vir Hervorming,s in ai::: ondervl:Js

-.319­

lA ^F'

^{D ~L1LN G~ D.}

KPJTIESE SAMEVATTING,

GIl-:VO LG·TREKKINGS EN AP.1'IB}.~'{gLING·S +

(Hoofstulc X: Aa.npassing en Fi.eor­

ganisasie in

ons

~··1ic10'(:'lba.re Cnd~3r''''vs

e~s Tn voorvere1ste

vir Hervorming,s in ai::: ondervl:Js

V,<;l.n

f3ko 0 1 va}:lc0 .

.

^~

...

^.,

^...

Hoofstuk Xl: Die P1el;;:: van Vreem:­

de-tae.londen'IYEl ^.n.~H die

r9.amwerJ;:

VlHl ; iJ.

rekb.9.a:cder stelsel.

Hoofstuk XlI: Die Idea,9.1 lIlet be­

trekking tot <iie LeerDlan

vir

Duits p

deJ:'de Ta~3.1 •

• • • • • It . . .

Eoofstuk X111: Slotbes3r:oulng).

_

^....

_---_._.---_.

-319-

KRITIESE S.~EVAT'I'ING,

GEVOLGTREKKINGS

(Hoofstulc ^{y . 1;., If} Aanpassine; en Peor- nisasie in ons

,c>lba re Cl'ld<~'r"(r~T <;l 8"S

!; VO'O;VH;"81st~'

vir Fl:ervorrnings in (ii::: onderv/Y-s vG'.n Bkool val-:::kC:'; •

.

^..

. . .

^..

^..

^.,

...

Hoofstuk Xl: Die PIe};: van ^VrEH;i111- de-taelondor",'Iye b~,l"Llf:

die raamwerli: ="an :L~

rekb.~u3.:cder stelsel.

Hoofstuk

XlI: Die

Ideag,l

met bE:'- trekking tot die

Leii~rplan vir Dui ts e

derde Taal .

• • • • ... lit . . .

Eoofstull: XlII:

Slotbes~r:ouing}.

-319-

KRITIESE S.~EVAT'I'ING,

GEVOLGTREKKINGS

(Hoofstulc ^{y . 1;., If} Aanpassine; en Peor- nisasie in ons

,c>lba re Cl'ld<~'r"(r~T <;l 8"S

!; VO'O;VH;"81st~'

vir Fl:ervorrnings in (ii::: onderv/Y-s vG'.n Bkool val-:::kC:'; •

.

^..

. . .

^..

^..

^.,

...

Hoofstuk Xl: Die PIe};: van ^VrEH;i111- de-taelondor",'Iye b~,l"Llf:

die raamwerli: ="an :L~

rekb.~u3.:cder stelsel.

Hoofstuk

XlI: Die

Ideag,l

met bE:'- trekking tot die

Leii~rplan vir Dui ts e

derde Taal .

• • • • ... lit . . .

Eoofstull: XlII:

Slotbes~r:ouing}.

H 0 0 F S T U K X.

!~~\j-pA~e,;r~Q_~~_ E~.Q,f;~~~,!:J; SA§I.~

__

±~L__9Ji~_"_~1.QPEL-

l iH:!

?ARE ONDERft!SSTEum:L

.

^...,

'N

VOOHVE?.F.ISTE 'fIR

nITi" VAP

.!:..HE_ _ :RVO°1\!fI)Ji1,~' _{_.r:.~'~}___ ^I'~1 "'_~ J.,J.L;;.o v_~..:..:...I'\TrjJ,'wlc;'liryo ",,_,0 _.tu~ fI,.,..I.!\..c:.,.rO("L\TAKK<';;'~... -...J 'I .. ... _• .i..:.t.

1. Di~_!!yere -'3,,[T.terF,rond

en9J..e

Erohleem v:a,n_re5~.r.s~!lis~.

In Afdeling C "laRrin di<:;, leerpla!lVOOrsiening en ekSameltrile­

todes vIr die m1ddelbere skool en die onderw:ys van Dui ts as vreemde t8,al in elis bui teland na,p;espool'> is, het ons 'n hevestig­

,ing f:;evind vir die aa,nd.uid:tng in die ulnleiding en Probleem-om­

skrYHing"

ant

die g(~es V8,n die rniddelbs,re onderwys in tn ho~

mate die rigting was,rin die onderuys va,n die verskil1ende skool­

V8};:}rO bevleeg.. sal bepaall, omde.t die leerplan- en eksamonvereis­

tea in Dui ts telkens t'aen die agt,^r31'grond Vfm die bro~re stelsel van mic1de1bs,re ondoY'wys geaien en interpN1teer is.

In Bui6.-

Afrika 'L'!aar die leerplan- en eksamen-~.angeleentheid nog nie ve.n die mQ.trikulasi(-3-tre,dis1e bevry is nie 2 , het Iaasgenoemde ^001"­

:-leersende invloede by die ond;;;T'tlys van die middelbare skoolvalt­

ke

reeds

geblyk uit die onvermo~ ya.n die leerpla..

l1samestellers

en

eksa.minatore

1n Du:t

tB

om te vel" VBn clie ou paai e af te ";Yk

3 .

D:s.arom

is

dit VB.n bela,ne; dat ons

eer5

tot 'n beV'redi3ende oploB­

sing vir di6 probleern va.n ons middelbare onderrrJs 591 geraak~

voordat die noodsaaklike hervorrnings in die onderl,"Ys van clie skoolvakltEl'die volle a,.gnda,g

sal

Iran gBniet.

2. 7~,!~~§:.:!p~~~

__

g.B35l r.~~y.~_ t:.!'?:,_S~~:.1::~f..!'.:b!s:~,

....

~.l~....::?..~i'''.;J3E1f e :r._~.!1 ^,__~.z eie tradisies.

(a) j{ande1 wys dg,arop da,t aaa,rin alle 1a,n0.9 v·an ciie \-rere-Id In illQ.te v.'an onrus in die seledere va::1 die middelbe.re onCierwys tee hespeur 184 , wat te verklali:tr is uit die groot mate vr.,m 011­

1. nlnleiding en Probleem-omskr/wing" 1 (a).

2.

Bien Hoofstukke 1.8 en 11.5.

3.

EoofstuJrke I l l , V an VI.

4.

Ke.ndel! "Compa,rative Education", 628.

H 0 0 .F S T

U

^K

^X.

PARE

RERVOFJ!!INGS IN DIE O.NDEE~TYS VAN SKOOLVAKKE.

In Afdeling C uaFl r1n ai.') le~~'rpla!lVOOrs1ening en eks,g,men..'1l9- toass vir d1e m1ddelbere skool en die onderw:ys van Dui ts a.s vreemde ta,a1 in d.ie bu1 tela,nd na,gespoor is. het ons In bevestig- ,ing gevind vir die 9.a,nd.uid:tng in die "Inleid1ng en Frobleem-om-

s!{rY''ling" da,t die gees

vtm

die middelbe~1"e onderwys 1n tn ho~

Htt3.te die rigt1ng waa,rin clil-) ondervlYs v[J,n die versk111ende skoo1- VBkko bevlees, se,1 bepa'lll, omde.t die 1eerplan- en eksamonvereis-

tes in Dui ts telkens

tHon die

agtr"n'grcnd v.g,n

die bre~re

stelsel

In Buid- Afrika "'[.3.81" die leerplan- en eksamen-aang,eleenthe1d noE, nie V8_n

die Dl'3trikulasie-t1"e,disle bevry is n1e 2 , het laasgenoemde 001"-

heersende invloede by die ondGr',4'Ys

van

die rniddelbare skoolveJc- ko reE.lds

geblyk

ui t die onv€!rmo~ yan die

leerplansamestellel"s

en eksaminatore in Dul.tB om te

vel"

van die au paaie af to v/y}:;:3.

D::;arom is di

t

van bela.ng dat ons eers tot tn be",,rred18ence oplos- sinE:; vir di6 probleem va,n ons middelba.re ondeI""t/ys sgl gere,ak, voordA.t die noodsaaklike hervarmingsin ^dil~ ondor't-Jys van d1e skoolv8Jr.lte die voIla a,Flnda.g

sal

lean

geniet.

(a) Kandel

wys

d~arop dat daar in alle lands van die wS1"eld In mr:3te V,9.l1 on:rus in die seledere vS.n die middelbe,re onder',,"ys te bespeur i84 , wat te verklae.r is uit die groot mate ve.n o:n-

1. IlInleldinr; en Proh1eem-omskF'jw1ng" 1 (a).

2.

