voor dames en heren

(1)

JAGO SHAWLS

voor dames en heren

4e Jaargang No. 12 December 1952

MAANDORGAAN

Hypotheken

Ge \den beschikbaar voor:

woon- en winkel- huizen, boerderijen, landerijen en nieuw- bouw.

Rente 4%

Ofo.

NEMARCO UTRECHT

Amslerdamseslraalw. 442 b Telefoon 14061

VAN DE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCR ATlE

MET VERTROUWEN VOORWAARTS

Wederom is een nieuw verenigingsjaar voor de J.O.V.D. ingegaan. Een nieuw jaar, dat tevens een nieuwe periode inluidt. Een in sa- menstelling grondig gewijzigd hoofdbestuur heeft de leiding voor deze nieuwe periode in handen gekregen. Het aanvaarden van deze leiding betekent voor dit bestuur het aanvaarden van een grote verantwoordelijkheid.

De J.O.V.D. bestaat thans ruim 31J2 jaar. In deze korte tijd heeft de organisatie een verras- send snelle groei ondergaan en een grote mate van levensvatbaarheid aan de dag gelegd.

Ons jongste Congres is daarvan het zoveelste bewijs geweest, zoals ook door verschillende aanwezige ouderen werd erkend. Natuurlijk is dit niet in de allereerste pl1,1ats een compli- ment aan vroegere besturen.

De idealen, die de J.O.V.D. uitdraagt, hebben bewezen weerklank onder de Nederlandse jongeren te vinden.

De groei van on,ze J.O.V.D. heeft getoond, dat er nog vele jongeren jn den lande zijn, die het aandurven de strijd voor vrijheid, verdraag- zaamheid, sociale gerechtigheid en verantwoordelijkheid met ons in organisatorisch verband te voeren.

Naar onze stellige overtuiging is geen politieke organisatie op den duur te handhaven, die niet dergelijke idealen als achtergrond en richtsnoer heeft.

Geen verwijt is dan ook in het algemeen grie- vender voor enige politieke organisatie, dan dat zij haar idealen zou hebben verzaakt, of sterker nog, slechts de bedoeling zou. hebben gehad persoonlijke of groepsbelangen na te streven. Een wapen, dat men niettemin maar al te vaak in de politieke strijd gebezigd ziet.

Derhalve zal voorlichting omtrent haar doel- stellingen ook voor de J.O.V.D. van de grootste betekenis blijken te zijn.

Aan de andere kant verdienen ook de vroegere bestuursleden van en de actieve werkers in de J.O.V.D. grote dank voor de bereikte resultaten.

Zonder de door hen gegeven voorlichting, zonder hun harde arbeid en opoffering van veel vrije tijd, zou zich stellig niet zulk een verheugende ontwikkeling hebben afgetekend, als waarvan in de aanvang gewag kon worden gemaakt.

Is het wonder als hierbij meer in het bijzonder gedacht wordt aan de activiteiten van drs Jacques Linssen en diens echtgenote, die im- mer voor onze organisatie hebben klaar gestaan als het nodig was?

,,LASSEX''

BESCHERMER VOOR ALLE IjZERWERKEN

Be-vordert deugdelijke las

N.V. Eerste Vlaardingse Verffabriek

Telefoon 3692 - VLAARDINGEN

Wij mogen zeker alles wat zij voor ons hebben tot stand gebracht in deze korte terugblik niet vergeten.

Aan ons thans de taak het werk voort te zetten. Een moeilijke taak.

Op de periode van snelle groei is een even on- vermijdelijke als noodzakelijke periode van consolidatie gevolgd.

De bereikte resultaten moesten worden ver- duurzaamd; niet de uitl)reiding van de organisatie, doch haar innerlijke kracht en opbouw moest eerste doelstelling zijn.

Thans staan wij voor de dubbele opgave van verdere verdieping en noodzakelijke uitbrei- ding. Enerzijds moet de activiteit van de be- staande afdelingen worden gestimuleerd, an- derzijds zullen nieuwe afdelingen moeten worden opgericht.

Erkennende, dat de afdelingen de voornaamste kernen van de organisatie zijn, ziet het hoofdbestuur zich geplaatst voor de taak de werkzaamheden van die afdelingen waar mogelijk te coördineren en hen bij het verrichten van die werkzaamheden alsook bij het oprichten van nieuwe afdelingen de helpende hand te bieden.

Met geringe financiële middelen zal het die taak op zich hebben te nemen.

W ij willen ons over dit laatste niet beklagen.

Geen resultaat schept ten volle bevrediging, dat niet door grote opoffering verkregen is.

Een n1euw ^• ^JUar ^• en

Het is nu eenmaal een goede traditie gewor- den om aan het eind van het jaar balans op

te

maken van de belangrijkste gebeurtenissen;

goede en slechte,

die

in ons leven een rol spelen.

Deze balans kan van persoonlijke en zakelijke aa1·d zijn.

Bepalen we ons tot het laatste in het bijzonder met betrekking

tot

onze J.O.V.D., dan stemt het tot grote vreugde en voldoening, dat de ba- lans over het jaar

1952

een niet onaanzienlijke winst vertoont.

Trouwens, dit

bleek

wel duidelijk - om in stijl

te

blijven - uit de saldi-balans, die op ons Congres te Dordrecht werd getrokken.

Niet

alleen groeide onze J.O.V.D. in ledental maar, wat belangrijker is, de saamhorigheid, de onderlinge band, werd in een belangrijke mate verstevigd.

Dat kwam op ons Congres wel zeer duidelijk tot uiting. Vanzelfsprekend was er in het afgelo- pen jaar, zoals in iedere ware democratische organisatie, wel eens verschil van mening met betrekking tot enkele vraagstukken.

Maar als het om de grote lijnen ging, dan werd een eenheid opgebracht - o.m. op ons Con- gres tot uiting komend -

die

duidelijk bewees, dat wij schouder aan schouder staan in

de

ver- breiding en verwezenlijking van onze idealen.

Als zodanig heeft ons jongste Congres voor ieder,

die

er aanwezig was, vele momenten ge- bracht, waarin allen in

de

ban moeten zijn ge- weest van een gevoel van kameraadschap en saamhorigheid, dat niet naliet een

diepe

in-

Geen politieke organisatie zal in de voortdu- rende strijd waaraan zij bloot staat sterk staan, als haar leden niet een grote mate van zelf- werkzaamheid en offerbereidheid aan de dag hebben gelegd.

Een van onze grootste vijanden, een van de grootste vijanden van de democratie meer in het algemeen is de onverschilligheid.

Een onverschilligheid, die zich helaas van brede lagen van ons volk heeft meester gemaakt en zich stellig niet uitsluitend of bij voorbaat tot de jongeren beperkt.

De afgelopen oorlog, het daarmee gepaard gaan- de verval van normen, de verarming van ons vaderland en bovenal de dreiging van een nieuwe oorlog hebben velen apathisch gemaakt.

In een dergelijke tijd dreigt idealisme een zeld- zaam begrip te worden.

Het zal dan ook niet meevallen om met de kracht van ons idealisme door die muur van onverschilligheid heen te breken. Daartoe behoeven wij zowel een grote mate van inzicht als overtuiging.

Het ziet er naar uit, dat het ons aan beide de afgelopen jaren niet geheel heeft ontbroken.

De nuchtere feiten kunnen aangevoerd worden als het beste bewijs om dit te bevestigen.

Het moge ons stemmen tot dankbaarheid.

Het moge ons bovenal, zonder hoovaardigh!èid of overmoedigheid, het vertrouwen geven om het nieuwe jaar tegemoet te gaan.

HEIN ROETHOF

een nieuwe toekomst

druk te maken, een indruk,

die

niet spoedig zal vervagen en waarvan

wij

in

de toekomst de

nodige steun en kracht zullen ondervinden.

Dit

nu was het grote winstpunt van

1952.

Moge

dit

gevoel van kameraadschap en saam- horigheid in

1953

verder uitgroeien.

Mogen wij allen nu

wij

onze organisatie sterk en krachtig weten, met nog meer élan alles in het werk stellen om haar nog meer te verste- vigen en haar uit te bouwen door het winnen van nieuwe leden.

A'ls we allen werkelijk en intens met dit voor- nemen bezield zijn, zal

1953

voor onze J.O.V.D.

een goed jaar worden.

De

redactie van ons maandblad hoopt van harte, dat deze wens in vervulling moge gaan.

Zij wenst alle lezers en lezeressen, een vrolijk Kerstfeest en een in alle opzichten voorspoe- dig en gelukkig

1953!

