• No results found

Vakmanschap & lerende praktijkVakmanschap & lerende praktijk

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Vakmanschap & lerende praktijkVakmanschap & lerende praktijk"

Copied!
46
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Voorwoord Lef & vertrouwenLef & vertrouwen Over Divosa Wie zijn wij?Wie zijn wij?

Programmalijn BestaanszekerheidBestaanszekerheid

De feiten: Armoede en schulden in Nederland Werkende armen

Vereenvoudiging toeslagenstelsel Beschermingsbewind

Schuldhulpverlening en vakmanschap Jaarcongres Schulden & Armoede

Ondernemen en de flexibele arbeidsmarkt

Meten en vergelijken: Divosa Benchmark Armoede & Schulden Programmalijn Werk, participatie en arbeidsmarktWerk, participatie en arbeidsmarkt

De feiten: bijstand in Nederland

Geen loondispensatie, maar loonkostensubsidie Meer mensen aan het werk

Integratie en participatie van statushouders Meten en vergelijken

Programmalijn Sociaal investerenSociaal investeren Slimmer samenwerken

Jeugd zonder grenzen

Werk voor mensen met een psychische beperking Programmalijn Bedrijfsvoering en dienstverleningBedrijfsvoering en dienstverlening

Zicht op informatie Grip op financiën

Programmalijn Vakmanschap & lerende praktijkVakmanschap & lerende praktijk

(2)

Organisatievraagstukken Training en opleiding Trots op je Vak

Vakkundig aan het werk Congressen en symposia Congressen en symposia Colofon

Colofon

(3)

Divosa jaarverslag 2018

Divosa jaarverslag 2018 Divosa jaarverslag 2018

Lef & vertrouwen

De transformatie in het sociaal domein is in volle gang. De opdracht om mensen in plaats van systemen centraal te zetten, van regels naar ruimte, is een grote maatschappelijke verandering. Daar is veel voor nodig, dat staat buiten kijf. Een centrale overheid die ruimte geeft aan gemeenten bijvoorbeeld.

Een professional die oog heeft voor de kaders en regels en ruimte neemt als hij daar vanaf moet wijken. Voldoende middelen.

Maar wat we voorál nodig hebben is lef en vertrouwen. Lef om de handschoen op te pakken om mensen weer centraal te gaan zetten. Om te experimenteren en om echt te durven veranderen. En vertrouwen. In onszelf, gemeentelijke leidinggevenden in het sociaal domein, wij kunnen deze klus klaren. In onze medewerkers, burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties.

Ons Voorjaarscongres in 2018 kreeg niet voor niets de titel ‘Lef en vertrouwen’. Het waren krachtige woorden daar op het podium in Den Bosch; na het congres bleven ze echoën. Ze dooraderden het werk van het verenigingsbureau en de praktijk van onze leden. Want zij zetten zich elke dag in om alle

burgers een plek in onze maatschappij te bieden.

Divosa ondersteunt haar leden in die missie. In 2018 deden we dat onder meer dankzij

subsidieprogramma’s als Vakmanschap & de lerende praktijk, Schouders Eronder en Screening en matching vergunninghouders.

We bouwden onze netwerken uit in het sociaal domein, behartigden de belangen van onze leden bij ministeries en het nieuwe kabinet, dachten mee over wetten die het werk van onze leden raken.

Dat blijft Divosa met lef en vertrouwen doen, ook in 2019, in 2020 en verder. Zolang het nodig is.

Vanuit het hart van het sociaal domein.

Erik Dannenberg

(4)

Wie zijn wij?

Divosa is de vereniging van gemeentelijke directeuren in het sociaal domein.

Elke dag zetten de leden van Divosa en hun medewerkers zich in om mensen in staat te stellen actief aan de samenleving mee te doen. Als dat nodig is, kunnen inwoners rekenen op ondersteuning van Divosa-leden. Niet alleen bij het vinden van werk, voldoende inkomen of hulp bij problematische schulden, maar ook wanneer voor deelname aan de samenleving integratie,

maatschappelijke ondersteuning, jeugdhulp of onderwijs nodig is.

Divosa-leden zoeken en vinden met elkaar manieren om hun missie waar te maken. Daarbij kunnen zij rekenen op de medewerkers van het verenigingsbureau. Samen vormen ze professionele netwerken, stimuleren ze de ontwikkeling en uitwisseling van kennis, organiseren ze bijeenkomsten voor

medewerkers in het sociaal domein en publiceren ze vakliteratuur en onderzoeken.

Vakmanschap en professionaliteit van de uitvoering en effectiviteit van de dienstverlening zijn daarbij belangrijke onderwerpen. Samen met universiteiten, hogescholen, kennisinstituten en partners in het sociaal domein zoeken we naar manieren om burgers nog beter van dienst te zijn. Daarnaast adviseert Divosa politici en bestuurders - gevraagd en ongevraagd – over verbeteringen van wet – en regelgeving en is gesprekspartner op bestuurlijk niveau.

(5)

Het belangrijkste nieuws in 2018 Het belangrijkste nieuws in 2018

Divosa jaarverslag 2018

Bestaanszekerheid

Wie zich in onze samenleving in een kwetsbare positie bevindt, moet op z’n minst verzekerd zijn van een bestaansminimum. Iedereen moet kunnen voorzien in primaire levensbehoeften. Daar staat Divosa voor.

Daarnaast moet iedereen over voldoende financiële middelen kunnen beschikken om actief mee te doen in de samenleving. Niet alleen draagt dit bij aan een menswaardig bestaan, ook voorkomen we zo maatschappelijke kosten op lange termijn. Het programma Bestaanszekerheid richt zich daarmee zowel op een bestaansminimum als op de (financiële) mogelijkheden om mee te kunnen doen in de samenleving.

In 2018 was er volop aandacht voor bestaanszekerheid, armoede en schulden. Zowel op rijks- als gemeentelijk niveau is aandacht voor wat geldstress doet met mensen, dat geldproblemen niet zonder meer verwijtbaar zijn en dat de oplossing vraagt om het eerlijke gesprek over wie welke

verantwoordelijkheid kan nemen. Daar is lef en vertrouwen voor nodig.

19/01 | Toegang tot gemeentelijke schuldhulpverlening niet laagdrempelig en breed genoeg (https://www.divosa.nl/nieuws/toegang-tot-gemeentelijke-schuldhulpverlening-niet-

laagdrempelig-en-breed-genoeg)

24/04 | Helft van de mensen met schulden is laaggeletterd (https://www.divosa.nl/nieuws/helft- van-de-mensen-met-schulden-laaggeletterd)

21/06 | Kabinet wil bestaansminimum schuldenaar beter beschermen

(https://www.divosa.nl/nieuws/kabinet-wil-bestaansminimum-schuldenaar-beter-beschermen) 23/08 | Zorgpolis voor minima verder onder druk (https://www.divosa.nl/nieuws/zorgpolis- voor-minima-verder-onder-druk)

03/10 | 320.000 Nederlanders werken en zijn toch arm (https://www.divosa.nl/nieuws/320000- nederlanders-werken-en-zijn-toch-arm)

23/11 | Aanpak kinderarmoede hoger op de agenda van gemeenten

(https://www.divosa.nl/nieuws/aanpak-kinderarmoede-hoger-op-de-agenda-van-gemeenten)

(6)

De feiten: Armoede en schulden in Nederland

Armoede en schulden waren ook in 2018 een groeiend probleem in Nederland. Divosa bracht de belangrijkste feiten uit onderzoeken van 2013 – 2017 in beeld.

Klik hier om de pdf-versie van de infographic de downloaden.

(7)

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/20180119-factsheet-armoede-en-schulden-in- nederland.pdf) (pdf, 656 kB)

(8)

Werkende armen

In 2018 diende zich een nieuwe groep vol zorgen aan: de werkende armen. Het rapport van het SCP 'Als werk weinig opbrengt' had en heeft een grote impact. Werk moet immers toch lonen in Nederland?

