Technische vragen naar aanleiding van raadssessie 27 maart 2019 over de uitvoering van gemeentelijke schuldhulpverlening.
Portefeuillehouder: Rogier Tetteroo Datum: 2 april 2019
Geachte leden van de gemeenteraad,
Bijgaand de beantwoording van de schriftelijke vragen die zijn gesteld voor en na de raadsbijeenkomst op 27 maart met betrekking tot de schuldhulpverlening.
Nr fractie vraag antwoord
1 SP
hoe verloopt het project tot het vroeg signaleren van
schulden/betalingsachterstanden (juli 2018 SP vraag)?
Naar aanleiding van werkbezoeken aan diverse gemeenten die aan vroeg signalering doen is de conclusie dat de gemeente eerst de basis op orde moet hebben alvorens hier mee te starten. Wel wordt gekeken naar huidige signaallijsten om die beter te verwerken en inwoners anders te benaderen in de communicatie.
2 SP kan de raad de jaarlijkse verslagen van de kwantitatieve gegevens 2017 en 2018 ontvangen? En wanneer? In april of mei?
Jaarverslag over 2018 volgt zodra opdracht verdieping systeem is afgerond.
Verwachting is mei/juni 2019.
Voor het jaarverslag 2017 zijn we afhankelijk van Westerbeek. Met
Westerbeek zijn gesprekken gevoerd over de voortgang van de bij hen in behandeling zijnde dossiers en over het opleveren van de rapportages.
3 SP hoe staat het met het convenant Goudse Standaard Schuldhulp wat in feb 2018 uiterlijk eind 2018 is
toegezegd?
Op 28 juni 2018 heeft de werkconferentie Goudse Standaard plaatsgevonden. In de tussentijd is in kleiner verband met maatschappelijke partners verder gewerkt aan de contouren van het convenant. Het convenant staat nu in concept versie.
Daarbij hebben partners nadrukkelijk aangegeven dat een routekaart met doelgroepen, hulpaanbod en partijen onderdeel van het convenant dient te worden.
Verwachting is medio 2019 een convenant te kunnen ondertekenen
4 SP hoe verloopt het proces bij preventie, aanmelding, budgethulp en schuldhulp bij de schuldhulpverlening sinds 2018
De focus heeft gelegen op het inrichten van het primaire proces en het maken van samenwerkingsafspraken met partners.
In de presentatie is het primaire proces nader toegelicht.
5 SP wat doet de gemeente Gouda met het landelijk programma Schouders Eronder?
We volgen de ontwikkelingen. Vooralsnog is ervoor gekozen om eerst de basis van de schuldhulpverlening en de inclusieve dienstverlening op orde te krijgen.
Er wordt (nog) niet deelgenomen aan vroegsignalering via Vindplaats Schulden of het RIS.
6 SP hoe wordt zorgmijding als signaal meegenomen bij de
schuldhulpverlening?
Bemoeizorg wordt ingezet, door een melding bij meldpunt Zorg & Overlast of het Sociaal Team.
7 SP hoe registreert Gouda de aanmeldingen voor schuldhulpverlening ?
Aanmeldingen worden in het systeem vastgelegd en kunnen op diverse manieren worden gedaan: Telefonisch, via het webformulier, via e-mail. In de presentatie is dit verder toegelicht.
8 SP maakt Gouda gebruik van signaleringsvragenlijsten door de bijstandsconsulenten?
Bij de poortgesprekken, bij aanvragen levensonderhoud en bij heronderzoeken wordt standaard navraag gedaan naar eventuele schulden.
9 SP hoe is Werk & Inkomen gerelateerd aan de schuldhulpverlening?
Vanuit SHV geldt ook een
inspanningsverplichting voor de cliënt om het inkomen te maximeren om een zo groot mogelijke afloscapaciteit te krijgen. Er wordt dan ook samengewerkt met werk &
participatie om de klant hierop te wijzen en samengewerkt met inkomen waar inzet van minimavoorzieningen noodzakelijk is.
Ook is er een samenwerking voor niet- uitkeringsgerechtigden zodat deze gebruik kunnen maken van eventuele vacatures of trainingen die de gemeente biedt waar vanuit SHV ook een aanbod kan worden gedaan aan klant als het gaat om het vinden van werk
10 SP hoe is de nazorg geregeld bij schuldhulpverlening ?
Nazorg wordt na ieder succesvol afgesloten traject ingezet, dat wil zeggen na einde schuldbemiddeling, schuldsaneringskrediet of WSNP. Nazorg houdt in dat de cliënt nog wordt begeleid bij het op orde houden van de financiën. Gemiddeld vindt na 3 en 6 maanden nog een nazorggesprek plaats.
Indien er bewindvoerder of curator
aanwezig is, wordt nazorg niet uitgevoerd.
Met het verder invullen van het convenant Goudse Standaard wordt ook getracht om nazorg in samenwerking met
vrijwilligersorganisaties vorm te geven waar een intensievere begeleiding wenselijk is.