G.St.

Harry Polah

en Peter Leechburch

spelen in het pas verbouwde

Apollo Paviljoen

Apollolaan 2. Amsterdam, Tel. 712410

(2)

_2 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ D;;;:",;;;E....::DRIEMASTER

OVERZICHT ^{van ons} TWEEDE LANDELIJKE CONGRES

Dordrecht getuige van een grootse liberale manifestatie

In de oude stad van de vrijheid, getekend door haar markante toren, vond op 15 en 16 November het tweede landelijke congres plaats van Nederlands jongste politieke jongerenorganisatie, welke echter het eeuwenoude devies van de "Vrijheid" in haar vaan heeft geschreven.

De afdeling Dordt zal met grote voldoening kunnen terugzien op het door haar georganiseerde congres, dat door de medewerking van verschillende brilliante sprekers uitgroeide tot een indrukwekkende en enthousiast~:' manifestatie voor het altijd jonge liberalisme.

Het begon rustig. Terwijl in de parterre van Américain de congressisten bin- nenstroomden en oude kennismakingen hernieuwden, kwamen omstreeks drie uur op de eerste verdieping de commissies bijeen, welke respectievelijk onder leiding van de huidige vice-voorzitter van de J.O.V.D., Kees van Rede en zijn voorganger, Jacques Linssen, zich beraadden over het Radiovraagstuk en het Bevolkingsprobleem.

Üm half vijf liep de ontvangsthal van het Dordrechtse stadhuis vol, waar burgemeester J. A. H. J. van der Dussen namens het Gemeente- bestuur de congresdeelnemers toe- sprak met een woord van welkom.

Niet alleen sprak hij er zijn vreugde over uit, dat zijn stad als con- gresstad was uitverkoren, maar bovenal, dat de jongeren zich bezin- nen op de politieke en maatschap- pelijke vraagstukken van hun tijd.

Verschil in politiek inzicht - de burgemeester is ld van de P. v. d.

A. - behoeft wederzijdse waardering niet uit te sluiten.

Om vijf uur opende Edgar Nord- lohne het congres met een rede, waarin hij de talloze gasten begroet- te en waarin hij een persoonlijke visie gaf op de vraagstukken van deze tijd.

Vol vreugde constateerde hij, dat het grote aantal deelnemers een bewijs is, dat liberaal jong Nederland vol geestdrift wil opkomen voor zijn staatkundige overtuiging. Een overtuiging, welke is gevestigd in beginselen, welke op de juiste wijze toegepast, in het politieke beleid de voorwaarden vormen voor de beste eigenschappen, welke in elke mens aanwezig zijn.

Waar men het liberalisme echter afwijst, of zelfs met bittere hoon overlaadt, daar is de weg vrij om bepaalde belangrijke maatschappe- lijke groepen in een hoek te drukken of om bepaalde godsdienstige

Deze week etaleren wij

in onze bekende Show-rooms

een collectie ZEER CHIQUE

BANKSTELLEN

welke geheel in eigen werk- plaatsen vervaardigd zijn en bekleed met uitzonderlijk mooie importstoffen.

U bespaart uiteraard veel geld

doordat deze bankstellen direct door de fabrikant geleverd worden. Langdurige garantie.

JAN VERHEY & Co

Wolphaertsbocht 260-264 ROTTERDAM

Winkelcentrum Wereldhaven-Zuid direct bij de tunnel.

Telefoon 76829 en 74194 Sinds 1863 Verhey een begrip voor verzorgde interieurs.

groepen het bestaan moeilijk, zo niet onmogelijk te maken.

Spreker verzet zich dan ook tegen dergelijke opvattingen, welke zich de laatste tijd op verschillende plaatsen hadden geopenbaard. Ten- slotte behandelde spreker de radio- kwestie, het gevaar van de socia- listische staat en de Friese kwestie.

Proj: Oud aan ltet 'Woord.

Na de voorzitter voerde prof. mr.

P. J. Oud het woord, na met een grootse ovatie te zijn ontvangen.

In een rede vol humor schetste deze

grijze staatsman, nog zo jong van geest, zijn eigen politieke loopbaan als jong liberaal.

Hij sprak er zijn blijdschap over uit, dat, wat voor 1940 werd ge- vreesd, dat de opgroeiende jeugd geen belangstelling meer zou tonen voor de politiek, blijkbaar een on- nodige vrees is geweest, getuige de groei der politieke jongeren-organi- saties en speciaal van de J.O.V.D.

De groei van deze organisatie is nodig, omdat wij hebben op te komen voor de vrijheid en in dit verband wees spreker op de rol van Dor- drecht in de historie van ons land.

Nog steeds geldt Vondel's woord:

"Laet de gulden vrijheit blinken!"

De beginselen blijven onveranderd, de middelen moeten steeds weer worden aangepàst. Er zal onver- droten moeten worden gestreden voor onze geestelijke vrijheid en

voor onze beschaving, welke in we- zen een Christelijke beschaving is.

Prof. Oud besprak in dit verband de plaats van het Christendom en het Humanisme en de verhouding tussen beide.

Wanneer w~i de waardigheid van de mens erkennen en als grondbegin- sel van onze beschaving de vrijheid voor ieders overtuiging aanvaarden, dan is er geen tegenstelling tussen Christendom en Huma- nisme. Spreker voelt zich dan ook Christen en Humanist beide.

Als bestrijders van het socialisme, dat de staat wil maken tot de al- verzorger, welke de mens onmon- dig verklaart, stellen wij, dat de belemmeringen, welke de vrije ontwikkeling van de mens in de weg staan, moeten worden weggenomen.

MPt verontwaardiging moet van de hand worden gewezen, dat men de liberalen in de conservatieve hoek wil drukken. Als wU conservatief zijn of worden, dan verdienen wij de crt>titf'l liberaal te zijn niet meer.

Tot slot verklaarde de spreker, dat het de taak der jong liberalen is om de Nederlandse jeugd de gedachte

I Ontvangst ten stadhuize I

"-·---in_D_o_rd_r-ec-ht _ _ _J

bij te brengen, dat in de ontwikkeling der zelfstandige krachten het geheim ligt verborgen, waardoor ons volk weer op een hoger vlak kan worden gebracht van stoffe- lijke en geestelijke ontwikkeling.

Een minutenlange ovatie werd de beloning voor deze door prof. Oud met jeugdig vuur ui1g.2sprokon woorden.

Voorzitter Nordlohne maakte daarop een begin met het afwerken van de agenda der algemene vergadering, welke om zeven uur werd ge- schorst.

Aan het diner, waaraan talloze gasten hadden plaats genomen waaronder de heer drs. H. A. Kort- hals Tweede Kamerlid van de V.V.D. on erelid van de J.O.V.D.,

de heren Hazelaar en C. Bos, resp.

voorzitter en secretaris van de plaatselijke afdeling van dP V.V.D., de heer J. Buirman, directe\11· van de V.V.V., mevrouw L. Chris1. verte- genwoordigster der "Deutsche Jung Demokraten", de heer H. Wigbold, hoofdredacteur van "De Nieuwe Koer5" als vertegenwoordi,t~er van de socalistische jongeren, ml'j. Jacq.

Schilthuizen en de heer J. Bnkhout, als vertegenwoordigers van de jongeren organisatie in de K.V.P., de heren Steenbergen en drs. R Neu- berg, resp. praeses en ab. actis van de Liberale Studenten Vereniging Amsterdam- werd het woord door velen gevoerd, waarbij o.a. de heer Hazelaar een nieuwe betekl'nis gaf aan de letters J.O.V.D., n.l. Jong, Onverschrokken, Vrijheidslievend en Dadenrijk en de heer Bt•rkhout wees op de groeiende band tussen de politieke jongeren ondanks hun verschillend politieke inzicht.

Na dit luisterrijke diner volgde een avond, gevuld met cabaret en bal tot in de kleine uurtjes. Vooral het cabaret verwekte veel entlwusias- me, in het bijzonder toen blt·Pk, dat de eigenaardigheden der vijftien, toen nog zetelende, hoofdl)('stuursleden, aan deze cabaretgrot•p niet ongemerkt waren voorbijgegaan.

Door de grote medewerking van vele oudere liberalen in Dordrecht kwamen de vermoeide, maar uiterst

tevreden congressisten die nacht allemaal toe aan hun welverdiende rust. De familie Bos spande hierbij wel' de kroon door er niet minder dan zeven onderdak te brengen.

N. V. Lijm- en Gelatine{abn!?k

Fabrieksmerk

TWEE TORENS

J.

