Toelichting landschappelijke inpassing zonnepark, KS NL 28 B.V, aan de Ruilverkavelingsweg te Neede, gemeente Berkelland.

(1)

INPASSING ZONNEPARK AAN DE RUILVERKAVELINGSWEG TE NEEDE, GELDERLAND JULI 2020

Thus Landschapsarchitectuur & Stedenbouw

1

(2)

2

Inhoud

- Aanleiding 3

- Inpassing zonnepark, een verkenning van potentie en kwaliteiten 4

- Cultuurhistorische verkenning, landschap en ambitie 6

- Een ruimtelijke beschouwing in het veld 10

- Visie en plan 14

- Opstelling modelmatig 19

- Ruimtelijke inpassing, voorgestelde ingrepen aan de hand van de profielen 36 - Initiatief met meerwaarde voor milieu, ecologie en landschap 37

- Beplantingen 43

(3)

3

Aanleiding

Kronos Solar München, gespecialiseerd in de ontwikkeling en plaatsing van grootschalige grondgebonden zonneparken op weidegebieden ontwikkelt een zonnepark aan de

Ruilverkavelingsweg te Neede, gemeente Berkelland, Gelderland. Het beoogde terrein ligt opgespannen tussen Ruilverkavelingsweg ten noorden en de Bolksbeek ten zuiden.

Planlocatie ten zuiden van de Ruilverkavelingsweg en ten noorden van de Bolksbeek.

De gemeente Berkelland is willens medewerking te verlenen onder voorwaarde van een zorgvuldige inpassing in het landschap, rekening houdend met de planvorming Bolksbeek en wensen omwonenden. De intentie bij deze gebiedsontwikkeling is om op basis van

aanwezige cultuurhistorische en landschappelijke kwaliteiten, het landschap door te ontwikkelen.

Thus Landschapsarchitectuur & Stedenbouw is gevraagd op basis van de layout van Kronos Solar Mùnchen een landschappelijke vertaalslag te maken, benodigd voor de aanvraag aanleg zonnepark. Een voorzet qua uitwerking, beplantingsopzet en verbeelding als voorbereiding op een definitief inrichtings- en uitvoeringsplan met beheerparagraaf.

(4)

4

Inpassing zonnepark, een verkenning van potentie en kwaliteiten Ligging, afbakeningen herinnering

De locatie ligt landschappelijk fraai in het beekdallandschap van de Bolksbeek, deze beek stroomt door de provincies Gelderland en Overijssel, de watergang zijnde een aftakking van de Berkel begint ten oosten van Haarlo. Ten westen ligt het dorp Borculo en ten oosten Neede, het landschap van de Bolksbeek ligt als verlaging in een van oorsprong wat hoger liggend fijnkorrelig Kampenlandschap. Dit landschap is als gevolg van de laatste

ruilverkaveling beduidend opener van karakter geworden. Bepalend voor het ontstaan van deze landschapstypen is het glooiende dekzandlandschap als abiotische onderlegger. De mens heeft gedifferentieerd geopereerd op deze onderlegger afhankelijk van de aspecten van hoog - laag, versus droog - nat.

Een indruk van het beekdallandschap ter hoogte van de overgang Stobbesteeg - Bolksbeek. Links bosschages ter westerzijde Bolksbeek.

Opvallend is de in het landschap 'hoger gelegen beeklichaam', als gevolg van de ingepaste dijkjes aan weerszijden. De Bolksbeek heeft bij het Waterschap Rijn en IJssel geen

potenties/prioriteiten t.a.v. inrichting. De beek is nodig als afvoerkanaal naar het Twentekanaal. Vanuit de beek wordt water van de Berkel ingelaten naar het landelijk

gebied, maar niet op dit traject. De beek heeft een kade ter bescherming bij hoog water van het achterland. Deze kade is aan de landzijde landbouwkundig in gebruik. Als kade moet deze behouden en beschermd blijven , qua inrichting en landschappelijke inpassing geeft dit randvoorwaarden o.a. ten aanzien beplanting.

(5)

5 De ligging van het beoogde zonnepark ten oosten van de Bolksbeek.

(6)

6

Cultuurhistorische verkenning, landschap en ambitie

Een korte beschouwing van het verleden qua patroon en vertaling ambitie & programma Een korte terugblik in het verleden qua kaartbeeld geeft inzicht in een fijnkorrelig langzaam gegroeid landschap als basis.

