Wijkennen stadenland van z.o.drenteen vooral de huizen, àlle huizen ...

(1)

(2)

.. uant - gneb ..

Hypotheken tot 130%!

*tot 130% van de executiewaarde;* rente v.a. 9,7% (16-7-'80); *inkomen echtgenote telt mee bij beoordeling;* geen afsluitprovisie; __

* desgewAnst volledige gratis begeleiding bij de aankoop van uw

(Cl

huis; *. landelijke service. Teven's overbruggingskredieten. ~U~

~

Stoorvogel Hypotheken

~) De Lier, Postbus 55, Hoofdstraat 125. - TAl. 01745-5600-5800

;

Wijkennen stadenland van z.o.drenteen vooral de huizen, àlle huizen ...

maKelaardtl Bt"ekcnkamp Parallelweg 9 7822 GL Emmen Tel 05910· 16016

Bemiddeling bij AANKOOP en VERKOOP van

WOON HU I ZEN- VILLA's- LANDHUIZEN -GRONDEN- EN TAXATIES OP

SCHOUWEN-DUIVELAND

~ ~

BEEKENKAMP

De Koepel b.v. Haamstede, Kloosterweg 98. Tel. 01115-1224 lid N.B.M./M.C.C. Tevens gevestigd in B111da en Roosendaal.

OUDE PEKELA

Te koop: een verbouwde boerderij te Oude Pekela. Kamer 84 m², met plavuizen, open haard en zitkuil, moderne open keuken, 2 slaapkamers.

badkamer met ligbad en douche, vliering, garage, C.V., 1200 m²grond.

PRIJS: f 175.000-.

Tel.: 021 55 -22611 na 18.00 uur.

SPANJE

Benidorm- Altea- Calpe- Moraira- Javee

Ruime keus uit vele types kant en klare woningen. Volledig ingericht en gemeubileerd ~in aangelegd. Alle voorzieningen aanwezig. Voor iedere beursengak het juiste huis. Prijzen v.a. f 37.000,- . Maak gebruik van onili jarenl;mge ervaring als onroerend goed specialist aan de Coata Blanca. Vele referenties beschikbaar. Voor uitgebreide inlichtingen: Benirno S.A.- Apartado 71 -Benisa (Aiicante) Spanje, of Syndicuslaan 4, 9934 PT Delfzijl. Tel. 05960-13899.

Zeer exclusieve vakantiewoning

Nabij Ruinen, Z.W. Drenthe (plm. 90 automin. v. Utrecht). NIEUWE, LUXE, IN 1978 ONDER ARCHITEKTUUR GEBOUWDE VAKANTIEWONING, TYPE LANDHUIS, MET COMPLETE, NIEUWE INRICHTING.

ZEER FRAAI EN LUXUEUS AFGEWERKT MET PRACHTIG AANGE- LEGDE TUIN.

Grootte 1400 m²(eigen grond).

UNIEKE LIGGING, GRENZEND AAN 1200 HA STAATSBOSSEN.

lnd.: kamer met halfopen keuken en open haard, 3 slaapkamers ruime berging, douche en toilet.

VOORZIEN VAN C.V. (HETELUCHT).

Geheel onderkelderd, groot terras en ruime zitkuil, eveneens met open haard, omzoomd door veel naald-en loofbomen.

MAXIMUM AAN RUST EN PRIVACY.

Manege in direc~e nabijheid. Inl. telef. 05990 - 16812.

Mr. Frits Korthals Altes, voorzitter van de VVD, gaat met grote werklust zijn laatste jaar als dagelijks bestuurder van onze partij in. Reny Dijkman interviewde hem. Zie pag.

4 en 5.

Verder in dit nummer:

Van achter de groene gordijnen. Pag. 6

Tweede Kamerlid Jan de Voogd over de sociale werkvoorziening Pag. 7 en 8

Liberaal Gaston Thorn voorzitter Europese Com- missie. Pag. 11

Teldersstichting, 25 jaar politieke en maatschappelijke studie ten bate van het liberalisme. Pag. 12 en 13

Vrouwen in de VVD. Pag.

16

Samenwerking met Suri- name blijft nodig. Pag. 18 Le coiffeur d'Agadir door Koosje Bios. Pag. 19 Mijn opinie is. Pag. 20 en 21

Het volgende nummer van dit blad verschijnt op 9 september. Kopij voor dat blad moet uiterlijk I september binnen zijn bij de centrale redactie, Bij- enmeent 135, 1218 GK Hilversum.

(3)

do01 mr.J. GRietkerk l•oorztuer 1•an de VVD 1 weede Kamerfractie

Eindsprint nodig

De vakantietijd loopt weer teneinde. Wij staan voor het laatste jaar van het eerste kabinet Van Agt/Wiegel.

Inmiddels heeft het CDA een ontwerp van haar verkiezingsprogramma gepresenteerd. De eerste indruk daar- van is, dat dat geen belemmering voor verdere politieke samenwerking behoeft op te leveren.

Verschillende punten daaruit spreken ons aan. Aanpak van de werkloosheid, versterking van onze economie, meer realistische huren, accenten op gespreide verant- woordelijke en vrijwilligerswerk. Daar staan ook andere zaken tegenover: zwaardere gezinsbelasting, forse inko- mensnivellering, verhoging van het huurwaardenforfait zelfs zonder aftrek van onderhoudskosten; handhaving van het aandeel van de collectieve lasten en het nationaal inkomen. Hoe het CDA daarmee een economische groei van 2,5 % kan bereiken, is bepaald niet duidelijk. Het komt mij voor, dat verdere matiging zich niet tot de lonen zal behoren te beperken, maar juist ook in de collectieve sector zal moeten worden gezocht. Ik vrees dat wij anders de kansen op een zo nodige economische groei van enkele procenten wel kunnen vergeten.

Ook binnen de VVD wordt op dit moment hard gewerkt aan een ontwerp verkiezingsprogramma.

Centraal hierin zal staan dat wij niet alle problemen steeds maar weer mogen afwentelen op de overheid. Wij kunnen niet langer de collectiviteit overal voor verantwoordelijk stellen.

De broodnodige motivatie in ieder van ons moet weer gestimuleerd worden. Initiatieven bij grote en kleine be- drijven en vooral bij de mensen zelf, moeten weer worden aangemoedigd. Daar zijn meer prikkels voor nodig. Te- gen de overheid moeten wij durven zeggen: "Pas op. Gij kunt niet alles zetr•.

Daarmee is niet gezegd dat de overheid in deze tijd niet meer taken op zich zou moeten nemen dan vroeger. De milieubescherming is daar een goed voorbeeld van. Maar ze moet wel aan zelfbeperking kunnen doen.

c

Over enkele weken zal Koningin Beatrix voor de eerste keer de gezamenlijke vergadering van Eerste en Tweede Kamer mogen openen.

Het kabinet zal voor die tijd nog heel wat harde noten moeten kraken om die datum heelhuids te halen. Langer vooruit schuiven is niet meer mogelijk. Het aantal werklozen stijgt onrustbarend. Er is een miljardengat On- danks de komende verkiezingen zal het Nederlandse volk moeten begrijpen dat er daarom ook volgend jaar verder gematigd moet woren. Van leuke verkiezingsstuntjes kan geen sprake zijn.

Wij hebben ons in Nederland een te ruim inkomens- en uitgavenniveau aangemeten. Dat gaat goed zolang de economie groeit, maar nu deze stagneert kan dat niet zo maar doorgaan. Hierdoor zouden de problemen in de toekomst alleen maar groter worden.

Bij het kabinet rust de taak om deze zaak te saneren. Om meer werkgelegenheid te scheppen. Om het financie-

ringstekort terug te dringen. Om een halt toe te roepen aan de onverantwoord snel gestegen overdrachtsuitga- ven. Om de rendementsperspectieven voor het bedrijfsleven te verbeteren. Om de stagnatie in de woningbouw te doorbreken.

De met Bestek '81 ingezette ombuigingslijn is niet voldoende gebleken en de ditjaar doorgevoerde aanvullende ombuigingsoperatie zal in de begroting voor 1981 een verdere foUow-up moeten krijgen om weer perspectief op groei en werkgelegenheid te krijgen.

lt

k

~

Voor menige minister zal de verleiding groot zijn om de te treffen maatregelen bij voorkeur buiten het eigen departement te zoeken. Steeds maar bezuinigen is niet leuk. Toch geldt ook voor de komende begroting onver- biddelijk wat ik hierboven al naar aanleiding van het CDA-ontwerp-programma opmerkte, namelijk dat wij niet uit de problemen kunnen komen als wij het veel te grote beslag van de collectieve sector op ons nationaal inkomen niet drastisch weten in te perken. Met die opdracht is het kabinet van start gegaan. Het heeft veel tegenwind gehad. Van buiten- en van binnenuit. Van extra olieprijsstijgingen en van dissidenten. Op de laatste dag of beter: nacht voor het reces, heeft een deel van het CDA zijn uiterste best gedaan het kabinet te dwingen tot een onzinnige olieboycot van Zuid-Afrika.

