Beleidsplan 2021-2025:
Vernieuwing en Revitalisatie
Protestantse Gemeente Agnus Dei te Waalre
Versie 1.0 (1 april 2021)
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord 3
I. Inleiding 4
II. Analyse van kansen voor de kerk 7
III. Ons streven 9
IV. Waarom: Het verhaal: Gods woord overdenken 10
V.
Wie: Met de ander optrekken12
VI.
Waar: De plaats13
VII. Organisatie: Hoe maken we dit mogelijk? 17
VIII. Samenwerking met buurgemeenten 19
IX. Begroting 21
Overzicht werkvelden
Het verhaal/
Gods woord
Wie De plaats De organisatie Samenwerking met
buurgemeenten Omzien naar elkaar/met
de ander optrekken
Zaken mogelijk maken
Samen sterker
VOORWOORD
Als gemeenteleden van de Agnus Dei-gemeente voelen we ons gedragen door ons vertrouwen op God: God die er was, die er is en er altijd zal zijn. In onze kerkgemeenschap proberen we elkaar te inspireren en te steunen in ons geloof en in ons leven: de kerk is een werkplaats voor de ziel. Maar we willen meer: we willen als geloofsgemeenschap ook een lichtpunt voor de wereld zijn en laten zien wat Jezus ons heeft voorgeleefd door een zorgzame gemeente te zijn in ons eigen dorp en in de wereld rondom ons. Daartoe willen we in de komende vijf jaar een aantal concrete stappen zetten om als kerkelijke gemeenschap meer naar buiten te treden en onze rol in de Waalrese gemeenschap te vervullen via een aantal doelgerichte activiteiten.
In dit beleidsplan 2021 – 2025 zijn de doelstellingen en plannen voor de komende jaren geformuleerd; plannen die erop gericht zijn om een inspirerende en warme gemeente te zijn, voor onszelf en voor de mensen rondom ons.
F. Borger, predikant
P.J. van der Zaag, voorzitter namens de kerkenraad
I. INLEIDING
Werkplaats voor de ziel
Kerk in Waalre
De Agnus Dei-kerk is een van de vier kerken die Waalre rijk is. Met de Willibrorduskerk in Waalre-Dorp, de O.L.V.-presentatiekerk in Aalst en de Anglicaanse kerk in De Pracht zijn dit de zichtbare plekken van het christendom in het dorp. Dit betekent dat niet iedereen hier een huis en onderdak vindt. In Eindhoven bestaat een veelkleurig palet van christelijke kerken van allerlei denominaties en nationaliteiten. Zij weerspiegelen daarmee de veelkleurigheid van de regio Eindhoven, waar veel expats hun onderdak vinden bij de diverse grote ondernemingen en ook veel vluchtelingen een veilige plek hebben gevonden. Hetzelfde geldt voor Waalre, er wonen hier zeventig nationaliteiten. Die veelkleurigheid laat zich kerkelijk alleen zien in de Anglicaanse, Engelssprekende kerk in De Pracht.
De geschiedenis van de Agnus Dei-gemeente is in eerste instantie terug te voeren op de Hervormde Kerk, die eind jaren vijftig de Agnus Dei-kerk bouwde, tien jaar later gevolgd door de bouw van de kosterwoning en pastorie. Vanaf 1978 is de Gereformeerde Kerk daarbij gekomen. In 1982 werd het een ‘Samen op Weg’-gemeente.; in datzelfde jaar werd het bestaande kerkgebouw fors uitgebreid. In het samengaan van protestantse kerken, Hervormd, Gereformeerd en Evangelisch-Luthers, was Waalre een voorloper in Nederland.
De kerk vergrijst. Dat is een landelijke trend, waar ook de PKN-gemeente van Waalre niet aan ontkomt. Kerk en religie hebben het moeilijk in de media en in de publieke ruimte. Voor een deel ligt dit aan de media en voor een deel ligt dit aan de kerk zelf. De kerk is vaak enkel nog verontschuldigend aanwezig: sorry dat wij bestaan. Daarmee doet de kerk, ook die van Waalre, zichzelf tekort. De laatste jaren zijn we actief naar buiten gaan treden. In de plaatselijke krant, de Schakel, en in het Eindhovens Dagblad. Dat heeft erin geresulteerd dat de AD-kerk als ‘merk’
bij velen wel bekend is. Daarnaast communiceren we veel via de nieuwe website van de kerk.
En dat is ook nodig. Het blijkt dat met een afnemende kennis van kerk en religie mensen nog maar nauwelijks weten wat er zich binnen de kerkmuren afspeelt. Er is dus een herbezinning op onze traditie nodig. Een traditie die bijv. bij begrafenissen heel waardevol blijkt, al was de generatie van de kinderen daarmee het contact verloren. De verhalen van de Bijbel staan daarbij centraal, maar zij vragen om nieuwe taal en nieuwe vormen. Die taal en vormen worden ons van alle kanten aangereikt. Het enige wat van ons gevraagd wordt, is ze eigen te maken. En daarmee een onderzoek te starten naar wat ons ten diepste bezielt en in beweging brengt.
De cultuur in Eindhoven is sterk bèta-gericht. Dat heeft tot consequentie dat mensen over het algemeen sterker in structuren denken dan in verhalen. Daar ligt een uitdaging en opdracht voor de kerkelijke gemeente. De basis van de Bijbel is narratief, verhalend. En de geschiedenis
die daaruit voortkomt ook. Het gebouw van de kerk, de traditie wordt in stand gehouden door de structuur, door de uitspraken, en hoe er in de geschiedenis is geloofd. Maar deze structuur staat sinds de jaren zestig in de kerken onder druk. Mensen ervaren die als te dwingend en te institutioneel. Dat geldt ook voor de kerk van Waalre.
