JGZ-richtlijn
Begeleiding gezin bij overlijden kind
Adri Westmaas Elske v.d. Akker
Traject JGZ richtlijn
• Ervaringen in eigen organisatie
• Reacties JGZ mailinglist
• Ervaringen ouders via Lieve Engeltjes
• Onderzoek JGZ organisaties 0 – 4 jaar
• Focusgroepen met ouders
• Werkgroep jvp/artsen JGZ 0 – 4 jaar
• Richtlijnen Adviescommissie RIVM
• Inspraak beroepsverenigingen AJN en V&VN, ActiZ, GGD Nederland
2
Waarom rouwbegeleiding door JGZ
• Gezinnen met meerdere kinderen zijn i.p. bekend bij de JGZ
• Laagdrempelige begeleiding
• Mogelijkheid tot huisbezoeken
• JGZ heeft signalerende rol t.a.v. risicosituaties
3
Doelgroep
• Ouders en broertjes/zusjes van overleden kinderen
• In Nederland overlijden ongeveer 2250 kinderen per jaar.
- Tijdens de zwangerschap/rondom bevalling
± 1000 kinderen (geboren na minimaal 24 weken zwangerschap).
- In het eerste levensjaar ± 700 kinderen.
- In de leeftijd van 1–4 jaar ± 150 kinderen.
- In de leeftijd van 4–19 jaar ± 400 kinderen.
(gebaseerd op het jaar 2008, CBS 2009)
4
Preventie en rouwbegeleiding
• Signalering: voorkomen of erger voorkomen
• Begeleiding: luisteren en informatie geven
• Doorverwijzing: zo nodig verwijzing naar specifieke hulpverlening
5
6
• Richtlijn
• Samenvatting
• Overzichtskaart
Administratieve verwerking
• Bericht van overlijden verwerken in planningssysteem JGZ en zorgen dat het systeem het kind niet meer kan oproepen voor:
- Screening/RVP/cursus etc
- Klanttevredenheidsonderzoek, 4-jarig GGD onderzoek etc.
• Doorgeven aan JGZ locatie
- Bericht van overlijden verwerken in ID JGZ/DD JGZ en in de dossiers van eventueel aanwezige broers/zussen.
7
Contact met gezin
• Kind is in zorg of zou in zorg komen: contact met gezin met betrekking tot het overleden kind afsluiten.
- Condoleance kaart
- Naar afscheid van het kind - Telefonisch contact
- Huisbezoek(en)
8
Begeleiding gezin
• Luisteren naar het verhaal van ouders
• Begeleiding ten aanzien van ontwikkeling/gedrag eventueel andere aanwezige kinderen
• Inschatten risico/beschermende factoren
• Informatie verstrekking, bv. door Vergeet-mij-niet Koffer
• Zo nodig doorverwijzing
9
Vergeet-mij-niet Koffer
10
Contact met andere kinderen
Tijdens onderzoekmomenten op het consultatiebureau en op school:
- Zoeken naar balans tussen aandacht voor kind dat voor je zit en het overleden kind.
11
Tips voor organisatie
• Optimaliseren informatiestroom
• Tijdregistratie rondom rouwbegeleiding
• Opstellen lokale sociale kaart
• Rouw/Vergeet-mij-niet koffer ontwikkelen
• Deskundigheidsbevordering
• Intervisie/werkbegeleiding
12
Impact op JGZ medewerker
• Eigen emoties en kwetsbaarheid
• Open stellen
• Rustige plek
• Tijd en ruimte
• Je verhaal kwijt kunnen
13
Adri Westmaas, beleidsmedewerker JGZ adri.westmaas@florence-zorg.nl
Elske v.d. Akker
vandenakker@lumc.nl
14