Terecht bleef het kabinet dit weigeren. Daarop is een aantal CDA-dissidenten zelfs zover gegaan een motie van afkeuring van de oppositie te steunen. En dat waren voornamelijk leden van de AR-partij, die zich altijd zo beroemd heeft op zijn gouvernementele instelling! Hun deloyaliteit ten opzichte van dit kabinet heeft hiermee wel een dieptepunt bereikt. Het was een slechte zaak. Toch zal het kabinet zich daardoor niet mogen laten ontmoedi- gen om de enorme taak die voor de boeg ligt met kracht en volharding uit te voeren.

Het mag niet nalaten de ècht nodige maatregelen te treffen. In- en buiten de collectieve sector. De openingen die de heren Groenevelt en Dutman hebben gemaakt bewijzen dat er in ons land voldoende besef is, dat wij allen een stapje terug moeten. Daarom mag het niet schromen fors in te grijpen om verkeerde ontwikkelingen te keren.

Het is in zijn laatste jaar. Het is goed gestart. Het heeft veel tegenslag gehad. Het zal nu een forse eindsprint moeten inzetten om waar te maken wat wij ervan mochten verwachten.

•

(4)

RenyDijkman

Voorzitter Frits Korthals Altes: 'We gaa

Duidelijk terug van weggeweest. Gezond, gebruind en ontspannen is VVD-voorzitter Frits Korthals Altes weer gereed voor dit laatste parlementaire jaar en de laatste loodjes van het kabinet.

"We gaan er dit laatste jaar hard tegen aan en daarover wil ik voor dit eerste V & D-nummer na het reces graag wat vertellen." Het oude elan en de strijdvaardigheid zijn weer geheel bij hem terug.

"Het mag dan zijn dat die laatste nacht voor het reces (het debat over de olieboycot van Zuid-Afrika) ieder nog vers in het geheugen ligt en dat de Kàmer eerst volgende week begint, maar het politiek bedrijf is weer in volle gang. We hebben op het ogenblik vrijwel dagelijks overleg ·met de commissie die het verkiezingsprogram moet ontwerpen. In onze planning hebben we opgenomen dat ons verkiezingsprogramma logischerwijs moet aanslui- ten op het beginselprogram en het Liberaal Manifest. Het program is van het begin tot het eind klaar. Nu zijn we met de commissie doende om alles op elkaar af te stemmen in het totaalverhaal. Maar de echte eindredactie op de belangrijke punten kunnen we pas maken als we de uitspraken hebben van de Algemene Vergadering over het Liberaal Manifest. We hebben nu op een aantal punten even gegokt, maar we kunnen alles nog aanpassen. We zullen straks moeten zien of het klopt. Dus zal het pas eind september worden uitgegeven. De commissie moet dan eerst het program bijstellen en aanpassen en dan moet het in het Hoofdbestuur komen. Het stuk dat het licht zal zien, zal namelijk onder onze verantwoordelijkheid verschijnen."

S ^<lOm

De stoom die er ligt op het kabinetsoverleg gaat zeker niet aan hem voorbij. "Er is intensief overleg met een aantal bewindslieden over de begrotingsperikelen. Zoals Van der Stee (minister van Financiën) vorige week al voor de televisie heeft gezegd, is de fmancieel-economische toetand in ons land zodanig dat het er echt naar uit ziet dat we een stap terug moeten." Met zijn gebruikelijke onderkoeldheid: "Nou, dat betekent dat we natuurlijk er ook weleens over moeten praten met de fractievoorzitters en een aantal ministers ... Ja, het politiek bedrijf is weer in volle gang."

Liberaal Manifest

De actieve VVD-ers, die op dit moment in de illusie mochten verkeren dat alleen het Hoofdbestuur' aan de slag is, komen bedrogen uit. Een snelle opsomming van Frits Korthals Altes zal hen naar de agenda doen grijpen om nog even te verifiëren wanneer zij weer in de politieke arena kunnen aantreden. "De partij," zegt hij, "begint eind augustus al te merken dat we weer volop draaien, want op de algemene vergadering eind augustus in de Rotterdamse Doelen gaan we het beginselprogram af- handelen. We beginnen met het Liberaal Manifest. Het eerste weekend in september gaan we daarmee door, maar dan in Enschede. Dan krijgen we na Prinsjesdag

de Partijraad in Amersfoort. Daar gaan we in conclaaf over de Troonrede en de Miljoenennota."

Het is duidelijk dat Frits Korthals Altes zich weer helemaal senang voelt in de politieke actualiteit. "Ik ben blij dat ik me weer helemaal de oude ben gaan voelen en dat we dit politiek seizoen voorafgaand aan de verkiezingen met zo'n vaart gaan beginnen!"

0 iniepolls

Oplettende luistera·ars krijgen een somberder beeld van de toekomst van de VVD als ze de opiniepolls op de radio horen. Heeft hij er geen last van?

,,Natuurlijk zegt men in eigen kring: 'Hoe zal het straks gaan bij de verkiezingen? Wat zullen we halen ... Zal het niet tegenvallen.' " Strijdvaardig: "Ik ben wat de einduitslag betreft optimistisch. We gaan een réuze campagne houden voor de verkiezingen! In die periode moet je ècht een hoop stemmen winnen. En dat kan je niet van die campagne alleen hebben. We beginnen nu al met een mooie start aan dit laatste seizoen.

... Als je nou denkt aan die opiniepoll bij de verkiezingen van 1977 ... die start met 39 zetels voor de VVD.

Dat was om doodsbenauwd te worden. Daar kan je alleen maar van schrikken. Mijn reactie is toen dezelfde als die van Hans Wiegel: 'Laten we ons niet rijk rekenen aan een illusie, want het komt áán op de verkiezingen zelf.' We hebben toen gezien hoe die 39 zetels afbrokkelden en afbrokkelden. Vlak voor de verkiezingen was het aantal tot25/26 geslonken. We háálden er 28, maar liefst zes zetels meer dan bij de Kamerverkiezing ervoor.' De Europese verkiezingen en de Statenverkiezingen zijn ook niet zo slecht verlopen. De opiniepeilingen waren toen minder gunstig dan de verkiezingsuitslag.

We moeten ons niet rijk, maar ook niet árm rekenen, nu, tien maanden voor de verkiezingen. Dat is de Jes van vorige keren. Zo'n opinie-onderzoek is altijd een mo- mentopname van enkele weken tevoren. Pas op de ver- kiezingsdag zélf kun je zeggen hoe het uit valt. Daarom vind ik het ook zo uitermate belangrijk dat zo'n hele partij zich achter de verkiezingscampagne stelt. Dat maakt geweldige indruk. Alles is belangrijk: de affiches, de radio- en vooral de t.v.-uitzendingen ... natuurlijk.

Maar er is niets overtuigender dan de mond-tot- mondreclame van je partijleden, van je aanhang, de werking van je raambiljetten. Dáár moet je het van hebben. Daartoe moet het kader geïnspireerd worden en daarom is het goed dat we dit laatste seizoen zo actief naar de verkiezingen toegroeien."

Groei

Het tijdperk waarin VVD-ers alleen naar congressen en vergaderingen gingen om elkaar gezellig te ontmoeten - wat tegenstanders nog wel eens aanvoeren -, is grijs verleden.

"Onder Haya is de onstuimige groei van de partij begon- nen. We zijn al in de jaren '73-'75 ingespeeld op de toenemende omvang van onze partij. Met een club van

(5)

r dit laatste jaar weer hard tegenaan'

40.000 man (en vrouw) heb je veel minder organisatie nodig dan wanneer je ruim twee keer zo groot bent.

Onder mijn voorzitterschap heeft die groei zich voortgezet en met het verkiezingsprogramma van 1977 bleek dat die nieuwe organisatievorm inderdaad bruikbaar was. Dat was de éérste vuurproef. De zwaarste vuurproef is natuurlijk het Liberaal Manifest nu geweest dat teza- men met het beginselprogram 9 kilo amendementen en moties opleverde, want waar stá je dan als partij-organisatie voor? Je móet die geweldige activiteitenstroom kunnen opvangen, kunnen verwerken."

Met zijn gebruikelijke understatement zegt Frits Kort- hals Altes: "Ik geloof dat dit inderdaad heel aardig gebeurd is. Er is van het algemeen secretariaat heel veel gevraagd. Er is ook wel kritiek geweest, maar we beschik- ken niet over de middelen om alles te doen wat mensen nodig vinden. De opvang van deze geweldige discussiebehoefte is niet alleen téchnisch goed gegaan. Politiek hebben we er een hoogtepunt mee bereikt."

