H im mi mi min 1704901
D A A D K R A C H T
V O O R D E O V E R H E I D
Gemeenteraad Steenbergen T.a.v. de griffier
Postbus 6
4650 AA Steenbergen NB
Nijmegen, 4 december 2017
Gem. STEENBERGEN 5 D E C 20171
Kopie aan:
GŤ" Lvi
Gem. STEENBERGEN 5 D E C 20171
VertrouwelijkNVT
Betreft: Belastingverordeningen 2017 niet geldig
Geachte griffier,
In de laatste maanden van het jaar staat het vaststellen van belastingverordeningen op de agenda.
Een verordening treedt echter pas in werking na een rechtsgeldig bekendmaking. De Wet elektronische bekendmaking schrijft voor dat decentrale overheden hun verordeningen volgens strenge eisen elektronisch bekendmaken. Daarnaast moeten de verordeningen elektronisch beschikbaar gesteld worden, zodat burgers, bedrijven en instellingen de tekst van de verordeningen op Overheid.nl kunnen raadplegen.
Maakt uw organisatie - ook in deze drukke maand - alle verordeningen die de Raad heeft vastgesteld rechtsgeldig elektronisch bekend? Uit onderzoek van Daadkracht blijkt dat ruim een kwart (26,9
07o) van alle Nederlands gemeenten, provincies en waterschappen één of meer in november en december 2016 vastgestelde (belasting)verordeningen 2017 niet rechtsgeldig bekend hebben gemaakt. Hierdoor treden ruim 350 verordeningen niet in werking en is er geen basis om bijvoorbeeld belastingen te mogen heffen. In de factsheet vindt u de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek.
Benieuwd of uw organisatie vorig jaar de verordeningen juist heeft bekendgemaakt? Op www.daadkracht.nl/onderzoek kunt u een gratis rapportage op maat voor de eigen organisatie opvragen. U kunt hier ook de factsheet downloaden. Heeft u aanvullende vragen? Neemt u dan contact op met ons via 024 - 344 6288 of mail naar info@daadkracht.nl.
Met vriendelijke groeten,
drs. Bart-Jan Flos drs. Denise Jans - Wassink bi
Directeur Daadkracht BV Teamleider juridische dienstverlening
Daadkracht BV - Postbus 6635 - 6503 GC Nijmegen - Tel: 024 3446288 - Fax: 024 344 7521 e-mail info@daadkracht.nl - www.daadkracht.nl - IBAN NL12RABO0.3736.03.681 - BTW nr. NL8156.90.472.B01
KvK nr. 27183460 - Algemene Voorwaarden gedeponeerd bij KvK
n
D A A D K R A C H T
V O O R DE O V E R H E I D
Belastingverordening(en) 2017 bij 1 op de 4 overheden niet geldig
Ruim een kwart (26,9
0Zo) van alle Nederlandse gemeenten, provincies en waterschappen maakt één of meer in november en december 2016 vastgestelde (belasting)verordeningen 2017 niet rechtsgeldig bekend. Hierdoor treden deze verordeningen niet in werking en is er geen basis om belastingen te mogen heffen. Eind 2015 was dit nog 35,0
07o. Dit blijkt uit onderzoek van bestuurskundig onderzoeks- en adviesbureau Daadkracht.
Niet juist bekendgemaakt
Gemeenten, provincies en waterschappen stelden in de m a a n d e n n o v e m b e r en december 2016 r u i m 4.600 v e r o r d e n i n g e n vast. Het gaat dan in de meeste gevallen o m belastingverordeningen. De Web schrijft voor dat decentrale overheden h u n v e r o r d e n i n g e n volgens strenge eisen elektronisch b e k e n d m a k e n . Pas daarna treden deze in w e r k i n g . 354 v e r o r d e n i n g e n zijn niet o f niet juist bekendgemaakt.
In 2014 is 83,49ó van de vastgestelde v e r o r d e n i n g e n rechtsgeldig bekendgemaakt, in 2015 87,39o. I n 2016 stijgt dit verder naar 92,494.
Spiegelbeeld daarvan is d a t van de eind 2016 vastgestelde verorde- ningen 7,696 niet rechtsgeldig is b e k e n d g e m a a k t .