Sien Hoofstukke

1.8

en

11.5.

3.

Eoofstulrke 111, V en VI.

L1. Ks.udel: "Compa,rative Educat1on", 628.

H 0 0 .F S T

U

^K

^X.

PARE

RERVOFJ!!INGS IN DIE O.NDEE~TYS VAN SKOOLVAKKE.

In Afdeling C uaFl r1n ai.') le~~'rpla!lVOOrs1ening en eks,g,men..'1l9- toass vir d1e m1ddelbere skool en die onderw:ys van Dui ts a.s vreemde ta,a1 in d.ie bu1 tela,nd na,gespoor is. het ons In bevestig- ,ing gevind vir die 9.a,nd.uid:tng in die "Inleid1ng en Frobleem-om-

s!{rY''ling" da,t die gees

vtm

die middelbe~1"e onderwys 1n tn ho~

Htt3.te die rigt1ng waa,rin clil-) ondervlYs v[J,n die versk111ende skoo1- VBkko bevlees, se,1 bepa'lll, omde.t die 1eerplan- en eksamonvereis-

tes in Dui ts telkens

tHon die

agtr"n'grcnd v.g,n

die bre~re

stelsel

In Buid- Afrika "'[.3.81" die leerplan- en eksamen-aang,eleenthe1d noE, nie V8_n

die Dl'3trikulasie-t1"e,disle bevry is n1e 2 , het laasgenoemde 001"-

heersende invloede by die ondGr',4'Ys

van

die rniddelbare skoolveJc- ko reE.lds

geblyk

ui t die onv€!rmo~ yan die

leerplansamestellel"s

en eksaminatore in Dul.tB om te

vel"

van die au paaie af to v/y}:;:3.

D::;arom is di

t

van bela.ng dat ons eers tot tn be",,rred18ence oplos- sinE:; vir di6 probleem va,n ons middelba.re ondeI""t/ys sgl gere,ak, voordA.t die noodsaaklike hervarmingsin ^dil~ ondor't-Jys van d1e skoolv8Jr.lte die voIla a,Flnda.g

sal

lean

geniet.

(a) Kandel

wys

d~arop dat daar in alle lands van die wS1"eld In mr:3te V,9.l1 on:rus in die seledere vS.n die middelbe,re onder',,"ys te bespeur i84 , wat te verklae.r is uit die groot mate ve.n o:n-

1. IlInleldinr; en Proh1eem-omskF'jw1ng" 1 (a).

2.

Sien Hoofstukke

1.8

en

11.5.

3.

Eoofstulrke 111, V en VI.

L1. Ks.udel: "Compa,rative Educat1on", 628.

-J21­

.

"

sekerheid en botsElllQe skoulngs betrek~:ing tot

e

0611:9.. 8, J..­

de W9.t dour di,3 midd.elbar(~ ond(~ betree moet word, in

t8'!mstelling. met die algememe eenstemmigho1d mt~t. betrekking tot die roeping V9~n die la.erskool om die leerlinge daardie basiese kenn1s en 'ITa,:trdighede te bring, wat ae. die werkende

stes­

t~ beU1 word. vre,g,rmee hul la.ter in. enige rigti k::;;,n ^VO(Ht­

1.'loeker.

In Suid-Afrika. is da::>..r In VE:!l:'dere

onrus

veroorsae.k deur rlift opdrY'tling van die elrsamenste.ndaarde 'l'199rdeur d.ie uni­

versi ta:l

t

clie ho~rsk.ool beskuldig, en le.f1.egenoemde ,'leer' e £'out

by

die laerskool soek:

,

Ons merk in onr; l~.nd dikwels ook so

tn

mate van skE':rptisis:u(:l teenoor

a.l1a

nuvrB 13 '/>le,t '.Tan e bui teland ,3.f hierhe·en lwm,

di t

Forns 11/il voorkorn of ons,

\.,rat

ons opvoedkundiC;E:~ cl.enke bet nie by m~tgte is om bui te die kring van El t sionele te bel'fee€; nie. Pro sor Burc;er het on18ngs da,aro::!

die te \'lereldoorlog cUe betelr.:enl13 van die adolessent vir In vollt so st~3!rk 0;0 die voorgrond gestl::';)l het,. da.t fei tlik alle kultuurvoltre van die\'i'e sedertdien hul middelbare on­

dery/ys aan ona.ersoek en hervormlng, Onder\ierp ^l1E~t behal'tJs Suid.- AfrH;::;), ·"met. ver~:tnd()rde on snelver,"-'tnde lOVJEmsoIDE'

te

nd:'Lg­

11 mot die gevole; cl ons midCi" E:1 Iba re onderv/ys van<il:tE ^r.~

vriende besit 2 • ⁰¹¹⁸ landsomstandigh(~de van diG V.3.:n ·:?tLl­

volke verskil

eodat

ons

'n

eie op10ssing vir ons eie

wysvrB?gstukke

sal moet vind, da9..r vir onE ook m..n'lli::} Pl:."::r':"r'o:;-':­

tiewe g8o'P!".m ....lOrd by

beset

van die feit

dat

die

in I,..,

ntrominp: in die middelb9.re onderwys 00l'" 6.19 le

,.,ere

ander rigting as

did

van ons ete e1 Suid­

1:)9\"(; Ek noem veral die volgend.e s.esigspunt,o ldat, dui.delil:

t

Foofstuk VIII geblyk

het:

1. VE~rgE-)lyk iTerslap; ^VEl.!! die Transvaa1se' Ondenrysdepartemnnt,

1935

(bl.

16C).

'2. ( ^{, .ct} " J^\ • J.'H"'.

PurgE;r

in "Die sgonoot ¹¹ van 19 KoV'. E!·

('01.20) •

VIo.,)""" "''''

(b) Vergelyk oak uVel"'s lag van Kommissie s;'lce T.,. Afl'nJ.·Ooo.:o...^~X ~;.!"",

Beroepsond9I'\'lys¹¹ (De Vi i(~rs-vers 1St) ,~2"l 161.

-321-

sekerheid en botsEln,6.e skoulngs met betrekking tot die bepaal- de "(Tela. ^W·9,t deur 0.11:") mid6,eloare onder'."i'~r8 betree moet v:ord ^J in teenstel1ing met die algemene eellst(~mmigheld met betrekldng tot die roeping V9"n die la.erekool om die leerlinge da.a.rdicl: basiese kennis en vaJ9,:r.dighede te bring, wat as die werkende geestes- kapi

t9'"'11 bale

\'Vord "'I7J,armee hul la.ter in enlg(':7 r1gting kr:::.n

vocnt-

In

Suld-Afrika

is

da&.r ¹

n

vEJr'c1ere onrus veroorsa.e1'::

deur die opdrY'lT1n3 V8.n die GkSamenEJte>.ndaarde \,ltlBrdeur d.le uni- versitelt die ho~rskoo1 osskuldig, en

laaagenoemde

weer

by die laerskool Boek:

,

e f'out

Ons merIc in

onn

l~::md dikwels ook so t n ma.te van skoT,tisis;Tl(il teenoor'

a.lle

nu',..,e idees '1I'B,t van die bui teland

·?t.r

^{,hierheen ltom,}

cli

t

Foms '1dl voor}:om of ons, \.,at ons opvoedku.'1.digE:~ denl{6 betrof, nie by magte is om buite die kring va~ die t 8io1'1616

te be1-reee.; nie.

Pro

sor Burger het onla:ngs

dat die Eerste WSreldoorlog die betekenls VAn die adolessent vir 'n yolk so sterk op die voorgrond gestel het, d~tt feitlik a118 k~ltuurvolke van die w@reld sedertdlen hul middelbare cn-

r''1!ys san ondersoek en hervormln.g ondervlerp 1:lE:t behal'N'8 :3uid-

vriend.e b88it

2 .

Hoe'...rol 0118 1andso!!lsta.ndighc~de van diG van .')01:1-

der vo

tiewe Beopen word by die besef

v.sm

die fei t da.t die e_lt2.~emene

stroming in die middr:~lbare onderwys oor die

geheel and.er rigting ."l2

cUe

v~m ons eie

stelsel

Suid-

E~k noem veral die volgende s.esigsnunto 1ilat dui<::;,elH:

u:tt Fao tuk VIII geblyk het:

'-"-~;::""-~"-"'-'~--~'--"--"-""''''-'-''~-~'-''''-"'---'"

1. Verge1yk Verslag V9.n die Tra:nsvanlsG' Ondenr::{sdepartem.e:nt,

1935.

