Zaterdag 1 Aug. 1953 - No. 261
VRIJHEID IN
DEMOCRATIE
Geslaagd expenment van de
Centrale Arnhem
(Zie pag. 2)
WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE
"Bevrijd van den dagelijksen dag''
Een paar jaar geleden verscheen een kostelijk boekje. De inmiddels overleden schrijfster Top Naeff gaf daarin een terugblik op haar leven.
Zij deed het pretentieloos; het boekje trof door de rustige eenvoud en de diepe menselijkheid van de~
geen, die het geschreven had. Een verhaal als van een grootmoeder, die haar bewonderende klein- kinderen vertelt. Niet meer dan vertelt. Maar juist daardoor zo sterke indruk maakt.
"Zo was het ongeveer", heeft Top Naeff haar vertelling genoemd, in deze titel al de soberheid tot uitdrukking brengend, die zij erbij in acht wenste te nemen. Maar, al was het geheel sober, het toonde ons de persoonlijkheid van de schrijf~
ster tot in haar diepste wezen. Een vrouw van Ie~
vensernst, een vrouw ook die het leven in zijn rijke facetten liefhad. Er ook van wist te genieten, al ging het leed haa1· niet voorbij. Maar dat wist zij te dragen, doordat zij het wist te passen in al het goede, dat zij in haar geest kon laten domineren.
* * *
Achter in het boekje is opgenomen hetgeen Top Naeff geschreven heeft. Daaruit blijkt. dat zij wist wat werken was. Maar zij kende ook het intense genoegen van het heerlijke niets doen.
Daarvan verhaalt zij, wanneer zij tot de bespreking van haar liefhebberijen genaderd is . .,Om den pot te bekennen wil ik er hier één noemen: reizen. Zo maar doelloos en een beetje dom reizen! Bevrijd zijn van den dagelijksen dag, afstand nemen van mensen en dingen. met de wimpers strijken langs landschappen en levensvormen van een ander snit''.
Aan deze regels dachten wij, toen wij aan het schrijven van dit artikel begonnen, de laatste be~
zigheid voordat wîj ons, "bevrijd van den dagelijk~
sen dag", aan onze vacantie zullen gaan wijden.
Het kost wel eens moeite om zich uit het werk los te rukken. Wij allen hebben vaak te zeer het gevoel, dat wij niet erg goed gemist kunnen wor~
den. Maar dat gevoel van zelfoverschatting moe~
ten wij toch maar kwijt. De wereld is nog steeds verder gekomen. wie er ook heengegaan is. De één moge dan misschien op een plaats gesteld zijn waardoor hij wat meer invloed heeft dan de ander, alle arbeid is toch maar zeer gering in het licht van het grote geheel. Laten wij dus rustig. ons bevrij~
den "van den dagelijksen dag". Waarlijk, zonder ons zal het heus wel gaan.
0 0 0
Wij komen terug bij ons beeld van de verhalen- de grootmoeder. Alles wat zij zegt lijkt zo vanzelfsprekend. Maar zij geeft ons zo, ongemerkt, grote levenswijsheden mee. Zo deed Top Naeff het ook. Slechts een beetje dom en doelloos rei~
zen, zo houdt ze ons voor, maar ze laat er op vol~
gen: ,,afstand nemen van mensen en dingen, met de wimpers strijken langs landschappen en levens~
vormen van een ander snit". Ziet, daar gaat het om. In de vacantietijd rusten wij uit, maar wij over- zien het verleden, maken de balans op van de re~
sultaten van ons werken, putten dr-1ruit lessen, maar tevens pogen wij ons te verriJ"en door het zien van onbekende gebieden, door het kennisne- men van wat tot dusver buiten onze gezichtskring bleef. Na de vacantietijd hopen wij dan weer met
nieuwe kracht, steunend op wat wij overwogen en nieuw in ons opgenomen 'hebben, voort te gaan met .,den dagelijksen dag"!
,,, * *
A 1 wentelt het leven voort, ook de partij en haar leden, ook onze redactie gaat er in de Augus~
tusmaand afstand van nemen. Er is waarlijk het een en ander te overwegen. Voor de partij spreekt de uitslag der gemeenteraadsverkiezingen. Wij waren daar verheugd over. Terecht. Maar er wa~
ren ook zwakke plekken. De algemene secretaris der partij, mr Rutgers, legt in zijn artikelenreeks elke zwakheid bloot. Ter overweging en ter Ie~
ring. Hij ontleedt scherp. Daarmede zijn wij allen gediend, indachtig het spreekwoord der zachte heelmeestèrs.
Ons blad zal in Augustus enige malen niet ver~
schijnen, daarmede de vertraagde activiteit op het terrein der binnenlandse · politiek volgend. De redactieleden hopen in September, uitgerust, weer allen aan de slag te gaan.
Van onze leden zal in het nieuwe seizoen weer veel worden gevraagd. Waar de zaak te zwak is gebleken bij de jongste verkiezingen zullen verbe~
teringen moeten worden aangebracht. Waar voor- uitgang is geboekt, zal onderzocht moeten worden of het nog niet beter had kunnen zijn. Allen heb~
ben de t'aak de partij~organisatie steeds hechter te maken en onze funderingen te verstevigen. Dan kan het in het volgende jaar bij de verkiezingen nog weer beter gaan. Want laten wij het niet ver~
geten, in 1954 moeten de Provinciale Staten wor~
den vernieuwd. Wij moeten zorgen, dat de op- gaande lijn, waarin onze partij zich sedert haar op~
richting bevindt, niet onderbroken zal worden. Uit alles blijkt de v~ortgaande vergroting van de be- langstelling en sympathie voor onze partij en haar beginselen. Aan de partij in al haar geledingen de taak die stijgende belangstelling in nieuwe verkie~
zingswinst ~ en ook ledenwinst! - tot uitdrukking te brengen. Daarover na te denken in vacantietijd, wij zouden het ons kader met nadruk willen vra- gen. Laten wij in het bijzonder overwegen, dat het niet goed is ons door de verkiezingswinsten tevre~
den te laten stellen. Grotere aanhang vraagt gro- tere activiteit om die aanhang vaster te binden.