'ignaal

"Al in 1976 vingen we op de algemene vergadering het signaal op dal men over een nieuw beginselprogramma wilde praten. We hebben toen als hoofdbestuur direct gezegd: "Die discussie moet er komen!" Er moet een nieuw programma worden ontworpen, maar we doen het · wél na de vcrkiezingen van 1977. Het was toen te kort dag en voor zo iets belangrijks moet je behoorlijk de tijd

nemen. Dat was ónze opstelling als hoofdbestuur. Het grappige is dat je daarna dan in sommige kranten leest dat het Dagelijks Bestuur bezwaren zou hebben. Dat was helemaal niet waar. Het DB heeft altijd heel positief tegenover een nieuw beginselprogramma gestaan, maar het heeft wél gezegd, ook later nog: "Is de tijd niet wat krap?" Waar we nu verheugd over zijn, is, dat we toen hebben besloten: We laten de discussie doorgaan. Nu komen we met een extra vergadering er op tijd uit!

Dat dit in zo'n grote partij tóch nog kan, betekent dat we niet alleen politiek geweldig gegroeid zijn, maar dat we ook flexibel zijn gebleven. Wat liberalen behoren te zijn.

Het is een geweldige ingreep geweest en voor het Libera- lisme in Nederland een gezonde operatie. Nu verwacht ik niet dat de discussiebehoefte plotseling gaat afnemen.

Ik geloof dat het verder gaat. Als straks in september de publicatie van het concept-verkiezingsprogramma komt, kan wéér iedereen wijzigingen vragen. Die worden dan in maart in een Algemene Vergadering behandeld. Dan verwacht ik ook wel weer een heftige discussie. Wel geloof ik dat die discussie aan de nieuwe gegevens waar onze maatschappij straks voor staat. Wat in de komende kabinetsperiode heel belangrijk wordt, is dé harde strijd tegen de voortzetting van de werkloosheid; is de vraag:

hoe scheppen we arbeidsplaatsen?"

Hij vervolgt: "Waar liberalen ook voor moeten gaan staan in deze periode is de vraag: hoe houden we de maatschappij verdraagzaam? Als we straks allemaal een stapje terug moeten doen, zou een van de griezelige gevolgen kunnen zijn dat onze verdraagzaamheid af neemt. We zullen ons moeten realiseren dat in de jaren '80 de multiculturele samenleving een feit is geworden in ons land met de tweede generatie gastarbeiders en van de mensen uit Suriname. In wijken waar men dicht op elkaar woont, geeft dat spanningen en daar moet de maatschappij een antwoord op kunnen geven. Het is wel makkelijk om hier in een luie stoel te zeggen: "We moeten verdraagzaam zijn. Maar als je daar midden tussen leeft, moet er maatschappelijke begeleiding bij komen."

f

red n

De geëngageerdheid waarmee de VVD-voorzitter aan het woord is, verraadt nog geen moment dat hij voor- nemens is aan het eind van de rit van dit kabinet op te stappen. Korthals Altes deelt het en passant mee: "Vrij kort nadat het kabinet Van Agt-Wiegel tot stand is gekomen, heb ik die beslissing al genomen. Op deze stoel heb je natuurlijk ook de taak om naar een opvolger te kijken, hoewel niet ik maar het Hoofdbestuur kandidaten stelt. Je laat een zaak, waar je zo intensief aan bezig bent geweest niet onbeheerd achter. Destijds heb ik al met beide fractievoorzitters, Koos Rietkerk en Haya van (vervolg .. , pa5. )

(6)

door Henk Krol

Van achter de groene gordijnen

Terug van vakantie bemerk je hoe snel de politieke actualiteit meestal verbleekt.

De meest willekeurige mensen aan wie ik vroeg waar de laatste week voor de zomervakantie, het reces, in de Kamer over werd gesproken, konden zich die onderwerpen niet meer herinneren, terwijl er toch bijna een kabinet was gevallen.

Allereerst was er, notabene op maandag, een voor de Kamer hoogst ongebruikelijke plenaire vergaderdag, een debat over de inflatieneutrale belastingheffmg, waarbij onze woordvoerder, Frits Portheine, stelde dat de VVD- er altijd voorstander van is geweest dat "elementen van inflatieneutraliteit in ons belastingsysteem kwamen".

In de studie Hofstra komt deze problematiek naar voren, maar Portheine noemde dit resultaat "niet om over naar huis te schrijven".

Met klem bepleitte Portheine een gecombineerde aanpak van verlaging van de belastingtarieven, samen met een herbezinning op de aftrekposten.

Een motie hierover werd aangenomen.

At ·c

"()St

.r

Vooral de belangen van kleinere ondernemingen in het bijzonder in de sectoren van de handel, hotel en reparatie van gebruiksgoederen, zouden meer aandacht moeten krijgen, aldus VVD-er.

Voor wat betreft de herbezinning op de aftrekposten, zei Portheine, dat er binnen dat kader best wat gedaan mag worden aan zodanige excessieve aftrekposten, dat zij misbruik raken. "Ook hier moeten wij evenwicht gaan betrachten welke is scheefgegroeid door onze hoge tarie- ven".

Hierbij vroeg Portheine nog eens naar de toegezegde nota over de huurwaarderegeling en pleitte hij opnieuw voor de wederinvoering van de aftrekbaarheid van onderhoudskosten.

oo iaa s o

De dinsdag stond vooral in het teken van de Voorjaars- nota waarbij VVD-woordvoerder Theo Joekes begon met het voorlezen van een gedicht van de dichter Kar!

von Gerok:

Het voorjaar, het voorjaar hoe straalt het in mei maar na enkele weken dan is het voorbij.

Joekes zei dat de VVD vanzelfsprekend van mening bleef dat het beleid er nog steeds op gericht behoort te zijn, de doelstellingen van Bestek '81, zoals nader toegespitst door de extra ombuigingen 1980, te verwezenlijken. Hij vond het tekort van het Nationale Inkomen van 6V4%

ruim boven de uiterste grens liggen die door dit kabinet in het kader van ditzelfde beleid als tijdelijke noodsituatie werd aanvaard. Zijn conclusie was dan ook dat het tekort naar beneden moet. Hij herinnerde het kabinet aan de oude compensatieregel die luidde, en volgens Joekes nog altijd luidt: Overschrijdingen dienen in hetzelfde jaar te

worden gecompenseerd, ongeacht de belastingop- brengsten. Hij vroeg dan ook aan de minister van Finan- ciën om de overschrijdingen van 1,25 miljard alsnog te compenseren, zo mogelijk op de begroting voor 1980 en anders in ieder geval in 1981.

Verder werd er die dinsdag o.m. gesproken over de Oost- West verhouding waarbij onze buitenlandspecialist Frits Bolkestein het woord voerde en werd beslist over de regeling van het lidmaatschap van het Koninklijk Huis, waarbij vice-minister-president Wiegel, mede namens de minister-president herinnerde aan diens woorden dat wanneer een amendement zou worden aanvaard, dat zou leiden tot aantasting van het hoofd-criterium, de regering schorsing van de behandeling zou vragen.

Met het aannemen van het D'66-amendement was zo'n situatie ontstaan.

De VVD-fractie was het in grote meerderheid met het standpunt van minister Wiegel eens. Een vijftalleden gaf echter steun aan het amendement van D'66, om de · kinderen van Prinses Margriet niet tot het Koninklijk Huis te rekenen. Nadat dit amendement was aangenomen, vroeg de regering dan ook schorsing, zodat deze zaak niet afgehandeld kon worden.

Op woensdag was er een interpellatie op verzoek van de oppositieleider, de socialist Den Uyl, gericht tegen minister-president Van Agt en minister van Binnenlandse Zaken Wiegel over de benoeming van de heer Scholten (CDA) tot vice-voorzitter van de Raad van State.

De VVD-fractievoorzitter, mr. J. G. Rietkerk, kon zich verenigen met de keuze van de integere en bekwame heer Scholten, maar stelde dat Den Uyl op zijn minst de · indruk had willen wekken dat het kabinet in deze zomer onjuist zou hebben gehandeld.

Rietkerk stelde vast dat het kabinet ten volle bevoegd was en is om op deze wijze in de ontstane vacature te voorzien.

Bovendien vond hij het toch wel een beetje te dol worden om juist uit de mond van Den Uyl te horen dat dit kabinet te snel zou hebben gehandeld.

"Den Uyl heeft de afgelopen tijd niet nagelaten, steeds maar weer de indruk te wekken, dat dit kabinet aan besluiteloosheid te gronde zal gaan, dat het steeds maar weer niet durft te beslissen en dat dit juist het kenmerk van dit kabinet is. Dan klinkt het wel heel erg ongeloof- waardig om nu te grote voortvarendheid ten tonele te voeren".

Rietkerk vroeg aan het kabinet zo snel mogelijk met een opvolger voor de heer Scholten te komen, die in het kabinet immers een plaats op Defensie openlaat.