(bl. 160).

<2. (a)

Prof. J.''''.

Burger in "Die Huisgonootⁿ V,'1n 19 ~·:ov. 1 S/ii !?

('01.20) •

(b) Vergelyk ook IIVel"'slag van Kommissie in sake BeroepsondeT'1t1ys!l (De V111iers-verslag) par.

-321-

sekerheid en botsEln,6.e skoulngs met betrekking tot die bepaal- de "(Tela. ^W·9,t deur 0.11:") mid6,eloare onder'."i'~r8 betree moet v:ord ^J in teenstel1ing met die algemene eellst(~mmigheld met betrekldng tot die roeping V9"n die la.erekool om die leerlinge da.a.rdicl: basiese kennis en vaJ9,:r.dighede te bring, wat as die werkende geestes- kapi

t9'"'11 bale

\'Vord "'I7J,armee hul la.ter in enlg(':7 r1gting kr:::.n

vocnt-

In

Suld-Afrika

is

da&.r ¹

n

vEJr'c1ere onrus veroorsa.e1'::

deur die opdrY'lT1n3 V8.n die GkSamenEJte>.ndaarde \,ltlBrdeur d.le uni- versitelt die ho~rskoo1 osskuldig, en

laaagenoemde

weer

by die laerskool Boek:

,

e f'out

Ons merIc in

onn

l~::md dikwels ook so t n ma.te van skoT,tisis;Tl(il teenoor'

a.lle

nu',..,e idees '1I'B,t van die bui teland

·?t.r

^{,hierheen ltom,}

cli

t

Foms '1dl voor}:om of ons, \.,at ons opvoedku.'1.digE:~ denl{6 betrof, nie by magte is om buite die kring va~ die t 8io1'1616

te be1-reee.; nie.

Pro

sor Burger het onla:ngs

dat die Eerste WSreldoorlog die betekenls VAn die adolessent vir 'n yolk so sterk op die voorgrond gestel het, d~tt feitlik a118 k~ltuurvolke van die w@reld sedertdlen hul middelbare cn-

r''1!ys san ondersoek en hervormln.g ondervlerp 1:lE:t behal'N'8 :3uid-

vriend.e b88it

2 .

Hoe'...rol 0118 1andso!!lsta.ndighc~de van diG van .')01:1-

der vo

tiewe Beopen word by die besef

v.sm

die fei t da.t die e_lt2.~emene

stroming in die middr:~lbare onderwys oor die

geheel and.er rigting ."l2

cUe

v~m ons eie

stelsel

Suid-

E~k noem veral die volgende s.esigsnunto 1ilat dui<::;,elH:

u:tt Fao tuk VIII geblyk het:

'-"-~;::""-~"-"'-'~--~'--"--"-""''''-'-''~-~'-''''-"'---'"

1. Verge1yk Verslag V9.n die Tra:nsvanlsG' Ondenr::{sdepartem.e:nt,

1935.

(bl. 160).

<2. (a)

Prof. J.''''.

Burger in "Die Huisgonootⁿ V,'1n 19 ~·:ov. 1 S/ii !?

('01.20) •

(b) Vergelyk ook IIVel"'slag van Kommissie in sake BeroepsondeT'1t1ys!l (De V111iers-verslag) par.

(i)

Faie van die grootate ku1tuurvolke van die

we

hul reeds losgsma,a,k V8,n die oorheer~,lng V~:'l die

eksamen en die verslawlng aan die eksamenresultaat, en hul onderwysers

met

dte

geaRS

van

grater

vryhede, en

ver'rmtwoor­

likhe1,d in verband met die opvoeding va.n die kj,nd en In groter aandeel aan die afneem van die eindeksamens van

kandidR,te

•

(11) Die middelbare kursus werk ears nB. die breedte dE~ur

vir 'n veelsydige a.lgemene opvoedtng dsur die ver·pligt 'fan 'n groot a~mtal studievakke ^J \v/3,t d,an gRandeweg rE:

',vord

deur

die beginsels

van

geleidelike uitS}~uhlinp:, f aksentverskui'!ling by die onderwys

van die verskl11ende

va"k­

wanneer die peri van groter spesiallsasie betre(~ i'lOr1.

in die laaste twee of dria jaaI' van die lang middelbare 0n8 mer1\: hi~.n" die algemene

de111<;:rlgting

dat ic:tli­

•

s'3.81e nie ten koste van

'n

^bre~, algemene opvoeding mo nie, en dat die leer1ing

daari!oor moet

wag

tE~llk r~,.p is d~e.rvoor..

( 1)

Die primire kursuB slult op die

vroo§

leeftyd van on­

geveer

11 plus

of

12

jaar af, en

die lang ll1iddelbare

lrursus duur ge"'0onllk tot ongeveer 18 ja,ar sodat

nlemr:ma.

et)

In te vroe~ leeftyd toala

tlng

na die ho~re onderwysinrig-­

t

kan verlrry nie.

In Suid-Afrlka baweeg ons

~og steeds

ln

die

rigting

van ver­

hoging

van

die leerpligl , maar die vraag W;),;l.!,OP daar ·'n baie duldellke antwoord gevind moet word, is of ons stelsel reeds die

behoeftes

V9.n

dle

heterogene groep leerlinge wat deur hier­

die wetg9wings na die ^ho~rskool ge.iwing word,

aangepas

lB soos die geval in die meeste

a:t1der

la.nde ve~n die is. W'a,s hiertUe leerpligverhogings die natuurlike gevo}.g ^V8Jl voorafgaan­

de her'Vormings wat tot 'n betel" a..<'3,.npasslng in die m1ri6elbare

on­

der..'lYs galei het, of ^W8,S .ons nog steeds besig om ^€I kar voer

,,-_."_

..•

,,'---­

(1) B~ie van die grootate ku1tuurvolke van die

wereld

hul reeds losgema.aJ:: V8.n die

oorheersing

va~l die el\:~terne

oks~lmen en die verslaw1ng ,~I=m die eksamenresul

tao .. t

^J en hul

ondtC!rwysers met die gesas

van

grater

vr~rhede. en

verl:'mtwoor-

delikheid

in

verband met die opvoeding

van

die kind en In groter aandeel aan die

a.fneem

van dle eindeksamens va.n hul eie kandldFl.te beklee.

(il) Die middelbare kursus werk eers ne die

breedte

deur vir

In

veelsydlge

algemene

opvoeding

deul'" die ver"pligt

van

In

groot a.ental

stud1evakke J i-let dan gRandeweg

,,,ora

dour

die beg1nsels

van

geleidelike ui tskuiwlng &n/of

aksentverskuhling by

die

onderwys van die verskillendH vaJ\:-

wanneer die periode van

groter

speeia.lis&sie b[~tri':l'e wo in die laaste twee

of

dria jaar

van die

lang middelbare

On8 merk hi~jr die algemene

denkr1gtln€s

dat spes1 sa.sie

ni0 ten

koete

van

'n bre~, algemene opvoeding

moet

ied nie, en da t die leerling

d!HU"'TOor moet

wag tot tEJlik ry"p is

dtH:I.rvoor ..

(111)

Die prim8re

kureuB

s1ult

op

die

vroo8 leeftyd van

on- geveer 11 plus of l~

jaar af. en

die lang m1ddelbare 8ko01-

lrursus

duur geHoonlik tot ongeveer 18

ja.ar

sodat ni81l18.,nd op

In te vroe~ leeftyd toelat1ng na die ho~re

onderwyslnrig--

tinge kan verlrry nie.

In Suld-Afrika be\,leeg ons ;nog steeds in die rigting van ^VBr'- hoging van die leerpligl , maa,!' die vraag waa.!"op daar . In

baie duidellke

antwoord gevind moet word,

is

of ons stelsel reeds by die

behoeftes ve ..

n

dle heterogene grosp

leerlinge

wat deur

hier- die wetgewlngs na d1e hol'5Jrsltool ge.iwing HOrd, a.angepas iB soos die geval in diE:: meeste ander lande v,~m die ~rgreld is. ~';la,s

hj.erdie leerplisverhogings die n,9.tuurllke g*-~vo

van

voor:::ti'gaan- de h<3l"'Vormings • .... at tot 'n betel" e.anpasslng in die middelbare on- derwys gele1 het, of was ons nog steeds besie; om die kar vocr

(1) B~ie van die grootate ku1tuurvolke van die

wereld

hul reeds losgema.aJ:: V8.n die

oorheersing

va~l die el\:~terne

oks~lmen en die verslaw1ng ,~I=m die eksamenresul

tao .. t

^J en hul

ondtC!rwysers met die gesas

van

grater

vr~rhede. en

verl:'mtwoor-

delikheid

in

verband met die opvoeding

van

die kind en In groter aandeel aan die

a.fneem

van dle eindeksamens va.n hul eie kandldFl.te beklee.