Kaartbeeld 1850. de bruine omkadering geeft het beoogde zonnepark weer.

Qua regionale differentiatie is het landschap nog onderscheidbaar en typisch ten opzichte van overige landschappen in Nederland, maar toch complexer geworden met meerdere verschillende functies ten opzichte van vroeger. Het landschapsbeeld langs de Bolksbeek is uitgedund en na de normalisatie van de waterloop qua beeld genivelleerd. Bebouwing, infrastructuur en overige occupatie is zwaarder geworden. De huidige beplantingsopstanden zijn sfeervol en indrukwekkend, trekken toeristisch-recreatief bezoekers. Dit zijn oude bestanden, het landschap moet op zoek naar 'groene motoren', welke het landschap kunnen 'stofferen'. Inpassing van het zonnepark houdt rekening met: - schaal en maat van het bestaande landschap, - aansluiting op bestaande landschapstypen, - de beleving van dit waardevol toeristisch- recreatieve landschap, - de mogelijke nadelige gevolgen voor omwonenden, - bestaande en door te ontwikkelen natuurwaarden. Vergelijken we de getoonde kaartbeelden, dan draagt de komst van het zonnepark bij aan het wederom kleinschaliger maken van het landschap en ondersteuning van de gewenste regionale differentiatie.

(7)

7 Kaartbeeld 1900. In vijftig jaar zijn noemenswaardige veranderingen in het verkavelingspatroon te onderscheiden.

Kaartbeeld 1950. Situatie voor de ruilverkaveling. De tekendichtheid van het kaartbeeld neemt af a.g.v. het opruimen van bosschages ten behoeve van de landbouw, maar het ademt 100 jaar fijnschalige opbouw en geschiedenis.

(8)

8 Kaartbeeld 2017. Situatie na de ruilverkaveling. De hoofdlijnen van het landschap staan nog overeind, doch de

opbouw is opener en rationeler ten behoeve van de landbouw.

Een blik vanaf de Ruilverkavelingsweg naar het noorden. De ruimtelijke schakering is gevarieerd doch behoorlijk van maat in vergelijk met de kleinschalige opbouw vijftig jaar geleden.

(9)

9 AHN Nederland. De positie van het zonnepark in het beekdallandschap van de Bolksbeek. Fraai zijn de door

mensenhand opgebrachte esdekken waar te nemen met daaraan gekoppeld de boerderijen. Rechtsboven de hoger liggende dekzanden met Neede als occupatie.

De bestaande boerderijen zijn gestart op lokale zandopduikingen, op de overgang naar een (vroeger) moerassig gebied, deze gebieden waren erg nat en mineralogisch arm. Lange tijd bleven deze gebieden onontgonnen en onbewoonbaar. Hier lagen de zogenaamde 'gemene gronden', waar schapen en vee heen werden gedreven en plaggen voor de potstal gehaald. e uitvinding van kunstmest maakte het aanhouden van gemeenschappelijke gronden

overbodig, moerassen, de natte heidevelden, werden na ontginning en verbetering van de ontwatering anders ingezet. De grootte van de percelen is afwisselend, maar herkenbaar aan het ontginningspatroon.

(10)

10

Een ruimtelijke beschouwing in het veld

Dijklichaam hoogte Stobbesteeg. Vanaf deze positie heeft men zicht op het park, doch deze rand als oostflank wordt dichtgeplant. Loopt men verder naar het westen over de dijk dan komt het zonnepark in beeld.

Idem. Fotopositie bosschage aan het einde van de Walemaatweg.

(11)

11

Positie op het dijklichaam parallel Stobbesteeg. Opvallend is de Bolksbeek met overloopgebied tussen dijken, de beplante Stobbesteeg met occupatie vormt een groene afbakening op de zuidrand.

Idem.

(12)

12 Noordoostpunt zonnepark aan de Ruilverkavelingsweg. In de verte zicht op beplanting en occupatie Stobbesteeg.

Op de voorgrond de locatie van het oostelijke deelstuk zonnepark.

Westelijk deel Ruilverkavelingsweg, de weg is onbeplant over grote delen. Zicht op het beoogde zonnepark ter rechterzijde.

(13)

13 Zicht westelijk voorlangs bestaande bebouwing aan de Ruilverkavelingsweg. De open corridor tussen

de twee velden bevindt zich op dit vlak.