We hebben dus te maken met een weinig narratieve omgeving, met daarin een verbrokkelende structuur. Wat overblijft zijn de verhalen. Van Schepping, van Uittocht, van Wetgeving en leren, van Profetie, en van Jezus die de belichaming van dit alles is geworden. In een westerse cultuur die deze verhalen niet meer kent, ligt nu de taak ze op te delven en opnieuw te verwoorden met het doel aan het leven opnieuw betekenis te geven. Omdat ze de basis vormen voor onze humaniteit en voor ons samenleven, omdat ze de kern zijn van de geloofsgemeenschap. Zie daar een opdracht voor de komende jaren. De kerk, ook de kerk van Waalre kan dit niet alleen.
Sterker nog: veel van de competenties voor het vertellen liggen inmiddels buiten de gemeente.
Dat noodzaakt ons meer dan ooit de verbinding aan te gaan. Relaties te leggen en over en weer vragen te stellen. Mens, waar ben je? Waar hoop je op? Hoe zie jij de toekomst? Wat durf je te geloven? Waar brandt jouw vuur?
II. ANALYSE VAN KANSEN VOOR DE KERK
De kerkelijke gemeente van Waalre wordt kleiner en volgt daarmee een landelijke trend. Maar dat is niet het enige waarmee we te maken hebben. Laten we kijken naar wat deze gemeente in huis heeft:
een kerkgebouw midden in het dorp, een pastorie, een verhuurde kosterswoning en een ruime tuin.
Veel mensen weten hun weg ernaar te vinden. Alhoewel ook blijkt dat veel mensen die door de week een zaal huren nauwelijks nog weten dat een kerkgemeenschap hier zijn plek vindt. Hoe benutten we opnieuw dit goed dat voor velen een goed bewaard geheim blijkt te zijn?
We hebben bekeken hoe het kerkgemeenschappen elders in Nederland en daarbuiten lukt om opnieuw een vitale gemeente te worden en te groeien. Inspiratiebronnen daarvoor waren:
1. Jacobine Gelderloos: In haar boek Sporen van God in het dorp luidt haar advies: keer de blikrichting om. Kerkgang en kerkelijke betrokkenheid nemen af; te vaak zijn kerken bezig om te overleven. Ze schrijft: ‘Hoe kan kerkelijke verlegenheid overwonnen worden? Dat vraagt om een contextuele benadering. Letterlijk en figuurlijk de dorpskerk verlaten en buiten rondkijken om te zien wat er wel en niet gebeurt. Wat houdt mensen bezig en wat kan een kerk daarin bieden vanuit een oprechte betrokkenheid bij hoe het mensen vergaat?’
2. Een onderzoek binnen het bisdom Durham (Engeland) van de Anglicaanse kerk onder 260 kerken liet zien dat het kerkbezoek in zes jaar tijd met 16% was gedaald. Opmerkelijk genoeg waren er ook 25 gemeenten waar het kerkbezoek juist flink was gestegen. Deze
waarnemingen vormden de start van een groot vervolgonderzoek door Robert Warren, staflid van de Church of England. Hij vond de belangrijkste ijkpunten van bloeiende gemeenten. Een gezonde gemeente:
• is bewogen door het geloof; mensen hebben het erover en voelen zich door hun geloof geïnspireerd;
• richt zich naar buiten, om ook anderen ten dienste te staan en om hen de kracht van het geloof en evangelie te laten ervaren;
• gedraagt zich als een gemeenschap, is als een familie;
• heet nieuwelingen niet alleen welkom, maar laat ze ook volop participeren.
3. Bij een recent Ipsos–onderzoek in Nederland naar de toekomst van kerken werd ook gesproken met predikanten van gemeenten die stabiel zijn of zelfs groeien. De gemeenschappelijke delers van die gemeenten? Sterk leiderschap, een eenduidige positionering, maatschappelijke relevantie en de omarming van diversiteit. En het belangrijkste: veranderingsgezindheid.
4. Ervaring uit USA, speciaal gericht op Jongeren en Jong Volwassenen: Kara Powell, Jake Mulder, Brad Griffin: “GROWING YOUNG”. Hoe bevorderen we interactie tussen generaties uitgaande van win-win, met als doel de aanwezigheid van God te ervaren en uit die ervaring een leven te leiden van dienstbaarheid? Zeven kenmerken bleken relevant om rekening mee te houden:
a. Geef jongeren verantwoordelijkheid.
b. Verplaats je in hun leven.
c. Ga ervan uit dat ook jongeren betekenis willen geven aan hun leven.
d. ‘Warm is the new Cool’.
e. Betrek jongeren, maar investeer ook in relaties met hun ouders.
f. Focus op de samenleving, maak je dorp een betere plek om te leven, omarm diversiteit.
g. Geef jongeren een eigen plek in de kerk.
Hier kan ook de PKN-organisatie Jong Protestant ons verder op weg helpen.
III. ONS STREVEN
Uit al deze ervaringen is bij ons een profiel gegroeid dat aansluit op de heldere en recente PKN- visienota Van U is de toekomst – Ontvankelijk en waakzaam leven in genade van ds. René de Reuver.