(il) Die middelbare kursus werk eers ne die

breedte

deur vir

In

veelsydlge

algemene

opvoeding

deul'" die ver"pligt

van

In

groot a.ental

stud1evakke J i-let dan gRandeweg

,,,ora

dour

die beg1nsels

van

geleidelike ui tskuiwlng &n/of

aksentverskuhling by

die

onderwys van die verskillendH vaJ\:-

wanneer die periode van

groter

speeia.lis&sie b[~tri':l'e wo in die laaste twee

of

dria jaar

van die

lang middelbare

On8 merk hi~jr die algemene

denkr1gtln€s

dat spes1 sa.sie

ni0 ten

koete

van

'n bre~, algemene opvoeding

moet

ied nie, en da t die leerling

d!HU"'TOor moet

wag tot tEJlik ry"p is

dtH:I.rvoor ..

(111)

Die prim8re

kureuB

s1ult

op

die

vroo8 leeftyd van

on- geveer 11 plus of l~

jaar af. en

die lang m1ddelbare 8ko01-

lrursus

duur geHoonlik tot ongeveer 18

ja.ar

sodat ni81l18.,nd op

In te vroe~ leeftyd toelat1ng na die ho~re

onderwyslnrig--

tinge kan verlrry nie.

In Suld-Afrika be\,leeg ons ;nog steeds in die rigting van ^VBr'- hoging van die leerpligl , maa,!' die vraag waa.!"op daar . In

baie duidellke

antwoord gevind moet word,

is

of ons stelsel reeds by die

behoeftes ve ..

n

dle heterogene grosp

leerlinge

wat deur

hier- die wetgewlngs na d1e hol'5Jrsltool ge.iwing HOrd, a.angepas iB soos die geval in diE:: meeste ander lande v,~m die ~rgreld is. ~';la,s

hj.erdie leerplisverhogings die n,9.tuurllke g*-~vo

van

voor:::ti'gaan- de h<3l"'Vormings • .... at tot 'n betel" e.anpasslng in die middelbare on- derwys gele1 het, of was ons nog steeds besie; om die kar vocr

-323-'

die ~erde te spen? Di

t

is aen van die vele vra,e ·w88.rby ons :1.n ons tradisie-verknogtheld nog ste€:ds die ant\'1Oord prober:;1" ont­

'.r:rlt

^het. Wa!':!,r die gel1.oemde nu\,'e rigtlngs in die midclelbar8

cnderwys 1:1 A.nder l8nde ock ui

t

en vir die behoeftes ^V,9,n s

go V:?cJ."1 tUe grootste kultuurvolke van die tiereld S8bo1"s if!, nOGp

die nood vl3.n die tyd ons daartoe om by die

ona.erstaanere

te 1n ver'ba.nd met ons steleel in Suid.-Afrika die vrae,g te stel, wattsr

tya.

die uurglas

by

^01'18 mlddelbe.re onder'.Iys a.ankondie:,.

(b)

~y enig9 beekouins in sake dle leemtes in

ons

roi

re onder1p!Ys

moet dear prlmers oorwE':ging skenk word

aan f:,ie ra.mps'Poedige gevo1ge va.n die oorheersln£., nln ons le5'rp1r;mne cr~

2n?.e~'rysmetodes deur ^I n el~§..terl1~~k8~, omdat c11 t juis hifn"­

e eltslElmenme.nie is 'N8.are.an ons hier t(~ lande nog

grootliks

1:", wat

nog

altyd die kanker in die 'flortel

vt:'.n ons

hale stelsel

V9n

midd.e1be.re onder-\'/7:rs

was.

Ons het hier egter met

tn

baie netelige vre"f) gstuk te o.oen, OUlC!.a,t ona onder"t,rysvlereld enel"'syds 09.1 tot die besef gekom het, dat 0118 eksamenstelse1 vir sekert::~ wanpr9.1{tyke en eUl." vor!'Ul.t­

"t!oc.:-ciellk is vlat dle wese

van

ons hale opvoedlngstelsel raeJ;:,

me"lC da.arby ook ' n passieT.'II'e houdine; V8.U berusting aangeneem hot omdat

ous

nog noolt die mlddele

vir

die nodige hervormings

vind nle. Daar word va.nde.g ook in taamllke ~rye krL1.ge gevoel

dt3.t (ms huidige skoolstolsel WJElt hoofsar.tklik op verouderde el~­

sameneise lngestel ls, die klnd' van

9y

voller ontwikltellng be­

1"'00":; -,rant hoewe1 ons skooleksamens in die verlede l:n groet

1"'01 gespeel het om ons micldelbare onderwys tt, standa'J.rd.lseer1 ,

moet. die volgende reite 'n antwoord verstrek op die vre..a,g of die hu1d1ge bekleedsel

ve,n

^t n oorge~rfde ekS8,mentradisie nog by

die

lEH'venskragtiger

beginsels

va.n (lie

nuwere opvoedk-unde

Fas:

(i) Da.qr moet in dle aerate plaIt op

91e

ongekroonde_ hee!,~kapI2Y

van die result9.at met die daa.rul t-vloeiende euwels en wanpraJe::­

tyk,~ gelet. ";lOrd; want felt is da.t daar met verloop van tyd so

-323-'

die perde te span? Di t is een van die vele vrse \'i9.f:trby ans i.n ons tra.disie-verknogtheld nog ste€:ds clie antwoord pro'be,:::!' ont-

'..r:rlt

het. ^'l'1~a,r die genoemde nU11e rigtings in die midclelba.r8 cnderwys i~l ~nder lende oak ui

t

en vir die behoeftes ^y.!),n sor.:l;,~i­

ge Vew."'} d.ie grootste kultuuT'vclke V9..n die t'fereld 8enora in, noo,?

die nocd ^vl3.n die

tyd

011S d.!l8rtoe om b~r die onaerstaeuO:e ^tt';' in ver"band

met

ons steleel in Suid-Afrlka. die vrae.g te stel, wati',er tyd d.ie uurgla.s by 0118 middelbe.re ondervrys 8.ankondie;.

(b)

"?y enige

beekouins

in sake die leemtes in

ons

Illi 1-

DAre

onderwys

moet daar primere oer ...

,E':p.~ing geskenlr word aan ,:,ie

r9mDspoedige gevclge ve.n die oorheersine, van ons 1e~rp1,s.nne r'::';1:,:.

Qus'\:e0,rysmetodee deuX" 'n el~§.terl1~~E~,

omdat

cli

t

juis hier- die ekse.menme"nie is W~tare.an ons hier t(~ lande nog grootlU:s 1y,

wat

nog a.ltyd die kanker in die T~lortl31 V~tn ons hele stE,lsel V9n

middE.~1bare onderr,'iYs was.

Ons het hiE,r

egter

met

tn

baie netelige vra,agstuk tE'~ <ioen,

omc'.~,t ona onder'trysv/ereld enersyds 09.1 tot die besef gekoIr. het, dat on8 elrsamenstelsel vi r selter\:1 wanpr""ktyke en euwels

Veri"U1.t-

1'toc.:-de11k is wat die wese van

ons

hele opvoedlngetelse1 ra,e.l;:,

J!LS!1f.' da.arb:T cok 'n paSSie1i'19 houding v~:m berusM.ng a.angeneem hot

crodtJ tons nog noei

t

die m1ddele vir die nodige hervormings kon 1lind nio. ^D~:tar word vanda.g ook in taamlike ^vrye kr1:'lge gevoel d8.t c'ns huidige skoolstolsel wat hoofsaaklik op verouderde &k-

s~:tmeneise ingestal is, die klnd' van

ay

"11'011er ontwlkke1ing b8-

1"00':;

vmnt

hoewel ons skooleksamena in die ver1ede l:n groat

1"01 gespeel het om ons m1ddelbare onderwys to standa,.rdise'.:lr1 ,

~lOet, die volgende fei te 'n '9,ntwoord verstrek op die vJ:"e .. a.g of die hu1dige bekleedsel V8.n

tn

oorge~rfde eksamentradisie nog by die lei"enskragtiger beg1nsele van

die

nuwere opvoedkunde }::as:

(i) Daar moet in die eerste plaIt op di~ onp,ekroonde. hee,rskapI?Y van -.!li e resul t3.a.t met die d.aarui t-v1oeiende eu",e1s en wanpra.k- tyl'C<O! gelet. "lOrd; want fei

t

ls da.t daar met vcr-loop van tycl so

-- -_.---

-323-'

die perde te span? Di t is een van die vele vrse \'i9.f:trby ans i.n ons tra.disie-verknogtheld nog ste€:ds clie antwoord pro'be,:::!' ont-

'..r:rlt

het. ^'l'1~a,r die genoemde nU11e rigtings in die midclelba.r8 cnderwys i~l ~nder lende oak ui

t

en vir die behoeftes ^y.!),n sor.:l;,~i­

ge Vew."'} d.ie grootste kultuuT'vclke V9..n die t'fereld 8enora in, noo,?

die nocd vl3.n die

tyd

011S d.!l8rtoe om b~r die onaerstaeuO:e ^tt';' in ver"band

met

ons steleel in Suid-Afrlka. die vrae.g te stel, wati',er tyd d.ie uurgla.s by 0118 middelbe.re ondervrys 8.ankondie;.

