VRIJBEID EN DEMOCRATIE

VRIJBEID EN DEMOCRATIE

Zaterdag 19 Mei 1951 • No. 161

'

'

Woudschoten?

W E EK B L A D V A N D E V 0 L K S P A R TIJ V 0 0 R V R IJ HE I D E N D E M 0 C R A T 1 E

Wij zijn dankbaar dat · Straatsburg zijn Bijbel heeft

Û ver de te Straatsburg gehouden discus~

sies in de Assemblée van de Raad van Europa en over de practische resultaten daarvan zal onze speciale correspondent de lezers van ons weekblad volledig inlichten.

Wij willen enkele opmerkingen maken over de geestelijke achtergrond en het geestelijk aspect van het daar ondernomen werk. Drie voorvallen geven ons daartoe aanleiding.

Wij knopen er enkele conclusies aan vast naar aanleiding van een geschrift, dat ons ter aankondiging werd toegezonden.

Van de drie door ons bedoelde voorvallen zijn er twee van min of meer incidentele aard. Op zichzelf van niet zo heel groot be.- lang, krijgen ze o.i. betekenis, wanneer we ze zien in het licht, waarin wij thans heel dit werk willen stellen. ·

In zijn indrukwekkende rede - om hier~

mede te beginnen - deed minister Stikker een openlijke aanval op de tariefmuren, die de liberalisatie van West-Europa belemme-- ren en bovendien niet -alleen onze economi.- sche eenwording doch ook heel de idee ~an

federalisatie dreigen te verijdelen. Hij gaf uiting aan zijn vrees, .dat.. deze muten niet zo gemakkelijk zouden bezwijken als eens, naar de beschrijving in het boek Jozua, die van Jericho het deden.

Het verhaal gaat, dat de heer Stikker, toen hij zijn vergelijking voor alle zekerheid nog

~en wilde verifiëren met de bijbelse gege- vens, tot de ontdekking kwam dat in de bibliotheek van de Raad van Europa geen Bijbel aanwezig was!

Met het tweede voorval hebben wij het oog op het lot, dat een op 24 Februari door Mr. Schmal. ook namens zijn Nederlandse mede-afgevaardigden .- minus de socialis- tische - tot voorzitter Spa1;1k gericht ver.- zoek wedervoer. Het verzoek was uiterst be- scheiden: in het vervolg de zittingen van de Raad van Europa te openen met enkele ogenblikken van stilte, teneinde hun, die daaraan behoefte gevoelen, de gelegenheid te geven, de werkzaamheden van de Assem~

blée te plaatsen onder de hoede van Hem.

die het lot der naties bestiert.

Dit verzoek lijkt ons om twee redenen goed Nederlands. Wij, hier in deze Lage Landen.

hebben het de eeuwen dqor wel geleerd, dat aan Gods zegen het al gelegen ïs. Vandaar

\vellicht ook, dat bij de ondertekening van het Atlantisch Pact de heer Stikker de enige minister van Buitenlandse Zaken was, die daarvan openlijk getuigenis aflegde. Typisch Nederlands lijkt ons het verzoek-Schmal c.s.

óók, omdat het geen handeling opdringt, doch slechts .,stilte" vraagt. '

Op dit verzoek nu was nog steeds niet be- slist. Een beslissing is ook thans nog niet genomen. Het heet, dat de Permanente Com- missie zich eerst wil vergewissen van de mo- gelijkheid om eenstemmigheid over het ver-- zoek te verkrijgen. Zgu die niet blijken te bestaan, dan acht de Commissie het beter, een debat over het onderwerp achterwege te laten.

ziehier twee .- op zichzelf misschien niet zo heel belangrijke ..- feiten, die nader :>eschouwd toch wel te denken geven.

Niet overal waar een Bijbel aanwezig is

geschieden de dingen in een evangelische geest. En een ogenblik van "stilte" voor de aanvang ener vergadering geeft nog geen

·zekerheid, dat de werkzaamheden ook waar.- lijk verricht worden in de geest van Hem.

onder wiens hoede zij ~erden gesteld.

Formalisme in deze houdt bovendien het gevaar van ontwijding van het heilige in, dat in bepaalde omstandigheden bedenkelijker kan zijn dan opzettelijke onthouding van ge~

wijde handelingen.

Nochtans: waar West--Europa's eenwor~

ding gestadig bepleit wordt als onontkoom-- bare voorwaarde voor zijn verdediging, die tevens de verdediging onzer chris-- telijke beschaving zou zijn, daar doet het wel ietwat vreemd aan, dat in de bibliotheek van Europa's Raad de Bijbel ontbreekt, die zowel plechtanker en symbool onzer Westerse be- schaving als oorkonde is van het Christen ..

dom, waarop deze rust.

Wij noemen dat "vreemd", maar we ^zou~

den ook kunnen zeggen: het tekent misschien juist de weifelende toestand, waarin velen de verhouding tussen het christendom en on.- ze hedendaagse beschaving inderdaad zien.