Later beschuldigde Den Uyl de heer Wiegel ervan de Kamer onjuist te hebben ingelicht over het terzake uitge- brachte advies van de Raad van State. Terècht toonde de heer Wiegel zich hierover zeer verontwaardigd omdat daarmee zijn integriteit werd aangetast. Nadat dit advies alsnog bekend was gemaakt, bleek de beschuldiging op niets te berusten.

(7)

door John Vermeuten

A Is je over de .. quartaire sector" spreekt weet vrijwel tellereen waar je het ove hebt Sommtge kamerleden strooien dan ook kwislig met dergelijke begrippen. Als je dal/ ook nog eens spreekt over de .,tertaire sector" ben je helemaal in. Maar k'at zou er gebeuren als je al•

••o/ksvertegenwoordiger op een ~preekbeurt spreekt m•e1 .. mensen die in deGSW of in deS WH terechtkomen Toch zijn er kamerleden di~

zich h1ermee bezighouden Een van hen 1s Jan D. dt

Voogd. Deze voormalige directeur van een arbeidsbureau is o.m nauw betrokken bij de zogenaamde oeialt werkvoorziening. Vuor Johr

Vermeu/en een reden hem te inten•iewen.

Sociale werkvoorziening:

Ons sociale geweten

Zonder enige aarzeling poneert Jan de Voogd de stelling dat de beste sociale voorziening die wij in ons land hebben, de sociale werkvoorziening is.

Waarom? "Omdat zij niet alleen zorgt mensen die uitge- rangeerd zijn of dreigen te worden, maar hen ook een stuk werk verschaft. En ik vind dat het hebben van werk een bijzonder belangrijke zaak, juist voor deze mensen die op deze manier daar wel aan toe kunnen komen, aangezien zij meestal niet worden geaccepteerd door het vrije bedrijf of door de overheid. De overheid stelt zelfs nog zwaardere eisen aan deze mensen! Als ik spreek over

"deze mensen" bedoel ik degenen die door hun individu- ele, lichamelijke, psychische of andere handicaps, niet zo makketijk aan werk kunnen komen als u en ik."

"Spreken we nu over GSW én SWH?"

Eige • a

"Ik spreek nu over het begrip "sociale werkvoorziening", dat een combinatie is van drie poten: namelijk de in- dustriële bezigheden, oftewel de sociale werkplaatsen, de eerste poot dus; de tweede vormen de centra voor administratieve dienstverlening, de zogenaamde hoofdarbei- ders. Deze worden bij overheidsbedrijven, gemeentelijke instellingen of bij andere non-profit-instellingen tewerk- gesteld. De derde poot is de tewerkstelling in tuinbedrij- ven of cultuur-technische objecten, wat we ook de buitenobjecten noemen", verduidelijkt De Voogd. Er zijn volgens hem op dit moment 72000 mensen via die sociale werkvoorziening aan het werk. Daarbij moet men 8000 mensen rekenen die begeleidend, administratief, in deze sector werkzaam zijn. Die zijn dan in dienst van of een gemeente die de wet uitvoeren resp. een gemeenschappe- lijke regeling van een aantal gemeenten die gezamenlijk de wet sociale werkvoorziening uitvoeren. (Wet sociale werkvoorziening (WSW).)

In de werkplaatsen werkt ca. 54 %. Dit zijn werkplaatsen in de ruimste zin van het woord. Daar worden werkzaamheden verricht op het gebied van houtbewerking, metaal, textiel maar er zijn ook wel drukkerijtjes en dergelijke. In de hoofdarbeiderssector (SWH) zit onge- veer 16% van het totaal aantal mensen en in de buitenobjecten

±

29 %.

De Voogd legt I et accent op het feit dat al deze tiendui- zenden mensen werk krijgen waar ze anders wetlicht verstoken van zouden blijven. "Werk is uitermate belangrijk. Niet alleen voor je inkomen, want dat kun je tegenwoordig via uitkeringen en dergelijke ook krijgen, maar vooral voor het onderhouden van sociale contacten. Als liberaal vind ik het bovendien zeer belangrijk dat deze mensen op deze wijze ook hun gevoel van eigenwaarde in stand kunnen houden."

Doorstro

11

"Vroeger sprak men van werkverschaffing, uiteraard een zeer beladen en negatief begrip. De opzet van die sociale werkvoorzieningen is in de eerste plaats die mensen die moeilijk aan de slag kunnen komen, op deze wijze toch

mee te laten functioneren. In de tweede plaats was het mede bedoeld om hen een kans voor doorstroming te geven, hetzij naar het vrije bedrijf, hetzij naar overheids- instellingen. De bedoeling is door gewenning aan regel- matige arbeid, training in bepaalde werkzaamheden op deze wijze een opstapje te krijgen in reguliere dienst van een gemeente."

De Voogd voegt hieraan toe dat men én in het bedrijfsleven én binnen overheidskring kennelijk niet al te happig is deze mensen op te nemen. In 1977 stroomde 1,6% van de totale bezetting door, terwijl dat op dit moment vrijwel op nul zit. Hij schrijft deze, toch wel teleurstellende ontwikkeling toe aan de teruglopende economie. Men stelt hogere eisen en er worden hogere drempels opge- worpen. "Wellicht, en wij hebben daar via een motie ook voor gepleit, dat die wet 'plaatsing minder valide arbeidskrachten' die inhoudt dat een bedrijf van enige omvang, 2 % van zijn bestand in minder valide mensen moet hebben, daar wat verandering in brengt. In ieder geval heeft de staatssecretaris toegezegd met een voorstel te komen (een gevolg van onze motie) om dat percentage te verhogen naar 5 %, zodat ook deze verruiming deze mensen voor wat betreft hun plaatsingskansen, wat soe- laas gaat bieden."

Zélf heeft De Voogd bij de behandeling van de nota

"knelpunten" erop gewezen dat de overheid niet alleen tot taak heeft wetten te maken die gelden voor he bedrijfsleven, maar dat de overheid zelf daarin voorop zou moeten lopen, omdat juist bij die overheid ontzettend veel banen denkbaar zijn waar minder validen, gehandi- capten, en andere groepen, best geplaatst zouden kunnen worden. Tóch is de overheid daar zeer terughoudend in.

.nelpunten

Over die 2 % dié doorstroomt zegt De Voogd dat daar op dit moment geen sprake val) is omdat een bedrijfvan ca. honderd man twee minder validen in dienst zou moeten hebben. "Daar komt in de praktijk in zoverre niets van terecht, dat men altijd wel iemand jn dienst heeft die op enigerlei wijze gehandicapt is. En het be- roerde is dat (en dan kom ik even op een zijpad) het vroeger vanzelfsprekend was dat een bedrijf iemand die

~en ongeval kreeg elders in dat bedrijf plaatste. Zo werkt dat tegenwoordig niet meer en men stopt zo'n man of vrouw dan maar in de WAO, waardoor het aantal WAO gerechtigden zo onvoorstelbaar hoog is geworden. We zitten nu note bene boven de zeshonderdduizend, terwijl bij de invoering werd gesproken van een maximum van 200.000!

Maar nogmaals, wellicht dat die wet plaatsing "minder valide arbeidskrachten" met name voor mensen in sociale werkplaatsen wat verruiming kan geven. Vooral als dit aantal opschuift van 2 naar 5 %."Toch is hij niet al te optimistisch over deze ontwikkeling, omdat er nog meer adders onder het gras zitten. Hij noemt in dit verband als voorbeeld iemand met een WAO-uitkering (die dus gedeeltelijk arbeidsongeschikt is) en werkzaam is op een sociale werkplaats. Op diens uitkering wordt

(8)

(J en:olg

van

pag. 6)

niet gekort, zodat de man of vrouw in kwestie een zeer behoorlijk inkomen geniet. Zolang men nu op die sociale werkplaats blijft werken, blijft deze situatie bestaan.

"Maar", zo tekent hij hierbij aan, "knelpunt in de wetge- ving is dat wanneer die man of vrouw zou willen door- stromen naar het vrije bedrijf, men er in vergelijking met hetgeen men op die werkplaats verdiende, nauwelijks op vooruit gaat: de lonen zijn de laatste jaren namelijk behoorlijk aangepast. Bovendien loopt men de kans dat er een her-beoordeling komt over haar of zijn invalidi- teitspercentage, hetgeen in vele gevallen betekent dat de uitkering omlaag gaat. Met andere woorden: de intentie om vanuit die sociale werkvoorziening naar het vrije bedrijf te gaan is, in die gevallen waar ik over spreek, niet bijster groot."

