Moeilijke vraag: “Bestaat er wel een God?” – 1Korinth 13.
Orde van dienst:
Welkom
Votum en zegengroet Psalm 19: 1, 2
Gebed
Inleiding: vingerafdrukken.
Lezen: 1Korinthe 13
NLB 791 Liefde, eenmaal uitgesproken.
Preek
Geloofsbelijdenis: GK 176: 1 (zingen)
Citaat: Apostolische geloofsbelijdenis artt. 2-7 5 (zingen)
Gebed Collecten
NLB 978 Aan u behoort, o Heer der heren…
Zegen.
---
Welkom: Vanmiddag weer echte ‘leerdienst’. Dia 1
Over een moeilijke vraag: “Bestaat God?”.
We hebben ondertussen in een paar middagdiensten al meer moeilijke vragen behandeld: dia 2
*Is de Bijbel wel betrouwbaar?
*Hebben we God niet zelf bedacht?
*Waar komt het kwaad vandaan?
*Een hele serie over de Dordtse Leerregels en de vraag naar de “Uitverkiezing”.
*Het geweld in de Bijbel.
*Over zonde en erfzonde.
Nu dus over de vraag: “Bestaat God eigenlijk wel?”.
Misschien vreemd dat we die vraag in de kerk stellen. Want in de kerk komen mensen samen die juist geloven dat God bestaat. Ja, dat is zo.
Maar ook gelovige mensen kunnen die vraag van tijd tot tijd stellen. Of komen die vraag tegen bij hun kinderen of collega’s. Ik wil u daar graag bij helpen.
---
Inleiding:
Een paar jaar geleden is er bij ons ongebroken. We kwamen ’s avonds laat thuis. Later dan we dachten. Het was al donker. Toen we binnen kwamen zagen we dat het raam aan de voorkant , openstond. Er lag van alles op de grond. Ik rende naar boven, naar onze slaapkamer en zag dat de dief het voorzien had op Aly’s sieraden. Alle laden van onze commode waren er uit getrokken. Het was een chaos. Overal lagen spullen. En de meeste sieraden waren verdwenen. Heel pijnlijk, omdat veel sieraden nog van haar moeder en oma waren.
De politie gebeld en die kwam meteen. En daarna kwamen er mensen om de sporen te
onderzoeken. Heel duidelijk kon je de afdruk van een schoen op de witte vensterbank zien. En ze vonden boven nog wat vingerafdrukken.
De dief zelf was op tijd gevlucht, maar aan zijn voet- en vingerafdrukken kon je zien, dat hij binnen was geweest.
Zo heeft God ook vingerafdrukken achtergelaten in onze wereld. dia 3 Want God zelf kunnen we niet zien. En de Here Jezus is naar de hemel gevaren.
Je kunt ze dus niet direct zien. Oog in oog. Daarom geloven ook niet alle mensen in God. Die zeggen soms: “Hoe weet ik nu of er een God bestaat? Ik zie hem niet eens!”.
En hoe meer we weten van het heelal, hoe moeilijker het lijkt om in God te geloven: het heelal is leeg. Geen hemel, geen God, geen engelen….
Moeilijke vraag.
En toch: God zelf zien we niet, maar we vinden op aarde wel veel van zijn “vingerafdrukken”.
We gaan er vanmiddag een paar bekijken. Een paar lijnen maar, want je kunt hier een boek van wel 1000 bladzijden over schrijven of meer. En die bestaan ook. Nu een paar lijnen.
---
Preek:
Bestaat God?
Dat is misschien wel de grootste vraag in onze wereld: ‘Bestaat God?’.
Wie dat kan bewijzen, krijgt de Nobel-prijs!
Bestaat God?
Als je dat op straat aan mensen vraagt, zullen veel mensen zeggen: “Ja, ik geloof wel dat er iets moet zijn”. Iets. Dat noemen we het “Ietsisme”.
Of je komt aanhangers van de Islam tegen. Die geloven ook in een god. In Allah.
Er zijn ook mensen, die niet in God geloven.
Die zelfs tégen God zijn. Die heten ‘atheïsten’.
In Engeland is er jaren geleden zelfs een echte strijd losgebarsten op autobussen.
Er reden eerst bussen rond met teksten als “Jezus leeft” of “God houdt van u”.