Voor dezulken is het immers eigenlijk zo, dat zij onze beschaving nog wel Yagelijk al.s een vrucht van het christendom erkennen, maar over dat christendom zelf in het onzekere verkeren.

Dat zij daarom ook aan het christendom weinig élan ontlenen bij de verdediging on- zer cultuur, is duidelijk. Zij weten immers ternauwernood meer, waarom het ten slotte gaat. Het christendom staat slechts als me- moriepost op hun inventaris onzer cultuur en hun beroep erop in de dreiging dezer ja-.

ren is weinig meer dan een fraze.

1 n het gemis, dat bij 's Raads bibliotheek bleek te bestaan, kon gemakkelijk wor~

den voorzien; 's anderen daags bood een der Straatsburgse predikanten 's Raads voorzit- ter een Bijbel aan, die door de heer Spaak uiteraard hoffelijk werd aanvaard onder de verzekering dat hij zijn plaats in de biblio- theek zou krijgen ..-gelijk in zo menig West.- Europees gezin de Bijbel nog wel èrgens een plaatsje heeft, al weet men vaak niet zo aan~

stonds te zeggen wáár.

Wat het verzoek van de heer Schmal be- treft: wij begrijpen eerlijk gezegd niet, waar- om daarmede zo lang gedraald behoeft te worden. Hadden de voorstellers gevraagd om opening der werkzaamheden met een ge- bed, we zouden er, gezien- de samenstelling van de Raad en de concrete situatie onzer West-Europese cultuur in kunnen komen, dat daar bezwaren tegen werden gemaakt. Nu zij enkel om stilte vragen, om hun die zulks behoeven gelegenheid te geven de werkzaam- heden van de Assemblée te stellen onder de hoede van Hem, die het lot der naties be- stuurt, lijkt het ons wel een uiterst bedenke- lijk teken van de werkelijke situatie onzer Westerse cultuur dat voorzitter Spaak met de Permanente Commissie incluis zo naar- stiglijk over dit simpele verzoek menen te moeten delibereren.

H ebben we hiermede van de drie door ons in de aanvang bedoelde voorvallen er twee afgedaan die wij van min of meer inci ..

dentele aard achtten, het derde is zeker niet

incidenteel doch principieel aan Straatsburg gepresenteerd. En wel door niemand minder dan de Vrouwe, die zo lang en zo waardig de Kroon der Nederlanden heeft gedragen.

In het Straatsburgse tijdschrift "Notre Euro.- pe" heeft Prinses Wilhelmina - zo lazen wij in De Telegraaf - een oproep tot de bouwers van een nieuw Europa gericht om de Levende Christus te ontdekken als de rots, waarop ons aller hoop moet steunen.

Wij hebben hieraan niets toe te voegen.

Het spreekt voor zichzelf. Een West-Europa dat het werkelijk om zijn christelijke bescha ..

ving te doen is, zal iets moeten beseffen van de diepe waarheid, hier door onze voormalige Koningin aangeduid!

D it brengt .ons tegelijk bij het geschrift, dat we ter aankondiging ontvingen: .. De Wereld herbouwd" door Peter Howard. Het is de geschiedenis van Frank Buchman en van de mannen en vrouwen van de Morele Herbewapening. Deze beweging heeft na de oorlog haar centrum gevestigd te Caux in Zwitserland en ontwikkelt van daar uit een krachtige activiteit.

Men kan tegèn deze beweging misschien het bezwaar aanvoeren, dat :ij zowel de we~

reldproblematiek als de morele herbewape- ning naar Angelsaksische trant wat simplis-

t~sch ziet en daardoor neigt tot een wat ge.- makkelijk optimisme, dat overigens ook te begroeten zou zijn als een heilzaam tegen~

wicht tegen onze continentale neiging om de problematiek steeds ingewikkelder te zien met als gevolg een zwaarwichtigheid in aan.- palc, ,d,ïe tot machteloosheid voert wanneer bet aankomt op daadwerkelijke verbeterin- gen.

Niet te ontkennen valt echter, dat blijkens dit geschrift tallozen door deze beweging aangedreven worden tot een werk, dat nood- zakelijk verricht moet worden, wil de fatale verstarring waaraan ons internationale leven ten prooi is, doorbroken worden. En Buch- man reeruteert zijn aanhangers uit alle volks.- groepen in vrijwel alle landen ter wereld, groot-industriëlen en werknemers, kapitalis- ten en arbeiders, gelovigen en ongelovigen.

De oud-voorzitter van het N.V.V. te onzent, de heer E. Kupers is een dergenen, die in dit boekje getuigt, schouder aan schouder op te trekken met Frank Buchman naar een be- tere samenleving. ..

. .

