Halfjaarrapportage Fryslânbrede uitvoeringsprogramma 2020

(1)

Halfjaarrapportage

Fryslânbrede uitvoeringsprogramma

2020

(2)

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave ... 1

Inleiding ... 2

Resultaten per project ... 4

1. Stoppersregeling ... 4

2. Indirecte lozingen bij be- en verwerkers van afvalstoffen ... 6

3. Gaslekkage (bio)vergisters ... 8

4. Toezicht op agrarische luchtwassers ... 10

5. Beleidsregels geur... 12

6. WEEELABEX ... 14

7. Vuurwerkopslagen en verkooppunten ... 16

8. Informatieplicht energiebesparing type A en B-inrichtingen ... 17

9. Keuring stookinstallaties en gasleidingen ... 19

10. Actualisatie vergunningen afvalbedrijven ... 21

Vervolg 2019 ... 23

1. Natte koeltorens ... 23

2. Overbelaste geursituaties veehouderij ... 24

3. Net-niet-Brzo-inrichtingen ... 27

4. Lpg-stations ... 30

5. Actie Uil ... 31

6. Energie bij provinciale inrichtingen (couleur locale) ... 32

(3)

Inleiding

Het algemeen bestuur heeft op 12 december 2019 het Fryslânbreed uitvoeringsprogramma 2020 (hierna Fbup) vastgesteld. In 2019 is voor het eerst gewerkt met een uitvoeringsprogramma voor een deel van de basistaken. Werkende weg is ervaring opgedaan met een effectgerichte inzet van menskracht en

middelen. Deze ervaringen zijn meegenomen naar 2020. Het Fbup 2020 omvat 16 onderwerpen, te weten 10 nieuwe projecten en 6 projecten die vanuit 2019 doorlopen naar 2020. In deze rapportage wordt overeenkomstig de Bor¹ per project de stand van zaken en de resultaten over het eerste half jaar

beschreven. Ook wordt vooruitgeblikt op het tweede half jaar. Voor wat betreft de algemene

ontwikkelingen en voortgang van de FUMO in het eerste half jaar wordt verwezen naar de bestuurlijke halfjaarrapportage 2020.

Resultaten

Er is met veel enthousiasme gewerkt aan de verschillende projecten. Op verschillende fronten zijn al mooie resultaten behaald. In deze rapportage staat per project beschreven wat de (eerste) resultaten zijn, in hoeverre doelen zijn behaald of worden behaald en wat het vervolg van het project in het tweede half jaar zal zijn. Per project wordt een samenvatting gegeven. Met de kleuren rood, oranje en groen wordt aangegeven wat de status van het project is op het gebied van de prestatie- en naleefdoelen en de resultaten in aantallen en uren.

Ureninzet

Uit figuur 1 blijkt dat de totaal gerealiseerde uren in het eerste half jaar achtergebleven zijn bij de begrote uren. De Coronacrisis heeft invloed gehad op de uitvoering van het toezicht, doorgang van cursussen en trainingen en de productiviteit van het personeel. Hierdoor heeft bij verschillende projecten een

verschuiving van werkzaamheden plaatsgevonden naar het tweede half jaar. In andere gevallen, bijvoorbeeld in het geval van het project vuurwerk, is de ureninzet juist in de tweede helft van het jaar gepland en dus nog niet zichtbaar in de cijfers. De werkelijke urenbesteding is lager dan begroot, maar projecten hebben niet stilgelegen. Voorbereidingen zijn zoveel mogelijk getroffen en alternatieve manieren zijn ingezet om de doelen van de projecten te bereiken.

Per project is vooraf een inschatting van de benodigde uren gemaakt. Programma-breed is nog steeds de verwachting dat de projecten binnen de begrote uren uitgevoerd kunnen worden en dat de inschatting van uren redelijk in lijn liggen met de werkelijk benodigde uren. Uit de praktijk blijkt dat het ene project neemt meer tijd in en de andere minder dan vooraf ingeschat. Over het gehele programma gezien is de inschatting dat de begrote uren redelijk in lijn liggen met de werkelijk benodigde uren. Bij het project geurbeleid blijkt het administratief niet mogelijk te zijn alle bestede uren binnen het Fbup te

verantwoorden. In deze rapportage is ervoor gekozen om de begrote uren SPA niet aan te passen, maar bij het project geurbeleid te verklaren waarom de werkelijk bestede uren SPA lager uitvallen dan vooraf begroot.

Tabel 1: Ureninzet Fbup 2020 jan-juni

(4)

Figuur 1: Ureninzet Fbup 2020 jan-juni

Leeswijzer

Dit rapport geeft een beschrijving van de aanpak, resultaten en behaalde doelen tot nu toe. Er wordt gestart met de projecten uit het programma 2020. Daarop volgen de projecten die in 2019 zijn gestart en doorlopen in 2020. Per project wordt een korte inleiding gegeven, de doelen benoemd en een

samenvatting van de voortgang gegeven. Met de kleuren rood, oranje en groen wordt aangegeven wat de status van het project is op het gebied van de prestatie- en naleefdoelen en de resultaten in aantallen en uren. Vervolgens wordt een meer uitgebreide beschrijving van het project gegeven.

(5)

Resultaten per project

1. Stoppersregeling

Doelen

Soort doel Omschrijving

1 Prestatie Doorlichting dossiers 18 bedrijven

2 Prestatie Vaststellen actuele situatie in bedrijf zijnde veehouderijen per 1-1- 2020 3 Prestatie Eenduidige aanpak, Fryslân breed

4 Naleef

De veehouderijen die op 1 januari 2020 in bedrijf zijn voldoen aan het Besluit emissiearme huisvesting.

Samenvatting voortgang

Doelen Tijd Begroot / gerealiseerd

Stoppersregeling prestatie naleving (211/275) 77% (13/12) Toelichting Het project ligt goed op schema. De tijdsbesteding zal binnen het aantal

begrote uren blijven (verwachting 90%). Het aantal geplande bezoeken zijn nagenoeg gerealiseerd. De verwachting is dat het doel van het project aan het einde van het jaar bereikt zal zijn en de veehouderijen die op 1 januari 2021 in bedrijf zijn voldoen aan het Besluit emissiearme huisvesting.

Veel pluimvee- en varkenshouders slaagden er niet in om de dieren vanaf 1 januari 2010 in

emissiearme stallen te houden. Daarom is het Actieplan Ammoniak (verder de: stoppersregeling) er gekomen. De minister van het toenmalige ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu heeft het Actieplan opgesteld in overleg met de Tweede Kamer, de minister van Landbouw, Natuur en Visserij, provincies en gemeenten. Op 1 januari 2020 loopt de termijn af van het gedoogbeleid voor stoppende bedrijven genoemd in het Actieplan ammoniak. Het Actieplan ammoniak is landelijk gedoogbeleid. Bedrijven krijgen uitstel op het voldoen aan de maximale emissiewaarden. Het oorspronkelijke Actieplan is van 2009. Daarin stond dat bedrijven zich niet hoeven te houden aan de maximale emissiewaarden van het Besluit huisvesting, als ze de datum van 1 januari 2010 niet haalden. Daarna is het Actieplan meerdere keren gewijzigd. Het Actieplan is grotendeels uitgewerkt. De enige groep bedrijven waarvoor het Actieplan nog gedoogtermijnen bevat, zijn de stoppers. Dit zijn bedrijven die niet voldoen aan de maximale emissiewaarden voor ammoniak van het Besluit emissiearme huisvesting. Deze bedrijven stoppen uiterlijk 2020 met de pluimvee of varkenstak. Daarvoor geldt de stoppersregeling van het Actieplan. Als deelnemer aan de stoppersregeling mag het bedrijf nog tot 31 december 2019 doorgaan met het houden van dieren (varkens of kippen). Per 1 januari 2020 mogen geen varkens of kippen meer in de stallen aanwezig zijn. Tot die tijd worden deze dieren gedoogd zoals bedoeld in het Actieplan.

(6)

Nadere toelichting

Resultaten

Bij het opstellen van het uitvoeringsprogramma is uitgegaan van 18 stoppers. In totaal zijn uiteindelijk 13 bedrijven opgegeven door de gemeenten. Een aantal gemeenten heeft alsnog een stopper gemeld, andere gemeenten hebben een aantal bedrijven teruggetrokken. De stoppersregeling is al in 2010 ingegaan. In de tussentijd zijn veel bedrijven door natuurlijk verloop gestopt of hebben zij hun neventak, de intensieve veehouderij, afgestoten. Hoeveel bedrijven zich in Fryslân vanaf 2010 hebben opgegeven voor de stoppersregeling is niet bekend. Dit is veelal niet geregistreerd in de gemeentelijke systemen en daardoor lastig te achterhalen.