Zicht noordelijk vanaf de Ruilverkavelingsweg op het zonnepark. Zichtbaar is de parallelle dijk aan de Bolksbeek.

(14)

14

Visie en plan

Huidig landschapsbeeld, hoe om te gaan met ontwikkelingen

Op basis van ligging, de variatie in hoog en laag, ontstond een divers landschap. De factoren:

gelaagdheid, hoog en laag, nat en droog, droegen bij aan een rijke differentiatie niet alléén qua occupatie, ook voor plant, dier en landschap. Het regionaal landschapsontwikkelingsplan (LOP, Het Markewerkboek van Haarlo en bestemmingsplan buitengebied van de gemeente Eibergen), geeft handreikingen.

Zicht vanaf de noordrand Bolksbeek op het westelijk liggende landschap. Doorzichten en maten zijn sterk vergroot ten opzichte van vroeger. Een komend zonnepark met randbeplantingen gaat maten verkleinen. Links de opgang naar een boerderijcomplex welke ligt ten zuidoosten van het beoogde zonnepark.

Ontwerpen vanuit landschapstypen, ambities uit het LOP:

Nadruk op kwaliteit landschap in samenhang

- inspelen op sociale, economische, landschappelijke en ecologische ontwikkelingen in het landschap, rond het huis, bedrijf en erf;

- het ontginningspatroon benadrukken door wegbeplantingen in stand te houden en verder uit te breiden. Het patroon van de organische ontginning, het verloop van wegen en paden, vormt o.a. de drager van dit beekdallandschap. Ook het planten van streekeigen soorten, karakteristiek voor deze (relatief vochtige) gronden, draagt bij aan de inpassing van de zonneakker;

- wandel- en fietspaden zijn goede aanvullingen op een te vernieuwen landschap, samengaand met kenmerkende zichtlijnen langs te behouden ontginningsassen;

- behouden kenmerkende onbebouwde landelijkheid.

(15)

15

Ontwerpuitgangspunten

- het cultuurhistorische verkavelingspatroon is (nog) sterk genoeg om, een ruimtelijke kapstok te genereren waaraan oude en nieuwe functies een 'plek' vinden.

- het geboden 'maat- en schaalontwerp', het kaartbeeld van het gebied anno 1900, biedt daarvoor aanknopingspunten qua ordeningsbeeld op basis van verkaveling, kleinschaligheid en landschappelijke stoffering;

- met betrekking tot het voorgaande, worden aan de oostzijde, oude en verdwenen verkavelingslijnen aangezet;

- het zonnepark wordt compact vormgegeven. Het sluit nauw aan op de Ruilverkavelingsweg;

- het samenstellen van 'groene kamers', typisch voor dit beekdal- en kampenlandschap;

- te ontwikkelen landschapselementen betreffen houtwallen en boomrijen;

- beplantingen, streekeigen, met soortkeuze welke het insectenleven versterken. Aanleg van houtwallen en boomrijen in combinatie met kruidenzone is belangrijk voor broedvogels en insekten in en rond het plangebied, deze zijn van dit struweel afhankelijk voor broedbiotoop, schuilgelegenheid en foerageergebied.

- afstemming lay-out met aanwezige occupatie en zichtlijnen bewoners op het landschap.

Huidig beeld kopse kant zonnepark westzijde met rechts de bosschage ten zuiden van de Bolksbeek, in de middenpartij een kavelscheiding middels paaltjes en gaas. Op dezescheiding wordt een tien meter brede houtwal gerealiseerd. Op de achtergrond beplantingen langs de Stobbesteeg, tezamen met de voornoemde houtwal en ingrepen langs de Ruilverkavelingsweg, ontstaat een 'groene kamer'.

(16)

16 Invulling rand Ruilverkavelingsweg en kopse kant oostzijde. Aanzetten historische verkaveling ten

behoeve van gewenst groen raamwerk, de houtwal wordt omgezet. De rand oogt gevarieerd.

Weergave oostrand, gezien vanaf de Ruilverkavelingsweg, met de knik in beeld. Bestaande beplanting wordt meegenomen in een te verdichten rand.

(17)

17 Positie in het veld: kijkend naar het noorden, een te beplanten oostrand ter rechterzijde. Op de

achtergrond boerderij no. 02 aan de Ruilverkavelingsweg. De bebouwingscluster blijft zichtbaar.