E ^r is .- zo lezen we in dit boekje .- een tijd geweest, dat de democratie overal ter wereld als de poort naar de toekomst be ...

schouwd werd. Maar tegenwoordig twijfelt de grote massa· daaraan. Zij ziet, dat de de ...

mocratie in de verdediging gedrongen is en van alle kanten belaagd wordt door de aan-- nemelijke logica en de gewaagde aanvallen van een strijdend materialisme, dat de enige uitweg lijkt te bieden".

"Wij zijn - schrijft hier de tweede voor- zitter van de Franse Senaat - er niet in ge- slaagd van Europa een eenheid te maken, omdat wij het alleen geprobeerd hebben op een politieke en economische basis. Wij heb-:

ben de eenheid op een morele basis nodig, die wij in Caux vinden."

Deze uitspraken lijken ons evenmin voor weerlegging vatbaar als hetgeen we weer op (vervolg op pag. I)

VIWBBID EN DEMOCRA'I'IIE t• ^Mm l * B - PAG. I

*lrtUWiii4iJE11i!f

*

Tweede Kamer verrichtte veel goed en zakelijk werk

Biesboschproblemen ^Jl ijandelijk vermogen

De Kamerleden zien zich meermalen voor zeer moeilijke beslissin- gen geplaatst, waarbij het voor en tegen nauwlettend en met grote zorg moeten worden afgewogen. Dat geldt natuurHik in de eerste plaats voor zaken, bij welker beslissing het algemeen lands- en volksbelang duidelijk betrokken is. Moeilijke beslissingen doen zich echter al evenzeer voor bij aangelegenheden van minder wijde strek- king, maar waarbij toch vele belangen van algemene en bij:z;ondere aard, belangen ook van streek of groep, moeten worden vergeleken en tegen elkander afgewogen. Dat zijn dan afwegingen, waarbij het somtijds zeer moeilijk is te bepalen, naar welke zijde de schaal geneigd is over te slaan.

Een geval van laatstgenoemde aard deed zich de vorige week voor bij de behandeling van een voorstel tot bestemming van f 2,5 mil-

lioen z.g. "Marshall-gelden" voor het watervrij maken van het gebied van de Donge en het Oude Maasje en de indijking van de

de ter zake noodzakelijke plannen aan de Kamer over te ,leggen.

Tot een stemming over deze motie is het tenslotte niet hoeven komen.

Enerzijds achtte de minister het toch wel strikt noodzakelijk, in ieder geval de afhandeling van dit ontwerp nu niet weder te vertragen, anderzijds deed hij tenslotte een dergelijke toe- zegging, dat de motie toen kou wor- den ingetrokken.

De minister zegde namelijk toe, een Nota te zullen indienen, waarin verschillende oplossingen; die mogelijk zijn om het waterbezwaar in de omgeving van Dordrecht te onder- vangen, worden uiteengezet, evenals hij toezegde, dat, voordat tot uitvoe- ring van de definitief gekozen oplos- sing zou worden overgegaan, deze ter kennis van de Kame1· zou worden ge- bracht, zodat daarover dan een nadere discussie mogelijk zou zijn.

Biesbosch.

nat ^{voor het} betrokken gebied

· zeer grote belangen op het spel staan, achtte de woordvoerder van onze fractie bij dit ontwerp, de heer Den Hart o g, buiten kijf. Vooreerst worden in de Biesbosch ongeveer 5'100 ha. land, die normaal als wei- en bouwland in cultuur zijn, maar die steeds weer door overstromingsgevaar worden bedreigd en waarvan een be- langrijk deel herhaaldelijk werd over- stroomd, naar menselijke berekening nu voor dit gevaar beveiligd. Voorts kan een oppervlakte van ongeveer 2500 ha., waarop thans griend- en riet- cultuur wordt uitgeoefend, na de in·

dijking eveneens tot gras- en bouw- land worden omgezet, hetgeen toch als een niet geringe aanwinst kan worden beschouwd. De exploitatie van grien- den levert, aldus onze deskundi&e woordvoerder, ten gevolge van aller- · lei omstandigheden steeds meer moei- lijkheden op en wij hebben, uit na- tionaal-economisch oogpunt bezien, ongetwijfeld meer behoefte aan graan dan aan griendhout, van hoeveel be- tekenis dit laatste op zichzelf overi- gens mag zijn.

A ^1s derde voordeel, dat aan de uitvoering der plannen is ver-

<bonden, noemde de heer Den Hartog de beterè waterbeheersing in het aan de Biesbosch gl'cnzende gebied, het- geen verkregeu zal worden door ver- hoging van de dijken langs het Hol·

landsch Diep en de afsluiting van de Donge en het Oude Maasje. Al met al zullen zo, de Biesbosch medegerekend, ongeveer 40.000 ha. land beveiligd worden tegen het periodiek optredend overstromingsgevaar, respectievelijk ontlast worden van het waterbezwaar, dat tot heden telkens weer werd on- dervonden.