Omschrijving type gevallen Aantal

Voldoen zonder verdere maatregelen aan de eisen uit het Besluit emissiearme huisvesting 2

Gestopt en hiervoor melding ingediend 3

Gestopt en moet nog een melding indienen 1

Gestopt, maar weer melding ingediend om weer op te starten 2

Geen maatregelen, waren aan het afbouwen 3

Kan voldoen aan het Besluit, maar luchtwasser werkt niet naar behoren 1 Kan voldoen aan het Besluit, maar luchtwasser werkt niet naar behoren en feitelijke situatie wijkt af van vergunde situatie

1

LHS Aantal LHS A 2 LHS B 3

LHS C 3: 1 aanschrijving, 1 vooraankondiging, 1 advies dwangsom op te leggen.

Bevoegd gezag Aantal geplande controles

Aantal

Ooststellingwerf 1 1

Opsterland 1 1

De Fryske Marren 4 4

Sûdwest Fryslân 1 1

Waadhoeke 4 4

Tytsjerksteradiel 2 1

Totaal 13 12

Vervolg

Naar aanleiding van de controles zijn nu 8 hercontroles nodig. Drie daarvan worden doorgeschoven naar het project luchtwassers, aangezien deze hercontroles gericht zijn op de juiste werking ervan en de expertise binnen dat project hiervoor aanwezig is. Drie zijn administratief, gericht op het indienen van de melding Activiteitenbesluit en twee op locatie, om te beoordelen of het houden van varkens definitief is beëindigd. Met de beëindiging van de overtredingen is ook aan de laatste, en daarmee aan alle doelstellingen van dit project voldaan.

(7)

2. Indirecte lozingen bij be- en verwerkers van afvalstoffen

Doelen

1 Naleef Inzicht krijgen in het naleefgedrag van afval be- en verwerkers 2 Naleef

Inzicht krijgen in de mate waarin lozingen van gevaarlijke en zeer zorgwekkende stoffen plaatsvinden

3 Prestatie Ontwikkelen en inzetten van een digitale checklist 4 Prestatie Delen van de informatie met Wetterskip Fryslân

Indirecte lozingen prestatie naleving (146/550) 27% (12/4)

Toelichting Het project verloopt naar tevredenheid. De vier gestelde doelen zijn aan het einde van het jaar bereikt. Het project heeft enigszins vertraging opgelopen door de Coronacrisis, maar de verwachting is dat alle controles dit jaar uitgevoerd kunnen worden. De samenwerking met Wetterskip Fryslân verloopt goed. De tijdsbesteding zal binnen het aantal begrote uren blijven.

De verwachting is dat het aantal bestede uren voor projectleiding en juridische ondersteuning iets lager zal uitpakken.

Afval be- en verwerkers nemen allerlei verschillende soorten afvalstoffen in. Afvalwater afkomstig van deze inrichtingen wordt geloosd op het gemeentelijk riool. Dit noemt men een indirecte lozing.

Tijdens een reguliere controle wordt de controle op de indirecte lozing niet meegenomen. Hiervoor moeten analyses uitgevoerd worden. Om inzicht te krijgen wat voor (gevaarlijke) stoffen en in welke concentratie deze worden geloosd, wordt dit project opgestart. Onder andere zware metalen en zeer zorgwekkende stoffen worden meegenomen in het analysepakket.

Er zijn verschillende afval be- en verwerkers in Fryslân. Twaalf bedrijven zullen onaangekondigd bezocht worden. Dit zal een mix zijn van provinciale en gemeentelijke bedrijven. Tijdens dit bezoek zal het afvalwater worden bemonsterd door de FUMO. De analyses worden uitgevoerd in het laboratorium van Wetterskip Fryslân.

(8)

Resultaten

De FUMO heeft zelf de kennis in huis om de tijdens de controle ook de bemonstering van de indirecte lozing uit te voeren. Een monsternamecursus is gevolgd, maar ook is kennis opgedaan over het op de juiste plaats nemen van de monsters. Tijdens deze werkzaamheden is geconstateerd dat bij bedrijven de controlevoorzieningen niet in orde zijn of op een verkeerde plek zijn gesitueerd. Voor het uitvoeren van de analyses wordt gebruik gemaakt van het laboratorium en de werkplaats van Wetterskip Fryslân. Er vindt kennis- en informatie-uitwisseling plaats tussen Wetterskip Fryslân en de FUMO. Daarnaast is de eerste controle in gezamenlijkheid uitgevoerd.

Bij het opstellen van het uitvoeringsprogramma is uitgegaan van 12 bedrijfscontroles. Tot nu toe zijn vier bedrijfscontroles uitgevoerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een digitale checklist, toegespitst op de indirecte lozingen. Door de Coronacrisis zijn de bedrijfscontroles stopgezet, omdat het laboratorium van Wetterskip Fryslân gesloten werd en er geen analyses uitgevoerd konden worden. Er zijn vier analyses uitgevoerd, maar daar zijn de resultaten nog niet van bekend. Als de uitkomst bekend is, worden de toezichtsbrieven naar de bedrijven gestuurd.

Bevoegd gezag

Aantal geplande bezoeken

Werkelijk aantal bezoeken

Provincie 3 3

Achtkarspelen 1 -

Leeuwarden 2 -

Sûdwest Fryslân 2 -

Waadhoeke 2 -

Weststellingwerf 2 1

Totaal 12 4

Vervolg

De verwachting is dat alle controles dit jaar afgerond kunnen worden, ondanks de vertraging die door de Coronacrisis opgelopen is. Het aantal uren rondom projectleiding en juridische ondersteuning blijven nog wat achter, doordat er nog in verhouding weinig controles zijn uitgevoerd en de controlebrieven nog niet verstuurd zijn. Als de analyseresultaten binnen zijn, zullen deze uren toe gaan nemen. De verwachting is dat de hiervoor geplande uren niet volledig gebruikt hoeven te worden.

(9)

3. Gaslekkage (bio)vergisters

Doelen

Soort doel Omschrijving 1 Milieu

Het voorkomen van geurklachten en het vrijkomen van explosieve gassen en broeikasgassen bij de in werking zijnde (bio) vergisters in Fryslân

2 Prestatie

Het bezoeken van alle 20 (bio) vergisters en het rapporteren van de bevindingen aan de bedrijven

3 Prestatie Dossieronderzoek i.v.m. handhaafbaarheid Samenvatting voortgang

Doelen Tijd Begroot /gerealiseerd

Gaslekkage (bio)vergisters

prestatie naleving (64/400) 16% (25/0)

Toelichting Het project verloopt volgens planning. De prestatie doelen over de bezoeken en dossieronderzoek zijn aan het einde van het jaar gerealiseerd. Het doel over het voorkomen van geurklachten en het vrijkomen van explosieve gassen zal bereikt worden door de inzet van het toezicht en de

gasdectectiecamera. De verwachting is dat de geplande uren gerealiseerd gaan worden. Volgens planning is in het eerste half jaar ingezet op de voorbereiding en opleiding. In het tweede half jaar worden de controles uitgevoerd.

In een (bio)vergister komt mest of ander organisch materiaal samen in een verwarmde, luchtdichte tank. Vervolgens gaan bacteriën aan het werk om de biomassa om te zetten in biogas. Eén van de bestanddelen van biogas is methaan. Na zuivering van het biogas kan op het methaangas een motor draaien die stroom opwekt of kan het methaangas worden toegevoegd aan het gasnet. Het restproduct, digestaat, is bruikbaar als meststof. Uit de praktijk blijkt vaak dat (bio)vergisters aan alle voorschriften voldoen, maar toch zorgen voor geuroverlast. Eén van de oorzaken is dat de

installaties niet lekdicht zijn.

Op dit moment zijn 17 (bio)vergisters in Fryslân in werking. Regelmatig zijn er geurklachten over vergisters. Uit de klachtenregistratie is gebleken dat er in 2018 70 klachten binnen zijn gekomen over geuroverlast over biovergisters. Ter plekke is vaak onduidelijk wat de bron is van de

geuroverlast. Daarnaast zullen in het kader van dit project nog 8 industriële vergisters / gasopslagen worden bezocht. Het uiteindelijke doel is dat eind 2020 alle installaties lekdicht zijn, waarmee minder geurklachten hoeven te worden behandeld. Daarnaast wordt voorkomen dat explosieve dampen en broeikastgassen vrijkomen. In totaal zullen 25 installaties worden bezocht. De FUMO heeft een gascamera aangeschaft en zet deze in bij de uitvoering van dit project. Zowel de Leeuwarder Courant als Omrop Fryslân heeft aandacht aan het project besteed.

(10)

Resultaten

Bij het opstellen van het uitvoeringsprogramma is uitgegaan van het bezoeken van 20 (bio)vergisters.

Tijdens de uitvoering van dit project blijkt er sprake te zijn van 17 (bio)vergisters. Daarnaast worden de 8 industriële vergisters/gasopslagen ook meegenomen in het project. Het totaal komt uit op 25 controles.

