HET ATLANTISCH PACT IS EEN OORLOGSPACT

4e JAARGANG (Nieuwe reeka) No. 4 . Aprtl 1949

Politiek en Cultuur

Hoofdredacteur; J. Schalleer

Led&n van de redactie: F. Baruch. L. Gilliéron. Chr. Smit, Red. Secr.: S. Prins, Roemer Visserstraat 4. Amsterdam. Telefoon 83502 en 86453 Admi~istratie: Uitgeverij PEGASUS. Leidsestr. 25. A"dam. Tel. 35957. Giro 173127

Prijs per nummer 30 cent

Abonnementen: per jaar f 3.50. per halfjaar f 1.75. Voor Belflië Bfrs 65.-

BANDEN 1948

Velen van onze aibonné's zullen hun num- mers van de Jaargang 1948 weer willen laten inbinden. De grote verscheidenheid van arti- kelen en het vele documentatiemateriaal, dat in ons iblad is gepubliJCeerd, maakt deze wens tot een begrijpelijke.

Wij stellen daarom onze lezers een bandde ter beschikking tegen f 0.70 per band.

Wij verzoeken helangstellenden f 0.70 per postwissel of op onze postgirorekening no.

173127 over te maken met de vermelding:

bandje P. en C. .

Wij zullen dan voor de verzending zorg dragen.

· De Adm. Politiek' en Cultuur

door

JAN SCHALKER

HET ATLANTISCH PACT IS EEN OORLOGSPACT

IN de laatste ·zitting v~ het Partijbestuur s~elde P. de Groot va:t, dat a:He tekenen WIJzen op een versne1Jing van het tempp m de voor:bereiding van een nieuwe wereldoorlog tegen de Sowjet- Unie en de andere landen, die zich van het imperialisme hebben bevrijd, en dat wij er ernstig rekening mee moeten houden, dat in Amerika plannen worden beraamd om in de naaste toekomst deze wereldoorlog te ontketenen.

Dit ·zijn ernstige woorden, die de arbeidersklasse van Nederland voor bijzondere taken stelt.

Een van die taken is, elke gelegenheid aangrijpen om de leugens van de oorlogsvoorbereiders te ontmaskeren.

-Een oorlog wordt nooit voorbereid door te zeggen: We willen oorlog en op die en die datum Ziullen wij hem beginnen. Neen, hij wordt voorbereid achter het fluwelen gordijn van de geheime diplomatie. In de afgelopen maanden vonden dan ook reeksen van geheime conferenties plaats met het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Waslhington. De ene minister van l;mitenlandse zaken na de andere vertrok naar Amerika en daB.? werden een groot aantal besprekingen gevoerd, evenals in de gezantschappen van Amerika in de diverse rlanden. Het resultaat ligt thans voor ons:

Het Atlantisch Pact.

Er zit systeem in de politiek van Amerika. Onze Partij heeft de a-vbeidersklasse van Nederland reeds sinds Iang·e tijd gewaarschuwd voor de gevaren, die van de zijde van Amerika dreigen.

, '!1e!gelijk met het Marslha11-plan kwam de Benelux, de voorloper van de West-Europese Unie en het Atlantisch Pact. Prompt daar- op kwam de West-Europese Unie tot stand, een Unie ·van de :be- zitters van koloniën in West-Europa: Engeland, Frankrijk, België, Nederland. En Amerika was ·de trotse vader van dit kind, die natuurlijk bij de geboorte aanwezig was. Toen hij zijn schepping bekeek, vond hij. echter, dat dez;e er nogal zwa:kjes uitzag.

Het leger van Luxemburg gooide niet veel gewid:lt in de schaal in een oorlog tegen de Sowjet-Unie, Nederland had zijn soldaten in Indonesië, Frankrijk is door en door onbetrouwbaar voor een oorlog tegen de Sowjet-Unie, alleen België en Engeland bleven dus over. Het gevaar bestond ·echter, dat Engeland deze Wey>t- Europese Unie voor ·zijn doeleinden zou gebruiken en dat het de leiding op zich zou gaan nemen in West-Europa, hetgeen niet in overeenstemming was met de bedoelingen van het imperialis- tische Amerika.

Dus nam Amerika op rde dag, dat de West-Europese Unie tot 97

stand kwam, het besluit, z.g.n. tot deze Unie toe te treden, dat -

wil zeggen de volledige leiding in :dez,e Unie op zich te nemen.

Het Amerikaanse plan na de oorlog was, over de gehele wereld

e~en net van militaire steunpunten te organiseren.

:In de Stille Oceaan hebben de V.S. de eilanden: Kodiak, Adak, Hawai, Guam, Saipan, Tinian, verder Iwo, Manus, de Philippijnen, Okinawa; in de Atlantische Oceaan: Argentina, de Bermuda-eilan- den, Rooseveldt-Roads, San Juan in Porto-Rico, verder de bocht Guantanamo op CUJoo en Coco Sola; bij het Panamakanaal Balbao.

In Januari 1949 gaf Royall de bouw van Allllerikaanse steun- punten toe op New Foundland, de Philippijnen, Okinawa, de Ber- muda-eilanden, IJsland, Griekenland en Canada. Het net van Amerikaanse steunpunten loopt door Groenland, IJsland, Enge:..

land, Portugal, Spanje, 'Duitsland, Italië, Griekenland, de landen in het nabije Oosten en Middenoosten, de eilanden in de Stille Oceaan, door China en Japan over de Aleoten en Alaska.

Tot nu toe is Engeland een van de belangrijkste steunpunten voor de Amerikaanse luchtmacht en marine in West-Europa. Vele leden in het Engelse lagerhuis noemden Engeland reeds "het vlieg- tuigmoederschip in een komende oorlog" en in de Amerikaanse pers (United States New:s en World Report) wordt Engeland npen- lijk een steunpunt genoemd voor de oorlog tegen de Sowjet-Unie.

Men vraagt zich af, wat Engeland te maken heeft met de verdedi- ging van Amerika, nu Hitler-Du'irtsland en het imperialistische Ja- pan vernietigd :Zijn en de veiligheid van het Amerikaanse vaste- land is ver:zJeikerd.

De· Amerikaanse vliegv·elden op IJ sland en Groenland worden door de Amerikanen beschouwd als "vooruitgeschoven steunpun- ten voor vliegtluigen met lang·e actie-radius of voor gigantische kanonnen.'" (New-York Times).

Van zeer groot belang. voor de agressieve politiek zijn de Skan- dinavische landen. Vanciaarde geweldige druk, waaraan de Skan- dinavische landen in de afgelopen: weken werden blootgesteld.

