doelgroep inzicht in de onder- steunende instrumenten en de mogelijkheden voor subsidies.›
In zes regio’s helpt UWV zorg- werkgevers met ‘bedrijfsadvies inclusieve arbeidsorganisatie’.UWV geeft advies over de taken die binnen een zorginstelling gedaan kunnen worden door mensen die aangewezen zijn op aangepast werk.
›
De scholen voor vso en PrO gaan vroegtijdig kijken welke leerlin- gen de ambities en kwaliteiten hebben om in de zorg te werken.Ze gaan samen met de werkgevers en gemeenten leerlingen doel- gericht toeleiden, zodat ze ook echt klaar zijn voor een baan bij een zorgwerkgever.
