Het rapport van prof. Posthumus

(1)

rijl'leid ^C11.

den1

WEEKBLAD VAN VOOR VRIJHEID

NUMMER 977

DE VOLKSPARTIJ EN DEMOCRATIE

VRIJDAG 1 NOVEMBER 1968

Het rapport ^van prof. Posthumus

~Enige kritischè kanttekeningen bi.f ~een voortreflelijk stuk werk

Het met spanning tegemoet geziene rapport van professor Posthumus over het hoger onderwijs is verschenen. Mijn eerste reactie is dat een voortreffelijk stuk werk in een duidelijke vorm is g·epresenteerd. In het rapport zijn zo- veer onderwerpen aangesneden dat een gedetailleei'de behandeling liier niet mogelijk is en i'k zal mij daarom beperken

tot enl{ele hoofdlijnen uit het betoog en de conclusies van de auteur.

In zijn betoog over de doelstellingen stelt de schrijver met nadruk dat onderwijs en wetenschap sterk verbonden zijn en dat een herstructurering van de universiteiten ter wille van een beter functioneren als opleidingsinstituut niet ten koste mag gaan ·van de beoefening van de . wetenschap. Het beoefenen van wetenschap blijft een van de hoofdtaken van. de universiteit.

Ook bij de doelstelling van het· universitair onderwijs . komt een meervou- dige functie naar voren, namelijk de vor·

ming tot zelfstandige beoefening van de wetenschap en de voorbereiding tot het beldeden van maatschappelijke betrek·

kingen. ·

Professor Posthumus toont zich geen voorstander van een beperkte toelating of van een beperking in het aantal dat na een. jaar de studie mag· voortzetten, om·

dat naar zijn inzicht niet met ·voldoende zekerheid voorspellingen gedaan kunnen . worden over de geschiktheid voor de zelfgekozen studierichting ·en over de maatschappelijke mogelijkheden.

Twee fasen

Ten aanzien van de toekomstige structuur kiest professor Posthumus voor een twee-fasen systeem. In de eerste fase wordt gestudeerd voor een doctoraal examen dat in het algemeen na vier jaar verkregen moet kunnen

Prof. Posthumus

Op uitnodiging van de redactie heeft prof. dr. R. Braams, hoogle- raar in de natuurlmnde aan de Utrechtse universiteit, een korte be- schouwing geschreven over het vorige ·week gepubliceerde rapport- Posthumns. Prof. Braams is lid van de landelijke onderwijscommissie van de VVD en behartigt in de ge- meenteraad van Utrecht namens onze partij de onderwijsbelangen.

worden. Na het doctoraal examen kan men een pro'motie gaan voorbereiden waarvoor men twee · à drie jaar krijgt toegemeten. Om voor een gesalarieerde·

plaats als assistent-onderzoeker· in aan- merking te kunnen komen, moet mert solliciteren bij afdelingen waar plaatsen beschikbaar zijn. Van belang is dat wordt gesteld dat een positie als assistent-onderzoeker in tijdelijke dienst voor de bewerking van een proefschrift g e e n t a a k g e e f t in _.het onder·

wijs. Gedurende de twee à drie jaren dat men aan een. proefschrift· werkt, kan men zich volledig op dit ·werk concen- treren.

De schrijver wil dat in de- wet de verplichting wordt opgenomen tot het instellen van een propaedeutisch examen dat in het algemeen aan het eind van het eerste studiejaar' moet worden afgelegd. Men krijgt twee jaar de tijd om dit examen af te leggen. Daarna vervalt het recht op het volgen · van

onderw1j~ &n op de voorl'lieningenpak- .;,•tten. M·m behoudt wel het rec'·•t o:n examens af te leggen. Na de propae- deuse :;:.ijn er maximaal vier jaren beschikbaàr om het doctoraal examen

r~f te legg•'n. D .... rn ·, ve1 ·:allen weer de rechten óp onderwijs "" v >o"zieningen, echter niet op exan <'rl.

Via deze voorsehrifte. '1• • t professor Posthur'lus te bereiken dat in een groot aantal gevallen in vier jaar het doctoraal examen wordt afgelegd en dat de studie niet meer dan zes jaar zal duren.