En toen hebben atheïsten hùn teksten op de bus laten zetten: “There’s probably no God, now stop
worrying and enjoy life”. Dia 4
Dat is: “Er is waarschijnlijk geen God, dus houd maar op met je zorgen te maken en geniet van het
leven”. Dia 5
Waarom zijn ze zo tégen God?
Ja, omdat er geen bewijzen zijn.
En vaak ook omdat er zoveel oorlogen in de naam van God zijn gevoerd. Of omdat er zoveel lijden is in de wereld en waarom doet God daar dan niets aan als hij bestaat? Heel begrijpelijke vragen.
Er zijn ook mensen, die zeggen, dat je het gewoon niets kunt weten over God of leven na de dood.
Die mensen noemen zich dan soms “agnosticus”.
Dat betekent letterlijk “zonder kennis”.
Het lijkt wel alsof Paulus ook een agnosticus is. Een “ietsist”.
Hij schrijft “…kennis zal verloren gaan – want ons kennen schiet tekort…”. Dia 6 Hij schrijft dit aan het slot van zijn brief: “Nu kijken we nog in een spiegel, in raadsels, maar straks staan we oog in oog (met God)”.
Zijn woorden lijken een paspoort voor twijfelaars en agnosten.
Want hoe kun je nu geloven, als je niet alles weet?
Dan is geloven een sprong in het duister. Irrationeel. Want hoe moet je nu geloven en kiezen, als je niet alles weet en als je zoeken strandt in raadselen?
Als je bijvoorbeeld een huis gaat kopen, dan zet je eerst alles op een rij. Wat is je inkomen? Hoe hoog is de hypotheek, die je kan krijgen? Hoe duur is het? Moet ik er veel aan verbouwen?
En pas als je op al je vragen antwoord hebt en alles weet, zet je je handtekening.
Het gaat tenslotte om duizenden euro’s!
Maar als het om het eeuwige leven en God draait, dan strandt ons denken in raadselen, beperkte kennis, wazige spiegel.
Hoe kun je dan ooit kiezen? Waarom zien we God pas aan de andere kant van het leven?
Terwijl we in dit leven moeten kiezen!!?
Dat is ook de mening van de engelse atheïst, Richard Dawkins. Dia 7 Hij staat hier op deze dia en zegt: “Deze campagne om alternatieve slogans op Londense bussen te plaatsen wil mensen laten nadenken – en nadenken is de vloek voor iedere religie”.
Hij bedoelt: ‘zodra mensen gaan nadenken, zullen ze wel inzien dat hun geloof onzin is’.
Niet alleen het geloof van de Hindoe en de moslim, maar ook van de christen.
Ja, en daar zitten we dan. Is ons geloof onzin?
Thema: God geeft mensen kinderkennis. Dia 8
1. kennis
2. vingerafdrukken 3. openbaring 4. kinderkennis
1. Kennis:
“Onze kennis gaat verloren…”.
Wat is dat eigenlijk: ‘kennis’?.
Want bij kennis denken wij vaak al snel aan natuurwetenschappelijke kennis.
Aan bewijzen.
Zoals je kunt bewijzen, dat water altijd kookt bij een temperatuur van 100 graden.
Zo vraagt een atheïst als Richard Dawkins eigenlijk ook, dat we God moeten bewijzen.
Maar kun je alles bewijzen?
Kan ik bewijzen, dat morgen de zon op gaat?
Ja, dat is al lastiger.
Het is wel heel waarschijnlijk, maar echt bewijzen kan ik het niet.
Kun je de liefde bewijzen?
Ik kan bewijzen, dat een man en een vrouw samen in één huis wonen: dat kun je zien.
Maar ik kan niet bewijzen, dat zij van elkaar houden.
Dat geldt ook voor kennis.
Wij denken bij kennis vaak aan de kennis, die je bij Wikipedia kunt lezen of in een encyclopedie.
Allemaal feiten over ijsberen en woestijnen. Over quantum mechanica en ons zonnestelsel.
Maar dat is maar één kant van kennis.
Stel jij zit met je vriendin in een romantisch restaurant. Je praat met elkaar. Drinkt wat wijn.
En opeens vraagt je vriendin aan jou: “Ken je mij”.
En dan zeg jij: ‘Ja, natuurlijk ken ik jou!”.
