Omgaan met verschillen Differentiëren

(1)

Omgaan met verschillen Differentiëren

BERT VAN DE GLIND (S1165412)

SEPT 2021 – OMGAAN MET VERSCHILLEN (1) OPLEIDING PDG

HOGESCHOOL WINDESHEIM

(2)

2

Inhoud

Inleiding ... 3

1. Differentiëren ... 4

2. Lesvoorbereiding ... 5

3. Docenthandleiding ... 8

4. Reflectie ... 9

4.1 Reflectiemodel van Korthagen. ... 9

4.2 Zelfreflectie ... 10

5 Conclusies ... 11

5.3.1 Algemeen... 11

5.3.2 Waar ben ik tevreden over? ... 11

5.3.3 Waar ben je minder tevreden over? ... 11

5.3.4 Wat ga je aanpassen en waarom? ... 11

Bijlagen ... 12

Bijlag 1 PPT presentatie ... 12

Bibliografie ... 14

Geciteerde werken ... 14

(3)

3

Inleiding

In deze module hebben we aandacht geschonken aan passend onderwijs.

Het doel van deze opdracht is:

“De student ontwerpt een passend onderwijsaanbod en differentieert daarbij op basis van kenmerken van deelnemers in het beroepsonderwijs.”

Voor deze opdracht heb ik een les ontworpen voor het vak Windows Server. In dit vak leren we de studenten het netwerk beheren met Windows server 2019. De lessen bestaan uit een theorie gedeelte en een praktijk gedeelte. In het theorie gedeelte besteden we aandacht aan terminologieën en de werking van bepaalde onderdelen binnen Windows server. In het praktijk gedeelte passen we de theorie direct toe en gaan we daarmee testen.

De les die ik ontworpen heb is voor studenten van het MBO op niveau 3 en niveau 4. Ik heb bij het ontwerpen vooral gekeken naar de typologie MBO-leerling per niveau. (Dekkers).

De niveau 3 leerlingen krijgen hierbij een uitgebreidere instructie terwijl de niveau 4 leerlingen meer zelfstandig te werk kunnen gaan. Daarnaast is deze les een voorbeeld waarbij we de directe verbinding leggen met de beroepspraktijk. We passen de geleerde theorie namelijk direct toe in een praktijkopdracht. De leerlingen worden geactiveerd om samen te werken en zelf na te denken over het leerdoel en de toepassing van de theorie door te overleggen met medestudenten. Ik ga daarbij uit van het constructivisme.

“HET CONSTRUCTIVISME GAAT ERVAN UIT DAT LEREN HET RESULTAAT IS

VAN DENKACTIVITEITEN VAN DE LEERLING ZELF EN NIET HET RESULTAAT

VAN DIRECT KENNISOVERDRACHT DOOR DE DOCENT.” (DEKKERS)

(4)

4

1. Differentiëren

Deze module is gericht op het omgaan met verschillen in de klas. Met die verschillen doelen we op de studenten die verschillen in; ervaringen, capaciteiten, ontwikkelingsniveau, interesses, sociale vaardigheden en lichamelijke kenmerken.

Een gereedschap welke de docent kan gebruiken bij het rekening houden met deze verschillen is differentiatie.

Differentiatie kan in essentie op twee manieren:

1. Externe differentiatie: leerlingen in verschillende klassen plaatsen.

2. Interne differentiatie: leerlingen binnen de klas anders behandelen. (Kralingen & Geerts, 2011)

In het eerste jaar maken wij tot aan blok 3 gebruik van interne differentiatie. In de klas zitten de leerlingen van niveau 3 en 4 bij elkaar in de klas. Deze les is een docentgestuurde les waarbij ik gebruik maak van het lesmodel directe instructie. In de instructiemomenten maak ik gebruik van het model voor interactieve gedifferentieerde directe instructie. (Houtveen, Koekebacker, Mijs, & Vernooy, 2005).