Vraag aan de heer Voogd of langdurig werklozen niet verplicht worden van deze wet gebruik te maken. "Ja. Al zeg ik er onmiddellijk bij dat voordat iemand er aan toe is door het arbeidsbureau verwezen zal worden naar bijv.

een sociale werkplaats, er natuurlijk reeds het een en ander is gepasseerd. Men heeft bijv. een ongeluk gehad, heeft twee jaar in de ziektewet gelopen, is overgeheveld naar de WAO, waar ook weer geruime tijd overheen gaat, er komen allerlei keuringen aan te pas of de man al dan niet geschikt is. Dan gaat het arbeidsbureau er niet vanuit dat die man 'gepakt' moet worden, doch zoekt men gezamenlijk naar de beste oplossing. Zeker, dat kan wel eens gepaard gaan met een duwtje omdat de man het ritme gewoon niet meer gewend is; dat vereist ook wat begeleiding." In dit heeft de Voogd reeds meerdere malen in de Kamer gewezen op de noodzaak van een goede

Someren, en met Hans Wiegel hierover gepraat. We zijn toen tot de slotsom gekomen dat ik wellicht nog één keer herkozen zou moeten worden ("en die herkiezing heeft me goed gedaan," zegt hij stralend) en dat het een goeie zaak zou zijn als ik de "rit" van het kabinet Van Agt- Wiegel zou uitzitten. Voor mijzelf heb ik daaraan de conclusie verbonden: "Als ik die rit uitzit, dan neem ik ook op dát moment afscheid.

Toen het kabinet in '78 net bezig was, lag het nog geheel niet voor de hand wie de volgende voorzitter zou kunnen zijn. Ook dat was voor mij een reden om te blijven.

Straks hebben we de kandidaatstelling voor de Tweede Kamer achter de rug en dan zijn er bekwame mensen die moeten blijven en bekwame mensen die zullen ophouden.

In dat verband heeft de partij dan ook wat keuzemoge- lijkheid voor een nieuwe voorzitter. Dat leek me ook nuttig. Voor mezelf wist ik dus al heellang dat ik in mei weg zou gaan. Die dingen moet je niet aan de grote klok hangen. Dat heb ik ook niet gedaan. Ik was van plan om in december mijn aftreden aan te kondigen, dan kon er in mei - precies volgens de reglementen - een nieuwe voorzitter komen.

In verband met het toezenden door de secretarissen van de afdelingen aan de secretarissen van de Kamercentrales van 1 exemplaar van het op te maken proces-verbaal met betrekking tot de komende Tweede-Kamerverkiezing, wordt erop gewezen dat 1n de Kamercentrale Groningen thans secretaris is: mevr. J. Dol-Kleefstra, Kas- tanjelaan 4, 9363 CX Marum, telefoon 05944 - 1946, terwijl in de Kamercentrale 's-Hertogen- bosch als waarnemend secretaris fungeert:

mevrouw E. M. de Rooi van Alderwerelt-Hoog, Kastanjehoutstraat 8, 5706 XZ Mierlo-Hout, telefoon 04920 - 25412.

W. J. A. van den Berg Algemeen Secretaris.

voorlichting, zodat men in ieder geval weet waar men aan toe is.

Met nadruk wijst De Voogd erop dat de WSW regeling uitdrukkelijk niet is bedoeld voor non-comformisten, woonwagenbewoners, minderheidsgroepen en wat dies meer zij, "Er is in het verleden een duidelijke stijging geweest van mensen die in deze regeling terecht zijn gekomen. Ik pleit er echter voor een stringent toelatings- beleid te voeren, hetgeen erop neerkomt dat we niet jan en alleman ervan laten meeprofiteren, zoals mensen die niet willen werken. Dáár is de wet destijds niet voor·

gemaakt. Bovendien is er ook nog zoiets als Bestek '81, dat ons in ieder geval noopt de rem op de uitkeringsge- rechtigden te zetten daar waar mogelijk is. Door ervoor te zorgen dat die objecten geld opbrengen (zonder de mensen op te jagen), blijf je binnen het kader van de doelstellingen van Bestek '81. Daarmee vermijdt je ook die oneerlijke concurrentie door iemand op de plaats van een ambtenaar te zetten: de gemeente moet op dat geldopbrengend object voor die man betalen.

Het hele steisel van de sociale werkvoorziening mag dan weinig bekendheid genieten en erg ingewikkeld lijken, het is tenslotte min of meer ons sociale geweten ... "

Dat ik het nu naar buiten breng heeft twee redenen. Er is een aantal andere vacatures in discussie, zoals het penningmeesterschap en de secretaris buitenland. Verder ben ik een tijd ziek geweest en de nieuwe ondervoorzitter heeft toen het waarnemend voorzitterschap bekleed. Ik denk dat de wijze waarop hij dit heeft gedaan, voor mij de stap om dit aftreden bekend te maken iets eenvoudiger maakte. Zelf mag ik geen kandidaten stellen. Dat doet het Hoofdbestuur als geheel en de afdelingen hebben dat recht, maar ik dacht dat ik niet teveel zei dat ik me over die opvolging op dit ogenblik geen zorgen meer maak.

Endaarom-dat is het tweede punt- acht ik dit hetjuiste moment om te zeggen dat ik er in mei verstandig aan doe de fakkel door te geven aan een jongere generatie. Hou er rekening mee dat ik al vanaf '63 in het Dagelijks bestuur mee draai."

Of Frits Korthals Altes na die datum nog actief zal blijven in de partij, hangt niet zozeer van hem af als wel van de VVD. Zelf zegt hij: "Iemand die nog geen vijftig is, moet ook weer eens met iets nieuws beginnen. Als de VVD een dergelijke functie voor me heeft . . . dan gráág."

(9)

dr. A. Pais, minister van onderwijs en wetenschappen geeft Ir iernaast eenoverzicht van enkele beleidspuruen waarmee hij zich recentelijk heeft beziggehouden.

evrouw mr. E. Veder-S mil, staatssecretaris van volksgezondheid en milieuhygiëne

Uitzicht op echte Friese

• • • • •

^•

untversttatre vesttgtng

In het overleg met het college van bestuur van de Rijksu- niversiteit Groningen en Gedeputeerde Staten van Fries- land en Groningen heb ik uitzicht geboden op uitbreiding van de universitaire vestiging in Friesland, of -zo u wilt -een echte Friese universitaire vestiging.

In het kader van een faculteit der Algemene Wetenschap- pen, die deel uitmaakt van de Rijksuniversiteit Gronin- gen, krijgt de universitaire vestiging Friesland:

• de studierichting welzijnsvraagstukken (in samenwerking met de agogische academie Friesland);

• een studierichting die zich richt op de specifieke situatie van Friesland en de Friezen, en

• een studierichting die bestaat uit de afstudeer- richtingen:

I. ontwikkelingskunde;

2. emancipatievraagstukken; en

3. vraagstukken betreffende culturele minderheden.

Op korte termijn zal een hoogleraar worden aangetrok- ken die bij de opbouw van de faculteit der Algemene Wetenschappen en de verdere uitwerking van het programma een voortrekkersfunctie moet gaan vervullen.

De ontwikkeling van de nieuwe studieprogramma's zal ter hand worden genomen door het Bureau Universitaire Vestiging Friesland, dat weldra wordt opgericht.

14 juli 1980

Publikatie van het voorontwerp van wet houdende regeling van de toelating van studenten tot studierichtingen

met beperkte capaciteit

In de praktijk leveren van de ca. 80 universitaire studierichtingen er drie bij voortduring capaciteitsproblemen op; dat zijn de studierichtingen voor geneeskunde, tand- heelkunde en diergeneeskunde.

De capaciteit is beperkt, de belangstelling ervoor is enige malen groter dan de capaciteit. Er moet dus worden geselecteerd. In het vorige kabinet werd gekozen voor loting. Ik geef de voorkeur aan een selectie die voornamelijk geschiedt aan de hand van normen die iets zeggen over de geschiktheid van de gegadigde.

In het voorontwerp wordt voorgesteld éénderde van de plaatsen toe te wijzen aan gegadigde met de beste cijfers behaald in het voortgezet onderwijs bij het schoolonderzoek en het centraal schriftelijk examen. Vervolgens éénderde voor gegadigden die na schoolonderzoek en centraal schriftelijk examen ook nog een landelijk verge- lijkende toets hebben gedaan in twee kernvakken (schei- kunde en natuurkunde). En het grootste deel van het resterende éénderde deel weliswaar bij loting, maar dan zo, dat er evenveel meisjes als jongens kunnen inloten.

Vijf procent van het totale aantal verdeelbare plaatsen is bestemd voor personen op wie de hardheidclausule van toepassing is: maatschappelijke inzet, bijv. in de verple- ging, kan voor aspirant-studenten in dit verband een pluspunt vormen.

De Academische Raad en de Onderwijsraad zijn uitge- nodigd over het voorontwerp advies uit te brengen.

Daarna is indiening van een wetsontwerp aan de beurt.