Vooral Noorwegen was daarbij van beslissende betekenis, daar Noorwegen aan de Sowjet-Unie :gl'enst en omdat de Skandinavische landen de noordelijke Europese :z;eëen onder controle hebben.

Naast al deze "vredelievende'.' acties van Amerika staan nog een reeks andere, o.a. lin de Middellandse Zee, waar 1Spanje en Italië, Griekenland en Turkije, bewerkt worden om door het sluiten van een Mioddellandse 'Zee pact tegemoet te komen a:an de eisen 'Van Amerika. Reeds li'ggen ontelbal'e Amerikaanse oorlogs- schepen in de Mi!ddellandse Zee, die hun steunpunten vinden op Kreta, CY'prus, Tripo&, Malta, Gibraltar en Lybië. Ook in dit ge- bied worden talloze Amerikaanse 1udhthavens aangelegd, die moe- ten dienen om "vanuit de~e punten de oHevelden van Bakoe te kunnen hornba11deren". De vliegvelden H:a!bbania (Irak), Lydda (Israël) ,en Akaba (Transjol'danië) zullen met Amèrikaanse hu1p uitgebreid en venbeterd worden. V:erder doet Amerika op het ogenblik krampachtige pogingen om militaire steunpunten in Iran in handen te krijgen.

!Dit is nog maar een greep uit de talrijke feiten, die op de agres- sieve activiteit der ~erikanen wijzen .. ·

Het zwaartepunt Vêlll de agressieve . politiek van Amerika is echter West-Europa. Zoals geregd, een West-Europese Unie, onder leiding van Engeland, lag niet in de bedoeling van Amerika. Neen, een West-Europees leger, met als centrum West-Duitsland, o.l.v.

Amerika, dat is het· wat het ·Amerikaanse imperialisme nodig heeft.

En natuurlijk komt dit ook - dank zij de slaafse medewerking van de "socialisten" Bevin, Spaak, Ramadier, Drees, Schumacher c.s. De heimelijke organisatie van militaire steunpunten in West- Europa maakt thans plaats voor een openlijke. Reeds enkele we- ken geleden zei het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Za- ken, dat: "in enkele gevallen de binnenlandse uitgaven voor mili- tai1'e behoeften zullen stijgen." Dit hield m.a.w. een bevel in om het militaire apparaat uit te .breiden. En pi'ompt zien we de vege- ring-Derees het bevel uitvoeren: 10.000 Nederlandse jongens méér zullen voortaan in Amerikaanse dienst gaan. De enorme kosten voor de uitbreiding van dit leger, het bouwen van vliegvelden en de bewapening komen neer op de ruggen van de arbeiders. En dit is nog maar het allereerste begin, een aanloopje.

WANNEER we eens kijken hoe de tweede wereldoorlog ont-*

stond, dan zien we vele opvallende overeenkomsten.

-Hlitler en Mussolitri !begonnen hun oorlogsvoor:bereiding met een ongekende hetze tegen de Sowjet-Unie en de communisten.

Zij sloten met elkaar een politiek, militair en economisch verbond.

De as Rome~Berlijn-Tokio en het Anti-K:omintern pact waren de resultaten. Daarna traden ze uit de Volkenbond en gingen onge- stoord hun gang met hun bewapening en oorlogsvoorbereiding.

"Het Avondland moest verdedigd worden tegèn de barbaren uit het oosten." Amerika begon na de oorlog zijn bewapening op te voeren. Er zijn thans nog steeds drie millioen Amerikanen onder de wapenen. De uitgaven voor militaire doeleinden stijgen elk jaar en hedrag·en 79% van de begroting.

Toen begon onder [eiding van Amerika een ongekende leugen- en ophitsingscampagne tegen de Sowjet-Unie en de Volksdemo- cratieën. Het ging tegen het communisme, de Westerse beschaving moest verded~gd worden tegen het Oosten.

Er werden pacten gesloten, de as Washington-Londen-Parijs kwam in werking. De marsroute is vastgesteld, naar het Oosten.

Het Atlantisch Pact staat gelijk met het uittreden uit de U.N.O.

De bedoelingen van de Am~ikaanse imperialisten zijn een zo groot mogelijk front te vormen tegen de Sowjet-Unie. Het Atlan- tisch Bact wil dan ook op de duur alle landen omvatten, behalve de Sowjet-Unie en de staten die zich van het imperialisme bevrijd

hebben. ·

Een nieuwe Verenigde Naties, nu echter 21onder lastige vredes- voorstellen, zonder de striemende ontmaskering van hun plannen,

99

~onder een veto dat hun oorlogsvoorbereidingen.in de war stuurt.

De óorlogsstokèrs ziJn hier onder el!kaar, d.w.z. Amerika beveelt.

De naderende, catastrofale economische. crisis maakt het voor de imperialisten noodzakelijk ·de oorlogsvoorbereidingen te ver- snellen. Maar Sta1in zei eens:·

"In onze tijd is het niet zo gemakkelijk om direct van de ketting los te breken en zich hals over kop in een oorlog te storten, zonder rekening te houden met allerhande soorten overeenkomsten en pacten en met de openbare mening."

· Het is daarom van zo groot gewicht, dat de Communistische Partijen van West-Europa· verklaard hebben alle krachten 'in te zulleri spannen om de oorlog te verhinderen en dat zij, indien deze deSQndanks toch mocht uitbreken, de zijde zullen kiezen van de democratische krachten in de wereld, dat zij de zijde zullen kie- zen van de Sowjet-Unie, dat zij zullen strijden tegen de impe- rialisten.

Tot degenen, die thans zo'n kabaal maken over deze verkla- ringen, zeggen wij, waarom windt gij u op? Verklaarden niet de Nederlandse regering en natuurlijk ook de P.v.d.A., reeds lang daarvoor, dat zij in geval van oorlog aan de zijde van Amerika zullen staan? En niet allleen, dat zij dit gezegd hebben, zij voe.,.

gen de daad bij het woord en ktVeren ons land ·volledig uit aan Amerika, door de ondertekening van het Atlantisdh Pact, een ondertekening, die inhoudt, dat vanaf 4 April Nederland een vol- ledig !bezet land is, een kazerne van Amerika. ·

Wanneer men over landverraad in deiLetterlijke betekenis van het woord spreekt, dan heeft men hier een klassiek staaltje.

Want de zaak is ernstig. De oorlog dreigt, de voorbereidingen tot die OO!'!log worden in snel tempo genomen. Het enige argument van de Nederlandse regering is: De Sowjet-Unie bedreigt de vrede.

Deze pertinente leugen zal echter moeilijk vol te houden zijn.