De FUMO heeft een gasdetectiecamera aangeschaft. Deze wordt in dit project ingezet om gaslekkages op te sporen. Twee personen hebben met succes de hiervoor benodigde cursus afgerond. In het eerste half jaar zijn de voorbereidingen getroffen voor het project. Voorbeeldbrieven en aankondigingen zijn opgesteld en er is een checklist ten behoeve van de uitvoering van het toezicht gemaakt. Na de zomer wordt gestart met de bedrijfscontroles.

Met betrekking tot de handhaafbaarheid is gestart met het dossieronderzoek. Hieruit komt naar voren dat in de meeste vergunningen voorschriften zijn opgenomen met betrekking tot de lekdichtheid. In de gevallen dat dit niet zo is, wordt dit opgenomen met de afdeling Vergunningverlening.

Bevoegd gezag

Werkelijk aantal geplande bezoeken

Provincie 1 4

Leeuwarden 4 3

Waadhoeke 1 2

Heerenveen 1 1

Noardeast Fryslân 5 4

Opsterland 1 1

Totaal 20 25

Vervolg

Het project verloopt zowel qua uren als voortgang volgens planning. De uren in het eerste half jaar zijn met name besteed aan de voorbereiding van het project. Verhoudingsgewijs zijn er weinig uren aan het project besteed. In de tweede helft van het jaar zal dit toenemen, omdat het toezicht dan uitgevoerd wordt. De verwachting is dat de geplande uren ook benodigd zullen zijn voor de uitvoering van het project.

(11)

4. Toezicht op agrarische luchtwassers

Doelen

1 Prestatie Inventarisatie van het aantal agrarische luchtwassers (de inschatting is 20) 2 Prestatie Uitvoeren inspectiebezoeken, tevens stalinspectie

3 Prestatie Uitvoeren analyses

4 Naleef Bewustwording van de drijver van de inrichting 5 Naleef Emissiebeperking van ammoniak

Agrarische luchtwassers

prestatie naleving (442/880) 50% (25/11) Toelichting De verwachting is dat alle controles uitgevoerd worden. De hercontroles

zullen voor een groot deel uitgevoerd worden in 2020, met een doorloop naar 2021. De prestatiedoelen zullen behaald worden. De naleefdoelen gedeeltelijk. In de praktijk blijkt al dat met name de bewustwording en de bijbehorende gedragsverandering tijd kost. De verwachting is dat de

geplande uren gerealiseerd gaan worden / overschreden worden, aangezien er meer bedrijfsbezoeken plaatsvinden dan vooraf ingeschat en het opleiden door de Coronacrisis meer tijd heeft gekost. Hierbij wordt rekening

gehouden met de totale urenbesteding van het Fbup 2020.

Een luchtwasser behandelt de uitgaande stallucht, waarbij ammoniak, fijnstof en geur door middel van een filterpakket en waswater worden afgevangen. Met de agrarische luchtwassers is het mogelijk op een verantwoorde wijze dieren te houden en tegelijkertijd te voldoen aan de door de overheid wettelijke emissie eisen. Bedrijven met een dergelijke installatie vallen onder de basistaken. Functioneert de luchtwasser niet, dan kan dit lokaal aanleiding geven tot geurhinder.

Daarnaast heeft het neerslaan van bijvoorbeeld ammoniak op een vaste ondergrond een negatief effect op de milieukwaliteit. Uit eerdere controles blijkt dat de regelgeving voor dit soort installaties niet goed wordt nageleefd. De wetgeving schrijft voor dat een inrichting een emissiearm systeem moet plaatsen. Eén van de mogelijkheden is het plaatsen van een luchtwasser. Er zijn bedrijven met chemische wassers en biologische wassers. Wassers moeten voldoen aan een rendement op het gebied van ammoniak en pH. Uit de logboekgegevens moet blijken of de wasser goed werkt.

Fries beeld De inschatting is dat er 20 agrarische bedrijven met één of meerdere luchtwassers in Fryslân zijn. De inschatting is dat de doelmatige werking van de gecontroleerde installaties laag is.

Naast toezicht en handhaving moet bewustwording gecreëerd worden om en een gedragsverandering van de ondernemer te bewerkstelligen.

(12)

Resultaten

In het eerste half jaar is de inventarisatie van het aantal luchtwassers bij agrarische bedrijven uitgevoerd.

Volgens deze inventarisatie zijn er 25 agrarische bedrijven met luchtwassers. Drie bedrijven zijn aan het licht gekomen tijdens de uitvoering van het project Stoppersregeling. Om te voldoen aan de weten regelgeving hebben deze bedrijven een luchtwasser geplaatst en konden zodoende doorgaan met de bedrijfsvoering.

Ten behoeve van de uitvoering van de controles is een digitale checklist opgesteld. Een aantal toezichthouders zouden een cursus over luchtwassers volgen. Deze is vanwege de Coronacrisis niet doorgegaan. Dit is opgelost door deze nieuwe toezichthouders intern hierover te scholen en in tweetallen de bedrijven te bezoeken.

Er zijn in het eerste half jaar 11 bedrijven bezocht. Tevens zijn de loggegevens van deze bedrijven opgevraagd. Er zijn met een aantal bedrijven gesprekken gevoerd met als doel bewustwording. Hieruit is gebleken dat er nog veel onbekend is over de werking van de luchtwassers. Dit is ook een landelijk onderkend probleem. Verder zijn bij 6 bedrijven waswater monsters genomen van de biologische

wassers. De resultaten hiervan moeten nog verwerkt worden en worden dan besproken met de bedrijven.

Bevoegd gezag

Aantal vooraf geplande bezoeken

Totaal uit te voeren bezoeken

Bezoeken tot en met juni 2020

Achtkarspelen 3 3 -

Dantumadiel - 1 -

De Fryske Marren 2 4 2

Harlingen 1 1 -

Noardeast Fryslân 1 1 -

Ooststellingwerf 4 4 1

Opsterland 5 5 3

Sûdwest Fryslân 1 1 1

Weststellingwerf 2 3 2

Provincie 1 - -

Waadhoeke 2 2

Totaal 20 25 11

Vervolg

In het tweede half jaar worden de nog geplande controles en eventuele hercontroles uitgevoerd. De hercontroles kunnen doorlopen naar 2021. Loggegevens van de bedrijven worden beoordeeld en

besproken met de bedrijven. Aangezien er meer bedrijven bezocht worden dan vooraf ingepland, kan het zijn dat het aantal uren overschreden wordt. Hierbij wordt rekening gehouden met de totale

urenbesteding binnen het Fbup 2020. Vooraf is een inschatting gemaakt van benodigde uren. De praktijk wijst uit dat dit in de meeste gevallen niet exact uitkomt. Bij het ene project blijkt minder uren benodigd te zijn en bij het andere meer. Het totaal streven is binnen het totaal aantal uren voor het FBUP te blijven.

(13)

5. Beleidsregels geur

Doelen

1 Prestatie Implementatie van de beleidsregels geur provinciale bedrijven 2 Prestatie

Maken van een handleiding hoe om te gaan met geurbeleid voor de provinciale bedrijven

3 Prestatie

Op een efficiënte manier eenduidige en kwalitatief hoogwaardige vergunningen verlenen (voor bezwaar en beroep bestendig).

4 Prestatie Start actualisatie vergunningen

De provinciale beleidsregels geur zorgen voor een transparant afwegingskader voor geursituaties en richten zich op het voorkomen van hindersituaties. Volgens het rijksbeleid bepalen de

gemeentelijke en provinciale bevoegde gezagen wat voor een bepaald gebied/inrichting een

aanvaardbaar hinderniveau is. Er bestaan voor geur dan ook geen algemeen geldende normen. Het is daarom van belang over een toetsingskader te beschikken waarmee toekomstige hindersituaties kunnen worden voorkomen en ingeval van vergunningverlening /maatwerkvoorschriften geurnormen kunnen worden vastgesteld. Het beleid heeft de volgende hoofdkenmerken: • De regels richten zich op het voorkomen van toekomstige hindersituaties; • Er is een toetsingskader waarmee de analyse en boordeling van een geursituatie plaatsvindt. Het toetsingskader stelt geen norm, maar omvat een afwegingstraject dat wordt afgebakend door een grens- en streefwaarde, met daartussenin een richtwaarde; • Het afwegingstraject verschilt voor bestaande en nieuwe situaties. Zo wordt invulling gegeven aan het uitgangspunt om nieuwe hindersituaties te voorkomen; • De waarden van het toetsingskader worden mede bepaald door het geurtype (de mate van aangenaamheid) en de functie van het belaste gebied, en omschrijven grenzen voor zowel continue geurbronnen als bronnen met piekemissies of emissies die zelden optreden. De beleidsregels voor geur zijn door Gedeputeerde Staten vastgesteld in 2019. Gemeenten zijn voorgelicht over het geurbeleid en meegenomen in het besluitvormingsproces. Zij hebben bijgedragen aan de inhoud van de beleidsregels, waardoor het een gedragen kader is geworden. Een derde tot de helft van de deelnemers heeft aangegeven positief tegenover de beleidsregels te staan. Het is op dit moment nog niet duidelijk welke deelnemers het daadwerkelijk over gaan nemen.