L. Tel. 106-363 De J ft

(3)

DE DRIEMASTER 3 Tweede dag van het congres

Nieuw bestuur en eerste lid van verdienste gekozen

MAAK_VAN SLA DE LEKKERNIJ, DIE SLA KAN ZIJN!

OP SLA HOORT SALATAI

Uitslapen kwam er op Zondagmor- gen niet aan te pas. Op een 2-daags congres moet men de tijd goed ge- bruiken. De Dordtse organisatoren hadden dan ook, na de goed bezoch- te ochtendwijding, een "tour de Dordrecht" per luxe touringcar in- gelast.

Vele markante plekjes in de oude stad werden met een bezoek ver- eerd en degenen onder de J.O.V.D.- leden, voor wie Dordrecht tot op die dag slechts een halte aan een belangrijke spoorlijn was geweest, kwamen tot de overtuiging, dat deze stad, gelegen aan de samen- vloeiïng van enkele belangrijke ri- vieren, heel wat schoons heeft te bieden. De Dordtse Dom houdt over dit alles trouw de wacht.

Onderscheiding voor Jacques

Lint~sen Om half twaalf heropende de voorzitter de algemene vergadering. Als eerste punt werd aan de orde gesteld de verkiezing van een lid van verdienste.

V oor velen was het reeds geen geheim meer, dat het Hoofdbestuur zou voorstellen de aftredende vice- voorzitter Jacques Linssen met deze onderscheiding te begiftigen.

Vanaf de oprichting der J.O.V.D., in Februari 1949 te Den Haag, heeft Jacques een functie in het Hoofd- bestuur vervuld. Eerst als lid van het Dagelijks Bestuur, daarna als vice-voorzitter en voorzitter en in het afgelopen jaar opnieuw als vice- voorzitter.

Op elk van deze functies heeft hij zijn persoonlijk stempel weten te drukken. De functie was er nooit voor Jacques, maar Jacques was er altijd voor de functie.

Wij geloven, dat dit wel het juiste typeert hoe hij zijn taak in onze Liberale jongeren-organisatie steeds heeft gezien en hoe hij door zijn vele arbeid in de J.O.V.D., mede vorm heeft gegeven aan organisatie en opbouw van, onze vereniging.

Zijn dynamische persoonlijkheid deed elk werk aanvatten en voltooi- en, dat in de afgelopen jaren moest worden verricht.

Nooit werd een vergeefs beroep op hem gedaan, ook niet voor de "ver- velende klusjes" en bijkans alle afdelingen hebben Jacques als spreker in hun midden gehad.

Voor dit 01lles was het aanbieden van het lidmaatschap van verdienste het uiterlijke kenteken van de grote waardering, die allen, Hoofd- bestuur zowel als vergadering, voor hem hebben.

Met een lange en warme ovatie werd het voorstel van het H.B. door de algemene vergadering bekrach- tigd.

Dat Jacques' echtgenote, Mies Lins- sen-Palstra door de vergadering spontaan werd gedwongen in deze hulde en waardering te delen was misschien niet direct naar de zin

van Mies zelf, maar toonde toch wel zeer juist, hoe velen aanvoelden, dat achter het werk van Jacques iemand heeft gestaan, die hem dit alles mogelijk maakte en die daarvoor de dank van de gehele J.O.V.D.

verdiende.

Met een bewogen woord dankte Jacques Linssen voor de hem aan- geboden onderscheiding.

Kamerleden uan het .. ,oord

Hierna sprak drs. Korthals een kort woord tot de vergadering. Dordte- naar van origine, haalde spreker politieke congresstedelijke herinne- ringen op en wees hij er op, dat men nooit in het leven moet staan zonder beginsel. Dat geeft kracht.

Ook de politieke tegenstanders streven het goede na en daarvoor moet men begrip hebben.

Eerbied voor elkaars overtuiging is een der grondbeginselen van het liberalisme. Zonder deze eerbied komt de vrijheid in gevaar.

Het liberalisme vraagt vrijheid voor allen en niet alleen voor een spe- ciale groep.

Volgens ons ere-lid had de J.O.V.D.

zich het laatste jaar zeer verdiept, en was zij zich bewuster geworden van haar taak.

Deze taak onder de aandacht te brengen van steeds meer jongeren, is de belangrijke opgave voor het nieuwe verenigingsjaar.

Over het beleid van Hoofdbestuur en redactie in het afgelopen jaar kwamen geen opmerkingen.

Wel kwam de afdeling Hengelo met een motie, waarin aangedrongen werd op het verminderen van practisch-politieke uitingen der J.O.- V.D. De voorzitter bestreed deze motie op grond van het feit, dat volgens het H.B. door de J.O.V.D. niet aan

pmctische

politiek wordt gedaan. Hengelo werd hiermede ech- niet tevreden gesteld. De afgevaar- digde merkte op, dat volgens zijn

Voor het

cabaretpro~

gramma begon werd er nog wat gezellig

ge~

boomd.

Geheellinks drs.

Kort~

hals in gesprek met dr.

Edgar Nordlohne.

Alle soorten

oude en nieuwe

wollen en katoenen lompen poetslappen - metalen

[IMPORT-EXPORT

I

AFVALSTOFFENHANDEL ROTTEEDA.M (HOLLAND)

C. Ouwendijk N.V.

Waalhaven N.Z. 47 Telefoon 74198 (2 lijnen) na 18 uur 72459 · 46500

afdeling de J.O.V.D. te eenzijdig in een liberaal schuitje vaart, terwijl het woord liberaal nergens in sta- tuten of reglement staat vermeld.

De voorzitter zegde toe een commissie te benoemen om te onderzoeken of hierin verandering dient te worden gebracht. De motie werd daarop ingetrokken.

In de ochtendbijeenkomst sprak ook nog Mr. W. C. Wendelaar, lid der Eerste Kamer. Voor hem was het bijwonen van dit Congres als het ondergaan van een verjongingskuur.

Het enthousiasme der jongeren had hem zeer getrokken. De jongeren behoeven in hun organisatie geen of nog geen toneel te spelen.

In de Kamer doen de afgevaardigden dit soms wel; men moet goed ver- bazing of verontwaardiging kunnen voorwenden In de strijd tegen de dictatuur nemen de jongeren een vooraanstaande plaats in. De vrijheid hoog te houden is de taak van de jongeren-organisatie, van de J.O.V.D.

in het bijzonder.

Na de voortreffelijke gemeenschap- pelijke lunch, sprak Prof. Dr. H. Th.

Fischer uit Utrecht de Congresrede uit over het onderwerp: "Libera- lisme en Cultuurdogmatisme".

.-4.flossinf;l van de wacht

Bij het punt bestuursverkiezing ging het zeer plechtig toe. Na de stemming en de verkiezing der nieuwe H.E.-leden werden door de aftredende voorzitter alle zittende bestuursleden één voor één van het podium "afgehamerd" en eenzaam achter de groene tafel tronend, na deze décharge instaleerde hij de nieuwe vice-voorzitter, C. van Rede uit Dordrecht. (De nieuwe voorzitter onzer J.O.V.D. dr. H. Roethof kon dit congres helaas niet bijwonen).

Na een korte maidenspeech greep Kees met krachtige hand de ach- tergebleven erfenis van het oude

Bueid met zuivere Duyvls' Slaolie, frisse rozijnwijn·

bestuur - dé voorzittershamer - en met dat instrument en een kort toepasselijk woord installeerde hij de nieuwe hoofdbestuursleden, hen daarbij, als teLCen hunner waardigheid het door de afdeling Dordrecht ontworpen draag-insigne uitreikend.

Zo werd het podium weer gevuld met twee dames en dertien heren (waarvan één in gedachte) - te- zamen de 1952/1953 ploeg vormend t.w.:

Voorzitter: H. Roethof, Den Haag Vice- Voorz: C. van Rede, Dordrecht Secr.: Mej. L. Kooiman, Vlaardingen Secr.: C. Groenhart, Dordrecht Penningm.: W. Plaizier, Groningen

Leden:

Mej. A. Brouwer, Z.O. Drenthe A. Delfós, Rotterdam

H. Homan, Assen

F. R. van Gelder, Nijmegen E. Nordlohne, Den Haag

L. D. Oosterveld, Amsterdam G. van Schagen, Amsterdam 0. Tammens, Groningen T. de Vries, Groningen G. v. d. Zande, Hoekse Waard

(vervolg op pa,gina 4)

N. V. Betonfabriek DE MEJEOQR

DE STEEG

Tel. Velp K8302-3344

Fabriek van kwaliteits betonartikelen

(4)

DE DRIEMASTER

Onbarlllhartig

't Hoen

vonnis van Pieter

Wil Indonesië enig gewicht in de schaal leggen, dan zal er hard moeten worden gewerkt. Dat vn lt niet mee in de hitte.

over Indonesië

Toch is het nog altijd beter

nu

ten bate van de welvaart van het eigen volk, het eigen land, hard to· ploe- teren, dan vandaag te luiereil en te dagdromen, om overmorge11 voor vreemden je letterlijk dood

t•·

werken, zonder dat je iets andere: krijgt dan slaag.