De leerlingen doen actief mee tijdens de les door het practicum uit te voeren, maar de leerlingen kunnen kiezen om of zelfstandig aan de slag te gaan of om met de centrale instructie mee te doen. Op deze manier krijgen sommige leerlingen veel instructieaandacht terwijl andere leerlingen direct zelfstandig aan het werk kunnen met een duidelijk omschreven taak.

Ik heb bij het ontwerpen van deze les gebruik gemaakt van de zes breinprincipes: (Dirksen, Boer, Möller, & Willemsen, 2014)

• Focus

• Herhaal

• Voortbouwen

• Emotie

• Creatie

• Zintuigelijk rijk

Ik heb zoveel mogelijk breinprincipes proberen te combineren. Bij de introductie gebruik ik Focus ik zet een voorspelbare structuur neer en vertel wat het nut is van wat we deze les behandelen. Ik Herhaal de lesstof uit de vorige les. Ik bouw ook voort op de kennis uit de vorige lessen door te vragen wat ze al weten en ze zelf na te laten denken. Dat zie je in de les als ik ze vraag zelf na te denken over het nut van de tweede server en dat ze dat daarna overleggen met de buurman/buurvrouw.

Met de praktijkopdracht activeer ik de leerlingen om ze het zelf te laten ervaren dat valt onder Emotie.

Ik heb bij deze les vooral gekeken naar de verschillen tussen de niveaus 3 en 4. Tijdens de uitvoering in de praktijkopdrachten ga ik de individuele leerling ondersteuning bieden op zijn/haar eigen niveau. Ik ga dan rondlopen en individuele vragen beantwoorden en ondersteuning geven.

“DIFFERENTIATIE IS DE DIDACTISCHE EN PEDAGOGISCHE UITWERKING VAN HET

OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN” (Bosker & Doolaard, 2009)

(5)

5

2. Lesvoorbereiding

Lesvoorbereiding

Naam studenten: Bert van de Glind Vak: Windows Server 2019

Naam SP-docent: Praktijk- en theorieles

School: Technova College Datum lesuitvoering: 14-09-2021

Klas: TIT21A9B Duur van de les: 1,5 uur

Lesopdracht

Aan de orde kan komen: onderwerp, globale omschrijving van de stof, methode, werkwijze, grootte van de klas.

Met 25 studenten uit leerjaar 1 behandelen we de installatie en het beheer van Windows server 2019. In deze les behandelen we het onderwerp fouttolerantie (redundancy). Als lesstof gebruiken we het boek netwerkbeheer met Windows Server 2019 van Jan Smets. We behandelen in deze les de theorie en daarnaast gaan de studenten zelf aan de slag met het installeren van een tweede server in hetzelfde netwerk.

Doelstellingen

Concreet (in waarneembaar leerlinggedrag, b.v. opschrijven, noemen, uitrekenen, tekenen, etc.)

Beheersingsniveau’s (let op juist gebruik van werkwoorden:

weten, inzien, toepassen, integreren) - De studenten kunnen uitleggen wat fouttollerantie inhoudt.

- De studenten weten wat het belang van fouttollerantie binnen een netwerk is.

- De studenten kunnen een tweede server installeren in het netwerk.

- De studenten weten hoe ze een tweede Windows server kunnen configureren als Domain Controller.

Beginsituatie

Klas, niveau, aantal leerlingen, apparatuur, etc.

Voorkennis/vaardigheden/houdingen

De 25 leerlingen niveau allround (3) en expert (4) van de TIT21A9B klas hebben in de vorige lessen zelf Windows Server 2019 als virtuele machine geïnstalleerd. De studenten weten wat de rol Active directory Domain services inhoudt en hebben deze op rol op de eigen server geïnstalleerd. De les daarvoor hebben ze zelf een de basis installatie gedaan van een windows server 2019 als virtuele machine. Ze gaan deze les een tweede windows server installeren op basis van de kennis die opgedaan is in de vorige 2 lessen.