Voor de provinciale inrichtingen zal vanaf ingangsdatum van de beleidsregel conform de beleidsregels worden gewerkt. Een groot aantal gemeenten heeft op dit moment geen eigen vastgesteld geurbeleid. Per geval (vergunningaanvraag/maatwerkvoorschriften) moet afgewogen worden wat een aanvaardbaar geurhinderniveau is. Door de inhoud van de provinciale beleidsregel in beginsel toe te passen op de vergunningaanvragen wordt geborgd dat voor alle inrichtingen in de provincie Fryslân die met geur te maken hebben regels integraal en uniform toegepast worden. Dit is binnen het Activiteitenbesluit mogelijk, omdat lokaal geurbeleid als toetsingskader gebruikt kan worden. Tot slot is de verwachting dat deze aanpak het besluit inhoudelijk sterker maakt, waardoor in geval van bezwaar en beroep het besluit beter stand kan houden.

(14)

Beleidsregels geur prestatie Administratief niet mogelijk

n.v.t.

Toelichting Het project heeft als doel om vanaf ingangsdatum van de provinciale beleidsregels geur conform de beleidsregels te werken bij de provinciale inrichtingen. Aangezien een groot aantal gemeenten geen eigen vastgesteld geurbeleid heeft, is per geval bekeken en overlegd met de betreffende gemeente of de provinciale beleidsregel toegepast kon worden. In de eerste helft van het jaar waren 29 zaken waarbij het aspect geur aan de orde was.

Deze zaken betroffen vergunningaanvragen, meldingen Activiteitenbesluit, meldingen ongewoon voorval en toezicht en handhaving. In totaal betrof dit 17 gemeentelijke bedrijven en 12 provinciale bedrijven. In alle gevallen is er gebruik gemaakt van het provinciale geurbeleid. Verantwoorden op tijd blijkt administratief niet mogelijk. Daarom wordt dit project verantwoord in

aantallen en behaalde doelen.

Resultaten

Het project heeft als doel om vanaf ingangsdatum van de provinciale beleidsregels geur conform de beleidsregels te werken bij de provinciale inrichtingen. Aangezien een groot aantal gemeenten geen eigen vastgesteld geurbeleid heeft, is per geval bekeken en overlegd met de betreffende gemeente of de provinciale beleidsregel toegepast kon worden. In de eerste helft van het jaar waren 29 zaken waarbij het aspect geur aan de orde was. Deze zaken betroffen vergunningaanvragen, meldingen Activiteitenbesluit, meldingen ongewoon voorval en toezicht en handhaving. In totaal betrof dit 17 gemeentelijke bedrijven en 12 provinciale bedrijven. In alle gevallen is er gebruik gemaakt van het provinciale geurbeleid.

Een lastig aspect blijkt de tijdregistratie op dit project te zijn. Enerzijds is er tijd begroot om projectmatig te kunnen werken en registraties en formats te ontwikkelen. Deze tijd wordt geschreven op het project.

Anderzijds is het aantal uren advies ook meegenomen in de begroting van het Fbup. Echter zitten deze uren voor het onderdeel geuradvies in de totale vergunning- melding of toezichtszaak versleuteld. Het is administratief niet doenlijk dit separaat te verantwoorden. Daarom wordt dit project verantwoord in aantallen en behaalde doelen.

Vervolg

De huidige werkwijze wordt voortgezet.

(15)

6. WEEELABEX

Doelen

1 Naleefdoel Inzicht in actueel naleefgedrag door onaangekondigde controles 2 Naleefdoel Nalevingspercentage >95% bij onaangekondigde hercontroles

Weeelabex naleving (474/950) 50% 59/24

Toelichting Het project loopt enigszins achter op planning, omdat door de coronacrisis alleen toezicht gehouden is waar dit was toegestaan. 24 van de 59 controles zijn uitgevoerd. Uit de eerste resultaten blijkt dat er meerdere overtredingen zijn geconstateerd op het gebied van het bewerken van afgedankte

elektronische apparaten en onderdelen hiervan (AEEA). Dit geeft al inzicht in het naleefgedrag en het nalevingspercentage. De controles worden in het tweede half jaar afgerond, naar verwachting binnen de begrote uren.

WEEELABEX staat voor Waste Electric and Electronic Equipment LABel of EXcellence.

Huishoudens en bedrijven gebruiken allerlei elektrische en elektronische apparatuur. Dat gaat na enige tijd kapot of wordt vervangen omdat er nieuwe, betere apparatuur op de markt is gekomen.

Het doel is om een kwantitatief onderzoek te starten naar de afvalstroom van elektrische – en elektronische apparaten (AEEA). Gekeken wordt of AEEA op een juiste manier ingezameld wordt en afgegeven wordt aan bedrijven die het AEEA op een hoogwaardige manier verwerkt. Dit zorgt voor minder impact op het milieu en draagt zo bij aan een betere leefomgeving en het tot stand brengen van een circulaire economie.

In 2019 is toezicht gehouden op de milieustraten met betrekking tot open overslag en bewerking van elektrische apparaten. Hieruit is gebleken dat deze de zaken goed voor elkaar hebben. In 2020 wordt meer ingezet op illegale stromen. Een integrale aanpak is hierbij mogelijk, waarbij FUMO en gemeente gezamenlijk optrekken. Het is belangrijk het netwerk en de keten of een deel daarvan in beeld krijgen. De gemeenten wordt gevraagd kringloopwinkels, schroothandelaren en sociale werkplaatsen aan te leveren, om zoveel mogelijk de keten in beeld te krijgen. Daarnaast kunnen gemeenten en FUMO gezamenlijk bezoeken afleggen om te leren waar op te letten en met elkaar af te stemmen. Op deze manier wordt in de basis inzicht verkregen in de eerstelijns afgifte van elektrische apparaten en de verwerking van de apparaten.

(16)

Resultaten

In het eerste half jaar zijn de voorbereidingen getroffen voor de uitvoering van het project en zijn de eerste 24 van de 59 controles uitgevoerd. Door de Coronacrisis is alleen in de gemeenten waar het was toegestaan toezicht gehouden. Daardoor zijn minder bedrijven in het eerste half jaar gecontroleerd dan vooraf gepland.

De geselecteerde bedrijven bestaan met name uit detaillisten, installatiebedrijven en het merendeel is inzamelaar voor metalen. In met name de laatste branche zijn meerdere overtredingen geconstateerd op het gebied van het bewerken van afgedankte elektronische apparaten en onderdelen hiervan (AEEA).

Concreet bleek uit de controles dat van de 24 controles 7 bedrijven niet voldeden aan de WEEELABEX.

Zij demonteerden afgedankte elektrische apparaten zonder de benodigde vergunning en WEEELABEX- certificaat. Dit geeft al inzicht in het actuele naleefgedrag en het nalevingspercentage. Het geeft aan dat het zinvol was het vorig jaar ingezette project in 2020 een vervolg te geven.

Bevoegd gezag

Bezoeken tot en met juni 2020

Achtkarspelen 1 -

Ameland 1

Dantumadiel 5 5

Harlingen 5 5

Heerenveen 3 -

Leeuwarden 1 -

Opsterland 1 1

Schiermonnikoog 2 -

Smallingerland 1 1

Terschelling 1 -

Tytsjerkstradiel 5 -

Vlieland 1 -

Waadhoeke 10 4

Weststellingwerf 1 -

Provincie 1 -

Totaal 59 24

Vervolg

De controles worden afgerond in het tweede half jaar. De verwachting is dat dit binnen het aantal begrote uren uitgevoerd kan worden.

(17)

7. Vuurwerkopslagen en verkooppunten

Doelen

1 Naleef Zorgdragen voor de veilige opslag en verkoop van vuurwerk

2 Naleef Inzicht in het naleefgedrag van de vuurwerkopslagen en verkooppunten 3 Naleef Nalevingspercentage van >95% bij hercontroles

4 Naleef Creëren van een Level Playing Field in Fryslân

5 Prestatie Actueel beeld van de vuurwerkopslagen en verkooppunten in Fryslân.

Vuurwerk opslagen en verkooppunten

prestatie naleving (69/830) 8% (79/0)

Toelichting De verwachting is dat alle controles uitgevoerd worden en de geplande uren gerealiseerd worden. De voorbereiding heeft in het eerste half jaar

plaatsgevonden. De controles vinden plaats in het tweede deel van het jaar.

Daarom is het aantal bestede uren in het eerste half jaar laag. Voor 1 oktober wordt een voorcontrole uitgevoerd, waarin ook de bouwconstructie wordt meegenomen. Een verkoopcontrole vindt plaats in de laatste dagen van december. Het actuele beeld van de vuurwerkopslagen zal eind 2020 gereed zijn. Ook is de verwachting dat de naleefdoelen grotendeels behaald zullen worden. Door tijdig een eerste controle uit te voeren is er voldoende tijd voor de uitbater eventuele tekortkomingen op te lossen en is de verwachting dat het nalevingspercentage behaald wordt.