Wij hebben in dit artikel een reeks feiten genoemd, die het agres-

; sieve karakter van het Atlantisch Pact hebben aangetoond. Laat men hier tegenover één feit stellen van agre1ssieve handelingen door de Sowjet-Unie.

De Sowjet-Unie heeft geen enkel militair steunpunt buiten haar grenzen. De Sowjet-Unie trok overal haar troepen terug behalve in Duitsland en Oostenrijk (en daar was het tegen haar wil). De Sowjet-Unie verminderde de bewapening tot 19% van haar be- groting. De Sowj·et-Unie stelde herhaalde malen ·concreet voor, de bewapening met een derde te verminderen en ·de atoombom te vernietigen. Zij vetklaarde met nadruk, dat zij zidh aan •elke controle-maatregel, die door gemeenschappelijk overleg zou wor- den vastgesteld om deze besluiten uit te voeren, zou onderwerpen.

Zij nodigde hij monde van kam. Stalin Truman uit tot een bespreking over de maatregelen, die genomen zouden moeten wor- den voor het verzekeren van een duurzame vrede. Het antwoord was: verhoogde bewapening, ibetere en meer atoombommen, af- wijzing van het verzoek om een onderhoud met StaUn.

*

DEGENEN, die na het voorafgaande nog mochten twijfelen · aan de agressieve, imperialistische bedoelingen van de Anglo- Amerikanen en hun satellieten, verwijzen wij naar de ontwikke- ling sinds de bevrijding.

In een reeks van landen vinden en vonden oorlogen ploots.

Wat zijn dat voor oorlogen?

Ten eerste heeft Amerika in al dez,e oorlogren direct of indirect de hand. In China levert het de wapens, de soldaten, de officieren en het geld, die Tsjang Kai Tsjek m de gelegenheid stellen de oorlog tegen de Volkslegers te voeren. In Griekenland opereren

·de fascisten o.l.v. Amerikaanse officieren, met Amerikaanse wa- pens tegen de democratische leg&s. In Indonesië is het Am·e.rika, dat achter de schermen en openlijk de koloniale oorlog leidt en ondersteunt en door zijn wapens en dollars mogelijk maakt. In Viet-Nam voeren de · Franse reactionnairen Jllet Amerikaanse wapens en Amerikaans geld de koloniale oorlog, die reeds 14.50{) Franse soldaten het leven kostte. In India, Malakka en Birma zijn het de Engelsen, die op dezelfde wijze oorlog voeren. In Palestina vochten de Arabier·en en Egyptenaren tegen Israël met Engelse officieren, wapens en geld.

En het doel van al deze verschrikkelijke oorlogen? In al deze landen voeren de imperialisten oorlog, met het doel de ko~oniale

onderdrukking te handhaven en te versterken. :Het doel is de volledige vernietiging van de ZJelfstandigheid, vrijheid en souve- reiniteit van deze koloniale volk·eren. Het doel is in Griekenland en China reactionnaire fascistische regeringen aan de macht te brengen. Het doel is te proberen de voorwaarts marcherende legers van de democratische krachten in de wereld tegen te houden en terug te dringen.

Dat zien wij, Nederlanders, het beste :in Indonesië. Na drie jaar gepraat over zelfstandigheid, vrijheid - en zelfbeschi:ldcing ,is het nu zover, dat de Nederlanders trachten geheeil. Indonesië te b€zetten, dat de Indonesische vrijheidsstrijders op een !beest- achtige manier worden vervolgd, hetgeen blijkt uit de tal:lore brieven van soldaten •en officieren uit Indonesië, dat een Indo- nesische republikeinse regering (dus niet de Hatta's en Soekar- no's, maar een regering, die het volk vertegenwoordigt) slechts i 1 Q ·e g a a 1 in de binnenlanden gevormd kan worden.

Maar in al deze landen krij,gren de imperialisten reeds een voorproefje van wat hun te wachten staat, wanneer zij op wereldschaal ihun pil:annen gaan uitvoeren. In geen van deze [an- den hebben zij hun plannen kunnen verwezenlijken. Integendeel, zij worden steeds verder teruggedrongen door de democratische krachten in die landen. In deze landen doen de arbeiders wat Thorez en Togliatti hebben verklaard: zij strijden met alle hun ten dienste staande middelen tegen de imperialisten, tegen de be- zetters van hun land. En hun succes wordt met de dag groter.

Voor de arbeiders in Nederland is he.t moment aangebroken, 101

..

om met grote kra~ht en beslistheid de strijd van de Indonesiërs te ·ondersteunen. ·

*

. '

D

Het gaat dus om de ontketening van een imperialistische oorlog, een oorlog die twee doeleinden heeft, ten eerste een poging om daardoor het ibolwerk van het socialisme en de vrede te vernieti- gen en ten tweede om door deze oorlog uit de catastrofale crisis te komen. Het argument, dat de oorlogsstokers te zwak zijn om de oorlog te ontketenen gaat hierbij niet op. Zeker, zwak zijn zij, hun ondergang gaan zij zeker tegemoet, maar dat is niet beslis- send. Ook Hitier wist wat hem te wachten stond, maar het water was hem tot de hals gekomen, zoals thans het water aan de hals van het Anglo-Annerikaanse imperialisme staat. En in hun doods- angst kunnen zij rare dingen doen.

Ook thans staan· de communisten, all:s enige partij in Neder- land, aan het hoofd van de vreid~liev·ende !krachten. En de ver- klaring van het P.B. is daarom zo be1langrijk, omdat zij in- houdt, dat de Partij-van-de-Februaristaking besloten heeft haar gehele macht in de strijd te werpen om de oorlog te verhin- deren. En tezamen met de Franse, Italiaanse, Belgische, Engelse en andere communistische partijen in West-Europa zullen zij erin slagen de milHoenen-massa's, die vrede verlangen, in de strijd voor de vrede te mobiHseren en a:an te voeren.

Ziehier wie well: en wie niet ~andverraad plegen.

ne communisten, die ·consequent de strijd voeren tegen de imperialistische oorlog, in één front met de vooruitstrevende krachten in de gehele wereld, o.l.v. de Sowjet-Unie, of zij, die samen met het imperialistis·che Amerika hun land uitleveren en met alle miJddelen, waarover zij beschikken, meehelpen om de oorlog tegen de Sowjet-Unie voor te bereiden en mogelijk te maken.

De 'COmmunisten, die met alle kracht optreden voor het be- houd van de zelfstandigheid van ons land, of zij., die in opdracht van Amerika het leger uitbreiden met 10.000 soldaten, de be- wapening waanzmnig opvoeren en ons [and tot een ka:rerne maken voor de A.mletrikaanse imperialist·en.