Dat profiel is door de kerkenraad omarmd als profiel voor onze Agnus Dei-kerk, en kan in hoofdlijnen geformuleerd worden als:
• Geloofsbezieling is en blijft de brandstof voor de energie van de gemeente.
• We streven ernaar in de kerkelijke gemeenschap te leven als een familie, waarin oprechte relaties bestaan. Ieder gemeentelid doet ertoe, de trouwe gemeenteleden en de
gemeenteleden die we graag vaker willen zien.
• De blikrichting van de gemeente gaat veranderen van naar binnen gericht tot zowel naar binnen als naar buiten gericht. Als gemeente zijn we betrokken bij wat er gebeurt in de lokale samenleving. Wij willen een warm licht in en voor de wereld zijn.
• We scheppen ruimte voor iedereen. We willen anderen het gevoel geven welkom te zijn, niet alleen in de kerkdiensten. En we blijven ons verbinden met katholieke en migranten-
christenen.
Dit basisprofiel heeft bewezen te kunnen leiden tot kerkelijke gemeenschappen die de afbrokkeling trotseren. De kerkenraad werkt dit verder uit en probeert een invulling te vinden die relevant is voor onze situatie in Waalre. Daarmee zijn we op weg; hoe we hiermee verder willen komen is verwoord in dit beleidsplan.
IV. GODS WOORD OVERDENKEN
Op zoek naar inzicht
Het verhaal
Waar komen we als geloofsgemeenschap vandaan? En waar gaan we naar toe? Welk beeld hebben we van ons als kerk in de toekomst? Welk verhaal heeft hier altijd geklonken? En hoe vertellen we dat verhaal nu?
Kerkdiensten
- Om beter aan te sluiten bij nieuwe en andere generaties gelovigen heeft de kerkenraad besloten dat ieder maand de derde zondag van de maand de dienst anders wordt ingevuld. De dienst begint niet om 10 uur maar later, mogelijk ’s middags. De dienst is zo opgezet dat er veel ruimte is voor input van de aanwezigen, ook van kinderen, en verloopt via een ander rite. Zo kan er geput worden uit de tradities van gemeenschappen als Iona of Taizé om samen te onderzoeken uit welke tradities we putten en hoe dat aansluit bij ons, hier en nu.
- Het afgelopen corona-jaar is al ingezet op het online beschikbaar maken van de kerkdiensten.
Inmiddels kan via de website van de kerk de dienst gevolgd worden. We willen dit systeem uitbreiden met nog twee camera’s zodat diensten (maar ook concerten – zie pag. 10) te volgen zijn voor diegenen die bijv. vanwege ouderdom, mobiliteit of afstand niet bij de dienst kunnen zijn.
- Het afgelopen corona-jaar is gebleken dat onze kerktuin een prima plek is om de dienst in voort te zetten (bij goed weer); dat willen we vaker en meer gaan doen.
- De inrichting van de kerkzaal is veranderd volgens Schotse (presbyteriaanse) traditie, zodat we elkaar aankijken en het liturgisch centrum het midden van de kerk is.
- Met ingang van 2022 willen we ieder kwartaal een bijzondere predikant uitnodigen, waarvoor we zelfs in het Eindhovens Dagblad zouden kunnen adverteren: kom luisteren naar de preek van die of die bekende predikant. Opdat mensen die de gang naar de kerk verleerd hebben, weer kunnen ervaren dat men bijzondere en inspirerende preken kan horen in de kerk.
Kerkdiensten en kinderen
- Kindernevendienst kinderen tot 12 jaar
• Iedere zondag is er ruimte voor kindernevendienst waar kinderen aan kunnen deelnemen tot 12 jaar. We vinden het belangrijk om kinderen kennis te laten maken met de basisverhalen van de bijbel. Dit doen we met behulp de methode Bible Basics. Soms werken we projectmatig meerdere zondagen aan één verhaal.
• Er wordt iedere maand een filmpje gemaakt dat geplaatst wordt op de website van de Agnus Dei-kerk en bedoeld is voor de kinderen. Hoofdrolspeler heet Sok. In de
weken die daarop volgen is er voor de kinderen een werkje te downloaden dat met het verhaal van die maand te maken heeft.
• De mensen die betrokken zijn bij de kindernevendienst, ontwikkelen gedurende het jaar activiteiten en betrekken hier waar nodig de dominee/pastorale
medewerkers/gemeenteleden bij.
- Oppasdienst (allerkleinsten)
Wij zorgen dat er een oppasdienst is voor de allerkleinsten opdat hun ouders ook naar de kerk kunnen. Hiervan wordt goed gebruik gemaakt.
- ADíos vanaf 12/13 jaar
• ADíos is er voor de jeugd vanaf 12/13 jaar en is één keer per maand. Er is een kleine kerngroep van zes jongeren die er bijna altijd zijn; soms nemen zij leeftijdsgenoten mee.
Thema’s als asielzoekers en het leven in een jeugdgevangenis komen voorbij; ook wordt geluisterd naar aansprekende muziek. Welke levensverhalen passen daarbij? Er worden excursies georganiseerd en eenmaal per jaar is er een gourmet-party. De ADíos-groep draagt soms ook bij aan een kerkdienst (toneelspel en muziek).
Kerkmuziek
- Kerkmuziek is naast het Woord in de Protestantse Kerk Nederland en ook in onze kerk van wezenlijk belang voor de eredienst. Om die reden heeft de Agnus Dei-kerk al vele jaren vakmusici die hiervoor zorgdragen. Dat continueren we.