Divosa maakte zich zorgen over de groep mensen die de huishoudbegroting niet sluitend krijgt. Het ging niet langer alleen om huishoudens met een minimuminkomen; gemeenten zagen dat steeds meer mensen met een hoger inkomen in de problemen kwamen. Onzekere inkomsten, stijgende vaste lasten en te weinig financiële buffers maakten het voor hen lastig om rond te komen. Maar ook complexe toeslagen en een flexibele arbeidsmarkt maakten dat huishoudens in de financiële problemen kwamen.

Divosa maakte zich zorgen over de groep mensen die de huishoudbegroting niet sluitend krijgt.

Divosa maakte zich zorgen over de groep mensen die de huishoudbegroting niet sluitend krijgt.

Divosa greep het rapport van het SCP aan om onze visie op bestaanszekerheid uit te dragen. In 2018 zijn we een werkgroep gestart van gemeenten die zich zorgen maken over inwoners met een hoger inkomen die toch moeite hebben met rondkomen. Met deze werkgroep hebben we een visie op bestaanszekerheid (https://www.divosa.nl/wanneer-rondkomen-niet-

vanzelfsprekend#bestaanszekerheid-in-nederland) ontwikkeld, die uiteindelijk in juli 2019 is

gepubliceerd. In dit proces zijn verschillende partners betrokken (Nibud, SER) om de visie te toetsen en draagvlak te creëren.

In de publicatie schetst Divosa haar analyse van de problemen rondom bestaanszekerheid in Nederland en denkrichtingen voor een samenhangende aanpak voor de oplossing daarvan.

1

Als werk weinig opbrengt

(https://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2018/Als_werk_weinig_opbrengt) (SCP, oktober 2018)

1

(9)

Divosa jaarverslag 2018

Vereenvoudiging toeslagenstelsel

Voorkomen is beter dan genezen. Veel mensen komen in de problemen door de ingewikkelde toeslagensystematiek, met vooraf ingeschat jaarinkomen, terugvorderingen en verrekeningen.

Daarnaast zorgt de preferente positie van de overheid als schuldeiser met bijbehorende bijzondere incassobevoegdheden voor grote problemen.

Wij hebben lobby gevoerd, waar het meerwaarde biedt samen met ketenpartners, voor concrete stappen in het vereenvoudigen van deze systematiek. Hiertoe schreven we een position paper

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/nieuwsbericht_bestanden/20180212_position_paper_vng_divosa_voor_tk_rondetafel_schulden.pdf) ten behoeve van het rondetafelgesprek Schulden en voerden we gesprekken met woordvoerders

armoede en schulden van partijen in de Tweede Kamer.

De problematiek staat op de agenda van Rijk en politiek, maar vraagt een lange adem voor concrete aanpassingen.

(10)

Beschermingsbewind

In 2018 is gewerkt aan een wetsvoorstel adviesrecht voor gemeenten bij beschermingsbewind . Divosa is actief betrokken bij totstandkoming hiervan, samen met leden en ketenpartners. Daarnaast was beschermingsbewind een vast onderdeel van de hierboven beschreven lobbyproducten.

Het resultaat hiervan is dat gemeenten een stevige positie hebben in het wetsvoorstel, waardoor zij hun regiefunctie beter kunnen invullen.

De financiering van beschermingsbewind via bijzondere bijstand blijft een aandachtspunt en onderwerp van gesprek met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

2

Adviesrecht voor gemeenten bij schuldenbewind

(https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2018/07/09/adviesrecht-voor-gemeenten-bij- schuldenbewind) (Rijksoverheid, juli 2018)

2

(11)

Divosa jaarverslag 2018

Schouders eronder Schouders eronder

Schuldhulpverlening en vakmanschap

In het landelijke programma Schouders eronder werkt Divosa samen met de VNG, NVVK, Sociaal Werk Nederland en de Landelijke Cliëntenraad. Met Schouders eronder werken we aan betere uitvoering van schuldhulpverlening.

Schouders eronder is erin geslaagd om beweging in de sector op gang te brengen. Ambassadeurs verspreiden vakmanschap in de sector en deze beweging wordt steeds groter.

Zo is in 2018 de Expertopleiding Schuldhulpverlening op masterniveau gestart, hebben drie hogescholen en vier lectoraten zich verbonden aan deze opleiding en is de Kennisbundel

(https://www.kennisbundel.nl/) gepubliceerd. Het programma loopt door in 2019 en wordt met een nieuwe subsidie van het ministerie van SZW verlengd tot eind 2020.

Kijk voor meer informatie op schouderseronder.nl

(12)

Stop schulden samen Stop schulden samen

Jaarcongres Schulden &

Armoede

Een dag nadat de Nationale ombudsman in 2018 constateerde dat de schuldhulp in Nederland in de lift zit, maar dat er óók nog veel moet gebeuren, sprak hij als één van de keynotespeakers van het Divosa Jaarcongres Schulden & Armoede 2018. ‘We blijven maar uitleggen en uitleggen, maar we moeten meer samen gaan doen.’

Niet helemaal toevallig was dan ook de titel van het jaarcongres: ‘Stop schulden samen’. Dat

samenwerking het sleutelwoord is rond schuldhulp werd goed duidelijk. De problematiek is zo groot en complex, dat het tij alleen te keren is door intensief samen te werken. Maar hoe pak je dat aan? Waar begin je? Staatssecretaris Tamara van Ark, Nationale ombudsman Reinier van Zutphen,

hersenonderzoeker Victor Lamme en Divosa-voorzitter Erik Dannenberg gaven antwoord.

Lees het verslag van het congres.

(13)

Divosa jaarverslag 2018

Ondernemen en de flexibele arbeidsmarkt

In 2018 vroeg de arbeidsmarkt steeds meer flexibiliteit van werknemers en was er steeds minder zekerheid van een vast inkomen. In 2018 werd ook duidelijk dat er steeds meer kleine ondernemers en ZZP’ers zijn die rond de armoedegrens leven.

We organiseerden verschillende Divosa Vrijdagen over dit onderwerp. Bijvoorbeeld over parttime werken en over het beleidsinstrument Bbz. Om kleine zelfstandigen beter te kunnen ondersteunen werkte Divosa met de VNG en het ministerie van SZW aan verbetering van de Bbz. We ontwikkelde klantprofielen voor onze leden, zodat zij hun dienstverlening aan deze ondernemers kunnen verbeteren.

Het verrekenen van inkomsten werd in 2018 een belangrijk item dus stelden we een handreiking op.

Ook organiseerden we een Divosa Vrijdag over het onderwerp.

(14)

Benchmarkervaring Benchmarkervaring

Het verhaal achter de cijfers Het verhaal achter de cijfers

Meten en vergelijken: Divosa Benchmark Armoede &

Schulden

De Benchmark Armoede & Schulden die in 2016 en 2017 werd ontwikkeld door BMC, Stimulansz en Divosa, kreeg in 2018 een vliegend vervolg dankzij een subsidie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Het maakte mogelijk dat 175 gemeenten de benchmark een jaar lang gratis konden gebruiken.

Het resultaat? Een groei van 48 naar 182 gemeenten. De gegevens werden er een stuk betrouwbaarder door.

Ter verbetering van de benchmarkervaring, startten we met de pilot automatisering. In de nabije toekomst wordt het voor deelnemers gemakkelijker om hun gegevens aan te dragen. Ook de verduidelijking van vragenlijsten die we in 2018 doorvoerden draagt hieraan bij.

Ook in 2018 konden deelnemers aan de benchmark deelnemen aan benchlearnbijeenkomsten. In het voorjaar gingen we dieper in op de armoedemodule. Bijvoorbeeld op het bereik van minimaregelingen en uitgaven. In het najaar lag de focus op de resultaten uit de schuldenmodule.