(b)

"?y enige

beekouins

in sake die leemtes in

ons

Illi 1-

DAre

onderwys

moet daar primere oer ...

,E':p.~ing geskenlr word aan ,:,ie

r9mDspoedige gevclge ve.n die oorheersine, van ons 1e~rp1,s.nne r'::';1:,:.

Qus'\:e0,rysmetodee deuX" 'n el~§.terl1~~E~,

omdat

cli

t

juis hier- die ekse.menme"nie is W~tare.an ons hier t(~ lande nog grootlU:s 1y,

wat

nog a.ltyd die kanker in die T~lortl31 V~tn ons hele stE,lsel V9n

middE.~1bare onderr,'iYs was.

Ons het hiE,r

egter

met

tn

baie netelige vra,agstuk tE'~ <ioen,

omc'.~,t ona onder'trysv/ereld enersyds 09.1 tot die besef gekoIr. het, dat on8 elrsamenstelsel vi r selter\:1 wanpr""ktyke en euwels

Veri"U1.t-

1'toc.:-de11k is wat die wese van

ons

hele opvoedlngetelse1 ra,e.l;:,

J!LS!1f.' da.arb:T cok 'n paSSie1i'19 houding v~:m berusM.ng a.angeneem hot

crodtJ tons nog noei

t

die m1ddele vir die nodige hervormings kon 1lind nio. D~:tar word vanda.g ook in taamlike vrye kr1:'lge gevoel d8.t c'ns huidige skoolstolsel wat hoofsaaklik op verouderde &k-

s~:tmeneise ingestal is, die klnd' van

ay

"11'011er ontwlkke1ing b8-

1"00':;

vmnt

hoewel ons skooleksamena in die ver1ede l:n groat

1"01 gespeel het om ons m1ddelbare onderwys to standa,.rdise'.:lr1 ,

~lOet, die volgende fei te 'n '9,ntwoord verstrek op die vJ:"e .. a.g of die hu1dige bekleedsel V8.n

tn

oorge~rfde eksamentradisie nog by die lei"enskragtiger beg1nsele van

die

nuwere opvoedkunde }::as:

(i) Daar moet in die eerste plaIt op di~ onp,ekroonde. hee,rskapI?Y van -.!li e resul t3.a.t met die d.aarui t-v1oeiende eu",e1s en wanpra.k- tyl'C<O! gelet. "lOrd; want fei

t

ls da.t daar met vcr-loop van tycl so

-- -_.---

tn

oordrewe was.roe aan die sogenos,mde

"reaultn.at"

geheg is, (lat

sla!3.gpunte

in die

ell:aa.men

feltlik die enigate doal van

ons

nl1d­

delba.re ondel'wye gewol'cl het • . Ons Suid-Afrike!!lnse publie}:: heg de.g.r In

ontsaglike

waarde 8"'!~n en beoordeel die '\-lark

van

die

slmle daarvolgens.;

ons

skole 'Ylerle vir die ondersteuning

^Vlln

die

publiek en

wedywer met make,ar

om

die

hoogste persentasia leel'linge

deur

die

eka,smens

te kry; en ons koerante lean hul

nog

lank ne. die publikasle va.n die eksamenultslae,tot.---d.le nabe­

tragting

van

korrespondente waarin die lot

van sekere

skole vir

reklc:tmedoeleindes

besing word. Die begin

van

die

skoolja.,ar ''lOrd

dlk'N'els met

tn

heel geps-ete flankondlg1ng

van

die ds.tums ..,1 l' die

aerate slmoleksarnens Ingelui

om

die

leerlinga in die regte

stemmlng

vir hul eintlike

"tIorl;: te brlng;

en die vr.!..kke w3.arin

daar

geen ekss,men gedoen '11ord nie, word hlerby a.s m1.nder

bela.ngrik beskou en as

eodanlg

behandel. Op

hierdie ^\,7y8e

be­

\\I'eeg

ons

hale

staleel

net

in

diel enge

krlng

va.n

<iie eksamenre­

sultaat

in 'n paa.l" eks8,menva.kke, en word die onderwys veraI'm en 'n

struiltelblok

in

dle

weg va.n

die kind

se

voller ont'Y'rikkeling 1Tir 'n ~,ker

lawe van

geestelike a,,9.npa.aslng.

Een

van

die grootete

i'lanpra.ktyke

In verba.nd

met

ons

eksa­

men- basetene stalsel v,sn

middelbare Onder'ltlYs

Is die

misbI''U1.k

IoTa,t,

daa.r

van

die eksamenreeultaat as a.lgemeen-ae.nva.arde

maa.t·

staf vir

dle bekwaarnheid

van die ondervtyser

as

0p1Toeder gernaa.k

word, al 1..rord die resultaa.t ook met die roees onopvoedkundige metodes

berej.k. We,ar

hlerdie "rlanpl'aktyke

bale

meel'

onbekend

in

clie

bultelend

isl,

het dit

in ons land reeds

Bodanige3f­

metingB ae.,ngeneem,

da

t 'n mons hier op die

euwels

van die kcro­

!lH'~rsia.li8erlng van~ slmbool sou kon '..rys. Hlerdle tra.disie spruit

reeds

voort ult

'ngebruik wat

soms

in swa.ne;

was in die vel"lede om die onderwyser volgena die eksamenresultate van sy leerl1nge te besoldlg, en

ons

departementele onderwysO\verhede skyn vandag nog soms tn oordl"ew.e "fIaB,roe ae,n die slmbool te heg, aangesien dte gemlddelde persenta.sie

van

die eksa.menka.ndidate van elks v9.konderwyser soma noukeurlg van departementswe~ ui

t­

1.

51en Hoofstuk Vlll.6.

-325­

gt-3~..rerk 'tICrd vir vergelyklng Inr3t dif~ gE~middeldes vir die h";)le prov:i.nste. As hi ie v8:cgt)lyklng ni.€" gunstig vir die onCi.!':?r­

"ti:'lser

ultvR.l nia ... 'n "rerskynsal ''fat m.oontIH:: in enl::e1e 1113

·san die onbevof3gdhaid V9.n die

OndF;l""\'1'yser

self, maar in E~ me('·s·

te gavalle 8.8.n ,,:mder oorse}::e ^gei.'lyt most word S002 die

swak

intellektuele bedaling VRn In

paar

agtereanvolgende eksa­

menkle.8se, te groet ]t.:le.8se, '1'1 ongenosgsa.me tydsbE~dE;lin6 vir . di.e onde:r';IYs yen die bepet9..lde vPlk en/of 'n ongunstige periode­

verspreldlng, of dle feit dat die ona.eI'1!.(yser self ay geloof in geheut':;:i(rerl{ en

eksa.mendreesuur verIoar

het en ander ideale na­

strefj'f - kan di

t

seIfs gebeur dat 'n departementElle lnepe]J:teur in ay amptelH::e hoedanisheid gown onde:rsoek instel. Die

n,3..9.mde goei(-;l of swak simbole van d.iG onderwyser word dik'irels u1 tgebui

t,

soms ook in. die pubIlek of deu!' sy eie kollege,g.