- Om het belang van muziek te onderstrepen is een kerkraadslid muziek benoemd, die als coördinator op muziekgebied zowel voor de kerkmuziek als de AD-concerten (zie hieronder) functioneert.
- Het beleid van de kerkmusici is, naast het verzorgen van het orgelspel, dat gemeenteleden kunnen deelnemen aan een zanggroep zoals afgelopen jaar is gestart. Hierbij kan iedereen die graag wil zingen met enige regelmaat deelnemen. Dit willen we verder uitbreiden zodat op hoogtijdagen een wat grotere zanggroep muziek voor de dienst voorbereidt.
- Ook willen we een koor oprichten opdat dat gemeenteleden via deze vorm actief en gezamenlijk kunnen bijdragen aan de kerkelijke viering.
- Met enige regelmaat willen we thema-diensten organiseren met muziek van b.v. Iona, Taizé, Evensong, het oude en nieuwe liedboek, zodat de muziek en zang veelzijdig blijft.
- Samen met de kerkmusici willen we vernieuwen door verbreding van het muziekaanbod tijdens de erediensten; we denken daarbij aan het gebruik van andere muziekinstrumenten (piano, fluit, cello, ….) naast het kerkorgel.
AD-concerten
- Er wordt in onze kerk jaarlijks een reeks van orgel- en klassieke concerten gegeven. Door de werkgroep Muziek wordt onder aanvoering van het kerkenraadslid muziek een programma opgesteld. Het doel is concerten te organiseren van niveau die aantrekkelijk zijn voor muzikaal geïnteresseerde plaatsgenoten, waarbij o.a. kerkelijk geïnspireerde muziek opgevoerd wordt, maar zeker niet uitsluitend. Doelstelling is mensen op andere wijze de kerk te laten ervaren.
- De concerten worden verzorgd door (betaalbare) beroepsmusici en goede amateurs en worden maandelijks georganiseerd. Hieronder vallen twee orgelconcerten per jaar op het Flentrop-orgel door de organisten van de Agnus Dei-kerk en verder maximaal acht concerten met een
gevarieerd programma en afwisselende ensembles. De selectie ligt in handen van de werkgroep Muziek. De concerten worden georganiseerd voor de lokale gemeenschap.
V&T (voorheen Vorming en Toerusting)
• De leden van de commissie V&T organiseren activiteiten die te karakteriseren zijn onder de noemer ‘Geloof, maatschappij en cultuur’. Het doel is om bij te dragen aan geestelijk leven in ruime zin. De activiteiten richten zich op gemeenteleden maar ook op inwoners van Waalre en omgeving. Een voorbeeld van een succesvolle activiteit is het AD-café.
Gebruikmakend van het format van DWDD wordt 8 à 10 keer per jaar op zondagmiddag een bijeenkomst georganiseerd waar onze predikant in gesprek gaat met een of twee gasten. De gesprekken worden wordt omlijst door muziek en er is een bijdrage van een columnist. Het doel is om maatschappelijke thema’s te bespreken die relevant zijn voor onze gemeenschap.
De AD-café-bijeenkomsten richten zich nadrukkelijk op de lokale gemeenschap en zijn toegankelijk voor iedereen die geïnteresseerd is.
• Andere activiteiten van de commissie V&T zijn het Leerhuis, de ‘losse’ lezingen en bijvoorbeeld een jaarlijkse poëzie-bijeenkomst.
• Ook worden er activiteiten georganiseerd in samenwerking met de andere Kempenkerken, om zo een breder aanbod van mogelijkheden te bieden.
Filmwerkgroep
We werken samen met leden van de rooms-katholieke kerk in de Filmwerkgroep, waarbij maandelijks een film vertoond wordt op vrijdagavond in de kerkzaal. Na afloop is er
gelegenheid tot ontmoeting en gesprek; van deze mogelijkheid wordt veel gebruik gemaakt. Dit is een activiteit die relatief veel mensen van buiten de kerkgemeenschap trekt.
V. MET WIE?
Doelstelling: In de komende jaren wordt het zichtbaar zijn naar buiten een nog belangrijker punt van de inzet van de AD-kerk. Via een aantal activiteiten willen we meer naar buiten treden en waardevol zijn voor de Waalrese gemeenschap.
A. Pastoraat
Het doel van het pastoraat is:
– God inbrengen in de menselijke relatie: “God tevoorschijn luisteren”
– Ontfermen en bemoedigen zowel in het geloofsleven als in het dagelijkse maatschappelijke leven – Verbinding zoeken met de medemens zowel binnen als buiten de kerk
– Dragen van elkaars lasten
– Omzien naar elkaar (betrokken zijn op de medemens)
Vanaf het jaar 2000 functioneert er in de kerk een netwerk van contactpersonen. Aanvankelijk werkte dat goed als netwerk en ter ondersteuning van de predikant. In de loop van de jaren is het onduidelijker geworden hoe het netwerk functioneert.
Om helderheid te krijgen over wat er gebeurt en door wie, zijn we het afgelopen seizoen gestart met avonden waarop de contactpersonen ervaringen kunnen uitwisselen. Wat maken zij mee in het pastoraat? Waar zit de kracht en waar zit soms ook de verlegenheid? Hoe stemmen we verwachtingen op elkaar af? Hoe kunnen we het tekort aan pastoraal ouderlingen nieuwe invulling geven en het netwerk goed laten functioneren?