(15)

In Zoetermeer kunnen arme kinderen gewoon kind zijn In Zoetermeer kunnen arme kinderen gewoon kind zijn

Mensen die in armoede leven, mogen niet verder afzakken. En hun kinderen mogen niet de dupe worden van de stressvolle thuissituatie. Volgens die principes werkt sde aanpak van aermoede en schulden in Zoetermeer. De gemeente verhoogde het aantal

schuldhulpconsulenten en werkt met een sociaal leendfonds en speciale kindpassen. De volgende ambitie is om nog meer maatwerk te leveren.

Lees verder: In Zoetermeer kunnen arme kinderen gewoon kind zijn

(/sites/default/files/sprank-201801-in-zoetermeer-kunnen-arme-kinderen-gewoon-kind-zijn.pdf) (pdf, 161 kB)

(16)

Het belangrijkste nieuws in 2018 Het belangrijkste nieuws in 2018 Inclusieve arbeidsmarkt

Inclusieve arbeidsmarkt

Werk, participatie en arbeidsmarkt

Werk – in de breedste zin van het woord – is een vliegwiel voor welzijn en geluk. Het programma Werk, participatie en arbeidsmarkt staat voor Divosa dan ook voor meer dan het hebben van een baan. Het gaat om meedoen. Ook (parttime) ondernemerschap en vrijwilligerswerk horen daarbij.

De arbeidsmarkt verandert snel. Zo wordt zij steeds flexibeler. Dat schept kansen, maar ook risico’s en onzekerheid. Daar kunnen drie miljoen Nederlanders met een tijdelijk contract over meepraten. Ook duurzame arbeidsbetrekkingen voor arbeidsgehandicapten zijn onzeker. Daarbij verandert de aard van werk: robotisering en digitalisering vragen om een leven lang leren. De veranderende arbeidsmarkt vraagt ten slotte om een andere dienstverlening door de publieke partijen. Het ophalen van vacatures alleen is niet toereikend. Vraagstukken als het arbeidsfit maken van werkzoekenden en een meer aanbodgerichte benadering van de arbeidsmarkt (jobhunting) zijn actueel.

Tegen de achtergrond van deze veranderingen heeft de rijksoverheid een inclusieve arbeidsmarkt voor ogen. Ze geeft hier, onder andere, met de Banenafspraak invulling aan. Deze opdracht aan gemeenten vraagt om een intensievere samenwerking tussen gemeenten, arbeidsmarktregio’s en werkgevers.

Kernvraag daarbij is: hoe gaan we om met onderwijs, re-integratie, re-shoring, jobcarving, en verdringing? Divosa wil gemeenten bij deze vraag ondersteunen, adviseren en faciliteren.

In 2018 was loondispensatie een hot item. Met inmenging van onder andere Divosa, bleef

loonkostensubsidie gehandhaafd. Met het project Screening en matching vergunninghouders werkten we in 2018 aan betere integratie en participatie van vergunninghouders in Nederland. Met de

succesvolle pilot voor de nieuwe Divosa Benchmark Statushouders ontwikkelden we een tool waarmee gemeenten inzicht krijgen in de situatie van statushouders in hun gemeente.

17/04 | Divosa: kabinetsvoorstel lost problemen voor arbeidsbeperkten niet op

(https://www.divosa.nl/nieuws/divosa-kabinetsvoorstel-lost-problemen-voor-arbeidsbeperkten- niet-op)

02/08 | Regie op inburgering naar gemeenten (https://www.divosa.nl/nieuws/regie-op- inburgering-naar-gemeenten)

31/08 | Weer minder mensen in de bijstand (https://www.divosa.nl/nieuws/weer-minder- mensen-de-bijstand)

07/09 | Opluchting over schrappen kabinetsplan loondispensatie

(https://www.divosa.nl/nieuws/opluchting-over-schrappen-kabinetsplan-loondispensatie)

(17)

07/09 | Offensief voor werk voor mensen met arbeidsbeperking

(https://www.divosa.nl/nieuws/offensief-voor-werk-voor-mensen-met-arbeidsbeperking) 11/10 | Ombudsman: Overheid geeft inburgeraars een valse start

(https://www.divosa.nl/nieuws/ombudsman-overheid-geeft-inburgeraars-een-valse-start)

(18)

De feiten: bijstand in Nederland

Elk jaar publiceren we een jaarrapportage van cijfers die voortkomen uit de Divosa Benchmark Werk &

Inkomen. Begin 2019 werden de bijstandscijfers uit 2018 bekend.

Klik hier om de poster van de jaarrapportage Divosa Benchmark Werk & Inkomen te downloaden.

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/poster-de-belangrijkste-bijstandscijfers-2018.pdf) (pdf, 412 kB)

(19)

Divosa jaarverslag 2018

Geen loondispensatie, maar loonkostensubsidie

Divosa heeft in 2018 een belangrijke bijdrage geleverd aan het voorkomen dat het instrument

loonkostensubsidie werd vervangen door loondispensatie. Loonkostensubsidie biedt mensen met een arbeidsbeperking betere kansen om als gelijkwaardige werknemers een plek te vinden op de reguliere arbeidsmarkt. De position paper die we deelden met de Tweede Kamer werd breed omarmd.

In vervolg daarop is Divosa nauw betrokken bij het Breed offensief dat het ministerie van

SZW lanceerde: het voorbereiden van maatregelen om het voor werkgevers eenvoudiger te maken om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Divosa bracht daarbij onder andere in:

een groot voorstander te zijn voor één regeling voor de basis van de arbeidsmarkt,

om conjunctuur-onafhankelijk te investeren in de mensen die geen werk hebben (anticyclisch arbeidsmarktbeleid) en

om het continuüm van zorg (en dagbesteding) naar werk (van beschut tot regulier werk) te vereenvoudigen.

(20)

Programmaraad Programmaraad

Vakmanschap Vakmanschap

Meer mensen aan het werk

Divosa gelooft in een inclusieve ontschotte arbeidsmarkt, waarin mensen met beperkingen optimaal geïntegreerd participeren. De arbeidsmarkt moet opnieuw ontworpen worden, en wel voor 'een breed gemiddelde'. De vraag naar en het aanbod van personeel manifesteert zich bij uitstek op regionaal niveau. Succesvol regionaal arbeidsmarktbeleid benut kansen door aan te sluiten bij de vacatures in de regio.

De komende jaren is er, met het toenemen van de krapte en het risico van mismatch op de

arbeidsmarkt, een toenemend belang voor ketenpartners, bedrijfsleven en onderwijs om de handen ineen te slaan. Samenwerking in de regio draagt bij aan de oplossing van regionale knelpunten en biedt tegelijkertijd reële kansen op betaald werk aan groepen met een achterstand op de arbeidsmarkt. Om deze samenwerking te faciliteren, richt Divosa zich op werknemers- en werkgeversdienstverlening.

De Programmaraad is een samenwerkingsverband van Divosa, VNG, UWV en Cedris. Het

uitvoeringsprogramma dat onder de Programmaraad hangt wordt gesubsidieerd door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Doel van de Programmaraad is het bevorderen van de samenwerking in de 35 arbeidsmarktregio's.

In 2018 heeft de Programmaraad zich opnieuw geijkt. De Programmaraad heeft, met stevige inbreng van Divosa, een meerjarenvisie opgesteld die de basis vormt voor de samenwerking in de komende jaren. Naar verwachting loopt de subsidie, die al voor 2019 is toegekend, ook in 2020 door.

Onder verantwoordelijkheid van de Programmaraad is in 2018 ook het

Schakelpunt Landelijke Werkgeversdienstverlening uitgebouwd. Het Schakelpunt faciliteert landelijke werkgevers en arbeidsmarktregio's door concrete afspraken te organiseren over de invulling van de personeelsbehoefte van de werkgever in afstemming met de mogelijkheden van de arbeidsmarktregio's.

In 2018 heeft dat onder andere geleid tot concrete afspraken met A.S. Watson (Kruidvat/Etos) en 33 arbeidsmarktregio's.

