• No results found

Welkom Referaat 9 april 2019 Plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Welkom Referaat 9 april 2019 Plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag"

Copied!
44
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Referaat 9 april 2019 Plegers van

seksueel grensoverschrijdend gedrag

Maartje Reinders

Mirjam van Ravenhorst Monique Aveskamp Noor Wassink

Welkom

(2)

Programma (15.00 - 16.30 uur)

• Oefening

• Actualiteit thema

• Theoretische inleiding

• Diagnostiek

• Oefening

• Behandeling

• Advies/aanbevelingen

• Oefening

• Vragen

(3)

Wat komt er, ongecensureerd, bij je op wanneer je denkt aan plegers van

seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Oefening

(4)

Kahoot

1. Pak je telefoon/iPad/laptop (met internetverbinding!)

2. Ga naar www.kahoot.it

3. Voer de code in die op het scherm

verschijnt

(5)

Kahoot: stellingen

> Stelling 1: Seksueel misbruik heeft vaak seksuele bevrediging als doel.

ONJUIST: Het gaat vaak over macht en agressie. Hetzelfde als de vergelijking: als je iemand met een hark op zijn hoofd slaat, noem je het ook geen tuinieren.

> Stelling 2: De gehele groep van daders van seksuele delicten bestaat voor minder dan 5% uit adolescenten.

ONJUIST: Adolescenten nemen een aanzienlijk deel (één op de vier) van de zedendelicten voor hun rekening (Huls, Schreuders, Ter Horst-van Breukelen & van Tulder, 2000).

> Stelling 3: Het recidiverisico bij jeugdige zedendelinquenten voor seksuele delicten is laag.

JUIST: Recidiveonderzoek naar jeugdige zedendelinquenten laat zien dat recidivepercentages voor seksuele delicten over het algemeen laag zijn (Righthand & Welch, 2001; Caldwell, 2002; Edwards & Beech, 2004). De kans op niet-seksuele recidive voor jeugdige zedendelinquenten is (veel) groter (o.a. Rasmussen, 1999; Weinrott, 1996; Hendriks & Bijleveld, 2005).

> Stelling 4: Het hebben van een relatie is de belangrijkste beschermende factor voor jeugdige zedendelinquenten om terugval te voorkomen.

ONJUIST: Het hebben van een vaste baan / goede schoolprestaties lijkt de belangrijkste beschermende factor te zijn

(boven het hebben van een relatie en het hebben van kinderen). Het lijkt samen te hangen met een geleidelijke afname van het aantal delicten over tijd (van den Berg, 2015).

(6)

Kahoot: stellingen

> Stelling 5: Voor jeugdigen met een verstandelijke beperking is het risico op slachtofferschap van seksueel misbruik viermaal zo groot dan bij jeugdigen zonder een verstandelijke beperking.

JUIST. In opdracht van de ministers voor Jeugd en Gezin en van Justitie heeft de commissie-Samson onderzoek gedaan naar seksueel misbruik van jeugdigen in residentiële instellingen en pleegzorg (Commissie-Samson,

2012). De commissie concludeert dat jeugdigen in residentiële instellingen twee keer zo vaak het slachtoffer zijn van seksueel misbruik dan thuiswonende jeugdigen. Veel jeugdigen in instellingen en pleeggezinnen zijn

bovendien voorafgaand aan hun plaatsing al getuige geweest van ongezonde uitingen van seksualiteit en zijn soms ook seksueel misbruikt. In het onderzoek komen verschillende factoren naar voren die het risico vergroten, met name voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (driemaal zo groot risico) en voor meisjes

(tweemaal zo hoog risico) (Toelichting risicotaxatatie NJI, 2014).

> Stelling 6: Voor de wet is het strafbaar als twee 15 jarigen seks met elkaar hebben (ook als dit vrijwillig is):

JUIST: In het wetboek in artikel 245 staat beschreven “Hij die met iemand, die de leeftijd van twaalf jaren maar nog niet die van zestien jaren heeft bereikt, buiten echt, ontuchtige handelingen pleegt die bestaan uit of mede bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie.” Hierbij is ‘hij’ niet gespecificeerd en dit kan dus ook wijzen naar een andere minderjarige. In de praktijk worden vrijwillige seksuele contacten tussen minderjarige leeftijdsgenoten echter niet vervolgd (Scharloo, 2016).