Met de door he'rn voorgestelde vorm an rropaedeuse h "]J'. hij te bereiken dat de desbetreffende studenten een beter inzicht krijgen in de inhoud van het door hen gekozen vak zowel als in hun eigeP eapacit~?it"n

In het Yoorgestelde ~.:!hema zouden het km.didaatsexamen en het baccalau- reaat kom-::n te verval:l'n. Deze laatste graad, waaraan een titel is verbo!iden, zon toeg€'kend kunnen worden na het behalen van het einddiploma van bepaalde vormen van hoger beroepsonderwijs.

Het hoger beroepsonderwijs zal beter gecoördineerd moeten worden met het universitair onderwijs. Te zamen worden deze beide vormen van onderwijs wel het tertiair onderwijs genoemd. Een volledige herstructurering van het tertiair onderwijs wordt door professor Posthumus gewenst geacht, de voorbereiding van een .,mastodont" wet zou ter hand moeten worden genomen.

Aan de bovenstaande grepen uit het rapport zouden talloze interessante en belangrijke opmerkingen uit het rapport kunnen worden toegevoegd. Aan haast . ieder facet dat men in zijn eerste reactie zou willen noemen, is aandacht besteed. Enkele algemene opmerkingen zal ik trachten te maken;

Uit het rapport spreekt de grote zorg van de schrijver voor een objectieve beoordeliüg van de student. Hij wil graag waar mogelijk, reeds nu .,multi- ple choice"-toetsen een plaats geven in examens en tentamens en hij acht een intensieve samenwerking tussen. beoor- delaars en deskundigen op statistisch psychologisch gebied noodzal;:elijk.

Bij mij bestaat de vrees dat wanneer meri hierin erg ver gaat en slechts de

hoogst mogelijke graad van objectiviteit wenst, het gehele systeem koud en ma- chinaal wordt. De computer bepaalt dan de uitslag. De ruimte voor initiatief en enthousiasme bij de docent gaat verlo- ren. Aan alle universiteiten . zal de nei- ging ontstaan slechts te trainen op pas- seren van de toets en een verstarring van de programma's lijkt onvermijde- lijk. Persoonlijk zou il;: de universiteiten een grote mate van autonomie willen laten bij het bepalen van de examen- eisen voor het pro.paedeutisclh examen.

De ene UIIl&versiteit za;! het beter dOen

dan de andere en dat bepaalt dan mede de kwaliteit van die desbetreffoode liDJi-

vel'siteit.

(Vervolg op pag. 7)

TE OPTIMIS.TISCH

VORIGE week vrijdag heeft ons Tweede Kamerlid drs. Th. Joekes tijdens een bij- , eenkomst van .. de JOV~ IJ1 Groningen enige opmerkingen gemaakt, o.a. over D66 en een mo!;JehJke regeringssamenwerking, reeds r._. de verkiezingen van 1971

van de VVD met die partij. ' - '

Ongetwijfeld vindt men In de gelederen van D'66 liberaal-denkenden misschien _wel mee~ dan de. uitspraken van sommige voormannen van die parti/nu en dan doen vermoeden. Evenzeer staat vast dat een niet onaanzienlijk aantal D'66-leden en -s:temmers meer -~iet in de· socialistische maatschappij-visie, al dan niet met p~clf1sm~ gekruid. BIJ al het pragmatisme dat de partij zo gaarne voorstaat, blijkt ZIJ In fe1te toch niet te ontkomen aan de duidelijke scheiding t>n .tegenstelling die nu eenmaal in de politiek bestaat tussen liberalisme en socialisme. D'66 kampt, zoals reeds vaak door ons betoogd, in dit opzicht In wezen met dezelfde problemen, die zo kenmerkend geworden zijn voor de confessionele partijen. · QE algemene beschouwingen over de begrotlng-1969, zeer onlangs in de Tweede

.. Kamer gehouden, hebben ook nog weer eens aangetoond dat er van een dui- deliJke politieke lijn in het denken en ~andelen van D'66 geen sprake-,is. Voor een deel. zal dat wel veroorzaakt worden door de zojuist gereleveerde tegenstellingen in e1gen gelederen. Daar komt echter bij dat men In een streven naar vernieu- wing op allerlei gebied voor de vraagstukken terecht komt bij "oplossingen", die e7n zo verwarde Indruk maken, dat men zich de uitwerking ervan maar liever n1et moet voo.~stellen. En voor zover er min of meer duidelijke standpunten uit de bus komen, ZIJn het vaak de onze niet. Men denke, om twee voorbeelden te noemen, aan de buitenlandse paragraaf van het D'66-programma en aan de opvatting, nog deze week door ~ej. Goudsmit verkondigd, dat ministers hun eigen gang kunnen gaan, zonder z1ch gebonden te weten aan hun partij.