Om meer mensen aan het werk te krijgen, werkt Divosa samen met haar leden aan het vakmanschap van gemeentelijke professionals. In 2018 organiseerden we daartoe meerdere symposia en Divosa Vrijdagen:

Samen met de Divosa Benchmark Werk & Inkomen en het programma Vakmanschap & Lerende praktijk organiseerden we een benchlearnbijeenkomst 'Methodisch werken'.

'Werk voor iedereen, kans of valse hoop (https://www.divosa.nl/verslag-symposium-werk-voor- iedereen-kans-valse-hoop)' was een symposium waar drie wetenschappers en de gemeente Uden mogelijke oplossingen gaven voor de mismatch tussen mensen en arbeidsmarkt.

(21)

Beschut werk Beschut werk

Visie arbeidsmarkt Visie arbeidsmarkt

Een Divosa Vrijdag over de werkgeversgerichtheidscan. Tijdens een interactieve sessie met collega’s uit het hele land maakten professionals kennis met de Werkgeversgerichtheidscan.

Mensen met een arbeidsbeperking hebben vaak begeleiding en aanpassingen nodig om te kunnen participeren op de arbeidsmarkt. Zij zijn dan aangewezen op een beschutte werkomgeving. Gemeenten zijn er verantwoordelijk voor dat deze beschutte werkplekken er komen. Divosa is voorstander van een doordacht en financieel houdbaar beleid, zodat er ruimte blijft om perspectief te bieden aan de overige mensen die tot de doelgroep van de Participatiewet behoren.

In 2018 pleitte Divosa ervoor dat beschut werk als instrument wordt opgenomen in de Participatiewet.

Het aantal mensen dat beschut aan het werk is, stijgt gestaag, maar blijft achter bij de doelstelling. Dat komt deels door opstartproblemen in 2015 en 2016. Daarnaast belemmert het schot dat met beschut werk in de Participatiewet is gecreëerd, simpel switchen in de participatieketen.

Divosa stelde – samen met Cedris – voor om beschut werk in te zetten als instrument om traploos te schakelen tussen arbeidsmatige dagbesteding, garantiebanen en regulier werk. Zo wordt beschut werk meer ontwikkelgericht en dus aantrekkelijker. Divosa en Cedris deden in totaal 5 verbetervoorstellen voor beschut werk. Bekijk de uitwerking hiervan in: Visie en verbetervoorstellen Beschut Werk

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/nieuwsbericht_bestanden/visie-verbetervoorstellen-beschut- werk-cedris-divosa.pdf).

In 2018 is de Versnellingskamer arbeidsmarkt opgezet om input op te halen voor zowel een

toekomstvisie op arbeidsmarkt 2025, als voor de middellange en korte termijn. De grote oogst uit de Versnellingskamer legde de basis voor de visie op arbeidsmarkt die in 2019 wordt verankerd.

(22)

Ebrahem blijft niet in zijn eigen kring Ebrahem blijft niet in zijn eigen kring Nieuw inburgeringsstelsel

Nieuw inburgeringsstelsel

Congres Vluchtelingen Congres Vluchtelingen

Integratie en participatie van statushouders

Tussen januari 2014 en maart 2019 kwamen bijna 180.000 asielzoekers – nareizigers meegeteld – naar Nederland. Velen van hen kregen een verblijfsvergunning. Met het project Screening en matching vergunninghouders heeft Divosa in 2018 gewerkt aan betere integratie en participatie van

vergunninghouders in Nederland.

Divosa deed dit met een landelijk dekkend netwerk van regiocoördinatoren waarmee ze snel kon schakelen tussen landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen. De regiocoördinatoren hebben gemeenten gestimuleerd om integrale en parallelle aanpakken aan te bieden.

Omdat de regiocoördinatoren van waarde bleken in de regio is Divosa gevraagd om gemeenten verder te ondersteunen bij de invoering van het nieuwe inburgeringsstelsel. Hiervoor heeft Divosa een

subsidie ontvangen die doorloopt tot 2021.

Naast het project Screening en matching vergunninghouders heeft Divosa samen met het ministerie van SZW en andere betrokken partijen in 2018 de basis gelegd voor het nieuwe inburgeringsstelsel, waar gemeenten de regie krijgen over inburgering. Momenteel wordt met dezelfde partijen verder gewerkt aan de nadere invulling van dat stelsel.

Vier keer per week neemt hij de trein van Helmond naar Utrecht. Een lange reis. Hij doet het voor zijn grootste passie: Olympisch worstelen. Daar blijft het niet bij, hij volgt ook nog een opleiding en heeft een bijbaan. Jong als hij is, weet hij al precies wat hij wil. En hij beseft dat het niet genoeg is om alleen een opleiding te volgen. Dus maakt hij ook nog tijd voor het geven van zwemles en fietst hij dertig kilometer voor een open dag van een zorginstelling. Die kan hij als leerling verzorgende niet missen. En dan nog zijn huishouden draaiende houden; hij draait er zijn hand niet voor om.

Lees de rest van het verhaal van Ebrahem en 28 anderen in onze publicatie Doorzetters

(http://www.divosa.nl/sites/default/files/onderwerp_bestanden/doorzetters-portretten-nieuwe- nederlanders-op-arbeidsmarkt.pdf) (pdf, 4,8 MB)

Slechts 13% van de nieuwkomers in Nederland heeft werk. Dat kan en moet beter. Daar is eigenlijk iedereen het wel over eens. Maar hoe? Wat kunnen we concreet doen zodat nieuwkomers de weg weten te vinden in ons ingewikkelde land? Hoe kunnen we hen helpen werk te vinden of een eigen bedrijf te starten?

(23)

Met deze vragen togen meer dan 400 professionals naar Amersfoort op maandag 15 oktober 2018 voor het Divosacongres ‘Vluchtelingen aan het werk’. Om kennis te delen, bij te praten en inspiratie op te doen.

Welke vernieuwende initiatieven zijn er in Nederland om nieuwkomers aan werk te helpen? Amsterdam was een van de inspirerende voorbeelden op het congres.

(24)

Meten en vergelijken

Meten en vergelijken, is een belangrijk onderdeel van de jaarlijkse cyclus bij gemeenten. Met de Divosa Benchmarks, opgezet in samenwerking met Stimulansz en BMC, kunnen gemeenten op verschillende gebieden hun gegevens bekijken, analyseren en vergelijken met anderen.

De Divosa Benchmark Werk & Inkomen is een gewaardeerde benchmark met 230 deelnemende gemeenten. En dat worden er steeds meer.

In 2018 startten we ook met twee nieuwe benchmarks. Samen met 6 pilotgemeenten werkten we aan een benchmark die structureel cijfermatig inzicht biedt in de kosten en resultaten in het sociaal domein. Na de pilot bleek de benchmark niet levensvatbaar.

De ontwikkeling van de Divosa Benchmark Statushouders was meer succesvol. 11 pilotgemeenten kregen door de benchmark meer zicht op de situatie van 'hun' statushouders. In 2019 krijgt deze benchmark een vervolg met in totaal zo'n 100 gemeenten.

Divosa startte afgelopen jaar met analyses en onderzoeken in het sociaal domein. De belangrijkste was de analyse van begrotingen en rekeningen van gemeenten waaruit bleek dat gemeenten in 2017 op het sociaal domein 724 miljoen meer uitgaven dan begroot. Dit onderzoek gaf op landelijk niveau inzicht in de penibele financiële situatie van gemeenten en is daarom veel geciteerd.

(25)

Het belangrijkste nieuws in 2018 Het belangrijkste nieuws in 2018

Divosa jaarverslag 2018

Sociaal investeren

Bij mensen in kwetsbare posities komen vaak meerdere problemen samen.

