DOCUMENT ATIECENTRUM
NEDERLANDSE POLITIEKE
^ PARTIJEN
Om is om
De CDA-fractie heeft in de afgelopen week twee maal een verrassende wending gemaakt. Dinsdag gebeurde dat bij de behandeling van het wetsvoorstel omtrent het ter beschikking stellen van organen, woensdag bij de het debat over de Wet op het Nederlanderschap.
Orgaandonatie is een gevoelig onderwerp. Het gaat hier om het m enselijk lichaam. De onschendbaarheid van het m enselijk lichaam is dankzij mijn vroegere collega Annelien Kappeijne van de Coppello in de Grondwet opgenomen. Een regeling die inhoudt dat iedereen die ouder is dan 18 jaar in principe orgaandonor is, verdraagt zich hiermee slecht.
Ik heb mij gestoord aan de uitspraak van CDA-woordvoerder Lansink die heeft gezegd dat 'alle mensen van elkaar zijn'. De VVD is van mening dat in beginsel niemand op de snijtafel moet belanden voordat hij of zijn fam ilie daar toestemming voor heeft gegeven.
Bij het debat over de w et op het Nederlanderschap is het CDA afgestapt van het beginsel van enkelvoudige nationaliteit. De VVD-fractie -en met haar tot voor kort het CDA- is van mening dat men moet kiezen voor één nationaliteit. De wetgeving om te komen tot twee nationaliteiten is ondoorzichtig en zal leiden tot lange procedures. De VVD is voorstander van duidelijke wetgeving ingevoerd door een betrouwbare overheid.
M ijn collega Heerma heeft deze week tijdens een interpellatie over de Betuwelijn en de A-73 gepleit voor politieke geloofwaardigheid. Dat staat hem netjes in een week waarin zijn partij op twee belangrijke punten van de ene dag op de andere van opvatting verandert.
Frits Bolkestein
Huurprijsbeleid
In de afgelopen week debatteerde de Kamer met staatssecretaris Tommel (D66) over de brief die de bewindsman aan de Kamer had gezon den over het huurprijsbeleid. VVD-woordvoer- der Pieter Hofstra die zijn maiden-speech hield, bracht naar voren dat de VVD naar subsidieloos bouwen streeft en naar meer marktwerking in de huursector. De huurwaarde moet worden bepaald door de kwaliteit en de marktwaarde van de woning en niet door:
- het soort eigenaar
- de bij de bouw verkregen subsidie - het inkomen van de bewoner.
Uiteraard moet er een subsidiemogelijkheid zijn voor de lagere inkomens en daarvoor ziet de VVD de Individuele Huur Subsidie (IHS) als het enige instrument.
Regulering
Andere partijen hebben zich in het verleden tegen huurverhoging verzet omdat de zoge noemde 'procesvereisten' er nog niet waren. De woordvoerder stelde dat de VVD weliswaar oog heeft voor de positie van de huurder maar de voorstellen van de regering en de markt wil afwachten. Aan de overregulering van de PvdA is in een tijd van deregulering geen enkele behoefte.
Percentages
In de huurbrief is bepaald dat de minimum- huurverhoging van 3 ,5 % per woningbouwcor poratie zal bedragen. Bij de zelfstandige corpo raties hoeft de overheid de huurders niet te
beschermen tegen een te lagen huurverhoging, zo schertste de woordvoerder. De VVD-fractie heeft geen bezwaar tegen de 6 ,5 % maximale huurstijging die allen geldt voor woningen met een te lage huur. Op deze manier wordt een rechtvaardiger en meer marktgerichte huurprijs bevorderd.
De 'puntprijsverhoging' is voor de feitelijke huurverhoging van structureel belang. De VVD- fractie stemt, voor dit jaar, in met de
substantiële verlaging van 5,5 naar 4 ,5 % zij het in combinatie met de maximumverhoging van 6 ,5 % .