Eens per twee jaar organiseren we huiskamergesprekken. Deze vinden plaats in alle wijken van de kerk en worden georganiseerd door de wijkcoördinatoren en/of wijkcontacten.
De huiskamergesprekken zijn gericht op geloofsvorming en verdieping. Ze worden in principe geleid door de predikant.
De laatste jaren is ingezet op vernieuwing van het pastoraat. Eén van de acties die is ondernomen is de vorming van zingevingsbijeenkomsten. Het doel van deze bijeenkomsten is:
1. Onderzoeken hoe ons/mijn leven betekenis heeft;
2. Luisteren met aandacht naar de levenservaringen en verhalen van mensen;
3. Leren hoe we kunnen uitwisselen en delen wat ons zelf bezighoudt;
4. Reflecteren op verdiepende thema's die worden aangereikt, zowel op filosofisch, theologisch als maatschappelijk gebied.
Op dit moment lopen er vier à vijf zingevingsgroepen waar in een groep van zes tot acht deelnemers zingevingsvragen worden besproken. De groepen worden als zeer stimulerend ervaren en er sluiten ook mensen van buiten onze kerk aan. De groepen zijn met nadruk opengesteld voor iedereen die mee wil doen. Deze groepen worden geleid door een predikant, geestelijk verzorger, psycholoog of maatschappelijk werker/gezinstherapeut. We streven naar verdere uitbreiding van het aantal groepen.
De zingevingsbijeenkomsten richten zich op leden binnen maar ook op mensen buiten de kerk en hebben dus ook een maatschappelijke functie. Als kerk bieden we zo ook een antwoord op de toegenomen eenzaamheid.
Een denktank onderzoekt momenteel wat en hoe we als kerk nog meer kunnen doen. Er kan bekeken worden of wij als kerk iets kunnen bieden op gebied van zingeving en bedrijfsethiek aan mensen die werken op de High Tech Campus.
Jeugd en Jongerenpastoraat
Prioriteit: jong en oud leren van elkaar. Waarom? Wij geloven dat we in de kerk elkaar nodig hebben om te kunnen groeien, jong en oud. Waar generaties elkaar ontmoeten en in elkaar investeren ontstaan verrassende inzichten en ontmoetingen. Doel: bereiken dat verschillende generaties in elkaar investeren. Speciaal aandacht komt er voor tieners en kinderen, zodat zij vroeg in hun leven proeven hoe goed het is om met God te leven (zie ook tekst Kerkdiensten en kinderen – pag. 9-10)
B. Diaconaat
• De Diaconie zet zich in voor mensen die maatschappelijke en/of psychische hulp nodig hebben. Soms is een uitkering van de overheid niet voldoende of komt de uitkering net even te laat en is directe noodhulp gewenst. Wij bieden geen specialistische hulp, maar kunnen mensen wel financieel ondersteunen.
• De Diaconie ondersteunt initiatieven ter voorkoming van eenzaamheid bij ouderen. Wij stellen hiervoor ons gebouw met voorzieningen ter beschikking. We willen graag ruimte bieden aan kook-, eet- en praatgroepen, om zo meer mensen met elkaar te verbinden.
• Wij vinden het belangrijk om betrokken te zijn bij onze dorpsgemeenschap. Dat wordt o.a.
zichtbaar in de keuze van onze collectedoelen “dicht bij huis“. Voorbeelden zijn: Het Diaconaal Noodfonds Waalre (DNW), Stichting Diaconaal Inloophuis ’t Hemeltje Eindhoven, Planterij en Zorgkwekerij De Pimpernel en de Waalrese Voedselbank.
• Daarnaast is de kerk wekelijks een vertrouwd uitgiftepunt van voedselpakketten voor de cliënten van de Voedselbank.
• Relatie Diaconie met Kempengemeenten: gewerkt moet worden aan het op sterkte brengen en houden van de diaconie om een rol te kunnen vervullen in de Kempische samenwerking.
• Activiteiten in Waalre ook voor mensen van buiten de AD-kerkgemeenschap:
- Activiteiten in het kader van bestrijding van de eenzaamheid (WMO).
- Eenmaal per zes weken wordt er op dinsdagmiddag een maaltijd verzorgd voor ouderen waar wij niet alleen gemeenteleden mogen ontvangen maar ook dorpsgenoten. Het idee is dat deze bijeenkomsten met maaltijdvoorziening uitgebreid gaan worden. Wij zijn in gesprek met diverse organisaties om te kijken waar de behoefte ligt. Het gemeentelijk beleid ter bestrijding van eenzaamheid heeft ons een subsidie toegekend.
- Wij vinden het belangrijk om ook buiten onze gemeente betrokken te zijn. Wij tonen dit door:
• “Ver weg”-collectedoelen te steunen, veelal gericht op projecten van Kerk in Actie, de ontwikkelingshulporganisatie van de PKN.
• Regionaal ondersteunen wij samen met de andere Kempen-gemeenten, het ZWO- project “Brabant voor Moldavië”, gedurende drie jaar.
Oecumenische werkgroep
- We werken samen met leden van de rooms-katholieke kerk. We nodigen protestanten én katholieken, binnen- en buitenkerkelijken uit voor onze bijeenkomsten. We publiceren het programma van de Oecumenische werkgroep en stemmen activiteiten op elkaar af.