Gemeenten, provincies en waterschappen die eind 2016 via de GVOP of DROP b e k e n d m a k e n , maken 93,896 van h u n vastgestelde verorde- ningen rechtsgeldig bekend (89,596 een jaar eerder). Organisaties die via de eigen website b e k e n d m a k e n , maken meer dan een derde 3596 van de vastgestelde v e r o r d e n i n g e n niet rechtsgeldig bekend.
Een jaar eerder was d a t n o g m e e r dan de helft (55,796).
I t Rechtsgeldig
| Niet rechtsgeldig
Gemeenten, provincies en waterschappen die in november en december 2016 één of meer verordeningen niet rechtsgeldig elektronisch bekendmaken
26,9
0zo
73,l
07o
2014 2015 2016 Alle verordeningen rechtsgeldig
bekendgemaakt 69,096 65,096 73,1 96 1 of meer niet rechtsgeldig
bekendgemaakt 31,0"*» 35,096 26,996
Percentages gemeenten, provincies en waterschappen cumulatief die in november en december 2014-2016 alle vastgestelde verordeningen rechtsgeldig bekendmaakten
Gevolgen niet juist bekendmaken
Als g e m e e n t e n , provincies en waterschappen de v e r o r d e n i n g e n niet volgens de eisen uit de Web b e k e n d m a k e n , t r e d e n ze niet in w e r k i n g . Het is dan niet mogelijk o m deze uit t e voeren en te handhaven.
In meer juridische t e r m e n ; de v e r o r d e n i n g e n kennen d a n geen rechtsgevolg. Veelal gaat het o m v e r o r d e n i n g e n die de basis leggen v o o r leges en belastingen. Daadkracht adviseert alert te zijn op het tijdig en correct elektronisch b e k e n d m a k e n en publiceren van v e r o r d e n i n g e n én daarbij gebruik t e maken van de GVOP of DROP.
2014 2015 2016 Rechtsgeldig bekendgemaakt 83,40/0 87,396 92,49/0
Niet of niet rechtsgeldig
bekendgemaakt 16,69/0 12,796 7,696
Niet rechtsgeldig via GVOP-
DROP 10,596 6,29ó
Niet rechtsgeldig via eigen
applicatie 55,79/0 35,09ó
Percentages rechtsgeldige bekendmaking in november en december 2014-2016 vastgestelde verordeningen gemeenten, provincies en waterschappen cumulatief
De toename van het gebruik van de GVOP/DROP gaat hand in hand met een toename over de voile breedte van het rechtsgeldig elektronisch bekendmaken. Dat is een goede ontwikkeling.
Nu naar verwachting het gebruik van DROP een wettelijke verplichting gaat worden zal dat een verdere impuls geven aan zowel het rechtsgeldig elektronisch bekendmaken als aan het elektronisch ter beschikkingstellen van regelgeving. Hiermee zijn decentrale overheden er echter nog niet. Er is nog altijd een grote groep decentrale overheden, gemeenschappelijke regelingen, die zich onvoldoende bewust is van de publicatieverplichtingen. Dat vraagt om goede voorlichting en begeleiding.
Ook de voorschriften die het dagelijks bestuur van gemeenten, provincies en waterschappen vaststelt zijn regelmatig algemeen verbindend. Dit is door het ontbreken van onderliggende stukken op internet bij de besluitenlijsten lastiger te onderzoeken. Op basis van steekproeven weten we dat het goed is dit aandacht te geven. Een mooie gelegenheid om het proces van beleidsidee tot aan publicatie te stroomlijnen en zeker te stellen.
