Verzoeningsviering tijdens de advent
bij de aanvang van het Jubeljaar van de Barmhartigheid
Openingslied: Op een God die door de eeuwen (ZJ 108) of: Hoe is uw Naam (ZJ 566) Kruisteken en welkom:
De voorganger opent met een kruisteken en spreekt een openingswoord:
V. Op 8 december heeft paus Franciscus in de Sint-Pietersbasiliek te Rome de Heilige Deur geopend.
Hij noemt ze een ‘Deur van de Barmhartigheid’.
Wij zijn uitgenodigd om in het komende jaar zelf op weg te gaan naar één van de jubileumkerken
en om door één van de ‘Deuren van de Barmhartigheid’ te stappen.
De bedoeling van dit jubeljaar is
dat we persoonlijk geraakt kunnen worden door Gods liefde en Hem dieper leren kennen als ‘de Barmhartige’.
Tegelijk klinkt de oproep “dat wij barmhartig zijn zoals de Vader”.
In deze advent oefenen we ons in waakzaamheid,
om de tekens te herkennen van Gods komst in onze wereld.
Laten wij in dit uur bidden
dat God zich over ons en onze wereld ontfermt,
en dat Hij ons tegemoet komt met zijn vrede en verzoening.
Psalm 85 (84): Vrede en gerechtigheid omhelzen elkaar.
De psalm wordt afwisselend gebeden of gezongen, in twee koren.
2 Heer, Gij hebt uw land begenadigd, het lot van Jakob ten goede gekeerd.
3 Vergeven hebt Gij de schuld van uw volk en al hun zonden bedekt.
4 Gij hebt uw gramschap teruggehouden, de gloed van uw toorn gedoofd.
5 Doe ons herleven, God, onze redder, en leg uw wrevel jegens ons af.
6 Zoudt Gij dan eeuwig vertoornd op ons zijn, strekt Gij uw gramschap uit over geslachten?
7 Zult Ge niet eerder ons leven vernieuwen, zodat uw volk zich in U verblijdt?
8 Toon ons, Heer, uw barmhartigheid en schenk ons uw heil.
9 Aanhoren zal ik wat God tot mij zegt, voorzeker een woord van verzoening.
Een woord voor zijn volk, voor wie al Hem dient, voor elk die zijn hart voor Hem opent.
10 Zijn heil is nabij voor hen die Hem vrezen, zijn glorie komt weer bij ons wonen.
11 Genade en waarheid ontmoeten elkander, de vrede omhelst de gerechtigheid.
12 Waarheid ontspruit uit de aarde, gerechtigheid ziet uit de hemel neer.
13 Dan schenkt de Heer ons zijn zegen en draagt ons land rijke vrucht;
14 Dan zal voor Hem uit gerechtigheid gaan en voorspoed zijn schreden volgen.
Eer aan de Vader en de Zoon en de heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
Psalmgebed:
V. God, onze Redder,
voor elk die zijn hart voor U opent
zijt Gij een God van tederheid en menslievendheid:
Gij vergeeft de schuld van uw volk en vernieuwt ons leven.
Toon ons Heer, uw barmhartigheid
en spreek tot ons een woord van verzoening.
Schenk ons opnieuw uw zegen,
en bereid ons voor op de komst van uw Zoon, Christus Jezus, onze Heer.
A. Amen.
Schriftlezing: Jesaja 55, 1-11 (Zondagslectionarium, nr. 72)
“Zoek de Heer, nu Hij zich laat vinden, roept Hem aan nu Hij nabij is. De ongerechtige moet zijn weg verlaten, de zondaar zijn gedachten; hij moet naar de Heer terugkeren – de Heer zal zich erbarmen – terug naar onze God, die altijd wil vergeven.”
Overweging bij de Schriftlezing: een passage uit de pauselijke bul van paus Franciscus “Het gelaat van de barmhartigheid” (nrs. 9-10):
“In de Bijbel is barmhartigheid een sleutelwoord om te omschrijven hoe God met ons omgaat.
Zijn liefde wordt er niet alleen door bevestigd, maar ze wordt er ook zichtbaar en voelbaar door. Liefde is daarenboven nooit abstract. Van nature is ze verbonden met het concrete leven. Bedoelingen, houdingen, gedragingen ontlenen hun echtheid aan het dagelijkse handelen. Gods barmhartigheid is zijn verantwoordelijkheid tegenover ons. Hij voelt zich verantwoordelijk, Hij wil namelijk dat we het goed stellen en Hij wil ons gelukkig zien, vervuld van vreugde en vrede. De barmhartige liefde van christenen dient zich op dezelfde golflengte af te stemmen. Zoals de Vader bemint, dienen de kinderen te beminnen. Zoals Hij barmhartig is, dienen wij barmhartig te zijn tegenover de anderen.