Kosmetisch
De woordvoerder hekelde de opstelling van de PvdA, C D A en D66 die publicitair gewin willen halen met verlaging van de maximale huurstij ging van 6,5 naar 6,0. De suggestie werd gewekt dat de huren niet werden verhoogd maar verlaagd. Overigens heeft dit verschil nauwelijks invloed op de feitelijke huurverho ging. De VVD heeft daarom geen behoefte om aan deze kosmetische behandeling mee te doen, M et genoegen stelde de woordvoerder vast dat de staatssecretaris de VVD-lijn heeft gekozen. Een motie die werd ingediend om de maximale huurverhoging naar 6,0% te brengen zal door de staatssecretaris naast zich neer worden gelegd. Aanstaande woensdag stemt de Kamer over de motie.
Inlichtingen:
Pieter Hofstra, 070-3182886.
Verder in dit nummer
- VVD-tienpuntenplan grote steden
- Maidenspeech Pieter Hofstra
VAN BINNENHOF
Opkomst is
verantwoorde
lijkheid van
politiek én
burger
door mr A.J. te Veldhuis lid van de VVD- Tweede Kamerfractie
Vorige week hield mijn collega, dr. J.P. Rehwinkel van de PvdA, een pleidooi voor herinvoering van de opkomstplicht bij verkiezingen. De VVD ziet daar niets in.
Evenredige vertegenwoordiging
In 1917 onderging het kiesstelsel een grote verandering. Het districtenstelsel werd vervangen door het stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Tevens werd bepaald dat de kiezer verplicht was het kiesrecht uit te oefenen. Later was
Liberaal reveil
Deze week verschijnt het eerste nummer van Liberaal Reveil van 1995. Hierin staan ondermeer de volgende artikelen:
- Hoe liep de weg naar Paars? F. Bolkestein
- Politieke partijen waarheen? K. Groenveld
- Freedom out of the fog? Engelse liberalen als 3e kracht in de Britse politiek
P.G.C. van Schie
- Een tweede liberaal beschavings offensief?
G. A. van der List U kunt dit nummer bestellen door f 9,50 over te maken op girore- keningnummer 240200 ten name van 'Stichting Liberaal Reveil te Wageningen onder vermelding van 'Liberaal Reveil nr. 1 1995'. U kunt zich ook opgeven als abonnee van Liberaal Reveil voor f 55,- per jaar.
Jongeren tot 27 jaar betalen f 30,- U kunt zich aanmelden voor een abonnement bij:
Liberaal Reveil, Koninginnegracht 55a, 2514 AE Den Haag.
alleen sprake van een opkomstplicht, wat inhield dat de kiesgerechtigde zich bij het stembureau moest melden, wat overigens niet betekende dat het kies recht daadwerkelijk werd uitgeoefend. De burger kon namelijk weigeren te stemmen. Na vele jaren van discussie werd de opkomstplicht in 1970 afgeschaft.
Opkomstcijfers
De argumentatie bij voorstanders van herinvoering van de opkomstplicht is het dalende opkomstpercentage bij
verkiezingen. Hierbij merk ik op, dat dit niet geldt voor alle verkiezingen. Inderdaad was de opkomst bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 1994 bedroevend laag (35,7% ). Het was dan ook de derde gang naar de stembus dat jaar. De opkomstpercentages voor de Tweede Kamerverkiezingen daarentegen zijn onverminderd hoog (1989: 80,3% ; 1994: 78,8% ). Deze kleine teruggang is niet noemenswaardig. Wel moet erkend worden dat het enthousiasme voor de gemeenteraads-en provinciale verkie zingen minder groot is. De VVD betreurt dat in hoge mate want het is belangrijk dat burgers hun stem uitbrengen. Dit enkele gegeven is echter geen reden te pleiten voor herinvoering van de opkomstplicht.
Grondrecht
Het kiesrecht is een individueel recht, het is zelfs een grondrecht. Naar de mening van de VVD tast een opkomst plicht, individuele rechten van de burgers aan. De overheid mag niet dwingen. Burgers zijn mondige mensen die zelf het belang van verkiezingen inzien. De opkomstplicht is een anachro nisme, en staat haaks op de tijdgeest. Door de opkomstplicht drukt Rehwinkel de burgers een stempel van
onvolwassenheid op. De VVD is tegen deze betutteling. De landelijke politiek geeft de burgers terecht een steeds grotere eigen verantwoordelijkheid, waarbij de overheid zichzelf steeds meer op afstand zet. In zo'n verhouding past geen opkomstplicht.