Uit het concept jaarverslag van de provinciale vuurwerkcoördinator 2018 blijkt dat er regelmatig overtredingen worden geconstateerd tijdens de eindejaarscontroles van vuurwerkopslagen/

verkooppunten. Een voorbeeld: in ongeveer een kwart van de gevallen was er sprake van

overtredingen op het gebied brandwerendheid. De brandveiligheid werd tenietgedaan door: -onjuiste bouwconstructie of onderdeel hiervan, bijvoorbeeld het ontbreken van een brandwerende wand; - onjuist naleefgedrag en toepassing van de brandwerende voorziening, bijvoorbeeld een

zelfsluitende deur blokkeren zodat de deur permanent openstaat.

In 2020 wordt in het kader van ketengerichte milieutoezicht bij bedrijfsmatige activiteiten (Bor, Bijlage IV categorie 11) Opslag van vuurwerk in het kader van de oudejaarsverkoop bij inrichtingen, waarbij de taak van de FUMO zich beperkt tot het milieutoezicht voor het opslaan van vuurwerk. Het betreft toezicht op naleving van het Vuurwerkbesluit bij 89 verkooppunten. De controles worden eerder in het jaar uitgevoerd, zodat de ondernemer tijdig de zaken op orde kan hebben voor de jaarwisseling. Bij overtredingen wordt de LHS gevolgd. Actueel is het verbod op het afsteken van categorie F3 vuurwerk door consumenten. Vuurwerkverkopers mogen dit niet meer in hun bezit hebben. In verband met corona wordt vaak gevraagd naar de mogelijkheid om een vuurwerk Drive- thru te starten. Dit is niet toegestaan en hierop wordt toezicht gehouden.

(18)

Nadere toelichting Resultaten

De voorbereidingen voor dit project zijn in het eerste half jaar getroffen. De oorspronkelijke planning was 89 vuurwerkopslagen en-verkooppunten te controleren. Na dossieronderzoek blijken dit 81 bedrijven te zijn. De werkzaamheden zijn voor het tweede half jaar ingepland, waarbij twee bezoeken afgelegd worden. De eerste controle is een voorcontrole, waarbij tevens naar de bouwconstructie wordt gekeken.

De tweede controle vindt plaats tijdens de verkoopdagen eind december. Er heeft afstemming plaatsgevonden tussen de verschillende toezichthouders en er is een instructie en een checklist ten behoeve van de controles opgesteld.

Bevoegd gezag

Totaal uit te voeren bezoeken

Achtkarspelen 4 5

Ameland 2 2

Dantumadiel 3 0

Harlingen 1 1

Heerenveen 4 5

Leeuwarden 14 11

Opsterland 2 2

Smallingerland 8 8

Terschelling 1 1

Waadhoeke 5 5

Totaal 89 79

Vervolg

De uitvoering zal, zoals onder de resultaten beschreven in de tweede helft van het jaar plaatsvinden.

8. Informatieplicht energiebesparing type A en B-inrichtingen

Per 1 juli is naast de bestaande energiebesparingsplicht ook de informatieplicht energiebesparing (verder ‘informatieplicht’) opgenomen in het Activiteitenbesluit. Met de informatieplicht willen het bedrijfsleven en de overheid energiebesparing versnellen. Zo krijgt de CO2-reductie in Nederland een impuls en moet een bijdrage worden geleverd aan het behalen van energie- en

klimaatdoelen. In november 2019 heeft zo’n 75% van de bedrijven nog niet voldaan aan de informatieplicht. Gemeenten en Omgevingsdiensten zijn verantwoordelijk voor toezicht op en handhaving van de wettelijke energiebesparingsplicht en informatieplicht. Voor deze

uitvoeringstaak is landelijk een bijdrage van 3 miljoen euro beschikbaar gesteld. Bedrijven moeten het energieverbruik en de door hen genomen energiebesparende maatregelen rapporteren. Hierdoor wordt toezicht en handhaving efficiënter en er kan makkelijker worden

(19)

Doelen

1 Input FUMO besteedt in 2020 1.300 uur aan de informatieplicht

2 Prestatie De FUMO schrijft in 2020 16 inrichtingen aan voor de informatieplicht 3 Prestatie Gemeenten schrijven relevante inrichtingen aan voor de informatieplicht 4 Prestatie Fumo controleert de ingediende meldingen administratief aan de hand van het

jaarverbruik en de ‘urgentie-codes’ in het E-loket

5 Prestatie Fumo controleert aan de hand van administratieve controle bij de relevante inrichtingen ter plaatse de kwaliteit van de ingediende melding.

6 Prestatie In het kader van de versterkte uitvoering energiebesparings- en informatieplicht worden Friesland breed 80 inrichtingen bezocht.

7 Naleef Eind 2020 voldoet 80% van de inrichtingen aan de informatieplicht Samenvatting voortgang

Informatieplicht energiebesparing

Prestatie Naleving (185/1300) 14% N.v.t.

Toelichting Voor het project informatieplicht is in totaal 1300 uren begroot voor inzet door de FUMO. In het eerste half jaar is met name tijd besteed aan de voorbereiding van het project en de coördinatie van de versterkte uitvoering (waaraan inmiddels alle gemeenten meedoen). In september worden 68 bedrijven aangeschreven met het verzoek om te voldoen aan de

informatieplicht. Verder worden ca. 60 controles uitgevoerd. Tot slot wordt de coördinatie versterkte uitvoering informatieplicht voortgezet. De verwachting is vooralsnog dat de begrote 1300 uren ook gerealiseerd worden. Hiervoor wordt extra capaciteit ingehuurd. Het naleefdoel is om 80% van de bedrijven aan de informatieplicht te laten voldoen. Aan het einde van dit jaar zijn de resultaten vanuit de versterkte uitvoering en het toezicht bekend en wordt inzichtelijk in hoeverre deze doelstelling behaald is.

Resultaten

Vanuit het project wordt de versterkte uitvoering informatieplicht gecoördineerd. Hierover is contact met verschillende gemeenten en de uitvoerende bedrijven. Uit dit contact blijkt dat dit goed verloopt. In kader van de versterkte uitvoering worden bedrijfsbezoeken uitgevoerd door marktpartijen. Of de planning van 80 bedrijfsbezoeken gehaald wordt is nog niet duidelijk. De verwachting is dat 75 à 80% uitgevoerd wordt.

Voor het project informatieplicht is in totaal 1300 uren begroot voor inzet door de FUMO. In het eerste half jaar is met name tijd besteed aan de voorbereiding van het project en de coördinatie van de versterkte uitvoering (waaraan inmiddels alle gemeenten meedoen). In dit voortraject heeft veel afstemming met de gemeenten plaatsgevonden. Daarnaast is er veel tijd besteed aan het ordenen van de data, om inzichtelijk te krijgen welke bedrijven aangeschreven moeten worden. Wegens de

(20)

coronacrisis is het toezicht door de FUMO naar aanleiding van de informatieplicht verschoven naar de tweede helft van het jaar.

Vervolg

In september worden 68 bedrijven aangeschreven met het verzoek om te voldoen aan de

informatieplicht. Verder worden ca. 60 controles uitgevoerd. Tot slot wordt de coördinatie versterkte uitvoering informatieplicht voortgezet. De verwachting is dat de begrote 1300 uren ook gerealiseerd worden.

9. Keuring stookinstallaties en gasleidingen

Doelen

1 Naleef Veilig functioneren, optimale verbranding en energiezuinige werking van stookinstallaties bij spuiterijen en schadeherstelbedrijven.

2 Prestatie Ontwikkelen van een digitale checklist

3 Prestatie Bedrijfscontroles gericht op de stookinstallaties en gastoevoer 4 Prestatie Voorlichting aan gemeenten en installatiebedrijven i.v.m. controle op

gemeentelijke type A- en B- bedrijven

Doelen Tijd Begroot /

gerealiseerd Keuring

stookinstallaties en gasleidingen

Prestatie naleving (313/880) 36% (39/23)

Toelichting De verwachting is dat de uren en de controles worden gerealiseerd. De prestatie doelen aangaande de checklist en de bedrijfscontroles worden gerealiseerd. De verwachting is dat de controles in oktober zijn afgerond, waarna de voorlichting aan gemeenten en installatiebedrijven opgepakt kan Onder stookinstallaties wordt in dit project verstaan gasgestookte stookinstallaties groter dan 100 kW en kleiner dan 400 kW. De stookinstallaties zijn ten behoeve van ruimteverwarming of ten behoeve van een proces binnen de inrichting.