(7)

Kahoot: stellingen

> Stelling 7: Een jongen en een meisje van 14 jaar ontdekken naakt elkaars lichaam op bed in de slaapkamer van het meisje. Ze vinden het allebei fijn. Hij woont vanwege seksueel misbruik op een leefgroep. Dit is volgens het vlaggensysteem een rode vlag.

ONJUIST: Volgens de criteria van het Vlaggensysteem krijgt de casus hierboven een groene vlag. Het gedrag is passend bij de leeftijd en ontwikkeling, er is wederzijdse toestemming en gelijkwaardigheid en de jongeren doen dit vrijwillig. Het gedrag is passend bij de context, de jongeren zijn op een kamer en choqueren dus geen anderen met hun gedrag. De jongen heeft seksueel misbruik meegemaakt; de huidige ervaring kan een gezond tegenwicht creëren. Een overbeschermende reacties van professionals bij jongeren met een misbruikverleden is echter vaak de realiteit. Ook bij een groene vlag is het bij jongeren met een traumaverleden altijd van belang om na te gaan of er inderdaad sprake is van wederzijdse toestemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid.

> Stelling 8: Etniciteit is een risicofactor als het gaat om seksueel grensoverschrijdend gedrag.

ONJUIST: Er komen verschillen naar voren, maar het is belangrijk om etniciteit niet als risicofactor te zien.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag komt in alle groepen in de maatschappij voor en dus niet meer of minder in bepaalde (etnische) groepen/sociale klassen/culturen. Etniciteit hangt nauw samen met cultuur en maakt het dus een factor die invloed heeft op kennis, houding, attitude en motivatie t.o.v. seks. Deze factoren bepalen

uiteindelijk hoe je de seksuele wereld betreedt. Het seksuele zelfbeeld en de seksuele motivatie van jongeren bepaalt de risicosituaties die ze tegenkomen, waarna genderrolpatronen vervolgens de interactie bepalen.

Etniciteit/cultuur is dus wel een factor waar je in je diagnostiek/behandeling rekening mee moet houden, maar het is geen risicofactor.

(8)

Actualiteit thema

(9)

ACTUALITEIT THEMA

RTL late night - oktober 2017

(10)

ACTUALITEIT THEMA

Misbruikt – september 2017 (NPO)

(11)

Theoretische inleiding

(12)

Theoretische inleiding

(13)

Theoretische inleiding

Definities van seksueel grensoverschrijdend gedrag

Juridisch oogpunt: strafbare feiten

1. Ander dwingen seksuele handelingen te ondergaan.

2. Ander dwingen seksuele handelingen te verrichten.

3. Ander dwingen toe te kijken bij seksuele handelingen van anderen (incl. pornografisch materiaal); wat niet passend is bij de leeftijd of het ontwikkelingsniveau van het slachtoffer.

4. Ontuchtige handelingen met kinderen onder de 16 jaar.

5. Dwingen tot prostitutie of faciliteren van prostitutie van een persoon jonger dan 16 jaar.

6. Het maken, bezitten of verspreiden van kinderporno.

7. Grooming: hieronder wordt verstaan het door een volwassen persoon op internet actief benaderen en verleiden van

minderjarigen met als doel het plegen van seksueel misbruik of het vervaardigen van kinderpornografisch materiaal van de minderjarige.

8. Verrichten van seksuele handelingen binnen een machts- en hulpverleningsrelatie.

9. Gemeenschap met een wilsonbekwame (o.a. kind onder de 12 jaar).

10. Verrichten van seksuele handelingen met dieren.

Vlaggensysteem: seksueel grensoverschrijdend gedrag

Elke vorm van seksueel gedrag of seksuele toenadering ten aanzien van een kind of jongere, in verbale, non-verbale of fysieke zin, waarbij in seksueel contact aan één of meerdere van de volgende 6 criteria niet wordt voldaan:

1. Wederzijdse toestemming 2. Vrijwilligheid

3. Gelijkwaardigheid

4. Leeftijds- of ontwikkelingsadequaat 5. Context-adequaat

6. Zelfrespect

Gedrag geduid met een gele, rode of zwarte vlag wordt dus gezien als grensoverschrijdend.

Voor de definitie seksueel misbruik hanteert het vlaggensysteem dezelfde criteria als het strafrecht.

