Boekverslag Nederlands Een schitterend gebrek door Arthur Japin
Boekverslag door een scholier 3e klas vwo
2314 woorden 12 jaar geleden
5,6
5 keer beoordeeld
Auteur Arthur Japin
Genre Psychologische roman,
Geschiedenis Eerste uitgave 2003
Vak Nederlands
Samenvatting
Het boek gaat over Casanova, de ultieme vrouwenversierder, en zijn eerste jeugdliefde Lucia.
Het boek begint op het moment dat Lucia 15 is. Ze heeft een onbezorgde jeugd gehad op het platteland.
Haar ouders zijn in dienst bij gravin van Montereale, die Lucia tante noemt. Ze wonen in haar tweede huis vlakbij Venetië in het plaatsje Pasino en hebben een heerlijk leven. Op een feest dat de gravin geeft ontmoet Lucia de oudere Giacomo Casanova. Ze worden verliefd. Casanova moet voor een paar maanden naar Venetië en belooft dat als hij terug is zij zullen huwen. Maar zover komt het niet.
Lucia krijgt de pokken. “Het kost mij moeite de ravage te beschrijven die ik op mijn spiegelbeeld aantrof.
Laat het genoeg zijn te weten dat ik mijzelf er niet in herkende. Rood en strakgespannen huid werd aangemaakt over wat een grote open wond moet zijn geweest. Deze verse aangroei zou mettertijd helen, zij het onregelmatig met diepe putten en dikke bobbels. Mijn linkeraanzien was echter door
samentrekkende littekens onherstelbaar verwoest.” Ze besluit Giacomo op te geven omdat ze denkt zijn geluk in de weg te staan met haar gebrek. Ze vlucht.
Na veel reizen komt ze aan in Bologna waar ze in dienst treedt bij een echtpaar dat wetenschappelijk onderzoek verricht. Via hen komt Lucia, die voortaan door het leven gaat als Galathee de Pompignac, in contact met de mooie Franse wetenschapper Zelide Montmorency. Met Zelide reist ze 4 jaar mee als secretaresse totdat Zelide in Venetië sterft. Galathee komt weer alleen te staan. Ze vertrekt naar
Amsterdam waar zij prostituee wordt. Ze besluit haar gebrek te sluimeren en dus een voile te gaan dragen.
Dit heeft niet alleen tot gevolg dat mannen haar mysterieus vinden en ze haar vaste, behoorlijke klanten zelf kan uitkiezen maar ook dat ze zich eindelijk vrij en onbevooroordeeld voelt.
Totaal onverwacht komt zij Casanova tegen. Allebei hebben ze een andere naam genomen, waardoor Giacomo de gesluierde Galathee niet herkent, andersom is dit wel het geval. Galathee wil voor beiden afrekenen met het verleden en zorgt ervoor dat Giacomo haar zonder sluier ziet als Lucia van vroeger.
Giacomo schrikt van haar uiterlijk: “Arme Lucia, zij is niet ronduit lelijk geworden, maar iets wat nog veel erger is: weerzinwekkend! Hoe hartverscheurend is het wat wij hebben liefgehad, vertrapt te zien”.
Na deze opheldering heeft ze het gevoel dat ze beiden niet meer verlangen naar wat er vroeger was en vertrekt ze (zwanger van Giacomo) naar Amerika met de enige klant die haar zonder sluier heeft gezien.
Het verhaal eindigt op het moment dat de Amerikaanse kust in zicht is, met de woorden: “Ik heb losgelaten. Ik ben niet onder gegaan…”
Personages
In en schitterend gebrek is Lucia de ikverteller. Haar hele levensverhaal wordt consequent vanuit haar perspectief verteld. Daardoor is zij duidelijk de hoofdpersoon van de roman en als personage veel belangrijker dan Giacomo Casanova.