Wat weet je dan van mij? Dia 9
En dan zeg jij: “Nou, ik weet, dat er in jouw lichaam genoeg zwavel is voor wel 2000 lucifers. Genoeg ijzer voor een spijker. Genoeg chloor om een heel zwembad te ontsmetten en genoeg vet voor wel 10 stukken zeep”.
Hoe zou ze reageren, denk je?
Je vriendin bedoelt: ken je mij? Mijn hart. Wie ik ben. Wat ik nodig heb.
Zo kun je ook over de zon spreken: wat is de zon? Dia 10
Ja, dat is een enorme ster. Hij staat 149,6 kilometer van de aarde of 8 lichtminuten en hij is zo warm doordat waterstof fuseert tot helium……
Dat is de taal van de wetenschap.
Maar je kunt ook over de zon spreken als Psalm 19: de zon, die opkomt in al haar pracht. Dia 11 Als een bruidegom, die uit zijn slaapkamer komt en jubelend aan zijn baan begint.
De zon die ons zonder woorden vertelt over de grootheid van de God, die die zon gemaakt heeft.
Dat zie je ook in de bijbel terug: kennen heeft ook alles te maken met het hart.
Zoals Jezus de Vader kent.
Dat betekent meer, dan dat Hij weet dat God, de Vader, bestaat. Dat Jezus Hem gezien heeft. Het betekent, dat Jezus zijn Vader liefheeft, vertrouwt.
Zo kent God ons ook.
Dat is meer dan dat Hij weet, dat wij bestaan.
Hij kent onze kwetsbaarheid. Onze trots en opstandigheid. Ons verdriet. Ons egoïsme. Onze angsten.
God kent ons volledig.
Wie verdwaald is in dit leven en als een kind ronddwaalt met wel honderd vragen, die moet eens nadenken over dit wonder: God kent ieder mens tot op de bodem van zijn bestaan.
Zoals een moeder haar kind kent.
2. Gods vingerafdrukken: Dia 12
Betekent dit nu, dat we God eigenlijk niet kunnen kennen? Omdat er geen tastbaar bewijs is?
Jawel!
Want ook al zien we God niet met onze eigen ogen, er zijn wel veel “vingerafdrukken”.
Laten we een paar “vingerafdrukken” bekijken:
Dia 13
* Religieus besef: hoe kan het dat over de hele wereld mensen goden maken of naar God zoeken?
Waarom zoeken mensen naar zin? Naar een paradijs? Naar leven na dit leven? Naar verlossing van ziekte en dood? Naar een diepe vreugde?
Kan dat niet komen omdat er ook inderdaad een God bestaat?
Omdat er ook echt een paradijs achter ons ligt?
Zoals een kind naar warmte en bescherming bij haar moeder zoekt, juist omdat die moeder bestaat?
Iemand zei al eens: “Mensen zijn ongeneeslijk godsdienstig”.
Zou dat niet komen doordat wij door God naar zijn beeld geschapen zijn? Erop geschapen om in liefde met hem te leven? Zoals Adam en Eva met hem wandelden in de avondkoelte in de Hof van Eden?
*Schepping: dia 14
In Romeinen 1: 19, 20 schrijft Paulus dit: “Want wat een mens over God kan weten is dia 15 hun bekend omdat God het aan hen kenbaar heeft gemaakt. Zijn onzichtbare
eigenschappen zijn vanaf de schepping van de wereld zichtbaar in zijn werken, zijn eeuwige kracht en goddelijkheid zijn voor het verstand waarneembaar”.
Voor het verstand waarneembaar: je mag dus nadenken. Denken is niet het einde, maar het begin van ware kennis!
Wat zie je? Zijn eeuwige kracht en goddelijkheid.
Je ziet de vingerafdrukken van een groot Schepper.
Alleen al de sterren: ons melkweg-sterrenstelsel heeft al 200 miljard sterren en er zijn wel 200
miljard van zulke sterrenstelsels in ons heelal. Dia 16
En dan hebben we het nog niet eens over het leven op aarde. De bergen bedekt met sneeuw. De paradijsvogel. De geboorte van een kind.
Maar ook in het klein: kijk alleen maar naar de menselijke cel. Dia 17
Die is zó complex, zó vol nauwkeurige chemische reacties, dat je gerust kunt zeggen, dat die nooit ontstaan kan zijn door toeval en tijd en natuurlijke selectie.