Wij laten ihet oordeel rustig over aan de arbeiders in Neder- land, die in steeds grotere massa's tezamen met de communisten op de 'bres zullen staan 'VOOr VTede en vrijheid .

102

~ Documenten voor de strijd tegen de oorlog

door

F. BARUCH

TWEE BRIEVEN VAN LENIN AAN DAVID WIJNKOOP

. Wij publiceren hieronder voor het eerst in de Nederlandse taal twee hrieven, die W. I. Lenin in de maand Juill. 1915 vanuit Zwitserland aan David Wijnkoop heeft geschreven. De tekst van de brieven werd op 21 Januari j .1. in de Prawda afgedrukt. De originele tekst was in lhet Duits gesteld.

Dere' brieven zijn .zeer in het bij!zonder door de ontwikkeling van de laatste maanden buitengewoon actueel geworden. Het is dan ook geen toeval, dat het Marx-Engels-Lenin-instituut de documenten juist ter gele:genheid 'Van de 25ste stemdag van Lenin voor het publiek toegankelijk heeft gemaakt. De brieven luiden als volgt.

W aarèie Kameraad! (Ongedateerd, geschreven op 23 Juli 1915)

Draaitol-Kauisky en Co. willen thans met linkse frazes en de verloochening in woorden van de "politiek van 4 Augustus" 1 ) de opkomende revolutionnaire gisting "smoren"'. Wij zijn nu voor de vredè- zullen deze lieden tezamen met Renaudel en Co. zeggen, om daarmee de revolutionnaire massa af te schepen.

Me:n spreekt over een conferentie van de linksen en het is meer dan waarschijnlijk, dat de vieze zieltjes van het type Bernstein- Kautsky zo'n conferentie zullen gebruiken om de massa wederom met "het passieve radicalisme" te bedriegen.

Het is zeer we'l mogelijk, dat . de slimme regeringspolitici van beide oorlogvoerende gvoepen er thans geen bezwaar tegen hebben, dat men met een idioot "vredesprogram" de revolutionnaire gisting bedwingt, die bezig is zich af te tekenen.

Ik weet niet, of Duits~ linksen reeds nu sterk genoeg zijn, om de manoeuvre van de passieve (en huichelachtige) "radicalen"

te doorkruisen. Maar U en wij - wij zijn thans zelfstandige par- tijen. Wij moeten iets doen: een revolutionnair programma uit- werken - de idiote en huichelachtige vredesleus ontmaskeren en aan de kaak stellen en weerleggen, - de arbeiders klare wijn schenken - om de waarheid te zeggen (zonder de ·gemene diplo- maten-kunstjes van de autoriteiten der tweede internationale). En de waarheid is: of de beginnende revolw,tionnaire gisting te onder-

') Zie aantekeningen achter artikel.

103

steunen en te bevorderen (daartoe behoort de Leuze van de revo- lutie, van de purgeroorlog3 illegale organisatie, e~.), of te willen smoren (dawrtoe behoort de leuze van de vrede, de "veroordeling'' van de "annexaties", misschien ook ontwapening, enz. enz.).

De geschiedenis zal tonen, dat wij gelijk hebben, d.w.z. de revo- lutionnairen in het algemeen en niet beslist A of B.

Ik zou willen weten of U (Uw partij) in staat is een vertegen- woordiger (die één van de drie moderne talen beheerst) te sturen?

En of het mogelijk is, dat onze beide partijen officieel (schriftelijk of mondeling, beter: èn mondeling) een gemeenschappelijke ver- klaring (resp. een resolutie) voorstellen?

Mijn adr.es:

W. I. Oeljanow,

Met de beste groeten, Uw Lenin.

Hotel Marienthal in Söl'enlbel'g, Kanton Luzern (Zwitserland).

Juli, 1915.

Waarde kameraad Wijnkoop!

De ondeffieming, die ons thans bezig houdt, het plan van een internationale principiële verklari;"g van de Marxistische linker·

vleugel, is zo belangriJk. dat wij niet mogen nalaten dit met succes tot een goed einde te brengen, en wel zo snel mogelijk. Er bestaat groot gevaar, dat wij te laat zijn!

.Het artikel van A. P. ¹) in dè Berner Tagwacht ²) (24 Juli) over het congres van de S.D.P. in Holland is zeer belangrijk voor ons wederzijds begrip. Met de grootste vreugde begroet ik Uw, Gorters en v. Ravesteyns standpunt met betrekking tot de volks- militie (dit staat ook in ons programma). Een uitgebuite klasse, die er niet naar streeft wapens te bezitten en kennis in het wapen- handwerk en het voeren van oorlog te verwerven, zou een .klasse van lakeien zijn, De verdedigers van de ontwapening tegen de

vo~ksmilitie (er zijn zulke "linksen'' ook in Skandinavië: ik heb in 1<910 met Högland daarover geredetwist) plaatsen zich op het standpunt van de kleinburger, pacifisten en opportunisten in de kleine landen. Voor ons echter moet het standpunt van de grote landen en van de revolutionnaire strijd (d.w.z. ook van de burger- oorlog) beslissend zijn. De anarchisten kunnen vanuit het stand·

punt der sociale revolutie (in het luchtledige) tegen de volks- militie zijn. Maar onze belangrijkste taak bestaat nu daarin, de Marxistische linkervleugel van de opportunisten (en Kautskyanen) en van de anarchisten scherp af te grenzen.

Een punt in het artikel van A. P. heeft juist mijn verontwaar·

diging gewekt - n.l. waar hij zegt, dat de beginselverklaring van mevrouw Roland-Holst ,,volledig overeenstemt met het stand- punt van de S.D.P.". Uit deze beginselverklaring, voorzover zij

1) Bedoeld is A. Pannekoek.

2) het blad van de Zwitserse sociaal-democraten.

Het handschrift van Lenin

Dit is een ,gedeelte uit de tweede brief aan D. Wijnkoop, waarin lhij mevrouw Roland-Holst de "holländisohe Trotsky" noemt. ,

is afgedrukt in de Berner Tagwacht en de I.K. ^{1) ,} zie ik, dat wij ons in geen geval met mevrouw R.-H. kunnen solidariseren.

Mevrouw R.-H. is m.i. een Hollandse Kautsky of Hollandse Trotsky (niet-curslief van ons - red. P. en C.). Deze lieden gaan met het opportunisme principieel "beslist" niet accoord - en in de practijk gaan zij er in alle b(i!langrijke zaken wél mee accoord!