Ruilverkavelingsweg, zicht westwaarts. De stal blijft gehandhaafd, ter linkerzijde wordt struweel geplant.

(18)

18 Huidige situatie Ruilverkavelingsweg voorlangs bestaande bebouwing. Aanbeveling: het is ruimtelijk wenselijk

de noordzijde van de Ruilverkavelingsweg te completeren met wegbeplanting. Langs de zuidzijde is hiervoor geen ruimte.

(19)

19

Opstelling modelmatig

In het model als ware het 'een bouwdoos', gaan we op zoek naar een passende compositie.

Plan op hoofdlijnen: met de te ontwikkelen randen ontstaat een groen -blauwe kamer.

Lay-out zonnepark zich voegend naar kavel-, beekverloop en bouwclusters. Afstand wordt gehouden van de Ruilverkavelingsweg. Een vertaling naar de topografische onderlegger met aanwezige beplantingen.

(20)

20 Bruikbaar- en in te passen historisch kavelverloop (bruine belijning).

De ruimtelijke afsluiting van de gesuggereerde 'groene kamer' wordt gevormd door de beplantingen langs de Stobbesteeg:

. aansluiting zonnepark op rand onderhoudspad beek;

. aanleg gaashekwerk, laten begroeien met braam;

. aansluitend een vijf meter brede kruidenzone;

. opstelling panelen.

De noordrand van het zonnepark, een afwisselende rand. De bouwkavel grenst aan een open veld.

(21)

21 De noordrand wordt opgebouwd middels achtereenvolgens van binnen naar buiten: een kruidenzone, een houtwal-, de noordzijde van de straat blijft ongewijzigd.

Zicht op het open veld ten zuiden Ruilverkavelingsweg, gezien vanuit de woning gelegen aan de noordzijde

Ruilverkavelingsweg. Aan de horizon het struweel op de rand van de oostzijde zonnepark. Afbeelding bureau ROM 3D.

(22)

22 Ruilverkavelingsweg, zicht westwaarts. Ter linkerzijde het bloemrijke grasland voor weidevogels, aan de horizon de omlijstende beplanting van de oostzijde zonnepark. Afbeelding bureau ROM 3D.

Een vogelvluchtperspectief vanuit het westen op het projectgebied met zonnepark. Zichtbaar is de groene kamer met doorsnijdende beek, ten zuiden gevormd middels bestaande beplantingen, ten noorden van de beek middels omlijstende beplantingen van het zonnepark aan de Ruilverkavelingsweg.

(23)

23 Westelijk zicht op het zonnepark in ruimer landschappelijk perspectief. Het zonnepark voegt zich qua schaal en

korrelgrootte. Afbeelding bureau ROM 3D.

Een zicht vanuit het noordwesten: de kopse kant wordt afgezet middels een houtwal, in samenhang met de beplanting aan de zuidzijde beek wordt het landschap gestructureerd.

(24)

24 Zicht vanuit het zuidwesten van het zonnepark. De panelen zijn 2,00 meter hoog en vallen visueel weg achter het

dijklichaam van de Bolksbeek. Ten oosten worden compenserende ecologische maatregelen getroffen.

Een blik vanuit het noordoosten op het zonnepark met links de Ruilverkavelingsweg.

(25)

25 Een blik op de Ruilverkavelingsweg vanuit het zuidoosten.

Zonnepark gezien vanuit het oosten.

Zonnepark gezien vanuit het westen.

(26)

26 Kronos lay-out zonnepark 07 juli 2020, een compact veld, zich voegend naar historisch kavelverloop, c.q. loop Bolksbeek.

(27)

27 Weergave ecologische maatregelen, oostzijde zonnepark.

(28)

28 Vak 1, profiel 1

(29)

29 Vak 2, profiel 2

Profiel 2.

(30)

30 Vak 3, profiel 3

(31)

31 Vak 3, profiel 3.

Vak 3, profiel 4

(32)

32 Vak 4, profielen 3 en 8.

Vak 4, profielen 3 en 8.

(33)

33 Profiel 8

(34)

34 Vak 5, profiel 6

Profiel 6

(35)

35 Vak 6, profiel 7.

(36)

36

Ruimtelijke inpassing, voorgestelde ingrepen aan de hand van de profielen - noordzijde, vak 1 en 2, profielen 1 en 2

. compacte ligging, met robuuste rand zijde Ruilverkavelingsweg;

. het realiseren van een vijf tot zes meter brede houtwal gebruikmakende van de vrijkomende grond onderhoudspad (lichte verhoging van 0,50 m. t.b.v.

groeiverbetering beplanting) ;

. aanbrengen grofmazig kastanjehouten hekwerk binnenzijde houtwal;

. aansluitend een vijf meter brede kruidenzone, zijnde onderhoudspad.