Mevrouw Veder-Smit: ,Niet op

verkiesbare plaats voor Tweede Kamer'

Mevrouw mr. E. Veder-Smit, staatssecretaris van volksgezondheid en milieuhygiëne, heeft besloten zich niet meer beschikbaar te stellen voor een verkiesbare plaats in de Tweede Kamer. Voor haar besluit heeft mevrouw Veder kort samengevat drie redenen;

"Na drie zittingsperioden van 1967-1978, dus vrijwel elf jaar in de Tweede Kamer te hebben meegedaan, moet men zich afvragen of niet anderen het werk moeten overnemen. Als men bovendien achter de regeringstafel heeft gezeten, is de terugkeer naar de soms ietwat chaoti- sche toestanden in de Tweede Kamer niet eenvoudig, hoe vertrouwd en boeiend het werk daar ook is en hoezeer ik ook graag met alle dierbaren in de fractie weer zou willen samenwerken.

Op de tweede plaats wordt de volksgezondheid in de fractie behartigd door drie voortreffelijke leden: Dick Dees, Anneke Krijnenen Erica Verkerk, die gelukkig alle drie weer beschikbaar zijn.

Ten derde. Een nieuw feit, dat voor mij de doorslag heeft gegeven, was dat de Kamercentrale Friesland zich zorgen maakte over de vraag of ik, als ik de Kamer eventueel tussentijds zou verlaten, wel zou worden opgevolgd door een collega die in Friesland woonde en aldus Friesland zou kunnen vertegenwoordigen. De onderhandelingen, nodig om tijdig een goede plaats voor een Friese verte- genwoordiger te veroveren, zouden ongetwijfeld worden vergemakkelijkt, als in een vroeg stadium zou vaststaan aan wie deze plaats zou toevallen. Ik heb daarom ge- meend, door mij niet voor een verkiesbare plaats beschikbaar te stellen, het belang te dienen van de Friese VVD, die mij in de afgelopen jaren zo vaak heeft gesteund.

Dit alles betekent geen afscheid van de volksgezondheid of van de politiek. Ik hoop de volksgezondheid te kunnen blijven dienen, hetzij in politiek verband, hetzij daarbui- ten," aldus mevrouw Veder-Smit.

(10)

Themadag Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking

Op zaterdag 25 oktober organiseert de stichting VVD een themadag "Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssa- menwerking", waar een ieder die in deze onderwerpen geïnteresseerd is, van harte welkom is.

Inleiders zijn de staatssecretaris van defensie, dr. W. F.

van Eekelen, en de voorzitter van de commissie ontwikkelingssamenwerking, ir. H. Ph. Huffnagel.

Plaats van bijeenkomst: restaurant Hoog Brabant te Utrecht.

Kosten:

f

20,- (inclusief koffie en lunch).

Opgave:

Stichting VVD, KoninginDegracht 57, 2514 AE 's-Gravenhage.

tel. 070 -614121.

Het deelnamebedrag ad.

f

20,- dient te worden overgemaakt op girorekening 4018232 t.n.v. VVD-Informa- tterekening te Den Haag, onder vermelding: "Themadag Buitenland 25 oktober". Nadere informatie betreffende de bijeenkomst zal de deelnemers in de loop van september bereiken.

Trainingen

Er is nog enige ruimte voor de volgende trainingen:

Discussie-en Vergadertechniek in Zwolle, "De Buitenso- ciëteit" op 13 september, 27 september, 11 oktober.

Forumtraining in Utrecht, restaurant Hoog Brabant op 25 oktober.

De kosten van de driedaagse cursus in Zwolle zijn:

f

130,-.

De kosten van de ééndaagse cursus in Utrecht zijn:

f25,-.

Opgave met spoed door overmaking van het bedrag op girorekening 4018232 t.n.v. VVD-Informatierekening Den Haag, onder vermelding van cursustype en plaats.

Telefonische aanmelding tegelijkertijd met het over- maken van het bedrag is, gelet op de beschikbare ruimte, gewenst.

Kandidatenparade in Leeuwarden

De Kamercentrale Friesland van de VVD organiseert op maandag 1 september 19.00 uur, in het Oranje Hotel te Leeuwarden (t.o. het station) een bijeenkomst waar de leden van de partij die op de groslijst zijn geplaatst voor de verkiezingen van de leden van de Tweede Kamer der Staten Generaal in de gelegenheid worden gesteld zich - door middel van een korte inleiding te presente- ren aan de kiezer.

Studiedag Kleine Kernen

Op zaterdag 27 september 1980 organiseert de Stichting Vorming en Scholing in samenwerking met de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de VVD een studiedag over de problematiek van de Kleine Kernen. In het bijzonder zal worden ingegaan op de planologische en stedebouwkundige aspecten van kleine kernen, alsmede op de juridische aspecten van verkoopregulerende bepa- lingen en vestigingsregelingen.

Inleidingen zullen worden verzorgd door prof. ir. J. J.

Stereoberg en prof.

mr.

R. Crinee Ie Roy.

De bijeenkomst zal worden gehouden in het Stationskof- fiehuis te Twello (gemeente Voorst, Gld.) en om 10.30 uur beginnen.

De agenda voor deze dag luidt:

10.30 u. - Ontvangst

10.50 u.- Opening door de voorzitter van de Vereni- ging, de heer M. de Bruijoe

11.00 u. -Inleiding door de heer prof. ir. J. J. Stereoberg 11.30 u. - Inleiding door de heer prof. mr. R. Crinee Ie

Roy 12.00 u.- Lunch 13.30 u. - Discussie

15.00 u.- Samenvatting en sluiting

De deelnamekosten, inclusief lunch, bedragen:

V oor leden van de Vereniging van Staten- en Raadsleden f20,-

Voor niet-leden van de Vereniging

f

25,-

De deelnemersbedrijage kan worden overgemaakt op postgirorekening 1687886 t.n.v. de penningmeester van de Vereniging van Staten- en Raadsleden te Den Haag onder vermelding van "Studiedag Kleine Kernen".

Inschrijving door middel van onderstaande bon in te zenden aan de Vereniging van Staten- en Raadsleden VVD, Koninginnegracht 57, 2514 AE 's Gravenhage.

Naam:

Adres:

Woonplaats: ... ..

Politieke functie: ... . wenst deel te nemen aan de studiedag Kleine Kernen te Twello op zaterdag 27 september 1980.

De kosten zijn overgemaakt op postgirorekening 1687886 t.n.v. de penningmeester van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de VVD te Den Haag.

(11)

doo Florus Wijsenbee

Liberaal Gaston Thorn, voorzitter

Europese Commissie

Op 30 juni jl. heeft de Ministerraad van de EEG een principe-akkoord bereikt over de aanvaarding van de kandidatuur van Gaston Thorn voor het voorzitterschap van de Europese Commissie per 1 januari 1981. Thorn wordt hiermee na de Belg Jean Rey (1967-70) de tweede liberaal op deze post.

Gaston Thorn, die op 3 september 52 jaar oud wordt is voor alles een politiek dier. Dit bracht hem reeds op vijftienjarige leeftijd in conflict met de Duitse bezetter die hem prompt, ondanks zijn leeftijd voor een aantal maanden in een kamp opslool Sindsdien is hij onafgebroken politiek actief, tijdens zijn rechtenstudie in Frankrijk en Zwitserland (er is in Luxemburg zelf geen universiteit) de voorzitter van de nationale en internationale studenten- organisatie.

Na zijn vestiging in de geboortestad Luxemburg als advocaat wordt hij voor het eerst in gemeenteraad gekozen in 1957, in 1959 wordt hij lid van de Kamer van Afgevaardigden en lid van het Europees Parlement, waar hij tevens vice-voorzitter van de Liberale Groep en voorzitter van de Commissie voor Ontwikkelingshulp (als opvolger van Walter Scheel) was.

De eerste bestuursfunctie komt in 1961 met het wethou- derschap van zijn stad, zijn eerste ministerspost in 1968, maar dat zijn er als in Luxemburg gebruikelijk dan ook meteen drie: buitenlandse zaken, ambtenarenzaken en sport. Sindsdien heeft Thorn onafgebroken van de regering deel uitgemaakt van 1974 tot 1979 met de socialis- ten als premier en minister van buitenlandse zaken in het huidige kabinet van christen-democraten en liberalen als vice-premier en minister van buitenlandse zaken -buitenlandse handel -ontwikkelingshulp -economie - midden- stand en justitie.

Naast die van ministersportefeuilles heeft Thorn ook een aardige verzameling voorzitterschappen aangelegd: van 1961 tot twee maanden geleden van zijn partij, van de Liberale Internationale sinds 1970 (als opvolger van Toxopeus) en sinds de oprichting in maart 1976 van de Federatie van Liberale en Democratische Partijen in de EG. In 1975 was hij voorzitter van de dertigste Algemene Vergadering van de VN. Op dit moment vervult hij voor de derde maal het voorzitterschap van de EG-Minister- raad.