De ervaring leert dat het naleefgedrag op het gebied van keuring van stookinstallaties en gasleidingen te wensen overlaat. Elke vier jaar dient een keuring uitgevoerd te worden. Daarbij horen de aanvoerleidingen van het gas ook gekeurd te worden. In de praktijk blijkt dat dit vaak niet gebeurt. In SCIOS keuringsrapporten wordt veelal expliciet vermeld dat de aanvoerleiding niet is meegenomen, omdat dat een andere scope van het SCIOS betreft (en waar geen opdracht voor verleend is) De SCIOS-keuringen omvatten een keuring op veilig functioneren, optimale verbranding en energiezuinigheid. Een keuring omvat mede de afstelling van de verbranding, het systeem voor de toevoer van brandstof en verbrandingslucht en de afvoer van verbrandingsgassen. Ten behoeve van dit project worden steekproefsgewijs 50 bedrijven geïnspecteerd. Er wordt vooraf door experts een checklist opgesteld, zodat op een eenduidige manier toezicht gehouden wordt.

(21)

Resultaten

Het project loopt enigszins achter op planning. In het eerste half jaar is met name tijd besteed aan de voorbereidingen voor het project. Er is een digitale checklist en een voorbeeldbrief ontwikkeld. 39 bezoeken zijn gepland, waarvan 23 inmiddels gerealiseerd zijn. Verder zijn 4 hercontroles (volgens de LHS) uitgevoerd. De verwachting is dat de controles worden gerealiseerd en dat de controles in oktober 2020 afgerond zijn. Daarna kan de voorlichting aan gemeenten en installatiebedrijven opgepakt worden.

De bevindingen tot nu toe zijn diffuus. Een aantal stookinstallaties zijn wel in orde en een aantal niet.

Hetzelfde geldt voor de gecontroleerde brandstoftoevoerleidingen.

In een aantal gevallen is gebleken dat een bedrijf op vloeibare brandstof stookt, i.p.v. op gas. Dit valt buiten de scope van dit project, maar wordt wel opgenomen in het dossier van het bedrijf en zal meegenomen worden in het jaarverslag Fbup. Daarin worden de bevindingen in zijn totaliteit gepresenteerd.

In onderstaande tabel zijn de geplande en de werkelijke aantallen bezoeken tot 1 juli 2020 weergegeven.

Bevoegd gezag

Werkelijk aantal bezoeken

Ooststellingwerf 1 -

Harlingen 1 1

Heerenveen 4 -

Leeuwarden 11 2

Smallingerland 2 2

Waadhoeke 4 4

Weststellingwerf 1 -

Totaal 39 23

Vervolg

In de tweede helft van het jaar worden de overige geplande controles uitgevoerd en wordt de voorlichting aan gemeenten en installatiebedrijven opgepakt.

(22)

10. Actualisatie vergunningen afvalbedrijven

Doelen

1 Prestatie Onderzoek dossiers van 56 inrichtingen 2 Prestatie Actualisatie van 19 vergunningen

Actualisatie afvalbedrijven

prestatie (610/1208) 51% 57 / 30

aangeschreven Toelichting In het eerste half jaar is een projectplan gemaakt, zijn formats ontwikkeld en

is een beoordelingsformulier ontwikkeld ten behoeve van een eenduidige werkwijze. Er zijn 57 afvalbedrijven doorgelicht met als doel na te gaan of de betreffende vergunning voldoet aan de minimale hoogwaardigheid van verwerking van afzonderlijke afvalstoffen of categorieën afvalstoffen. Na de doorlichting zijn 30 bedrijven overgebleven en aangeschreven om de benodigde informatie aan te leveren. Hieruit moet blijken hoeveel vergunningen geactualiseerd moeten worden. In de tweede helft van het jaar ligt de focus op het beoordelen van de door de bedrijven verstrekte informatie en het actualiseren van vergunningen.

Het Landelijk afvalbeheerplan 2017-2029 (LAP3) geeft aan hoe wij in Nederland slimmer kunnen omgaan met grondstoffen. Het LAP bevat de doelstellingen en uitgangspunten van het landelijk afvalstoffenbeleid en is het toetsingskader (aan de hand van sectorplannen) voor de

vergunningverlening van afval(verwerkende) bedrijven. Een deel van de 85 sectorplannen is gewijzigd. Deze wijzigingen kunnen gevolgen hebben voor de verleende vergunningen. Daarnaast zijn in verschillende sectorplannen sturingsvoorschriften opgenomen die als voorschrift in

vergunningen moet worden opgenomen. Om actualisatie als gevolg van de gewijzigde sectorplannen af te dwingen is in het Besluit omgevingsrecht (Bor) een verplichting voor het bevoegd gezag opgenomen. Deze houdt in dat binnen een jaar bij een nieuw LAP of een wijziging van het LAP na moet worden gegaan of de vergunning voldoet aan de minimale hoogwaardigheid van verwerking van afzonderlijke afvalstoffen of categorieën afvalstoffen zoals beschreven in het afvalbeheerplan. Indien nodig moet(en) de vergunning(voorschriften) geactualiseerd worden.

In Fryslân zijn ongeveer 110 bedrijven die zich bezig houden met de inzameling en verwerking van afvalstoffen. In 2014 is het bevoegd gezag van 80 bedrijven overgegaan van de provincie naar de gemeenten. Van deze 80 bedrijven valt een deel nu onder algemene regels. Voor dit project zijn nu 56 inrichtingen in beeld. De voorlopige inschatting is dat ca. 1/3 van deze inrichtingen een actualisatie van de vergunning behoeft.

(23)

Resultaten

Er zijn 56 afvalbedrijven doorgelicht met als doel na te gaan of de betreffende vergunning voldoet aan de minimale hoogwaardigheid van verwerking van afzonderlijke afvalstoffen of categorieën afvalstoffen.

Hiervoor is een beoordelingsformulier ontwikkeld. Hieruit blijkt of een vergunning voorziet in de wijzigingen van het LAP en of er ambtshalve aanpassingen moeten plaatsvinden. Vervolgens worden er voorschriften opgelegd en vastgelegd in de vergunning. Hiervoor zijn formats voor beschikkingen ontwikkeld, waarin voorbeeld voorschriften en consideransteksten zijn opgenomen.

Na de doorlichting zijn 30 bedrijven overgebleven en aangeschreven om de benodigde informatie aan te leveren. Voor 7 bedrijven is er voldoende informatie binnen om tot actualisatie over te gaan. In één geval is gebleken dat het bedrijf voldoet aan de minimum standaard en actualisatie niet nodig is. In twee gevallen blijkt het bedrijf een type B bedrijf te zijn. Daarnaast hebben 8 bedrijven inmiddels de benodigde informatie verstrekt en moet de FUMO dit nog beoordelen. Vervolgens worden er voorschriften opgelegd en vastgelegd in de vergunning.

Bevoegd gezag Te screenen bedrijven Informatie binnen

Achtkarspelen 3

Dantumadiel 1 1

Harlingen 5

Heerenveen 1 1

Leeuwarden 7 5

Noardeast Fryslân 3

Opsterland 2

Smallingerland 7 3

Súdwest-Fryslân 3 1

Terschelling 5 1

Vlieland 1 -

Waadhoeke 7 3

Vervolg

Het project wordt op dezelfde voet voortgezet als in het eerste half jaar. Verwacht wordt dat het project binnen de beschikbare tijd kan worden afgerond. In het eerste half jaar is ook tijd besteed aan de

voorbereidingen, zoals het maken van een projectplan, formats en beoordelingsformulieren. In de tweede helft van het jaar ligt de focus op het beoordelen van de verstrekte informatie en het opstellen van

beschikkingen.

(24)

Vervolg 2019

Een aantal projecten die gestart zijn in 2019 lopen door naar 2020. De resultaten van deze projecten staan hieronder beschreven.

1. Natte koeltorens

Doelen

Soort doel Omschrijving 1 Naleef

Inzicht in het naleefgedrag van de ons bekende natte koeltorens.

2 Prestatie In 2019 worden de ons bekende natte koeltorens aangeboden aan de Atlas Leefomgeving voor registratie op de natte koeltorenkaart.

3 Input

Bij inrichtingen waar de kans op aanwezigheid van een natte koeltoren hoger is, wordt tijdens reguliere controles extra aandacht gegeven aan het identificeren en registreren van deze installaties, zodat een meer volledig overzicht ontstaat.

Aanpak 2020

1. Hercontroles en eventuele handhavingstrajecten.

2. Eerste controles bij ‘nieuwe’ locaties met natte koeltorens.

3. Steekproefsgewijs controleren.

4. Aanvullende inventarisatie bij kantoorgebouwen in samenwerking met gemeenten.

Wat zijn natte koeltorens?

Natte koeltorens zijn installaties die worden gebruikt voor de afkoeling van een gebouw of een industrieel proces. Dit gebeurt door middel van het vernevelen van water in een open constructie. In de biofilm die in de koeltoren ontstaat zijn de omstandigheden optimaal voor de groei van

legionellabacteriën. Een besmetting met legionella kan leiden tot een acute infectie van de luchtwegen (legionellose/veteranenziekte) met een mild tot ernstig, mogelijk dodelijk verloop.

Aandachtspunten:

- Bedrijven die een natte koeltoren bezitten zijn verplicht een actueel legionellabeheerplan te bezitten en deze na te leven.

