BESTUURLIJKE SCENARIO’S GEMEENTE BEUNINGEN
OPGAVEN EN OPTIES OP EEN RIJTJE
7 december 2016 Klaar tje Peters
1
DOELSTELLING
- Gemeenteraad denkt na over bestuurlijke toekomst - Diverse ontwikkelingen vormen aanleiding:
Adviescommissie Sterk Bestuur in Gelderland
Wijchen en Druten werken aan ambtelijke fusie
rapporten wijzen op regio als motor van de economie
groeiend takenpakket en regionale samenwerking
…
- Rapport biedt basis voor discussie en afwegingen, maar is geen panklaar advies
- Beperking: buurgemeenten blijven buiten beschouwing - Beperking: geen bestuurskrachtonderzoek
2
ELEMENTEN RAPPORT
Het rapport bestaat uit twee delen:
1. Ambities en opgaven
2. Bestuurlijke opties verkend
3
ELEMENTEN RAPPORT
Het rapport bestaat uit twee delen:
1. Ambities en opgaven
2. Bestuurlijke opties verkend
Ad. 1 Ambities en opgaven
- Ambities: deels politiek bepaald natuurlijk
- Opgaven: liggen hoe dan ook op gemeentelijk ‘bordje’
4
OPGAVEN
Sociaal domein
5
OPGAVEN
Sociaal domein
Ruimtelijk domein
6
OPGAVEN
Sociaal domein
Ruimtelijk domein
Economisch domein
7
OPGAVEN
Sociaal domein
Ruimtelijk domein
Economisch domein
Voorzieningen
8
OPGAVEN
Sociaal domein
Ruimtelijk domein
Economisch domein
Voorzieningen
Informatiehuishouding
9
OPGAVEN
Sociaal domein
Ruimtelijk domein
Economisch domein
Voorzieningen
Informatiehuishouding
Financiën
10
BESTUURLIJKE OPTIES
Drie hoofdopties afgezet tegen de opgaven:
11
BESTUURLIJKE OPTIES
Drie hoofdopties afgezet tegen de opgaven:
1. Zelfstandig blijven
In samenwerking, eventueel geïntensiveerd, met buurgemeenten
12
BESTUURLIJKE OPTIES
Drie hoofdopties afgezet tegen de opgaven:
1. Zelfstandig blijven
In samenwerking, eventueel geïntensiveerd, met buurgemeenten
2. Ambtelijke fusie
Met ofwel Nijmegen, ofwel één of meer andere buren
13
BESTUURLIJKE OPTIES
Drie hoofdopties afgezet tegen de opgaven:
1. Zelfstandig blijven
In samenwerking, eventueel geïntensiveerd, met buurgemeenten
2. Ambtelijke fusie
Met ofwel Nijmegen, ofwel één of meer andere buren
3. Bestuurlijke fusie (herindeling)
Met ofwel Nijmegen, ofwel één of meer andere buren
14
OPTIE 1: ZELFSTANDIG
Uitdagingen zitten met name op onderdeel Organisatie en financiën:
- op peil houden van de kwaliteit van de (digitale) dienstverlening en de bestuurlijke ondersteuning
- omgaan met de kwetsbaarheid van de ambtelijke organisatie
- financiële kwetsbaarheid is groot en strenge begrotingsdiscipline blijft vereist
Op het aspect Politiek en bestuur betekent zelfstandigheid:
- lokaal: werken aan veranderende relatie gemeente en samenleving - regionaal: samenwerking en bestuurlijke drukte groeien mogelijk nog - voor de raad blijft effectieve sturing en controle van samenwerking lastig
Voor het aspect Lokale samenleving geldt:
- veel aandacht van het gemeentebestuur voor de eigen identiteit en leefbaarheid in de kernen
- noodzaak om voorzieningenniveau in de kernen op peil te houden
15
OPTIE 2: AMBTELIJKE FUSIE
Wat is een ambtelijke fusie?
- Ambtelijke organisaties in elkaar geschoven
- Gemeenten blijven zelfstandig met eigen raad en college - Bedrijfsvoeringsmiddelen samengevoegd
- Gemeenten houden hun eigen begroting en balans
Voor Beuningen geldt:
- Met Nijmegen ligt gastheermodel voor de hand - Met Maas en Waal-gemeenten eerder een
Gemeenschappelijke Regeling
16
OPTIE 2: AMBTELIJKE FUSIE
Mogelijke voordelen op gebied van Organisatie en financiën:
- efficiencywinst en daarmee verhoging kwaliteit dienstverlening op termijn - kwetsbaarheid van de ambtelijke organisatie kleiner
- kwaliteit van de bestuurlijke ondersteuning groter
- Maar: de mate waarin verschilt, en niet allemaal tegelijk!
- Maar: nadelen zijn er ook, met name qua ‘bureaucratie’ en langere lijnen
Op de aspecten van Politiek en bestuur en Lokale samenleving verandert er naar alle waarschijnlijkheid niet zoveel.
Het enige is:
- een wat grotere afstand tussen enerzijds de ambtelijke fusieorganisatie, en anderzijds de Beuningse raad en college, met gevolgen voor sturing en controle door de raad
- mogelijk een wat grotere afstand tussen de ambtelijke fusieorganisatie en de lokale gemeenschap, met gevolgen voor de mate waarin
dienstverlening en beleidsvorming zijn toegespitst op de wensen en
behoeften in de kernen
17
OPTIE 3: BESTUURLIJKE FUSIE
Een bestuurlijke fusie is de samenvoeging van twee of meer gemeenten tot één nieuwe gemeente.
Hoewel we het initiatief tegenwoordig bij gemeenten zelf laten, moet het voorstel wel worden goedgekeurd door het
parlement.
De discussies over de effecten van herindeling, ook onder
wetenschappers, gaan veelal over de verschillen tussen kleine en grote gemeenten. Worden grote gemeenten beter
bestuurd? Zijn kleine gemeenten democratischer? Op dit soort vragen zijn nauwelijks harde antwoorden te geven. Dat komt vooral omdat je verschillend kunt denken over de vraag wat
‘beter bestuur’ is, en wat democratie is (op lokaal niveau). 18
OPTIE 3: BESTUURLIJKE FUSIE
Op het aspect Organisatie en financiën zijn er voordelen:
- dienstverlening efficiënter en beter, zeker digitaal (risico in sociaal domein) - kwaliteit bestuurlijke ondersteuning zal toenemen op termijn
- kwetsbaarheid van de organisatie zal afnemen, of zelfs verdwijnen
- financieel een forse verbetering, risico’s kunnen beter worden opgevangen Nadelen voor de organisatie zitten in de langere lijnen en meer ‘bureaucratie’
Op het aspect Politiek en bestuur zien we:
- (iets) minder bestuurlijke drukte, maar regionale samenwerking blijft - mogelijk grotere afstand tussen burgers en bestuur
- mogelijk grotere afstand tussen ambtelijke organisatie en de raad - gemeenteraad kan, beter ondersteund, meer op hoofdlijnen sturen
De gevolgen voor de Lokale samenleving zijn lastig te voorspellen:
- mogelijk gevolgen voor de identiteit en leefbaarheid in de kernen, maar dit
hangt af van inzet op voorzieningenniveau en bijv. een actief kernenbeleid