Willen wij nog meer aanhang verwerven, dan vraagt dat doel: nog meer strijd. En niet van en~
kÉden, maar van ons allen! Anders lukt het niet.
0 • 0
Wij naderen weer het politieke terrein. Van de partij in al haar geledingen vraagt dat in het nieuwe seizoen dus o.m; de candidaatstelling voor de leden der Provinciale Staten en het voeren van de verkiezingsstrijd. De candidaatstelling is geen eenvoudige zaak. In menige gemeente weet men daar van mee te spreken! Zij vraagt rustige over~
denking. Een goede lijst samen te stellen is moei- lijk. Zeker een lijst, die moet voldoen aan de eisen die een volkspartij als de onze stelt. Die vraagt een rijk gevarieerde samenstelling. En dat, terwijl er voor gezorgd moet worden, dat wij candidaten hebben, die naast hun maatschappelijke en sociale kwaliteiten ook begrip en kennis hebben van het besturen van een gemeenschap, en voorts weten dat een openbaar vertegenwoordigend lichaam
als een college van Provinciale Staten van zijn leden vraagt, dat zij hun zaak door het woord moe- ten kunnen verdedigen en aannemelijk maken.
Mogen wij er dan voorts nog eens in het bijzon- der aan herinneren, dat geschikte vrouwen een goede plaats dienen in te nemen? Moge men daar ook in het bijzonder op letten, zeker nu in onze gelederen zoveel dames aanwezig zijn, die reeds vele malen getoond hebben, liefde voor de zaak te hebben en over grote capaciteiten te beschikken.
Laten wij er dan voorts nogmaals een pleidooi voor voeren om bekwame jongeren een goede plaats te geven. Zij moeten tijdig de gelegenheid krijgen zich in het practische werk te bekwamen, opdat zij later de volledige verantwoordelijkheid der ou~
deren kunnen overnemen. Het komt ons gewenst voor er nog eens op te wijzen hoezeer men ten deze steeds moet handelen met de blik op de toe~
komst gericht. Daarbij komt, dat een zich zo sterk uitbreidende partij als de onze reeds om die reden de jongeren de nodige kansen moet geven. Men hoort vaak de uitspraak: .,de jeugd heeft de toe~
komst". Het gaat er om hier naar te handelen.
Zo zijn er dus ook in dit opzicht voldoende za~
ken te overwegen. De vacantietijd moge die ver- frissing van geest brengen, die nodig is om de hier~
bij voorkomende eisen op goede en voor de partij gelukkige wijze te vervullen!
Jn de landspolitiek zal het nieuwe politieke sek zoen veel vragen. Aan het einde van de laatste vergadering vààr het zomerreces heeft de voorzit~
ter der Tweede Kamer een indrukwekkende lijst gegeven van wetsontwerpen, die dit college in het afgelopen seizoen heeft afgehandeld. De voorzit~
ter vermeldde er niet bij, dat veel van hetgeen het parlement in het afgelopen jaar heeft gedaan voor~
bereid was door het vorige kabinet en niet door het huidige. In dit verband willen wij er aan her~
inneren, dat het vorige week behandelde verdrag inzake de Europese Defensie Gemeenschap niet de handtekening draagt van de huidige minister van Buitenlandse Zaken, maar van diens voorgan- ger, mr Stikker.
Het huidige kabinet heeft nog niet zo heel veel geproduceerd in het eerste jaar van zijn leven!
paarbij komt dat over belangrijke onderdelen van zijn beleid al. heel wat verschil van mening geble- ken is. Wij denken in dit verband bijvoorbeeld aan de belasting~voorstellen. Ook wij zijn van mening, dat de Regering blijft beneden de maat van het nodige. Voor de middenstand geen soulaast En hoe moet het beleid ten aanzien van de midden•
groepen worden gekarakteriseerd? De positie waarin deze groepen verkeren wordt onhoudbaar.
Men mag hopen, dat het beraad in vacantietijd de Regering tot nadere, tot betere gedachten brengen zal en dat zij zal handelen. Het wordt de hoogste
tijd! K.
In verband met de vacanties zal ons blad volgende week NIET verschijnen. Het eerst- volgende num.,;;;-rc,mt weer op 15 Augus- tus a.s. uit.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE 1 AUGUSTUS 1953 - PAG. 2
ZEER GESLAAGD EXPERIMENT VAN DE CENTRALE ARNHEM
V. V.D.· studiecentrum IR •
Mevrouw ]. Ebens-de Vries, perscommissaresse der centrale Arnhem schrijft ons:
Reeds in het najaar '52 werden in de centrale Arnhem plannen beraamd tot ver- sterking van de interne propaganda door middel van een Studie-Centrum, waar a.s.
propagandisten tijdens de week-ends een aantal cursussen zouden kunnen volgen om zich op hun taak voor te bereiden.
De initiatiefnemers, de heren Willering, voorzitter van de afdeling Apeldoorn, mr.
Willinge Gratama te Wapenveld en Steenmeyer te Epe kwamen met een uitgewerkt plan, dat door de bestuursleden der Centrale Arnhem met enthousiasme begroet werd als middel om vooral de jongeren in de V.V.D. de nodige instructies en voorlichting te geven.
Zo besloot men nog vóór de Gemeenteraadsverkiezingen bij wijze van proef drie achtereenvolgende week-ends in "Huize Vemde" te Epe te organiseren, in het ver- trouwen, dat dit experiment in de toekomst zal leiden tot een landelijke actie. Dat deze proefneming als volkomen geslaagd is te beschouwen, moge uit het onderstaande blijken.
L' pe is een bekoorlijke plaats op de .C.. Noord-Veluwe. Het is omzoomd door heuvels, uitgestrekte bossen en zandverstuivingen. Ten Noorden van de bebouwde kom, aan de weg naar Zwolle, ligt "Huize Vemde", een met riet gedekt landhuis, omringd door een flink stuk grond, een ideaal plekje om er een paar heerlijke dagen door te brengen. De heer en mevrouw Steenmeyer zwaaien hier de scepter en zij hebben alles gedaan om de sfeer op de bijeenkomsten zo goed mo- gelijk te doen zijn.