- In natte koeltorens mogen een bepaalde hoeveelheid legionellabacteriën aanwezig zijn. Pas bij een bepaalde hoeveelheid kolonievormende eenheden legionella per liter, hoeft dit te worden gemeld aan de GGD.

- Om bij een uitbraak van legionella snel maatregelen te kunnen nemen, is het belangrijk dat de locaties van alle natte koeltorens bekend zijn. Natte koeltorens moeten daarom sinds 2011 worden geregistreerd in de natte koeltorenkaart van de Atlas Leefomgeving van het RIVM. Begin 2018 stonden er in Fryslân slechts 2 bedrijven geregistreerd.

(25)

Natte koeltorens Prestatie naleving (233/70) 332% n.v.t.

Toelichting Aangezien er tijdens de inspecties in 2019 meer tekortkomingen waren aangetroffen dan oorspronkelijk was geprognotiseerd, zijn er in 2020 meer hercontroles uitgevoerd dan verwacht. Daarnaast is een eerste

bedrijfsbezoek doorgeschoven van 2019 naar 2020 en hebben een aantal uitwerkingen van inspecties uit 2019 in 2020 plaatsgevonden. Dit heeft ertoe geresulteerd dat het aantal begrote uren is overschreden. Het project is in een afrondende fase. De laatste 4 hercontroles zijn gepland. De verwachting is dan ook dat het project in 2020 wordt afgerond.

Resultaten

Aangezien er tijdens de inspecties in 2019 meer tekortkomingen waren aangetroffen dan oorspronkelijk was geprognotiseerd, zijn er in 2020 meer hercontroles uitgevoerd dan verwacht. Daarnaast is een eerste bedrijfsbezoek doorgeschoven van 2019 naar 2020 en hebben een aantal uitwerkingen van inspecties uit 2019 in 2020 plaatsgevonden. Dit heeft ertoe geresulteerd dat het aantal begrote uren is overschreden.

In 2020 zijn in het eerste halfjaar één reguliere controle, elf 1e hercontroles en één 2e controle

uitgevoerd. Bij geen van de hercontroles is strafrechtelijk opgetreden. In 2020 zijn tot nu toe geen nieuwe locaties met natte koeltorens geïdentificeerd. Ook zijn geen kantoorgebouwen met natte koeltorens door de gemeenten gemeld. Bij geen enkele natte koeltoren is een overschrijding van de legionellanorm aangetroffen. Door de aspectcontrole is wel gebleken dat niet alle natte koeltorens worden onderhouden conform de beheersplannen. Daarnaast is gebleken dat niet alle Legionellarisicoanalyses en

beheersplannen op orde zijn. Alle natte koeltorens zijn inmiddels opgenomen op de “Natte

koeltorenkaart” in de Atlas Leefomgeving van het RIVM. Met de Veiligheidsregio Fryslân (GGD) zijn op afspraken gemaakt om in de toekomst de informatie over natte koeltorens (bronnen van legionella) te delen.

.

Vervolg

Het project is in een afrondende fase. De laatste 4 hercontroles zijn gepland. De verwachting is dan ook dat het project in 2020 wordt afgerond.

2. Overbelaste geursituaties veehouderij

De regelgeving voor intensieve veehouderijbedrijven (zogenoemde IPPC-bedrijven) is

aangescherpt. In situaties waar sprake is van een “overbelaste geursituatie” zullen de betrokken bedrijven uiterlijk in 2021 waar nodig aanvullende voorzieningen moeten toepassen. De

vergunningen van deze IPPC-bedrijven zullen in overeenstemming moeten worden gebracht met de nieuwe regelgeving. Na actualisatie van de vergunningvoorschriften controleert het bevoegd gezag of de installatie hieraan voldoet.

.

(26)

Doelen

1 Prestatie Dossieronderzoek van 54 IPPC-bedrijven om te bepalen of sprake is van een overbelaste geursituatie.

2 Prestatie Vaststellen volgorde van actualisatie op basis van dossieronderzoek en de bevindingen uit bovenstaand controlebezoeken .

3 Prestatie Actualisatie van 5 vergunningen (rest volgt in 2020 e.v.).

Aanpak 2020

1. Actualisatie van de (overige) vergunningen 2. Eventuele afhandeling zienswijzen

3. Beoordelen geurbeheersplannen Samenvatting voortgang

Overbelaste geur- situaties veehouderij

prestatie (59/500) 12% 20/8 in behandeling Toelichting Een nadere inventarisatie van intensieve veehouderijbedrijven (IPPC) is

uitgevoerd. 99 bedrijven zijn gescreend om te bepalen of er sprake is van een overbelaste geursituatie. 20 vergunningen moeten worden

geactualiseerd. 8 daarvan zijn in behandeling genomen. Het project heeft een langere aanlooptijd gehad dan voorzien, maar ligt nu op koers. De verwachting is dat de planning gehaald wordt met minder bestede uren dan begroot. De inschatting vooraf was dat er meer vergunningen geactualiseerd moesten worden dan nu uit de screening blijkt. Op 22 juli 2020 is een uitspraak van de Raad van State geweest over het eisen van

geurbeheersplannen. Deze uitspraak kan mogelijk invloed hebben op de uitvoering van dit project. Dit wordt onderzocht en t.z.t. over gerapporteerd.

Resultaten

Er is gestart met een nadere inventarisatie van intensieve veehouderijbedrijven (IPPC). Uit de

bedrijvenlijst is per gemeente een overzicht gemaakt van de IPPC-bedrijven intensieve veehouderij. Na verificatie met de gemeenten is de lijst aangevuld van 54 tot 99 bedrijven. Ook de Portal is op verzoek van de FUMO voorzien van de actuele gegevens over deze bedrijven. Alle 99 bedrijven zijn gescreend om te bepalen of er sprake is van een overbelaste geursituatie. Uit de screening dossiers blijkt dat 20 vergunningen moeten worden geactualiseerd. Hiervan zijn in het eerste half jaar 8 stuks in behandeling genomen.

(27)

Het beeld per gemeente in kaart gebracht:

Bevoegd gezag

Aantal te screenen bedrijven

(Mogelijk) Actualisatie vergunning

noodzakelijk

Vergunning al geactualiseerd

Achtkarspelen 13 7

Harlingen 2 -

Heerenveen 5 3

Leeuwarden 4 1 1

Dantumadiel 1 1

Opsterland 5 1

Smallingerland 4 -

Súdwest-Fryslân 14 8 1

Tytsjerksteradiel 4 -

Waadhoeke 12 5

Vervolg

De actualisaties vinden ook plaats op de ‘natuurlijke momenten’. Dit betekent dat in geval dat een aanvraag omgevingsvergunning ingediend wordt, ook direct de overbelaste geursituatie in het reguliere proces meegenomen wordt. Administratief gezien is het niet mogelijk om deze uren inzichtelijk te maken binnen het Fbup. In het tweede half jaar wordt onderzocht hoe dit toch tot uiting kan komen binnen het Fbup. Het project heeft een langere aanlooptijd gehad dan vooraf voorzien, maar ligt nu op koers. De verwachting is dat de planning gehaald wordt. Op 22 juli 2020 is een uitspraak van de Raad van State geweest over het eisen van geurbeheersplannen. Deze uitspraak kan mogelijk invloed hebben op de uitvoering van dit project. Dit wordt onderzocht en t.z.t. over gerapporteerd.

(28)

3. Net-niet-Brzo-inrichtingen

²

Doelen

1 Prestatie Overzicht van de 20 meest risicovolle bedrijven in Fryslân updaten op basis van expert-judgement.

2 Naleef Inzicht in naleefgedrag o.b.v. informatie uit onaangekondigde bedrijfscontroles.

3 Prestatie Overzicht van welke bedrijven de vergunning geactualiseerd moet worden.

4 Prestatie Opstarten van 3-5 actualisatie- of revisietrajecten.

Aanpak 2020

1. Screening 15 bedrijven die in 2019 via expertjudgement aan de projectlijst zijn toegevoegd 2. 8 ambtshalve wijzigingen t.a.v. gevaarlijke stoffen i.v.m. net niet Brzo

3. Inbreng aspect gevaarlijke stoffen i.v.m. net niet Brzo bij 13 vergunningprocedures n.a.v.

aanvraag bedrijf

4. 4-6 bedrijfscontroles en opleveringscontroles n.a.v. vergunning i.v.m. net niet Brzo 5. Training gevaarlijke stoffen irt net niet Brzo voor toezicht en vergunningverlening 6. Werkafspraken net niet Brzo-toets bij vergunningaanvragen en bij controles 7. Factsheet gevaarlijke stoffen bij specifieke branches irt net niet Brzo

Bedrijven in de net-niet categorie van de Brzo (Besluit risico’s zware ongevallen) vallen niet onder de strenge Brzo-regelgeving, maar incidenten kunnen wel een grote impact hebben op het milieu en de volksgezondheid. De staatsecretaris heeft de omgevingsdiensten in Nederland nadrukkelijk gevraagd om aandacht te besteden aan ‘net-niet Brzo-inrichtingen’. In Fryslân kennen wij circa 20 bedrijven met eveneens een hoog risico, omdat zij met gevaarlijke stoffen werken en opslaan en net onder de drempel van het Besluit Risico’s Zware Ongevallen blijven. In dit project richt de FUMO zich op deze groep bedrijven. De vergunningen van deze bedrijven worden tegen het licht gehouden. Voor bedrijven die niet onder het Brzo vallen, maar waarvoor in de vergunning geen drempelwaarde is vastgesteld, zal alsnog een verbod op het overschrijden van de lage drempel moeten worden opgenomen. Dit om te voorkomen dat het bedrijf na het inwerkingtreden van de Omgevingswet zonder nadere afweging een Brzo-inrichting (dan Seveso- inrichting genoemd) wordt.