(6)

6

Lesfasering Leeractiviteiten Leerkrachtactiviteiten Leerinhouden Leer- en hulpmiddelen

(tijd: ± min)

(zie doelformulering en wat doet de leerling tijdens de les) (Didactische werkvormen) (Lesstof uitschrijven) (wat heb je allemaal nodig)

Introductie: (± 10 min)

- onderwerp - lijn van de les - doelen - nut

- Luisteren - Instructie Er wordt uitleg gegeven over waarom we Windows server

behandelen en wat de plek van het vak in het curriculum is.

We kijken naar de doelen van deze les, wat gaan we doen en waarom.

PPTX / Boek Netwerkbeheer met Windows server 2019

Verkenning: (± 10 min)

Beginsituatie peilen door middel van vragen stellen

- Luisteren

- Vragen beantwoorden

- Instructie - Interactie

We kijken even terug naar de vorige les. Wat hebben we geleerd over de installatie van Windows Server en de installatie van de Windows Server 2019 rol.

Ik stel vragen en de studenten kunnen antwoorden geven via het mini-whiteboard.

PPTX / Boek Netwerkbeheer met Windows server 2019 Mini-whiteboard.

Verwerving: (20 ± min)

Aanbrengen van kennis en vaardigheden d.m.v. bepaalde didactische werkvormen, b.v.

uitleggen, demonstreren, onderwijsleergesprek

- Luisteren - Overleggen

- Instructie - Interactie - Samenwerken - Uitwisselen

De studenten gaan individueel nadenken (activeren) waarom we een tweede server gaan installeren.

Daarna gaan ze dat met de buurman/buurvrouw delen, vervolgens bespreken we dat klassikaal.

Na deze bespreking licht de docent kort de theorie toe.

PPTX / Boek Netwerkbeheer met Windows server 2019

Verwerking: (± 30 min)

Leerlingen gaan oefenen met de verworven kennis en vaardigheden

- Samen uitvoeren practicum - Zelfstandig uitvoeren practicum

- Interactie - Practicum

We gaan bezig met het installeren van de tweede server.

De studenten mogen dit zelfstandig doen met behulp van het boek of ze mogen klassikaal meedoen.

Na de installatie controleren ze in tweetallen de installaties van de buurman/buurvrouw. Is er iets niet gelukt dan proberen ze dat zelf op te lossen of ze kunnen hulp vragen aan de buurman/buurvrouw of de docent.

PPTX / Boek / VMware machines PFSV1 en PFSV2 ISO Windows Server 2019

Evaluatie: (± 15 min)

Controle of doelen bereikt zijn, eventueel samenvatten van de les en peilen wat de leerlingen er van vonden

- Vertellen

- Uitvoeren practicum - Testen

- interactie - Toetsen

We kijken of iedereen het practicum heeft kunnen uitvoeren, waar moeilijkheden lagen en hoe ze deze opgelost hebben.

We testen samen of het practicum is gelukt door een gebruiker aan te maken en te kijken of deze automatisch ook in de tweede server aangemaakt wordt.

We definiëren samen nogmaals wat fouttolerantie nu inhoudt. Ik stel vragen en de studenten kunnen antwoorden geven via het mini-whiteboard. We sluiten af met een Kahoot.

PPTX / Boek / VMware machines PFSV1 en PFSV2 ISO Windows Server 2019 / Toetsing d.m.v. kahoot.

(7)

Werkanalyse

Alleen in te vullen bij een praktijkles

Wat Hoe

Waarom

Installatie Windows 2019 op tweede server.

Installatie van de ADDS rol op de tweede Windows server.

Op een Windows server 2019 Virtuele Machine in VMware Workstation.

Op de virtuele Windows server 2019 machine.

Als basis voor het optuigen van de fouttollerantie.

Zodat de tweede server gebruikt kan worden om in de fouttollerantie te voorzien.

Beoordelingscriteria

Aan welke eisen moet het werkstuk c.q. de uitvoerende handelingen voldoen ?

De tweede Windows server 2019 moet correct geïnstalleerd zijn. Let hierbij op naamgeving (PFSV2), IP- adres en netwerkkaarten.