Goede stemming
Reeds op de eerste Zaterdagmiddag was er een goede stemming. Toen wij aankwamen zat een opgewekt gezel- schap, heerlijk in de zon, op het gras- veld. De eerste kennisma!king had plaats gehad en men wachtte op onze partij- voorzitter, prof. mr Oud, die had toe- gezegd het studiecentrum te zullen ope- nen en daarbij een rede te zullen uit- spreken over: "democratie".
Het is begrijpelijk, dat de aanwezig- heid van prof. Oud wel bijzonder werd gewaardeerd. De voorzitter van de cen- trale Arnhem, de heer Dietz, getuigde hiervan dan ook in zijn openingswoord.
De heer Fredrikze heeft alle aanwezi- gen aan prof. Oud voorgesteld. Naast cursisten waren daar de leden van het comité van voorbereiding, het dagelijks bestuur der centrale Arnhem, alsmede de h~er Leyds, de propagandist van de cen- trale Zwolle.
In opgeruimde stemming ging men hierna aan tafel om het voortreffelijke diner de eer te bewijzen, die het ver- diende. Een woord van lof is hier op zijn plaats voor gasthèer en gastvrouw, die ons tijdens alle week-ends zulke welver- zorgde maaltijden voorzetten en trou- wens alles deden om ons het verblijf op
"Huize Vemde" zo aangenaam mogelijk te maken. Toen na het avondeten nog verschillende belangstellende leden uit omliggende plaatsen waren verschenen, kon de openingsplechtigheid een aan- vang nemen, die overigens allerminst plechtstatig verliep.
Na een en!kel woord van de heer Dietz heeft de heer Willering als lid van de Commissie van Voorbereiding met een geestig speechje onze Partijvoorzitter in- geleid.
Prof. Oud opent het studiecentrum
QP gemoedelijke wijze memoreerde prof. Oud de moeilijkheden, die hij te overwinnen kreeg toen hij als twintig- jarige zijn politieke loopbaan begon. In die tijd speelde de liberale partij in ons land een overwegende rol.
Met enkele amusante anecdoten illu- streerde prof. Oud de situatie uit die da- gen, toen de politieke vergadering nog een gemoedelijlk karakter droeg en men in de boerendorpen menigmaal met een klein gezelschap rond de kachel zat om over geschilpunten te debatteren.
Het aantrekkelijke van deze openings- woorden was wel, dat de Partijvoorzitter alle officiële plichtplegingen uit de grote vergaderzaal liet varen en met zichtbaar genoegen - als vriend tussen vrienden - herinneringen uit zijn politieke car- rière ophaalde. Ook zijn daarop volgende voordracht over "Democratie" wist zijn toehoorders ten zeerste te boeien.
Het is niet de bedoeling op deze plaats alle inleidingen in extenso ·weer te ge- ven (dit zal - naar wij hopen - op andere wijze geschieden), maar om met enkele woorden een indruk van de hoofdzaken te geven.
Na een beschouwing over de "uitwen- dige" democratie, d.w.z. de staatkundige vorm, waarbij spreker de mening uitte, dat evenredige vertegenwoordiging in de Kamer geen volstrekte eis van de demo-
cratie is, wijdde hij bijzondere aandaèht aan de "inwendige" democratie, welke=
z. i. een levenshouding dient te zijn en de plicht oplegt de rechten der minder- heden te eerbiedigen.
De Liberale Partij heeft zich steeds het lot der onderdrukten aangetrokken, maar thans zijn er andere groepen in de verdrukking geraakt dan 50 jaar geleden en voor deze wil de V.V.D. opkomen.
Alle bevolkingsgroepen dienen een kans te krijgen, doch men stimulere het eigen verantwoordelijkheidsgevoel bij de indi- viduele mens.
Het socialistische nivellerings-systeem wil alle mensen in het zelfde vlalk hou- den; het wegnemen van prikkels tot krachtsinspanning staat evenwel geliji{
met het stuiten van alle vooruitgang.
Prof. Oud eindigde met enkele citaten:
Document van de vrijheid is de Grond-
Cursisten en gasten bijeen op het grasveld voor "Huize Vemde" tijdens een van de middag-conferenties.
"Huize Vemde" te Epe
Luchtfoto van "Huize Vemde" te Epe, waar de week-ends van het Studiecentrum werden gehouden.
wet, de constitutie waarborg voor de vrijheid van elke burger. De socialisten komen met een Plan van de Vrijheid, dat echter, ondanks zijn naam, een docu- ment van "onvrijheid" is. Wij V.V.D.ers stellen ons achter de "Constitutie van de Vrijheid", d.w.z. achter de Rechten van de Mens, zo besloot Prof. Oud zijn inte- ressant betoog, dat door levendige dis- cussie gevolgd werd.
De volgende ochtend was het straler:d weer en daarvan werd gebruik gemaakt om een heerlijke wandeling te maken.
Het plezierige daarvan was, dat de deel- nemers e~kaar in persoonlijke gesprek- ken konden benaderen.
Het weer was ons verder zo gunstig gezind, dat alle middag-conferenties op het fraaie gazon voor het huis, onder bloeiende kastanjebomen, gehouden kon- den worden. In een wijde kring schaar- den we ons om de iijprekers, die ieder een inleiding van ongeveer drie kwartier hielden, waarna levendige discussie volg- de. De heer Willering gaf ons b.v. een lesje in staatsinrichting, dat door de geestige manier waarop het werd toege- diend, zeer werd gewaardeerd.
Vervolgens hield die eerste middag ir.
H. Kooy, voorzitter van de afdeling Arn- hem, een deskundige en zeer interessante voordracht over de positie van de land- bouw in Nederland.
De inleidingen namen steeds slechts een deel van de middag in beslag, zodat er ruimschoots gelegenheid overbleef om ontspanning te zoeken.
Het tweede week-end Û fschoon de drie week-ends wat de
indeling betreft in grote trekken aan elkaar gelijk waren, bracht toch iedere samenkomst weer nieuwe aspec- ten en verrassingen.
De tweede week kenmerkte zich door een gezellig samenzijn van de cursisten met bezoej{ van slechts enkele gasten op Zondagmiddag. Mr Willinge Gratama ge.
bruikte het bijeenzijn in kleine kring om op Zaterdagavond een algemene discus- sie uit te lokken over het euvel van de veel voorkomende onverschilligheid van geestverwanten tegenover de Partij als zodanig en de mogelijkheden om de libe- rale gedachte meer te versterken en een groter aantal mensen tot actie voor de V.V.D. te stimuleren.