(14)

Tabel 1: Typologieën (uit: Hissel, Bijleveld, Hendriks, Jansen & Collot d'Escury-Koenings, 2006)

Type 1 Type 2 Type 3

Becker & Kaplan (1988) Delinquente weg Seksueel deviante weg Doodlopende weg

Bruinsma (1996) Opportunistische dader Voorbedachte rade dader Situatieve dader Van Wijk (2000) Antisociale/

crimogene pleger (verkrachting/

aanranding)

Seksualiserende pleger (ontucht, incest,

exhibitionisme)

-

Hissel et al. (2006) Generalist Specialist First-Offenders

Theoretische inleiding

(15)

Theoretische inleiding

(16)

Theoretische inleiding

Van slachtofferschap naar daderschap

Slotboom, A., Bekkum, A.H. van, Wijkman, M.D.S., Jong, R. de, Hendriks, J. (2014) Preventie van seksueel misbruik in de residentiële jeugdzorg Een onderzoek naar revictimisatie en daderschap

Risicofactoren

eerder slachtofferschap individuele kenmerken omgevingskenmerken

● zowel misbruikt door mannen als vrouwen

● het gebruik van fysieke dwang tijdens het seksueel misbruik

● slachtofferschap van zowel een

pedoseksueel als incest delict

● emotionele

verwaarlozing als kind

● fysieke mishandeling

● fantasieën en

masturbatie na en over het seksueel misbruik

● veel sekspartners

● alcoholgebruik

● onopgeloste trauma’s

● weinig emotionele steun

Beschermende factoren

● de perceptie van het misbruik

● de korte duur van het seksueel misbruik

● een onbekende dader

● steun van anderen/vriendschap

● goede schoolprestaties

(17)

Hoe zit het met plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag waarbij sprake is van een

autismespectrumstoornis?

● Meerdere ontwikkelingsleeftijden

● Informatieverwerking

● Impulscontrole

● Inlevingsvermogen

● Sociaal leerproces / sociale correctie

● Schaamtegevoel

Theoretische inleiding

(18)

Hoe zit het met vrouwelijke plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

● Weinig onderzoek

● Onderrapportage

● Geen typologieën

● Belaste voorgeschiedenis

● Generalist / specialist

(Hendriks & Bijeveld, 2006; Mathews, Hunter & Vuz, 1997; Kubik, Hecker & Righthand, 2003; Mathews, Matthews & Speltz, 1989; Nathan & Ward, 2002; Nijhof & Engels, 2015)

Theoretische inleiding

(19)

Theoretische inleiding

Hoe zit het met plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag waarbij sprake is van een (licht) verstandelijke

beperking?

● Niet toerekeningsvatbaar

● Oververtegenwoordiging in TBS-klinieken

● Geen sturende gesprekstechnieken

● Geen gesloten, suggestieve of complexe vragen

(Heestermans, Bogaard, & Embregts, 2015)

(20)

Afwijkend seksueel gedrag bij jeugdigen KAN het begin van een lange carrière van zedendelinquentie zijn, maar is meestal niet het geval.

● Bij deze specialisten, neemt de ernst van de delicten (mate van dwang, gebruik van geweld) na verloop van tijd toe.

● Er is geen 1 op 1 relatie tussen eigen slachtofferschap en daderschap. Er zijn factoren die een seksueel misbruikt kind beschermen tegen het risico om zelf dader van seksueel misbruik te worden.

● Het verkeerd interpreteren van eigen gedachten, gevoelens en gedragingen bij mensen met een

autismespectrumstoornis en die van anderen, maakt iemand extra kwetsbaar voor grensoverschrijdend gedrag of misbruik.

● Vrouwelijke daders zijn vaker specialist en vaker zelf slachtoffer geweest van mishandeling/misbruik.

● Onder de mensen met seksueel grensoverschrijdend gedrag in tbs-klinieken is een oververtegenwoordiging van mensen met een lichte verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid.

● De mogelijkheden tot ingrijpen zijn het grootst wanneer er vroeg geïntervenieerd wordt (Hissel e.a., 2006).

Theoretische inleiding: Conclusies

(21)

Voordat je met de diagnostiek start, waar moet je dan aan denken?