VEEL D'66-f.iguren zijn ons als mens sympathiek en wij geloven graag dàt zij bezield worden door oprechte gevoelens. Heel veel meer kan men er echter in het verwarde beeld van dit ogenblik niet van zeggen. Als zou blijken dat mr.

Van Mierlo en de zijnen -door pragmatisch denken of op andere gronden- een duidelijke politieke koers gaan varen, behoort een samenwerkiny van de VVD met D'66 wellicht tot de mogelijkheden. De realiteit gebiedt echter te stellen dat er bij D'66 op korte termijn veel zou moeten veranderen, !-.dien men die samen·

werking reeds in 1971 zou wensen. De heer Joekes heeft dat, naar het ons voor- komt, op z'n minst wat te optimistisch bezien.

• Pag. 2: Taakverdeling van fractie

e Pag. 5: Huurdersbijdragen

Ph. C. la CHAPELLE JR.

• Pag. 7: Winstdeling en bezitsvorming

(2)

2 - vrijdag -1 november 1968

Kopij voor deze rubriek. zen- den aan: nt0vr. mr. E. de Roock-Bedding, Stadhouders- plantsuen ZlZ, Den Haag.

Kopij

Mag ik nog eens_ ·-verzoeken kopij bestemd voor deze rubriek uitsluit~nd te -willen toezenden aan .het bovèn aan. de-

ze rubriek geplaatst .adres. en dus n.iet aan de r~dactie .van Vrijheid .en Demo-

eratie?

·Kopij ontvangen· uiterlijk met de och- tendpost op vrijdag, kan, indien ·de plaatsruimte .dit toelaat, in het nummer van Vrijh. -en Dem. da:t de week daarop verschijnt, worden geplaatst.

E.d.R.- B.

Nederlands Vrouwencomité

Het Nederlands vrouwen Comité zoekt per 1 januari 1969 een part-time

secretaresse. ·

Het salaris zal afhankelijk zijn van' op- leiding_ en ervaring .. ~rieven gaarne stu- _ren áan: de presidente van h_et Neder- )ands Vrouwen: Comité, Kohlnginneweg

156 te Amsterdam.

Paterswolde ::

Een contactdag van de Vrouwen in de VVD uit de provincies Groningen 'Friesland en Drenthe wordt op donder-

dag 14 november 1968 in het Familieho- tel te Paterswalde gehouden,

De kosten voor de gehele dag (in- clusief ~offie, thee en uitgebreide lunch) bedragen .f 11. Deelneemsters worden verzocht vóór 11 november dit bedrag over te maken op gironummer 1669757 t.n.v. T. E. Gerritsma-Bruins, Singel 38 te Sneek.

:VRIJHEID. EN DEMOCRATIE

TAAKVERDELING VVD-FRACTIE

Na het _aftreden ya:n ·mevrouw Van SomerencDownér als. Tweede-Kamerlid zijn verschillende taken in de . VVD-fractie opnieuw~· verdeeld.._· ,\Yij hebben daar-w· ons blad van vorige week reeds n1elding van gemaakt, maar_ helaas zijn in dat bericht· ~nige • op,juistheden geslopen èn omissies begaan. Mede ter rectil'icatie daarvan drukken_ wij hieronder een schema af,

·waaruit ·de ,taalwt;l'nleling, zoals_ deze thans is, blijkt.

·_· LID _PLV.LID COMl\USSIE LID PLV.LID

Presidi:Î}.m · IZeg'ering I;Iadders Ge ertserna

' Óomn:tissie yan , · • Geertse_n;ra'

'Advies voor Perso~ ^'·^~.

Verkeer en Zegering Hadders Wiegel

I

Watèrstaat (vrz.)