Een tekort in een primaire levensbehoefte bijvoorbeeld, zorgt veelal ook voor problemen op andere levensgebieden. Wie niet voldoende geld heeft om zijn kinderen te voeden, kan zomaar te maken krijgen met opvoedstress en

psychische problemen. Ontbreekt een basisinkomen, dan is een goede woning vaker onbereikbaar, met alle gevolgen voor participatie van dien.

Hoewel deze verbanden logisch zijn, is het voor gemeenten vaak lastig om verschillende vormen van ondersteuning hierbij zo te verbinden dat de leefwereld en de behoefte van de burger centraal staan.

Hiervoor is het nodig om passende domein- en organisatie-overstijgende hulp en ondersteuning aan te bieden. Dit vraagt een andere manier van denken, doen en werken bij gemeenten en hun

maatschappelijke partners. Met het programma Sociaal investeren wil Divosa gemeenten hierbij ondersteunen. Zeker ook om zo samen te kunnen leren en innoveren.

In 2018 verkende Divosa manieren om slimmer samen te werken in het sociaal domein. Hiervoor gingen we op zoek naar praktijkverhalen van gemeenten en wisselden we kennis uit, bijvoorbeeld in het Programma Sociaal Domein en het CPB over samenwerken in de wijk. Ook werkten we mee aan het convenant 'Samen werken aan wat werkt'

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/onderwerp_bestanden/convenant-samen-werken-aan-wat- werkt.pdf) voor mensen met een psychische kwetsbaarheid, de meerjarenagenda voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang, de Participatiescan en de pilot praktijkleren voor mensen zonder startkwalificatie.

14/3 Aantal jongeren in jeugdzorg ondanks decentralisatie tamelijk stabiel

(https://www.divosa.nl/nieuws/aantal-jongeren-jeugdzorg-ondanks-decentralisatie-tamelijk- stabiel)

18/4 4 procent jongeren volgt geen opleiding en werkt niet (https://www.divosa.nl/nieuws/4- procent-jongeren-volgt-geen-opleiding-en-werkt-niet)

4/5 Wijkteams hebben moeite met herkennen laaggeletterdheid

(https://www.divosa.nl/nieuws/wijkteams-hebben-moeite-met-herkennen-laaggeletterdheid) 25/5 Organisaties slaan handen ineen voor werk voor psychisch kwetsbaren

(https://www.divosa.nl/nieuws/organisaties-slaan-handen-ineen-voor-werk-voor-psychisch- kwetsbaren)

31/8 Gemeenten zetten in op preventie en toegankelijkheid in het sociaal domein

(https://www.divosa.nl/nieuws/gemeenten-zetten-op-preventie-en-toegankelijkheid-het- sociaal-domein)

(26)
(27)

Samen in de wijk Samen in de wijk

Benchmark sociaal domein Benchmark sociaal domein

Divosa jaarverslag 2018

Slimmer samenwerken

Divosa nam deel aan de klankbordgroep van het onderzoek door CPB naar het effect van drie soorten wijkteams op het gebruik van wmo-zorg. Het onderzoek liep van 2017 tot eind 2018. In 2018 waren we druk met het voorbereiden van de bijeenkomst over het rapport op 18 januari, waarbij we bewust veel aandacht hebben besteed aan het gesprek over de resultaten [wat kunnen we hiervan leren?] en het vertellen van verhalen van gemeenten uit de praktijk. Deze bijeenkomst genereerde veel publiciteit..

Op 18 januari 2019 werd de publicatie ‘De wijkteambenadering nader bekeken. Het effect van de inzet van wijkteams op Wmo-zorggebruik’ officieel bij Divosa gelanceerd. Lees meer over de

onderzoeksresultaten (https://www.cpb.nl/de-wijkteambenadering-nader-bekeken)

Divosa is aan het verkennen hoe zij haar leden beter kan informeren over wat wel en niet werkt rondom wijkteams. Hiervoor zoekt ze onder andere de samenwerking met Movisie en Vilans.

Erik Dannenberg neemt het CPB-rapport in ontvangst.

Samen met Stimulansz en BMC Onderzoek heeft Divosa de volgende stappen gezet voor de ontwikkeling van een benchmark sociaal domein:

Openbare gegevens over het sociaal domein bij elkaar gezet en geordend in PowerBI.

(28)

Kennis en netwerken Kennis en netwerken

Met een aantal gemeenten gesprekken gevoerd over datagedreven sturing en de mogelijkheden van benchmarking in het sociaal domein.

Een quickscan gemaakt van de manieren waarop gemeenten hun monitoring in het sociaal domein aanpakken.

De gegevens gebruikt om voor één gemeente een analyse te maken om meer zicht te krijgen op de meerwaarde van de gegevens.

Maar … het ei van columbus is nog niet gevonden. Dat betekent dat we nog steeds zoekende zijn naar een manier waarop we met behulp van een benchmark meerwaarde kunnen creëren voor het leren en verbeteren in het sociaal domein.

In 2019 houdt Divosa dit op de agenda.

Divosa heeft ook in 2018 geïnvesteerd in het verbreden van haar netwerken in het brede sociaal domein. Dit gebeurde in de verschillende projecten en convenanten met brancheorganisaties, cliëntorganisaties, kennis- en onderzoeksinstituten, maar er werd ook structureler samengewerkt en afgestemd met de NDSD en de VNG. Daarnaast is geïnvesteerd in de contacten met de verschillende ministeries die actief zijn in het sociaal domein.

De verbreding komt ook terug in de rol van Divosa binnen het Programma Sociaal Domein. Hier werd ervaring opgedaan met trajecten op het snijvlak van de verschillende wetten in het sociaal domein.

Divosa verspreidde de kennis en ervaringen die hier werd opgedaan en verbond met andere initiatieven in het land.

Tot slot is in de Divosa-congressen in 2018 nadrukkelijk aandacht voor het brede sociaal domein. Het Voorjaarscongres had als titel 'Lef en vertrouwen'. In dat kader zijn onder andere vijf video's gemaakt van initiatieven bij gemeenten die getuigden van lef en vertrouwen in het sociaal domein.

(29)

Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt

Participatiescan Participatiescan

Jongeren met een arbeidsbeperking Jongeren met een arbeidsbeperking

Divosa jaarverslag 2018

Jeugd zonder grenzen

Voor jongeren zonder startkwalificatie is de kans op duurzaam werk aanmerkelijk kleiner dan voor jongeren met startkwalificatie. In het kader van het landelijke programma Samen, Slim, Slagvaardig heeft Divosa in 2018 samen met ketenpartners een passend en sluitend aanbod voor de

samenwerkende partners in de regio’s ontwikkeld. Gemeentelijke klantmanagers en bemiddelaars werk, UWV-accounthouders en RMC-trajectbegeleiders ontwierpen samen een integrale aanpak en maakten afspraken over gezamenlijke implementatie.

Tot halverwege 2018 vervulde Divosa het voorzitterschap van het landelijke platform van de

participatiescan. De participatiescan is een kennis- en actietool die gemeenten kunnen inzetten om te voorkomen dat jongeren in de Participatiewet terechtkomen. In 2018 zijn er 132 scans aangemaakt.

Zie de website van de participatiescan voor meer informatie.

Divosa heeft in 2018 drie onderzoeken begeleid naar de positie van jonggehandicapten op de arbeidsmarkt, waarvan ze de resultaten op een Divosa Vrijdag hebben gepresenteerd:

Stichting Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) heeft een aanpak ontwikkeld waarbij kwetsbare jongeren (waaronder ook jonggehandicapten) die geen startkwalificatie hebben, praktijkervaring kunnen opdoen bij bedrijven. Hiermee verhogen zij hun loonwaarde en maken zij meer kans op een duurzame arbeidsplaats. Acht bedrijven deden mee aan de pilot, met als resultaat een

implementatieplan en vier businesscases.