Zijn, na de waterstaatkundige, ook de nodige cultuurtechnische en an- dere werken voltooid (het gehele werk duurt zeven jaar), dan zal een vruchtbare streek uit haar isolement 2ijn verlost en zal, uit landbouwkun- dig oogpunt beschouwd, een zeer be·

langrijk resultaat zijn verkregen, ter- wijl bovendien de belangen van de in- dustr.i,_e i.n.._dit gebied zullen blijken in sterke mate te zijn gediend.

N u echter de andere zijde van de medaille. Wanneer de plannen zullen worden uitgevoerd, zal het na·

tuurschoon een gevoelige klap krij- gen. Iets, dat, naar onze woordvoer- der opmerkte, in ernstige mate te be- treuren is, te meer wijl het bier gaat om een natuurschoongebied met een typisch en eigen karakter, zoals vrij-

wel nergens elders wordt aangetrof- fen. Ziehier dus reeds de eerste nood- zaak van afweging van belangen.

Vooral ook de uitvoerige en gerust- stellende mededelingen, welke minis- ter Wemmersin de Memorie van Ant- woord had gedaan omtrent de re- creatiemogelijkheden, die na de indij- king van de Biesbosch zullen blijven bestaan, badden onze geestverwant r;loen besluiten, zich althans op deze grond tenslotte niet tegen dit wets- ontwerp te verzetten.

Er is cchtel' nog een ander be- zwaar: De hogere waterstanden, die na de indijking bij stormvloed op de benedenrivieren zullen ontstaan.

Reeds bij de behandeling van de wij- ziging van de begroting van het Zui- derzeefonds voor 1950 bad de heer Den Hartog deze kwestie aangesne- den. De toenmalige minister van Wa·

terstaat, mr. Spitzen, had op diens vraag of eventuele kwade gevolgen van de indijking en andere werken, die zich zouden vertonen op andere plaatsen dan waar men werkt, ook onder bet oog zouden worden gezien, geantwoord, dat hij de "geachte afge- vaardigde" op dit punt "volmaakt kon geruststellen". De heer Den Hartog verzekerde nu, dat hij een volledig vertrouwen had zowel in de vorige als in deze minister, maar dat nam ntet weg, dat hij - en de heer Bur- ger (Arb.) en enkele andere sprekers dachten er precies zo over - toch wel gaarne wilde vernemen, h o e de minister zich nu voorstelde om de problemen, die als gevolg van het optreden van hogere stormvloedstan- den zouden rijzen, op te lossen.

..

.

En toen uit de mededelingen \'an de minister nog niet bleek vast te staan, op welke wijze Dordrecht en onderscheitlene polders in het gebied van de benedenrivieren tegen het ten- gevolge van de uitvoering van de be- treffende werken te verwachten ver- hoogde stormvloedpeU zouden wor- den beveiligd, diende mr. Burger, ge- steund door de heer Den Hartog, een motie in, waarin de Regering werd uitgenodigd om, alvorens het onder··

havige wetsontwerp af te handelen,

Het is voor vele oppervlakkige cri- tici wel eens goed te weten, hoeveel serieuse arbeid door de Kamers ook buiten het eigenlijke politieke terrein wordt verricht!

* ::· ^~:

Een vrij hardnekkige strijd is op enkele· punten in de Kamer ge- voerd over de ontwerpen: Wijziging en aanvulling van de artikelen 2 en 3 van het Besluit Vijandelijk Vermo- gen en: Regelen met betrekking tot de bestemming van het vijandelijk vermogen en wijziging van enige be·

palingen van het Besluit Vijandelijk Vermogen.

De Regering wellSt de staat van oor·

log met Duitsland, welke formeel nog steeds niet is opgeheven, te beëindi·

gen en zij acht het daarom gewenst, de bepalingen van het Besluit E 133 met enige snelheid op te heffen. De eigenlijke kern van dit ontwerp is nu, dat Duitsers, alsmede natuurlijke en rechtspersonen, die vanwege hun con- nectie met Duitsland als vijandelijke onderdanen in de zin van het Besluit Vijandelijk Vermogen worden aange- merkt, dat in het vervolg niet meer zullen zijn. Het logisch gevolg is, dat vermogen, dat na het in werking tre- den van deze bepalingen aan genoem- de personen opkomt, en rechtshande- lingen, na die datum door hen ver- richt, niet langer onder het Besluit E 133 vallen.

Nu is, zoals voor onze fractie de heer R i t m e e s t e r in her- innel'ing bracht, indertijd (20 Octo-

DEZE BURGER

leest, eerlijk gezegd, niet geregeld de Zeister Courant. Maa1· die van 2 Mei heeft hij, zo niet ademloos dan toch met aandacht gelezen.

Er stond een verslag in 1:an de 1 Mei-viering t~an de Zeiste1·

P.v.d.A.