Koning Schlingemann

rieelsàangelegen- . · ^.^'

heden ·

Economische Joekes Geurtsen

Za keu Portheïne Rietkerk

Suriname & Van Dijk Tuijnman Handelspolitiek Tuijnman Portheïne

Antillen Vonhoff Schlingemann Joekes

Buitenlandse Berkhouwer Schlingemann Middenstand Portheïne Geurtsen

Zaken Toxopeus Koudijs Vonhoff

Subcommissie Toxopeus Berkhouwer Kernenergi-e Portheïne Koudijs

NAVO, Oost-west- verhouding

-

Landbol[w en Tuijnman (o.vrz.) Zegering Hadders ^I Visserij Schlingemann

Berkhouwer Ontwikkelings- Schlingemann '.

samenwerking , Visserij.- Tuijnman Schlingen'lann

Justitie Geertsema (vrz.) Geurtsen Rietkerk . Koning

Sociale Zaken Veder-Smit Geurtsen Rietkerk Portheïne Naturalisaties Dettmeijer- Veder"Smit ^V?lksgezondheid · Veder-&mit Rietkerk

Labberton C.R.M, VanDijk Vonhoff

Binnenlandse Geertsema Koning Zaken - Toxo~us (vrz.) Wiegel

Oettineijer- Veder-Smit Labberton

[nlichtingen. & Toxopeus Veiligheids-

diensten '

Werkwijze Kamer Geertséma Toxopeus Joekes

Civiele Geertsema Dettmeijer-

Verdediging Koudijs Labberton

Verzoekschriften Koning Geurtsen

Gemengde Geertsema

Ambtenarenzaken Koning Geertsema

en Pensio,enen Rietkerk

Commissie Stenografische Dienst '

Onderwijs en Vonhoff Dettmeijer-

Wetenschappen Wiege~-1^- Labberton 8ommissie van Rietkerk

Beroep voor

Financiën Joekes Koning Stenografische

Portheïne Tuijnman Dienst

Rijksuitgaven Portheïne Joekes De Ie gat ie s: -

Defensie Berkhouwer Vonhoff Noord-Atlantische Koudijs

Koudijs Assemblee

Subcommissie Koudijs Berkhouwer Europees Berkhouwer

NAVO, WEU Parlement

Volkshuisvesting Tuijnman Wiegel WEU Portheïne

en Ruimtelijke Van Dijk (o.vrz.)

Ordening Beneluxraad Schlingemann Wiegel

Voorzover de ruimte het toelaat, zijn zij, die niet vooruit hebben betaald van harte welkom tegen een bedrag van .f 12 voor de gehele dag.

Introductie van niet-leden, die de s· kb . ^t

VVD-beginselen kunnen onderschrijven is gaarne toegestaan. ' . ·-P. . r·· e. -e. ' : ..•. e u r en ·

DE VVD OP DE

PROGRAMMA:

10.30 • 10.1,5 ~tïtr ontvangst· niet koffie.

10.45 uur Opening door rnevr. E. G. A.

Wichers-Bron·s, Centrale vertegenwoor;

digster voor •de Provincie Friesland, waarna rnevrouw 0. V. van Sarne- ren-Downer een inleiding zal : hoÎtden over: De Vrouw in de Politiek.

12.30 uur Gezamenlijke ·lunch.

. -11,.00 uur. Wij hebben de heer J. Ba- .ren~_rna uit Leeuwarden bereid gevon-

den voor ons te goochelen.

11,.30 unr. Mr. A. P. J van Bruggen, burgerneéster va.n Delfzijl, zal ons con- fronteren rnet de problemen rondorn de Eernshaven.

15.1,$ ,uur. Sluiting.

Voor verzorgde levensmiddelen en fijn fruit

. GUICHElAARS ..

lEVENSMIDDElENBEDRIJF

Hengelosestraat 168 • Tel. 15855 Enschede.

Vrijheid enrwt

Democratie~

D*"'W VQiiVêÇW6n-y yep.,Vtn>H''P , , etrebejit•.TlQ

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

Adres van de administratie (zowel voor abonnementen als voor advertenties): Witte de Withstraat 73 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).

'l'el. 010-ll10 00, abonnementen toestel 219, advertenties toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid en Democratie te Rotterdam.

Jloofdredacteur z l»h. C. la Chapelle jr.

Adre1 van de redactfes Nieuwe Herengracht 81 8

te Amsterdam-C.

1 nov.

1 nov .

1 nov.

4 nov.

4 nov:

4 nov.

7 nov.

7 nov .

8 nov.

11 nov.

14 nov.

17 nov.

18 nov.

20 nov.

21 nov.