Inspectie SZW heeft onderzoek gedaan naar jongeren met een arbeidsbeperking en werk. Zij

constateerde: gemeenten bouwen steeds meer expertise op in het duurzaam aan het werk helpen van jongeren met een arbeidsbeperking. Tegelijkertijd zoeken gemeenten nog naar de beste manier om deze jongeren te begeleiden. Het aantal jongeren die hun hulp nodig heeft groeit en dat vraagt een verhoogde capaciteit van gemeenten.

Regioplan heeft onderzoek gedaan naar de duurzaamheid van werk voor jonggehandicapten. Er zijn drie kernprocessen die invloed hebben op de duurzaamheid van werk:

het copingsproces, dat wil zeggen de manier waarop de jonggehandicapten omgaan met hun beperking;

het matchingsproces waarin de mogelijkheden van de jonggehandicapte afgestemd worden op het werk en de context in het bedrijf;

het besluitvormingsproces van de werkgever om al dan niet een vast contract aan te bieden.

1

2

3

(30)

Niet langer in de Wajong Niet langer in de Wajong

Dat deden we in 2018 als coach voor deelnemende gemeenten die een visie ontwikkelden voor het begeleiden van jongeren met een arbeidsbeperking. Halverwege 2018 zijn we gestart met het ontwikkelen van het cahier. Dit is in 2019 afgerond en gepubliceerd.

Zie de website van Divosa voor meer informatie over het onderzoekscahier Arbeidsparticipatie jongeren met een beperking

(31)

Aan de slag Aan de slag

Divosa jaarverslag 2018

Werk voor mensen met een psychische beperking

Divosa heeft voor mensen met een psychische kwetsbaarheid samen met haar partners het convenant 'Samen werken aan wat werkt

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/onderwerp_bestanden/convenant-samen-werken-aan-wat- werkt.pdf)' gesloten. Zowel bestuurlijk als projectmatig werkte Divosa hiermee aan de verbetering van mensen met een psychische kwetsbaarheid op de arbeidsmarkt. Divosa heeft in 2018 een expertgroep opgericht met projectleiders en beleidsadviseurs die adviseert over de standpunten en acties van Divosa. Belangrijke speerpunten waren het continuum dagbesteding en betaald werk (mogelijk maken van terugvalopties), het delen van goede voorbeelden en kennis, professionalisering van klantmanagers en wegnemen vooroordelen bij zorgaanbieders en werkgevers. Deze thema's worden verder uitgewerkt.

In iedere arbeidsmarktregio is gewerkt aan de verbetering van de samenwerking tussen GGZ en W&I inkomen. Partijen hebben elkaar beter leren kennen waardoor zij elkaar beter begrijpen en elkaar meer vinden om clienten aan het werk te helpen.

Een onderdeel van het convenant is IPS, Methodiek Individuele Plaatsing en Steun. Divosa is in 2018 gestart met de voorbereiding van een subsidieregeling IPS voor clienten van gemeenten.

(32)

Het belangrijkste nieuws in 2018 Het belangrijkste nieuws in 2018

Bedrijfsvoering en dienstverlening

Divosa ondersteunt haar leden in het bieden van kwalitatieve, toegankelijke en integrale dienstverlening aan burgers. Thema’s die binnen deze

dienstverlening en bedrijfsvoering spelen zijn: toegang, integere en veilige dienstverlening, privacy, financiën, informatiebeleid en ondersteunende handhaving.

Traditionele grenzen tussen primaire en secundaire bedrijfsprocessen vervagen. Ook verschuift dienstverlening van het afhandelen van individuele aanvragen naar een bredere aanpak van

vroegsignalering, preventieve maatregelen en collectieve dienstverlening. Divosa ziet de impact van deze veranderingen op de dienstverlening en bedrijfsvoering en fungeert hierin als strategisch gesprekspartner voor leden.

In 2018 concludeerde de Raad voor het Openbaar Bestuur dat er grote financiële tekorten op de bijstandslasten bij gemeenten waren. Deze tekorten werden voor een gedeelte veroorzaakt door de instroom van vluchtelingen. Divosa droeg bij aan het bestendigen van de drie adviezen die de ROB afgaf.

2018 was ook het jaar van het Interbestuurlijk Programma (IBP). Een programma waarin het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen hebben afgesproken om samen een aantal grote maatschappelijke opgaven op het gebied van het sociaal domein, duurzame economische groei, energie en klimaat en mobiliteit aan te pakken. Vanuit financieel aspect concludeerde Divosa dat er te weinig geld is gegaan vanuit het Rijk naar gemeenten. Dit bleek onder andere uit een rapport dat we op lieten stellen door Bruno Steiner Advies.

15/02 | Overheden ondertekenen Interbestuurlijk Programma: extra geld naar maatschappelijke opgaven (https://www.divosa.nl/nieuws/extra-geld-naar-maatschappelijke-opgaven)

13/03 | Gemeenten zijn privacy-discussie gegevensuitwisseling zat

(https://www.divosa.nl/nieuws/gemeenten-zijn-privacy-discussie-gegevensuitwisseling-zat) 28/06 | Gemeenten stellen voorwaarden aan uitwerking IBP

(https://www.divosa.nl/nieuws/gemeenten-stellen-voorwaarden-aan-uitwerking-ibp) 01/10 | Gemeenten geven 724 miljoen meer uit aan sociaal domein dan begroot

(https://www.divosa.nl/nieuws/gemeenten-geven-724-miljoen-meer-uit-aan-sociaal-domein- dan-begroot)

02/11 | Stappenplan maakt privacyregels sociaal domein hanteerbaar

(https://www.divosa.nl/nieuws/stappenplan-maakt-privacyregels-sociaal-domein-hanteerbaar)

(33)

Commissie informatievoorziening Commissie informatievoorziening

Divosa jaarverslag 2018

Zicht op informatie

Divosa wil haar leden waar mogelijk ondersteunen bij de inrichting van hun informatiehuishouding, passend bij hun taken in het sociaal domein.

Gemeenten werken in hun dienstverlening samen met veel partijen, onder meer met UWV, omliggende gemeenten, SW-bedrijven, het bedrijfsleven, cliëntorganisaties, onderwijsinstellingen, wijkteams, zorgaanbieders enz.). Voor Divosa is ICT daarbij geen doel, maar middel. Vertrekpunt zijn niet alleen de veranderende primaire processen in ons domein, maar richten zich ook op de ontwikkelingen in het gegevenslandschap, als de common ground en de spin-offs die daaruit voortkomen. Daarbij zoekt Divosa nadrukkelijk ook de verbinding naar de andere dienstverleningsthema’s, zoals vakmanschap, onderzoek en de Divosa Benchmark Werk & Inkomen.

Door personele wisselingen zijn de speerpunten voor 2018 vooral gericht geweest op het goed in positie komen op de huidige ontwikkelingen. Hiertoe zijn commissiebijeenkomsten georganiseerd en is (hernieuwde) zitting in diverse netwerken en werkgroepen genomen. Een gedegen netwerk en actieve samenwerking in de keten is het resultaat.

Een belangrijke onwikkeling in 2018 was de invoering van de AVG, die voor veel onrust zorgde. De vragen 'wat mogen én kunnen we binnen de AVG nog uitwisselen en hoe geven we goede

dienstverlening hiermee vorm?' waren de vragen die hierbij de boventoon voerden.

Divosa heeft daarom binnen Programma Sociaal Domein deelgenomen aan UPP (Uitwisseling Persoonsgegevensn en Privacy) spoor 2, dat met een denktank praktische handvaten voor het werken met de AVG heeft ontwikkeld. Het doel daarbij was het opheffen van wettelijke knelpunten op het gebied van gegevensuitwisseling, waarbij recht wordt gedaan aan de privacy van mensen. De resultaten van de denktank kwamen begin 2019 beschikbaar.

De commissie informatievoorziening van Divosa bespreekt tactische, strategische en uitvoerende ontwikkelingen op het gebied van informatiemanagement en dienstverlening. De commissie heeft leden vanuit het ledenbestand, vanuit de keten en daarbij VNG-realisatie.