De ADDS rol op de tweede Windows server 2019 (PFSV2) moet correct geïnstalleerd en ingericht zijn. Let hierbij op replicatie!. Als er een gebruiker aangemaakt wordt op server 1 moet deze automatisch

verschijnen in server 2.

(8)

3. Docenthandleiding

De theorie in deze les is terug te vinden in hoofdstuk 2 van het boek netwerkbeheer met Windows server 2019 deel 1. We gaan hierin verder bij paragraaf 2.3 (blz. 103) member servers en voeren de bijbehorende practicums 2.3.1, 2.3.2, 2.3.3 en 2.4.1 uit.

Bij het uitvoeren van de practicums kunnen de leerlingen kiezen om zelfstandig aan het werk te gaan of mee te doen met de centrale instructie en uitvoering van het practicum. De meer zelfstandige leerlingen kunnen na de uitleg dus zelf aan de slag met de practicums ze kunnen daarbij gebruik maken van de uitleg in het boek. Aan het einde van de les controleren we of de practicums zijn gelukt en toetsen we de kennis met behulp van een kahoot.

Praktische tips

De eerstejaars studenten komen voor het eerst in aanraking met Windows server en heel veel nieuwe termen. Besef dat dit voor sommigen studenten nog erg abstract is. We herhalen dit nog wel een aantal keren. Het is de bedoeling dat de leerlingen die hier moeite mee hebben aansluiten bij de centrale uitleg, daar kan je verdere toelichting geven. Besef daarnaast ook dat voor sommigen het kwartje pas later zal vallen. Het is wel van belang dat de studenten aan het einde van deze les de practicums af hebben anders gaan ze achter lopen.

• Gebruik de PowerPoint-presentatie (02 Lesmateriaal\02-MS Windows Server\01 WinServ-Course- A\ WinServ Course A Les 3 - Fouttolerantie) voor het begin van de les. Licht met name de

begrippen Active Directory / Fouttollerantie / redundancy toe.

• Zorg als docent zelf voor een draaiende PFSV1 met 2 netwerkkaarten (NAT/VMNet) met de juiste IP-adressen met daarop de serverrol ADDS.

• Zorg als docent voor een nieuw geïnstalleerde Windows Server met 1 netwerkkaart (VMnet).

Deze heb je nodig bij de uitvoering van het practicum voor de studenten die met jou mee willen klikken.

• Voer de practica zelf in je lesvoorbereiding al een keer uit zodat je weet welke schermen er komen en welke toelichting je daarbij wilt geven en waar je evt. tegen aan kunt lopen.

• Als een student een Server lid wil maken van een AD-domain en dat lukt niet, dan kan je het volgende doen:

- Vaak een DNS het probleem. Controleer of de juiste DNS-server op de client ingesteld staat.

- Als de goede DNS-server staat ingesteld, probeer de volgende commando’s op de client uit te voeren, voordat opnieuw wordt geprobeerd deze lid van het domein te maken: ipconfig /flushdns | ipconfig /registerdns.

Nadat de laatste is ingetikt moet op de DNS server gecontroleerd worden of er een A-record voor deze PC is aangemaakt. Druk in DNS op F5 om te refreshen.

- Andere zaken die gecontroleerd kunnen worden zijn: connectie client en DC (ping), typfout bij administrator password, administrator password vergeten, Caps Lock, en dergelijke.

- Als het echt niet lukt, reboot de DC met de DNS service en reboot de client. Probeer het daarna nog een keer.

(9)

9

4. Reflectie

4.1 Reflectiemodel van Korthagen.

Ik heb gekozen voor het reflectiemodel van Korthagen. Ik heb voor dit model gekozen omdat dit model mij vanuit de theorielessen is aangereikt. Het bestaat uit 5 duidelijke stappen en dat geeft mij handvatten om de reflectie op de juiste manier op te bouwen. Deze stappen worden duidelijk in de cirkel van Korthagen.

Bron:scribbr.nl

(10)

10

4.2 Zelfreflectie

Stap Toelichting

1. Situatie ervaren

Ik heb in september 2021 les gegeven in het vak Windows server 2019. Mijn persoonlijke doel van deze les was de focus te leggen op het differentiëren.

