Pagina 1 van 3
> Retouradres Postbus 16191 2500 BD Den Haag
L0449
Aan het bestuur van
Christelijke Woongroep Marenland Postbus 27
9900 AA APPINGEDAM
Datum 24 april 2020 Betreft Toezichtbrief 2020
Inspectie Leefomgeving en Transport
Autoriteit woningcorporaties Graadt van Roggenweg 500 Utrecht
Postbus 16191 2500 BD Den Haag www.ilent.nl Contactpersoon
Ons kenmerk H446760
Geacht bestuur,
Hierbij ontvangt u de toezichtbrief naar aanleiding van het door mij uitgevoerde onderzoek op basis van het gemeenschappelijk beoordelingskader Aw-WSW1. Gezamenlijk beoordelingskader
Bij het onderzoek op basis van het gezamenlijk beoordelingskader focust de Autoriteit woningcorporaties (Aw) zich op de governance van uw organisatie. Bij het onderdeel bedrijfsmodel maakt de Aw gebruik van de inzichten van
Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). In afstemming met WSW beoordeelt de Aw de financiële continuïteit van uw corporatie.
Integraal toezicht
De Aw houdt integraal toezicht. Dit betekent dat verschillende risicogebieden in onderlinge samenhang worden onderzocht. Rechtmatigheid en integriteit zijn geen onderdeel van het gemeenschappelijk beoordelingskader Aw-WSW, maar wel onderdeel van het integrale Aw toezicht. Als er bij uw corporatie sprake is van een risico in het kader van rechtmatigheid of integriteit, komt dit aan de orde in deze toezichtbrief.
In verband met de vereisten in de wet toetst de Aw daarnaast jaarlijks gericht op rechtmatigheid. Deze toets richt zich in ieder geval op de onderdelen passend toewijzen, staatssteun, huursom en WNT. Voor deze beoordeling wordt gebruik gemaakt van de gegevens van de verantwoordingsinformatie (dVi). De conclusies van deze rechtmatigheid beoordeling ontvangt u jaarlijks vóór 1 december in een aparte brief.
Risicogerichte aanpak
De risico-inschatting is medebepalend bij de planning en uitvoering van het onderzoek. Daarbij is nadrukkelijk het streven om jaarlijks voor elke corporatie een onderzoek op basis van het gezamenlijk beoordelingskader uit te voeren.
Na afronding van het onderzoek ontvangt u een toezichtbrief. Als op basis van het onderzoek wordt ingeschat dat het risico laag is, zal de inhoud van de
1 https://www.ilent.nl/documenten/publicaties/2018/11/12/gezamenlijk- beoordelingskader-aw-wsw
Inspectie Leefomgeving en Transport
Autoriteit woningcorporaties
Datum 24 april 2020 Ons kenmerk H446760
Pagina 2 van 3
toezichtbrief beknopt zijn; de brief vermeldt dan dat er geen aanleiding is tot het verrichten van nader onderzoek.
Als sprake is van een (mogelijk) verhoogd risico, beperkt de brief zich tot die onderdelen waar een verhoogd risico is ingeschat of is gesignaleerd. Op deze onderdelen benoemt de brief dan vervolgafspraken, actiepunten,
aandachtspunten en/of interventies.
Basisonderzoek 2020
Ik heb voor uw corporatie een onderzoek uitgevoerd. Daarbij heb ik gebruik gemaakt van de volgende informatie:
• dVi gegevens 2018;
• dPi gegevens 2019;
• Jaarverslag 2018;
• Meerjarenbegroting 2020 en verder;
• Management letter 2019 en accountantsverslag 2018;
• Uitkomst visitatie, rapport van 2 augustus 2019 en reactie bestuur daarop;
• Onderzoeksresultaten WSW;
• Voorgaande oordelen Aw.
Conclusie
Op basis van het door mij uitgevoerde onderzoek signaleer ik mogelijke risico’s, die ik kwalificeer op risiconiveau midden, ten aanzien van de onderdelen:
• Financiële continuïteit;
• Sturing en beheersing organisatie: risicomanagement.