Ook ten aanzien van het kiesrecht hebben de burgers een eigen verantwoordelijkheid. Als een lage op komst al een gevolg is van een kloof tussen burgers en politiek, dan moet de agenda van de politiek worden aange past. Dan moet de politiek zich uitdruk kelijk bemoeien met die onderwerpen waar de burgers zich mee bezighouden. Dat betekent aandacht voor gevoelige onderwerpen. Ik noem criminaliteitsbe strijding en allochtonenbeleid. De partij van Rehwinkel, de PvdA, heeft een seri euze discussie over die onderwerpen jarenlang van zich afgeschoven.
Dualisme
Debatten moeten altijd op een open en eerlijke wijze plaatsvinden en er moet sprake zijn van dualisme in plaats van monisme. Voorkomen moet worden dat politiek in achterkamertjes wordt bedreven en dat regeringspartijen allerlei zaken te veel onderling regelen zonder openlijk debat. Voor de politiek is hier een taak weggelegd de burgers te enthousiasmeren en te motiveren. Er moet voor worden gewaakt dat het zicht op de besluitvorming verdwijnt.
Op zichzelf is de opkomstplicht geen garantie voor een betere weerspiegeling van het maatschappelijk krachtenveld. Het is namelijk mogelijk dat er een blanco stem, ofwel een ongeldige stem wordt uitgebracht. Ook proteststemmen moeten niet worden uitgesloten. Rehwinkel neemt ze op de koop toe.
Handhaving
Mocht de opkomstplicht worden ingevoerd, dan is het de vraag hoe hij kan worden gehandhaafd. Hoe kan deze plicht worden afgedwongen? Als daar geen antwoord op is, wordt de geloof waardigheid van de overheid aangetast. Maar in geval van daadwerkelijke straf rechtelijke sancties wordt een zware druk gelegd op het al overbelaste Openbaar Ministerie. De opkomstplicht is dus niet of nauwelijks af te dwingen dan wel te sanctioneren. Overigens heb ik begrepen, dat Rehwinkel sancties niet nodig acht; want als de plicht in de wet is vastgelegd, zou daar een moreel appèl vanuit gaan. De 'plicht' wordt dan echter wel een lege huls omdat het gezag van de overheid wordt aangetast. Particuliere mening
Als de PvdA een voorstander is van de opkomstplicht, is het opmerkelijk dat dit standpunt niet bij de debatten over de staatkundige vernieuwing naar voren is gebracht. Of brengt Rehwinkel een particuliere mening naar voren? In ieder geval wordt hij niet gesteund door zijn partijgenoot van den Berg, lid van de Eerste Kamer die weinig ziet in een hernieuwde opkomstplicht. Noch een stemplicht noch een opkomstplicht verzekeren dat burgers daadwerkelijk hun stem uitbrengen. Zo schiet je het doel voorbij. Vanuit de gedachte dat de burger zijn stem móet uitbrengen, zou eventuele invoering van de kiesplicht veel beter zijn. Dan wordt namelijk de kiezer echt gedwongen om een keuze te maken uit een aantal kandidaten. De vraag is of Rehwinkel dat wil. De VVD in elk geval niet. Het kiesrecht is een individueel recht en dat moet zo blijven. Inlichtingen: Jan te Veldhuis, 070- 3182901.
160
TOT BUITENPOST
Orgaandonatie
VVD-woordvoerder Margreet Kamp heeft haar verbijstering niet onder stoe len of banken gestoken na de draai die het CDA heeft gemaakt tijdens het debat over het wetsvoorstel betreffende de orgaandonatie. De VVD-fractie is van mening dat organen alleen voor trans plantatiedoeleinden mogen worden gebruikt als de overledene dat voor zijn dood in een verklaring heeft kenbaar gemaakt. De Kamer debatteerde de afgelopen week over het wetsvoorstel dat orgaandonatie regelt met de minis ters Borst van Volksgezondheid en Sorgdrager van Justitie.