11 SP hoe ziet de informatievoorziening aan inwoners met betalingsachterstanden eruit?
De gemeente ontvangt maandelijks brieven van energie- en waterleveranciers waarin de gegevens staan van inwoners die een betalingsachterstand hebben. In de periode januari tot en met september 2018 hebben we 405 meldingen ontvangen van energie- en waterleveranciers. Na ontvangst van een melding stuurt de gemeente een brief naar de desbetreffende inwoner waarin staat dat de leverancier het voornemen heeft om af te sluiten als niet aan betaling wordt voldaan. De gegevens van team schuldhulpverlening staan ook in de brief.
Deze maatregel wordt in 2019 geïntensiveerd (met inwoners met betalingsachterstanden zorgverzekering)
en gemonitord, waarbij extra aandacht zal zijn voor de wijze waarop communicatie plaatsvindt..
12 SP is de monitoring nu wel volledig op orde? (Zie memo nov 2018)
Deze is in ontwikkeling en verwachting is dat deze in juni 2019 klaar is.
13 SP hoe ziet de schuldhulpverlening voor ZZP-erg eruit? (BB 23 jan 2019) Schiet deze tekort in Gouda en zo ja, wat doet de gemeente eraan?
Ondernemers en ZZP-ers met schulden kunnen zich melden bij de gemeente voor hulp. De gemeente zorgt voor
doorgeleiding naar passende ondersteuning.
Voor ondernemers met financiële vragen, heeft Gouda een samenwerking met het Regionaal Bureau Zelfstandigen (RBZ) die voor de gemeente uitvoering geeft aan de Bbz-regeling. RBZ kan indien nodig ook schuldhulp verlenen of hulp met
administratie en bedrijfsplan inschakelen via de Rotterdamse Zaak.
Om in aanmerking te komen voor Bbz en steun via het RBZ, gelden wettelijk specifieke voorwaarden. Niet alle
ondernemers voldoen aan die voorwaarden maar kampen wel met
betalingsachterstanden en schulden.
Voor de situaties waarin een ZZP-er (nog) niet terecht kan bij RBZ of verdere
ondersteuning nodig heeft is Gouda in 2018 een samenwerking aangegaan met
Stichting Over Rood. Via die Stichting kan een ZZP-er ondersteuning krijgen bij betalingsproblemen en dreigende schulden.
Jaarlijks koopt de gemeente Gouda 40 trajecten in voor de ondersteuning van kleine ondernemers en ZZP-ers met betalingsproblemen.
14 SP wat vindt het college van het artikel in BB 10 maart jl. dat de gemeentelijke schuldhulpverlening goedkoper en beter kan? Moet er een einde komen aan het minnelijke traject of niet? Wat vind u van het breder openstellen van de Wsnp als idee?
Deze afweging wordt door de politiek gemaakt.
15 SP wat vindt u van de nieuwe aanpak van schulden in Rotterdam? (BB 13 maart jl)
Ook dit is een politieke vraag. De aanpak wordt met interesse gevolgd. Feit is dat er een ruim budget is voor de
vroegsignalering en Rotterdamse aanpak, naast de reguliere budgetten voor
schuldhulpverlening.
16 GoPo Kunt u concreet (in FTE) aangeven wat de investering zou moeten zijn om bewoners te bezoeken? En hoe de afweging kosten/opbrengst concreet is gemaakt? Wij kunnen namelijk niet inhoudelijk de afweging beoordelen waarom het college niet verder gaat met investeren in een preventie-
Zoals eerder met de raad besproken, is in 2018 de focus gelegd op het op orde brengen van de basis van dienstverlening van schuldhulpverlening.
De ontwikkelingen rond vroegsignalering en Vindplaats Schulden en RIS worden
nauwlettend gevolgd zodat mogelijk op een
aanpak die gebruik maakt van Vindplaats Schulden en actief bezoeken van mensen met (beginnende) schulden.
later moment een dergelijk project zou kunnen worden opgepakt.
De focus op dienstverlening maakt dat er geen nadere financiële afweging heeft plaatsgevonden. Uit andere gemeenten is wel bekend welke budgetten gemoeid zijn met een dergelijke aanpak. Concreet is dit niet te maken omdat de totale
noodzakelijke begroting afhankelijk is van de inrichting van een dergelijke aanpak.
17 GoPo In een eerder onderzoek van de sociale teams zelf is geconcludeerd dat verreweg de meeste hulpvragen (60-70%) die aan sociale teams gesteld worden een relatie met financiën/schulden hebben. Kunt u concreet aangeven wat op dit moment binnen de sociale teams concreet gedaan wordt om mensen door te leiden. Wat is precies hun mandaat, wat zijn hun mogelijkheden en tot hoe lang mogen zij ondersteuning bieden?
De cijfers over de 1e helft 2018 voor de sociaal teams 0 – 100+ geven aan dat dit percentage voor de nieuwe gecombineerde teams op 40% ligt. De opdracht aan het sociaal team is om tijdig problematische schulden te herkennen in een hulpvraag.
Het Sociaal Team draagt ervoor zorg dat sociaal werkers op uniforme wijze
signaleren wanneer deze financiële vraag doorgeleid dient te worden naar een voorliggende voorziening of naar een specialist van de gemeente op het gebied van inkomen of schuldhulp. Daarbij is snelle interventie van belang om te voorkomen dat schulden oplopen. Het Sociaal Team biedt als basishulp ondersteuning bij meer eenvoudige materiele vragen, budgetbeheer zonder schuldhulpverlening of aanvullende zorg en ondersteuning naast schuldhulpverlening.