(34)

Kennis opdoen en delen Kennis opdoen en delen

Platform Financiën Platform Financiën

Grip op financiën

Gemeenten ontvangen geld om de uitkeringen te betalen aan bijstandsgerechtigden. Ook krijgen ze een Participatiebudget waarmee ze re-integratie, begeleiding en de uitvoering van Wet sociale werkvoorziening (Wsw) kunnen betalen. Daarnaast ontvangen gemeenten middelen om de apparaatslasten voor de uitvoering van deze regelingen en het minimabeleid te bekostigen.

Divosa maakt zich zorgen of alle gemeenten voldoende middelen hebben om de Participatiewet goed te kunnen uitvoeren. Door de invoering van een nieuwe verdeelsystematiek zijn er gemeenten die kunnen voorzien dat ze grote tekorten zullen krijgen. Het is daarom van groot belang dat gemeenten grip krijgen op hun financiën. Divosa helpt hen hierbij.

Om leden te kunnen adviseren, deden we kennis op. In november publiceerden we het rapport

‘Aantallen en middelen Participatiewet’ in samenwerking met Cedris en de gemeente ’s

Hertogenbosch. Wat was na vier jaar Participatiewet gerealiseerd als het gaat om loonkostensubsidie en beschut werk? Dit is afgezet tegen de beschikbare middelen en de ambitie van het rijk. De toch wel schokkende conclusie was dat gemeenten die 'niets' deden, er financieel het beste uitsprongen.

Ook de gevolgen van het Interbestuurlijk Programma onderzochten we . We lieten een tweetal rapporten opstellen over de uitgavenstijging in het sociaal domein, één direct na het IBP-akkoord (ruimte en risico's, mei 2018) en één nadat de rekeningen over 2017 waren opgemaakt (naamloos, oktober 2018). Daaruit bleek dat de middelen die nodig zijn voor het sociaal domein sterker groeien dat de inkomsten van gemeenten en dat het sociaal domein in 2017 4,4% meer kostte dan begroot.

De opgedane kennis hebben we gedeeld tijdens twee Divosavrijdagen (Prinsjesdag 2018 en Gebundelde uitkering, budgetten 2018 en 2019). Diverse regiobijeenkomsten zijn bezocht om de consequenties van het IBP en de ROB-adviezen toe te lichten.

In 2018 hebben we ook een begin gemaakt met het ontwikkelen van een visie op financiering binnen het sociaal domein. Met diverse ketenpartners kwamen we bijeen om hier vorm aan te geven. Deze visievorming is nog niet afgerond en krijgt in 2019 een vervolg.

Divosa adviseert haar bestuur over financiële zaken vanuit het Platform Financiën. Deze expertgroep bestaat uit financiële experts van gemeenten. Het platform vergadert regelmatig en adviseert het bestuur van Divosa over actuele ontwikkelingen. Daarnaast fungeert het platform als een

klankbordgroep voor de Rijksoverheid. Deelname is op uitnodiging.

In 2018 kwam het platform 5 keer bijeen. Daarnaast zijn alle gemeenten die betrokken zijn bij het platform bezocht om (nader) kennis te maken met de controllers en/of financieel adviseurs.

(35)

Het belangrijkte nieuws in 2018 Het belangrijkte nieuws in 2018

Divosa jaarverslag 2018

Vakmanschap & lerende praktijk

Divosa vindt het belangrijk dat gemeenten onderbouwd werken in het sociaal domein. Dat betekent dat professionals keuzes maken op basis van kennis uit wetenschap, praktijk en cliëntervaring en hierop reflecteren.

Evidence-based werken gaat het beste in een context van de lerende praktijk. Dat vraagt om leiderschap. Samen met haar leden zoekt Divosa uit wat er nodig is om een lerende praktijk te faciliteren en professionals ruimte te geven.

20/02 | LEER-register klantmanagers geopend​ (https://www.divosa.nl/nieuws/leer-register- klantmanagers-geopend)

26/02 | Start laatste pilots in Vakkundig aan het werk (https://www.divosa.nl/nieuws/start- laatste-pilots-vakkundig-aan-het-werk)

20/03 | 'Streven naar effectiviteit in sociaal domein past niet bij huidige tijd'

(https://www.divosa.nl/nieuws/streven-naar-effectiviteit-sociaal-domein-past-niet-bij-huidige- tijd)

01/10 | 'De moderne professional is vooral een Dinges' (https://www.divosa.nl/nieuws/de- moderne-professional-vooral-een-dinges)

(36)

De lerende praktijk: hoe staan gemeenten ervoor?

Bijna alle gemeenten werken met diensten en producten van Divosa die een lerende praktijk stimuleren. Eind 2018 stond de teller op 343 gemeenten.

Zij doen bijvoorbeeld mee aan de Divosa Benchmarks, hun professionals hebben incompany trainingen gevolgd of ze doen onderzoek naar de effectiviteit van hun dienstverlening via Vakkundig aan het werk.

Klik hier voor de interactieve landkaart

Het programma Leren en ontwikkelen wordt grotendeels gesubsidieerd door het ministerie van SZW.

Dit programma ‘Op weg naar een lerende praktijk’ vervangt het eerdere programma Vakmanschap en loopt van 2018 tot 2020. Divosa werkt hierin samen met VNG, AenO en de BvK. De coördinatie en het beheer van de financiële middelen zijn verdeeld tussen Divosa en de BvK. Divosa zet zich in voor de ontwikkeling van de lerende organisatie en de BvK voor de lerende professional.

(37)

Divosa jaarverslag 2018

Organisatievraagstukken

In 2017 en 2018 gingen twee procesmanagers van het verenigingsbureau in gesprek met 100 hoofdleden van Divosa over organisatievraagstukken.

Op basis van de bevindingen uit deze gesprekken zette Divosa zich in voor:

Basis op orde Basis op orde

Waar de basis (bedrijfsvoering, financiën, p&o) op orde is, gaat het beter. Die brengt regie en vertrouwen

De focus ligt bij uitvoeringsvraagstukken: daar gebeurt het Beleid en uitvoering in contact met elkaar is noodzakelijk Goed Leiderschap

Goed Leiderschap

Aandacht voor uitvoeringsvraagstukken

Laagdrempelig, echt geïnteresseerd en disciplinerend/kaderstellend Brengt een balans in doelgerichtheid, structuur en cultuur

(38)

Incompany-training in 2018 Incompany-training in 2018

ActeeChange game sociaal domein ActeeChange game sociaal domein

Training en opleiding

Psychische aandoeningen en LVB: 190 deelnemers Motiverende gespreksvoering: 110 deelnemers

Van individueel naar groepsgewijs werken: 1 gemeente Jongeren: 24 deelnemers

Divosa heeft een managementgame ontwikkeld die inzicht geeft in veranderprocessen en de rol van de leidinggevende. Het simulatiespel helpt leidinggevenden in het sociaal domein om hun

veranderopdracht uit te voeren. Hoe breng je de boodschap over? Hoe krijg je je medewerkers mee en hoe buig je weerstand om? Met de spelsessies kunnen deelnemers reflecteren op hun manier van leidinggeven en hun veranderopdracht te bespreken met collega-managers of -directeuren.

""Het spel geeft inzicht in het effect van de interventies die je doet als leidinggevende. Dat isHet spel geeft inzicht in het effect van de interventies die je doet als leidinggevende. Dat is hartstikke interessant.

hartstikke interessant. – – Hellen Mouws, afdelingshoofd Inkomen gemeente ArnhemHellen Mouws, afdelingshoofd Inkomen gemeente Arnhem

De managementteams van Arnhem en Laborijn hadden de primeur. Wat waren hun ervaringen? Bekijk de video.