, Mevrouw R.-H. verwerpt het principe van de landsverdediging, d.w.z. zij verwerpt het sociaal-chauvinisme. Dat is goed, Maar zij verwerpt het opportunisme niet! Er is in de zeer lange verklaring geen enkel woord tegen het opportunisme te vinden! Geen duide- lijk, ondubbelzinnig woord van revolutionnaire middelen van de strijd (maar des te meer frazes over "idealisme". offerbereidheid, enz., wat iedere schoft, Traelstra en Kautsky inbegrepen, heel graag zal onderschrijven)!

Geen woord over breuk met de opportunisten! Een "vredes"- leuze geheel à la Kautsky! Inplaats daarvan (en geheel conse- kwent vanuit het standpunt van de beginselloze "principiële ver- klaring" van mevrouw R.-H.) een rraadgeving: samenwerking met S.D.P. en S.D.A.P.! Dat betekent: eenheid met de oppor- tunisten.

Geheel als onze heer Trotsky: principieel heslist tegen lands- verdediging, - in de practijk 'V'oor de eenheid met de fractie van Tsjeidze in de Russische Doema (d.w.z. met de tegenstanders van onze naar Siberië gestuurde fractie, met de beste vrienden van de Russische sociaal-chauvinisten).

'Neen, neen. Nooit en in geen geval gaan wij accoord met de ,verklaring \lan mevrouw R.-H. Het betreft hier een absoluut

t) Internationale Korrespondenz.

1()5

ondoordacht, platonisch, huichelachtig internationalisme. Volkomen halfslachtig. Het is (politie'k gesproken) alleen maar goed een

"linker vleugel" (d.w.z. een .,onschadelijke minderheid", een ,,decoratieve Marxistische versiering") in de oude, verrotte en.

gemene lakeienpartijen (liberale arbeiderspartij) te vormen.

Wij eisen natuurlijk niet onmiddellijke afscheiding van iedere partij, b.v. in Zweden, Duitsland, Frankrijk.. Het is zeer wel mogelijk, dat d~ omstandigheden daarvoor iets later gunstiger zijn (b.v. Duitsland). Maar principieel moeten wij onvoorwaardeLijk een volledige breuk met het opportunisme eisen. De hele strijd van onze _partij (en van de arbeidersbeweging in Europa in het algemeen) moet tegen het _opportunisme gericht zijn. Het be reft hier geen stroming, .geen richting: het opportunisme is thans het georganiseerde werktuig van de bourgeoisie binnen de arbeiders- beweging geworden.

En verder moeten in de illegale pers onvoorwaardelijk de vraag- stukken van de revolutionnaire strijd (tactiek, middelen, propa- ganda in hèt leger, verbroedering in de loopgraven, enz.) uitvoerig behandeld, bediscussieerd, overlegd, toegepast en voor de massa duidelijk gemaakt worden. · Zonder dit alles blijft "erkenning"

van de revolutie slechts fraze. Met holle (op z'n Nederlands:

"passieve") '!"adicalen gaan wij niet samen.

Ik hoop, waarde kameraad Wijnkoop, dat U mij deze opmer- kingen niet kwalijk zult nemen. Wij moeten elkaar toch goed begrijpen om tezamen een zware st'l"ijd te voeren.

S.v.p., wilt U deze brief aan kameraad Pannekoek en andere Hollandse vrienden laten zien?

Uw N. Lenin.

P.S. Ik zal U spoedig de officiële resolutie van onze partij (van 1913) stJUren, betr. vraagstukken van het zelfbeschikkings- recht aller naties. Wij zijn er voor. Thans, in de s11rijd tegen de sociaal-chauvinisten, moéten wij er meer dan ooit voor ~n.

O

In de eerste plaats geeft Lenin in de :brieven aan Wijnkoop een duidelijke karakterisering van de schad~lijke rol, die de "linkse"

sociaal-democraten van ihet soort van Buskes, de trotskisten van de Vlam-groep, enz. spelen,

Vooral de tweede brief is een bevestiging van de uiterst ge- vaarlijke rol, die de "geestelijke vader" 'van: het Trotskisme, n.l.

Trotsky zelf, reeds in de jaren voo:r de October-revolutie heeft gespeeld.

In de tweede plaats ontlenen de brieven hun !bij:wndere actu- a!liteit aan het feit, dat Lenin daarin een uiteenzetting geeft van de !houding, die revolutionnarire leiders dienen aan te nemen, in het geval, dat de imperialisten in staat zijn ·een aabvalsoorlog te ontketenen. Zij getuigen ervan, dat de recente verklaringen van Thorez en Togliatti een consekwente toepassing rvan de

theorie van het Marxisme-Leninisme zijn, zoals wij straks nader uiteen ~ullen zetten.

In de derde plaats worden in deze brieven de rvraagstukken van het zelfheschi.kkingsre,cht der naties aangesneden, die juif;t nu in verband met de koloniale oorlog in IndoneSië voor de

Niederla:ndse communisten van zo groot !belang zijn.

De "onderneming" waarover Lenin in de tweede brief aan Wijnkoop spreekt, en waarop !hij ook in de eerste zinspeelt, was de conferentie van de linkse sociaaJLdemocraten, die tijdens de eerste wereldoorlog van 5-8 September 1915 in het Zwitserse dorpje Zimmerwald werd gehouden. De Nederlandse "linksen", waartoe Wijnkoop, Pannekoek, OoTter en ook Van Ravesteyn he- hoorden, hebben tenslotte om sectarisdhe overw1e1gingen aan deze eerste .bijeenkomst van strijders tegen de imperialistische oorlog niet deelgenomen. Ook D. Wijnkoop, onder de indruk van schijn- radicale argumenten, iheeft destijds dit wegblijven goedgekeurd.

Mevrouw Roland-Holst ging er echter heen. Dit betekent niet, dat .zij een juister standpunt ten aanzien van de imperialistische oorlog had ·dan Pannekoek b.v., die door Lenin ten zeerste werd gewaardeerd.

De karakteTisering van mevrouw Roland-Holst, die men in de tweede brief vindt, !heeft Lenin hij verschillende gelegenheden herhaald. Zo schreef hij b.v. in zijn ibeikende brochure "Socialis- me en oorlog; "In Nederland is het mevrouw Roland-Holst, die met afwijzing van het idee van de vaderlandsverdediging, de eenheid met de partij der opportunisten voorstaat (bedoeld is de S.D.A.P. van Troelatra - red. P. en C.). In Rusland is het Trotsky ... " ^{1) .}

In een 'brief aan A. M. Kollontai (eveneens in de romer van 1915 geschreven) zegt Lenin: "Roland-Holst evenals Rakowsky ..

en ook Trotsky zijn volgens mij allemaal de meest schadelijke

"Kautskyanen" ... •~ ²) .