Het Sociaal Team heeft actuele kennis van regelingen en voorzieningen die
beschikbaar zijn voor inwoners met een laag inkomen. Er ligt geen gemeentelijk mandaat voor wettelijke taken op dit onderwerp bij het Sociaal Team.
18 GoPo U noemt dat mensen worden getraind.
Kunt u aangeven:
Wat het doel van deze trainingen is?
Van welke vrijwilligersorganisaties mensen zijn getraind?
En hoeveel vrijwilligers het gaat?
Op 6 november 2018 heeft de gemeente twee trainingen georganiseerd die in het kader stonden van
zorgverzekeringsschulden. Bij deze trainingen waren medewerkers van de afdeling Inkomen, Sociaal Team, Kwintes, Schuldhulpmaatje, Stichting Kernkracht, Maatjesproject Kerk en
Vluchteling, Papierwinkel, Palet Welzijn, de GGD, Humanitas en BOG
(belastingaangifte ouderen Gouda) en Stichting de Kring aanwezig. In totaal hebben 32 mensen deelgenomen. De trainingen scoorden gemiddeld een 8,5 bij de deelnemers.
Een andere training die is georganiseerd vond plaats op 7 februari 2019. Twee trainers van de BSGR hebben een training verzorgd over kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Bij deze
bijeenkomst waren medewerkers aanwezig die werkzaam zijn bij eerder genoemde partijen. Hier lag de opkomst ook rond de 30.
19 Gopo Kunt u in uw presentatie extra ingaan op uw visie op preventie (min/max scenario) en daarbij ook uw ervaringen delen die u in overleg met andere gemeenten hebt gehad ten aanzien van een effectieve preventie-aanpak waarin breed maatschappelijk draagvlak is gezocht?
De presentatie gaat over de uitvoering van schuldhulpverlening en daarbij de
bevindingen van maatschappelijke partners deze avond te betrekken. Vroegsignalering en outreachende aanpak is niet het
onderwerp van deze presentatie en gelet op de beperkte beschikbare tijd, zal de presentatie worden gericht op de uitvoering van de schuldhulpverlening.
20 Gopo Kunt u aangeven of u daadwerkelijk ervaringsdeskundigen (type 2) gaat inzetten of ingezet heeft bij het begeleiden van mensen die bij het SHV een traject begonnen zijn?
De inzet van ervaringsdeskundigen is van meerwaarde op diverse vlakken en wordt wenselijk geacht.
In de motie van 29 november 2017 is bepaald dat ervaringsdeskundigen betrokken dienen te worden bij de
inrichting. Naar aanleiding daarvan is met onder meer Stichting Kernkracht,
Schuldhulpmaatje, Sociaal Team en de Goudse cliëntenraad overlegd op welke wijze daar uitvoering aan kan worden gegeven en is op hun advies gestart met een platform bijeenkomst. Dit om te leren van de ervaring van de huidige cliënten van schuldhulpverlening en om in overleg te gaan of er op termijn cliënten zijn die zich kunnen en willen ontwikkelen tot
ervaringsdeskundigen die in diverse rollen kunnen worden ingezet. Op 5 november heeft de gemeente samen met de Goudse cliëntenraad en de stichting Kernkracht een eerste bijeenkomst georganiseerd en op 14 januari 2019 een tweede bijeenkomst.
Voor de doorontwikkeling zal nadere besluitvorming wenselijk zijn waarbij ook de bekostiging van een dergelijk project besloten dient te worden. De minimale variant is om in ieder geval een jaarlijkse bijeenkomst te houden met kort daarop een terugkoppelingsavond omdat ook deze platformbijeenkomst veel informatie en feedback heeft opgeleverd.
21 Gopo Koppelt u deze aan vrijwilligersorganisaties?
De gemeente is in overleg met
vrijwilligersorganisaties om te bezien welke rol zij kunnen en willen spelen bij de inzet van ervaringsdeskundigen
schuldhulpverlening. Dit proces is nog niet afgerond
22 Indien u nog geen
ervaringsdeskundigen opneemt of opgenomen hebt in het proces van inclusieve schuldhulpverlening kunt u
Zie ons antwoord bij vraag 20.
Vooralsnog hebben de meeste deelnemers aan de afgelopen twee bijeenkomsten
dan aangeven of dit nog wel het voornemen is? Of dat het alleen bij advies blijft? M.a.w. kunt u concreter zijn over het vervolg van de
betrokkenheid van
ervaringsdeskundigen na 5 november
aangegeven betrokken te willen blijven en eventueel een volgende bijeenkomst met ook nieuwe cliënten te willen bijwonen.
Voor een enkele deelnemer geldt dat deze zich ook wil inzetten bij het beoordelen van brieven en formulieren of een wijziging in het werkproces en mogelijk na afloop van het eigen traject nog als een
ervaringsdeskundige in de rol als
begeleider. We blijven periodiek in contact, maar het proces is nog niet afgerond.
23 Gopo Kunt u de verslaglegging en
opgenomen actiepunten van de sessie van 5 november 2018 aan de raad doen toekomen?
Er zijn 2 bijeenkomsten geweest met mensen met ervaring. Op 5 november 2018 en met dezelfde groep een terugkoppeling en verdieping op 14 januari van dit jaar.