Periode ''an 1 tjm 21 november

Heerlen (onderwerp: BTW ·en begroting) Mr. F. Portheïne

H.I. Ambacht (20.00 ~_ur, De Schü<;'f; d~bat Mr. W. J. Geertsema en

VVD-PvdA) mr. Th. J. A. M. van Lier

(PvdA)

Emme~ (20.00 uur, "Grevink'') Roosendaal (20.15 uur, hotel Goderie;

derwerp: Buitenlandse politiek)

R. Zegering Hadders on- Mr. H. van Riel Assen (liberale club)

Marum. (19.3Q uur, caté pe Kruisweg; onderwerp: Hoe snel veroudert· het nieuwe?) Delft (2o:oo uüt, Sbidsdoelen; ondérwérp:

Liberaal in o~e tijd) .

Le~uwarden (Politiek Café, Noordvliet 13) ·

·Gorinchem

·Haren (2,0.00 uur, hotel .De Horst; onderwerp : Planolc;>gische ontwikkeling in en om de provincie Groningen)

J]trecbt (20.00 uur, JaarbeUrs-restaurant) Deventer (20.00 uur, hotel De Keizer) Waalwijk

Kampen (20.00 uur, Stadsherberg) Weesp

Delft (21.00 uur,- Prinsenvloot a.d. Wijnha- ven; liberale avond)

Franeker (liberale sociëteit)

Middelburg (onderwerp: BTW; in samen- werldng met afd. Vlissingen en Goes) Ter Apel, De Posthoorn.

Amsterdam (kadercursus)

Veendam en Onstwedde (i.v.m. gemeente- raadsverkiezingen)

Groningen (onderwerp: De internationale politieke situatie; liberale sociëteit) Heerhugowaard (20.00 uur, café Veenboer;

onderwerp: Een liberale kijk op heden en morgen)

Oosterhout (20.00 uur, restaurant Flora;

onderwerp: Het zelfstandig bedrijf en het vrije beroep)

Leiden (20.00 uur, restaurant v. d. Heyden;

onderwerp: Buitenlands beleid)

Wageningen (17.30 uur; liberale maaltijd, liberale studenten)

Gouda (Vrouwengroep)

JDelft (liberale studenten; koffietafel) Leiderdorp

Dieverbrug (20.00 uur, hotel Blok; afd.

Meppel e.o.)

Drs. Th. H. Joekes

· H. J. L. Vonhoff Mr. dr. C. Berkhouwer L. Hilarides

Mr: 'i:i:. van Ri,el G. R. Meijer

Mr. J. F. G. Sch~ingemarin

Mr. E. H. Toxoi>èus Mr. H. E. Koning H. Wiegel

·Mr. J. G. Rietkerk.

Ir. D. S. Tuijnman en J. Sou- neveld

Mr. H. van Riel Mr. F. Portheïne R. Zegering Hadders Drs. G. M. V. van Aardènne Mr. E. H. Toxopeus en H. Wiegel

Mr. H. van Riel Mr. dr. C. Berkhouwer

Mr. F. Portheïne

Mr. J. F. G. Sc.:!llingemann R. Zegering Hadders Mevr. mr. E. Veder-Smit Mr. F. Portheïne

Mr. J. G. Rietkerk Ir. H. J. Louwes

RADIO

De volgende radio-uitzending van de VVD is op donderdag 7 november, van 18.20 tot

18.30 uur,. over de Hilversu.m 11 (298 m}.

zender

M"euws uü de

Liberale Internationale

Bij de secretaris van de Groep Ned.er- land van -de Lil::!erale Internat~onale,. de heer D. · W. Dettmeijer, Van Mojalen- laan' 14 te· Den Haag, is, na inzending van 30 cent voor verzendkosten, in Engelse tekst de resolutie over ont-

·wikkelingshulp verkrijgbaar, ·welke op het congres van de Liberale Internatio- nale; in september te Den· Haag gehouden, is aangenomen.

ALLE

VERZEKERINGEN

•

HYPOTHEKEN

•

FINANCIERINGEN

•

lnakelaarskantoor

arawe& 5 wa•~enaar tel. o 1751·5675.•

(3)

. VRIJHEID EN ,OEMOCRATIE

• Terreur

Het is weer zover. Amsterdam is we- derom het erbarmelijke toneel van zin- loze "demonstraties", die het leven van de' middenstad . ontwrichten en een grote en extra versterkte politiemacht op'· de been houden. . · .