Bart-Jan Flos
Onderzoeker en directeur Daadkracht B3 iinkedin.com/in/bjflos
Q twitter.com/bjflos
Gemeenten
Eind 2016 is 7,5aZa van de vastgestelde gemeentelijke v e r o r d e n i n g e n niet o f niet rechtsgeldig bekendgemaakt, w a a r o n d e r veel belasting- v e r o r d e n i n g e n over 2017. Gemeenten zetten hiermee de t r e n d d o o r dat relatief steeds meer v e r o r d e n i n g e n rechtsgeldig bekendge- maakt w o r d e n . Toch blijft het z o r g w e k k e n d dat 7,5^0 van de d o o r de Raad in n o v e m b e r en december 2016 vastgestelde v e r o r d e n i n g e n in formele zin geen rechtskracht krijgt v a n w e g e het o n t b r e k e n van een rechtsgeldige b e k e n d m a k i n g . De publiciteit r o n d o m de eerdere onderzoeken heeft er wel voor gezorgd dat tientallen gemeenten een tweede bekendmaking gedaan hebben of een rectificatie geplaatst h e b b e n van de (belasting)verordeningen 2017. Ondanks deze ge- constateerde verbeteringen zijn eind 2016 r u i m 300 v e r o r d e n i n g e n niet in w e r k i n g getreden.
Bijna 28Va van de g e m e e n t e n maakt één of m e e r v e r o r d e n i n g e n eind 2015 niet rechtsgeldig elektronisch bekend. Eind 2014 was dat n o g 3107o en eind 2016 bijna 360zb.
100»
80v
m
M M
m
83,494 87,1* 91,00/0 83,894 87,1*
93,9**,
87,396 88 9 * 92,996 77,396
88,8* 93,294
2014 2015 2016 0-25.000
2014 2015 2016 25.000-50.000
2014 2015 2016 25.000-50.000
2014 2015 2016 100.000»
92.5-/4
83,594
RE Verordeningen WEL rechtsgeldig bekendgemaakt Verordeningen NIET rechtsgeldig bekendgemaakt
M Verordeningen gemiddelde alle gemeenten WEL rechtsgeldig bekendgemaakt 2016 Verordeningen gemiddelde alle gemeenten WEL rechtsgeldig bekendgemaakt 2015
| Verordeningen gemiddelde alle gemeenten WEL rechtsgeldig bekendgemaakt 2014
Rechtsgeldig elektronisch bekendmaken verordeningen gemeenten naar gemeentegrootte november en december 2014-2016
Alleen vertegenwoordigers van
gemeenten, provincies en waterschappen kunnen op www.daadkracht.nl/onderzoek een gratis rapportage op maat voor de eigen organisatie opvragen.
Eind 2014 maakten 100.000plus g e m e e n t e n relatief de minste ver- o r d e n i n g e n rechtsgeldig bekend. Eind 2016 blijven de kleine ge- m e e n t e n (tot 25.000 inwoners) achter bij de grotere g e m e e n t e n , waarbij de g e m e e n t e n tussen 25.000 en 50.000 inwoners (verhou- dingsgewijs) de meeste vastgestelde v e r o r d e n i n g e n rechtsgeldig b e k e n d m a k e n . Over de volle breedte maken g e m e e n t e n sinds 2014 jaarlijks verhoudingsgewijs substantieel m e e r v e r o r d e n i n g e n rechtsgeldig bekend.
Vaststellen en publiceren regelgeving
Rechtsgevolg (noodzakelijk voor inwerkingtreding)
Volledige tekst besluit Vaststelling O n d e r t e k e n i n g
Rechtsgevolg (noodzakelijk voor inwerkingtreding) Elektronisch publicatieb ( c o n f o r m eisen w e
Elektronisch bekend
13*
LZ
K O O P ' Officielebekendmakingen.nlDROP K-O-O-P»
Informerend
Elektronisch
beschikbaar stellen deerde tekst Overheid.nl
Publiceren verordeningen
Elektronisch publiceren kan elektronisch beschikbaar stellen e n / o f elektronisch b e k e n d m a k e n betekenen. De rechtsgeldige vaststelling gaat daaraan vooraf. De figuur geeft o p h o o f d l i j n e n de stappen a a n .
v o r m e i s e n . Elektronisch b e k e n d m a k e n kan in de GVOP o f via een andersoortige applicatie die v o l d o e t aan de Web. De GVOP voldoet aan de technische eisen v o o r elektronisch b e k e n d m a k e n .
Elektronisch beschikbaar stellen: verplichting sinds 2011 o m veror- d e n i n g e n op te n e m e n in de CVDR en te publiceren o p Overheid.nl.