Een geanonimiseerd verslag kan worden overlegd. Deze zijn als bijlage bijgevoegd.
24 GoPo Wilt u heel specifiek aangeven wat de taken, bevoegdheden en
verantwoordelijkheden zijn van het sociale team in het proces als door u is voorgesteld
Zie het antwoord op vraag 17
25 GoPo Kunt u aangeven om welk percentage van de totale werkzaamheden (uren) de sociale teams zich bezighouden met schuldhulpverlening gerelateerde dienstverlening?
Het Sociaal Team heeft geen rol in de schulphulpverlening, soms wel in gerelateerde dienstverlening zoals begeleiding of (budget)coaching. Via de cijfers is bekend dat bij 40% van de
inwoners die zich met een hulpvraag bij het Sociaal Team meldt, deze van materiële aard is (cijfers 1e halfjaar 2018 Sociaal Team 0 – 100+). Dat wil niet zeggen dat 40% van de tijd ook gaat zitten in dit deel van de hulpvraag, omdat soms achter de oorspronkelijke vraag vele andere vragen verscholen gaan die tijdsintensiever zijn om op te lossen. De opdracht van het Sociaal Team is om op dit gebied tot snelle interventies te komen en niet te lang zelf betrokken te blijven.
26 GoPo Kunt u aangeven in hoeverre voor de vrijwilligersorganisaties versterking op capaciteit of aanpassing werkwijze nodig is om de inclusieve
schulddienstverlening succesvol te laten zijn? (Ik neem aan dat deze informatie uit de werksessie op 27 juni is gekomen)
Deze aanname is onjuist.
Het komen tot een convenant met goede afspraken over samenwerking en kwaliteit is complex en op 27 juni is daar een start mee gemaakt maar dat bood nog
onvoldoende inzicht om tot dergelijke conclusies te komen.
27 GoPo Kunt u de verslaglegging van de resultaten van de werksessie op 27 juni doen toekomen aan de raad?
Ja dit kan. Toegezonden wordt het dagprogramma en de verslaglegging van twee workshops. Voor het vervolg van het proces zie ons antwoord op vraag 3.
28 GoPo Kunt u aangeven op welke wijze en op welke aspecten de klanttevredenheid wordt gemeten?
Het klanttevredenheidsonderzoek wordt op twee momenten aan een klant voorgelegd.
Kort na fase 1 en kort nadat een schuldhulpverleningstraject van de gemeente is doorlopen of beëindigd (fase
2). In beide vragenlijsten staan algemene vragen over leeftijd, geslacht en
huishoudenssamenstelling en is ruimte voor opmerkingen. In fase 1 wordt de klanttevredenheid op drie aspecten gemeten:
1. Kwaliteit van de dienstverlening bij eerste contact (snelheid hulp, begrip en heldere
informatieverstrekking)
2. Kwaliteit van de dienstverlening van de medewerkers na
ondertekening plan van aanpak en treffen schuldregeling
(deskundigheid, behulpzaamheid, snelheid hulp, volledige
informatieverstrekking en hulp van andere organisaties)
3. Ervaringen van de klant met het schuldhulpverleningstraject.
In fase 2 wordt de klanttevredenheid op twee aspecten gemeten:
1. Kwaliteit van de dienstverlening (deskundigheid behulpzaamheid en volledigheid)
2. Ervaringen van de klant met het schuldhulpverleningstraject.
29 GoPo Zijn ook de aanmeldingen van 1 januari 2018 hierbij opgenomen of alleen de aanmeldingen vanaf oktober 2018?
De mogelijkheid om klanttevredenheid in beeld te brengen is gestart met klanten vanaf 1 september 2018. Hier is voor gekozen omdat de ervaring van de klant dan nog relatief recent is. Tot nu toe is de respons op uitgezette verzoeken om het KTO in te vullen overigens erg laag.
30 GoPo Is de Goudse clientenraad hierbij betrokken bij de monitoring van de klanttevredenheid.
De Goudse cliëntenraad is betrokken geweest bij de totstandkoming van de vragenlijst. Monitoring voert de gemeente zelf uit maar kan in overleg met de Goudse cliëntenraad geëvalueerd worden.
31 Gopo Kunt u aangeven welk deel van de 329 personen/dossiers die tot en met oktober 2018 waren aangemeld zijn binnengekomen:
o Via een bewindvoerder?
o Via het sociaal team?
o Direct via het loket SHV?
Nee. Doordat 29 november 2017 besloten is om schuldhulp zelf te doen en 2 januari is gestart, was het registratiesysteem nog niet verfijnd. Er is alleen op aanmelding
geregistreerd en niet op herkomst van die aanmelding.
Met de verdere inrichting van het systeem zal in 2019 betere informatie beschikbaar komen.
32 GoPo Kunt u aangeven bij hoeveel van de minnelijke trajecten/schuldregelingen (34 dossiers) een bewindvoerder is betrokken. En bij hoeveel van deze dossiers hebt u aangedrongen op het instellen/aanvragen van
bewindvoering?
Zie ons antwoord op vraag 31.