Draai
In de schriftelijke fase van de behande ling van het wetsvoorstel had ook de CDA-fractie haar voorkeur uitgesproken voor een systeem met een codicil, waarin de wil van de donor tot uitdruk king zou komen. Tijdens de plenaire behandeling koos CDA-woordvoerder Lansink echter voor een geen bezwaar systeem. In dit systeem kunnen organen voor transplantatiedoeleinden worden weggenomen tenzij de overledene voor zijn dood uitdrukkelijk kenbaar heeft gemaakt hiertegen bezwaar te maken.
25 jaar
De woordvoerder bracht naar voren dat er 25 jaar is gewerkt om tot de indiening van een wetsvoorstel te komen. Het kabinet Lubbers lil, waarin het CDA zat, diende het wetsvoorstel dat afgelopen week op tafel lag in. Het ontwerp gaat uit van het toestemmingsprincipe, dat in de hele gezondheidszorg uitgangspunt is en in de grondwet is verankerd.
De VVD-fractie is van mening dat een oproep aan de samenleving kan worden gedaan een keuze te maken of het iets voor de zieke medemens wil doen. Maar de overheid moet solidariteit niet willen afdwingen. 'Wie zijn wij om iedereen op te leggen om iets te ondergaan in zijn eigen lichaam, niet ten nutte van zichzelf, maar van een ander? Daar leggen wij dat accent', aldus de woord voerder.
Tekort aan organen
De woordvoerder benadrukte dat het tekort aan donoren, het belang van orgaanbehoevende zieken en artikel 22 van de Grondwet waarin gesteld wordt dat de overheid maatregelen moet nemen ter bevordering van de volks gezondheid dwingen tot een goede regeling betreffende orgaandonatie. Dit mag echter niet leiden tot een systeem waarin de overheid solidariteit afdwingt. Gerichte voorlichting en campagnes niet alleen om een codicil te hebben, maar
ook te dragen zijn essentieel.
Nabestaanden
Het toedelen van een beslissende rol aan de nabestaanden is in feite een inbreuk op het zelfbeschikkingsrecht van de betrokkene, zo stelde de woordvoerder. In het wetsvoorstel is opgenomen dat de nabestaanden alleen dan een beslissende rol kunnen spelen als de overledene niet zelf zijn uitdrukkelijke wil heeft vastge legd. Dit betekent bovendien dat de visie van nabestaanden niet wordt gevraagd als er een codicil aanwezig is.
Uitstel
Door de veranderde opstelling van het CDA werd op voorstel van het kabinet de behandeling van het wetsvoorstel gestaakt. Het kabinet zal zich nader beraden, maar liet tijdens het ordede- batje over het uitstel weten nog steeds uit te gaan van het toestemmingsbe- ginsel.
Inlichtingen: Margreet Kamp, 070- 3182893.
Nederlander
schap
In de vorige editie van VVD-Expresse is een artikel opgenomen over de wet op het Nederlanderschap. In de afgelopen week werd de behandeling van dit wetsvoorstel voortgezet.
Net als bij de behandeling van de wet op Orgaandonaties maakte de CDA-fractie een ommezwaai. Ter elfder ure maakte de CDA-woordvoerder duidelijk toch te kiezen voor de mogelijkheid van een dubbele nationaliteit voor iemand die vijfjaren in Nederland heeft verbleven. Er moet dan wel met redenen worden omkleed waarom iemand kiest voor een dubbele nationaliteit.