Ds. W. C. van Wijhe uit Amersfoort heeft er een toespraak ge- houden en uit dat verslag in die Zeister Couront knipt deze burger dit:

Het doorvreten kapltalism.-, meende ds. van Wijhe ook te zieR ill de Amerikaanse beKroting. De zestig mllllard voor militaire uiqaven hadden. vol&-~:>ns deze predikant, de bedooilag d<' Chinese bevolldttg "<'r o11<kr te houden".

Nu is deze burger geen doorvreten kapitalist, chut néé.

En nu is deze burger er ook helemaal niet vóór, dat de Chi- nëse bevolking er onder gehouden wordt.

Nergens onder.

Niet onder het doorvreten kapitalisme.

Niet onder het doorvreten communisme.

Onde1· niks wat doorvreten is.

Maar deze burger begri;ipt die ds. van Wijhe niet goed, als peeveedee-ajeT zijnde.

Deze burger "Smells a mt'', zoals de doorvreten Amerikanen dat noemen.

Hij ruikt een vreemd gemtje.

Ruikt meneer Vorrink het óók?

Wil meneer Vorrink dan. mee-passant. aan ds. t'an Wijhe de m"iendelijke groetje! get'en van

DEZE BURGER?

Hotelbouw

be1· 1944) in dat besluit noodgedwon- gen de confiscatie van vijandelijk ver- mogen, dat binnen het bereik van de Nederlandse Staat werd aangetroffen, ingevoerd. De heer Ritmeester zei:

noodgedwongen, omdat het Neder- landse beginsel altijd is geweest, dat privaateigendom in het bijzonde1· in de Jandoorlog onschendbaar was. In die afwijking kon de heer Ritmeester zich, als h1j de zaak psychologisch be- zag en dan in het bijzonder rekening hield met de wijze, waarop de Duit•

sers in ons land en tegenover ons volk waren opgetreden, tenslotte wel in- denken, maar juridisch was zij toch eigenlijk kwalijk te verantwo01·den.

H ^et financiële resultaat van deze

· confiscatie (welke gebruikt zal worden ter dekking van een - heel klein stukje - Nederlandse oorlogs- schadevergoeding) ,is niet zo heel groot: tot 31 December 1950 heeft zij f 127 millioen opgeleverd. Dit vindt zijn oorzaak in het feit, dat de moge- lijkheid ·.vas geopend tot het inzenden van requesten om "ontvijanding", waarvan in ruime mate is gebruik ge•

maakt en waarvan een belangrijk deel is toegewezen, n.l. indien niet van anti-Nederlandse handelingen of ge- zindheid kon worden gesproken,

Veel strijd - en terecht ons in·

ziens - is nu gevoerd over de plotselinge afsnijding van de mogelijk•

beid tot hét indienen van zodanige requesten per de datum van indiening van deze wetsontwerpen (17 Maart 1951). Minister Mulderije mocht dan

"ontvijanding" geen recht, maar een gunst noemen, wanneer men de mo- gelijkheid heeft geopend om bepaal•

de verzoeken in te dienen, is het toch in strijd met elk rechtsgevoel en schept het ook volkomen ongelijke verhoudingen, wanneer men zonder het stellen van enige termijn, deze in- dienings-mogelijkheid plotseling stop zet.

Onze fmctie heeft op deze grond dan ook haar steun verleend aan een amendement van mr. Rooivink

<K.V.P.) om de mogelijkheid tot het indienèn van verzoeken om ontvijan•

ding eerst te doen beëindigen op de datum van in werking treding van dit wetsontwerp, De eerste maal staakten de stemmen over dit amendement (33 tegen 33), de volgende dag echter werd het aangenomen met 39 tegen 35 stemmen. Voor dit amen- dement stemden de K.V.P., onze V.V.

D.-fractie, de A.R. (minus prof. Ger•

brandy), de Staatk.-Geref. en de heer Welter (K.N.P.). Het (tweede) ont- werp in zijn geheel werd aanvaard met 63 tegen 11 stemmen. Tegen stem•

den alleen de Communisten en 6 le·

den van de K.V.P.-fractie.

S teun heeft onze fractie ook ver- leend aan het wetsvoorstel, f 7 millioen uit de tegenwaarde der Marshall-schenkingen te bestemmen voor de financiering van de nieuw- bouw, reconstructie en modemisering van hotels, benevens nog f 300.000 ter bevordering van het vreemdelingen- verkeer. De toenemende mate, waaf,o in het toeristenverkeer naar ons land deviezen oplevert, rechtvaardigde dit voorstel stellig. Uiteraard zal nauw•

keurig moeten worden bezien, w a a r die hotelbouw of -uitbreiding moet worden gestimuleerd. Deze zal alleen daar mogen geschieden, waar, gezien de wassende stroom van toeristen, uit•

breiding noodzakelijk is en het be•

staan van de reeds aanwezige hotels dus n i e t bedreigd wordt ..