- De samenwerking met de Willibrordparochie is goed en kan van nieuwe impulsen worden voorzien buiten gezamenlijk vieringen om. Voorbeelden van gezamenlijke activiteiten zijn de Willibrord-lezingen, de Open Kerkendag en het gezamenlijk optrekken bij een evenement in het dorp zoals de Maaltijd van Waalre. Doelstelling: gezamenlijk de zichtbaarheid van de kerken in het dorp vergroten.
Contact met scholen
- Veel kinderen horen de geloofsverhalen niet meer en de betekenis van feesten als Kerst en Pasen is voor velen ook steeds onduidelijker. Wij willen proberen rond deze hoogtijdagen op de scholen de verhalen te vertellen, voor diegenen die het willen. Met als voorbeeld de Pioniersplek “Zin op School” in Waalwijk willen wij de verhalen vertellen en de betekenis doorgeven.
VI De plek
De ruimte van de kerk - plaats van verbinding tussen eredienst en samenleving.
De geschiedenis van de Agnus Dei-gemeenschap is in eerste instantie terug te voeren op de Hervormden in Aalst, die eind jaren vijftig de Agnus Dei-kerk bouwden, tien jaar later gevolgd door de bouw van de kosterwoning en de pastorie. Vanaf 1978 is de Gereformeerde Kerk daarbij gekomen. In 1982 is het bestaande kerkgebouw uitgebreid. In 2010 volgde een herinrichting van de kerkzaal. Het liturgische centrum werd vernieuwd, er kwam een witte achterwand waardoor er beter geprojecteerd kon worden. Ook het orgel werd uitgebreid.
In de protestantse traditie is het kerkgebouw vaak een afgeleide van het gemeenteleven.
Kent het katholieke kerkgebouw een zekere sacraliteit, door de aanwezigheid van het lichaam van Christus, in het protestantse kerkgebouw ligt de nadruk meer op het feit dat daar de gemeente kan samen komen. Het is veel meer de gemeente die de geschiedenis van de kerk draagt dan het gebouw.
In de loop van de jaren zijn er door de week veel functies bijgekomen. De kerk biedt onderdak aan de Voedselbank op donderdag. Regelmatig worden er maaltijden
georganiseerd in de hal. Maandelijks vindt er de ‘Maal en Verhaal’-bijeenkomst plaats.
Binnen de ruimte van het kerkgebouw vindt er zo een verschuiving plaats. Naast de eredienst wordt de plek van ontmoeting belangrijker, als een plaats van uitwisseling tussen eredienst en dagelijks leven. In de komende jaren zal gekeken worden op welke wijze de hal van de kerk een betere ontmoetingsruimte kan worden, een meer open en eveneens goed verwarmde plek waar activiteiten als maaltijden kunnen worden uitgebreid. Een
ontmoetingsplek met tevens een foyerachtige functie die bij de concerten en AD-cafés een belangrijke waarde kan hebben. Het wordt zodoende een plek voor gesprek en nagesprek.
Ook oecumenische activiteiten als de Open Kerkendag kunnen hier een plek vinden.
Het kerkgebouw en de tuin
a. Om de nieuwe richting van de kerk om naar buiten te treden te ondersteunen willen we de kerk verbouwen. Ons huidige kerkgebouw is nadrukkelijk als een traditionele kerk gebouwd.
Met name de ingang is in feite slechts een ingang voor wie vertrouwd zijn met het gebouw.
Daarom willen we de kerk verbouwen opdat het gebouw opener en uitnodiger wordt om binnen te gaan, ook voor wie van nature niet vertrouwd is met de kerk.
b. De kerktuin willen we een plaats van ontmoeting met elkaar en voor de omgeving maken.
c. Ook willen we in de tuin samenwerken met de buurt.
d. We stellen ons gebouw beschikbaar, betaald en onbetaald, aan groepen die passen bij onze uitgangspunten, bijvoorbeeld de Voedselbank, de muziekschool en Steunpunt Vluchtelingen Waalre.
e. We zoeken actief naar mogelijkheden tot samenwerking en nodigen groepen uit in ons gebouw die bijdragen aan de gemeenschap en spiritualiteit.
VII De organisatie: Hoe maken we dit mogelijk?
A. Organisatie
Visie: De kerkenraad is gehouden het ‘geestelijk leiderschap’ uit te oefenen over de gemeente, en zo de gemeente stelselmatig te bepalen bij haar opdracht ‘gemeente van Christus’ te zijn en daartoe de noodzakelijke kaders te scheppen, in leidinggevende en coördinerende zin en door een goed
‘vrijwilligersbeleid’.
De kerkenraad ziet het als zijn opdracht om te ervoor te waken dat tijd besteed aan organisatorische aspecten in verhouding staat tot de kerntaken van de gemeente van Christus. Dat impliceert dat we met veel vertrouwen in elkaar de tijd voor vergaderingen effectief en professioneel besteden.
De kerkenraad weet zich verantwoordelijk voor zijn taak binnen de aangegane kaders van samenwerking met derden-organisaties.
-
In een vernieuwde opzet ten gevolge van een belangrijke activiteitenuitbreiding,samenhangende met de vernieuwing en revitalisatie-activiteiten, zal gestreefd worden naar uitbreiding van de kerkenraad. In het geval dit laatste niet haalbaar is, zal gezocht worden naar invulling door vrijwilligers met een beperkt activiteitenpakket.