Alleen al de kern van een cel. Dia 18
In iedere menselijke cel zitten 46 chromosomen en op die chromosomen liggen al onze erfelijke eigenschappen.
In de cel worden eiwitten gemaakt, die alles in ons hele lichaam regelen.
En er zijn veel verschillende cellen: zenuwcellen, spiercellen, huidcellen, eicellen in de ovaria van een vrouw. Als je alleen al met verstand naar een cel kijkt, weet je dat er een Maker moet zijn.
De natuurkunde heeft ons geleerd, dat onze kosmos, ons leven, alleen kan bestaan dankzij allerlei natuurkundige constanten. Of: natuurwetten. Zoals de snelheid van het licht. De zwaartekracht. De krachten binnen atomen.
We weten, dat als die constanten ook maar een fractie anders zouden zijn, dat er dan geen kosmos was en geen atomen en geen leven. Geen aarde en geen mens.
Dat noemen we het argument van de “fine-tuning”. Dia 19
Alles lijkt erop, dat het heelal door een machtige Schepper is klaargemaakt voor het leven van de mens.
Dit noemen we daarom ook “het antropisch principe”. Dia 20
Antropisch komt van ‘antropos’ en dat betekent ‘mens’.
Het heelal lijkt gericht, ingericht, op het leven van de mens. Zoals je een huis bouwt en inricht om er in te kunnen wonen. Als je een huis ziet, dan weet je gewoon, dat die gemaakt is voor mensen.
De beroemde natuurkundige Stephen Hawking zegt het zo: “Het zou erg moeilijk zijn om uit te leggen waarom het universum nu juist op deze manier is begonnen, behalve als daad van een God, die
wezens als wij wilde scheppen”. Dia 21
* Goed en kwaad: Dia 22
In Romeinen 2: 14, 15 schrijft Paulus: “Wanneer namelijk mensen uit de volken, die de wet niet hebben, de wet van nature naleven, dan zijn zij zichzelf tot wet, ook al hebben zij de wet zelf niet.
Ze bewijzen door hun daden, dat wat de wet eist in hun hart geschreven staat; en hun geweten
bevestigt dit….”. Dia 23
Mensen beseffen overal op aarde, dat stelen niet goed is en liegen niet. Dat moorden slecht is en dat het juist goed is om vriendelijk te zijn. Naastenliefde en vrede zijn goed. Iedereen weet dat. Wat moeder Theresa deed in de sloppenwijken van Calcutta of Oskar Schindler in de Tweede
wereldoorlog vindt ieder mens goed.
Nee, we doen het niet altijd zo.
Maar ons geweten gaat wel rinkelen als we stelen of liegen.
Waar komt dat besef van goed en kwaad vandaan?
Wijst dat niet omhoog naar een God, die zelf goed is en het kwaad veroordeelt? Die ons een hart, een geweten gaf?
* Opstanding van Jezus: dia 24
In Romeinen 1 schrijft Paulus over Jezus: “…een mens, voortgekomen uit het nageslacht van David, aangewezen (lett.: vastgesteld, bewezen) als Zoon van God en door de Heilige Geest bekleed met macht toen hij, Jezus Christus, opstond uit de dood”. Dia 25
Juist door Jezus weten we dat God bestaat.
Zijn vele wonderen zijn door duizenden ooggetuigen gezien.
De stem van God klonk, toen Hij werd gedoopt.
Duizenden engelen hebben zijn geboorte aangekondigd.
En zijn opstanding uit de dood is het bewijs.
Honderden ooggetuigen hebben Hem na zijn sterven weer levend gezien.
Jezus.
Eigenlijk niet echt een vingerafdruk van God. Hij was God op aarde. Door Hem leer je God kennen.
Niet alleen dat God bestaat.
Maar ook het hart van God.
Dit waren wat sterke aanwijzingen, dat God bestaat. Vingerafdrukken. Een paar.
Samen vormen die aanwijzingen een sterk patroon.
Zoals één draad misschien niet altijd even sterk is. Maar veel draden samen vormen een sterk weefsel.
3. Openbaring. Dia 26
Bij ons nadenken over de belangrijke vraag of God bestaat en wie Hij is, moeten we één ding goed beseffen: God is geen onderdeel van de schepping.