Al deze functies worden met een minimum aan staf- het Luxemburgse ministerie is maar k)ein -maar met zeer veel persoonlijke flair en inzet vervuld. Dossiers moeten wel eens in de auto of zelfs pas tijdens de vergadering bestudeerd worden, maar na vijf minuten heeft Thorn altijd feilloos in de gaten waar het om gaat en wat de beste oplossing is, daar wordt dan zonder al teveel omhaal, soms wel eens met het gebruik van het openen van de voorzitters-trucendoos, op aangestuurd.

Zowel in het persoonlijke gesprek -en Thorn kent niet alleen met zijn lange ervaring vrijwel alle staatslieden ter wereld maar ook alle Liberalen bij naam en toenaam - als vanaf de voorzittersstoel is hij direct maar met veel humor. Al te lange of te theoretische verhandelingen worden nogal eens met een grap of met, duidelijk ge-

Gaston Thorn

speeld, verveeld gezicht afgedaan.

Thom is vrij klein van stuk en steekt, zoals dat heet, altijd keurig in het pak. Zijn halve brilletje (hij kent Berkhou- wer goed uit de liberale fractie in het Europees Parle- ment) dient meer als instrument om ergens de aandacht op te vestigen, dan om door te kijken.

In Luxemburg speelt Thorn vaak tennis met de tweede man van zijn partij, Colette Flesch, die overigens veel sterker speelt dan hij. Hij is getrouwd met de in Luxem- burg zeer bekende journaliste Liliane Petit. Het echtpaar Thom heeft een zoon, Alain, achttien jaar oud en student in de economie.

VVD-fractie Rotterdam zoekt assistent

De huidige fractie-assistent van de VVD-fractie in de gemeenteraad van Rotterdam zal per I september a.s.

zijn functie neerleggen. De fractie zoekt gegadigden die zijn plaats kunnen innemen. In verband met de inwer- kingsperiode is in diensttreding op zo kort mogelijke termijn wenselijk.

Vereisten zijn: belangstelling voor het maatschappelijke gebeuren in Rotterdam, goede contactuele eigenschap- pen en organisatorisch talent. Christelijke en/ of politieke ervaring is een aanbeveling. Werktijden worden in overleg geregeld. (ca. 30 uur per week) Salariëring vindt in nader overleg pla·ats, afhankelijk van leeftijd en ervaring.

Gegadigden kunnen zich schriftelijk opgeven bij:

VVD-gemeenteraadsfractie, Stadhuis, kamer 12 7b, Rot- terdam.

(12)

Teldersstichting: 25 jaar politieke en

maatschappelijke studie voor het liberalisme

riet is inmiddels al meer dil 25 jQ(U geleden dllt een aantal prominente liberale

het initiatief nam to oprichting van een instelfin voor politiek wetenschappelijk onderzoel op vrijzinnige grondslag, d profmr.B.M Teldersstichting.ln dez

bijdrage 1•an mr. Ro.

Verschoor zal worde ingegaan op de doelstellil1 en de werkwijze van de

Telder stichtinr

Op () april 19 54, negen jaar na de dood van de naamge- ver, werd, met als voornaamste initiatiefnemers prof. dr.

H. J. Witteveen, prof. mr. R.P. Cleveringa, en mr. H.

T. Asser, de prof. mr. B. M. Teldersstichting opgericht.

Voornaamste beweegreden tot oprichting was de in een brede, liberaal denkende kring gevoelde behoefte aan een instelling, die wetenschappelijke studies zou verrichten van diverse maatschappelijke vraagstukken, zonder gebonden te zijn aan een bepaalde ideologie, dogmatiek of levensovertuiging, dus op vrijzinnige basis te werk zou gaan.

Doel en middelen van de Stichting werden in artikel 3 van de Statuten als volgt omschreven: ,,Zij heeft ten doel vraagstukken van maatschappelijk belang, in het bijzonder die van staatkundige, sociale, economische of juridische aard, te onderzoeken met de vrijzinnige beginselen als uitgangspunt, zulk onderzoek te bevorderen en omtrent zodanige vraagstukken van voorlichting te dienen. Zij tracht dit doel te bereiken door desbetreffende studiën, de vastlegging der uitkomsten ervan in geschriften, de bekendmaking hiervan en verder door alle rech- tens geoorloofde middelen".

ij . .

"t

De Teldersstichting kan men beschouwen als het politiek- wetenschappelijk bureau ten dienste van de vrijzinnige en liberale benadering van politieke en maatschappelijke problemen in en door Nederland.

In haar ruim 25-jarig bestaan heeft zij over een groot aantal uiteenlopende problemen wetenschappelijke studies verricht. De laatste jaren zijn rapporten uitgebracht over het kunstbeleid, het landbouwbeleid, de universitaire bestuursstructuur, de milieu- en grondstoffenproblema- tiek, de ontwikkelingssamenwerking, de economische orde, het arbeidsvraagstuk en arbeidstijdverkorting, de verdeling van inkomen en vermogen, de ontwikkeling van het liberalisme in de toekomst, het energievraagstuk en het buitenlands beleid.

De studies van de Teldersstichting worden voornamelijk verricht in werkgroepen, die zijn samengesteld uit deskundigen en één of twee stafmedewerkers van de Stich- ting. Deze deskundigen bestaan uit hoogleraren, wetenschappelijke onderzoekers en medewerkers van de diverse maatschappelijke groeperingen. Zij stellen hun tijd en expertise op vrijwillige basis beschikbaar voor het gezamenlijk analyseren van de ingewikkelde eigentijdse maatschappij problemen.

Toezicht op de wetenschappelijke kwaliteit van de publikaties wordt uitgeoefend door het Curatorium van de Stichting. Het Curatorium is op het ogenblik als volgt samengesteld: mr. drs. H. Langman (voorzitter), prof. dr.

J. A. A. van Doom, J. Kamminga, mr. F. Korthals Altes, mr. J. M. Polak, mr. F. Portheine, mr. J. G. Rietkerk, drs. A. Schuitemaker, prof. mr. W. J. Slagter, mevrouw H. V. van Someren-Downer, mr. H. P. Talsma en prof dr. G. Zoutendijk.

Het Curatorium constitueert zichzelf uit belangstellende

hoogleraren, onderzoekers en andere deskundigen op politiek-wetenschappelijk terrein. Teneinde de communi- catie met de dragers van politieke verantwoordelijkheid te vergemakkelijken en bij de vaststelling van het programma rekening te houden met de groeiende behoefte aan wetenschappelijke analyses die in de praktische politiek wordt gevoeld, heeft het Curatorium in 1973 met het hoofdbestuur van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie de afspraak gemaakt dat twee leden van het Dagelijks bestuur van de partij, alsmede uit elk van de beide Kamerfracties een door de fractie aan te wijzen lid, zitting zullen hebben in het Curatorium. Deze regeling heeft de band tussen de eerst wat afstandelijk optredende Teldersstichting enerzijds en de liberale politiek ander- zijds verinnigd, zonder de wetenschappelijke onafbanke- lijkheid van de Stichting aan te tasten.

"p

De zojuist genoemde afspraak heeft dan ook niet tot gevolg gehad dat de inhoud van de rapporten van de Teldersstichting altijd parallellopen met de gedachten die leven bij de VVD. In de praktijk is gebleken dat er wederzijds voldoende begrip bestaat voor de noodzaak dat een wetenschappelijke instelling, die immers naast haar beleidsonderbouwende taak bijdragen dient te leveren voor de discussie over de toekomstige beleidsaltema- tieven, een onafbankelijk geluid kan laten horen.

Naast het Curatorium kent de Teldersstichting een Raad van Advies en Steun, die de Stichting met raad en daad terzijde staat in het verwezenlijken van haar doelstellingen.

Het bureau van de Teldersstichting staat onder leiding van een directeur, die wordt bijgestaan door wetenschappelijke medewerkers en administratieve staf. De huidige bezetting van het bureau is als volgt:

Prof. dr. ir. J. J.C. Voorhoeve (directeur), mevrouw M.

C. H. van der Luur (algemeen secretaresse), H. B.

Markowski, P. H. Labohm, drs. P. Luijten, drs. A.W.

Kröner, mr. R. A. F. Verschoor en mr. J. H. J. Elfring (wetenschappelijke medewerkers) en mevrouw E. Bot- tinga-Lindhout (secretaresse).

Financiële middelen en contributies

Het wetenschappelijk onderzoek van de Prof. Mr. B. M.