-
Het streven is de kerkenraad te verjongen, door iedereen te laten opvolgen door iemand die jonger is dan de vertrekkende functionaris.-
We zullen vaker leden van de kerkenraad benoemen met een speciale opdracht of die een speciale groep van activiteiten vertegenwoordigt. Deze weg is al ingeslagen met de benoeming van een kerkenraadslid muziek.-
Twee keer per jaar zullen we een gemeenteberaad houden. Waar mogelijk op zondagochtend aansluitend op of in plaats van de dienst, gebruikmakend van de tuin van de kerk.-
In het kader van de revitalisatie zal het uitgangpunt van de kerkenraad zijn dat we nieuwe activiteiten die aangedragen worden door gemeenteleden, willen verwelkomen. Een eerste voorbeeld hiervan zijn de AD-concerten. De enige en belangrijke eis is dat het activiteiten zijn die mensen verbinden, die mogelijkheid tot gesprek en bezinning bieden, zodat ze raken aan onze rol als geloofsgemeenschap in Waalre.B. Kerkrentmeesterlijk Beheer
Visie: De kerkrentmeesters willen de bezittingen zinvol en zorgvuldig benutten zodat, met behulp van beroepskrachten en vrijwilligers, de Agnus Dei-gemeente blijvend kan worden gefaciliteerd in en rond een waardig gebouw als huis waar God en zijn mensen elkaar ontmoeten.
- Het terugbrengen van het forse exploitatietekort is dringend noodzakelijk en heeft grote
prioriteit. In 2020 hebben we reeds een belangrijke stap gemaakt, ten gevolge van het vervangen van onze organist in loondienst door een organist met een ZZP contract. Als neveneffect hebben we de vrijkomende kosterwoning gunstig kunnen verhuren. De verwachting is dat andere mogelijkheden zich zullen voordoen die het EV gunstig zullen beïnvloeden.
- De beoogde “Blik ook naar buiten vernieuwingen” die worden nagestreefd hebben een gunstig effect gehad in 2020 en - naar het zich laat aanzien - ook in 2021 op de bijdragen levend geld. We gaan er vanuit, gebaseerd op “best practices” van bestaande gezonde groeiende gemeenten, dat deze trend zich voort zal zetten in de planperiode (zie financiële meerjarenplanning op bladzijde
21). Bij de prognose van de verbetering van bijdragen levend geld in deze periode zijn we uitgegaan van beperkte groeipercentages.
- Het geplande groeiende activiteitenniveau als gevolg van het streven naar vernieuwing en revitalisatie betekent wel dat we een wezenlijk verbeterde inrichting van de entree, van de centrale hal en van aanpassingen aan het landschap om het kerkgebouw moeten doorvoeren.
Vanwege de financiële consequenties worden die verbeteringen in twee stappen uitgevoerd. Het plan is om de eerste stap in de periode ’21-’22 te realiseren. Daartoe zal een beroep worden gedaan op steun afkomstig van subsidiefondsen.
- We streven ernaar ons kerkgebouw een plek en ontmoetingsplaats te laten zijn voor zin- en betekenisgeving, van culturele en van maatschappelijke verbondenheid van de AD
geloofsgemeenschap met het dorp waarin wij leven. Het voorstel is om door het oprichten van een stichting en het ontwikkelen van een donoren-programma, additionele middelen aan te trekken om de daartoe noodzakelijke kosten te kunnen dragen.
C. Communicatie en PR
Visie: Wij communiceren het evangelie op vele manieren, door wie wij zijn, hoe we met elkaar omgaan en met welke communicatiemiddelen wij ons presenteren. Wij geloven in de boodschap van de Heer van de kerk, maar slagen er niet voldoende in die aanstekelijk te communiceren.
Communicatie binnen de gemeente en met de wijk waarin wij kerk zijn, zien wij dan ook als van essentieel belang voor een toekomstbeleid en tevens om misverstanden te vermijden.
- Communicatie is de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Een communicatieteam verzorgt de website en de persberichten. De kerkgangers worden op de hoogte gehouden door de mededelingen voorafgaand aan de dienst. Naast het Galmgat, en de nieuwe digitale nieuwsbrief
’t blaADje, houden we het dorp via de Schakel op de hoogte van de activiteiten die er zijn.
- Sinds december 2020 kunnen we kerkdiensten streamen en vanaf maart 2021 hebben we de beschikking over een studio met de mogelijkheid om diensten perfect in beeld te brengen.
Daarnaast biedt deze faciliteit ook de mogelijkheid om andere activiteiten te streamen via internet.
- De huidige communicatievormen en -middelen moeten opnieuw worden doorgelicht op effectiviteit en toegankelijkheid (website, volledig e-mailadressenbestand, Facebookpagina AD kerk, jaarboekje, voortgaande digitalisering, relatiebeheer, etc.). Voor het ontwikkelen en implementeren van communicatiebeleid op maat wordt zo nodig professionele deskundigheid ingehuurd. Speciale aandacht voor de nieuwe contacten die ontstaan door de “blik naar buiten”
en de “virtuele kerk” zullen gaandeweg belangrijker worden. Kritische vragen zijn:
o Welke doelgroepen willen we bereiken?
o Oogt het qua vormgeving interessant en bij de tijd voor ‘jongere’ gemeenteleden?
o Is het nodig om met het oog op de toekomst nieuwe vormen te ontwikkelen?
o Hoe (en door wie) wordt de communicatiestroom gecoördineerd?