Een ~negatieve Vl,SW die een opbouwend karakter volkomen mist

Het is aL weer zo Lang geLeden, dat ik Sabang in de sneLvarende avond zag verdwijnen. Het schip voL evacuées voer naar HoLLand. Het laatste stukje van mijn geboorteland werd achter het lichte kielzog door de duisternis verzwoLgen.

HoLLand, wat een ontnuchtering. Je evacueren, deden ze, eten kreeg je ook nog extra en een dak boven

je

hoofd. En verder?

De vele, veLe warm meevoelenden niet te na gesproken, was het onbegrip wat je aantrof. Indonesië was een voetbal voor de partijpolitici.

Wat mij van de mensen in het vaderLand van mijn ouders scheidde, wa9 mijn liefde voor Indië - zoaLs ik dat toen nog noemde.

Waarom dit neergeschreven? Wat is het nut van het ophalen van herin- nerigen aLs deze? ZoaLs je het meisje, dat je

niet

krijgen kunt uit je hoofd zet, zo heb ik mijn best gedaan Indonesië uit mijn hoofd te zetten. Met redelijk succes, maar bij het lezen van de artikelen van Pieter 't Hoen in Het ParooL van 28 November voeLde ik nog weer eens heeL scherp wat voor verschiL het maakt of je van een land houdt of niet.

P

ie ter 't Hoen kijkt drie maanden in Indonesië rond en ziet, dat het land snel bergafwaarts gaat. Het is zijn goed recht te schrijven zoals hij heeft gedaan. Scherp, onbarmhar- tig, liefdeloos.

Als hij verontschuldigt, doet hij dat door het koloniale bewind een houw te geven. Maar de regels zijn te tellen, waarin hij in positieve zin schrijft.

Ik kan niet in het goede hart van Pieter 't Hoen lezen, maar uit zijn .artikelen maak ik op, dat dit hart dieper getroffen is door het in scherven liggen van z ij n mooie droombeeld van een gelukkig en vrij Indonesië, dan door het lot van doodgewone mensen in dit prachtige land.

Somber en zwart

'Toegegeven, het beeld is somber, maar is het zo zwart en hopeloos, dat er bijna alleen maar af te kra- ken valt? Het is moeilijk om van .een afstand even te vertellen wat er gedaan zou moeten worden. Maar had Pieter 't Hoen niet beter de weg kunnen wijzen naar een lich- tere horizon? Zijn partij is immers zo sterk in het plannen maken?

Had hij niet aan kunnen geven hoe uit het slop te komen?

Een zware opgaaf, maar waarom niet meer gezegd over de zuivering van het leger en het opruimen van de benden. Of over het wegnemen van de oorzaken van het bendewe- zen. Dus tegengaan van de desinte- gratie van het dessa-verband, het bestuderen der economische stabilisatie, verbetering van het trans- portwezen - het leger kan zich sneller verplaatsen en de produc- ten kunnen beter verspreid word(;n.

Waarom niet de meer verantwoor- delijkheidvoelende elementen aan- gemoedigd? Waarom niet duidelij- ker gewezen op de fabelachtige potentiële rijkdom van de Archi- pel?

Er was toch te noemen: een geweldig arbeidsreservoir, goede grond, delfstoffen en een gunstige

geografische ligging. Wel is het in- tellectuele kader te klein, maar dat is met twintig tot vijftig j.aar totaal te verhelpen.

Waarom dit alles renteloos te laten liggen, klaar om door de commu- nisten te worden overgenomen? En dat terwijl er nog Hollanders genoeg zijn, die van het land houden en er zouden willen werken als de revolutionaire elementen de toe- stand niet zo gespannen deden zijn.

Maar Pieter 't Hoen, "plus indoné- sien que les indonésiens", kampi- oen der vrijheidsstrijd tegen de koloniale onderdrukker, komt in de tropen en schrikt als hij ziet hoe zijn vrienden revolutionairen en verzetsstrijders de verworven Mer- deka 100% misbruiken.

Hij schijnt gemeend te hebben, dat Indonesiërs niet zoheel veel ver- schillen van Nederlanders. Nu ze een beetje anders reageren dan ze volgens plan hadden moeten doen, beschouwt hij dat bijna als een persoonlijke belediging.

Als je iemand, waar je werkelijk om geeft, in moeilijkheden ziet, dan help je hem niet door hem zo on- genadig de les te lezen. Je tracht je in te leven in zijn denkwijze, in zijn mentaliteit en je tracht te werken op zijn trots, zijn eergevoel.

Je wijst hem tactvol op zijn fouten, suggereert een andere handelwijze.

Mensen als Pieter 't Hoen schij- nen ergens vóór" omdat het op hun principenlijstje staat. Zij drij- ven iets door, omdat het plan moet zegevieren.

Na de gevolgen

Over de gevolgen maken zij zich blijkbaar aanvankelijk geen zorgen.

Als het echter verkeerd uitpakt, hebben zij geen mededogen met de uitvoerders. Iedereen is fout; het oude koloniale bewind, de minder optimistische Nederlandse opposan- ten van na de oorlog en de arme Indonesiërs, alleen 't Hoen en zijn geestverwanten gaan vrij uit.

Ik voel er meer voor, een politiek te toetsen aan de mensen die er

VOOR ALLE AUTOSCHADE

TELEFOON 45036

Plaatwe_rkerij KORTEWEG

HERSTELLEN~ LASSEN~

VERBOUWEN

BLEISWIJKSTRAAT 35-37 ROTTERDAM

baat bij moeten vinden. Een Indische opvoeding had me een gevoel van verantwoordelijkheid voor mijn Indonesische medemensen gegeven.

Merdeka 100% leek me niet zo erg zegenrijk.

Ik hield van het land, de mensen en kende beide.

Ik was nog geen achttien toen ik de huidige situatie vreesde als ge- volg van het politieke optreden der Nederlanders.

Toen was ik dus pessimistisch in progressieve ogen. Maar de kortzichtige .,vooruitstrevenden" van die dagen kunnen nu heel moeilijk de realiteit verwerken. Hun gebrek aan kennis van deze verzameling volken langs de evenaar verhin- dert hen ondanks alles toch posi- tief te denken en te spreken.

Het verschil tussen een illusionist en een realist is, dat de eerste kin- derachtig boos wordt als zijn plan- netje mislukt en de realist gelijk krijgt, terwijl de laatste puin en stof van het ingestorte luchtkasteel van zich afschudt en begint te zoeken naar een manier om uit de ravage nog iets goeds op te bouwen.

Nee, Pieter 't Hoen, nu de historie deze loop genorilen heeft en de put haast met verdronken kalveren ge- dempt 1,:, baat geen kwaad ge- rccheeuw.

Op de tweesprong

De verantwoorddijke Indonesiërs kunnen de kortzichtige elementen de (mis) leiding van de massa laten, of zij kunnen zelf de teugels nemen.

In het laatste geval zullen zij moeten trachten het volk duidelijk te maken, dat een land in deze wereld alleen werkelijk politieke macht kan hebben als het technisch en economisch op een Westers peil staat.

De dagen van Modjopait en Mata- ram zijn voorgoed voorbij. Terug- zakken in een kalm tempo van voor de Portugezen en Coen is onmogelijk. Zo'n rijk zou zich met lans en pijl moeten verdedigen en een va- cuum vormen. Nu zelfs de poolstre- ken ingepikt worden, kan een rijk gebied als Indonesië niet "leeg"

meer zijn.

Geheerst zal er worden in Indone- sië. Een moderne krijgsmacht zal de souvereiniteit over Indonesië naar buiten afdwingen.

Achter deze moderne krijgsmacht hoort een moderne, dus Westers ge-

ori~nteerde economische organisatie. Het is niet de vraag

Of

deze moderne organisatie tot stand komt, maar door wie hij tot stand komt.