Na op de lange ochtendwandeling waarbli de uitzichttoren door de moedig- sten onder de çursisten werd beklommen - weer op aangename wijze van de na- tuur te hebben genoten, vond de middag- bijeenkomst traditiegetrouw op het gras.
veld plaats. Mr de Jager uit Ede hield als enig spreker een belangwekkende causerie over de grondslagen van staats- inrichting en staathuishoudkunde, waar~
bij de cursisten weer vele aspecten vari ons staatsbestel op leerzame wijze be- handeld kregen.
Ook dit week-end was weer ten volle geslaagd en de deelnemers bewaren er goede herinneringen aan.
DEZE BURGER
heeft, - joechheisa, joechhei - lekker van de zon en de blauwe hemel ge- bruik gemaakt, door menig mild middagje aan de zee, op het strand te zijn.
Soms in een jolie petite plage, waar het stil is en de stem van de zee die der bedrijvige mensen vervangt; maar óók wel in zo'n grote knaap van een badplaats met alle toonaarden van de machtige melodie der menselijke genoegens van eenoijssie-op-een-stokkie af tot de kokteel en de Riz de Veau Grand Veneur Orlol/, asperges en branches mogador, bespoeld met Chateau d'lsegrimme grand cru 1793, voor de rijkaards toe.
De melodie der menselijke genoegens, van laag tot hoog, van boven naar beneden, van hier tot gunder en altijd precies het zelfde: de maag en de slokdarm met el/etjes ondertussen een spelletje dit of dat; maar nooit met een inzet van enigermate duizelingwekkende hoogte.
Onder ons gezegd en niet gezwegen: tikkeltje mistroostig om te zien wat de mens dan met zijn zeldzame vrijheid-in-democratie verricht: apenootjes knabbelen, ijssies zuigen, kokteeltjes slikken, ossehaas kauwen.
Er zit weinig sjeuigheid aan en of al dat papillen plezier nu begeleid wordt door een trekharmonica of de wereldberoemde entertener van het Grand Hotel Mira/iore te Lugano les Bains ....
Niet dat deze burger de moralist gaat uithangen en zeggen gaat "Lees Liever Shakespeare dan aan die bar te hangen"; of: "zet Beethoven nou eris an in plaats van patales frites te vreten ... " - Neen ik. - Zo bèn ik niet. Dat niet.
Maar je dènkt wel eens als je die grote, bedrijvige speelplaatsen-aan-zee, waar de machtige mens, de heerser, de maker en de breker van aardse zaken, bekijkt; en de mensen betrapt op wat zij nou zo heerlijk vinden en waar ze in d'r overall of hun fijne jasje, aan de werkbank of achter hun directie-bureau-met-allemaal-laaien, een heel jaar voor zitten te werken je dènkt wel eens: hebben die allemaal nu zóveel geleerd en gedaan en gaat de wereld nu zó vooruit, om zó weinig op te schieten?
Wie van al die tienduizenden: plat op het zand of rechtop in z'n stoei, onder de hemel en in de zon, heeft geleerd te 1 even ?
Misschien behoort die vraag in een politiek blad helemaal niet thuis.
OI misschien juist helemaal wèl.
Denkt u daar eens over na mèt
DEZE BURGE:R
VRIJHEID EN DEl\lOVRATIE
maaltijd werd deze geslaagde reeks van week-ends besloten. Zowel cursisten, als bestuur van de Centrale Arnhem en de Commissie van Voorbereiding, waren zeer tevreden.
Tijdens de afscheids-speeches werd dan ook van verschillende zijden de wens ge- uit deze samenkomsten voort te zetten en elkaar in het najaar opnieuw te ont- moeten. Men koestert in de Centrale Arnhem het stellige voornemen de scho- Jingscursussen in het Studie-Centrum te Epe na de vacantie opnieuw te organi- seren en men hoopt deze geleidelijk tot een landelijke manifestatie te doen uit- groeien, waarbij men vertrouwt op de steun der overige Centrales te mogen rekenen.
Drs H. A. Korthals tijdens zijn inleiding, die in de eetzaal van
"Huize Vemde" plaatsvond.
Dat het Hoofdbestuur van ganser har- te het initiatief steunt van de Centrale Arnhem - waarvan de Onder-Centrale Noord-Veluwe de geestelijke vader (of moet het hier moeder heten?) is - , mo- ge reeds blijken uit het feit, dat prof.
Oud het Studie-Centrum heeft willen ope- nen en ook drs. Korthals zijn medewer- king door het houden van een inleiding gaarne verleende, maar nog meer uit de instemming die beide heren met de ge- hele opzet konden betuigen, nadat zij te- midden der cursisten in "Huize Vemde"
hadden vertoefd.
Zeker is, dat hier een opbouwend stuk werk werd verricht ter bevernering van bloei en groei van onze Partij, hetwelk de steun Pn belangstelling van elk recht- geaard V.V.D.-er verdient.
Ook Drs I\ r · als sprak
H et laatste week-end was wederom druk bezocht door verschillende gasten, want de voordracht van drs Kort- hals op Zaterdagavond trok vanzelfspre- kend veel belangstelling. Bij de bespre- king van de buitenlandse politiek raakte spreker natuurlijk al spoedig op de nood- zaak van Europese integratie, waarbij hij zijn toehoorders inlichtingen uit de eer- ste hand kon geven, want de heer Kort- hals kwarh zojuist uit Straatsburg, waar hij een vergadering had bijgewoond van de Raad van Europa en de Gemeenschap voor Kolen en Staal. Daar het een b\i- eenkomst was yan "besloten" karakter heeft de heer Korthals ook allerlei me- degedeeld van achtergronden en gebeur- tenissen waaroyer men niet zo gemakke- lijk iets te hmen krijgt. Het was dan ook zeer interessant om dit alles te horen.
Trouwens dat zjjn betoog werd gewaar- deerd, heeft de heer Korthals wel begre- pen uit de vele Hagen die werden ge- steld en die de deelnemers lang bijeen-
hielden.