- oostzijde, vak 3, 4 en 6, profielen 3, 4 en 7

. aanzetten/aandikken kopse kant aan de oostzijde als afwikkeling van de rand Ruilverkavelingsweg:

. projectie van de historische verkavelingslijn oostzijde als grens zonneakker;

aansluitend de te continueren kruidenzone;

. oostelijke kavelgrens aanzetten (profiel 7) . opstelling panelen.

(37)

37

- noordwestzijde, vak 5, profiel 6

. aanzetten kopse kant aan de westzijde als afwikkeling van de rand Ruilverkavelingsweg;

. omzetten van de tot tien meter brede houtwal en deze doorzetten tot aan de beek;

. aanbrengen gaashekwerk binnenzijde houtwal . aansluitend de te continueren kruidenzone;

. opstelling panelen.

(38)

38

- westzijde, zijde Bolksbeek, profiel 5

. betreft de oostzijde van de Bolksbeek. Parallel aan de beek wordt geen afsluitende beplanting voorgesteld. De dijk langs de beek neemt deels het zicht op de panelen weg, evenals het omlijstende gaashekwerk met ingroeiende braam en achterblijvend staand onkruid;

. hekwerk plaatsen in een vloeiend verloop parallel beek .

(39)

39

Initiatief met meerwaarde voor milieu, ecologie en landschap

Ecologisch en milieutechnisch valt er winst te behalen door het onttrekken van

landbouwareaal, het wordt immers niet meer bemest. De bodem wordt minder rijk qua nitraten, verschillen in licht en bewatering leveren nieuwe gradaties, een meerwaarde voor bodem-, planten dierenleven. Het te plaatsen hekwerk wordt licht opgetild, dieren kunnen migreren over het terrein, behoudens het reewild.

Kenmerkende doorsnede rand zonnepark, het hekwerk en panelen

De landschappelijke en natuurlijke inpassing in dit project vereist de realisering van diverse randen, beplantingselementen met maat rondom het compartiment met daarin

geïntegreerd het wijdmazige hekwerk. De toevoeging van deze beplantingen dragen bij aan schaal- en maat van het landschap, aanwezige- en historische kavelrichtingen worden meegenomen. De ontstane compositie ondersteunt de voor dit type landschap kenmerkende groene kamers.

Binnen het hekwerk wordt vijf meter afstand gehouden tot de panelen, deze vijf meter vormt een zandig onderhoudspad. Deze doorgaande onderhoudspaden zijn tegelijkertijd kruidenzone in te zaaien met akkervogelmengsel. Het beheer van de gronden gebeurt middels schapen, om de kruidenzone's 'n kans te geven, wordt een lage draad gespannen om de schapen uit de randen van struwelen en kruidenzone te weren.

(40)

40 Typische doorsnede rand. Ter rechterzijde grenst het aan 'n weiland of watergang afhankelijk van de positionering in het veld. Het hekwerk wordt aan de binnenzijde geplaatst en bestaat uit een eenvoudig en grofmazig draadhekwerk, voor kleinere dieren passeerbaar. Op regelmatige afstand wordt een ruimere passage geboden voor grotere dieren door het gaas hoger te bevestigen.

Weergave PV module rek 4L X 7, 14 graden.

(41)

41 Doorsnede PV module rek 4L.

Doorsnede PV module rek 7L.

(42)

42

Een eenvoudig gaashekwerk als afscheiding.

Detail enkel draaiende werkpoort.

(43)

43

Beplantingen

Voor dit project is een bijbehorend ontwerpen beheerplan opgesteld aan de hand waarvan aanleg-, onderhoud en beheer kan worden gecontroleerd (KS NL 28 B.V. Inrichtings- en natuurbeheerplan voor Zonnepark Ruilverkavelingsweg, Gemeente Berkelland

Projectnummer LP2019/2010 21 juli 2020). In het navolgende wordt globaal aangegeven waarin wordt voorzien qua beplantingen zonnepark.