De passage :betrdfende mev~uw Roland....-Holst in de .brief aan Wijnkoop .geeft een treffende toelichting op deze mening, Wanneer Lenin zegt: "Mevrouw Rolandr-Holst verwerpt het pri'fl..:.

cipe van de landsverdediging . . • maar zij verwerpt het opportu- nisme niet", dan worden wij levendig aan onze huid1ge "linksen", zoals dr. Buskes, de Parool~groep, enz. herinnerd. Zij "verwerpen"

de koloniale oorlog, maar zij veTWerpen de eenheid mcl het op- portunisme, d.w.z. met de overige P.v.d.A.-leiders, niet! ~

Uit de opmerking over A. Panneikoek, die de "principie1e ver- klaring" van mevrouw Roland-Holst inzake de eerst·e wereld- oorlog in overèenstemming met het standpunt van de S.D.P.

noemde blijkt echter ook, dat ook dere groep niet vrij was van opportunisme. Binnen het raam van de S.D.P., waarin Wijnkoop zulk een belan:grijlre! rol speelde, werd dit opportunisme ihet meest duidelijk vertolikt door Van RaV'esteyn, die zich thans niet te min acht om in Elseviers Weeklblad te schrij>Ven. Wetende,

t) Verzamelde Werken, Duitse editie, deel 18, pag. 263, 2) idem, pag. 236.

107

dat Wijnkoop aarzelde inzake deelnam~ aan de. conferentie van Zimmerwald, sdh.reef hij b.v:. in Mei 1915 aan onze overleden kameraad: "Ik voel op 't ogenblik niets voor al d.Q,t internationale gedoe ... Wat denken die mensen toch allemaal? Laten ze hun hart in lijdzaamheid bezitten en wachten."

Dat is het standpunt, dat in die jaren door de meest ;rechtse sociaal-democraten ook verdedigd werd: Socialisme en inter- nationalisme is goed voor tijden van vrede. Maar in de oorlog gaan wij vechten voor onze imperialisten, of wij blij,ven "neu- traal", al naar gelang van de omstandigheden!

Al de~ei opmerkingen 'betreffen echter slechts een ond~deel

van de aan gedachten zo rijke inthoud van de brie,ven aan Wijnkoop. Het belangrijkste vraagstuk, door Lenin aangesneden, is dat van de landsverdediging.

De houding van de communisten 'in deze kwestie is, sinds Lenin zijn standpunt héeft geformuleerd, onveranderd gebleven.

Dit standpunt is o.m. door de Nederlandse communisten op een min of meer juiste wijze toegepast in de jaren 1940-'45. (Wij zeggen: min of meerr, omdat er inderdaad fouten zijn gemaakt, die in de December-resoLutie van de C.P.N. uiteen zijn gezet.) In de jaren 1914-'18 heeft Lenin de· landsverdediging ver-.

worpen, hij heeft het standpunt van de Nederlandse linksen, Pannekoek, Gorter, Wijnkoop, geprezen, ihij heeft een onophou- delijke en verbitterde strijd gevoerd tegen de Russische, de Duitse, de Franse sociaal-democratische leiders, die allemaal

"hun rvade:rland" tegen dat van de anderen. "verdedigden" en daardoor optraden als de meest waardevolle, betrouwbare hulp- troepen van hun resp. imperialistische groep.

Maar Lenin heeft de · landsverdeçliging nimmer onvoorwaar- delijk, absoluut ve:rWorpen. HleThaa1delijk !heeft hij toen het voor- beeld van België aangehaald. "De Duitse imperialisten hebben de Belgische neutrttliteit schaqmteloos geschonden", schreef hij in de hierboven reeds aangehaalde brochure "Socialisme en oorlog", zoals zij in 1940 onder leiding van Hitier schaamteloos de neutraliteit van dozijnen landen, Nederiland voorop, hehben geschonden. Lenin vervolgde: "Laten wij aannemen, dat alle staten, die belang hebben bij de inachtneming van de interna- tionale verdragen, Duitsland de oorlog verklaard hadden met de eis België te bevrijden en schadeloos te steUen. In dat geval zou de sympathie van de socialisten natuurlijk aan de zijde van de vijanden van Duitsland zijn geweest" ^{1) .} Maar dat was toen niet het geval. De tegenstanders van de eerSite wereldoorlog voerden deze oorlog uitsluitend voor hun eigen imperialistische doeleinden.

In dit verband echterr maakten de leiders van de S.D.P. zich toen a:an een ultra-Hnkse over<kijving S'chuldig. De situatie was toen zo, dat tedereen, 'die voor het recht van zelfbesc+hlkking van de Belgische natie opkwam, zich wilileus of onwillens aan de zijde van de Anglo-Franse imperialistische groep schaarde.

t) Verzamelde Werken, Duitse editie, deel 18, pag. 254.

Wijnkoop, Gorter, enz. ,zagen daarin iblijkbaar .een !bevestiging van hun standpunt, dat het zelfbeschHddngsl'èdht der naties

"onverenigbaar ·(is) met de proletarische klassenstrijd"~ Dit standpunt was op zijn beurt voortgekomen uit ihet ongeloof in de z;elfstandige kracht van de Nederlandse arbeidersklasse. Zij verwachtten alle heil van de grote organisaties der arbeiders in Duitsland, ·Frankrijk, enz. Zij meenden, dat . "zij zè1fstandig' toch niets kunnen bereiken" · en kweekten peS.simisme, terwijl hun actie zelf ^van de ongegrondheid van hun themrie getuigt. ·

Ook in verband !hiermee zijn de brieven van Len.i.n bijwnder interessant. Zij !bewijzen immers, dat Lenin de alh~l'grootste

waarde hechtte aan de geTingste en k!leinste bijdrage tot de strijd tegen de imperialistische oorlog. Daarom iheeft ihij zich ook zoveel moeite getroost om de klein.e groep S.D.P. naar

Zmunerwald te krijgen. ·

Het P.S. in Lenin's tweede brief aan Wijnkoop, waarin hij de toezending van de resolrutie der bolsjewiki inzake dit vraagstuk aankondigt, !had daarom toen een bijzondere betekenis. Lenin kende het "theoretische" standpunt van Wijnkoop, Pannekoek en Gorterïn deze kwestie, maar hij• wist ook; dat Gorter b.v.

het principe 1Jan het zelfbeschikkingsrecht der naties op onjuiste wijze ontkent (en) op juiste wijze toepast"~ (Geciteerd na2r A. de Leeuw, "Het Socialisme en de Natie", pag. 248.) Terwijl de S.D.P.

dit principe voor Nederland "in theorie" verwierp, pasten zij het in de practijk op een juiste wijze toe op Indonesië. Maar daarin lag ook hun verdienste tegenover de oude S.D.A.P. van Troelstra.