De Zondag b1;acht weer een heerlij'ke wandeling en na de lunch een verrassend goed gedocumenteerde en met élan voor- gedragen inleiding van mejuffrouw To- xopeus Pott, Gemeenteraadslid van Delf- zijl. Zij gaf een interessant overzicht van alle sociale wetten, die sinds 1870 onder liberale kabinetten tot stand kwamen.
Maar al te vaak wordt immers de V.V.D.
Drs. H. A. Korthals is gedu- rende de maand Augustus
afwezig.
verweten een niet-sociaal-voelende partij te zijn. Zo kregen wij de beschikking over steekhoudende argumenten om del'- gelijke opvattingen te bestrijden.
Na de thee kwam tenslotte de heet Leyds, propagandist van de Centrale Zwolle, aan het woord, die de cursisten vooral vele practische en waardevolle wenken voor het werven van nieuwe Je- den verstrekte.
Met een bijzonder geanimeerde warme
N.B. Belangstellenden kunnen zich reeds thans voor de najaarscursussen melden bij het Secretariaat der Centrale Arnhem, Roemer Visscherstraat 26, Arn- hem.
(In verband met de plaatsruimte van redactiewege enigszins bekort).
Een groep sprekers in levendig gesprek. Van links naar rechts: De heer Leyds, mevr.
Starek (Lid Commissie v. Voorbereiding) mr de Jager, de heer Willering, mej. mr. Toxopeus Pot! en de gastvrouw, mevr. Steenmeyer.
DE REGERINGSVOORSTELLEN VOOR DE HULJRVERH()GING
(Ingezonden)
Hoewel de huur van 1940 een te laag rendement aan de woningeigenaren ver- schafte, zij eenvoudigheidshalve hier uit- gegaan van de huur op die datum. Vol- gens gedetailleerde berekening zou dan een huurverhoging tot 164% de verhuur- ders een redelijk rendement leveren van hun bedrijf.
Daarbij is, met het oog op het bezwaar van vergroting van de kosten van le- vensonderhoud, om de huurverhoging laag te houden reeds gerekend, dat het binnenonderhoud voor . rekening van de huurder komt en het achterstallige on- derhoud buiten beschouwing gelaten.
Ook wordt daarbij een belangrijk lager afschrijvingspercentage toegepast, dan berekend naar de tot 325% gestegen bouwkosten en dus deze post. veel lager gesteld, dan thans bij de Regeringsbe- drijven.
Klaarblijkelijk heeft de Sociaal-Econo- mische Raad, ook om het levensonder- houd zo min :.10gelijk duurder te maken, haar voorstel gedrukt en dientengevolge een billijke huur op 150% van die van 1940 gesteld.
De totale huur van de twee en een kwart millioen woningen werd in 1950 geschat op 660 millioen gulden. Schakelt men de ca. 27% eigen bewoners uit, dan werd in de zeven jaren na de oorlog ten gevolge van de huurbeheersing door de verhuurders gederfd ongeveer 7 x 0,5 x 0,73 x 660 millioen gulden, dat is 1,7 milliard gulden.
Het aantal verhuurders (inclusief de aandeelhouders e.d. van instellingen) bij gebrek aan juiste gegevens op 300.000 stellend is dit hoge bedrag opgebracht door ca. 1,2 millioen zielen, zegge 12%
van het Nederlandse volk, terwijl de ove- rige inwoners daarvan voordeel trokken.
Dat de groep "verhuurders" zodanig ver- drukt is, vindt niet zijn reden daarin, dat hij een vreemde onderworpen volksstam, zonder rechten is, maar dat hij, waar reeds in 1946 het recht op huurverho- ging erkend was, deze aangelegenheid in vertrouwen op de rechtvaardigheid aan de Regering overliet.
Hoewel de vaststelling van de huur- verhoging dringend was, stelde de Re- gering hem een half jaar uit om het ad- vies van de S.E.R. in te winnen, welk ad- vies dus 120 millioen gulden kost, maar dat door de Regering terzijde wordt ge- legd.
Nu wordt verklaard, dat de te com- penseren kosten van de huurder te hoog zouden worden bij verwezenlijking van de billijke huur van 150% van die van 1940. Men wenst dus de slechte gevolgen van ontoereikende huur, hoewel ver- zwakt, te laten bestaan en verlangt dat de huiseigenaren zich ook in den ver- volge te-korten op de huren zullen laten aanleunen.
Van de huurders wordt geen enkel of- fer verlangd, maar aangezien de eige- naars, gezien de jarenlang geleden ach- terstelling, minstens evenveel rechten hebben, dienen ook hun te-korten aan inkomsten te worden goedgemaakt. De post van aftrek op de brutohuur, die daarvoor in aanmerking komt is de .,vas- telasten".
Deze bestaan in hoofdzaak uit:
Grondbelasting 10,7% van de huur van 1940. Straat- en rioolbelasting 6,2% van de huur van 1940. Verzekeringabelasting 0.9% van de huur van 1940. Samen 17,8%
van de huur van 1940.
Om dus tot een redelijke huur te ko- men bij aanhouding van het Regerings- voorstel ware dus de Grondbelasting, al- thans voor de bebouwde eigendommen, grotendeels af te schaffen; de Straat- en rioolbelasting en de Verzekeringsbelas- ting eveneens, waarvan zo nodig het be- drag aan de Gemeenten zou zijn uit te keren.
De in het Regeringsvoorstel genoemde buitenwerkingstelling van de toeslagen wegens inwoning, die reeds door het nieuwe tarief in de Huurwet grotendeels werden te niet gedaan, is onredelijk. De voorgestelde huurverhoging is ontoerei- kend en de logische reden voor die toe- slagen, namelijk de grotere slijtage door inwoning, blijft aanwezig. Men wordt toch tot die inwoning gedwongen.
Voor de beoordeling der lasten van de Staat, die zouden ontstaan door de huur- verhoging neme men in aanmerking dat het belastbare inkomen door die verho- ging ca. met 200 millioen zal toenemen, wat ca. 60 millioen aan hogere belasting zal opleveren.