33 GoPo dat de cijfermatige onderbouwing in de beantwoording van vraag 2 voor zover
In de cijfers zat abusievelijk nog een testdossier.
ik kan zien niet klopt en op z’n minst onoverzichtelijk is:
329 personen gemeld
Daarvan 73 afgehandeld met I & A, blijft over 256
Daarvan zijn 196 personen in de intake gegaan (57 over, waar zijn deze gebleven in de opsomming) Van de 196 zijn 34
schuldenregelingen, 39 stabilisatie en status rest?
133 voortijdig gesloten, 90 geen contact, 22 na intake geen vervolg, 20 detentie enz. is 132 en geen 133..
Dat is slordig en zorgt ervoor dat wij onnodig extra vragen moeten stellen om de cijfers te interpreteren.
Verder is diverse keren aangegeven dat de schuldhulpverlening onder zeer hoge druk is ingericht en gestart. De administratieve processen waren daarmee niet helemaal af en dit leidt ertoe dat er nog inhaalwerk nodig is om de sturingsinformatie
eenvoudiger en overzichtelijker te kunnen genereren.
Met name dossiers waarin de klant is doorverwezen naar andere hulpverlening, omdat er na aanmelding is gebleken dat er geen vraag voor schuldhulpverlening was, kon nog niet goed worden geregistreerd.
34 GoPo De beantwoording van vraag 1 en 2 geeft wat Gouda Positief onvoldoende aan:
o waarom de instroom lager is dan verwacht, en zelfs lager dan onder het regime van Westerbeek o waarom de uitval tijdens
de intakefase hoger is dan bij Westerbeek?
o Waarom het aantal minnelijke trajecten zo laag is.
Er is geen verklaring voor de lagere instroom behalve dat er sprake is van een gunstig economisch klimaat.
De uitval is niet hoger dan onder Westerbeek.
Het minnelijk aantal trajecten is laag omdat 2018 allemaal nieuwe instroom betreft. Een intakefase bedraagt gemiddeld 3 maanden.
In die periode wordt de schuldpositie in beeld gebracht en een plan van aanpak opgesteld. Een stabilisatiefase volgt waarin de cliënt uitgaven zoveel mogelijk dient te beperken en inkomen te vergroten, duurt gemiddeld 4 tot 6 maanden. Is deze situatie stabiel dan start de schuldbemiddeling (120 dagen model waarin wordt bemiddeld om de schuldeisers te laten instemmen met betalingsvoorstellen). Als dit slaagt is er sprake van een schuldregeling. Die duurt dan 36 maanden. Het merendeel is dus in oktober 2018 simpelweg nog niet zover.
35 CU Beschikken vrijwilligersorganisaties voor zover u bekend over voldoende middelen voor de opleiding van vrijwilligers zoals schuldhulpmaatjes alsmede overige middelen en
faciliteiten om er voor te zorgen dat zij optimaal kunnen functioneren?
Zie ons antwoord op vraag 27. Tot op heden hebben ons geen signalen bereikt dat er onvoldoende middelen zouden zijn om de huidige vraag rond hulp bij financiële problemen te kunnen bedienen.
36 CU Waaruit is gebleken dat aanmelding voor de schuldhulpverlening op het Huis van de Stad niet direct drempelverhogend is en waren er geen andere voordelen van de hulpverlening op een externe locatie, zoals kruisbestuiving met de
vrijwilligers van de papierwinkel?
Op de avonden met inwoners met ervaring met schulden, hebben diverse inwoners aangegeven zich juist niet prettig te voelen op de locatie van het Sociaal Team. Er is minder anonimiteit dan op het Huis van de Stad. Dit is weliswaar niet een
representatief onderzoek maar werd door meerdere cliënten aangegeven. De eerste avond is gehouden in het Nelson Mandela Centrum en de tweede in het Huis van de Stad.
Daarnaast is een pilot gedaan waarbij enkele maanden medewerkers van inkomen en schuldhulp op locatie van het Sociaal Team en tijdens de Papierwinkel aanwezig waren. Deze pilot leidde niet tot het gewenste effect van kruisbestuiving.
Vooralsnog is geen vervolg gegeven aan die pilot.
In incidentele situaties waarin een cliënt aangeeft niet naar het Huis van de Stad te kunnen of durven, vindt alsnog een gesprek op een andere locatie plaats.
37 CU
De gemiddelde doorlooptijd van de intakefase bedraagt 5 tot 6 weken.
Waarom zo lang?
In de presentatie wordt hierop ingegaan, maar kort weergegeven gaat het erom dat een cliënt in die fase alle benodigde papieren, stand van zaken etc moet gaan verzamelen. Meestal zijn hier meerdere gesprekken voor nodig. Ook wordt in deze periode overlegd met de client hoe het plan van aanpak eruit gaat zien en het kan tijd vragen om draagvlak hiervoor te hebben.
Een schuldhulpverleningstraject is een zwaar traject dat veel vraagt van een cliënt.
38 CU Hoe lang duurt het gemiddeld voordat duidelijk is of een minnelijke
schuldregeling kans van slagen heeft?
In de presentatie is ingegaan op de klantreis. Gemiddeld is er een periode van 6 tot 7 maanden nodig vanaf aanmelding tot en met stabilisatie van de klant voordat kan worden onderhandeld met
schuldeisers.
39 CU Wat zijn de voorwaarden voor een saneringskrediet en hoe vaak komt het in de praktijk voor dat een cliënt daar gebruik van kan maken.