Ik heb - als persoonlijke mening - hier al eerder mijn twijfel' tûtgesproken aan de passende' 'plaats in ónze· demo- cratische rechtsstaat van d,ergelij~e om allerlei gezochte redenen aan de 1open- de band gehouden demonstraties. Nim- mer ook heb ik èr geloof aan gehecht, dat het aan de nieuwe- blirge~eester

Samkalden te danken zou zijn,' dat het deze -zomer in Amsterdam vrij rustig is geweest. Daar trekt het soort lieden van deze demonstraties zich niets van aan.

Ook burgemeester Samkalden is voor hen de "regent", die de . "gevestigde orde" vertegenwoordigt. Bet lijkt er dan ook eerder op, dat het slechts een stilte voor de storm is geweest.

Ondertussen heeft, zoals van deze oud-minister van justitie mocht worden verwacht, de burgemeester als hoofd van de politif\ toch niet geaarzeld opzet- telijk op het spitsuur voorgenomen z.g.

studenten-demonstraties te verbieden en

IHertens sprak forse taal (zie: va.kbonden)

bij toch doorgaan deze met politiegeweld · te verhinderen

De opzet tot ordeverstoringen is duide- lijk gebleken. Daar niet tijdig op de krachtigste wijze tegen ~n te gaan zou de hoofdstad des lands aan de volslagen willekeur van onverantwoordelijke ter- roristen uitleveren.

Het is goed, dat andere groepen studenten, zoals het Nederlands Studenten Akkoord (NSA), zich op niet ·mis te verstane wijze tegen dit terroristisch optreden hebben uitgesproken. Het zou werkelijk noodlottig zijn, wanneer door onvoldoende tegenweer uit studenten- kr{ngerr zelf, het Nederlandse volk de studenten in het algemeen met dergelijk o'rdinair -terrorisme zou gaan vereenzel·

vigen. (Men zie over de demonstraties en hun achtergronden ook de kroniek van onze Amsterdamse medewerker .op pag. 4.)

• Evenredige

vertegenwoordiging

Voor zover er ontevredenheid bestaat over de werking van ons staatkundig bestel, richt deze zich tegenwoordig nogal eens tegen de evenredige vertegenwoordiging. In de afschaffing daarvan en in de vervanging door een districten-meerderheidsstelsel zien sommigen blijkbaar het wondermiddel om alle kwalen te ondervangen.

Zoals ook nog eens uit het rapport van de commissie-Geertserna is gebleken, zijn degenen die er zo over denken, in o n z e kring echter niet of nauwelijks te vinden.

De voorstanders van het behoud van de E.V. kunnen. o.a. troost putten uit het feit, dat in andere· landen, voor zover daar andere kiesstelsels wÓrden toege- past, de bezwaren zich juist tegen d i. e stelsels richten en velen de E.V. zouden prefereren.

Is dat slechts een troost-uit-het-nega- tieve, sterkte in positiever zin valt te putten uit wat in Ierland is geschied.

Daar had de regering voorgesteld, van de evenredige vertegenwoordiging over te schakelen op districtsverkiezingen.

Dat voorstel is echter bij volksstem-

ming verworpen. ,

Van de één miljoen stemgerechtigden, die hun stem uitbrachten, ptemde 60 pct. tegen het voorstel. Het geloof in de heilzaamheid van het districtenstelsel is ook cii:lar kennelijk niet zo groot.

• sex:.films

Het is bekend dat abnormaliteit'en vrijwel nooit een lang leven hebben.

Vanzelfsprekend kan niet alles wor~Ien . getolereerd, maar al te snel behoeft men. nu ook niet in paniek te raken. Er komt meestal wei een natuurlijk even-

wichtsherstel. · ·

'Zo wist' Het Vaderland in zijn weke·

lijkse bijlage dezer dagen te vertellen dat het er naar uitziet dat de hausse in

Volgens dezelfde EEG-afspraak is men ook in de Duitse Bondsrepubliek (en daar reeds eerder dan wij) op de BTW overgeschakeld. Ook daar was aanvankelijk veel onrust, maar deze is vrij spoedig geluwd, omdat in de prak- tijk gebleken is dat na de eerste .(blijk- , baa:r bijna onvermijdelijke) vergissin- gen en verwarring de prijzen er maar ., weinig zijn gestegen. ,