De ministers, die niet van de richting zijn van de, de belangen der werknemers eenzijdig voorstaande Partij van de Ar- beid, zullen zich, ondanks de klaarblijke- lijke onbillijkheid bij het Regeringsvoor- stel hebben neergelegd. Aan de niet in de Regering vertegenwoordigde partij, dat is dus de V.V.D., is het dus weggelegd in deze aangelegenheid .,de kat de bel aan te binden", d.w.z. zich met alle deugde- lijke argumenten te verzetten tegen de ople: _·ing van offers aan de ene groep der bevolking ten voordele van de ove- rigen.
Ir. T. N. HELLEMANi Amersfoort.
1 AUGUSTUS 1953 PAG. 1
De les van Korea
Met een zucht van verlichting heelt de wereld van de wapenstilstand in Korea kennis genomen. De bloedige strijd, die drie jaren achtereen slepende werd gehouden is teneinde.
De goed willende mens herademt. Maar het is niet louter. vreugde, die zich van ons meester maakt. Met droefenis en met eerbied herdenken wij de tallozen, die in het verre Korea hun leven gaven voor de Vrijheid, die door de communistische agressoren op de meest brutale wijze werd aangerand.
In het bijzonder gaan onze gedachten uil naar onze landgenoten, die hun Ie·
ven lieten in een verbitterd verweer, dat deze lompe agressie in toom wist te hou- den.
• • •
De weg_. die de mensheid gaat naar een blijvende Vrede en Vrijheid is zwaar en moeizaam, maar toch niet zon- der uitzicht.
De strijd op Korea heeft dit duidelijk bewezen.
Immers, de grote en belangrijke les, die de wereld uil de gebeurtenissen op Ko·
rea kan putten is, dat de democrat'Ïsche landen niet meer verdeeld en willoos toe- zien als het hoogste goed, de Vrijheid, geweld wordt aangedaan.
In een tijdsverloop van nog geen twin- tig jaar is de Democratie er bepaald in een belangrijke mate sterker voor komen te staan.
Wij herinneren ons de ·volkenbond, op- gezet ongetwijfeld met de beste bedoelin- gen, maar helaas in wezen een instituut, dat in de praktijk machteloos bleek om welke daad van agressie dan ook te ver- hinderen, laat staan af te straffen.
Wij herinneren ons de laaghartige over- vallen van de niets ontziende dictatuur op Abessinië, Albanië en Tsjechoslowa- kije. De democratische en vrijheidslieven- de v1ereld zag dit alles machteloos aan en wist geen doeltreffender verweer op te brengen dan haar toevlucht tot econo- mische sancties, die in wezen weinig ef- fect sorteerden.
* * *
jlJ. aar hoe dan ook, de mensheid is in zijn zware worsteling om het be- houd van de Vrijheid een belangrijke stap vooruit gegaan. En als zodanig moet Korea als een belangrijke mijlpaal wor- den gezien.
Drie jaar geleden meende de agressie, zij het thans in een ander kleed gehuld, maar in wezen van eenzelfde oorsprong, opnieuw ongestraft door middel van wa- pengeweld de wereld haar wil te kunnen opleggen.
Maar ziet, zij vond zestien democrati- sche landen aaneengesloten tegenover z'ch om de brutale uitdaging te weer- staan.
De mannen van deze zestien verbonden naties, die hun leven op Korea offerden hebben de mensheid behoed voor het uit- breken van de derde wereldoorlog, die drie jaar geleden een dreigende schaduw over de aarde wierp.
Dit is de les van Korea. Korea heeft ons geleerd, dat wij aan de kracht van de Democratie niet behoeven te wanhopen.
Korea heeft ons geleerd, dat het niet lichtzinnig is, bezield te zijn met een her- nieuwd geloof in de mogelijkheid tot het behoud van de rechten van de vrije mens.
Korea heeft ons geleerd, dat de Demo·
eratie ons aller werkelijke steun behoeft, ongeacht op welke plaats wij zijn ge·
steld.
• * *
Het wapengeweld is verstomd. Maar nog wachten vele moeilijkheden. De onderhandelingen zullen zwaar zijn en van de verbonden naties veel geduld en tact vereisen.
De agressiè is bedwongen, maar het acute gevaar, dat zij oplevert is nog al·
ierminst geweken. Daarom is en blijft waakzaamheid geboden.
·· Maar boven dit gevaar en boven deze moeilijkheden uit, staat de verheugende en onomstotelijke wetenschap, dat de vrije wereld er machtiger en eensgezinder voor staat dan in het verleden.
Moge deze wetenschap ons sterker ma- ken bij ons dagelijks dienen van de De- mocratische Zaak.
St.
Zoek te Amsterdam tehuis voor mijn zoon, 3de klasse Gymnasium B, in zeer I iberaal intellectueel gezin. Liefst waar zoon van gelijke leeftijd is.
Brieven Haan's (N.H.)
onder no. 117, De Boekhandel, Bergen
1 AUGUSTUS 1953- PAG. 4 V.
IS DE WERKWIJZE VAN DE 1 *
"Van der Goes wint Tweede Kamer voor zijn voorstel" was het zegevierende op- schrift, dat de redactie van "Het Vrije Volk" plaatste boven het Kameroverzicht van haar parlementsredacteur, gewijd aan het voorstel van deze socialistische afgevaar- digde tot "modernisering" van de werkwijze van de Tweede Kamer, zoals deze met betrekking tot het vooronderzoek en enkele andere aangelegenheden in haar Regle- ment van Orde is vastgelegd.
Wie het debat over dit voorstel heeft bijgewoond en zich dus nog herinnert, hoe- zeer de arme heer Van der Goes van Naters, die in de politiek nu eenmaal weinig geluk heeft, van alle kanten in het nauw werd gedreven en met een bijna verbijste- rende ·blijmoedigheid een amendement van de heer Romme overnam, dat de opzet van zijn voorstel preeles omdraaide ("elegante moord", zo erkende de heer Romme), kan bij het lezen van zulk een opschrift een glimlach moeilijk onderdrukken.
Wat ons betreft kan dat nochtans een glimlach van begrijpen zijn, omdat de partij- genootschappelijke pleister, welke het socialistische partij-orgaan aldus op de wonde wilde leggen, menselijk toch wel aanvaardbaar kan worden geacht.