E

beschreven, bestond welf. in 1940. En daarom stonden de com- munisten overal in de wereld in de voorste rijen 'Van de bevrij- dingsstrijd. Zij waren en moesten zijn de beste verdedigers van hun vaderland.

Kunnen wij echter zeggen, dat zulk een situatie ook zal !be- staan in ihet denkbeeldige. geval, dat Sowjet-troepen, bij 'ihet terugslaan van aanvallende imperialistische lege['s, de grenzen van Frankrijk, Italië, België, Nederland of welk land dan ook, dat aan deze aanval deelneemt, overschrijden?

Geenszins! Degenen, die in een dergelijk geval de l-euze van

"Vrede" wnder meer wuden aanthetffen, zouden zi,ch in werke- lijlrneid schuldig maken aan steun aan de aanvallers. Smalend heeft Lenin ûdh over Kautsky c.s. in de eerste der hier afge- drukte brieven uitgelaten. Want alle imperialisten zijn in een dergelijk geval "voor de vrede", ze willen de oorlog, die zij be- gonnen zijn, beëindigen. Natuurlijk op hun voorwaarden. Vooral echter zouden zij de door hen ontketende oorlog willen beëin- digen, indien de massa's in opstand komen, wals in 1915 reeds het geval was.

Ook de communisten zullen "voor vrede" zijn, zoals zij in V!'le:destijd de enige ware verdedigers van de vrede zijn.· Maar 109

dan zullen zij .voor een vrede vechten, die het c1e aanvallers voor- goed omnogelij!k zal maken de vrede te verstoren en ·het land van het socialisme aan. te vallen. Zij zullen dan de legers van de aangevallen staat, de Sowjet-Unie, begroeten en helpen, omdat dit de enige manier is in zulk een geval om .definitief een einde te maken a:an de groep van oorlogsaanstichters en çorlogsvoO:r- ibereiders. Zij zullen dan \hun land niet alleen ve!'dedigen te: ge n, maar bevrijden va n de imperialisten.

Vooral in dit veriband is het uiterst leerzaam, wat Lenin in de tweede brief schrijft over de revolutionnaire strijd van de socia- listen, over de ve'l"broedering en de tactiek van de avbeidersbe- weging.

Maar tegelijkertijd z.len wij, dat de verklaringeh van Thorez en Togliatti een voil!komen juiste toepassing zijn van !hetgeen Lenin over de plicht van ware socialisten in het geval van een im- perialistische oorlog in het 'j·aar 1915 heeft geschreven. Hun uit- latingen bewijzen bovendien, dat wij geleerd hebben. Want thans gaat het e:r niet om de massa in •verzet te brengen, indien en wanneer de oo'l'lot1s uitgebroken, .maar om !het in verzet brengen van de massa, voordat de imperialistische oorlog ui1Jbreekt, ten- einde deze oorlog te verhinderen en onmogelijk te maken.

AANTEKENINGEN

Met de politiek van 4 Augustus (in de aanhef van de eerste brief) doelt Lenin op het goedkeuren van de oorlogscredieten door de toenmalige sociaal-democraten.

De aan het einde van deze brief ge- dane suggestie voor een samenkomst met vertegenwoordigers •Van de S.D.P. staat in verband ttnet de voor-

•bereiding van de eérste internatio- nale conferentie van linkse sociaal- democraten, die tenslotte in Zimmer- wald (Zwitserland) van 5 tot 8 Sep- tember 1915 werd gehouden. Ook in het begin van deze brief wordt er op gezinspeeld.

De in de tweede brief genoemde Zweedse socilaal-demooraat Höglund, behoorde destijds tot de kwasi-linkse elementen. Hij was na de oorlog korte tijd lid 'Van de Communistische

Partij, maar werd daar weer spoedig uit verwijderd.

Tsjeid~e (1863-1926), die in deze brief scherp wordt aangevallen, be- hoorde tot de "gematigde" of cen- tristische groep in. de vroegere So- ciaal-democratische Partij van RUS- land.

De uitdrukking Passieve radicalen, die Lenin in het slot v.an de tweede brief gebruikt, is afkomstig van Pan- nekoek. Daarom zegt Lenin "op z'n Nederlands: passieve radicalen".

Alle onderstrepingen in de beide brieven zijn van Lenin, met uitzon- dering van de door ons aangegeven onderstreping.

De originelen van de twee brieven bevinden zich in Moskou. De verta- ling is naar foto-copieën gemaakt.

F. B.

DISCUSSIES RONDOM DE STAKINGEN

door

J. BRANDENBURG

I

Het meest opvallende was de mening, dat de stakers niet over weerstandskassen beschikten en dat de stakingen te lang hadden geduurd. Volgens deze opvatting putten langdurige stakingen de stakers uit en ondermijnen het moreel. Oppervlakkig bekeken

' (

klonk dit niet slecht, maar in wezen demonstreerden de dragers van deze opvattingen een onvoldoende begrip voor de huidige politieke situatie en het karakter van de stakingen. Duidelijk bleek uit deze discussies·, dat de stemmingen, die de vijanden van de ar- beidersklasse hebhen gekweekt, hier ook niet geheel hun invloed in de Partij hadden gemist. Deze kameraden zijn in wez·en door de nederlaag-stemming aangevreten. Dit laatste zal natuurlijk wel bestreden worden door hen, die de door ons gewraakte opmer- kingen hebhen gemaakt, maar daarmee worden de feiten niet ver-

anderd.

!Het verkeerde begrip inzake weerstandskassen en het wensen van "korte, krachtige" stakingèn heeft een bepaalde ondergrond, het spruit voort uit de moeilijkheden, die het inzamelen van de stakingsgelden met zich mee brengen en die bij stakingen van langere duur natuurlijk het grootst •zijn.

De kameraden, die deze opvatting huldigen, hebben zich laten leiden door de genoemde moeilijkheden en de offers, die de sta- kers(sters) ongetwijfeld heBben gebracht, maar zij zien niet de enorme moeilijkheden, die deze s.takingen voor de vijanden v.an de arbeidersklasse opleveren. Niet voor niets heeft de reactie in Nederland een geweldige het:~campagne tegen de stakingen en de stakers ontketend. De stakingen trekken een streep door de plan- nen van de regering Drees en dreigen de voor het :regeringsbeleid IlJOodzakelijke loon- en prijspolitiek omver te werpen. Daarom spre- .ken de leiders van de P.v.d.A. en het N.V.V. over hedelen en leu- ren, als zij de geldinzamelingen voor de stakers bedoelen en daar-

om trac!hten zij het zo voor te stellen, dat de stakingen slechts n:e:derlagen hebben opgeleverd.