Bovenstaande aanpak leidt er toe dat we in Fryslân deze groep risicovolle inrichtingen goed in beeld hebben, een start maken met het actualiseren van vergunningen (meerjarig traject) en het toezicht waar nodig intensiveren. Tegelijkertijd leveren we informatie aan ten behoeve van het landelijk beeld.

(29)

Net niet BRZO- inrichtingen

prestatie naleving (550/1020) 54% Doorloop naar 2021 Toelichting Als vervolg op 2019 zijn aanvullende dossiercreeningen uitgevoerd en is de

nadruk meer komen te liggen op het aanpassen van vergunningen. In verband met de coronacrisis zijn de voor 2020 geplande controles uitgesteld tot eind van dit jaar en begin volgend jaar. De bevindingen uit de controles van vorig jaar zijn uitgewerkt en gecommuniceerd met de bedrijven of voorgelegd aan ODG voor een second opinion. Voor wat betreft de top 20 meest risicovolle bedrijven is de verwachting dat deze aan het eind van het jaar in beeld is. Bij zeven dossiers moet nog worden gestart met screenen.

Gelet op de hoeveelheid vergunningaanvragen, zal dit doorschuiven naar 2021. Lopende vergunningprocedures worden afgerond, vooroverleg wordt voortgezet, met als doel dossiers op het punt van net niet Brzo op orde te hebben voor inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Resultaten

Het project Net niet Brzo-inrichtingen is gestart in 2019. Het project is toen na expertjudgement van FUMO en Veiligheidsregio opgeschaald van 22 naar 46 vergunningendossiers. In 2019 zijn screeningen uitgevoerd. De screeningen leverden veel open einden op, waardoor bij de meeste bedrijven geen uitspraak kon worden gedaan over een eventuele Brzo-plicht, of dat er sprake is van een net niet Brzo- bedrijf. De meeste open einden zijn in de eerste helft van dit jaar opgepakt. Er zijn aanvullende dossierscreeningen uitgevoerd en de nadruk is meer komen te liggen op het aanpassen van

vergunningen. In verband met de coronacrisis zijn de voor 2020 geplande controles uitgesteld tot eind van dit jaar en begin volgend jaar. Wel zijn de bevindingen van de 10 controles die eind vorig jaar zijn gehouden uitgewerkt en gecommuniceerd met de bedrijven en waar nodig voorgelegd aan ODG voor een second opinion.

Naar aanleiding van de screening zijn bij 16 bedrijven nieuwe vergunningen nodig (aanvraag en/of ambtshalve actualisatie). Het blijkt dat vergunningaanvragen rondom gevaarlijke stoffen complexer zijn dan gebruikelijk en vaker leiden tot het (herhaaldelijk) moeten vragen van aanvullingen. Aanvragen worden in dit project niet buiten behandeling gelaten bij onvoldoende aanvullende gegevens. Dit omdat de aanvragen op verzoek van de FUMO worden ingediend en het goed vastleggen of zelfs terugbrengen van hoeveelheden van gevaarlijke stoffen een flinke veiligheidswinst oplevert. Voor wat betreft de top 20 meest risicovolle bedrijven is de verwachting dat deze aan het eind van het jaar in beeld is.

(30)

Het beeld per gemeente vanaf de start in 2019 tot 1 juli 2020 ziet er als volgt uit:

Resultaat n.a.v. screening

Bevoegd gezag

Aantal bedrijven

Toezicht uitgevoerd

Wijziging vergunning nodig

Ahw of vooroverleg gestart

Vergun- ning afgerond

Achtkarspelen 2

De Fryske

Marren 2

Harlingen 4 3 3 1

Heerenveen 3 1

Leeuwarden 4 1

Noardeast

Fryslân 3 2 2 1

Ooststellingwerf 2 1 1 1

Opsterland 2

Provincie Fryslân 11 2 4 4 1

Smallingerland 7 1 1 1

Sûdwest Fryslân 1

Tytsjerksteradiel 1

Waadhoeke 1 1 1

Totaal 46 10 16 11 1

Vervolg

In totaal moet bij zeven dossiers nog worden gestart met screenen. Gelet op de hoeveelheid

vergunningaanvragen, zal dit doorschuiven naar 2021. Lopende vergunningprocedures worden afgerond, vooroverleg wordt voortgezet waarbij wordt aangestuurd op een correct beeld van de aard en maximale hoeveelheid gevaarlijke stoffen die binnen de inrichting op enig moment aanwezig kunnen zijn. Dit om de dossiers op het punt van net niet Brzo op orde te hebben voor inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Naar verwachting zal vergunningverlening daarom meer uren vragen dan gepland. Omdat SPA zowel ten aanzien van externe veiligheid als juridisch hierbij betrokken is, zal ook SPA meer uren vragen dan gepland. Bij vier bedrijven moet in ieder geval een controle uitgevoerd worden om de screening van het bedrijf te kunnen afronden. Daar waar een vergunning wordt afgegeven, wordt waar nodig een

opleveringscontrole ingepland. Afhankelijk van de beschikbare tijd, worden deze mogelijk doorgeschoven naar 2021. Waar mogelijk wordt gekeken of toezicht op administratieve wijze aanvullende informatie over aanwezige hoeveelheden gevaarlijke stoffen kan opvragen. Toezicht zal daardoor minder uren vragen dan gepland.

(31)

4. Lpg-stations

Doelen

1 Naleefdoel Inzicht in actueel naleefgedrag door aangekondigde controles 2 Naleefdoel Nalevingspercentage >95% bij onaangekondigde hercontroles

Aanpak 2020

1. Voortzetting van de hercontroles en eventuele handhavingstrajecten 2. Intrekken van vergunningen waar geen gebruik meer van wordt gemaakt.

3. Communicatie over de resultaten over 2019, waaronder positieve aandacht voor de Lpg-stations die een goed naleefgedrag laten zien.

Lpg-stations prestatie naleving (288/200) 144% N.v.t.

Toelichting Het project verloopt volgens planning en is in de afrondende fase, maar heeft meer tijd ingenomen dan vooraf begroot. I.v.m. de Coronacrisis zijn de bedrijven in de hercontrole brief verzocht op openstaande punten via mail te reageren. Dit was matig succesvol en heeft de snelheid uit het project gehaald. Uiteindelijk is de benodigde informatie opgehaald. De uitvoering van de hercontroles is in de afrondende fase. Er is een lijst opgesteld met in te trekken vergunningen. Een aantal gemeenten hebben aangegeven dit zelf op te pakken. In voorkomende gevallen wordt het meegenomen in het bestemmingsplan. De branche wordt in de tweede helft van het jaar geïnformeerd over de uitkomsten van het project.

Resultaten

I.v.m. de Coronacrisis zijn de bedrijven in de hercontrole brief verzocht op openstaande punten via mail te reageren. Dit was matig succesvol. Dit had verschillende oorzaken. Daarnaast reageerde de ene vlot, anderen moesten aangespoord worden. Dit heeft de snelheid uit het project gehaald. Uiteindelijk is de benodigde informatie opgehaald. De uitvoering van de hercontroles is in de afrondende fase. De verwachting is dat er in de tweede helft van het jaar nog ongeveer 60 uren aan het project besteed zal worden. Als alle hercontroles zijn uitgevoerd, wordt berekend wat het nalevingspercentage is en in hoeverre de doelstelling is bereikt.

Tot slot is nog tijd besteed aan het vullen van gastankjes. Dit naar aanleiding van een

handhavingsverzoek. Binnen twee gemeenten is een brief aan de bedrijven verstuurd om te stoppen met deze activiteit.

In Fryslân kan op 89 tankstations LPG worden getankt. Aan de opslag en verkoop van LPG zijn externe veiligheidsrisico’s verbonden. Uit eerdere controles blijkt dat de regelgeving voor LPG tankstations niet goed wordt nageleefd. Soms betreft het relatief kleine tekortkomingen. Maar als er wat mis gaat kan dat een groot nadelig effect hebben; er kunnen doden vallen en er kan grote schade ontstaan in de omgeving.