Barmhartigheid is de pijler die het leven van de Kerk schraagt. Alles wat de Kerk pastoraal doet, dient gedragen te worden door de tedere liefde waarmee zij zich richt tot de gelovigen.
In alles wat ze verkondigt en waarover ze in de wereld getuigt, mag de barmhartigheid nooit ontbreken. De Kerk “heeft een onuitputtelijk verlangen om de barmhartigheid als geschenk
aan te reiken”. Soms zijn we vergeten deze weg van de barmhartigheid te tonen en te beleven.
De verleiding om altijd en alleen maar gerechtigheid te eisen, doet ons enerzijds vergeten dat dit maar een eerste, weliswaar noodzakelijke en onmisbare stap is. Maar de Kerk dient verder te gaan om een hoger en waardevoller doel te bereiken. Anderzijds valt het te betreuren dat vergeving schenken zo zeldzaam wordt in onze cultuur. Soms lijkt het erop dat het woord zelf verdwijnt. Zonder het getuigenis van de vergeving, wordt het leven dor en onvruchtbaar zoals in een woestijn. Nu is het tijd dat de Kerk haar vreugdevolle verkondiging van de vergeving terug vindt. Het is tijd om terug te keren naar het essentiële en de zwakheden en de moeilijkheden van onze broeders ter harte te nemen. Vergeving is een kracht die nieuw leven opwekt en moed schenkt om de toekomst met hoop tegemoet te zien.”
Stil gebed
Litaniegebed om ontferming:
V. God roept ons op Hem te zoeken en te aanroepen.
Hij nodigt ons uit om naar Hem toe te gaan:
Hij wacht op ons met zijn vergeving en barmhartigheid.
Erkennen wij voor Hem onze zwakheid,
en belijden we dat wij zijn liefde nodig hebben.
V. Barmhartige Heer, Gij zijt groot in liefde en trouw.
Vergeef ons tekort aan liefde voor U en onze naasten.
Na elke aanroeping antwoorden allen met een gezongen acclamatie:
Gij zijt het licht, kom ons nabij. Wacht niet langer, Heer. (ZJ 27 b) of
Kyrie (Taizé)
V. Barmhartige Heer, Gij zijt geduldig en genadig.
Wijs ons niet af, vergeef ons onze zonden.
V. Barmhartige Heer, uw gedachten zijn niet onze gedachten, en uw wegen niet de onze.
Toon ons de weg naar het licht, als wij ronddwalen in duisternis.
V. Barmhartige Heer, uw Woord is krachtig, het keert niet vruchteloos naar U terug.
Genees ons hart met uw Woord van vrede en verzoening.
V. Barmhartige Heer, Gij hebt ons aangenomen als uw kinderen.
Vergeet uw verbond met ons niet.
Onze Vader
V. Bidden wij dan om Gods vergeving, met de woorden die Jezus ons gegeven heeft:
Onze Vader …
Kans tot persoonlijke belijdenis
Na het Onze Vader nodigt de voorganger de aanwezigen uit tot een moment van bezinning, waarin de mensen die het sacrament van de verzoening wensen te vieren zich kunnen voorbereiden op een persoonlijke zondenbelijdenis. Hij geeft eventueel ook enkele praktische aanwijzingen en nodigt de aanwezigen uit om in de loop van de bezinningstijd naar de doopvont te gaan en zich te bekruisen met het doopwater, in herinnering aan hun doopsel.
De aanwezige priesters verdelen zich in de kerk voor het aanhoren van de persoonlijke belijdenis en het uitspreken van de absolutie. Bij het opleggen van de boete kunnen de biechtvaders bijzonder verwijzen naar de oproep van paus Franciscus aan alle christenen om zich tijdens het jubeljaar bewust toe te leggen op de lichamelijke en geestelijke werken van barmhartigheid (Het gelaat van de barmhartigheid, nr. 15).
Ondertussen kan er zachte muziek worden gespeeld of kunnen liederen gezongen worden.