● Gebruik het vlaggensysteem om te onderzoeken of er daadwerkelijk sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

● Onderzoek of de cliënt zelf slachtoffer is van seksueel misbruik > Reden hiervoor is om goed te kunnen indiceren wat passend is qua behandeling.

● Bedenk je als hulpverlener of je over het onderwerp durft te praten en durft door te vragen.

● Zorg dat je dossier op orde is.

Diagnostiek

(22)

Risicotaxatie-instrumenten

● Instrument Risicotaxatie Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag (NJI)

https://www.nji.nl/nl/Ontwikkeling-en-betrouwbaarheid-van-een-risicotaxatie-instrument-Seksueel-Grensoverschrijdend-Gedrag.pdf

● START: AV (Short-Term Assessment of Risk and Treatability: Adolescenten Versie)

● EARL (Early Assessment Risk List)

● SAVRY (Structured Assessment of Violence Risk in Youth)

● J-SOAP-D (Juvenile Sex Offender Assessment Protocol Dutch)

● RIS (Risicotaxatie Instrument Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag)

Diagnostiek

(23)

Diagnostiek

Diagnostische instrumenten

● CSBI (Child Sexual Behavior Inventory)

● SKAVE (Seksuele Kennis, Attituden, Vaardigheden- en Ervaringslijst)

● ASV (Algemene Seksuele Vragenlijst)

● ZAT-seksualiteit (Zinnenaanvultest)

● CLS (Competentielijst Seksualiteit)

● Traumavragenlijsten (bv. TSCYC, CRIES-13)

● Touch Survey

● Gezinsanamnese

● Diagnostisch interview (o.a. gericht op cognitieve vervormingen)

(24)

Diagnostiek

Belangrijke persoonlijkheidskenmerken

● Neuroticisme

● Negatief zelfbeeld

● Beperkte copingvaardigheden (moeilijk spanning kunnen reduceren)

● Beperkte sociale vaardigheden

● Impulsiviteit

● Meer thrill-seeking

● Geringe sociabiliteit

● Beperkte gewetensontwikkeling

(bron: Hendriks & Bijleveld, 2009)

(25)

Multimodale behandeling

Houdt rekening met de volgende aspecten:

● Risicofactoren (Ter Beek, 2018; Becker & Johnson, 2001; Bonta & Andrews, 2007)

● Recidiverisico bepaalt de intensiteit behandeling (Bonta & Andrews, 2007)

● Cliëntgebonden factoren zoals: IQ, cultuur, geloof (Bonta & Andrews, 2007)

● Eventueel slachtofferschap (begin hiermee in de behandeling!)

Behandeling

(26)

Onderdelen behandelplan

● Veiligheidsplan (met opvoeders, wettelijk vertegenwoordigers en jongere)

● Motiverende gespreksvoering (Schippers & de Jonge, 2002)

● Psycho-educatie

● Individuele CGT (Becker & Johnson, 2001; Lösel & Schmucker, 2005)

● Gezinstherapie en/of ouderondersteuning (Hendriks & Bijleveld, 2005)

● Medicamenteuze behandeling kan geïndiceerd zijn in sommige gevallen (Hendriks & Bijleveld, 2005)

Behandeling

(27)

Onderdelen voor de CGT

● Cognitieve vervormingen (denkfouten)

● Verbeteren van empathie

● Verbeteren impulscontrole

● Zelfcontroletechnieken zodat jongere zich hoog risico situaties kan vermijden/zich hieraan kan onttrekken

● Verminderen van “afwijkende” opwinding (bv door Aversie therapie, Vicarious Sensitization of Coverte sensitisatie)

● Gedragsalternatieven aanbieden

● Sociale vaardigheden in het algemeen

● Bij seks als coping nieuwe copingsvaardigheden aanleren

● Verbeteren agressieregulatie bij wie seksualiteit gekoppeld is aan agressie

● Terugvalpreventieplan

(Gray & Pithens, 1993; Becker & Hunter, 1997; Righthand & Welch, 2001)

Behandeling

(28)

Er zijn geen standaard protocollen beschikbaar voor CGT

Tips ter inspiratie (voor je CGT behandeling):

● Delictketen

● Terugvalpreventieplan

Behandeling

(29)

Behandeling: Delictketen

(30)

Behandeling: Delictketen

(31)

Trainingen

● Make a move (+)

● Girls’ talk (+)

● Ik Puber

● Ken je grens

Behandeling

(32)