- Bijgehouden publicaties, persuitingen, referenties en website-bezoek gebruiken we bij het evalueren van activiteiten en ontwikkelen van nieuwe inzichten.
VIII. SAMENWERKING MET BUURGEMEENTEN
Samen sta je sterker
De hoofdstukken 1 tot en met 7 in dit beleidsplan gaan over de eigen gemeente; dit hoofdstuk gaat over de samenwerking met de Kempengemeenten1. De reden voor die samenwerking is dat we samen willen optrekken om elkaar te versterken en te inspireren, teneinde relevant te zijn in deze wereld.
Implementatie
Per 1 januari 2016 hebben de zes Kempengemeenten een Combinatie van Gemeenten gestart. In een Combinatie van Gemeenten zijn de predikanten verbonden aan de gemeenten gezamenlijk. Voor de predikanten is het waardevol om in een team te kunnen werken en niet alleen opgesteld te staan voor één specifieke gemeente. De predikant heeft naaste collega’s waarmee wordt samengewerkt en kan zich profileren op de gebieden waarin zij/hij goed is. Een ander voordeel is dat de
samenwerkende gemeenten in een combinatie flexibeler kunnen omgaan met veranderingen van financiële mogelijkheden van de gemeenten.
Daarnaast kan ook bundeling van krachten plaatsvinden in het zogenaamde “back-office” voor de administratieve taken. Een voorbeeld is de financiële administratie: Waalre en Veldhoven besteden hun administratie al uit aan mevr. J. Meerman van de PG Eindhoven. Ook is het de bedoeling dat we online gaan samenwerken, zodat een onlinedienst die vanuit één bepaalde kerk wordt uitgezonden beschikbaar is voor alle Kempengemeenten (ook die nog geen diensten kunnen opnemen).
Nieuwe ontwikkeling: regio-predikant
Inmiddels heeft de samenwerking binnen de Kempengemeenten de aandacht gekregen van onze Classis. Er wordt met de Kempengemeenten gesproken over een strategie om vernieuwing en revitalisatie daadwerkelijk te stimuleren, waarbij de Classis actief middelen ter ondersteuning zal bieden (de ‘pilot Kempengemeenten’ van de Classis Noord-Brabant, Limburg en Réunion Wallonne).
Er wordt nu onder regie van de classispredikant gewerkt aan het realiseren van een extra plek voor een regio-predikant. Deze predikant zal in het team van predikanten gaan werken gedurende een periode van vijf jaar. Zij/hij krijgt tot taak om het revitalisatieproces en de samenwerking te
versterken, om te zorgen dat ons vuur sterker gaat branden. Het idee is dat een periode van vijf jaar voldoende is om beklijvende resultaten te bereiken.
Met deze extra inzet zou vanuit het Waalrese perspectief gewerkt kunnen worden aan onze relevantie voor de High Tech Campus en de mensen die daar werken. Ook wordt gedacht aan het vertellen van de Bijbelse verhalen op de lagere scholen in ons dorp. Want inmiddels groeien nieuwe generaties kinderen op die de Bijbelse verhalen niet meer kennen.
Afspraken voor ondersteuning van de implementatie:
• Maandelijks komen de predikanten bij elkaar om als team te overleggen hoe samen op te trekken bij lopende zaken (bijv. gezamenlijk paasviering), maar ook operationeel zaken te delen (als wie wie vervangt bij vakantie).
• Eens in de zes weken komen de voorzitters van de kerkenraden bij elkaar in het Kempenberaad om lopende en komende zaken te bespreken.
• Om en om is er een Kempenberaad waarvoor ook de predikanten worden uitgenodigd.
• Minimaal tweemaal per jaar komen de voorzitters van de Colleges van Kerkrentmeesters bij elkaar om lopende en komende zaken te bespreken.
• Minimaal tweemaal per jaar komen de diaconieën bij elkaar om lopende en komende zaken te bespreken.
• Na ieder voorzittersoverleg Kempenberaad komt er een verslag in ieders kerkblad.
IX MEERJARENPLAN Agnus Dei-gemeente Waalre 2021 - 2025
(€) Realiteit Planning
2020 2021 2022 2023 2024 2025
LASTEN
Personele kosten o.a. salaris, soc. lasten voor
predikanten, koster en organisten (groei 2% p.j.)
126.920 120.262 125.165 125.828 128.676 130.488
Kerkelijke gebouwen o.a. onderhoud (10 jr plan), verwarming, verlichting, afschrijving, zakelijke rechten van de in gebruik zijnde gebouwen
19.362 20.600 18.518 20.540 20.644 20.644
Overige kosten
o.a. landelijk kerkenwerk, admie, kerkblad, eredienst, jeugdwerk en andere activiteiten eigen gemeente, onvoorzien
26.141 28.770 26.967 27.899 28.212 28.329
=======
======= ======= ======= ======= =======
TOTAAL LASTEN Excl. bijzondere baten, fondsonttrekking
172.423 169.632 170.650 174.267 177.532 179.461
BATEN
Opbrengst verhuur, collecten, giften, rente
32.282 46.700 49.700 52.700 56.200 59.700
Vrijwillige bijdragen (circa 2,5% per jaar)
118.599 112.800 115.600 118.850 121.900 125.000
=======
======= ======= ======= ======= =======
TOTAAL BATEN Excl. bijzondere baten, fondsonttrekking Resultaat
150.881
-21.542
159.500
-10.132
165.300
-5.350
171.550
-2.717
178.100
0.568
184.700
5.239