Lucia is aan het begin van het boek een mooi, jong meisje. Ze is heel onbezorgd en zoals ze zelf zegt had ze geen idee van grenzen, in Pasiano bestonden geen gevaren. Ze heeft geen reden om te denken dat het op de rest van de wereld anders was. Dit maakt haar heel naief. En ze heeft een vertekend beeld van de wereld buiten de hare. Ze noemt de gravin tante en heeft geen idee van de verschillen in de wereld. Beetje bij beetje wordt dit haar duidelijk gemaakt en de grootste les en daarbij de grootste verandering in haar leven is natuurlijk het weglopen van Giacomo door de pokken en met een ‘lelijk’ uiterlijk zomaar pats boem de echte wereld in geslingerd worden. Ze slikt alle afwijzingen en gaat moedig door: Een van de
moeilijkheden van haar uiterlijk was het vinden van werk. “Bij een overdaad aan mooie meisjes heeft niemand voorkeur voor een lelijke. Ik moest dus andere kwaliteiten tonen. Door me harder in te zetten dan de rest, minder geld te vragen en meer te slikken, lukte het me keer op keer ergens te worden
aangenomen. Daarbij liet ik vernederingen en handtastelijkheden over mijn kant gaan. Wat een ander te ver zou gaan leerde ik aanvaarden, een les die mij later goed van pas zou komen. [...] Als ik er nu aan terugdenk begrijp ik eigenlijk niet hoe het mogelijk was dat ik moed hield, maar zo ging het. Ik was jong en dan kunnen zelfs de droevigste mislukkingen je verder brengen.”
Als zij bij Zelide intrekt leert zij beetje bij beetje van zichzelf te gaan houden. Zelide luistert naar haar en hecht waarde aan haar mening. Als Zelide sterft wordt ze weer in het diepe gegooid en om aan geld te komen wordt ze prostituee. Hierbij is haar minderwaardigheidscomplex groot maar aan de andere kant zijn er nog wel mannen die haar willen, ze kijkt over hun uiterlijk heen. Als ze de voile gaat dragen wordt ze een stuk zekerder van zichzelf: de mensen beoordelen haar niet meer op haar uiterlijk, maar kijken naar haar innerlijk. Dit vindt ze heerlijk, eindelijk hoeft ze niet meer over haar grenzen heen te gaan om gewaardeerd te worden. Aan het eind van het boek sluit ze haar verleden af en kan doorgaan met haar toekomst.
Ik vind niet dat Lucia (Galathee de Pompignac) heel erg verandert in het verhaal, qua uiterlijk natuurlijk wel maar qua innerlijk vind ik het opvallend meevallen. Ze blijft, vind ik, met dezelfde idealen als toen en met dezelfde nieuwsgierigheid als in haar jeugd verkent ze de wereld. Dit vind ik heel knap ik kan mij goed voorstellen dat je verbitterd wordt met zoveel afwijzingen, maar dit wordt ze niet, vind ik. Wat wel
veranderd is haar vertrouwen in mensen en vooral ook in mannen. In haar jeugd vertrouwde ze iedereen blind en is spontaan tegen nieuwe mensen, maar later in het boek durft ze dat niet meer en kijkt ze eerst de kat uit de boom.
Naast Lucia/Galathee is Giacomo Casanova een minder uitgewerkt personage. Hij paradeert weliswaar opzichtig gekleed als 'le Chevalier de Seingalt' door Amsterdam met het air van een onweerstaanbare vrouwenveroveraar, maar in de ontmoetingen met Galathee is daar weinig van over. Hij zit vol zelfbeklag:
door het 'verraad' van Lucia heeft hij nooit meer in de liefde van vrouwen kunnen geloven. Zelfs betwijfelt hij of iemand hem ooit werkelijk heeft liefgehad. Soms is hij onzeker en praat dan enigszins tobberig over de liefde. Hij is bang het respect van de ander te verspelen.
Als hij de gehavende Lucia terugziet in het bordeel, is hij in tranen, ervaart hij zelfverwijt en schuldgevoel.