Teldersstichting wordt bekostigd uit bijdragen van particuliere contribuanten, uit overheidssubsidie en uit de verkoop van publikaties. De overheidssubsidie wordt verstrekt door het ministerie van binnenlandse zaken overeenkomstig de subsidieregeling voor politiek-wetenschappelijke instituten. Het subsidiebedrag is gelijk aan de geringste van drie factoren: de eigen inkomsten, het exploitatietekort en een maximum dat wordt bepaald door het aantal Tweede Kamerzetels van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

In de praktijk blijken de eigen inkomsten, die hoofdzake- lijk uit contributies bestaan, de kritieke factor te vormen,

(13)

die de omvang van de activiteiten van de Stichting bepaalt. Omdat de overheidsbijdrage aan de hoogte van het totaal aan contributies van particuliere instellingen en personen is gebonden, wordt in het algemeen de steun van particuliere zijde door de subsidie verdubbeld. Een contribuant die het werk van de Stichting met bijvoor- beeld

f

500,- steunt verhoogt dus de omzet aan wetenschappelijk werk en publikatie& met

f

1000,-.

Hetzelfde geldt voor inkomsten uit verkoop van publikaties, abonnementen en steunabonnementen. Op deze wijze heeft het ministerie van binnenlandse zaken zich ervan verzekerd dat de politiek-wetenschappelijke instellingen door de subsidie worden geactiveerd in plaats van zich geheel op overheidssteun te gaan verlaten.

Steun

Wie de doeleinden en het werk van de Teldersstichting wenst te steunen kan dit doen door contribuant te worden of een abonnement op de rapporten te nemen. Er zijn vier mogelijkheden:

a. Algemeen abonnement:

f

42,50 per kalenderjaar.

Hiervoor ontvangt u alle T.S.-geschriften van het betreffende jaar (gemiddeld 4).

b. Steunabonnement:

f

250,- per kalenderjaar. Om- vat alle T.S.-geschriften en mededelingen, terwijl u tevens het politiek-wetenschappelijk werk van de Stichting fmancieel een extra steuntje in de rug geeft.

Aanmelding bij voorkeur door overschrijving of storting op postrekening 33.49.769 ten name van de Prof. Mr.

B. M. Teldersstichting, Koninginnegracht 55a te 's-Gra- venhage.

U kunt de werkzaamheden van de Teldersstichting ook steunen door contribuant te worden. U ontvangt dan vanzelf alle publikaties en mededelingen. Er bestaan twee soorten contribuanten:

c. Algemeen contribuant. U steunt de algemene politiek-wetenschappelijke werkzaamheden van de Tel- dersstichting met een bepaald bedrag per jaar.

d. Projectcontribuant U geeft de Teldersstichting een bijdrage voor een bepaald project dat u belangrijk vindt in het lopende of toekomstige programma van de Stichting.

Contribuanten kunnen nadere inlichtingen over de pro- jecten, hun kosten, en de algmene begroting ontvangen door zich in verbinding te stellen met de penningmeester van het Curatorium of de directeur van de Stichting. Zij zullen tevens gaarne inlichtingen verschaffel) over de mogelijkheden die bestaan om eenmalige giften en lega- ten te doen.

Uw fmanciële steun komt geheel ten goede aan de nood- zakelijke uitgaveil voor de onderzoeks-, publikatie- en apparaatskosten. De deelnemers van de werkgroepen die geen staflid van de Stichting zijn, stellen hun tijd en expertise vrijwillig en kosteloos beschikbaar. Alleen¹ daardoor is het mogelijk een actief publikatiebeleid tegen beperkte kosten te voeren.

Indien u meer inlichtingen wenst over de publikaties en het werk van de Prof. Mr. B. M. Teldersstichting, kunt u gratis de brochure 25 Jaar Teldersstichting aanvragen bij het bureau van de Stichting, Koninginnegracht 55a, 2514 AE Den Haag, telefoon 070- 631948.

• ·~ ---

(14)

Buitengewone algemene vergadering

29 en 30 augustus in Rotterdam

Onderstaand vindt u voor de Buitengewone Algemene Vergadering d.d. 29 en 30 augustus 1980 in De Doelen te Rotterdam. de verwerking in de beginselverklaring van de amendementen die zijn aangenomen op de algemene vergadering van 30 en 31 mei 1980 te Nijmegen.

Zie voor de volgorde van de vergadering (inclusief de

"nieuwe" artikelen 4A en SA, de daarop betrekking hebbende amendementen en de overgebleven amendementen met betrekking tot de beginselverklaring) het nummer van Vrijheid en Democratie van 10 juni 1980.

De aanvangstijden van de vergadering op 29 en 30 augustus 1980 zijn:

vrijdagavond 20.00 uur zaterdagmorgen 9.30 uur zaterdagmiddag 14.00 uur

N.B. De vergadering zal worden voortgezet op 5 en 6 september 1980 in De Schouwburg te Enschede.

Aanvangstijden:

vrijdagmiddag vrijdagavond zaterdagochtend zaterdagmiddag

14.00 uur 20.00 uur 9.30 uur 14.00 uur BEGINSELVERKLARING

(verwerking door de Commissie tot herziening van het beginselprogram van de aangenomen amendementen) Art. 1 De Grondslag van de Partij

De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie staat als liberale partij open voor een ieder, die de overtuiging heeft, dat vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaam·

beid, sociale rechtvaardigheid en de gelijkwaardigheid van alle mensen de fundamenten behoren te zijn van elke samenleving.

De beginselen, die uit deze overtuiging voortvloeien, aanvaardt zij als grondslag van haar politiek.

Art. 2 Het Liberale Mensbeeld

Elke mens is een unieke persoonlijkheid, die daarom de mogelijkheid moet hebben zich met besefvan zijn verantwoordelijkheid voor anderen, de gemeenschap en de omgeving waarin hij leeft, te ontplooien naar eigen aard, aanleg en levensovertuiging.

Aangezien hij leeft in een gemeenschap van gelijkwaardige medeburgers moet hij de bereidheid hebben anderen te nemen zoals zij zijn en waar mogelijk met hen samen te werken ten behoeve van de samenleving.

Art. 3 De Sarnemeving

Een veelvormige samenleving, die bovenal gekenmerkt behoort te zijn door naastenliefde en erkenning van de menselijke waardigheid, biedt de beste voorwaarden voor de verwezenlijking van dit liberale mensbeeld.

Art. 4 De Vrijheid

Een zo groot mogelijke vrijheid van de mens, zowel in geestelijk en staatkundig als in materieel opzicht, is een

onmisbare voorwaarde voor zijn ontplooiing.

Deze vrijheid komt ieder mens toe zonder enige vorm van discriminatie. Bij het gebruiken van die vrijheid moet de mens zich verantwoordelijk weten voor zijn medemensen die evenzeer ,recht hebben op een zo groot mogelijke vrijheid.

Tevens moet hij rekening houden met de belangen van toekomstige generaties.

Art. 5 De Rechten van de Mens

De mens is geestelijk vrij als hij in woord, geschrift en gedrag uiting kan geven aan zijn gevoelens en opvattin- gen, zich naar eigen verkiezing kan bewegen en met anderen van gedachten kan wisselen. Hij dient daarbij de rechten en gevoelens van anderen te respecteren. Hij heeft recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levens- sfeer.

De staatkundige vrijheid van de mens kan slechts verzekerd zijn in een bestel, waarin het gezag van de uitvoe- rende machten is gegrondvest op het vertrouwen van vertegenwoordigende lichamen, op democratische wijze gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging.

Voor verwezenlijking van de vrijheid in materieel opzicht is een maatschappij vereist, waarin een ieder uit over- wegingen van sociale rechtvaardigheid bereid is offers te brengen ten behoeve van hen, die deze vrijheid nog niet deelachtig zijn.

Bij het streven naar de verwezenlijking van deze vrij- heden behoort richtsnoer te zijn de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, die op 10 december 1948 door de derde Algemene Vergadering van de Verenigde Naties werd aangenomen.*)

Art. 6 Ontplooiing door Onderwijs

Alle mensen behoren gelijkwaardige mogelijkheden tot ontplooiing te krijgen. Gelijke rechten op onderwijs van hoge kwaliteit in elke levensfase zijn daartoe onmisbaar.

Er dient voor ieder mens onderwijs te zijn, dat inspireert tot het verwerven van bij zijn eigen aard en aanleg passende kennis en vaardigheden. Het onderwijs dient daarom gericht te zijn op ontplooiing van de persoonlijkheid en de ontwikkeling van burgerzin; het moet de voorwaarden scheppen om als volwaardig burger in de gemeenschap te kunnen functioneren. De overheid waar- borgt de vrijheid van onderwijs en de gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs. De partij hecht grote betekenis aan de instandhouding en verdere ontwikkeling van inrichtingen van openbaar en daarmee gelijk te stellen neutraal bijzonder onderwijs, waarin de veelvor- migheid van de Nederlandse samenleving het beste weer- spiegeld wordt.

Art. 7 Plaats van de Arbeid

De mens, die daartoe geestelijk en lichamelijk in· staat is, dient zich in beginsel zijn vrijheid in materieel opzicht te verwerven door het verrichten van arbeid tegen beloning, hetzij als zelfstandige, hetzij in loondienst. Het deelne- men aan het arbeidsproces is geen doel op zichzelf maar