Enkele suggesties:
Heer, wij roepen om erbarmen (ZJ 102) Houd mij in leven (ZJ 118)
Vredevorst kom tot ons (ZJ 1h) Wait for the Lord (Taizé)
Ostende nobis, Domine, misericordiam tuam (Taizé) Qui regarde vers Dieu resplendira (Taizé)
Men kan ook de speciale hymne voor het Jaar van de barmhartigheid zingen (zie partituur op p. ) of laten klinken (Zie de website:
www.iubilaeummisericordiae.va/content/gdm/it/giubileo/inno.html),
of een passend luisterlied voorzien, bijvoorbeeld: Blijf niet staren op wat vroeger was (C.Desoete, uit CD Bestemming, 1993, nr. 7; zie website: www.solied.be).
Als afsluiting van dit moment zingt men een psalm of een lied om God te danken om zijn barmhartigheid. Bijvoorbeeld:
Psalm 136 (135):
Gods genegenheid, zijn genadige liefde, is de fundamentele ervaring van Israël. Die liefde is aan het licht gekomen in de schepping en in de heilsgeschiedenis van God met zijn volk. De voortdurende herhaling van het keervers: “want eeuwig is zijn genade” brengt die rode draad van Gods verbond met de mensen in herinnering.
1 Dankt de Heer om zijn goedheid, want eeuwig is zijn genade.
2 Dankt de God aller goden, want eeuwig is zijn genade.
3 Dankt de Heer aller heren, want eeuwig is zijn genade.
4 Wonderwerken deed Hij alleen, want eeuwig is zijn genade.
5 De hemelsferen schiep Hij met wijsheid, want eeuwig is zijn genade.
6 Hij strekte de aarde uit over het water, want eeuwig is zijn genade.
7 Hij maakte de grote hemellichten,
want eeuwig is zijn genade.
8 De zon om over de dag te heersen, want eeuwig is zijn genade.
9 De maan en de sterren als licht in de nacht, want eeuwig is zijn genade.
10 Egypte sloeg Hij in zijn eerstelingen, want eeuwig is zijn genade.
11 Israël voerde Hij weg uit dat land, want eeuwig is zijn genade.
12 Met krachtige hand en gestrekte arm, want eeuwig is zijn genade.
13 Splijten deed Hij de Rode Zee, want eeuwig is zijn genade.
14 Israël voerde Hij veilig erdoor, want eeuwig is zijn genade.
15 Farao wierp Hij in zee met zijn leger, want eeuwig is zijn genade.
16 Hij leidde zijn volk door de zandwoestijn, want eeuwig is zijn genade.
17 Roemrijke koningen heeft Hij verslagen, want eeuwig is zijn genade.
18 Machtige vorsten heeft Hij gedood, want eeuwig is zijn genade.
19 Sichon, de koning der Amorieten, want eeuwig is zijn genade.
20 Og, de heerser van Basan, want eeuwig is zijn genade.
21 Hun land heeft Hij hun ontnomen, want eeuwig is zijn genade.
22 Hij gaf het zijn dienaar Israël, want eeuwig is zijn genade.
23 In onze vernedering dacht Hij aan ons, want eeuwig is zijn genade.
24 Van onze vijanden redde Hij ons, want eeuwig is zijn genade.
25 Hij is het die alles wat leven heeft voedt, want eeuwig is zijn genade.
26 Dankt dus de God van de hemel, want eeuwig is zijn genade.
Slotgebed (Collecta van de 26ste zondag door het jaar):
V. God, uw almacht treft ons het meest wanneer Gij barmhartig zijt
en keer op keer vergeving schenkt.
Overstroom ons met uw genade;
dat wij met spoed de wegen gaan naar het beloofde land en het geluk van de hemel erven.
Door onze Heer.
Zendingswoord en zegen:
V. Zusters en broeders,
dat Gods Woord van verzoening werkzaam en vruchtbaar is, moge nu blijken uit ons doen en laten,
uit de manier waarop wij barmhartig zijn voor anderen, uit ons engagement voor gerechtigheid, vrede en verzoening.
Laten we meewerken om van dit jubeljaar echt een jaar van genade te maken,
door de vreugde en de kracht die de Heer ons schenkt.
Zegene u onze God - almachtig in zijn barmhartigheid - Vader, Zoon en heilige Geest.
Of men neemt de gezongen zegenformule: Bevelen wij elkaar in de hoede van de Eeuwige (ZJ 26 a)
Joris Polfliet Brussel
Een downloadbare versie van deze viering is beschikbaar op www.nieuw.kerknet.be/organisatie/iclz