Uiteraard was het doel ook om bepaalde theorie en kennis m.b.t. de stof over te brengen. Ik heb de les verzorgt d.m.v. een stuk theorie en een practicum waarbij de niveau 3 leerlingen extra instructie ontvingen en niveau 4 leerlingen zelfstandig de opdrachten gingen uitvoeren,

2. Terugblikken Tijdens deze les heb ik mee voornamelijk gefocust op het differentiëren in de klas, het overbrengen van de theorie en het uitvoeren van het practicum. Ik stelde tussendoor diverse vragen om de leerlingen bij de les betrokken te houden. De meeste leerlingen deden actief mee. Ik was tevreden over de structuur en opbouw van de les. Toen de leerlingen zelf aan de slag gingen en de andere helft met mijn instructie meedeed, heb ik de tijd genomen om persoonlijke vragen te beantwoorden. Als ik nu terug kijk heb ik misschien te weinig aandacht gehad voor de niveau 4 studenten. Ik heb ze wel aan het werk gezet maar me daarna voornamelijk gefocust op de niveau 3 leerlingen. Pas in het laatste deel heb ik de niveau 4 studenten er weer bij betrokken. Hoewel dat een bewust keuze was dacht ik later dat ik dat wellicht anders had moeten indelen of mijn aandacht bewuster verdelen.

3. Belangrijke aspecten begrijpen

(bewustwording)

In deze les heb ik gekozen voor het differentiëren in de instructie. (Kralingen &

Geerts, 2011). Ik heb de instructie gegeven en de studenten verdeeld in subgroepen op basis van Allround (niv 3) en Expert (niv 4). Hierbij heb ik dus in de differentiatie rekening gehouden met de sutdenten die meer instructie nodig hebben en de studenten die minder instructienodig hebben. Op deze manier krijgen sommige studenten veel instructieaandacht terwijl de andere studenten zelfstandig aan het werk konden met een duidelijk omschreven taak. Ik bemerkte dat dat voor een aantal leerlingen heel goed werkte. De groep die zelfstandig aan het werk ging vond het prettig om niet te hoeven

“wachten” op de instructie.

4. Alternatief (gedrag) ontwikkelen

Als ik terugkijk op deze les ben ik eigenlijk wel tevreden over de manier waarop deze les verliep. Hoewel de groep verdeeld werd bleef de les wel ordelijk verlopen. De groep die zelfstandig aan het werk ging deed dat rustig zodat ik me kon richten op de groep die de extra instructie wel nodig had. De andere zijde van de medaille is dat ik aan het einde voor mijn gevoel vooral bezig ben geweest met de eerste groep ik had te weinig aandacht voor de studenten die zelfstandig aan het werk gingen. Hierdoor heb ik onvoldoende zicht gehad op de voortgang van de studenten die zelfstandig aan het werk waren. Nu ging dat uiteindelijk wel goed, maar dat is zeker iets waar ik de volgende keer oog voor moeten hebben.

5. Uitproberen In de volgende lessen waarin ik ga differentiëren wil ik het toch wat anders aanpakken. Ik wil proberen om de aandacht tussen de 2 groepen beter te verdelen. Dat wil ik gaan doen door de instructie korter te houden en de studenten die meer instructie nodig hebben toch ook eerder zelf aan het werk te zetten. Dan kan ik mijn aandacht beter verdelen tussen de 2 groepen.

(11)