GE'~v"llle is selfs bekend v,an gedrag ,,·::m ondE::Jrv.rysers iti'lt

e ui ts V,g.D hul lwllegas met e publiek bespreek, vlttarby daar d8.Cl slegs op die sigS\1ra9.rde ven elie s;imbole geoordeel

;-Tord sonder inaz-,net:ing van die omstB.ndi 1;-'8.9ronder die or:­

(l.er~1l1Jrs €5E?skiecl llfJt. Cp hi El ~'lyse hE;t die (:;ll~samenui t~;l.9.e

VA..n (:Lie E~l!'::'!3.re leE~rkr9g v£mdi9.g n~.e Bllecn 'n soort hAnd·3~..'~-

artikel

_...,q:e1wrd _' ^1.'18,t in In

p:root

_...", mat.e die

"markwns.rde

^fl 'Inn die o.n.derwyser hope.e,l en 1!1.tulrdeur ons toegelaat t

dat

die middel­

~)unt van clie a.?nd.~,g vl?.n die kind ns diE~ onctGrv·.fyser versli.Uif is nie, !!lB..a.r hElt h816 '3illbole-a9,ngⁱ:?leentheicl oole tot onrus eH sp"li:ming in c11e profE~ssie gelsi ....1at vrugdra.encle Ond(~nlJs on­

mac. k '!l.Bak. ~aar dit mcontlik was om

dearop

to ^S

Qat

hier-die smol.tsery met gemid.deldes on simbole 'n praktyl{ is VI.S.t

.l... v'"'o' _ ..-,:~ '" c'to1SE'ls' j,.,. _..:.~.,;,., \".;l,...

~"l

.._"'1-1,:>_... .J,..\".I Y'::;, -.. U""'""'l-'v J.~: ... ""uit"'·l-no'seL)' "f... ~ L~) ..."",,.... ..pAitl-l"·ol. '''0' onbe)f('n'".l ...;.;.. ; 81

,

l-wn die skry....ler enige .1 ~rQ Eseled(" in die gE~val \ra.n. die s

VI::U:;' :;:)ui ts deu!' onders V8 sstel, dS.t 'n bg,ie ha~ cl:::1t9,si~::)

ondervrJsors

in Suid-Afri]{1;\ ctood-6E':lrlik d8aromtrant is

t

<lit hul Verna:.3IDste doal met die ondE3r'ffYs Y",n die VEtk is om bes­

to maontlike simboal vir hul IGorlinge binne die besta:':I,nde

---.---­

1. Hoofstuk VIll.6.

-325-

provl.nsle. ond'::?r'-

9.a.n die onbevoegdheld van die OmiHl"'i1;rSer self ⁷ maar in clt<::l! meee- te gevalle aan ander oorsake gewyt moet word BOOS die toevalll Bwak intellektuele bedeling van In paar agtereenvolgende eksa- menk1a.c:,se, te s,root 1:c18.889, 'n.

ongeno96same

tydsbJHdelir.LE. vir . di.e ondervlYs v!?n die bepe.!).ldo vpk en/of 'u ongunst.lge periode-

verepreiding, of die feit dat die onder",tyser self

ay

f5eloof in f2'.eheU8V{erk en eksamendreesuur varloor het en ander ideale ^n~-

stl"ef.~f - ke.n di t selfs gebeur c1at In departementele inspeJ{teuI' in ay amptelH::e hoedanigheid g9an ondersoek instal.

nIJ.9.rnde goei(? of s\1ak simbole van diG oncierwyser word d11::'i/818 U.:t tgebui

t,

eorns ool.:;: in die publiek of deu!'

sy

(~ie koll

Gev~lle 1s self's bekend v,an le.<:lkbere gedra.g ven Onder1tlysers ^it/Cl.t e ui ts van hul kol1egas met die pub1iek bCl'spreek, vltl!:U"'by dear dan slegs op die sigs"tlaarde ven e s;1.mbole geoorderSll

"Yard sander ina€.,nemi:n{~ van die omstB .. ndighede vf8.9ronder die or.:- skied het. Cp hierdle ~~yse

het

dhl eksamenui tsl,!le

'"i.TA-·n eLi e ml i-::a,re leE~rln"'ag v9.,nde,g nte allecn In soort hrmdelc:;-

onderv/year "bepae.l en vl.~a.rdeur ons t08gelaa.t hot da.t dio mi6.del-

spanning in Cl.ie profossie ge1ei ... rat vrugdra.ende ond("rwj'e on-

hier'dio smousery met gemlddeldes en simbole In praktyk is "'l.:'l.t b ^{l ' ;} 1 in:::Lie veel v'.!:'::ler bui tE;lendse stEllsels fei tIil>.: on ^e.,tonc~ _8 , kon die skrYl'lOr enig8 je.ro gelede in die gr::vr:3,l ven die onde s

onderv.'yeers in Suld.-AfrH:a. O-C!od-eerllk dflaromtr&nt iE clat eli t hul vernaamste doe1 met die onr1(-1rrlye v'~n die yak is om. :::-lie beE- te moontlike s1mbool vir hu1 loerlinge bilme die be8t,~.ande

---

l . Hoofe.tuk Vll1.6.

-325-

provl.nsle. ond'::?r'-

9.a.n die onbevoegdheld van die OmiHl"'i1;rSer self ⁷ maar in clt<::l! meee- te gevalle aan ander oorsake gewyt moet word BOOS die toevalll Bwak intellektuele bedeling van In paar agtereenvolgende eksa- menk1a.c:,se, te s,root 1:c18.889, 'n.

ongeno96same

tydsbJHdelir.LE. vir . di.e ondervlYs v!?n die bepe.!).ldo vpk en/of 'u ongunst.lge periode-

verepreiding, of die feit dat die onder",tyser self

ay

f5eloof in f2'.eheU8V{erk en eksamendreesuur varloor het en ander ideale ^n~-

stl"ef.~f - ke.n di t selfs gebeur c1at In departementele inspeJ{teuI' in ay amptelH::e hoedanigheid g9an ondersoek instal.

nIJ.9.rnde goei(? of s\1ak simbole van diG oncierwyser word d11::'i/818 U.:t tgebui

t,

eorns ool.:;: in die publiek of deu!'

sy

(~ie koll

Gev~lle 1s self's bekend v,an le.<:lkbere gedra.g ven Onder1tlysers ^it/Cl.t e ui ts van hul kol1egas met die pub1iek bCl'spreek, vltl!:U"'by dear dan slegs op die sigs"tlaarde ven e s;1.mbole geoorderSll

"Yard sander ina€.,nemi:n{~ van die omstB .. ndighede vf8.9ronder die or.:- skied het. Cp hierdle ~~yse

het

dhl eksamenui tsl,!le

'"i.TA-·n eLi e ml i-::a,re leE~rln"'ag v9.,nde,g nte allecn In soort hrmdelc:;-

onderv/year "bepae.l en vl.~a.rdeur ons t08gelaa.t hot da.t dio mi6.del-

spanning in Cl.ie profossie ge1ei ... rat vrugdra.ende ond("rwj'e on-

hier'dio smousery met gemlddeldes en simbole In praktyk is "'l.:'l.t b ^{l ' ;} 1 in:::Lie veel v'.!:'::ler bui tE;lendse stEllsels fei tIil>.: on ^e.,tonc~ _8 , kon die skrYl'lOr enig8 je.ro gelede in die gr::vr:3,l ven die onde s

onderv.'yeers in Suld.-AfrH:a. O-C!od-eerllk dflaromtr&nt iE clat eli t hul vernaamste doe1 met die onr1(-1rrlye v'~n die yak is om. :::-lie beE- te moontlike s1mbool vir hu1 loerlinge bilme die be8t,~.ande

---

l . Hoofe.tuk Vll1.6.

pre.ktyke .te behaal . 1 Ons onderwysowerhede map:; vandag nie meer

onverskillig

st.f:tan

teenoor Elie

fei

t

dat

hierd.ie soort praktyk(~

nog aan die orae vtm die dag'is en

dat die kind

nog v0018.1

in terrne vr:m 'n

moontlike simbool geta};.:seer word nie. 'tlant die

ond<c::rw;{ser het

ve.nda_B

geen tyd

meer om die kind in

'n rusti

en lme a.tmosfeer va.n selfstudj.e na. die \va.aragtige m'l.j ng V8.n l{ennis te lei nie; da.8renteen "fOrd. diEl 16Grling deur die

e~{S,'3mens

gedryf

met

metodes

w~.e.rtt~en soms die

ernsti

te

be­

denkinge

ingebring

ken

vlOrd.