De voornaamste strekking van dit reeds in Maart 1950 ingediende voorstel was, de regel, dat het vooronder- zoek van wetsontwerpen in de afdelingen geschiedt, tot hoge uitzondering te ma·
ken en als regel te stellen, dat dit voor·
onderzoek zou geschieden in vaste com- missies "voor ie zaken van elk Depar- tement".
Die vaste commissies zouden bestaan uit niet minder dan zeven en niet meer dan elf leden en telkens voor een geheel zittingsjaar worden samengesteld.
Op deze wijze zouden wetsontwerpen dus niet meer als regel worden onder·
zocht door de g eh e 1 e Kamer, bij loting gesplitst in vijf afdelingen van twintig leden" maar door telkenmale één bepaal·
de commissie van "deskundigen" of "spe·
cialisten".
En daarenboven zouden dan deze com- missies, elk op haar terrein, een gere·
gelde gedachtenwisseling met de Rege- . ring kunnen voeren en daarvan, voor zo·
ver zij dit ter voorlichting van de Ka- mer nodig zouden achten verslag aan de Kamer kunnen uitbrengen.
Prof. Oud, die als eerste over dit voor- stel het woord voerde, verklaarde, op zichzelf waardering te kunnen hebben voor voorstellen om verbetering te bren- gen in de werkwijze van de Kamer, al was hij het met d i t voorstel dan ook in belangrijke mate oneens.
Zijn eerste opmerking was, dat dit voorstel - en hij bedoelde dit nu niet in politieke zin, naar hij nadrukkelijk ver- klaarde - niet "progressief" was, maar
"reactionnair".
Het wilde namelijk, zoals de kenner van onze staatsrechtelijke historie, die de heer Oud is, in herinnering bracht, te- rugkeren tot de toestand, zoals deze be- staan had bij de Staten-Generaal onder de Öude Republiek der Verenigde Neder- landen.
De regeling, welke men bij de eerste Staten-Generaal in 1814 aanvankelijk heeft overgenomen, was deze, dat er spe- ciale commissies waren - men noemde ze alleen in die tijd geen commissies, maar men gebruikte er het oud-Hollandse woord "besognes" voor - , die belast wa- ren met de behandeling van de zaken, die tot een bepaalde tak van bestuur be- hoorden.
Onder de Grondwet van 1814 had men zeven Departementen en men hád ook zeven besognes. Als wij - aldus prof.
Oud - het woord "besognes" vervangen door "commissies" en de zeven Departe- menten door het aantal Departementen, dat wij op het ogenblik hebben, dan kun- nen wij zeggen: dat is het voorstel van de heer Van der Goes van Naters.
* * *
D e heer Oud had het voorstel als reactionnair gequalificeerd en hij had gezegd, dat hij dit niet in politieke zin bedo~lde, omdat het een onáangena- me qualificatie is. Maar tot troost van de geachte afgevaardigde, de heer Van der Goes van Naters, kon hij hieraan toevoe- gen, dat het tevens een revolutionnair voorstel was, in deze zin, dat dit het sy- steem is, dat in Frankrijk werd inge- voerd onder de Nationale Conventie.
En dat laatste was nu niet een op- merking, die alleen voor de aardigheid werd gemaakt, maar een, die naar spre- kers mening ook van zeer wezenlijke betekenis was, omdat zowel onder de Staten-Generaal van de oude Republiek als onder het systeem van de Nationale Conventie deze commissies een zeer we·
zenlijke zin hadden, daar de oude Staten- Generaal en de Nationale Conventie niet alleen wetgevende en controlerende li- chamen, maar - en de oude Staten-Ge- neraal van de Republiek waren dat zelfs uitsluitend - ook bestuurslichamen wa·
ren.
Onze woordvoerder wees hierop, omdat
wij goed moeten zien, dat deze commis·
sies bij een besturend lichaam volkomen op haar plaats zijn.
Wij kennen dit ook bij de gemeente- raden. Maar wanneer wij spreken over de werkzaamheden van onze Staten-Ge·
neraal, dan moeten wij; zo zei<te de heer Oud terecht, voorzichtig zijn, want dan moeten wij voorop stellen, dat de Staten- Generaal, dus ook onze Tweede Kamer, niet een bestuurslichaam zijn.
PROF. ROMME
•.•. elegante moord.,,, De wetgevende taak is een zeer belang- rijke en daarnaast hebben wij een contro- lerende taak en moeten wij toezicht hou- den op het bestuur. En nu moeten wij er voor oppassen, dat wij in ons regle- ment niet een regeling krijgen, die past in een vergadering, welke een bestuurs- taak heeft, maar niet in een vergadering, die een wetgevende taak en een contro- lerende taak heeft.
Wij zullen, zo zei de heer Oud met na- druk, ervoor moeten oppassen, dat wij de taak van het oefenen van toezicht op de Regering niet op een zodanige wijze vervullen, dat wij op de stoel van de Re- gering gaan zitten en ons meester maken van een stuk van de taak der Regering.
Onze woordvoerder geloofde, dat dit mede een van de redenen is, waarom men dat oude systeem, dat men in 1814 aanvankelijk aanvaard had - het sy- steem van de besognes - in 1815 weder heeft laten varen.
Men heeft dat systeem vervangen door een, waarbij men uitsluitend oog had op de wetgevende taak van de Kamer. Het lag in het grondwettelijke systeem van die tijd, dat men toen weinig oog had voor de controlerende taak.
Men heeft toen ingevoerd het systeem van onze afdelingen; het systeem, dat wij nog hebben, waarbij vijf afdelingen wor- den gevormd door loting,
En nu is het grote voordeel van dat systeem - Thorbecke heeft daar in zijn
"Aantekening op de Grondwet" al op ge- wezen - dat a 11 e leden van de Kamer daardoor niet alleen in de gelegenheid worden gesteld, maar min of meer ertoe worden uitgenodigd en het als hun taak en hun p~icht zien, aan al het werk van de Kamer op wetgevend gebied deel te nemen.
Ieder lid van de Kamer zit in een van de afdelingen en alle wetsontwerpen pas- seren in dat oude stelsel de afdelingen.
De gedachtengang is dus geweest, dat ieder aan a I het werk zou deelnemen.
