• No results found

Toch zorgen ze voor de speciale smaak van asperges. De structuurformule van asparagusinezuur ( C

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Toch zorgen ze voor de speciale smaak van asperges. De structuurformule van asparagusinezuur ( C"

Copied!
2
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Eindexamen scheikunde havo 2009 - II

havovwo.nl

▬ www.havovwo.nl www.examen-cd.nl ▬

Aspergegeur

In een aspergeplant komen asparagusinezuur en de ethylester van

asparagusinezuur voor. Van deze stoffen is maar weinig in de plant aanwezig.

Toch zorgen ze voor de speciale smaak van asperges. De structuurformule van asparagusinezuur ( C

4

H

6

O

2

S

2)

wordt vaak als volgt schematisch weergegeven:

In deze structuurformule is een aantal van de symbolen C en H weggelaten.

2p 18

Geef de complete structuurformule van asparagusinezuur.

De ethylester van asparagusinezuur is de ester die ontstaat bij de reactie van asparagusinezuur met ethanol.

2p 19

Geef de structuurformule van de ethylester van asparagusinezuur. Gebruik hiervoor bovenstaande schematische structuurformule.

Asparagusinezuur wordt in het lichaam door enzymen afgebroken. Hierbij ontstaat methaanthiol ( CH

3

SH ). Methaanthiol kan vervolgens worden omgezet tot andere zwavelhoudende verbindingen, zoals dimethyldisulfide. Zowel methaanthiol als dimethyldisulfide dragen bij tot de karakteristieke

‘aspergegeur’ van urine. Reeds een half uur na het eten van een portie asperges, waarin ongeveer 1 mg asparagusinezuur zit, kan deze geur worden waargenomen.

3p 20

Bereken hoeveel mg methaanthiol maximaal kan ontstaan met de hoeveelheid zwavel die aanwezig is in 1,0 mg asparagusinezuur.

Gebruik hierbij onder andere het gegeven dat de massa van een mol asparagusinezuur 150,2 g is.

De omzetting van methaanthiol tot dimethyldisulfide is een redoxreactie. De vergelijking van de halfreactie waarin het dimethyldisulfide ontstaat, is hieronder onvolledig weergegeven. De elektronen (e

) en de coëfficiënten zijn weggelaten.

CH

3

− SH → CH

3

− S − S − CH

3

+ H

+

3p 21

Neem deze vergelijking over. Zet aan de juiste kant van de pijl e

en maak de vergelijking kloppend.

2p 22

Is voor de omzetting van methaanthiol tot dimethyldisulfide een oxidator of een reductor nodig? Geef een verklaring voor je antwoord.

- 1 -

(2)

Eindexamen scheikunde havo 2009 - II

havovwo.nl

▬ www.havovwo.nl www.examen-cd.nl ▬

Het blijkt dat niet bij iedereen, na het eten van asperges, de urine de

‘aspergegeur’ heeft, terwijl het asparagusinezuur wel is afgebroken. Over de oorzaak daarvan bestaan verschillende hypotheses. Eén daarvan is dat een aantal mensen een enzym mist dat bij de beschreven afbraak van

asparagusinezuur is betrokken.

1p 23

Leg uit hoe het missen van een enzym kan leiden tot het ontbreken van de

‘aspergegeur’ van de urine.

- 2 -

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

gras, granen (niet zijnde mais of graanstoppel), ingezaaide kruiden, eitwitgewassen (lucerne, rode klaver) , groene braak, of een combinatie

minder. De weilanden zien er aan het eind van de droge tijd uit als een volkomen kaal veld waar niets op groeit. Dit is tot op ze- kere hoogte schijn, want bij nadere inspectie

(loopgedeelte). Het geshredderde hout werd extensief gecomposteerd bij een temperatuur tussen de 25 en 45°C. Tijdens de compostering werd er via de stalvloer lucht door de

We zullen nu nagaan hoe de vrouw het achteraf vindt dat haar man geen boer meer is, welke beroepen zij al dan niet voor haar man geschikt acht, en hoe zij het huidige beroep van

Toch verwacht ze wel dat er steeds vaker groepen ondernemers zullen opstaan die samen iets onderzocht willen hebben en daar ook voor willen betalen, mits ze daarmee hun

Several issues were discussed, including the annual proficiency test for microscopy of the year 2011, the proposed improvements of the microscopic method amendment of Regulation

The agricultural sector , defined as all activities relating to agricultural input provision, farming and the processing and distribution activities that add value to

In this study we sought to establish what the current spiritual care practices are in hospice palliative care settings in South Africa with a focused view on what spiritual