Onder deze voorwaarde gaf onze fractie, evenals alle andere fracties, met uitzondering van die der commu•

nisten, haa1· stem aan dit ontwerp.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

lJ..CUL WEEK

tot

Teleurstellend

N a de noodkreet, die· de georganiseerde mid- denstand onlangs over de prijspolitiek heeft geslaakt, leefde de hoop, dat de overheid zich ont- vankelijk voor de geopperde bezwaren zou tonen en een andere methode van prijsbeheersing zou willen beproeven.

Er is enige verbetering in de marges voor het kruideniersbedrijf gebracht, doch niet voor de artikelen suiker en margarine, welke ongeveer %, van de omzet uitmaken. Dat één zwaluw nog geen zomer maakt, werd bevestigd door de afkondiging van een nieuwe margeregeling voor de schocn- datailhandel, welke vrijwel precies zo luidde als het ontwerp, dat de schoenwinkeliersorganisaties voor de bestaansmogelijkheid van haar leden fu- nest en daarom onaanvaardbaar achten. Het Direc- toraat-Generaal van de Prijzen beeft dus toch zijn zin doorgedreven, wat onder de gegeven omstan- digheden een tactische fout moet worden ge- noemd. Het gebeurde is ronduit teleurstellend, vooral voor degenen, die overigens vertrouwen stellen in het beleid van minister v. d. Brink.

Samba

In het danslokaal in Dresden werd een aantal jonge lieden gearresteerd, nadat zij de Samba hadden gedanst. Een lid van de "volkspolitie"

kwam de danszaal van "Königshof" binnen en ver- langde, dat de jongelui zouden ophouden met het dansen van de Samba, die hij een "monopolistisch- kapitalistische" dans noemde. Blijkens de dagbla- den reageerde de jeugd hierop door de politieman een aframmeling te geven, waarop allen werden gearresteerd. De Oost-Duitse communistische par- tij schijnt reeds enige tijd een campagne tegen de Bew.nba en andere moderne dansen te voeren ten gunste van volksdansen. Ziehier een aardige illus- tratie van de dwaasheden, die een dictatoriaal stel- sel er op na houdt.

Bitterheid

De spreker in de Nationale Herdenkingsbij- eenkomst op 4 Mei .in de Ridderzaal was dit jaar mr. Van Heuven Goedhart, de Hoge Commis- saris voor het Vluchtelingenwezen van de Ver- enigde Naties, een bekend links socialist. Wij be- grijpen, dat het uit tactische overwegingen wen- selijk is deze spreekbeurten te laten rouleren en wij hebben met grote aandacht en meestal met in- stemming naar zijn boeiende redevoering geluis- terd.

Wat ons daarin opviel was de bitterheid, welke zijn woorden kenmerkte toen hij met leedwezen constateerde, dat zovelen van ons volk maar al te gauw het leed en de beproeving van vijf oorlogs- jaren vergeten en ook de daaruit voortvloeiende lessen niet ter harte nemen. Wij delen die critiek volkomen.

Het is ons echter ook opgevallen, dat deze spre- ker van teleurstelling deed blijken over de na- oorlogse constellatie, waarbij hij kennelijk bet oog had op de mislukte staatkundige doorbraak. Na- tuurlijk mag ieder hierover zijn mening hebben en die uitspreken, maar wij vragen ons af, of een nationale samenkomst als deze daartoe de ge·

schikte gelegenbeid is, zulks te meer, omdat in andere bevolkingsgroepen gerede twijfel kan rij- zen aan de juistheid van de methode, die de voor- standers van deze politieke omwenteling hebben gevolgd. Het naar elkaar toegroeien van de poli·

tleke partijen, zo zulks principieel en practisch uitvoerbaar mocht zijn, is immers in niet gering~

mate belemmerd door de eigengereidbeid van prominente voorstanders, die in feite van anderen alleen offers vroegen zonder er zelf één te bren- gen. Over personalistisch socialisme spreekt nie- mand meer; het was al te zeer camouflage. Het so- cialisme heeft, dat hebben de afgelopen zes jaren ons wel geleerd, slechts met andere uiterlijke ver- schijningsvormen gewerkt, doch niets van zijn wezen prij,sgegeven. Daarover zou weleens bitter- heid kunnen ontstaan bij de meerderheid des volks, die van oordeel is, dat het - hoezeer ook de democratie als beginsel voor het huidige tijdsbestek aanvaardend - toch altijd in zijn maatschappij-opvatting bet communisme zeer na- bij staat. En ook hier is de ketting van het demo•

cratisch bestel zo sterk als haar zwakste schakel.

