Notitie naar aanleiding van EAT rondetafel prijsdiscriminatie 4 maart 2004

EAT

Notitie naar aanleiding van EAT rondetafel prijsdiscriminatie 4 maart 2004

Donderdag 4 maart 2004 heeft de externe rondetafel prijsdiscriminatie plaatsgevonden. Tijdens deze discussie bijeenkomst over EPN02 is een aantal vragen gesteld. Hierbij wordt ingegaan op deze vragen.

1. Partijen vroegen om meer informatie over bundeling.

• EAT werkt momenteel aan een Economic Policy Note over bundeling. Deze EPN zal naar verwachting in juni worden gepubliceerd en na de zomer worden geagendeerd als onderwerp voor een rondetafel bijeenkomst. In de Regulatory Policy Note 1, wordt reeds een aantal aspecten van bundeling in relatie tot het begrip foreclosure behandeld.

2. (de meeste) Partijen geven aan geen bezwaar tegen prijsdiscriminatie te hebben

als concurrentie maar mogelijk blijft. Partijen betwijfelen of de huidige squeezetoets voldoende is om dit te garanderen. Partijen willen weten hoe OPTA’s squeezetoetsen onder het nieuwe kader er gaan uitzien. Bepaalde partijen vragen om een EPN/RPN over squeeze.

• Squeeze en squeezetoetsen worden in het kader van marktanalyses en remedies opgepakt door OPTA¹. Wanneer is besloten hoe dit proces wordt vormgegeven en wat de planning is, worden hierover mededelingen gedaan.

3. Prijsdiscriminatie op de wholesalemarkt wordt in de EPN niet behandeld. Partijen hebben de behoefte om te weten hoe OPTA hier tegenaan kijkt.

• Prijsdiscriminatie op de wholesalemarkt wordt door OPTA nu per casus behandeld (IBT). Er is vooralsnog geen ex-ante toezichtbeleid op dit gebied voorzien.

4. Partijen vragen zich af hoe OPTA aankijkt tegen spillover effecten van prijsdiscriminatie van de ene markt naar de andere markt. Dergelijke effecten kunnen concurrentie beperken, maar ook innovatie stimuleren.

• Dit aspect wordt in de EPN over bundeling behandeld.

Naast deze vragen kwam er ook een inhoudelijk probleem aan de orde dat ter plekke onvoldoende kon worden beantwoord. Hierbij een verduidelijking.

Tijdens de rondetafel ontspon zich een discussie rondom stelling 3:

Price discrimination should be allowed if it leads to an increase in output, without leading to a critical decrease in volume among competitors (squeeze/predation, foreclosure, critical loss of scale).

Ten eerste was er een discussie over een groeiende/krimpende markt in relatie tot de output. Zoals ook tijdens de bijeenkomst is aangegeven gaat het om een stijging van de output in vergelijking met een situatie zonder prijsdiscriminatie. Er moet een causaal verband tussen de twee bestaan.

Als de markt krimpt, kan prijsdiscriminatie nog steeds leiden tot een stijgende output in vergelijking met een situatie zonder prijsdiscriminatie (krimp van de markt voltrekt zich minder snel dan zonder

prijsdiscriminatie).

1 Voorlopig is er dus geen aparte EPN of RPN over squeeze gepland

EAT

Ten tweede was er onduidelijkheid over de eerste en tweede helft van de stelling.

1ste helft: Price discrimination should be allowed if it leads to an increase in output. Prijsdiscriminatie kan tot een stijging, een daling, of gelijkblijvende output leiden. Bij output hebben we het over aantallen voor de totale markt².

Bij monopolistische prijsstelling kan dalende output (in aantallen) toch een hogere winst voor het bedrijf genereren. Bedrijven zouden dus een prikkel kunnen ondervinden om hun output te beperken.

Prijsdiscriminatie kan een stapje richting monopolistische prijsstelling op bepaalde marktsegmenten zijn.

Zo zal bijvoorbeeld de output in geringe mate dalen indien een bedrijf een prijsverhoging voor een inelastisch³ marktsegment doorvoert. De extra marge die wordt behaald als gevolg van het hogere tarief kan er voor zorgen dat een dergelijke prijsverhoging winstgevend is.

In de EPN wordt verder gesteld dat de output van de hele markt moet stijgen wil prijsdiscriminatie een positief effect op de welvaart hebben.

2de helft: without leading to a critical decrease in volume among competitors (squeeze/predation, foreclosure, critical loss of scale).

Indien prijsdiscriminatie leidt tot onvoldoende volume bij concurrenten om te blijven bestaan heeft dit op termijn negatieve effecten. Een stijging van de output (=output totale markt) als gevolg van

prijsdiscriminatie is alleen positief als dit dynamische effect zich niet voordoet. Indien de concurrentie in de markt structureel wordt ondergraven als gevolg van prijsdiscriminatie kan dit op termijn weer tot tariefstijgingen leiden. Prijsdiscriminatie wordt in dit geval vooral strategisch gebruikt om concurrenten van de markt te drukken.

Deze notie moet niet worden verward met het feit dat prijsdiscriminatie in een gevecht om de klant ook kan leiden tot het omvallen van partijen. Het kernpunt is het verliezen van een kritieke hoeveelheid volume door concurrenten zodanig dat concurrentie op de markt in belangrijke mate afneemt en prijsstijgingen in de toekomst mogelijk worden.

2 Het gaat hierbij dus niet om de totale marktomzet (€).

3 Een relatief prijsongevoelig segment van de markt.