Hij beseft dat hij haar tekort heeft gedaan. Maar als puntje bij paaltje komt, blijkt hij toch een zeer egocentrische en onsympathieke figuur.
Tijd
Het verhaal speelt zich af in de late middeleeuwen, vanaf 1742 tot ongeveer 1787 als Lucia haar dagboek beëindigt. De tijden worden aangegeven in het boek, maar je merkt ook goed dat het zich in de 18e eeuw afspeelt. De maskers in Venetië worden nog op straat gedragen, de gevangenis heet ‘het spinhuis’ en de vrouwen hebben een lagere positie dan de mannen.
Het boek is niet-chronologisch geschreven. Het boek begint met dat Lucia uitlegt dat zij kan liefhebben.
Aan het einde van het boek kom je erachter dat Lucia haar levensverhaal aan haar dochter schrijft. Ze schrijft aan haar dochter hoe zij heeft kunnen liefhebben door verhalen te vertellen, die zijn niet op chronologische volgorde. Ze begint met dat ze Monsieur de Seingalt tegen komt, daarna gaat ze terug naar haar jeugd waar ze Giacomo ontmoet. Die twee verhalen schommelen door elkaar heen, om haar dochter uit te leggen hoe zij kan liefhebben. Dan is er nog een chronologische flashback. Dat is de tijd waarin Lucia wegloopt van huis en uiteindelijk in Amsterdam terechtkomt.
Ruimte
Het verhaal speelt zich in veel verschillende ruimtes af. Het speelt zich af in Amsterdam en in verschillende plaatsen in Italië. Dit is belangrijk voor het verhaal want in de verschillende steden waar Lucia komt gelden verschillende gewoontes, culturen en normen en waarden die haar gedrag bepalen De ruimtes zijn belangrijk voor het verhaal, maar zijn niet het onderwerp. Ze geven de sfeer aan en dit heeft vaak ook betrekking op de stemming van de hoofdpersoon.
Een voorbeeld is als ze als model (levend lijk) voor studenten staat (een van haar kortdurende baantjes). In de ruimte wordt alles heel vies beschreven met lijken enzovoorts. Daardoor is de sfeer ook erg naar. Zo voelt Lucia zich op dat moment ook: minderwaardig en naar.
Als Giacomo en Lucia elkaar voor het eerst ontmoeten is het in een rustige omgeving op het landgoed van de gravin. Mooi uitzicht, het is vakantie kortom een goede plek en moment om verliefd te worden, Lucia is op dat moment nog onbezorgd en vrolijk.
Ook de plaats in het bordeel bij het vuur waar ze Giacomo weer ontmoet als de echte Lucia, inclusief gebrek, wordt erg beeldend beschreven, je kan haar bijna zien zitten in haar oude lappen jurk in een donker hoekje. De sfeer van dit hoofdstuk voelt dan ook een beetje schemerig en duister, net als de ruimte is.
Perspectief
Het verhaal wordt verteld vanuit het ik-perspectief. Je maakt alles mee door de ogen van Lucia. Je leest over haar gevoelens en gedachten. Dit zorgt ervoor dat het mogelijk om je goed in haar te verplaatsen en erg met haar meeleeft.
Thema
Ik denk dat het thema liefde en uiterlijk is. Die twee dingen hebben ook weer verband met elkaar in het boek, omdat Lucia door haar veranderde uiterlijk haar grote liefde opgeeft. Ik denk dat Lucia, na de pokken en het verlaten van Giacomo wat haar leven heeft beïnvloedt, moest leren liefde te kennen met
haar nieuwe uiterlijk. Japin wil denk ik duidelijk maken dat liefde veel verschillende kanten kan hebben, en dat uiterlijk niet bij al die kanten een rol hoeft te spelen. Ik denk dat hij daarom ook haar prostituee laat worden, ze moest leren dat haar uiterlijk invloed kan hebben op liefde, maar dat het liefde niet hoeft uit te sluiten. Als ze gesluierd gaat krijgt ze meer aandacht en dus liefde zonder haar uiterlijk te tonen. Maar uiteindelijk wordt ze oud met de man die haar uiterlijk heeft gezien en wordt duidelijk dat liefde ook mogelijk is op basis van innerlijk en niet alleen van uiterlijk.