Toch is het waar (hetgeen de voorstel- lers in de toelichting hadden gezegd) dat Thorbecke over het systeem niet tevre- den was.
Maar waar zat dat in? Niet in de ver- deling van de Kamer in vijf afdelingen, doch hierin, dat de commissie van rap- porteurs veel te weinig een zelfstandig standpunt innam en dat het z.g. alge- meen 'verslag eigenlijk geen verslag van de commissie van rapporteurs was, maar een aaneenrijging van de verslagen van de afzonderlijke afdelingen.
Dat ziet men bij de oude verslagen ook duidelijk, waar men kan lezen: de. tweede afdeling oordeelt aldus, de eerste afde·
ling heeft een andere mening. Daartegen is Thorbecke opgekomen.
Het voorstel-Van der Prof. Oud zag andere specialisten- commissie•
Goes VtJ
mogel~
ter ve:
discriminatie van leden Ir Posthumus hielp zijn pártij~
Tegen moord
de van
derheid
van prof. Romme op I hand gewezen - Ged
aanvaard.
H et was niet de bedoeling van onze woordvoerder, de gehele geschiede- nis van het Reglement van Orde door al- le jaren heen na te gaan.
Hij wilde er echter op wijzen, dat de Kamer op het punt van de samenstelling der commissies van rapporteurs in de loop der jaren een zeer aanmerkelijke verbetering had aangebracht, n.l. door het instituut van de commissies van voor- bereiding, de vaste commissies, bijzondere commissies en ook door de mogelijkheid van benoeming van een commissie van rapporteurs door de Kamervoorzitter, of door de Kamer zelf vóór de aanvang van het afdelingsonderzoek. Daardoor is ook de positie van die commissie een geheel andere dan die van de oude commissies van rapporteurs.
Daarom kon de heer Oud ook niet zeg- gen, dat het systeem van de voorberei- ding van de behandeling van wetsont- werpen op het ogenblik slecht is. Dat systeem - zo was zijn oordeel - werkt op het ogenblik aardig bevredigend.
Wel zag de heer Oud zekere moeilijk- heden, maar die lagen z.i. niet waar de heer Van der Goes van Naters en zijn politieke vrienden die zochten.
Die moeilijkheden waren gelegen in de wijze van openbare behandeling in de Kamer met de indiening dikwijls van grote aantallen amendementen, waardoor wij het de laatste tijd nogal eens hebben beleefd, dat de openbare beraadslaging moest worden geschorst, omdat overleg over de ingediende amendementen nood- zakelijk bleek.
De heer Oud achtte hier het grote be- zwaar, dat de Kamer in het openbaar allerlei details gaat bespreken, dat de be- raadslagingen niet voldoende beperkt worden tot de grote lijnen en dat de Ka- mer bij belangrijke ontwerpen over- stroomd wordt door amendementen, die niet eerder mogen worden ingediend dan na het eindverslag.
De heerOud meende nu, dat, wanneer men wilde streven naar verbetering, deze gezocht moest worden in een commis- soriale behandeling van de amendemen·
ten vóór de openbare beraadslaging, een denkbeeld, dat trouwens in 1849 reeds is gerezen.
Wij zouden naar het oordeel van de heer Oud dit moeten hebben, dat de amendementen, voordat ze bij de Kamer worden ingediend, of liever: voordat ze in openbare behandeling kunnen komen, eerst worden behandeld in de commissie.
Maar daar is dan een andere commis- sie voor nodig dan die van de heer Van der Goes van Naters. Dan is een grote commissie nodig; een commissie, tellende laat zeggen omstreeks 20 leden, want die commissie moet dan zijn een afspiegeling van de verhoudingen in de Kamer. Dan moeten ook de kleine en zeer kleine frac- ties in die commissie vertegenwoordigd zijn.
Wanneer dan die amendementen in die commissies zouden worden besproken, met de voorstellers en de minister(s) er- bij, dan zou daar een voorlopige beslis- sing over die amendementen kunnen val- len, in dien zin, dat sommige waarschijn- lijk door de minister zouden worden overgenomen en andere wellicht door de voorstellers zouden worden ingetrokken.
Tenslotte zou dan komen het eindver- slag, waarbij dan vanzelfsprekend aan de Kamer zou worden overgelegd het wets- ontwerp in de laatste tekst (waarbij dan dus zou zijn rekening gehouden met de aangebrachte amendementen), plus die
overgebleven amendementen, geen beslissing in de vorm Vi
ming of intrekking was gevall indienen van nog eventuele nie dementen in de openbare v nevens deze overgeblevene Zll
tuurlijk zeer beperkt moeten·
aan strikte voorwaarden moet gebonden.
Op deze wijze, aldus prof.
inderdaad een poging kunnen • daan, nog enige verbetering in ' wijze te brengen.
• • •
E en andere mogelijkheid tering zou wellicht in de behandeling kunnen worden g;
Ten aanzien van de v o o r b E
van de begrotingsbehandeling ste twee jaar bij wijze van pr•
derzoek niet meer geschied in gen, maar in daarvoor special de begrotingscommissies. On~
systeem dus, zoals de heer Va:
dit nu ook voor alle andere 111
pen wilde en waarbij dan d voor de begrotingen tegelijk d het reglement werd opgenom•
De heer Oud zei te dien aam voor zichzelf niet het gevoe de begrotingsbehandeling der ren nu zoveel beter en vlotte pen.
Tegenwoordig is het zo met grotingscommissies, dat - wil aan deelnemen - men van d de andere commissievergaderil pen. Het is ook niet zo een commissies alle op zodanige .w vergaderen, dat iemand, die aan de voorbehandeling van tingshoofdstukken wil deelnen zou kunnen.
Bij de openbare behandeli begroting is het hoofdbezwaar en dat is, naar de mening VI
Oud, alleen te ondervangen d' de onderwerpen summier te en daardoor tijd te winnen V
onderwerpen.
Dat is een probleem van rar Ook zou het mogelijk zijn, dl onderwerpen uit de behandel begroting worden gelicht, on afzonderlijk te behandelen.
Een precedent daarvan heb 1925-1926 gehad. Er was toen durige Kabinetscrisis ontstaan
PROF. OUD . ... ordevoorstel ...