Zal het een vreemde mogendheid zijn, of zullen de Indonesiërs zelf er voor zorgen? Nu. kunnen ze daar misschien nog iets over zeggen. Als het te laat is, wordt dat wel voor hen beslist, uiteraard niet in Dja- karta.

Misschien ben ik wat hard go·weest.

Waarschijnlijk heeft Pieter 't. Hoen het allemaal zo goed bedoelc1. vroe- ger zowel als nu.

Hij kan het niet helpen, d:1t zijn methode niet gewaardeerd wordt.

We zullen de negatieve en scherpe toon van zijn Indonesische artikelen maar verklaren uit het nog ni<'t ver- werkt hebben van de grote schok, die zijn jongste ervaringen aan de evenaar hem bezorgd hebben.

ANAK DELI

Met de bespreking van de twt·c uit- gebrachte prae-adviezen war<'n alle belangrijke agenda-punten afge- handeld.

Een nieuw verenigingsjaar wachtte.

Vele congres-deelnemers moesten nog een verre thuisreis ondernemen naar de plaats hunner afdeling.

In zijn slotwoord memoreerde de wnd.-voorzitter de vele steun, die bij de voorbereiding van d.it. congres is ondervonden van d•· zijde van afdeling en centrale der V.V.D, van de V.V.V. en van de Dordtse huisgezinnen, die logies hebbt·ll willen verstrekken.

Vooral de heren Bos en Hazelaar is veel dank verschuldigd voor hun arbeid en hun adviezen.

De heer drs. P. Herwijer, voorzitter van de Centrale Dordrecht der V.V.D. bracht hulde aan de organisatoren van het congres en sprak er zijn genoegen over uit, dat de J.O.

V.D., Dordrecht had willen uitkie- zen voor haar congres.

Met het zingen van het Wilhelmus werd dit congres, deze manifestatie van jong liberalisme, gesloten.

De deelnemers gingen weer terug naar hun afdelingen, waar zii zullen kunnen vertellen van dit grootse Dordtse festijn. Zij toch zijn degenen, die dit congres tot iets on- vergetelijks hebben gemaakt.

Organisatie-comité, steun en adviezen zouden niets hebben kunnen uitrichten, als daar niet de vele deelnemers van heinde en verre én van dichtbij waren gekomen om vorm en inhoud aan deze jaarlijkse samenkomst te geven.

Onze organisatie wordt gedragen en gestuwd door de leden.

Mogen alle deelnemers gesterkt en verfrist van dit congres thuis zijn

·gekomen en zich bewust van hun taak het aangehoorde en het be- sprokene op de bijeenkomsten nader in discussie te brengen.

Als zij daarbij het enthousiasme van het congres op hun afdelingen weten over te brengen, gaan wij een goed verenigingsjaar tegemoet.

G. V.

s.

JONGERE LIBERALEN LEZEN :;~n!.~~~~"z:;lï'i:.·:.~."~.:::t~i

willen Yormen. D.wrom heb- ben zlj alJermin"it hdwefte aan C('~l ilaghlarl~ dal door middel van :-;chrf'Puwende opmaak hepaald nieuwH opdringt, en•umnt aan een krant met eenzijdige he~owhonwingen. Zt'lf denkenrl(" jongel"f'll z;ijn in ntaat de belangrijkheid van ht"t nieuvls te nniierscheiden f'H daarvan de waarde tr H('hatten.

Onopgcf-lmukte en betrouwbare berichtgeving is daarYoor het meest doelmatig. Zij is kPnmerkend voor de NRC, dif" zich hovendien in haar commentaren en hoofdartikelen onderRcheidt door een wetenschappeJijke nauwkeurigheid, beiden ter benn·dcring van een zt>lfstandige oorclt•eltoworming. U kunt dl." NRC 14 dagen op prof'f krijgl."n.

NIEUWE· ROTTERDAMSE COURANT

(5)

OF OR TEM A. STER 5

Van de Hoofdbestuurstafel

Een gedegen vergadering met belangrijke besluiten

Als ik nu, na zo'n paar dagen, te- rugdenk aan Zondag 7 December, dan zie ik me daar weer zitten in Terminus in Utrecht, midden in die rookwolken. Dat hoort toch blijk- baar wel bij een vergadering, wat voor soort dan ook; elke keer weer die toebackswalmen.

Het was een prettige stemming waarin werd vergaderd en er ont- braken maar twee leden op het ap- pèl. Het was een belangrijke dag:

zo zagen wij onze nieuwe voorzit- ter voor het eerst in zijn functie.

Er werden de eerste richtlijnen ge- legd voor het programma van het komende jaar en er werd in tal- loze commissies en afvaardigingen voorzien.

We begonnen al om 11 uur (vroeg op voor een Zonag!) en we eindig- den om half 7, terwijl we toen maar ter nauwernood ons programma hadden afgewerkt. En we hebben, op een half uurtje na, waarin de inwendige mens werd versterkt, aan één stuk door vergaderd.

In zijn openingswoord verzocht de voorzitter, H. Roethof, om een- drachtige samenwerking om de J.

O.V.D. na zijn periode van opkomst en stabilisatie geleidelijk verder te vergroten.

Na ons door vele ingekomen stuk- ken te hebben geworsteld werd de bezetting van de 6° en 7° plaats van het Dagelijks Bestuur aan de orde gesteld. Bij acclamatie werden F.

R. van Gelder en T. de Vries hierin benoemd.

Nieuwe commissieleden

Onder andere door het uittreden van J. G. Th. Linssen was er in een aantal commissies een plaats opengevallen. Hierin is nu weer voorzien, waardoor bijvoorbeeld als vertegenwoordiger in de J.E.L.

(Jeunesses Européennes Libérales) K. Groenhart werd gekozen, in de World Pederation of Liberal and Radical Youth dr. H. Roethof, in de P.J.C.R. (Politieke Jongeren Con- tact Raad) C. van Rede en G. van Schagen en in de Ned. Jongeren Raad van de Europese Beweging

0.

Tammens. (De heer van Schagen heeft hierin reeds zitting).

Ç])e flJriemoster

Maandorgaan van de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democra- tie

q.o.v

D.)

Hoofdredacteur G. Stempher.

Leden van de redactie:

Ammy de Muynck, Ferry A Hoogendijk

Ger van Schagen (secretaris) Redactie-adres: v. Tuyll v Sercos- kerkenplein 29¹, Amsterdam-Z.

Adres Administratie:

Prinsengracht nr. 1077, Amster- dam, Telefoon 35343

Abonnementsprijs minimum f

2.-

per jaar. (Voor leden gratis).

Abonnements- en

advertentie-~

gelden uitsluitend aan G. Stempher Amsterdam, Postgiro 244397 of op

bankrekening, Holla.ndsche Bank-~

Unie, Here.ngra.aht

{34--4:38.

In de "Commissie-Hengelo", die dus tot taal_{ heeft te bestuderen of de J.O.V.D. zich niet teveel op het ter- rein van de practische politiek be- weegt, kregen van de zijde van het H.E. een plaats van Gelder en Oos- terveld.

In de "radio-commissie", die de materie van het radio-bestel zal gaan bestuderen, werden als H.E.- leden Roethof, en C. van Rede be- noemd. Hiervoor zal nog een aantal J.O.V.D.-ers worden gevraagd, evenals voor de kampcommissie.

Het ontwerp-statuut van de J.E.L., afdeling Nederland, verkreeg, met een enkele toevoeging, de voorlo- pige goedkeuring van het H.E. Dit ontwerp-statuut zal vermoedelijk binnenkort in "De Driemaster" wor- den gepubliceerd.

In de Centrale Kadercommissie hebben de H.E.-leden L. D. Ooster- veld en H. Homan zitting genomen, terwijl nog twee personen worden uitgenodigd.

Plannen voor het komende jaar

En wat het programma voor het komende jaar betreft, waren er vele plannen. Zo zal er weer een soort trekpaarden-conferentie worden be- legd, waarschijnlijk in Februari.

Er zal misschien maar één weekend gehouden worden; het programma is door de vele afdelings- en districts- dagen en wat dies meer zij toch al vol bezet, terwijl een centraal week- end ook veel aan reiskosten vergt.

Hierdoor krijgt het zo belangrijke Centraal Kader wat meer kans.

Het is toch zo jammer, dat velen de mening hebben, dat dit C.K. hen

"boven de pet" gaat. Dat is beslist een onjuiste opvatting. En dat spre- ken over

1

van de

10

onderwerpen is helemaal niet erg, vooral niet als men zich de moeite geeft een paar dagen van te voren al deze onder- werpen met een groepje belangstel- lenden door te nemen en men er een paar notities over maakt.