Titel
De titel heeft meerdere betekenissen die in het boek voorkomen. De eerste komt in het begin van het boek voor als de liefde tussen Giacomo en Lucia opbloeit. Giacomo en zijn broer hebben het dan over Lucia, dat ze beeldschoon en geweldig is. “Er is alleen een gebrek, zij is 14 jaar oud.”, zegt Giacomo dan, waarop zijn broer antwoordt: “Wat een schitterend gebrek!”. In het boek beschrijft Lucia haar littekens als een gebrek, maar aan het einde van het boek heeft ze door haar uiterlijk heel veel dingen geleerd. Ze is daardoor een sterke vrouw geworden die kan liefhebben. Ook draagt ze een voile om haar gebrek te verbergen, dit zorgt ervoor dat mannen haar juist mooi vinden. Het komt er dan op neer dat haar gebrek een schitterend gebrek is!
Schrijfstijl
Het boek is heel mooi geschreven. Het is niet moeilijk geschreven, terwijl het zich in de achttiende eeuw afspeelt, toen er heel andere woorden werden gebruikt. "Zo zijn er altijd wel enkele opgeschoten jongens te vinden, die door verwensing en beschimping van de gevangen indruk hopen te maken op hun
verloofdes, want vreemd genoeg bestaan er wichtjes op wie zoiets werkt."
Ook worden er soms Franse en Italiaanse woorden gebruikt. Daarvoor hoef je geen Frans of Italiaans te kunnen want daar lees je overheen, of het zijn zulke bekende woorden die over het algemeen iedereen wel kent.
‘‘Ik stel je voor als mijn nichtje...” Hij glom van voorpret. “... Je vous presente ma niece, Galathee de Pompignac!"
Ik vind het goed dat de schrijfstijl erg met de tijd van het verhaal overeen komt. De indruk over hoe het in de achttiende eeuw was wordt heel erg verduidelijkt door het boek. De sfeer, het landschap en de
industrie van die tijd worden heel goed beschreven. Dit maakt heel veel uit voor het medeleven die ik had voor de hoofdpersoon. In die tijd was de samenleving en de gewoontes van mensen zo anders, dat als de sfeer niet goed word beschreven, het verhaal niet meer klopt. Ik vind de woordkeuze heel mooi, maar niet verrassend. De woordkeuze hoort namelijk heel erg bij die tijd.
Mening
Een schitterend gebrek vond ik in een woord prachtig. De verhaallijn vond ik erg mooi, omdat deze over echte, rauwe liefde gaat. De hoofdpersoon offert zich op voor haar grote liefde en heeft het hierdoor niet altijd even makkelijk. Toch weet zij zich te redden en eindigt zij gelukkig. De manier van schrijven vond ik ook super. Uitgebreide omschrijvingen zodat je het echt voor je kon zien. De dialogen en filosofische gedachten vond ik ook interessant om te lezen. Ze gaven je een inzicht op een heel andere manier van denken en zetten je daardoor ook aan het denken. Ze zaten moeilijk maar toch logisch in elkaar wat het geheel ook indrukwekkend maakte. Wat ik erg leuk vind is dat het verhaal vanuit het perspectief is
geschreven van de eerste liefde van Casanova. Je komt door haar verhaal ook een beetje te weten wie hij is, en hoe zij hem kende. Dat is namelijk een heel ander verhaal dan dat iedereen kent. Ook vind ik het heel ontroerend dat ze haar levensverhaal aan haar dochter richt, om haar liefde voor Giacomo, en de liefde
waarmee zij is gemaakt uit te leggen. Ik vind het een heel ontroerend boek. Het levensverhaal is zo meeslepend en bijzonder.
Een van de beste boeken die ik ooit gelezen heb.