VVD-woordvoerder Benk Korthals beschreef deze toets als een 'lege huls'. In de praktijk zal het er op neerkomen dat de ambtenaren van Justitie op de kortst mogelijke termijn het bijltje er bij neer gooien, omdat de toets niet is uit te voeren. De woordvoerder noemde het een typisch voorbeeld van slecht uitvoerbare, ondeugdelijke wetgeving. Inlichtingen: Benk Korthals, 070- 3182902
Agenda
Maandag 27 Februari Grote manifestatie Drenthe Motel Assen
Balkenweg 1 Assen
Sprekers: Minister Dijkstal (Binnenlandse Zaken) Staatssecretaris Terpstra (VWS)
Presentatie: Cees Mijnten Aanvang: 20.00 uur Dinsdag 28 Februari
Grote manifestatie Overijssel Twentse Schouwburg Langestraat 49 Enschede
Sprekers: Frits Bolkestein Staatssecretaris Linschoten (Sociale Zaken)
Presentatie: Willem Bemboom Aanvang: 20.30 uur
Woensdag 1 Maart
Grote manifestatie Friesland Rooms Katholiek Verenigings Gebouw
Sint Martiniplantsoen 39 Franeker
Sprekers: Minister Zalm (Financiën)
Minister Van Aartsen (Landbouw)
Presentatie: Willem Bemboom Aanvang: 20.00 uur
Donderdag 2 Maart
Grote manifestatie Gelderland Cultureel Centrum De Stroud Brinkstraat 91
Putten J
Sprekers: Frits Bolkestein Staassecretaris Linschoten (Sociale Zaken)
Presentatie: Cees Mijnten Aanvang: 20.00 uur Vrijdag 3 Maart
Grote manifestatie Noord Holland
Claus Partycentrum Kruisweg 1405 Hoofddorp
ORW IE
Tien-puntenplan VVD Tweede Kamerfractie voor
het te voeren grote-stedenbeleid
1. ) Duidelijke criteria voor 20 a 25 grotere steden
* In aanmerking voor het grote-steden beleid komen die steden die zich kenmerken door een cumulatie van problemen op het terrein van werkloos heid, criminaliteit, drugsproblematiek, schoolverzuim, dak- en thuislozen etc.. Daarbij spelen ook de mogelijkheden tot het oplossen van de problemen en de bereidheid van de gemeenten eigen (financiële) inspanningen te leveren een rol. Het is van belang dat gemeenten in brede zin hoge prioriteit aan ontwikkel ing van economische activiteiten geven. * Het door Staatssecretaris Kohnstamm genoemde aantal van 19 steden die voor het grote-stedenbeleid in aanmerking komen is te klein en te rigide. Dit aantal moet in principe op basis van boven staande criteria tot 20 a 25 kunnen wor den uitgebreid.
2. ) Grote-stedenbeleid niet vrijblijvend: gemeenten primair zelf verantwoorde lijk
* De VVD benadrukt dat de verantwoor delijkheid voor het te voeren beleid primair bij de grotere steden zelf ligt. Het Rijk schept slechts bestuurlijke en financiële randvoorwaarden voor het te voeren beleid en toetst deze marginaal aan de hand van voorafgestelde criteria.
3. ) Tweedeling: geen duale stad
* Een mogelijke tweedeling in de steden van groepen burgers in actieven en inactieven dient te worden bestreden danwel te worden voorkomen. De bevordering van deelname aan het beroepsonderwijs en voldoende arbeids- marktrelevante scholing zijn in dit opzicht belangrijke instrumenten (preventie). Dak- en thuislozenzorg, maar ook andere vormen van zorg, dienen laagdrempelig te zijn.
* Ook in de grotere steden zal banen groei primair door versterking van de marktsector dienen plaats te vinden. Dit wordt bewerkstelligd door het landelijk door de VVD voorgestane beleid, zoals bijvoorbeeld lastenverlichting en dere gulering. Toch is het ook nodig additi oneel in de collectieve sector extra banen voor langdurig werklozen op de terreinen veiligheid en zorg (waaronder kinderopvang) te scheppen.
* Gemeenten zullen de uitstroom uit de bijstand tot speerpunt van beleid moeten maken. Naast een straf sanctie beleid dienen ook begeleiding, ondersteuning en evt. aanmoediging
onderdeel te zijn van een evenwichtig uitstroombeleid.