Wel bleken er aa.nvankelijk ·door de winkeliers wat fouten te zijn gemaakt;

te hunnen voordele, maar .ook wel te hUiinen-nadele .. Ambtenaren van ons .mi- nisterie van financiën hebben zich . persoonlijk op de hoogte gesteld van de ervaringen in West-Duitsland, waaryan in ons land nu (o.a. bij de voorlichting) dankbaar gebruik kan worden gemaakt.

de produktie van wat men aanduidt. als Wij hopen dat deze welhaast revolutio·

"sex-films" oever haar hoogtepunt heen naire omschakeling, die uiteindelijlt .zou, ,zijr~.' :De Amerikaanse producenten, toch een logischer en beter systeem van qie h:i · Gróót-Brittannië filmen, hebben, . omzetbelastingheffing. brengt, dank zij 'i:enminst~ ~èn aantal werkplannen, waar-. -aller koelbloedigheid en medewerking

in se~ een zwaar accent zou hebben, zo soepel mogelijk zal verlopen.

van···de pr.oduktiel~ist afgevoerd. · , ~ In de afgelopen jaren hebben' de Ame· • Vakbonden '

·rikanen in Engeland geëxperimenteerd- '.

door nieuwe· producers en regisseurs .de·

. yrije hand te laten in het kiezen Yf!l.

Het is weer zover (zie: Terreur)

onderwerpen en de uitwt;rking daarvan.

Het experiment is echter in zoverre mislukt, dat het. Amerikaanse publiek de films niet accepteert, hetgeen ten gevol- ge heeft gehad dat de financiers een doeltreffender toezicht wensten op onderwerpen en draaiboek.

Slechts de Amerikaans-Britse films, die de klassieke Jijnen van de vertel- kunst volgden (met avonturenverhalen en romantische personen) bleken· grote

successen te zijn. . ,

Ook het Britse publiek wordt het moe, steeds weer geconfronteerd te worden met sex in allerhande variëteit.

Het is als overal elders: wat men te veel krijgt begint te vervelen en verliest zijn attractie. Dat geldt zelfs 'Voor de moderne "sex."

• De BTW

Er doen de wildste verhalen de ronde over-cfe prijsstijgingen, welke als gevolg van de BTW, het nieuwe systeem van omzetbelasting, na 1 januari a.s. zouden optreden. Die verhalen zijn mede in de hand gewerkt door advertenties, waarin het publiek werd opgewekt, bepaalde artikelen nu te kopen, omdat ze na 1 januari door de BTW aanmerkelijk duurder zouden worden.

'Gelukkig is hiertegen èn van de zijde van de Consumentenbond èn van de zijde van het georganiseerde bedrijfsleven krachtig ingegaan. Al die verhalen zijn volgens de regering en volgens dé deskundigen van genoemde bond en het bedrijfsleven, onjuist.

Sommigen gaan zelfs zover te spreken van een prijsstijging van 12 pct. Zij denken dan aan het hoogste tarief (er zullen twee tariefklassen zijn: van 4 pct. en van 12 pct.), maar vergeten dan gemakshalve, dat naast die 12 pct. moet worden gesteld hetgeen tot nu toe volgens het oude systeem van omzetbelasting werd betaald.

De werkelijkheid is dat een aantal artikelen inderdaad wat duurder zal kunnen worden, maar andere goedko- per. Volgens de berekening van het Centraal Planbureau zal dat per s a I d o resulteren in een prijsstijging van 1,3 pct.

Het gaat met de vakbonden niet zo goed. Ondanks de toeneming van de be-

FABRIKANT!

Wenst U brandschad~ of brandpreventie? Onze assu- radeuren belonen de nale- ving van door hen verstrekte adviezen met een lage~ tarief, ook bij gevaarlijke risico's.

Inlichtingen : G. L. Efout As- surantiën, Lid N.V.A.,;Hoge- weg 20, Wassenaar.

MASSIEF KARTONNEN

DOZEN

voor ·export, en binnenlands gebruik

*

N.V. Stroocartonfabriek v /h

E. FREE & CO.

H.W.STRAAT 20. 22, OUDE PEKELA Afd. Kartonnage

Tel. nr. 0 5978 · 22 33 Tx. nr. 53251.

v:rijdag J ,f1Q:ve~ber 1968 - 3

roepsbevolking, stijgt het ledental niet.

Integendeel, het is ook het afgelopen jaar weer wat teruggelopen.