111

· : Geen middcl. wordt onbeproefd geiaten om de. arbeiders en de andere werkers tegen dè stakers op te zetten, om' zodoende de ar- beiders van nieuwe confikten af te houden. In de discussies zijn dergelijke stemmingen ongewild naar voren gekomen. Zij zeggen feitelijk: de gevoerde stakingen hebben geen of te weinig resultaat opgeleverd. Maar de werkelijkheid is, dat naast de grote politieke betekenis van deze acties z·eer ·zeker materiële resultaten zijn be- haald. Het is een alom bekend feit, dat de behaalde resultaten niet gepubhceerd zijn, maar daarom zijn ze er niet minder om .

. Het is ·een open deur intrappen wanneer men zegt, dat korte, krachtige stakingen minder offers vragen. Niemand, die iets om de belangen van de a11beidersklasse geeft, zal een staking een uur langer laten duren dan absoluut noodzakelijk is. Maar de jongste stakmgen hadden, evenals elke andere actie, hun eigen karakter.

De duur en de resultaten hangen niet •af van de voorkeur van de stakers en hun leiding. Hierbij spelen andere krachten mede een rol en deze krachten, de regering Drees en zijn hulptroepen, waren zeker niet gering.

Een staking kan lang of kort duren, de duur hangt nauw samen met de aard en ~et doel van de staking. Zeker: korte en krachtige stakingen, waar !het mogelijk en noodzakeJijk is, maar dit kan ,geèn r:ecerpt zijn, wals asperine een recept voor hoofdpijn is. Dergelijke schematische opvattingen in de Partij moeten wij uitbannen. Geen politiek van wensen ·en verlangens, maar wel handelen naar de omstandigiheàen, en dit sluit stakingen van langere duur zeker niet uit.

De geschiedenis van de Nederlandse arbe<idersbeweging kent veel lange stakingen. Wij willen er enige noemen: !De grote bouw- vakstaking en uitsluiting van !December 1909 tot eind Mei 1910;

de zeelieden- en ha,venarbeidersstaking in 192'0, die maanden duurde; de enorme textielstakingen, waarbij duizenden arbeiders betroikken waren, in 19,23 en 1932, de eerste duurde 8 maanden en die van 1932 ook enige maanden. En dit lijstje is nog lang niet voUedig.

Het spr~ekt vanzelf, dat de arbeiders, die bij deze stakingen waren betrokken, geen behoefte hadden aan langdurige ·conflicten.

De tegenstanders, de onderilJ€mers, die door de gehele reactie gesteund werden, maakten deze echter noodzakelijk.

Natuurlijk hebben deZJe stakingen niet al de resultaten opge- leverd, die wenselijk waren, maar voor ieder·e •communist moet het toch duidelijk zijn, dat ze, af,gezien van alle materiële en.

sociale resultaten, een ·enorme politieke winst hebhen opgeleVlerd.

Het politieke 'bewustzijn, zowel van de stakers als van de niet- stakers, werd er in grote mate door bevorderd, ^hetge~m vooral in de groei van de avbeidersorganisaties tot uiting is g·ekomen.

Voor de jongste stakingen geldt dit precies zo. Ook Ib.ier heeft een verdere verdieping van het bewustzijn van de arbeiders- klasse plaatsgevonden, zonder nog te spreken van de materiële en sociale succesen, die ooik :beihaa1d zijn: Voor grote groepen

van werkend Nederland zijn hun vrienden en vijanden duidelijk zichtbaar gewo~den. De positie van de arbeidersklasse is door de stakingen versterkt en dere zu:lllen il:ateT ook niet nalaten hun vruchten af te werpen.

Voor de ~beiders, en bijgevolg voor de Partij, is het vraag- stuk niet: korte of langdurige stakingen. Voor hen is het vraagstuk:

het organiseren en het leiden van de strijd voor vrede en brood.

De stakingen van de afgelopen maanden hebben overduidelijk aan- getoond, dat de arbeiders hereid zijn de strijd te aanvaarden en de daarbij voorkomende moeilijkheden het hoofd te hieden. Jui.st op dit moment, nu de reactie haast maakt om een nieuwe wereld- oorlog te ontketenen, is het ·de taak van de Partij de arbeiders te overtuigen, dat het niet meer mogelijk is om alleen met conflicten van kortere duur hun levensbelangen tegen de reactie te verdedigen.

In 1930 schr~f Maurice 'I1horez o.a. in een artikel, dat onlangs werd herdrukt*):

"De politieke aard van iedere staking, zelfs indien de stakers alleen maar eisen stellen, die op hun beroep betrekking hebben, komt duidelijker naar voren in perioden, wanneer de bourgeoisie in grote moeilijkheden verkeert, in tijden van economische crisis en politieke instabiliteit. Dan voegen de eisen van de bedrijfs- tak zich bij de verlegenheid, waarin de kapitalisten verkeren, en zij kunnen een weerslag hebben op álle of bijna alle takken van de kapitalistische productie, waardoor de econd\nische crisis ver~

ergerd wordt. Maar indien de staking op zichzelf, als. uiting van de proletarische strijd een groot aantal proletariërs meesleept, verhoogt zij de politieke onbestendigheid en brengt een zware slag toe aan het heersersapparaat der bourgeoisie".

En verder schrijft hij:

"Iedere grote staking van de laatste jaren is zeer zeker voor de inwilliging van eisen uitgel:)roken. Maar o~dat ze uitbraken in een tijd, waarin de imperialistische bourgeoisie t o t e I k e p r ij s moet rationaliseren en extra-uitbuiten, met het oog op de impe- rialistische oorlog en de verzetscapaciteit en· het tegenoffensief van de arbeidersklasse, is elk van deze stakingen een grote poli- tieke slag geweest."

Wat Thorez hierin op zo'n uitstekende wijze weei"geeft, is door de partijgenoten, die wij op het oog hebben, niet begr.epen. De Ne-:

derlandse kapitalisten, waarvan de regering Drees de uitvoerder is, moesten in verband met de huidige situatie, die er een is van oorlogsvoorbereiding en verscherpte uitbuiting, alles doen om de stakers de voet dwars te zetten. Zij heblben alles gedaan om te ver- hinderen, dat de rechtvaardige verlangens van de arbeiders inge- willigd werden, zelfs wanneer hier ·en daar een ondernemer be- reid was aan de eisen tegemoet te komen .. Hieruit spruit ook voort, dat de stakingen een direct politiek karakter kregen en dat ze van de zijde der stakers met de grootste :felheid gevoerd zijn, waar- door ook de langere duur van de stakingen verklaard wordt.

•) "De politieke massastaking", door M. Thorez, verschijnt in het Mei- nummer van Kwartaal 1949.

113