RAPPORT
KWALITEITSONDERZOEK
STICHTING NTC-VO ZUID-AFRIKA
School : Stichting NTC-vo Zuid-Afrika Plaats : JOHANNESBURG - ZUID-AFRIKA
BRIN-nummer : 28YM
Onderzoeksnummer : 125541
Datum schoolbezoek : 19 en 20 maart 2012 Datum vaststelling : 31 mei 2012
Inhoud
1 Inleiding 5
2 Kwaliteitsprofiel 7
3 Beschouwing 11
4 Vervolg van het toezicht 15
1 Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht Stichting NTC-vo Zuid-Afrika in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, de voorwaarden voor kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de
onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het
schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: de resultaten van de enquête uit de zelfevaluatie van de Stichting NOB. Op grond van het feit dat het hier een onderzoek in het kader van de vierjaarlijkse bezoekscyclus betreft, heeft de inspectie besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie- activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd.
• Schoolbezoek, waarbij in de groepen voor voortgezet onderwijs de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal.
• Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het bestuur en de directeur.
• Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerlingen, leraren en ouders. Daarnaast is gesproken met de Nederlandse ambassadeur in Zuid-Afrika.
Rapport kwaliteitsonderzoek Stichting NTC | vo Zuid | Afrika | 19 March 2012
pagina 6 van 15
• Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de
kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur en de directeur.
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
2 Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Het kwaliteitsprofiel van Stichting NTC-vo Zuid-Afrika
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het
opleidingsniveau dat mag worden verwacht. . z
1.2 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag
worden verwacht. z
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op
vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving.
1 2 3 4
2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend
voor de examenprogramma's. z
2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze
leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.
1 2 3 4
3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal
gepland (120 uur). z
3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. z 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. z 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. z
Rapport kwaliteitsonderzoek Stichting NTC | vo Zuid | Afrika | 19 March 2012
pagina 8 van 15
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen.
1 2 3 4
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. z
4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. z 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. z 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. z
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. z
5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. z
5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. z
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1 2 3 4
6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de
onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. z
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. z
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. z
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. z
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. z
8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. z
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. z
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. z 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. z 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. z 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. z 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van
andere toetsinstrumenten. z
9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. z
Kwaliteitsaspect 10: De voorwaarden voor zorg voor kwaliteit zijn aanwezig
1 2 3 4
10.1 De schoolleiding/het NTC-bestuur stuurt de kwaliteitszorg aan z 10.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en
onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan z
Naleving.
ja nee N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte
onderdelen. z
N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte
onderdelen z
3 Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op Stichting NTC-vo Zuid-Afrika en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.
3.1 Uitgangssituatie
De Stichting Nederlands Onderwijs en Cultuur Zuid-Afrika verzorgt onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992 in Pretoria en in Johannesburg. Sinds 1998 wordt naast Nederlandse lessen voor het primair onderwijs ook een aanbod van Nederlandse lessen verzorgd voor het voortgezet onderwijs. De lessen vinden plaats op de locaties van de American International School of Johannesburg in Pretoria en Johannesburg (AISJ). Een belangrijk deel van de leerlingen volgt het dagonderwijs op deze school en het NTC-onderwijs vindt plaats na afloop van het onderwijs op de internationale school. Een ander deel van de leerlingen volgt het dagonderwijs op een lokale Zuid-Afrikaanse school of op een andere particuliere school. Een groot deel van de leerlingen komt uit een taalsituatie waarbij beide ouders Nederlands zijn en spreken. Door het feit dat het dagonderwijs anderstalig (Engels) is en ook de thuistaalsituatie frequent anderstalig is, is het Nederlands voor een belangrijk deel van de leerlingen niet de dominante taal. Dit betekent dat de uitgangssituatie van leerlingen voor het Nederlandse taalonderwijs verschillend is, maar dat ook de verwerving en ontwikkeling van bijvoorbeeld de woordenschat in de afzonderlijke situaties van de leerlingen niet gelijkelijk verloopt. Bovendien merkt de school dat ook de houding van ouders ten opzichte van het verwerven en het bijhouden en versterken van de Nederlandse taalvaardigheid verschilt. Dit wordt mede bepaald door duur van het verblijf in Zuid-Afrika en eventuele toekomstplannen van de ouders. Het bieden van de mogelijkheid om een studie te beginnen of voort te zetten in Nederland blijft in meer of mindere mate nog wel een belangrijke drijfveer en motivatie voor het volgen van het NTC-onderwijs.
De school telt rond de tachtig leerlingen, waarvan rond de tien leerlingen het voortgezet onderwijs volgen. De school verwacht dat dit aantal de komende jaren het NTC-aanbod zal blijven volgen. Het bestuur bestaat uit drie personen met een aanvulling van nieuwe leden en continuïteit in bestuursleden met een langere historie in het bestaan van de school. De school wordt geleid door een directeur en het team bestaat daarnaast uit zes leerkrachten. De directeur is tevens de leerkracht voor de Nederlandse lessen in het voortgezet onderwijs. Op een na hebben alle leerkrachten een onderwijsbevoegdheid. Binnen het
teamverband is het onderhouden van een bekwaamheidstraject in de vorm van professionalisering en scholing een belangrijk onderwerp.
Rapport kwaliteitsonderzoek Stichting NTC | vo Zuid | Afrika | 19 March 2012
pagina 12 van 15
3.2 Algemeen beeld
De inspectie van het onderwijs beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs als voldoende. Het gedeeltelijk nieuw samengestelde bestuur spant zich in om de voorwaarden en omstandigheden te creëren waaronder een zo effectief mogelijk onderwijsproces tot stand komt. De directeur en het team hebben de ambitie het onderwijs zo in te richten dat alle leerlingen tot hun recht kunnen komen. Er is een positief leerklimaat waarbij de verwachting is dat de leerlingen goede leerprestaties bereiken. De school is zich bewust van het feit dat het leersucces mede wordt bepaald door een actieve betrokkenheid van de ouders bij de verwerving, verbetering en de bestendiging van de Nederlandse taalvaardigheid.