Liberalisatie

0 p hetzelfde ogenblik, waarop minister Stik·

ker te Straatsburg de tariefmuren aanviel, onderwierp een woordvoerder van de Nederlandse kledingindustrie ter gelegenheid van de binnen- kort te Amsterdam te houden Fashion-week de li·

beralisatie aan een korte beschouwing. Tengevolge van die liberalisatie was de invoer van kleding in Nederland, vertelde bij, van 1949 op 1950 geweldig gestegen. In 1949 werd voor bijna 34 millioen gul- den ingevoerd, in 1950 voor ruim 76 millioen. Maar ook de export van Nederlandse kleding steeg aan- zienlijk. Die bedroeg in 1949 ruim 38 en in 1950 ruim 71 millioen. Liberalisatie, indien van alle kanten toegepast, kan geen kwaad, zei deze :woord·

voerder, die een 1ezonde mate van concurrentie

als de beste prijsbeheersing bleef beschouwen, dus in het belang van het kopende publiek. Een man uit de praktijk dus, die zijn woordje mee-spreekt met minister Stikker.

Van officiële zijde

De commissaris der Koningin in Noord-Hol- land heeft een proces aanhangig gemaakt te·

gen "De Telegraaf", welk blad hem iri zijn eer en goede naam zou hebben aangetast. Dit is een zaak tussen betrokkenen, waar wij ons allerminst in willen mengen. Wat evenwel bevreemdend is en derhalve de aandacht vraagt is dat er, na bet uit- brengen van de dagvaarding, van "officiële zijde"

een bericht aan de pers werd verstrekt, waarin de beschuldiging door genoemd dagblad werd weer- sproken. Er ware gedurende de tijd, dat dit blad actie voert in deze zaak, toch al veel eerder volop gelegenheid geweest de dingen recht te zetten?

Dat er al die tijd gezwegen is en er nu eerst, na- dat het proces aanhangig is gemaakt, een soort dementi wordt uitgegeven, lijkt niet gelukkig. De gelegenheid om dat te doen leek juist, toen het blad gedagvaard was, bepaald verstreken nadat men haar maanden lang ongebruikt voorbij had laten gaan.

Van semi-officiële zijde E r klopt wel eens iets niet bij de voorlichting.

Een ander .geval is het door de N.R.C. ge- signaleerde. Dit blad herinnerde er aan dat de dagbladen na de oefening Crescendo een klaar- blijkelijk van "semi-officiële zijde" verstrekt be- richt hebben opgenomen betreffende de toen juist geëindigde eerste herhalingsoefeningen van de lichtingen, die enige jaren in Indonesië hebben gediend. Dat bericht behelsde de mededeling dat de oefening Crescendo tot gevolg zou hebben, dat ons leger tegen het einde van het jaar niet de beschikking zou hebben over drie mobilisabele divisies.

Kennelijk, aldus de "N.R.C." is dit bericht voor de minister een grote verrassing ~weest, wani nog dezelfde avond werd door de radio bekend gemaakt dat er geen enkele wijziging zou worden gebracht in de toezegging om die divisies ultimo 1951 gereed te hebben. En dan schrijft de "N.R.C.'' verder: "Het is ons een raadsel hoe enige instantie van het ministerie van Oorlog of van onder dat ministerie ressorterende organen de bedoelde ver- klaring heeft durven publiceren. Deze publi·

catie toch geeft niet alleen blijk van een volkomen gemis aan verantwoordelijkheidsgevoel, doch be·

wijst evenzeer dat de geestelijke vader van dit be·

richt geen notie heeft van de gevoeligheden, die kunnen worden gewekt in internationaal verband en van de weerslag, die daarvan het gevolg zou kunnen zijn".

Zijn wij zuinig?

1 n het nummer van 5 Mei van dit blad lazen we van de misdragingen van soldaten tegen- over de burgerij van Den Bosch. Het schieten met z.g. losse flodders op de niets vermoedende voor- bijgangers valt, zacht uitgedrukt, als kwajongens- werk te bestempelen, maar bovendien was het nog een vermorsing van munitie.

Toen wij dit bericht lazen kwam ons in herinne- ring eens een typisch staaltje van geldverspilling bij het leger vernomen te hebben, dat vóór de oorlog plaats vond.

Er waren nl. schietoefeningen gehouden en het programma voor die dag was afgewerkt. De dienst- doende commandant machtigde echter de soldaten de nog resterende munitie in het wilde weg te verschieten.

Waarom zal de lezer vragen. Wel, de oefeningen waren niet alleen voor die dag ten einde, maar ook voor de lopende maand en aangezien er een zeker bedrag voor de schietoefeningen van die maand uitgetrokken was, moest dat maar verbruikt wor- den ook; de volgende maand werd dan weder met de nieuwe voorraad begonnen. Waarom we dit thans schrijven? Wel, om te vragen of iets derge- lijks nu ook nog mogelijk is, en zo ja, of er dan maatregelen genomen worden om dergelijke en eventueel ook andere verspillingen bij het leger te voorkomen.

Den _jubilaris alle goeds!