Dit zijn dan zo een paar van de be- langrijkste punten, die het nieuwe Hoofdbestuur heeft behandeld. Na- tuurlijk is er nog veel meer ver- hapstukt, maar het zou onbegonnen werk zijn alles te vertellen. (De secretaresse heeft 21 blocknote- kantjes vol geschreven aan notu- len!).

Toch is het nog wel goed, dat U weet, dat het Congres in Dordrecht vermoedelijk geen tekort op de ba- lans zal geven; als de algehele af- rekening bekend is, hopen wij er ongeveer mee uit te springen. En dat is een erg prettig verschijnsel.

Dit stukje is geschreven om te la- ten zien, dat het H.E. niet een soort Opperste Sowjet is, die onaantast- baar en hoog verheven boven de rest van de gemeenschap staat.

Vindt U dat ik nog te karig ben ge- weest in mijn mededelingen? Nou had ik ongeveer één kolom toege- meten gekregen, en, eerlijk gezegd, vind ik het aantal gevallen beslis- singen nu ook niet zo groot meer als ik eerst wel dacht. Maar ach, alle begin is moeilijk!

Het Hoofdbestuur hee:.: wel het plan deze

mededelingenrub:·~ek

voort te zetten. Laten wij hor;e'1 dat het er inderdaad van komt.

C. VAN REDE.

nD ^AM COn Schildersbedrijf

SCHOTERBOSSTRAAT 18-20 - TELEF. 43024-48926

ROTTERDAM-C.

Kinderbijslag (1)

De Parijse correspondent van "De Volkskrant" meldt, dat de zwarte vrijgezellen in Frans West Afrika en in de Franse Congo nauwelijks meer een ordentelijke vrouw kun- nen vinden tenzij tegen buitenge- woon hoge prijzen.

Huwbare meisjes worden nu een- maal door haar vader slechts tegen klinkende munt of ettelijke stuks vee aan de liefhebbers afgestaan.

Wat is nu de moeilijkheid? De Franse Assemblée heeft het systeem der kinderbijslagen ook voor de in- landse ambtenaren van deze gebie- den ingevoerd. En wanneer men nu

Zelfs voor de katholieken is het blijkbaar zo, dat men, wanneer het zo te pas komt, het zo vertroetelde behoeftebeginsel laat schieten on- der het motto: "het hemd is nader dan de rok".

Kinderbijslag (3)

lk zou mezelf eens willen afvra- gen, nu de situatie in ons land zo is, dat het R.K. gezin gemiddeld kinderrijker is dan de niet-katho- lieke gezinnen, of het juist is, dat de niet-katholieken mede moeten betalen voor hun katholieke landge- noten. Dit lijkt me echt een kwes- tie, welke ds. 't Zandt maar eens moest opwerpen in de Tweede Ka- maar muzelman is, kan men net mer.

zoveel vrouwen er op na houden

^J.L.

als men wil, d.w.z. dat men zijn in- komsten tracht te verhogen via het kindertal. Een commies met 20 tot 30 kinderen is geen uitzondering en hiermede wordt het inkomen zo hoog, dat hij meer verdient dan de Franse gouverneur.

Het is dan ook begrijpelijk, dat pa een hoge prijs vraagt voor zijn dochter, een prijs, welke de zwarte ambtenaar bereid is te betalen voor een vrouw, die hem kinderen plus bijslag bezorgt, maar welke

~en

niet ambtenaar niet kan betalen.

Men ziet, dat het behoefte-beginsel, door onze R.K. landgenoten zo ge- huldigd, ook onder de Mohamme- daanse volkeren school begint te maken.

Kinderbijslag (2)

Nu moet men niet denken, dat onze R.K. broeders in Afrika de toepassing van dit door hen zo ge- propageerde instituut van kinder- bijslag, liefst profressief, zo van harte toejuichen.

Niemand minder dan monseigneur Lefèbre, bisschop van Dakar, heeft namens zijn collega's hiertegen een protest ingediend. Niet alleen be- talen de katholieken onder de be- volking voor de polygamen, maar bovendien vreest men, dat de leer van de Profeet meer aantrekkings- kracht zal krijgen, gezien de stof- felijke voordelen, dan het Christen- dom.

Indonesië

P ieter 't Hoen, in het jonge ver- leden een fel voorvechter voor de onafhankelijkheid van Indonesië, heeft in het "Parool" van .. Nov.

een serie artikelen gepubliceerd, welke de situatie scherp hebben ge- schetst.

Verheugende mededelingen kon de schrijver niet brengen; zijn conclu- sie was, dat de destructieve ele- menten wel eens Indonesië op het spel konden zetten, waarbij natuur- lijk het communisme alleen zijde kan spinnen. Het is een voortref- felijke serie. Maar er school een lelijk addertje onder het gras.

Pieter 't Hoen had een gesprek met een planter, die onder zeer moei- lijke omstandigheden zijn plicht nog doet. Deze beweerde, dat alles de schuld was van de "roden" in het algemeen en van prof. Scher- merhorn in het bijzonder.

Pieter 't Hoen was het hiermede niet eens, maar beweerde, dat de regeringen van Nederlands-Indië veel te weinig hadden gedaan om de Indonesiërs op te voeden. Neen, dan hadden de "roden" dit beslist anders gedaan.

Geen woord over het feit, dat men geheel Indonesië zonder noodzaak overhaast had uitgeleverd aan ir.

Sukarno, die nu ( aldus Pieter 't Hoen), allerminst "the right man on the right place" blijkt te zijn, maar wel een trap na aan degenen, die in het volle besef hunner ver- antwoordelijkheid (w.o. ook socia- listen!) hun plicht in Indonesië had- den gedaan.

"TOBRANOtt (P. L.C. van Tol)

Chr. Beunekerslaan 20c, ROTTERDAM-0., Tel. 23932

Pijpleidingen, electr. lassen, autogeen snijden

en lassen, speciaal laswerk, constructiewerken,

montagewerken van alle soorten machines.

(6)

6 DE DRIEMASTER

Op bezoek bij Scheepswerf "DE SCHELDE" te Vlissingen

Misschien hebt U wel eens op een grote oceaanstomer gevaren, misschien ook niet. Het is ook niet zo belangrijk. In ieder geval hebt U er wel eens een in één van onze grote havens zien liggen. En wat viel U toen op? Aller- eerst de imponerende grootte van zo'n schip, maar zeker ook de prachtige lijn, die zorgt, dat het schip de grootst mogelijke snelheid krijgt. Grootte en lijn zijn wel de twee dingen, die ons op het eerste gezicht opvallen. Maar hoe wordt zo'n schip gebouwd? Hoe krijgt men de bovengenoemde lijn er in?

Hoe kan men er voor zorgen, ·dat de passagier met een veilig gevoel aan boord stapt? Mocht U zich die vragen nog niet hebben gesteld, wij hebben dit voor U gedaan. En om op deze vragen goede antwoorden t& vinden, zijn wij naar de grote Nederlandse scheepswerf "de Schelde" in Vlissingen gegaan.

Toen wij een paar uur rondgelopen hadden en niets anders dan grote complexen gebouwen en kranen gezien hadden, toen begrepen wij welk een gigantisch bedrijf deze werf is.

Om ons eèn indruk te geven, hoe groot het bedrijf wel is en welk gebied "De Schelde" precies be- strijkt, kregen wij een grote ma- quette te zien. Deze maquette was niet alleen voor nieuwsgierige be- zoekers gemaakt, neen, zij heeft vooral een practisch doel. Elk ge- bouw, elke helling, elke kraan is precies op· schaal gemaakt. Wan- neer men nu een order krijgt voor het bouwen van een schip, dan be- hoeft men de maquette maar te raadplegen, op welke helling hij het beste gebouwd kan worden, m.a.w.

men kan op zulk een manier zien of de kranen naast de helling niet te klein zijn voor het schip, of het hefvermogen wel groot genoeg is enz., enz.

Zo'n bedrijf is eigenlijk een wereld op zich zelf. Men maakt er alles zelf, met betrekking tot de scheeps- bouw. Op zo'n werk zijn timmerfa- brieken, machinefabrieken, smede- rijen enz., enz. Er is ook een be- drijfsschool, een ziekenhuis met chirurg en een wasserij. Alle over- alls worden namelijk op de fabriek gewassen. U ziet dus wel welk een all round bedrijf dit is. En tevens kunt U hieruit de conclusie trekken, dat het voor de schrijver van deze reportage 'n onmogelijkheid werd, om alle werkzaamheden op zo'n werf te "verslaan". Daarom zullen wij maar een paar onderdelen on- der de loupe nemen, die aardig zijn te vermelden.