De ouderbetrokkenheid wordt door de school gestimuleerd en bevorderd, maar is sterk wisselend afhankelijk van het belang dat ouders zelf aan het Nederlands hechten.
De programmering van het onderwijs en het lesmateriaal zijn overeenkomstig wat gangbaar is in andere NTC-locaties en zijn mede gebaseerd op de adviezen zoals die zijn aangereikt door de Stichting NOB. Rondom toetsing en
verantwoording van de leerresultaten zijn ontwikkelingen gaande die door de inspectie positief zijn geduid in het licht van voortgang van de
professionalisering en scholing van de leerkrachten en verbetering van de effectiviteit van het onderwijsleerproces.
De onderlinge omgang tussen alle geledingen van de school wordt als bijzonder plezierig ervaren en draagt bij tot een positief en veilig schoolklimaat.
3.3 Toelichting Opbrengsten
De school brengt sinds kort de leerresultaten meer systematisch en met gebruik van methodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen in beeld. De school bereidt voor op een afsluiting op het niveau van een van de certificaten Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). Het aanbod sluit aan op de
mogelijkheden en wensen voor vervolgstudie van de leerlingen. Op grond van een overzicht van in het verleden behaalde resultaten, concludeert de inspectie dat de leerlingen presteren op het niveau dat mag worden verwacht.
Onderwijspraktijk
Tijdens de lesbezoeken heeft de inspectie kunnen zien dat de lessen goed waren voorbereid en het verloop was gestructureerd en doelmatig. De sfeer in de lessen is prettig en de onderlinge omgang is plezierig. Ondanks het feit dat de leerlingen al een schooldag achter de rug hebben is er een actieve
betrokkenheid van de leerlingen bij de les, hoewel enig concentratieverlies door vermoeidheid in een enkele groep wel merkbaar was.
De organisatie is dusdanig dat in het leslokaal er een klassikale benadering is en successievelijk de verschillende niveaus instructie en verwerkingsopdrachten krijgen. Dat vergt veel van de planning van het aanbod en de organisatie
daarvan. Er is verscheidenheid naar leeftijd en niveau. Dankzij het enthousiasme en de energie van de leerkrachten en met name ook de welwillendheid en taakgerichtheid van de leerlingen is het mogelijk om op deze wijze het onderwijs vorm en inhoud te geven. Anderzijds brengt dit ook beperkingen met zich mee.
De vraag is of alle kinderen op deze wijze voldoende aanbod krijgen dat
overeenstemt met hun behoeften en capaciteiten. Er vindt gerichte differentiatie plaats, maar dat wordt begrensd door de beschikbare tijd en de verdeling daarvan over de leerlingen. De vorderingen en resultaten van de leerlingen worden geregistreerd. Een nog scherpere analyse van de toetsgegevens, gekoppeld aan de vorderingen, capaciteiten, motivatie en inzet van de
individuele leerlingen zou een versterking en onderbouwing van het onderwijs op maat voor een groep of individuele leerling kunnen betekenen.
Daarbij is het van belang tegen het licht te houden of de vorderingen en
resultaten overeenstemmen met verwachtingen en geformuleerde doelstellingen in het groepsplan of individueel handelingsplan. Door de borging van onder meer werkwijzen, organisatie, planning en aanbod van leerstof moet dit leiden tot een meerjarige analyse en evaluatie van wat werkt en wat aanpassing of bijstelling vereist binnen het onderwijsleerproces. De school kent geen leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en daar waar zorg en begeleiding nodig is, heeft de school dit georganiseerd.
Kwaliteitszorg
De inspectie beoordeelt de kwaliteitszorg als voldoende. In het schoolplan worden actiepunten en verbetertrajecten benoemd. Ook zelfevaluatie en het bevragen van de ouders is onderdeel van de kwaliteitszorg van het bestuur. Het bestuur heeft een kleine omvang, maar is betrokken en zich bewust van zijn verantwoordelijkheid. Het is van belang vast te leggen welke taken en verantwoordelijkheden bij de directeur liggen en welke bij het bestuur.
De rapportage en verantwoording van de resultaten van het onderwijs kan nog scherper en systematischer worden geregeld. Als aandachtspunt noemt de inspectie ook de borging van de procedures en werkwijzen. De praktische problemen vragen naast een strategische visie van het bestuur ook een grote mate van inzicht in het functioneren van de school.
Bestuur en team hebben de ambitie vorm en inhoud te geven aan opbrengstgericht werken met als doel de leerresultaten van groepen en
individuele leerlingen te verbeteren. Het gaat daarbij vooral om het organiseren van het leren door de leerkrachten van de school, zoals de uitwisseling van kennis en ervaring tussen de leerkrachten en het bespreken en analyseren van de resultaten van de leerlingen. Het team zal tijdens de scholingsdagen van de Stichting NOB zich verder bekwamen in het opbrengstgericht werken.
Daarnaast is belangrijk dat de professionele ontwikkeling van de leerkrachten en de onderlinge afstemming tussen individuele leerkrachten zowel verbonden is met de onderwijsvisie van de school als aansluit op de ontwikkelingen binnen het NTC-onderwijs. De inspectie verwacht dat de resultaten van het verbeter- en ontwikkelproces zichtbaar ingebed zullen worden in de schoolorganisatie.
4 Vervolg van het toezicht
Bij dit KO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden.
Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en het schoolplan.
Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit KO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
de aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een digitaal onderzoek plaats naar de examenresultaten.