Het is, in Eindhoven een prachtige buldebetui- ging geworden aan bet genie, het inzicht en de voortvarendheid van wat, met één verzamel- naam, "Pbilips" heet. Hier heeft bet particulier initiatief, tot geluk van tienduizenden, iets zeld- zaam-groots tot stand gebracht, dat, nu meer dan ooit, gebleken is een geheel volk tot moreel en tastbaar voordeel te strekken. Hoe een werkgever ook in socialen zin zijn levenstaak kan dienen is wellicht het verheugendste dat in al deze zestig jaren gebleken is. Ons is het een vreugde den jubilaris en de jubilarissen ook voor de toekomst álle goeds te wensen. Nederland is trots op Phi- lips. Dat dit deze dagen zo duidelijk is geble- ken moet allen die bij dit bedrijf betrokken zijn 't gelukkigst hebben gemaakt.

lt MEI 1951 - PAG. 8

KORT DAG!

Heeft U zich al opgegeven voor de Studie- conferentie te "Woudschoten" op 2 en 3 .Juni?

Vóór 20 Met dient de aanmelding te ge- schieden bij het Secretariaat van de Vereni- ging van Staten- en Raadsleden, Koningin- negracht 61 te 's-Gravenhage.

Er hebben zich reeds tal van nieuwe deel- nemers opgegeven, maar van hen, die de vorige keer de Conferentie hebben bijge- woond, zijn er nog die tot dusverre qntbre- ken. Zij denken toch niet, dat ze automa- tisch weer ingeschreven worden? Vul daar- om nog heden het aanmeldingsformulier in en zend het nog heden naar Den Haag.

Burgerzin

E r is geen gemeente in Zeeland, die zo klein is en zo veel problemen heeft en daarom. is het provinciaal bestuur dan ook zeer getroffen door dit bewijs van burgerzin", aldus sprak zeer on•

langs de Commissaris der Koningin in Zeeland, bij de opening der nieuwe Openbare Lagere School te Waterlandskerkje. Het was zeker met reden, dat de Commissaris der Koningin aldus kon spreken.

Immers, het bedrag, dat voor de bouw van deze school werd toegewezen, was slechts toereikend voor een zeer sobere afwerking en inrichtin&. De bevolking die uit nog geen 600 personen bestaat, ging eensgezind aan het werk en wist een bedrag van f 3600.- bijeen te brengen. Dit was evenwel nog niet alles. Ook werd belangeloos medegewerkt bij. de aanvoer van het materiaal en het bouwrijp maken van de grond. Aldus bezit Waterlands- kerkje thans het meest moderne schoolgebouw van geheel West-Vlaanderen. Het doet goed in deze tijd van onrust, waar de tegenstellingen zich weer gaan toespitsen, van een dergelijke daad van oprechte burgerzin te kunnen kennis nemen.

Moge deze gebeurtenis als een lichtend voorbeeld werken voor ons gehele volk, opdat de eensge•

zindheid, die zozeer nodig is in toenemende mate worde verwezenlijkt.

(vervolg van pag. 1)

een andere bladzijde in dit geschrift gecon~

stateerd zien:

"De democratische landen staan tegen~

woordig in vele opzichten in bijna dezelfde positie tegenover het communisme als in 1939

tegenover het nationaal~socialisme."

W ie geneigd is te erkennen dat dit alle~

waar is, kan o.i. moeilijk tot een andere conclusie komen dan deze: West~Europa schiet tekort omdat het geen geestelijke visie op zijn eigen problematiek meer heeft en maar volhardt in de waan dat het zijn pro~

blematiek alleen met politieke en economi~

sche beraadslagingen en maatregelen beteu~

gelen kan.

Buchman is overtuigd, dat hij de dreiging van het communisme voor de wereld kan afwenden door tegenover de communistische ideok Jie de zijne te propageren.

Hij moge hierin te optimistisch schijnen.

hij wijst althans een weg tot benadering, waar we nu weer in Parijs zien hoe men

langs diplomatieke weg in maandenlang on~

derhandelen -geen stap nader tot elkander komt, waarbij voor Buchmans methode dan nog pleit, dat hij tal van communistische vak~

verenigingsleiders inderdaad bekeerd h~éft.

Doch, dat zelfs nog afgezien van het com~

munisme, ook voor West~Europa's eigen herstel geestelijke injecties onontbeerlijk zijn, dat· zien we reeds aan de Benelux. welker verwezenlijking binnen het raam der poli~

tieke en economische verhoudingen op tel~

kens nieuwe moeilijkheden stuit en die ze~

ker geen werkelijkheid :zal worden, wanneer ze niet wordt gedragen door een geestelijke, innerlijke vernieuwing van de betrokken vol~

ken.

* • •

W ij zijn dankbaar, dat Straatsburg thans zijn Bijbel heeft en we hopen dat het

Nederlandse verzoek om ,.stilte" wordt inge~

willigd. ,

Maar - al zijn we persoonlijk nog geen volgeling van Buchman - we wilden wel. · dat de Assemblée eens een enkele zitting wijdde aan het vraagstuk der morele her~

bewapening met, wat ons betreft. Frank Buchman als pleitbezorger.

De nood dringt!

G. A. DE RIDDER