De gemeente werkt daarvoor samen met Kredietbank Nederland. In de presentatie is aangegeven dat ervan gebruik gemaakt kan worden als er sprake is van een stabiel inkomen waarbij geen stijging in de
inkomsten binnen 36 maanden wordt verwacht en er voldaan wordt aan de maximale inspanningsverplichting om dit inkomen te vergroten. Het afkopen van de schulden tegen een bepaald percentage middels een saneringskrediet is een mogelijkheid om de schulden op te lossen.
Maar ook hier geldt dat alle schuldeisers akkoord dienen te gaan net als bij een voorstel op basis van een prognose. En is een goede onderbouwing aan de
schuldeisers van belang. Voor meer informatie zie
https://www.kredietbanknederland.nl
40 CU Hoe beoordeelt u het (vrijwel) ontbreken van Wsnp aanvragen tot dusver in aanmerking nemende dat de kosten van de schulddienstverlening van de gemeente waarschijnlijk relatief hoog zijn afgezet tegen de kosten in de Wsnp?
Het wettelijk traject is een laatste redmiddel waar bij voorkeur geen beroep op wordt gedaan als het minnelijk tot stand kan komen. Het minnelijk traject is door de wetgever voorgeschreven om te voorkomen dat zaken te snel bij de rechtbank terecht komen en deze overbelast raken. Bovendien zijn de
voorwaarden van WSNP strenger en zwaarder.
Bij een negatieve beëindiging tijdens WSNP wordt een klant voor 10 jaar uitgesloten voor een nieuw traject.
Bovendien is in de meeste gevallen een WSNP traject voor schuldeisers ook
nadelig omdat van eventuele afloscapaciteit van een cliënt eerst de kosten van de bewindvoerder worden bekostigd en daarna pas de afbetaling van schulden.
41 CU In geval van een
faillissementsaanvraag hebben betrokkenen maar zeer kort de tijd om alvorens behandeling van de aanvraag plaatsvindt, Wsnp aan te vragen en zo een persoonlijk faillissement te
voorkomen. Is de gemeente in staat om in voorkomende gevallen met de benodigde spoed ervoor te zorgen dat aan de formaliteiten tot toelating van de Wsnp wordt voldaan?
Ja, de gemeente is in staat om snel te handelen indien een inwoner om hulp vraag bij een dreigend persoonlijk faillissement.
De gemeentelijke hulp gaat normaliter uit van een voorafgaand minnelijk traject, maar de gemeente is altijd verplicht een
verklaring WSNP af te geven indien daar inwoner op staat zodat deze de aanvraag bij de rechtbank kan indienen.
Of een aanvraag wordt toegekend of niet, is aan de rechtbank. SHV mag niet zitten op de stoel van de rechtbank. Overigens kan een inwoner verzoek doen om persoonlijk faillissement om te zetten naar WSNP, echter is hiervoor een positief advies van de curator nodig.
42 GL Aantal aanmeldingen tot 31 oktober 2018 is 279 waarvan 264 personen ook echt een vraag hebben voor schuldhulpverlening.
Hoe zijn ze aangemeld?
Zie ons antwoord op vraag 32
43 GL “Een deel van de melders, wilde de aanvraag niet voortzetten en het dossier is dan voortijdig niet succesvol gesloten.” Hoeveel melders wilden hulpvraag niet voortzetten? En wat zijn de redenen?
Dit is toegelicht in onze presentatie.
44 GL Zijn sociale wijkteams op een of andere manier betrokken geweest bij deze 279 melders?
Ja zeker. Zoals eerder aangegeven, is het systeem niet volledig ingericht geweest in 2018. Met de herinrichting van de
werkprocessen gaan we goed bij houden hoe deze klant binnen is gekomen en waar de klant naar is verwezen om jaarlijks die samenwerkingsafspraken ook met die input te kunnen evalueren.
45 GL Hoe verloopt de samenwerking tussen gemeente en de maatschappelijke partners mbt aanmelden en doorverwijzing?
Samenwerking is goed en wordt verder uitgebouwd. Daar wordt het convenant de Goudse Standaard voor ontwikkeld om de samenwerking te verduidelijken, verbeteren en te blijven evalueren. Daarnaast heeft het convenant als doel dat er bepaalde
verplichtingen naar elkaar worden
uitgesproken en wordt in beeld gebracht bij wie de klant thuis hoort voor de beste
dienstverlening. Ook worden expliciete eisen gesteld aan kwaliteit en scholing van medewerkers / vrijwilligers.
46 GL Hoeveel melders zijn jonger dan 27 jaar? Om welke financiële problemen gaat het bij deze doelgroep?
In 2018 hebben zich 79 inwoners gemeld jonger dan 27 jaar. De financiële problemen zijn voornamelijk veroorzaakt door
overbesteding en consumptieve uitgaven.
47 GL Hoe worden jongeren tot 27 jaar geïnformeerd over financiële
problemen/ schuldhulpverlening? En welke instanties zijn hierbij betrokken?
Specifiek vanuit de gemeentelijke
schuldhulpverlening, is er momenteel geen actieve benadering voor het bereiken van deze doelgroep. Wel worden partijen als jongeren werkcoach, jongeren
straatadvocaat etc. betrokken indien nodig om deze jongeren beter te bedienen.