Natuurlijk/zijn er onmiddellijk weer stemmë:ll opgegaan dat de vakbeweging in Nederland niet strijdbaar genoeg is en te "meegaand" zou zijn. De "forse"

taal van de heer Mertens, voorzitter van het , Nederlands Katholiek Vakver- bond, zal daar óók wel mee iri verband staan. En zeker geldt dat voor een andere NKV-bestuurder, de heer Van Brussel, die er bezwaar tegen heeft, dat de vakbeweging de "gevestigde orde"

in stand houdt.

Toch worden er ook wel heel andere geluiden gehoord en wij geloven dat die de waarheid- dichter . benaderen. Zo heeft een toch zeer progressief man als proL dr. W. Albeda, oud-secretaris van het Christelijk Nationaal Vakverb.ond, zich op een studieconferentie in geheel andere zin . uitgelaten. Wij laten nu

· daar, dat Zijn inzicht kennelijk mede is bepaald door vrees voor de ai~ 'enigen wel in opgang zijnde categorale Yikl:lon-

den... . , - ,.,

Volgens de persverslagen heeft prOf.

Albeda . betoogd dat de vàKbeweging voór de middengroepen te ;,socialistisch" of te "radicaal" is. Willen, zo waarschuwde hij, de vakcentrales een greep_ kr:ijge_n op de (als vakb,eweging politiek neutrale) categoraal ~geor•ga

nisèerden, dan zullen zij zich neutr,aler tegenover de politiek moèten opstellen.

Zij zullen minder exclusief moeten op·

treden vQor de. lager betaalde arbeiders en zij zullen ruimte moeten laten voor de opvattingen vin -de beambtengroepen over zaker} als :rried.èzeggenschap, sociale premies en vermogensaanwasdeling.

Wanneer de vakcentrales hun politiek niet wijzigen, zullen• . steeds meer mensen uit de .,nieuwe · ·miààènstànd"

zich .categoraal·· organiseren en zich in

Albeda: vakbeweging is te socialistisch

een eigen beambtenvakcentrale tegenover de arbeidersvakcentrale ops,t~llen.

En hij herhaalde, dat de vakbeweging zich politiek neutraal zal moeten opstellen. "De vakbeweging moet pluriform worden en hopelijk daardoor weer ex- pansief."

• Nieuwe middenstand

Zoals ook onzerzijds, mede naar aan- leiding van de gestadige achteruitgang van de PvdA na haar hoogtepunt van 1956, meermalen, is bétoogd, ls prof. Al- beda van oordeel, dat zich een ,,nieuwe midde'nstand" ontwikkelt. De verschui- ving van de industriële naar de dienst- verlenende sector houdt in, dat er steeds meer administratief-technisch en leidinggevend per-soneel ·komt. Die nieuwe middenstand voelt zich, zoals in het verleden gebleken is, nie•t tot de traditio- nele valtbeweging aangetrokken. Van de arbeiders is 50 pct. in de vakcentrales -georganiseerd en van de beambten slechts 15 pct. Dat komt, zo :>;egt prof.

Albeda, omdat de beambte: a. zich met de directie identificeert, die tegen de vakorganisaties is (?); b. vindt dat zijn inkomen afhankelijk Is van zijn persoonlijke kwaliteiten; •c, gericht is op persoonlijke promotie en eigen .· belan- genbehartiging; ·d. bed•Icht is VÓór' het overwicht van de arbeiders in de vakcentrales; e. vertrouwt dat zi)n · inkomen toch wel mêeloopt met de loonont- wikkeling van de arbeiders.

Door de toel'leming van het aantal medialen zullen deze tendenties steeds minder sterk worden. De arbeiders krijgen meer oog voor persoonlijke promotie. De opleiding wordt steeds beter.

Het verschil tussen arbeider en beambte vervaagt. Door de opmars van de · nievwe middensland "verburger- lijkt" de maatschappij. Deze nieuwe middengroep voelt zich in de traditione- le vakbeweging niet meer thuis. Zij voelt er zich zelfs door bedreigd en organiseert zich (voor zover zij dat doet) categoraal en politiek neutraal, en zal , zich op den duur aaneensluiten tot een categorale vakorganisatie.

A.W. ABSPOEL

Het rapport van prof. Posthumus

rijl'leid C11.

den1

Het rapport van prof. Posthumus

rijl'leid ^C11.

Het rapport ^van prof. Posthumus