(39)

# 13 |

# 13 | Verwaarloosde organisaties Verwaarloosde organisaties

#14 |

#14 | Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid

Divosa jaarverslag 2018

Trots op je Vak

In 2018 zijn er 4 edities verschenen van het online magazine Trots op je vak, boordevol interviews met gemeenten over vakmanschap en een lerende praktijk in het sociaal domein.

(https://www.trots-op-je-vak.nl/trots-op-je-vak-13/)

(40)

#16 |

#16 | Is samenwerken een oplossing of een probleem? Is samenwerken een oplossing of een probleem?

(https://www.trots-op-je-vak.nl/trots-op-je-vak-15/)

(41)
(42)

Vakkundig aan het werk

Hoe kunnen gemeenten zoveel mogelijk mensen stimuleren werk te vinden? Wat werkt wel en wat niet?

En hoe doe je dat dan? De antwoorden op deze vragen worden onderzocht in het kennisprogramma Vakkundig aan het werk.

In 2018 maakten we de tussentijdse balans op. 12 interviews met gemeenten gaven inzicht in de opbrengsten.

Lees de interviews

(43)

Gemeenten die in 2018 aan de slag waren met het onderzoeksprogramma Vakkundig aan het Werk.

(44)

Symposia Symposia

Congressen Congressen

Divosa Vrijdagen Divosa Vrijdagen

Congressen en symposia

Divosa organiseerde in 2018 een aantal goedbezochte symposia en

congressen. De grootste daarvan vind je hieronder. Daarnaast organiseerden we elke maand een Divosa Vrijdag over een actueel thema.

Ruimte voor professionals: een kwestie van leiderschap (https://www.divosa.nl/publicaties/ruimte- voor-professionals-een-kwestie-van-leiderschap)

Werk voor iedereen: kans of valse hoop? (https://www.divosa.nl/publicaties/werk-voor-iedereen- kans-valse-hoop)

Congres Regionale Samenwerking Bbz: De kracht van samen

(https://www.divosa.nl/publicaties/congres-regionale-samenwerking-bbz-de-kracht-van-samen) Divosa Voorjaarscongres 2018: Lef en vertrouwen (https://www.divosa.nl/publicaties/divosa- voorjaarscongres-2018)

Jaarcongres Schulden & Armoede: Stop schulden samen!

(https://www.divosa.nl/publicaties/jaarcongres-schulden-armoede-stop-schulden-samen) Vluchtelingen aan het werk (https://www.divosa.nl/publicaties/congres-vluchtelingen-2018) Congres Laaggeletterdheid: Tel mee met taal (https://www.divosa.nl/agenda/tel-mee-met-taal- festival)

Divosa Najaarscongres 2018: Ken je mij? (https://www.divosa.nl/publicaties/verslag-divosa- najaarscongres-2018)

Veilige publieke dienstverlening (https://www.divosa.nl/agenda/veilige-publieke-dienstverlening) Laagdrempelige toegang tot schuldhulpverlening (https://www.divosa.nl/publicaties/divosa-vrijdag- laagdrempelige-toegang-tot-schuldhulpverlening)

Meer jonggehandicapten aan het werk … of toch niet? (https://www.divosa.nl/agenda/meer- jonggehandicapten-aan-het-werk-toch-niet)

Elk huishouden een minimuminkomen? (https://www.divosa.nl/agenda/elk-huishouden-een- minimuminkomen)

Miljoenennota toegelicht (https://www.divosa.nl/agenda/miljoenennota-toegelicht-0) Creatief met BUIG: stimuleer parttime ondernemerschap

(https://www.divosa.nl/publicaties/creatief-met-buig-stimuleer-parttime-ondernemerschap) Laaggeletterdheid in het collegeakkoord, en nu? (https://www.divosa.nl/agenda/laaggeletterdheid- het-collegeakkoord-en-nu)

Nieuwe BUIG-budgetten 2019 en ander nieuws uit de rijksbegroting

(https://www.divosa.nl/agenda/nieuwe-buig-budgetten-2019-en-ander-nieuws-uit-de-rijksbegroting)

(45)

Dagen van de uitvoering Dagen van de uitvoering

Overig Overig

Bbz-ondernemers in beeld: do’s en dont’s voor de gemeente

(https://www.divosa.nl/publicaties/divosa-vrijdag-bbz-ondernemers-beeld)

Een goed begin, is het halve … parttime werk (https://www.divosa.nl/publicaties/divosa-vrijdag-een- goed-begin-het-halve-parttime-werk)

Dag van de Uitvoering - Gouda (https://www.divosa.nl/agenda/dag-van-de-uitvoering-gouda) Dag van de Uitvoering - Groningen (https://www.divosa.nl/agenda/dag-van-de-uitvoering- groningen)

Dag van de Uitvoering - Eindhoven (https://www.divosa.nl/agenda/dag-van-de-uitvoering- eindhoven)

Dag van de Uitvoering - Deventer (https://www.divosa.nl/agenda/dag-van-de-uitvoering-deventer)

Organisatieontwikkeling van werkgeversdienstverlening

(https://www.divosa.nl/agenda/organisatieontwikkeling-van-werkgeversdienstverlening) Naar duurzaam werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid

(https://www.divosa.nl/agenda/naar-duurzaam-werk-voor-mensen-met-een-psychische- kwetsbaarheid)

Regie op personen met verward gedrag (https://www.divosa.nl/agenda/regie-op-personen-met- verward-gedrag)

Ruimte voor afstemming tussen WW en bijstand: maak er samen werk van!

(https://www.divosa.nl/agenda/ruimte-voor-afstemming-tussen-ww-en-bijstand-maak-er-samen- werk-van)

Van thuis naar werk, van school naar werk (https://www.divosa.nl/agenda/van-thuis-naar-werk-van- school-naar-werk)

Themadag laaggeletterdheid en bijzondere doelgroepen (https://www.divosa.nl/agenda/themadag- laaggeletterdheid-en-bijzondere-doelgroepen-nieuwegein)

Kennisfestival Gewoon doen. (https://www.divosa.nl/agenda/kennisfestival-gewoon-doen)

(46)

Divosa Divosa

Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018

Colofon

Aidadreef 8 | 3561 GE Utrecht Postbus 9563 | 3506 GN Utrecht 030 233 23 37

info@divosa.nl (mailto:info@divosa.nl) www.divosa.nl (https://www.divosa.nl)

Het Jaarverslag 2018 is samengesteld door medewerkers (https://www.divosa.nl/over- divosa/medewerkers) van het verenigingsbureau van Divosa.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

ces heeft namehjk een aantal grote voor- delen Het is kostenbesparend doordat met twee keer voor eenzelfde of soort- gehjk probleem het wiel opnieuw moet worden uitgevonden, het

Tijdens twee Lerende Netwerken kun je elkaar ontmoeten, kennis opdoen (over bijvoorbeeld het nieuwe sport- en beweegbeleid Grenzeloos Actief) en ervaringen uitwisselen om samen

Zelfs de meest genuanceerde en op empirisch onderzoek in plaats van op theoretische abstracties gebaseerde studies over succesvolle publieke organisaties zoals die van

Lerende praktijken zijn hot. Je kan geen beleidsnota opslaan of er wordt aangekondigd dat er gewerkt zal worden in leergemeenschappen, leernetwerken, Living labs, Communities

inclusieve taal gebruikt, wanneer (de aanpak van) criminaliteit en terrorisme centraal staat? Termen als ‘delict’, ‘dader’, ‘radicalisering’ sluiten scholen

Immers, alleen als er transmissie van kennis bestaat - hetzij van het ene bedrijfsonderdeel naar het andere, hetzij tussen het bedrijf en zijn klanten of leveranciers - zal

vervangen. Centraal daarin staan professionele normen en professionele frames. Ons onderzoek uit de afgelopen jaren heeft een eerste bodem gelegd onder dit denken en deze praktijk.

De input uit I en II wordt tegen het licht van de doelstelling van leren getoetst, namelijk iedere burger (m/v/x) is instaat om proactief en intrinsiek gemotiveerd