Waar informatie terug te vinden

● Richtlijnen NJI en Expertisecentrum Forensische Psychiatrie

●Richtlijn jeugdhulp en jeugdbescherming seksuele ontwikkeling (is in ontwikkeling)

●Tijdschrift Seksuologie

●https://www.rutgers.nl/ (kenniscentrum seksualiteit)

●Boek “Gezegd of gezwegen” (LVB)

●Boek “Juveniles who have sexually offended”: https://www.ncjrs.gov/pdffiles1/ojjdp/184739.pdf

●Landelijk zorgprogramma voor daders van seksueel grensoverschrijdend gedrag (volwassenen):

https://files.enflow.nl/fd9938a8-0039-4987-aee4-d3773cabfd43/799d99d7-9ba1-4b44-9b3c- bb084d4f19ea/publicaties/zp-sgg-versie-31.pdf

●Cursus “Behandeling van zedendelinquenten”: aangeboden door de RINO

●Onderzoeksboek: seks onder je 25

e

, Rutgers WPF

●Onderzoek: Preventie van seksueel misbruik in de residentiële jeugdzorg

●www.seksindepraktijk.nl

●www.seksuelevorming.nl

●http://www.youke.nl/professionals/wp-content/uploads/sites/6/2015/04/Alg3._CLAS-H_- _je_wilt_toch_samen_verder.pdf

Advies / aanbevelingen

(33)

Om met cliënten te bekijken:

› Thee/toestemming: https://www.youtube.com/watch?v=7K0RsGR7f9o

› 6 Seksregels: https://www.youtube.com/watch?v=DelZoAbOTzk

Advies / aanbevelingen

(34)

● Objectiveer d.m.v. vlaggensysteem

● Zorg dat je het dossier op orde hebt bij start zorg (o.a. verduidelijking SGG en vermoedens slachtofferschap)

● Gebruik risicotaxatie instrumenten

● Heb oog voor juridisch kader

● Check beschikbaarheid instrumenten / behandelmodules → uitbreiding nodig?

AAnbevelingen

(35)

Wat komt er, ongecensureerd, bij je op wanneer je denkt aan plegers van

seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Oefening

(36)

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5de ver.). Washington, DC:

Auteur.

Becker, J. V., & Hunter, J. A. (1997). Understanding and treating child and adolescent sexual offenders. In Advances in clinical child psychology (p. 177-197). Boston, MA: Springer.

Becker, J.V. & Johnson, B.R. (2001). Treating juvenile sex offenders. In J.B. Ashford, B.D. Sales, & W.H. Reid (Eds.), Treating adult and juvenile offenders with special needs, pp. 273-289. Washington: APA.

Beek, E. ter (2018). To treat or not to treat? Harmful sexual behavior in adolescence: Needs before risk. (Proefschrift).

Verkregen van:https://pure.uva.nl/ws/files/21131879/Appendices.pdf ||Berg, C.J.W., van den (2015). From boys to men.

Explaining Juvenile Sex Offenders' Criminal Careers. Samenvatting proefschrift.

Berg, J. W. van den, & Brand, E. (2008). De prevalentie van zwakbegaafden en licht verstandelijk gehandicapten binnen de groep plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag in TBS. Tijdschrift voor Seksuologie, 32, 67-72.

Bonta, J., & Andrews, D. A. (2007). Risk-need-responsivity model for offender assessment and rehabilitation. Rehabilitation, 6(1), 1-22.

Caldwell, M.F. (2002). What we do not know about juvenile sexual reoffense risk. Child Maltreatment, 7(4), 291- 302.https://doi.org/10.1177/107755902237260

Referentielijst

(37)

Cense, M. (2012). Andere Cultuur, Andere Grens? Kind en Adolescent, 33(4) 264-270.

Craig, L., Lindsay, W. R., & Brown, K. D. (Eds.). (2010). Assessment and treatment of sexual offenders with intellectual disabilities: A handbook. Chichester: Wiley - Blackwell.

De Beuf, T.L.F., De Ruiter, C. & De Vogel, V. (2018). Krachten en kwetsbaarheden bij jongeren, gestructureerde risicotaxatie met de START:AV. Kind en Adolescent Praktijk, pg. 28-34.

Delfos, M., Groot, N. (2018) Autisme vanuit een ontwikkelingsperspectief. Amsterdam, Nederland: SWP.