4 . ) Deregulering/decentralisatie
* Allereerst dient op nationaal niveau de regelgeving sterk te verminderen, onder meer via versoepeling van de vestigings wetgeving en minder strakke milieure gels. In grotere steden zullen mede in dat perspectief experimenten moeten plaatsvinden met regelarme lokaties, met name gericht op het midden-en kleinbedrijf en starters. Dit is naast lastenverlichting voor het midden- en kleinbedrijf en fiscale faciliteiten ten behoeve van (door-)startende onderne mers één van de manieren om de econo mische bedrijvigheid te vergroten en ex tra werkgelegenheid in de marktsector te creren.
5. ) Economische en sociale infra structuur
* In het algemeen dient de economische ontwikkeling een hoge prioriteit te krij gen in het stedelijk beleid. Zo zullen steden zich moeten kenmerken door een goede bereikbaarheid van binnensteden per auto, fiets en openbaar vervoer,
evenals door een goede externe ontslui ting via traditionele en moderne infra structuur (electronic highway).
Ook zullen voldoende hoogwaardige bedrijfslocaties
beschikbaar moeten zijn. Maar er dienen ook voldoende hoogwaardige onderwijs-, scholings-, sport- en cultuur- voorzieningen te zijn. Voor een even wichtige bevolkingsopbouw is een gedif ferentieerd, op de vraag gericht, woningbouwbeleid noodzakelijk.
6. ) Criminaliteit
* Politie moet meer zichtbaar op straat aanwezig zijn. Naast capaciteitsuitbrei ding dient de produktiviteit van de poli tie drastisch te worden vergroot door efficiencyverbetering, roosteraanpassing en mogelijk in bepaalde gevallen één agent per surveillance. Ook de eerder genoemde extra banen in de toezichts- sfeer zullen bijdragen aan het terugdrin gen van de criminaliteit en het vergroten van het gevoel van veiligheid. Bovendien dienen vreemdelingen die zijn veroor deeld voor een misdrijf het land onher roepelijk te worden uitgezet.
7. ) Drugsproblematiek
* Overlast door drugshandel en coffee shops alsmede overlast door gebruik(- ers) moet worden bestreden, via het vergunningenbeleid en het opnemen van instrumenten in de Algemene
Politieverordening. Eventuele belemme ringen in nationale wetgeving om te komen tot een effectieve bestrijding van
de overlast dienen te worden opge heven. Drugscriminelen moeten zeer streng worden vervolgd. De kleinere criminaliteit als gevolg van het drugge bruik dient te worden bestreden via een lik-op-stukbeleid. Coffee-shops dienen te voldoen aan dezelfde sluitingstijden als andere horecabedrijven; bij overtre ding van de vergunningsvoorwaarden dienen ze onherroepelijk te worden gesloten.
8. ) Minderhedenbeleid
* Het minderhedenbeleid dient te bestaan uit een beperking van de immi gratie, het bevorderen van de integratie van de hier verblijvende minderheden en het bestrijden van de discriminatie. * Er dienen inburgeringscontracten te worden afgesloten. Hier in kan onder meer worden opgenomen: het verplicht stellen van het leren van de Nederlandse taal (daarvoor dienen dan wel voldoende financiële middelen aanwezig te zijn), het kennisnemen van de Nederlandse samenleving en het zich voorbereiden op de arbeidsmarkt.
9. ) Leefbaarheid en sociale veiligheid
* Gemeenten moeten als eerst verantwoordelijken prioriteit geven aan de leefbaarheid en sociale veiligheid in de stad. Daarbij kan worden gedacht aan vandalismebestrijding, voldoende toezicht op school, het inschakelen van onder meer woningbouwcorporaties bij de realisering van inbraak- preventie, voldoende groenvoorzieningen, de verwijdering van vuil op straat en vol doende stadsverlichting.
10. ) Instrumenten grote stedenbeleid
* Grote-stedenbeleid dient expliciet breed gedragen kabinets- beleid te zijn, gericht op een praktische aanpak van knel- punten. Zonodig dient de hiervoor verantwoordelijke Staats- secretaris een aantal coördinerende bevoegdheden te krijgen.