Elektronisch b e k e n d m a k e n : verplichting sinds 2014 o m de volledige tekst van een v e r o r d e n i n g elektronisch b e k e n d t e m a k e n , dit is noodzakelijk v o o r i n w e r k i n g t r e d i n g . De W e t elektronische b e k e n d m a k i n g (Web) stelt hieraan o n d e r a n d e r e technische en
Sinds eind 2015 is het o o k mogelijk o m van DROP g e b r u i k t e m a k e n voor zowel de b e k e n d m a k i n g als de beschikbaarstelling van v e r o r d e n i n g e n . M e t deze applicatie k u n n e n decentrale o v e r h e d e n ook voldoen aan de technische e n v o r m e i s e n v a n de Web.
De CVDR, GVOP en DROP zijn p r o d u c t e n v a n KOOP, onderdeel v a n het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
95.7*. 96.516
BI,916 83.4»
2014 2015
3rovincies
2015 2016
waterschappen jemeenten, provincies terschappen
m Verordeningen WEL rechtsgeldig bekendgemaakt Verordeningen NIET rechtsgeldig bekendgemaakt
Rechtsgeldig elektronisch bekendmaken verordeningen gemeenten, provincies en waterschap- pen november en december 2014-2016
96,5%
1
80,6»
90, 90,4»
m
82.8»
91,3*» 96,5%
1
80,6»
89,2» 90,4»
86,9» 90, 90,4»
m
82.8»
91,3*» 96,5%
1
80,6»
87,79ĥ 89,2» 86,8» 90,4»
2014 201S 2016 Gemeenten
2014 201S 2016 Provincies
2014 2015 2016 Waterschappen
2014 2015 2016 Gemeenten, provincies en
waterschappen
I Verordeningen WEL beschikbaar op overheid.nl Verordeningen NIET beschikbaar op overheid.nl
Elektronisch beschikbaar stellen verordeningen gemeenten, provincies en waterschappen november en december 20142016
Provincies
Alle elektronische b e k e n d m a k i n g e n van provincies voldoen aan d e technische eisen en de vormvereisten v o o r een rechtsgeldige b e k e n d m a k i n g . Drie v e r o r d e n i n g e n in 2 0 1 4 , één v e r o r d e n i n g in 2 0 1 5 e n t w e e v e r o r d e n i n g e n in 2 0 1 6 (van 2 verschillende provincies) zijn in het geheel niet bekendgemaakt. Van de belastingverordeningen 2 0 1 7 is 3,S0A d a a r d o o r niet (rechtsgeldig) bekendgemaakt.
Daar waar eind 2 0 1 5 één provincie verzuimde een (rechtsgeldige) b e k e n d m a k i n g te doen zijn dat er eind 2 0 1 6 twee.
Alle provincies maken eind 2 0 1 6 gebruik van de GVOP of DROP.
Waterschappen
Eind 2 0 1 4 maken de waterschappen 22,60Zo van hun verordeningen niet rechtsgeldig bekend. Dat percentage stijgt eind 2 0 1 5 , tegen de t r e n d bij gemeenten en provincies in, naar 2 8 , 80z ĥ . Eind 2 0 1 6 daalt dit naar het laagst g e m e t e n percentage voor waterschappen in het t r e n d o n d e r z o e k : 18,ľX.. Dit percentage ligt niettemin fors boven de percentages voor gemeenten en provincies eind 2 0 1 6 . Gedurende de drie jaren dat het trendonderzoek naar belastingverordeningen is uitgevoerd hadden de waterschappen zonder uitzondering het h o o g s t e percentage niet of niet rechtsgeldig bekendgemaakte v e r o r d e n i n g e n .
G e m e e n t e n en provincies maken verhoudingsgewijs substantieel m e e r v e r o r d e n i n g e n rechtsgeldig bekend als ze GVOP/DROP g e b r u i k e n . Ook bij waterschappen was dit altijd het geval. Eind 2 0 1 6 zijn twee v e r o r d e n i n g e n van waterschappen die via GVOP/DROP
b e k e n d m a k e n niet bekendgemaakt en t w e e v e r o r d e n i n g e n niet op de juiste wijze. Bij waterschappen die in een eigen publicatieblad b e k e n d m a k e n zijn geen o n r e g e l m a t i g h e d e n g e v o n d e n ,
18,207o van de waterschappen m a a k t eind 2 0 1 6 één of meer v e r o r d e n i n g e n niet rechtsgeldig bekend. Eind 2 0 1 4 en eind 2 0 1 5 was dat nog bij een derde van de w a t e r s c h a p p e n het geval.