Edwards, J., & Beech, A. (2004). Treatment programmes for adolescents who commit sexual offences: Dropout and recidivism.

Journal of Sexual Aggression, 10(1), 101-115.https://doi.org/10.1080/13552600410001670946

Eijgenraam, K. en anderen. (2014). Toelichting bij Instrument Risicotaxatie Seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Finlay, W. M. L., & Lyons, E. (2001). Methodological issues in interviewing and using self-report questionnaires with people with mental retardation. Psychological Assessment, 13, 319-335.

Griffiths, D. M., & Fedoroff, P. (2014). Persons with Intellectual Disabilities and Problematic Sexual Behaviors. Psychiatric Clinics of North America, 37, 195-206.

Referentielijst

(38)

Hayes, S. C. (2010). Developmental pathways in Intellectually Disabled Sexual Offenders. In L. A. Craig, W. R. Lindsay, & K. D.

Browne (Eds.). Assessment and treatment of sexual offenders with intellectual disabilities: A handbook (pp. 37 - 46).

Chichester: Wiley-Blackwell.

Hellemans, H., Vermeulen, P., Conix, G., & Lameillieure, L., de (2006). Seks@autisme.kom

Hendriks, J. & Bijleveld, C. (1999). Jeugdige zedendelinquenten: verschillen tussen groeps- en alleenplegers. Delikt en Delinkwent, 29, 722-736.

Hendriks, J., & Bijleveld, C. (2005a). Recidive van jeugdige zedendelinquenten na residentiële behandeling. Tijdschrift voor Seksuologie, 29(3), 150-160

Hendriks, J., & Bijleveld, C. (2006). Female adolescent sex offenders: An exploratory study. Journal of Sexual Aggression, 12(1), 31-41.https://doi.org/10.1080/13552600600568937

Heestermans, M. C., Bogaard, K. J. H. M., & Embregts, P. J. C. M. (2015). Gezegd of gezwegen: Diagnostiek bij seksueel misbruik van en door mensen met een verstandelijke beperking. Gennep: Dichterbij Kennisn@.

Hissel, S., Bijleveld, C., Hendriks, J., Jansen, B., & Collot d'Escury-Koenings, A. (2006). Jeugdige zedendelinquenten:

specialisten, generalisten en 'first offenders'. Tijdschrift voor Seksuologie, 30, 215-266.

Huls, F.W.M., Schreuders, M.M., Horst-van Breukelen, M.H. ter, & Tulder, F.P., van (2000). Criminaliteit en Rechtshandhaving. Den Haag: Ministerie van Justitie WODC.

Referentielijst

(39)

Kubik, E.K., Hecker, J.E., & Righthand, S. (2003). Adolescent Females Who Have Sexually Offended: Comparisons with

Delinquent Adolescent Female Offenders and Adolescent Males Who Sexually Offend. Journal of Child Sexual Abuse, 11(3),63- 83. DOI: 10.1300/J070v11n03_04.

Lindsay, W. R. (2009). Assessment of offence-related issues. In: W. R. Lindsay (Ed). The treatment of sex offenders with developmental disabilities (pp. 13-34). Chichester: John Wiley & Sons.

Lindsay, W. R., & Taylor, J. L. (2009). The assessment of treatment related issues and risk in sex offenders and abusers with intellectual disability. In A. R. Beech, L. A. Craig & K. D. Browne (Eds.), Assessment and treatment of sex offenders: a handbook (pp. 217-235). Chichester: John Wiley & Sons.

Lindsay, W. R., Law, J., Quinn, K., Smart, N., & Smith, A. H. (2001). A comparison of physical and sexual abuse: histories of seuxal and non-sexual offenders with intellectual disability. Child Abuse & Neglect, 25, 989-995.

Lindsay, W. R. Smith, A. H. W., Law, J., Quinn, K., Anderson, A., Smith, A., & Allen, R. (2004). Sexual and nonsexual offenders with intellectual disabilities: A comparison of characteristics, referral patterns, and outcome. Journal of Interpersonal Violence, 19, 875-890.

Lösel, F., & Schmucker, M. (2005). Effects of sexual offender treatment. Journal of Experimental Criminology, 1, 117- 146.

Referentielijst

(40)

Mathews, R., Hunter, J. A., & Vuz, J. (1997). Juvenile female sexual offenders: Clinical characteristics and treatment issues.

Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment, 9(3), 187-199. Doi: https://doi.org/10.1007/BF02675064

Mathews, R., Matthews, J. K., & Speltz, K. (1989). Female sexual offenders: An exploratory study. Orwell, VT: Safer Society Press.

Murphy, G. (2007). Intellectual disabilities, sexual abuse and sexual offending. In A. Carr, G. O’Reilly, P. Noonan Walsh, & J.

McEvoy (Eds.), Handbook of Intellectual Disability and Clinical Psychology Practice (pp. 831-866). London: Routledge.

Nathan, P., & Ward, T. (2002). Female sex offenders: Clinical and demographic features. Journal of Sexual Aggression, 8(1), 5- 21.

Nijhof, K., & Engels, R. (2015). Meisjes in zorg: Signalering, preventie en behandeling (1e ed.). Amsterdam, Nederland: SWP.

Rasmussen, L.A. (1999). Factors related to recidivism among juvenile sexual offenders. Sexual Abuse, 11(1), 69-85.

https://doi.org/10.1177/107906329901100106

Righthand, S., & Welch, C. (2001). Juveniles who have sexually offended. Washington: OJJDP.

Scharloo, A. (2016). Handleiding taxatiegesprek bij vermoedens van seksueel misbruik en mishandeling.

Schippers, G.M. & de Jonge, J. (2002). Motiverende gespreksvoering. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 57, 250-265.

Referentielijst

(41)

Sinclair, N., Booth, S. J., & Murphy, G. (2002). Cognitive behavioral treatment for men with learning disabilities who are at risk of sexual offending. Canterburry: Tizard Centre, University of Kent.

Slotboom, A., Bekkum, A.H. van, Wijkman, M.D.S., Jong, R. de, Hendriks, J. (2014) Preventie van seksueel misbruik in de residentiële jeugdzorg: Een onderzoek naar revictimisatie en daderschap. Vrije Universiteit Amsterdam

Ternes, M., & Yuile, J. C. (2008). Eyewitness memory and eyewitness identification performance of adults with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21, 519 - 532.

Thompson, D., & Brown, H. (1997). Men with intellectual disabilities who sexually abuse: A review of the literature. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 10, 140-158.

Weinrott, M.R. (1996). Juvenile sexual aggression: A critical review. Boulder CO: of Colorado.

Wijk, A.P. van Doreleijers, T.A.H., Bullens, R.A.R., Ferwerda, H.B., & Beke, B.M.W.A. (2000). Een verkennend onderzoek naar jeugdige zedendelinquenten. Arnhem/Amsterdam: Advies- en Onderzoeksgroep Beke/Vrije universiteit Amsterdam.

Referentielijst

(42)

VRAGEN

(43)

Take-home message

(44)

Referentielijst Bedankt

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

bondige informatie over seksueel misbruik: strafbaar seksueel gedrag, seksueel misbruik van kinderen, jongeren en volwassenen, seksueel misbruik op de werkvloer en plegers

Het komt voor dat bestuurders geneigd zijn om incidenten rondom seksueel grensoverschrijdend gedrag in de doofpot te stoppen, bang voor het imago van de club en in de hoop dat het

De meeste verbeterplannen bestonden uit het bewerkstelligen van meer toezicht binnen de instelling, het voorlichten van de medewerkers en het streven naar betere risicotaxatie

Wel geeft het aan dat allochtone jongeren relatief minder ervaring, negatievere attitudes, ‘willingness’ en een lagere descriptieve norm ten aanzien van de ‘traditionele

Uit het onderzoek komt naar voren dat de bewijsproblemen rond de kennelijke leeftijd zijn opgelost omdat vervolgd wordt voor bezit, vervaardigen of versprei- den

Bij een vermoeden van grensoverschrijdend gedrag neemt het vermeende slachtoffer en/of de ouders/verwanten al dan niet samen met de vertrouwenspersoon contact op. met de politie

Indien de tuchtcommissie van oordeel is dat de in de klacht beschreven overtreding niet door de betrokkene is begaan, stelt de tuchtcommissie in zijn oordeel

We kunnen constateren dat er in de jaren vijftig ruimschoots aandacht was voor het probleem van de seksualiteit in de tehuizen. Tal van publicaties, ook binnen