De beplanting, geplaatst op een geringe verhoging van 50 cm ter wille van

doorwortelbaarheid, lucht- en vochthuishouding, wordt samengesteld uit streekeigen soorten, een menging van bomen en struwelen, afgestemd op relatief vochtige

omstandigheden. Het bestaat uit laagblijvend struweel met af en toe enige overstaanders.

Dit is goed te zien in onderstaande afbeelding. Percentage boomvormers betreft 30%, de rest struweelvormers. In het struweel wordt voor 31% groenblijvers opgenomen in het sortiment, dit betreft voornamelijk Ilex (hulst) en Ligustrum (liguster). Ook de meidoorn (na 5 jaar) geeft in winterbeeld een sterk beperkend doorzicht. Om het zicht op het park snel te beperken, wordt parallel aan de Ruilverkavelingsweg aanvullend voorzien in klimplanten, te weten kamperfoelie en hop, de klimop komt er vanzelf wel in. De te verwachten braam als opslag is welkom.

Opname gemeente Eibergen, locatie Hoondermaatsweg.

Samenstelling beplantingen, struwelen en bomen

Beoogde soorten: sleedoorn (maximaal 1,5-3 meter hoog), éénstijlige meidoorn (maximaal 2-10 meter hoog) en hondsroos (maximaal 2-3 meter hoog). Vuilboom, lijsterbes en

Gelderse roos worden doorgemengd. De boomsoorten worden groepsgewijs door de struweelsingels aangeplant om het gewilde diverse beeld te bereiken.

(44)

44

Beheer, onderhoud en fasering gekoppeld aan beeld

Deze boomsoorten verdragen afzetten goed, zij verdichten dan sterk. Ecologisch is deze samenstelling voordelig qua bloeiwijze (insecten) en zaad (vogels), maar ook wat betreft dekking en nestgelegenheid. Het beeld qua landschappelijke inpassing zo handhaven qua beheer dat deze minimaal 10-15 jaar in stand blijft. Dit wordt bereikt door de randen gefaseerd af te zetten met als effect het geheel van beplantingen gesloten te houden. Als het qua beeld niet nodig is, dan niet afzetten.

Gras en kruidenzone

Deze zone's worden ingezaaid met een meerjarig mengsel, dit wordt elk jaar gemaaid en afgevoerd. Ook de onverharde wegen langs de opgestelde panelen worden ingezaaid, de intensiteit van bereiding is laag.

Beplantingen en dieren

De houtwallen en struwelen in combinatie met de kruidenzone's zijn aanlokkelijk voor diverse vogels zoals de geelgors, kneu, torenvalk, steenuil en kerkuil, maar ook voor insecten in brede zin (rapport Econatura).

(45)

45 Toekomstig beeld 'groene afscheiding' kopse kant westzijde gezien vanaf de Ruilverkavelingsweg.

Jeugdgroei, later af te zetten en enkele bomen handhaven.

Groeibeeld van sec meidoorn.

(46)

46 Meidoorn, zijprofiel-breedte 3 meter, opname Ooijpolder Nijmegen.

Idem zelfde meidoorn frontaal zicht. Winterbeeld kant weiland met een sterke verdichting a.g.v. intensief beheer.

(47)

47 Idem zelfde meidoorn zijaanzicht, kant langzaam verkeersroute.

Een eenvoudig grazige uitstraling als te prefereren beeld onderhoudspad.

(48)

48

Poelen.

Principe maaiveldbehandeling.

Niet alle poelen worden op gelijke diepten gebracht. Flora – en fauna gedijen goed bij gericht beheer.

Het is normaal dat poelen droogvallen, opvallend is de (rijke) patroonmatige opbouw in vegetatie a.g.v.

de verschillen in hoog en laag, versus droog en nat.

(49)

49 Modelmatige weergave reeks poelen zuidwestzijde projectgebied.

Uitsnede uit het model met weergave van de te verwachten vegetatielagen, struwelen en bomen niet laten Overheersen om voldoende lichttoetreding te waarborgen.

De poelen, als ondiepe wateren, worden in het beheer meegenomen. De poelen worden gerealiseerd in de zuidoosthoek van het projectgebied.

In overleg worden deze op diverse diepten aangelegd, enige poelen vallen droog. Beplanting wordt niet aangebracht, komt spontaan op, maar dient laag gehouden te worden want voldoende licht is de basisvoorwaarde bij de ontwikkeling van gevarieerde poelen.