De gemeente biedt het geldplan ‘bijna 18’.
Bij de lancering van dit geldplan, zijn alle middelbare scholen geïnformeerd over de beschikbaarheid van dit geldplan via de website met het verzoek om hier in de klas aandacht aan te schenken.
48 GL Hoeveel ZZP-ers hebben zich aangemeld met financiële problemen en/of betalingsachterstanden?
Hoeveel hebben werkelijk de ondersteuning gehad?
In 2018 hebben circa 10 klanten zich aangemeld als (ex) ondernemer. Deze hebben wij warm over gedragen aan Over Rood en/of RBZ.. Daarnaast hebben zich meerdere inwoners als ZZP-er direct bij stichting Over Rood aangemeld of zijn via het Sociaal Team verwezen.
49 GL Beschermingsbewind wordt als
duurzame oplossing ingezet? Wat is er duurzaam aan deze oplossing?
Beschermingsbewind is een zinnig instrument, wanneer de cliënt niet in staat is financieel zelfredzaam te worden.
Bewind is dan een duurzame oplossing om voor de toekomst geen nieuwe schulden te maken. Dit instrument kan worden ingezet om een schuldregeling succesvol af te ronden (er ontstaan geen nieuwe schulden) en is tegelijk een preventief instrument na het succesvol doorlopen van een
schuldregeling.
50 PvdA Klanttevredenheid:
1. Op welke wijze wordt het klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd en bij welke mensen?
2. Worden ook organisaties als De Kring, Stadsmaatje en Kernkracht bij het
klanttevredenheidsonderzoek betrokken? Zo ja, op welke wijze.
Zo nee, hoe komen signalen van hen m.b.t. ervaren knelpunten voor mensen met schulden bij u
terecht?
3. Welke acties gaat u inzetten om het percentage van 10% tevreden klanten te verhogen?
Zie ons antwoord op vraag 28.
Maatschappelijke partners worden niet bij het klanttevredenheidsonderzoek
betrokken. Met hen is regelmatig overleg en hier kunnen dergelijke zaken worden besproken.
Het verhogen van de respons is een punt van aandacht. Vooralsnog willen we die verhogen door de schuldhulpverleners actief hun klanten te laten stimuleren om het onderzoek in te vullen.
51 PvdA Er is een hoge uitval van mensen, na start van een traject. 21 % hiervan komt door het overschrijden van tijdslimieten en aanleveren van stukken.
Welke acties worden er ondernomen om de onderliggende problemen voor uitval op deze gronden te verkleinen?
Deze conclusie dat 21% uitvalt door het overschrijden van tijdslimieten en aanleveren van stukken is onjuist.
Het niet voortzetten van de intakeprocedure heeft diverse oorzaken maar in de meeste gevallen omdat een klant (nog) niet verder wil met het traject.
Daarnaast is voor een deel van de aanmeldingen het traject van
schuldhulpverlening niet de juiste route omdat er geen sprake is van een situatie volgens het Tilburgse kwadrantenmodel.
Deze cliënten worden doorverwezen naar ondersteuning passend bij hun hulpvraag.
Voordat een aanmelding wordt afgesloten wordt door de schuldhulpverlener diverse malen contact gezocht met een klant, maar het vervolgen van de procedure is een vrijwillige keuze.
Zoals eerder aangegeven, kunnen inwoners zich op een later moment altijd opnieuw aanmelden mochten zij alsnog schuldhulp nodig hebben.
52 PvdA Er is aangegeven dat verzoeken voor een Moratorium aan de rechtbank in Den Haag nauwelijks worden toegekend.
1. Wat is / zijn de redenen dat er nauwelijks een toewijzing wordt gegeven?
2. Welke mogelijkheden heeft de gemeente om meer verzoeken toegewezen te krijgen?
Uit onderzoek van bureau Wsnp (augustus 2018) blijkt dat de rechtbank Den Haag wel verzoeken toewijst maar in het merendeel van de gevallen het verzoek afwijst.
Verklaring hiervoor wordt in dat onderzoek niet gegeven.
Deze werkwijze heeft te maken met de opvatting van de rechtbank Den Haag en deze werkwijze is gelijk voor het hele arrondissement van de rechtbank.
Welke mogelijkheden de gemeente daarin heeft, zal nader onderzocht worden.
53 PvdA Er zijn diverse signalen vanuit de praktijk dat jongeren onder de leeftijd van 18 jaar vaak al schulden hebben.
Het gaat dan om zaken als het afsluiten van telefoonabonnement op namen van anderen (broers, zussen, ouders), boetes voor
verkeersovertredingen, zwartrijden, samenscholingsverbod of kopen en shoppen op rekening, lenen bij vrienden.
a. Is deze specifieke doelgroep in beeld bij de gemeente?
b. Welk hulpaanbod is beschikbaar voor deze doelgroep?
c. Welke preventieve acties /
Een deel van deze doelgroep is in beeld bij jeugdzorg of jongerenwerk.
In principe zijn de jongeren onder de 18 jaar nog niet aansprakelijk voor eventuele schulden. Dit ligt dan bij de wettelijk vertegenwoordigers (ouders of voogd).
De gemeente Gouda zet in samenwerking met de Brede School in op het versterken van financiële educatie aan kinderen en jongeren. Hiermee wordt ingezet op het voorkomen van schulden op latere leeftijd.
programma’s worden ingezet voor deze doelgroep?
