Ten geleide
Rol en werkwijze nieuwe commissie
De vereniging het Gelders Genootschap is voor uw gemeente een vaste partner waar het gaat om advisering over omgevingskwaliteit. Door jarenlang opgebouwde lokale kennis en ervaring op het gebied van welstand, cultuurhistorie, landschap, stedenbouw en openbare ruimte, kunnen wij voor uw gemeente, burgers en ondernemers op maat adviseren.
De aanstaande wisseling in de samenstelling van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) hangt samen met het verlopen van wettelijke benoemingstermijnen van commissieleden. Tegelijkertijd bereiden wij ons voor op de komst van de Omgevingswet en de grote opgaven van deze tijd.
In deze brief informeren wij u over de belangrijkste wijzigingen in de werkwijze van de commissie.
Zorg voor een goede omgevingskwaliteit
De zorg voor een goede omgevingskwaliteit is een van de maatschappelijke doelstellingen van de Omgevingswet. Langzaam ontstaat er zicht op de mogelijkheden die nieuwe instrumenten als de omgevingsvisie en het omgevingsplan zullen bieden voor kwaliteitsbeleid. Tegelijkertijd realiseren de meeste mensen zich dat goede omgevingskwaliteit mensenwerk is. Je kunt goede
omgevingskwaliteit niet borgen met regels die weer nieuwe regels oproepen. Dat willen we ook niet meer. Wat we wel met regels kunnen borgen is een goed gesprek over omgevingskwaliteit. Als we de kwaliteit agenderen bij alle plan- en ontwerpprocessen, zal dat bijdragen aan een zorgvuldige afweging en goede omgevingskwaliteit.
Gemeentelijke adviescommissies in de Omgevingswet
De Omgevingswet voorziet daarom in de mogelijkheid dat de gemeente een ‘gemeentelijke adviescommissie’ instelt, waarbij in elk geval monumentendeskundigheid verplicht is. Daarmee bestaat een wettelijke basis voor een commissie, die met een brede samenstelling prima
geëquipeerd is voor onafhankelijke advisering over ruimtelijke vraagstukken. Vanuit het Rijk wordt ook uitdrukkelijk aan gemeenten ruimte gelaten om zelf invulling te geven aan advisering.
In dat verband worden de ‘Commissies Ruimtelijke Kwaliteit’ expliciet genoemd. Kortom, er is ook onder de Omgevingswet volop basis voor het Gelders Genootschap om uw gemeente te adviseren over omgevingskwaliteit.
Begeleiding en dialoog centraal
De werkwijze van de commissie staat in het teken van dialoog en begeleiding. Doel is om initiatieven vanaf de start met de aanvragers te bespreken en zo naar balans te zoeken tussen ruimte voor initiatieven en aansluiting op het gemeentelijk beleid. Daarbij kijken we zoveel mogelijk integraal naar ruimtelijke vraagstukken. Niet wat het louter betekent voor welstand, monumenten of landschap, maar wat het bijdraagt aan ruimtelijke kwaliteit. Inspireren en duiden zijn hierbij kernwoorden.
Ja-mits houding
Eigenlijk is dit een werkwijze die we al lang in praktijk brengen en die optimaal aansluit op de principes van de Omgevingswet. De initiatieven zelf staan voorop. Wat de bandbreedte is om initiatieven af te wegen, staat straks in een gemeentelijk omgevingsplan. Daarin vindt ook onder andere het beleid voor welstand, cultuurhistorie, landschap etc. een plek. Het motto ‘van nee tenzij, naar ja mits’ gaan wij de komende jaren concreet maken.
Toevoegen expertise duurzaamheid
Verduurzaming is een van de grote opgaven van deze tijd. Gemeenten ontwikkelen programma’s op het gebied van duurzaamheid en energietransitie. En ook op planniveau is er aandacht voor duurzaamheid, in relatie tot ruimtelijke kwaliteit. Dit speelt op kleine schaal, zoals zonnepanelen, maar ook op grotere landschappelijke schaal, zoals zonneparken en windmolens.
In de gemeente Apeldoorn is recent een adviseur duurzaamheid toegevoegd aan de CRK. De ervaringen zijn zeer positief. Door de expertise duurzaamheid in de commissie wordt ook op planniveau het doel verduurzaming goed geborgd.
Wij zijn van mening dat dat voor alle Gelderse gemeenten een goede toevoeging is. In alle commissies kunt u daarom vanaf nu op ad hoc basis een beroep doen op deskundigheid op het gebied van duurzaamheid.
Naar een Commissie Omgevingskwaliteit
Om redenen van efficiency en vanwege positieve ervaringen hoeft de adviespraktijk niet wezenlijk te veranderen. Het grootste deel van de plannen kan prima van advies worden voorzien door de rayonarchitect, in samenwerking met de adviseur cultuurhistorie en eventueel het burgerlid.
Vooruitlopend op de bredere taakomschrijving van de CRK onder de Omgevingswet, stellen we voor om met ingang van 1 oktober a.s. te spreken van de ‘Commissie Omgevingskwaliteit’. Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet in 2021, volstaat dan een herbenoeming.
In gesprek over de toekomst
Als vereniging Gelders Genootschap bieden we een platform aan onze ledengemeenten. Voor dialoog en uitwisseling van kennis, zeker met het oog op de Omgevingswet. We doen dit door het organiseren van thematische ronde tafelgesprekken met ambtelijke specialisten, maar ook door lunchgesprekken met wethouders. Ook informeren we graag de gemeenteraad, bijvoorbeeld door aan de hand van het jaarverslag CRK een excursie in de gemeente te organiseren. Bij uitstek geschikt om het gesprek over omgevingskwaliteit aan te gaan!
In de komende jaren werken we verder aan het vernieuwen van de werkwijze van de advisering en de commissies. Dit doen we in nauw overleg met u. In samenhang met de gemeentelijke ambities en de invulling van de omgevingsvisie en het omgevingsplan. Wij kunnen u daarbij ondersteunen met ‘best practices’, afgestemd op lokale behoeften.
Een traject dat we graag samen met uw gemeente oppakken!
Namens vereniging Gelders Genootschap,
mw. ir. Renée Koning directeur