Hij is de Schepper.
Zoals ook een schilder zelf geen deel is van zijn schilderij.
We kunnen wel de schepping onderzoeken.
Maar daarmee God zelf niet.
Je kunt het bestaan van de Mount Everest bewijzen of het bestaan van de zon.
Die zijn deel van de schepping waar wij ook zelf in leven.
Maar je kunt alleen iets van God weten wanneer Hij dat zelf vertelt. Als Hij zich wil openbaren.
Je kunt zijn openbaring onderzoeken.
Maar God zelf niet.
Neem alleen al de tijd: wij leven in de tijd. God is eeuwig. Hij staat buiten de tijd. Hij is onveranderlijk.
Alleen dat al gaat ons denkvermogen ver te boven. Onze kennis schiet tekort.
Dia 27 Dat bedoelt Paulus ook met die wazige spiegel: ‘Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog”. (Beter: “Want nu kijken wij door een spiegel in raadselen, maar straks van aangezicht tot aangezicht”.)
Wat bedoelt hij daarmee?
Dat de spiegel zelf wazig is?
En dat we dus heel wazige, gebrekkige kennis van God hebben?
En moeten we daar dan levenskeuzes mee doen?
Nu is het waar, dat spiegels in de oudheid vaak erg wazig waren. Vaak niet meer, dan gepolijste metalen platen.
Maar Corinthe was nu juist beroemd om haar heldere spiegels.
Paulus bedoelt dit: we hebben kennis van God. Echte kennis.
Alleen we weten nog lang niet alles.
We zien God namelijk nog niet direkt, oog in oog.
We zien Hem door zijn openbaring. Door zijn Schepping. Door de Schrift.
Het licht van God komt via een spiegel ons leven binnen. Nog niet direkt.
Zoals we in de nacht ook het licht van de zon kennen via de maan.
Ja, er blijven nog vragen open. Raadsels. Dat is waar. Ons kennen is beperkt.
4. Kinderkennis: Dia 28
Ja, en nu is natuurlijk de vraag: waarom mogen we nu al niet alles weten?
Want we moeten nu toch kiezen?
Maar hoe kan dat als dit leven vol met raadsels zit?
Het antwoord staat in 1Corinthe 13: al onze kennis gaat een keer verloren. We hebben het niet meer nodig, omdat we weer terug zijn bij God. We zullen met een glimlach terugkijken op onze boeken en diploma’s: wat een kleuterwerk!
Maar wat blijft is de liefde.
Denk nog eens aan die jongen en dat meisje en hun romantisch etentje.
Dat meisje vroeg: “Ken je mij?”.
Toen zei die jongen heel gewichtig: “Ja, in jouw lichaam zit genoeg fosfor voor 2000 lucifers en genoeg vet om 10 stukken zeep van te maken”.
Maar zij bedoelde: “Ken je mij? Mijn hart. Mijn verlangens. Mijn liefdes. Geef je om mij?”.
Zoals een klein kind en zijn vader: wat begrijpt een kleuter van zijn vader?
Hij weet dat zijn vader accountant is, maar hij heeft geen idee wat dat is. Hij begrijpt er niets van als zijn vader over de kerk praat of de politiek.
Het gaat ver boven zijn kinderkennis uit.
Maar één ding weet en begrijpt hij heel erg goed: zijn vader houdt van hem. De knuffels van zijn vader en zijn lieve woorden zijn helder als glas.
Zo is het ook met God: wij kennen hem door zijn scheping. Door Jezus.
Maar die kennis gaat dus dieper dan alleen maar weten dat God bestaat.
Het gaat om de vraag of we deze God vertrouwen. Of we met hem willen leven. Ook in het Paradijs was het niet de vraag of God wel bestaat. Dát was toen wel duidelijk. De mens wandelde met God in de avondkoelte.
Het ging om de vraag of we deze God wel vertrouwen. Of we in liefde met Hem willen leven. Ons in liefde overgeven. Of we kind van Hem willen zijn.
En dat is veel meer, dan alleen maar antwoord op de vraag of Hij bestaat.
We mogen dus nadenken.
Geloven is geen sprong in het duister.
Want in deze wereld schittert het licht van Gods macht en het licht van zijn liefde.
De centrale vraag is dan ook niet of je wel kunt springen, maar of je dat wel wilt.
Amen.