11

5 Conclusies

5.3.1 Algemeen

Ik heb heel duidelijk het nut gezien van het differentiëren. De studenten die zelfstandig aan de slag konden vonden het heel erg prettig om de verantwoordelijkheid te krijgen om zelf aan de slag te gaan. Ik had ook meer tijd voor de studenten die extra aandacht nodig hadden. Ik heb ook geleerd dat het feit dat ik ze nu op basis van niveau ingedeeld had een onjuiste aanname was. Want bij de niveau 4 studenten zijn ook studenten die toch meer instructie nodig hadden. Differentiëren is ook echt kijken naar de individuele studenten. Een les voor mij die ik hieruit trek is dat je, het

differentiëren, de verdeling niet zo hard op niveau kunt stellen. Het is wel een graadmeter maar uiteindelijk gaat het erom dat je de individuele student mogelijkheden biedt om de lesstof op

zijn/haar manier tot zicht te nemen. Het was ook goed dat ik dit niet zo in de les benoemd heb, dat je op basis van je niveau wel of niet zelfstandig mag werken maar dat ik de studenten zelf heb laten kiezen. Ik heb echter ook ervaren dat differentiëren in de klas heel erg intensief is en dat het vereist dat er orde in de klas heerst. Bij deze klas ging dat heel goed omdat die orde er was maar die orde is wel een basis voordat je toe kunt komen aan differentiëren.

5.3.2 Waar ben ik tevreden over?

Ik ben tevreden op de manier waarop de les verliep. Het was duidelijk voor alle studenten wat de bedoeling was en de structuur zat er duidelijk in. De werkvorm, het practicum, verliep goed en alle studenten hebben het practicum kunnen uitvoeren. Ik merkte ook echt dat bepaalde studenten blij waren dat ze zelf verder konden en niet hoefden te wachten op de instructie. Ze konden

samenwerken en dit verliep in goede orde. Aan het einde van de les merkte ik ook bij een aantal studenten dat ze oprecht trots waren op wat ze voor elkaar gekregen hadden. In de afgenomen kahoot merkte ik ook dat de basisprincipes en de lesdoelen bij bijna alle studenten waren doorgekomen.

5.3.3 Waar ben je minder tevreden over?

In deze les ben ik minder tevreden over de verdeling van de aandacht. Er is veel tijd gaan zitten in het uitvoeren van het practicum samen met de studenten die extra aandacht nodig hadden. Uiteraard was het de bedoeling dat deze studenten extra instructie kregen, maar er kwamen ook heel veel vragen van deze studenten tijdens de uitvoering. Hierdoor liep ik uit in de tijd en had ik minder tijd om de studenten die het practicum grotendeels zelfstandig uitvoerde te controleren en te helpen bij vragen die deze studenten ook mogen hebben. Daarmee deed ik deze studenten voor mijn gevoel tekort.

5.3.4 Wat ga je aanpassen en waarom?

Qua structuur ga ik deze les niet veel aanpassen dat stond wel. Ik ga wel de instructietijd met de leerlingen die dat nodig hebben inkorten. Op deze manier houdt ik meer tijd over voor de begeleiding en het beantwoorden van vragen van de studenten die zelfstandig aan de slag zijn gegaan. Dan is deze les meer in balans voor alle leerlingen. Ik denk dat ik geen kahoot meer zou gebruiken om aan het einde te toetsen. Dat deed ik met name omdat het in deze opdracht moest zitten maar ik vind het bespreken van de resultaten en het bij elkaar controleren onderling veel krachtiger. De kahoot zorgde voor wat onrust en kostte veel lesstijd.

(12)

Bijlagen

Bijlag 1 PPT presentatie

(13)

13

(14)

Bibliografie

Bosker, R. J., & Doolaard, S. (2009). De pedagogische kwlaiteit van differentiatie in het onderwijs. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Dekkers, O. (sd). Dif-fe-ren-ti-ë-ren maak(t) verschill. OAB dekkers.

Dirksen, G., Boer, M., Möller, H., & Willemsen, J. (2014). Breindidactiek. Amsterdam: Synaps.

Houtveen, T., Koekebacker, E., Mijs, D., & Vernooy, K. (2005). Succesvolle aanpak van risicoleerlingen, wat kan de school doen. Apeldoorn: Garant.

Kralingen, R., & Geerts, W. (2011). Handboek voor Leraren. Bussum: Coutinho Uitgeverij.

Slooter, M. (2020). De zes rollen van de leraar. Huizen: Uitgeverij Pica.

Teitler, P. (2015). Lessen in orde in het MBO. Bussum: Coutinho.

Geciteerde werken