Bij de modelmakers

Wanneer een gewoon mens een oceaanreus voorbij ziet varen, reali- seert hij zich nooit, dat de geboorte van dit wonderschip begon in de brein van de ontwerper, die gebo- gen zat over een vel hagelwit pa- pier en, met half gesloten ogen, wellicht zich zijn vage handelswijze nauwelijks bewust, de eerste vage omtrekken schetste.

komt ook 't respect voor de mensen, die hier werk verrichten. Voor de modelmakers!

Het zijn vakmensen bij uitnemend- heid en onze begeleider verklapt ons, dat zij een eigenschap moeten hebben, die geen ander "Schelde- werker" behoeft te hebben; zij moeten "negatief" kunnen zien.

Wij zullen proberen uit te leggen, waaruit dat negatief bestaat. De

Door

FERRY A, HOOGENDIJK

modelmaker krijgt een tekening van een bepaalde machine of be- paald scheepsonderdeel. En er moe- ten twee modellen worden ge- maakt, één van het uitwendige en één van het inwendige. Zij sluiten om elkaar heen en tussen de twee over elkaar geplaatste modellen blijft een open ruimte.

Welnu, die open ruimte, daar is het om begonnen, want als later de houten modellen zijn omgetoverd in kernen en gietkasten, dan zit daar- tussen precies dezelfde open ruim- te die vol gegoten wordt met vloei- baar metaal. En als dat metaal is afgekoeld, zodat de vormen verwij-

Sterren alsof het Kerstmis is •••

Op het ogenblik zijn wij bij de gie- ters. Een kraan sleept een enorme gietpan naar de oven. Een der ove- nisten trekt de st op uit het· spon- gat. Plotseling verlicht een rosse gloed de gehele gieterij en op het- zelfde moment stroomt het vloeibare metaal uit de oven in de pan. Een droge hitte verspreidt zich door de ruimte en de hele omgeving van oven en pan is plotseling vol met spatterende sterretjes. Het is of een reusachtige Kerstboom vuurpijlen staat af te schieten te midden van een dikke walm. Een pracht ge- zicht.

Lange tijd om er naar te kijken is er echter niet. De kraan grijpt de gietpan en transporteert deze naar de gietvormen. Met rustige hand- bewegingen geeft de baas aan de machinist te kennen, hoe hij met zijn hittelast moet manoeuvreren.

Zorgvuldig wordt de pan boven de gietopeningen van de vormen ge- bracht, dan kantelt ze en voor de tweede maal kan men vloeibaar metaal zien stromen. En weer spet- teren de vonken in het rond. Wie in de buurt staat wist zich het voor- hoofd af, want de temperatuur stijgt tot meer dan zomerse hoogte.

Niet altijd echter wordt er met enorme gietpannen gewerkt. Er worden ook tal van kleinere voor- werpen gegoten en dan loont het niet om er zulk een zwaar apparaat voor in beweging te brengen.

Het vloeibare metaal wordt dan verzameld in kleine gietpannen met aan weerszijden lange ijzeren sta- ven als handvaten. Op 'n drafje lopen de gieters er mee naar de vormen en dan voltrekt zich het- zelfde proces. Maar al geschiedt dit dan met kleiner materiaal, de aan-

blik van het werk is even roman- tisch en spectaculair als bij het gie- ten van grotere stukken.

Maar het meest de moeite waard voor de niet-deskundige toeschou- wer is toch wel het "vallen van de oven".

Als het gieten klaar is, wordt wat zich aan restanten cokes en metaal in de ovens bevindt door het open- trekken van een schuif daaruit ver- wijderd.

Met een doffe plof valt de witgloei- ende massa omlaag. Hoog laaien de vlammen op, een dikke rook ver- spreidt zich door de gieterij. Weer stijgt de temperatuur.

Maar dit vallen van de oven, bete- kent voor de gieters en ovenisten het einde van hun werkdag. De toeschouwer betreurt het dat het schilderachtige werkproces voorbij is. De gieters en ovenisten wissen zich het zweet van het voorhoofd.

En zij denken misschien al weer aan de volgende dagen, waarop, wat zij heden gegoten hebben, te voorschijn komt uit de vormen, bewerkt wordt en zijn zwerftocht over de wereld begint. ...

Bijzonder prettig vinden wij te kun- nen vermelden, dat er vele Ambon- nezen in de gieterij van "de Schel- de" werken. Deze mensen zijn uit- stekend geschikt voor het maken van de vormen, daar dit een se- cuur en geduld vereisend werk is.

De lrelling

Alle fabrieksafdelingen, die een scheepswerf telt, en dat zijn er vele, concentreren zich vanzelfsprekend op de scheepshelling. Daar komen uit de fabrcage-afdelingen de ge- reedgemaakte onderdelen samen om door de enorme kranen op hun plaats te worden gebracht.

Daarna zijn op de tekenkamers naar dit door hem vervaardigde aller- eerste, later meer gepreciseerde beeld, de werktekeningen gemaakt en van die werktekeningen blauw- drukken, stapels en nog eens sta- pels blauwdrukken, zoveel tenslot- te, dat het nauwelijks te begrijpen is, dat al die tekeningen en blauw- drukken niet in de war raken. Bij die tekeningen bevinden zich er velen, die betrekking hebben op onderdelen die gegoten moeten worden.

het grootste schip, dat "de Schelde" bouwde, ligt klaar om naar z'n bestemming te vertrekken.

(Straks zullen wij ook in de gie- terij een kijkje gaan nemen).

Maar voor het zover is! De teke- ningen zijn verhuisd naar de mo- delmakerij. En wie daar binnen- loopt krijgt helemaal niet de in- druk, dat dit nu een modelmakerij is. Het lijkt veel meer op een meu- belmakerij. Pas bij beter kijken ontdekt men het verschil. En dan

derd kunnen worden, dan is wat open ruimte was, metaal geworden en is het te gieten onderdeel gereed.

Die open ruimte, die moet de mo- delmaker dus zien. Een verdraaid lastig karwei.

Laat Uw schepen varen met Ferwerda 's vlees, vleesconserven en vleeswaren.

IMPORT EXPORT

H. FERWERDA

SCHEEPSLEVERANCIER

Oranjestraat 1 E, Tel. 83357, ROTTERDAM Noord

(7)

Zo'n kraan kan 150 ton tot een hoogte van 40 meter opheffen.

Op de helling davert het aan alle kanten van het geweld der mecha- nische gereedschappen die bij de scheepsbouw nodig zijn. Honderden mensen bouwen daar stukje voor stukje het schip op, totdat het ge- reed ligt voor de stapelloop.

Wanneer een schip van stapel loopt

Wanneer· een schip te water gaat, dan moet men niet denken, dat een volledig gebouwd schip van de hel- ling glijdt. Niets minder dan dat is waar. Het is alleen maar de kale romp, die klaar is, en van binnen is er nog niets in aangebracht. Het enige wat zo'n romp van binnen toont is roest. Het is wel aardig hierbij nog even op te merken, dat een schip tegenwoordig grotendeels

"in elkaar gelast wordt". De klink- nagel wordt in dat geval overgesla- gen. Dit lassen gebeurt met 'n klei- ne rijdende machine. Op deze ma- chine zit een rol waarvan de las-

DE DRIEMASTER

draad afrolt en de machine walst gelijktijdig de draad recht en voert deze naar de lasnaad, waarna de machine automatisch last.

Doch, wij hadden het over de sta- pelloop. Wanneer het zover is, wor- den aan weerszijden onder de romp twee lange "balken" aangebracht.

U moet deze balken afmetingen toe- denken van ieder een paar honderd meter. Dit hangt natuurlijk van de grootte van het schip af.

Deze balken worden "ingevet" en op dit vet worden sleden geplaatst, waarop het schip komt te rusten.

Wanneer nu het plechtige moment is gekomen, dan worden de laatste beletselen die het schip tegenhou- den, weggenomen en het schip kan te water lopen. Wij zeggen uitdruk- kelijk kan, want het gebeurt wel eens, dat het blijft "staan". Daarop wordt echter gerekend en er staan dan ook grote hydraulische ram- men klaar om het schip een "zetje"

te geven.

Wanneer het schip dan heel lang- zaam naar beneden glijdt, houden

alle "Scheldemannen" de adem in.

Want dat is het kritieke moment.