Dit

is hierdie soort metodes VI"larn9. da.ar on1angs uit

hot!

ek,'Otdl.3miese kringe V(,';r'trys is!.lS e

!lsl~'\'m-arbeidll ·va.n die middelbare onderl,,;yser H eR.n die l{ennis­

pomp •.•• om .•.• kennis te probeer inpomp in In klomp te~sinnl l[~erlinge -1'10.

t

die ondervJyse:r' se loc'pbaa.n kan maak o:f br'eek dr::'Jur die. manit:,r "'ta.arop hulle die ingepompte kennis by die eksnrnen

t''3ruggee,,2, en T"a.t 'n ander geleerde met veront\lftv"rdl l:sat ultroep het: "Opvoeding? Opvoetering! Die kind is later

net

C-.lO bly as (lie ond.:)rvryser as ,.::; ie \,.,(,. ).,,;. .t:.. ""~ool' k"'>1 ... '~,L v"'''".,'''< .... .!. ... eJ'.•Ci..

t

^lt

3

•

A1vo­

rens hierdie tn:tdisie nle afgebrE)(,k is nie, sal daar ^QC;.\{

Bprake van In bE,vredigende reorganisasie-ske!n9, iTir die ond.eri'iYs van enige vak ka.n

wees niE-',

nog minder van

enige

vrugbare 111­

"¥'larking va.n

'n

opvoedende persoon1lke

kontalr.

tusB~:m opyoeder en o1)voedeling, "l!'~.ar dle onder\..ryser die draer

en

be1iggaming

yen

'n

verhewe ldealisme moet wees.

(11)

Ui

t

voorgaa,nde

beskoulng volg ook duidellk dat ons eksamen­

stalesl

die a.ksent op verJ{eer<ie opvoedkundige waA.l:'des

pl,9..as

J

\'la.e.ronder

ver!'ll genoem moet wOl:'d die

ogrbeklemtoning

van blote E§lheuewerk

ten'

koste van

di,e

selfsta.ndJ.~.§.~udie en6ee~_te.1ike

:rIpw<?££,ing va.n

die

kind.

D€u'J_r is ma.l3.r net 'n pa.A.r va.kki~ in die

ho~rsl{Ool w'B.arin afrigting vir E~ksamena die loerlinge da.Rrdie soort kennis en vaa.rdighede

bybl:'1ng wat

vir hul meeSEtl ·'.ran

'irer1:.­

1.

Sien Hoofstuk

lV.5.

2. Prof. J.F.

Burger

in IIDie

Huisgenoot^ll

van

19-11-48 (bl. ).

3.

Dr.P.G.

le ClUB

in "Die Hu:i.sg.enoot" van 23 Ju11e 1948 (bl.18).

:praktyke

.te

beha,al1

• One onderwyso,-rerhede mag vandag nie mesI' onver.skillig

ste,an

teenoor die fei

t

dat hierd,ie soort pral{tylte

noe~ aan die orde vl.:m die dag'is en dat die kind nog v(~elal in terrne vr:m tu moontlike simbool getakseer word nie. ilant die ondc:Y"tlyser het va,nd~"g geen tyd meer om die kind in tn rustigs e:rl lme atmosfeer van selfstudie ne. die \ ... a.,~'u"agtige l1e,jasing

T/8n l{ennis te lei

nie;

dRB.renteen "'fani

ai

El leGr1ing

denY'

die ekSBmens

gedryf met metodes

\,l~.erteen aoms die

ernstigste

be- denkinge

ingebring

ken "tlord. Lit

is

hierd1e soort metodes Vi:<larn9. da.ar onlangs ui t ho~ akademiase kringe

v(-'lT''1rys

is ^f:1S die l1slawe-arbeid" van die middelbare onderl,-vyser HF.tF"n die lterrn,is- pomp •.•• om .•.• kennis t.e probeer inpornp in In klomp te~sinnlgf:

leerlinge

wat

die andervlyseX' SE':: loc>pbaa,n

kan

maak of breek deur e maniE::;r "lI3.arop hulle die in[sepomptE~ J{ennis by

die

eks9rnen

u1 traep het: "Opvoeding? Opvoet~~ring! Die kind is later net Alvo- reus hierdie tr~ldisie nle af3ebreGk is nie ^t sal daar octl:{

vgn enige vak ke.n weer:; nie ^t nog

minder

van enige vr'ugbare 111- t!erking van rn opvoedende persoc.mlike kontak tU9S(m opvoeder en oDvoedeling, "fr9.a!' die ondervlyser die draer en 'beliggaming ve.n

'n verhe,.;re ideaIisme moet ... ees.

(1"1) Uit voorga.ande beskouing volg ook duldelik lia,t ons eksamen-

steleel

die 9.ksent op verl{eerde opvoedkundige waardes plaas ^J

"/aa.ronder verel genoem moet 'tTord die

..Q,2rbeklemtoning

V13.n blota

ES'heuewerk ten

koste van di,e selfstandJ.~..§~ud1e

engeeste.J:1ke

Dclar ls ma-9r net ^T n paar vakke in die

ho~rsl{Ool ",sarin afrigting vir eksamens die loer11nge dn8"rdi(i soort

kennis

en vaa,rdighede bybrlng

wttt vir

hul meeS~:tl Yl'ln '\PJer1::-

1.

3len Hoofstuk

IV.5.

2. Prof. J.F. Burger in

"Die

Huisgenoot

^ll van 19-11-48

(bl.

63).

3. Dr. P.G. le Clue

in

"Die Euisg,enoot"van 23

Julle 1948 (bl.18).

:praktyke

.te

beha,al1

• One onderwyso,-rerhede mag vandag nie mesI' onver.skillig

ste,an

teenoor die fei

t

dat hierd,ie soort pral{tylte

noe~ aan die orde vl.:m die dag'is en dat die kind nog v(~elal in terrne vr:m tu moontlike simbool getakseer word nie. ilant die ondc:Y"tlyser het va,nd~"g geen tyd meer om die kind in tn rustigs e:rl lme atmosfeer van selfstudie ne. die \ ... a.,~'u"agtige l1e,jasing

T/8n l{ennis te lei

nie;

dRB.renteen "'fani

ai

El leGr1ing

denY'

die ekSBmens

gedryf met metodes

\,l~.erteen aoms die

ernstigste

be- denkinge

ingebring

ken "tlord. Lit

is

hierd1e soort metodes Vi:<larn9. da.ar onlangs ui t ho~ akademiase kringe

v(-'lT''1rys

is ^f:1S die l1slawe-arbeid" van die middelbare onderl,-vyser HF.tF"n die lterrn,is- pomp •.•• om .•.• kennis t.e probeer inpornp in In klomp te~sinnlgf:

leerlinge

wat

die andervlyseX' SE':: loc>pbaa,n

kan

maak of breek deur e maniE::;r "lI3.arop hulle die in[sepomptE~ J{ennis by

die

eks9rnen

u1 traep het: "Opvoeding? Opvoet~~ring! Die kind is later net Alvo- reus hierdie tr~ldisie nle af3ebreGk is nie ^t sal daar octl:{

vgn enige vak ke.n weer:; nie ^t nog

minder

van enige vr'ugbare 111- t!erking van rn opvoedende persoc.mlike kontak tU9S(m opvoeder en oDvoedeling, "fr9.a!' die ondervlyser die draer en 'beliggaming ve.n

'n verhe,.;re ideaIisme moet ... ees.

(1"1) Uit voorga.ande beskouing volg ook duldelik lia,t ons eksamen-

steleel

die 9.ksent op verl{eerde opvoedkundige waardes plaas ^J

"/aa.ronder verel genoem moet 'tTord die

..Q,2rbeklemtoning

V13.n blota

ES'heuewerk ten

koste van di,e selfstandJ.~..§~ud1e

engeeste.J:1ke

Dclar ls ma-9r net ^T n paar vakke in die

ho~rsl{Ool ",sarin afrigting vir eksamens die loer11nge dn8"rdi(i soort

kennis

en vaa,rdighede bybrlng

wttt vir

hul meeS~:tl Yl'ln '\PJer1::-

1.

3len Hoofstuk

IV.5.

2. Prof. J.F. Burger in

"Die

Huisgenoot

^ll van 19-11-48

(bl.

63).

3. Dr. P.G. le Clue

in

"Die Euisg,enoot"van 23

Julle 1948 (bl.18).

