plan.be
WSE Arbeidsmarktcongres 2013
Koen Hendrickx Federaal Planbureau
Impact pensioenhervorming
op de Belgische
arbeidsmarkt
plan.be
• 1. Beknopte inhoud hervormingen arbeidsmarkt
• 2. Modellering middellange vs. lange termijn
• 3. Ex ante berekeningen
• 4. Impact op arbeidsaanbod / vervangingsvraag
• 5. Projectie arbeidsmarkt op MT
• 6. Recente observaties
Overzicht
plan.be
• pensioenen / brugpensioenen ("SWT"):
- optrekken minimumleeftijd - optrekken loopbaanvoorwaarde - uitdoving deeltijds brugpensioen
• stelsel TBS onderwijs: quasi uitdoving (Vlaamse gemeenschap)
• tijdskrediet / loopbaanonderbreking:
- vermindering maximale duur
- verhoging instapleeftijd eindeloopbaan - verhoging anciënniteitsvoorwaarde
• stelsel werkloosheid:
- van wachtuitkeringen naar inschakelingsuitkeringen - sterkere degressiviteit werkloosheidsuitkeringen - verhoging bodemleeftijd anciënniteitstoeslag
1. Hervormingen arbeidsmarkt
plan.be
• MT: macrosectoraal vraaggeleid model
- arbeidsaanbod exogeen (module buiten model; projectie per cohorte)
- binnenlandse vraag volgt uit beschikbaar inkomen
- arbeidsvolume volgt uit productieblok, vraaggedetermineerd - werkgelegenheid volgt uit projectie arbeidsvolume en
gemiddelde arbeidsduur - werkloosheid als saldo
- terugkoppeling werkloosheidsevolutie op loonvorming
- p.m. loonvorming niet direct beïnvloed door wijzigingen in de vervangingsratio
• LT: aanbodgeleide groei
- gegeven hypothese structurele werkloosheidsgraad, productiviteitsgroei en demografische vooruitzichten - hogere activiteitsgraad vertaalt zich in hogere
werkgelegenheidsgraad / BBP-groei
2. Modellering
plan.be
• pensioenen / brugpensioenen ("SWT"): effect op activiteitsgraden
• stelsel TBS onderwijs: effect op activiteitsgraden
• tijdskrediet / loopbaanonderbreking:
- effect op uitkeringsgerechtigden
- effect op gemiddelde arbeidsduur per bedrijfstak (deeltijds stelsel)
- effect op activiteitsgraden (voltijds stelsel)
• stelsel werkloosheid:
- effect op gemiddelde uitkering
- effect op activiteitsgraden (wachtuitkeringen)
3. Ex ante berekeningen
plan.be
2012 2013 2014 2015 2016 2017
In duizenden personen 1.3 10.2 21.2 34.7 50.5 57.6
15 tot 54 jaar -0.4 -0.3 -0.6 -9.7 -9.7 -9.7
55 tot 59 jaar 1.7 4.0 7.3 15.5 21.0 21.4
60 tot 64 jaar 0.0 6.6 14.6 28.9 39.2 45.9
Op de activiteitsgraad (in ppt) 0.0 0.1 0.3 0.5 0.7 0.8
15 tot 54 jaar 0.0 0.0 0.0 -0.2 -0.2 -0.2
55 tot 59 jaar 0.2 0.5 1.0 2.0 2.7 2.7
60 tot 64 jaar 0.0 1.0 2.2 4.3 5.7 6.6
4. Impact op arbeidsaanbod
Per leeftijdsklasse (t.o.v. situatie ongewijzigd beleid)
plan.be
2012 2013 2014 2015 2016 2017
In duizenden personen 1.3 10.2 21.2 34.7 50.5 57.6
Mannen 0.3 4.4 9.0 18.1 26.5 29.5
Vrouwen 1.0 5.8 12.2 16.6 24.0 28.1
Op de activiteitsgraad (in ppt) 0.0 0.1 0.3 0.5 0.7 0.8
Mannen 0.0 0.1 0.2 0.5 0.7 0.8
Vrouwen 0.0 0.2 0.3 0.5 0.7 0.8
4. Impact op arbeidsaanbod (vervolg)
Per geslacht (t.o.v. situatie ongewijzigd beleid)
plan.be
2012 2013 2014 2015 2016 2017
In duizenden personen 1.3 10.2 21.2 34.7 50.5 57.6
Brussels Hoofdst. Gewest -0.1 0.4 1.3 1.6 2.6 3.0
Vlaams gewest 2.0 8.7 15.4 27.8 37.5 42.5
Waals gewest -0.6 1.1 4.5 5.3 10.3 12.1
Op de activiteitsgraad (in ppt) 0.0 0.1 0.3 0.5 0.7 0.8
Brussels Hoofdst. Gewest 0.0 0.1 0.2 0.2 0.3 0.4
Vlaams gewest 0.0 0.2 0.4 0.7 0.9 1.0
Waals gewest 0.0 0.0 0.2 0.2 0.4 0.5
4. Impact op arbeidsaanbod (vervolg)
Per gewest (t.o.v. situatie ongewijzigd beleid)
plan.be
4. Impact op vervangingsvraag
60 70 80 90 100 110 120
1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020
Vervangingsvraag (uitstroom arbeidsmarkt op 50 jaar en meer; duizenden)
Bij ongewijzigd beleid Na hervormingen
plan.be
11-05 17-11 14-11 17-14
Bevolking op arbeidsleeftijd 348 166 89 77
Beroepsbevolking def. FPB 207 241 120 121
Werkende bevolking 290 210 56 154
Werkloosheid def. FPB, waarvan: -82 31 64 -33
- met uitkering -81 -20 24 -44
- zonder uitkering -1 51 40 11
5. MT-projectie arbeidsmarkt
Arbeidsmarktgrootheden; periodeverschillen; duizenden personen
plan.be
5. MT-projectie arbeidsmarkt (vervolg)
59 61 63 65 67 69 71 73 75
1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017
Activiteits- en werkzaamheidsgraad
Activiteitsgraad Werkzaamheidsgraad
plan.be
5. MT-projectie arbeidsmarkt (vervolg)
11 11,5 12 12,5 13 13,5 14 14,5 15
1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017
Werkloosheidsgraad
plan.be
6. Recente observaties
11 11,5 12 12,5 13 13,5 14 14,5 15
1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017
Werkloosheidsgraad
mei 2012 feb 2013
plan.be
6. Recente observaties (vervolg)
-15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30
08Q1 08Q3 09Q1 09Q3 10Q1 10Q3 11Q1 11Q3 12Q1 12Q3
Evolutie arbeidsmarkt (duizenden personen; sz; qoq diff)
Werkende bevolking Werkloze bevolking Beroepsbevolking