54 PvdA Uit recente cijfers blijkt dat, ten opzichte van enkele jaren geleden, er wel een afname is van het aantal mensen dat hun zorgverzekering niet betaalt. Maar wanbetalers blijken nog steeds een hardnekkige probleem te zijn.
Heeft de gemeente zicht op Goudse wanbetalers die geregistreerd staan bij Het CAK?
De gemeente kan lijsten met wanbetalers opvragen en heeft hier in 2016/2017 bij wijze van pilot ervaring mee opgedaan. Het regelen en herfinancieren van schulden bij de zorgverzekering, was een complex geheel waarbij uiteindelijk voor 47 zijn afgemeld als wanbetaler.
55 PvdA Zoals algemeen bekend is, worden bij gezinnen met een etnisch achtergrond problemen veelal binnen de families opgelost. Dit betreft ook financiële problemen en het oplossen van schulden. Vanuit de praktijk blijkt dat veel gezinnen de schulden van de schuldenaar zelf aflossen. Dit veroorzaakt veel spanningen en onenigheid binnen de familie en biedt vaak geen oplossing voor langere termijn; diverse familieleden en gezinnen komen hierdoor zelf in financiële problemen.
a. Is dit probleem bij u bekend?
b. Zijn de hulpverleners voldoende toegerust om deze problemen te signaleren en aan te pakken?
c. Wat zijn de mogelijkheden om deze gezinnen vanuit de gemeentelijke hulpinstanties te ondersteunen?
Schaamte over schulden is een bekend thema. De gemeente Gouda zal zich inzetten om inwoners beter te bereiken die kampen met schulden en deze drempel te verlagen.
Hiervoor wordt in 2019 een
publiekscampagne voorbereid en ingang gezet.
De gemeente maakt verder geen
onderscheid naar culturele achtergrond bij deze aanpak.
56 CDA Tijdens de bijeenkomst over de schuldhulpverlening kwam naar voren dat bv de dienst die de bijstand uitvoert en zij die werken aan
schuldhulpverlening meer
gestroomlijnd zouden kunnen werken.
Er werden concrete tips
genoemd. Bovendien is er landelijk door de Ombudsman hierover in februari een advies uitgebracht en zijn daarin ook veel suggesties gedaan, waaronder een 'behoorlijkheidskader'.
Kunnen de tips zoals vanuit Goudse organisaties genoemd en de
suggesties van de Ombudsman worden betrokken bij de ontwikkeling van het beleid in Gouda? Zo ja, kan dat in het stuk over preventie worden opgenomen? Zo nee, hoe dan en wanneer?
Tijdens de bijeenkomst is met name gesproken over de werkwijze bij aanvragen om een uitkering levensonderhoud. Deze tips en suggesties zullen worden betrokken bij het proces vernieuwing sociale dienst.
De ombudsman heeft in het
behoorlijkheidskader aangegeven dat de overheid bij het innen van schulden:
zich moet inspannen om verdere schulden te voorkomen en daarbij:
duidelijk moet communiceren en er naar moet streven om waar nodig persoonlijk contact op te nemen
redelijk moet handelen door maatwerk te leveren
de beslagvrije voet dient te waarborgen
medewerking moet verlenen aan schuldhulpverlening
zoveel mogelijk moet samenwerken met andere overheidsinstanties
haar vorderingen behoorlijk moet uitbesteden
De gemeente is vanuit het sociaal domein op 2 manieren schuldeiser: voor het verhalen van alimentatieverplichtingen ten behoeve van een uitkeringsgerechtigde op de ex partner. Bij het terugvorderen van teveel betaalde uitkering of in geval van boetes. De standaard werkwijze is:
- de medewerkers altijd persoonlijk contact hebben om een vordering door te spreken en toe te lichten;
- de beslagvrije voet wordt gerespecteerd;
- uitbesteden van vorderingen gebeurt niet dan wel bijna nooit.
- Maatwerk wordt geleverd, voor zover mogelijk.
Bij alimentatieverplichtingen die worden ingevorderd ten behoeve van een uitkeringsgerechtigde, dient een beschikking van de rechter met daarin de hoogte van de bijdrage te worden gehanteerd.
Hier is dan geen beleidsvrijheid in voor de gemeente. In gevallen waar dat de schuldenaar in de problemen brengt, adviseren de medewerkers om herziening te vragen. In gevallen waar die beschikking ontbreekt, wordt naar draagkracht de hoogte van de bijdrage bepaald. Bij die draagkrachtbepaling wordt rekening gehouden met
verplichtingen uit schulden ( met wel de richtlijn dat dat gebeurt als die schulden zijn ontstaan tijdens de relatie).
- Er wordt meegewerkt aan schuldhulpverlening, maar niet altijd zal dit leiden tot een
kwijtschelding of instemming met het voorstel. Hier zit voor de gemeente wel een tegengesteld belang en soms een lastige afweging.
Uit de gesprekken kwam naar voren dat de richtlijnen van de ombudsman in de praktijk al worden toegepast, maar dat deze werkwijze niet altijd voor een inwoner ertoe leidt dat deze geen betalingsverplichting of schuld aan de gemeente heeft.