Gelet hierop maak ik met u de volgende (toezicht)afspraken:
• De Aw houdt voorlopig het reguliere toezichtregime aan voor Marenland;
• Wel zal de Aw, in samenwerking met WSW, de situatie blijven monitoren;
• De Aw zal in de tweede helft van 2020 een Governance Inspectie (GI) inplannen voor Marenland. De uitkomsten van de GI zijn bepalend voor het vanaf dan geldende toezichtregime.
Hieronder licht ik de door mij gesignaleerde mogelijke risico’s nader toe.
Monitoring eerder gemaakte toezichtafspraken
De Aw heeft al eerder een verhoogd risico ten aanzien van de financiële
continuïteit van Marenland geconstateerd. Dit risico hangt samen met enerzijds de magere financiële positie van Marenland en anderzijds de
aardbevingsproblematiek in combinatie met krimp. Het WSW heeft u opgedragen een herstelplan op te stellen dat u op dit moment volgens planning uitvoert. De Aw heeft in 2019 besloten Marenland niet onder verscherpt toezicht te plaatsen, omdat zij toen voldoende vertrouwen in de governance van Marenland had; de Aw verwacht dat Marenland tijdig maatregelen zal treffen die (uiteindelijk) tot
oplossingen leiden. Wel heeft vanuit de Aw monitoring plaatsgevonden, waarbij de Aw in gezamenlijkheid met WSW opereerde.
In de afgelopen monitoringsperiode heeft Marenland zich in de diverse
gesprekken en contacten, constructief en proactief opgesteld en zijn de gemaakte afspraken nagekomen.
Risico’s financiële continuïteit
Marenland heeft een relatief grote transitieopgave door de noodzakelijke
versterking van het bezit als gevolg van het aardbevingsdossier. Op basis van de dPi 2018 leek er gerede twijfel over het duurzaam businessmodel, met inbegrip van de transitieopgave, bij Marenland. Op basis van de dPi 2019 lijkt een duurzaam businessmodel wel binnen handbereik. De Aw constateert wel dat
Inspectie Leefomgeving en Transport
Autoriteit woningcorporaties
Datum 24 april 2020 Ons kenmerk H446760
Pagina 3 van 3
Marenland in 2020 nog niet zal voldoen aan de LTV-ratio. Ten aanzien van de solvabiliteit ziet de Aw dat Marenland vanaf 2020 wel structureel aan de solvabiliteitseisen zal voldoen.
Gelet op het voorgaande constateert ik dat de financiële positie en prognoses zich positief ontwikkelen, maar zie ik voor de korte termijn nog mogelijke risico’s die ik kwalificeer op risiconiveau midden ten aanzien de LTV en solvabiliteit.
Risico’s sturing en beheersing organisatie: risicomanagement
Op basis van het herstelplan heeft Marenland de transitieopgave in beeld gebracht en aangegeven op welke wijze zij deze zal oppakken. Marenland heeft de
organisatie aangepast om in staat te zijn de versterkingsoperatie goed te kunnen uitvoeren. Voor de daadwerkelijke uitvoering en tempo van de versterking is Marenland afhankelijk van externe partijen. Dit blijft een risico wat niet onbenoemd mag blijven.
De Aw acht, evenals WSW – gelet op hetgeen zij daarover opmerkt in haar brief van 27 augustus 2019 –het noodzakelijk dat de c14 en kr8 corporaties in het aardbevingsgebied het strategisch voorraad- en portefeuillebeleid op elkaar af stemmen. Dit om ervoor te zorgen dat de verwachte krimp zich daadwerkelijk in de prognoses van individuele corporaties zal manifesteren.
Op dit moment is nog onzeker welke effecten dit zal hebben voor Marenland. Het proces om tot afstemming te komen van het portefeuillebeleid in c14/kr8 verband loopt op dit moment. De Aw volgt dit proces. De Aw gaat ervan uit dat deze effecten uiterlijk eind 2020 bekend zullen zijn en verwerkt zullen worden in de dPi/meerjarenbegroting 2020.
Tot slot
Ik verzoek u deze brief te delen met uw Raad van Commissarissen. Tevens verzoek ik u de voor uw organisatie relevante stakeholders over de inhoud van deze toezichtbrief te informeren. Tot slot wijs ik u er nog op dat de Aw deze toezichtbrief publiceert op haar website.
Voor nadere informatie kunt u contact met mij opnemen.
Hoogachtend,
SENIOR INSPECTEUR/AUTORITEIT WONINGCORPORATIES,