-j2'1­

lilr..heidswaftrde

in

die laws kan ".vees. Bier dink ons vers.l aan d,ie beroepskundige kommeraHHe. t'3gniese en van,rd.lgheidsvakke BOOS Boelthou, Naaldwerk

en

Tikskrif., In die roseate vakke wat bulte hierdie grosp val, word daar egter veral op feite-inhoud

tOfJgesplta

wat vir die leerling van weinig w9,arde is en

"'B.t

hy

bui

tendien

ba,ie gou

wear vergeet nadat die

ekse.men

a:tgelE~ is.

Met diemoontlike uitsondering van e onderwysers

vir

genoemde

groep ',mklre is

roeeate

.!~nder leerkra,gte

ui

t vandag eens

ons ~ksamentegnieke (lie onderwys va,n ons akoolval::ke 'n rig­

tine; u'fling ''''~19,rdeur ons geen

reg da.araa,n

kan le,at gesltied nie.

kia9,r

die simbole-, kUrtlB- en medlaa,nstelsel noe; V,!:l,n

krag

is in ons land, ·....ord die eksaminatore in

In

groot mate verpl

om

met hul gemiddeldes rekenlng te hou wat min of meer met van vo­

rige jars moet ooreenstem; en die onderwysers hul

meto­

des op die eksamens lnrig en die onder",,'ya vir eksament eke al hoe meer spesialiseercl

reek,

moet

daa.r

ten alle koste ver­

ho,~d \-fOrd

det

die eks8,mengemldd~31des in die hoogte skiet.

Daarom

'-lOrd

diltwels juis

e

tipe minder beltmgrH::e fei te ESevra \vaardeur heelwat leerllnge sal verbeur. Die

ge­

volg is ons eksamenstelsel die mseate vakke veal meer as 'n blots geheuetoets geword het uia. Da.,g,r moet 1n hierdle

verbe.nd egter

ver'tlys

\-rord

11& clif~ stelling

van

llard dat 'n goaie toets n1e met die feite as sodanig behep moet weBS nie, MileI' met cUe verwerking en gebruik

daa,rve.n

1 • Omdat die el{samen geen ma.atstaf is waarmee clie 'dare geestellke groei wat die onsigbare en belengrikste resultaat van die opvoec.ing is, gemeet word nie, word die

lntellektuele.

on.

emoslo­

n810

van ,ae

leerling in ons skole met VfH'',!!a:r'.

Dearby word die Itlnd dour hiercUe metodes ~4at die nl,s?.men af'­

stuur, ook n1a tot we,re solfstandlghe1d opgevoed uio, omcia.t CL9.tu·

met e oog op goeie eksamenresulta,te ni(.:;- te aa.n dl'.?

kind

self oorgelaat

ka,n

word nie. Geen wonder den, dat ons univer­

1. (8.) llard; "The Nsw

Exe.miner

^{tf J} 70.

(b) Vergelyk ook: Davis - Ill-fatter a,nd

!·!ethod

of .i'~odern

Te9,.chlng". 25.

-j27-

li1r..heidswa,arde in die lawe kan wees. B1er dink ons veral

aen

die beroepskundige kommersHHe, tegniese en van,rdigheldsvakke

S008 Boekhou, Naaldwerk en Tiksltrif., In die meeste vakke wat buits hierdie groep val, word daar egter veral op feite-inl1oud toegespl ts wet vir die leerling van weinig ""aards is en WD_t hy bui tendien ba,ie gou weer verge et nadat die eksamenafgele ls.

J~et die moontlike ui tsondering van die onder~Jsers vir genoemde groep ,.,akIte is die meeste .ander leerkragte 0.1 t vandag eena dat ons eksamentegnieke die onderwys V9.n ons skoolvakke

'n

rig- ting dwing waardeur ons geen reg daaraan kan laat geskled nie.

VJa9r die simbole- t kUr't19- en medlaa.nsteleel nog va.~ krag 1s in ans land, 'word die eksarr!inatore in In groot ma.te verplig om met hul gemiddeldes rekening te hou '>'1a.t min of meel" met die van vo- 1'1ge jars moet ooreenstem; en omdat die ondervlysers hul meto- des op die eltsamens inrig en die onderr,,<,ys vir eksamenteg.l'lieke al hoe meer gespes1aliseerd raak, moet

dartr

ten alle koste ver-

hO(3d \-'lOrd dS.t die eksemengemidclc;ldes in die hoogte skiet.

DaB.rom \<lOrd dikwels juis

e

tips minder bela .. ngrike fei te gevra.

\iaardeur

heelwat leerllnge punte sal

verbeur.

Die

se-

vole; is Q:9"t ons eksnmenstelsel in die roseate vakke nie veal meer as 'n blots geheuetoets gewo het nia. Da.a,!' moet in hierdie verband egter verwys word na die stalling van B~11ard

d,'?t 'n goeie toete nic1 met die fei te as soda,nig behep moet Vlees nie, maar met die verwerl:::ing en gebruik da!?.rve_n1 • Otndat die el;:samen geen rnsat.staf ls waarmee e ware geestelike groei wat (lie onsigbare en belengrikste resultaat va.n die opvoeding is ^t gemeet word nie, 'tford die intellektuele ^J sedelike ar1 emosio- nele groei van ,:<"ie leerllng in cns skole met gehE'me¹..rerk V8r'tlar.

De g.rby '.vord die Itind dour h1ero.1e metodes \'Vet op die n1:s?.roen etf- stuur, ook nie tot wa.re selfsta,ndlghe1d opgevoed nie, omdat CL9.8,I' met die oog op goeie ekse.menresulte,te nie te veela.an diB kind self oorgelaat

lts.n

word nie.

Geen wonder

dan, dat

ons

univer-

1. (a) Ba.llard; tiThe New Examiner" ,70.

(b) Vergelyk ook: Davis - UMatter ~md Method of .\'lodern Te9 .. chlng". 25.

-j27-

li1r..heidswa,arde in die lawe kan wees. B1er dink ons veral

aen

die beroepskundige kommersHHe, tegniese en van,rdigheldsvakke

S008 Boekhou, Naaldwerk en Tiksltrif., In die meeste vakke wat buits hierdie groep val, word daar egter veral op feite-inl1oud toegespl ts wet vir die leerling van weinig ""aards is en WD_t hy bui tendien ba,ie gou weer verge et nadat die eksamenafgele ls.

J~et die moontlike ui tsondering van die onder~Jsers vir genoemde groep ,.,akIte is die meeste .ander leerkragte 0.1 t vandag eena dat ons eksamentegnieke die onderwys V9.n ons skoolvakke

'n

rig- ting dwing waardeur ons geen reg daaraan kan laat geskled nie.

VJa9r die simbole- t kUr't19- en medlaa.nsteleel nog va.~ krag 1s in ans land, 'word die eksarr!inatore in In groot ma.te verplig om met hul gemiddeldes rekening te hou '>'1a.t min of meel" met die van vo- 1'1ge jars moet ooreenstem; en omdat die ondervlysers hul meto- des op die eltsamens inrig en die onderr,,<,ys vir eksamenteg.l'lieke al hoe meer gespes1aliseerd raak, moet

dartr

ten alle koste ver-

hO(3d \-'lOrd dS.t die eksemengemidclc;ldes in die hoogte skiet.

DaB.rom \<lOrd dikwels juis

e

tips minder bela .. ngrike fei te gevra.

\iaardeur

heelwat leerllnge punte sal

verbeur.

Die

se-

vole; is Q:9"t ons eksnmenstelsel in die roseate vakke nie veal meer as 'n blots geheuetoets gewo het nia. Da.a,!' moet in hierdie verband egter verwys word na die stalling van B~11ard

d,'?t 'n goeie toete nic1 met die fei te as soda,nig behep moet Vlees nie, maar met die verwerl:::ing en gebruik da!?.rve_n1 • Otndat die el;:samen geen rnsat.staf ls waarmee e ware geestelike groei wat (lie onsigbare en belengrikste resultaat va.n die opvoeding is ^t gemeet word nie, 'tford die intellektuele ^J sedelike ar1 emosio- nele groei van ,:<"ie leerllng in cns skole met gehE'me¹..rerk V8r'tlar.

De g.rby '.vord die Itind dour h1ero.1e metodes \'Vet op die n1:s?.roen etf- stuur, ook nie tot wa.re selfsta,ndlghe1d opgevoed nie, omdat CL9.8,I' met die oog op goeie ekse.menresulte,te nie te veela.an diB kind self oorgelaat

lts.n

word nie.

Geen wonder

dan, dat

ons

univer-

1. (a) Ba.llard; tiThe New Examiner" ,70.

(b) Vergelyk ook: Davis - UMatter ~md Method of .\'lodern Te9 .. chlng". 25.