Het meest gevaarlijke punt is, wan- · neer het schip met de ene helft in het water ligt en met de andere helft nog op de helling. Dan is er een moment dat het schip op twee punten hangt en dat mag niet te lang duren, omdat het zou kunnen breken. Om deze reden laat men de schepen achterwaarts van de hel- ling lopen, omdat de boeg, het sterkste punt, de zware spanning het beste kan opvangen.

Wanneer het hele schip de helling heeft verlaten, moet het in zijn vaart worden gestuit, want het heeft in die enkele seconden nog een behoorlijke vaart gekregen.

Om het schip af te remmen wordt er op een honderdtal meters afstand een rijshouten zinkstuk geplaatst.

Wanneer een groot schip, zoals de

"Kungsholm" of de "Willem Ruys"

van stapel loopt heeft zo'n zinkstuk een dikte van wel 40 meter. De schepen lopen er dan na ongeveer

~0

meter in vast.

Verslag van ·de European Youth te Edinburgh

Conference

Vele problemen op voortreffelijke WIJze besproken

Ter gelegenheid van het Edinburgh Festival, werd door de European Youth Campaign een Europese .jeugdconferentie gehouden, waar-

aan door circa 250 afgevaardigen van een 20-tal landen werd deelge- non1en.

Nederland had een 20-tal gedele- geerden gestuurd, gerecruteerd uit de politieke jeugdorganisaties en enkele neutrale veremgmgen; de -J.O.V.D. kon twee gedelegeerden sturen, die door loting werden aan- gewezen.

Het was de bedoeling van de orga- nisatoren, een aantal politieke en sociale vraagstukken te bespreken, die van nut konden zijn, de Euro- pese eenheid te bevorderen, niet alleen door het voeren van debatten in de 10 verschillende commissies, doch ook door het uitwisselen van gedachten, buiten het officiële ge- rleelte van het programma om.

Rede van Spaak

Bovendien had de European Youth Campaign gezorgd voor een indruk- wekkende rij sprekers, onder wie de heer P. H. Spaak; de heer Ro- bert Buron, de vroegere minister van economische zaken in Frank- rijk; mr. J. Henderson Stewart, onder-staatssecretaris voor Schot- land en vele andere bekende poli- tieke figuren, waaronder een groot aantal leden van het Engelse par- lement.

In pers en radio werd zeer veel aan- dacht aan deze Europese Jeugd Conferentie geschonken en ter ere van de heer Spaak en dit congres, werd door de Lord Provost van Edinburgh een tuinfeest gegeven.

Hoewel de vele lezingen en studie-

commissies veel tijd vroegen, werd er ook gezorgd, dat de gedelegeer- den de gelegenheid kregen iets van Schotland te zien, o.a. de vele in- dustrieën van Glasgow.

Ook konden de festiviteiten ter ge- legenheid van het internationale muziek- en toneelfestival worden bezocht waar Nederland zijn uit- stekende reputatie heeft gehand- haafd met het optreden van het voortreffelijk spelende Concertge- bouworkest

Het is ondoenlijk weer te geven wat in de diverse commissies besproken is. Ook kon de J.O.V.D. slechts twee leden sturen en dus maar ver- tegenwoordigd zijn in twee studie- commissies, te weten "boven-na- tionaal Europa" en "het Schuman- en Greenpool plan".

Vooral in deze twee politieke com- missies, in tegenstelling tot de meer op het sociaal vlak liggende, zoals film, pers en radio; emigratie en immigratie, vrije tijdsbesteding etc., waren er vaak zeer felle debatten, waarbij de standpunten dikwijls zeer uiteenliepen.

Vooral in eerstgenoemde commissie ging het hard toe, aangezien vooral in het begin, niemand het met iets en iemand eens was.

Tenslotte zijn onder de bekwame leiding van prof. Mouskhely bij meerderheid van stemmen de vol- gende resoluties aangenomen:

Onze commissie is het er volledig over eens, dat Europa verenigd moet worden en besluit overeen- komstig dat:

1.

België, Frankrijk, Italië, Lu- xemburg, Nederland en W.

Duitsland onmiddellijk stappen moeten nemen voor een politie-

ke en economische eenheid zon- der te wachten op de oplossing van problemen betreffende de overige Europese landen.

2. Deze unie moet gecontroleerd worden door een boven-natio- naal gezag, met beperkte doch werkelijke bevoegdheden.

3. Een vergadering van de Euro- pese samenstellende landen moet dadelijk bijeengeroepen worden, met het doel een constitutie voor een dergelijk nationaal gezag te ontwerpen.

4. De nauwst mogelijke samenwer- king moet worden gehandhaafd tussen dit gezag en de resteren- de Europese landen.

5. De constitutie van de Raad van Europa moet beter worden ge- maakt om te zorgen voor een werkelijke democratische ver- tegenwoordiging van zgn. sa- menstellende landen en om te zorgen voor nauwere en meer efficiënte samenwerking.

In de Schuman-plan en Greenpool- commissie ging het heel wat rustiger toe, al dient gezegd, dat de stand- punten van Groot-Brittannië en de Scandinavische landen nogal ver van de rest afweken.

Groot-Brittannië ziet zeer goed het belang in van een Verenigd Europa en wil ook wel meewerken, doch treden in een federaal Europa wil het zeker niet en voor het Schu- man-plan is men ook nog al hui- verig.

E~n rnerkwaardig excuus

Als "excuus" voor een niet mee- werken in federaal verband, noemt

7 Na een bezoek aan de werf be- grijpt men pas goed hoeveel werk verricht moet worden, voordat een schip zijn eerste reis kan aanvaar- den. Wanneer men - dit wetende - later zo'n oceaanreus nog eens ziet, zal men er misschien met nog meer ontzag naar kijken, dan voor- heen.

En daarbij nog eens denken aan de vele mensen die dit grootse werk tot stand brachten in het gecom- pliceerde en interessante bedrijf dat scheepswerf heet.

Wij zijn nu aan het einde van onze reportage gekomen. Een dag heb- ben wij op deze grote werf door- gebracht; een dag waarin wij heel veel gezien hebben. Tevens hebben wij op deze dag nog weer eens dui- delijk ervaren, tot welke grote pre- staties ons kleine volk in staat is.

En er wordt niet alleen wat gepres- teerd op onze scheepswerven, maar ook in heel wat andere bedrijven in Nederland. En dit is een goed ding, want een volk dat werkt, bouwt aan zijn toekomst!

men steeds het Commonwealth, dat volgens hen hun niet in staat stelt, anders dan van "nabij" mee te doen.

De Scandinaviërs zijn vooral bang, dat hun hoge levensstandaard zal moeten worden verlaagd als zij aan een Verenigd Europa meedoen.

Men meende dan ook, dat zowel Groot-Brittannië als de Scandina- vische landen, het Schuman-plan- bloc eerst maar eens wat wil laten experimenteren ani dan als het goed gaat, een zekere coöperatie aan te gaan op economisch- en politiek gebied.

Fel bestreden standpunten

De standpunten van deze landen werden natuurlijk fel bestreden door de landen van het Schuman- plan, waarbij als gewoonlijk de Fransen weer uitmuntten door hun welsprekendheid, helaas zelden of nooit in het Engels.

Ook het Duitse standpunt kwam aan de orde, speciaal dat van de socialisten, de enige partij in Duits- land, die niet erg voor het Schu- man-plan is, vooral ook omdat zij bang zijn, daarmee de grens tussen Oost en West Duitsland te ver- scherpen.

Ook andere problemen, die nauw met het Schuman-plan verwant zijn, werden onder de loupe geno- men, o.m. het bestuur, lonen en prijzen, etc.

Daar de meeste gedelegeerden nog jeugdige personen waren, kon men natuurlijk niet verwachten, dat al- len specialisten op hun gebied wa- ren; desondanks zijn er vele pro- blemen op voortreffelijke wijze be- sproken en is er door deze confe- rentie veel bijgedragen om het we- derzijds begrip tussen de jongeren der verscheidene landen te vergro- ten, waardoor er weer een stap gezet is op de weg naar een Ver- enigd Europa, op welke wijze dan ook .georganiseerd.

0. TAMMENS.

:k. HUIG.

J. C. van Donkeiaar - Rotterdam

Stieltjesplein 13 c Tel. 77224- 70477- 81813- Privé 40541

Ontwerpen en uitvoeren van Café-, Restaurant-, Hotel- en Winkelinrichtingen - Tevens reparatie-inrichting.

De Graaf! en Coster

Verwarming en Werktuigen

Verhuurinrichting voor feesten en partijen.

voor dames en heren

JAGO SHAWLS