Beschikbaar stellen verordeningen op Overheid.nl
G e m e e n t e n , provincies en w a t e r s c h a p p e n stellen gezamenlijk
9 0 , 40/ ! ) van de eind 2 0 1 6 vastgestelde v e r o r d e n i n g e n elektronisch beschikbaar op Overheid.nl. Dat is 0,4"7o meer dan eind 2 0 1 5 en 3,6Vo m e e r dan eind 2 0 1 4 .
Eind 2 0 1 6 is de beschikbaarheid van vastgestelde v e r o r d e n i n g e n o p Overheid.nl over de volle breedte gestegen. Een positief effect gaat uit van de i n g e b r u i k n a m e van de applicatie DROP. Het publiceren via DROP leidt in één proces t o t zowel een elektronische b e k e n d m a k i n g als de ter beschikking stelling op Overheid.nl.
Alle overheden die gebruik maken van de GVOP k u n n e n vanaf april 2 0 1 8 alleen nog maar w e r k e n via DROP, afgaande o p de i n f o r m a t i e van de leverancier KOOP. Dat zorgt ervoor dat nog m a a r een heel klein deel van de decentrale overheden direct in de CVDR zal w e r k e n . De v e r w a c h t i n g lijkt gerechtvaardigd dat de percentages
" r e c h t s g e l d i g elektronisch b e k e n d m a k e n " en "elektronisch ter beschikking stellen" steeds dichter bij elkaar k o m e n te liggen.
Over het onderzoek
D a a d k r a c h t heeft m e d i o 2 0 1 5 , 2 0 1 6 en 2 0 1 7 online geïnventariseerd welke v e r o r d e n i n g e n g e m e e n t e n , provincies en w a t e r s c h a p p e n h e b b e n vastgesteld in n o v e m b e r en d e c e m b e r 2 0 1 4 , 2 0 1 5 en 2 0 1 6 . Vervolgens heeft Daadkracht van elke vastgestelde v e r o r d e n i n g o n d e r z o c h t of de bijbehorende b e k e n d m a k i n g beschikbaar is o p officielebekendmakingen.nl o f op de eigen website. Daarnaast h e e f t Daadkracht onderzocht in hoeverre v e r o r d e n i n g e n beschikbaar gesteld zijn o p Overheid.nl.
H e t eerste t r e n d o n d e r z o e k is eind 2 0 1 5 verschenen. Naar aanleiding van dat onderzoek zijn Kamervragen gesteld. Eind 2 0 1 6 v e r s c h e e n er zowel een factsheet als een o n d e r z o e k s r a p p o r t naar aanleiding van het t w e e d e t r e n d o n d e r z o e k , In die r a p p o r t a g e g a a t Daadkracht uitgebreid in o p de o n d e r z o e k s m e t h o d e die voor alle t r e n d o n d e r z o e k e n is g e h a n t e e r d .
V o o r de belastingverordeningen 2 0 1 7 is alleen v o o r l i g g e n d e factsheet beschikbaar. De verschillende factsheets en d e onderzoeks
r a p p o r t a g e zijn elektronisch beschikbaar o p www.daadkracht.nl/onderzoek.
İIÏÏÏTS
onische overhí n aan gemeen
•e regelingen ei egen kennis er
id. Sinds 1999 ten, provincies, Ì het Rijk. Daad
een (bestuurs) aadkracht ken t de overheden mze klanten wt rkt Daadkracht wak aan een 1 (waliteitsimpuls
IR
D A A D K R A C H T
V O O R D E O V E R H E I D
Postbus 6635, 6503 GC Nijmegen
E i n f o @ d a a d k r a c h t . n l I w w w . d a a d k r a c h t . n l / d r o p T 024 344 6288 G3 L i n k e d l n : © D a a d k r a c h t I w w w . d a a d k r a c h t . n l O T w i t t e r : @ D a a d k r a c h t m e d i a
