Vraag nr. 265 van 5 juni 1998
van de heer MICHIEL VANDENBUSSCHE
Cultuurbudget – Unesco-aanbeveling
Zowel bij interventies in de Commissie voor Cul-tuur en Sport als in de plenaire zitting van het Vlaams Parlement heb ik in de voorbije jaren gepleit voor een gevoelige verhoging van het bud-get voor cultuur. Ik stel vast dat onder de minister het budget voor cultuur van de Vlaamse regering inderdaad is verhoogd (zo steeg het budget 1997 in vergelijking met 1996 naar 12 miljard, wat onge-veer een groei van 10 % betekent). Of dat vol-doende is, durf ik te betwijfelen.
Niet alleen zou een verdere, gevoelige verhoging van het budget de uitstraling van de cultuur aan-zienlijk bevorderen, maar ook mogen, zoals recen-te studies aantonen, de sociaal-economische voor-delen van een dergelijke budgetverhoging niet worden onderschat.
Ik ben verheugd dat op de Unesco-conferentie (United Nations Educational, Scientific and Cul-tural Organization) in Stockholm (31 maart jongst-leden onder de titel "De macht van de cultuur", waaraan 120 lidstaten en niet-gouvernementele organisaties deelnamen) een sterk pleidooi werd gehouden voor een globaal cultureel reveil en dat de cultuuruitgaven van de overheid drastisch moe-ten stijgen van 0,5 % tot 1,0 % van het bruto natio-naal product (BNP). De directeur-generaal van de Unesco bepleitte dat de overheden zo snel moge-lijk die aanbevelingen in de praktijk zouden omzet-ten. De minister was aanwezig op die conferentie. 1. In de brochure "Cultuur, wortels en vleugels",
Vlaamse bijdrage aan de Wereldcommissie voor de Culturele Ontwikkeling (van de Unesco), wordt onder het hoofdstuk "Cultuur en over-heid" geen enkel cijfer gepubliceerd over de financiële inspanningen van de overheid (Vlaams, provinciaal en lokaal) aan het cultuur-beleid. Dat vormt ons inziens een lacune, temeer daar de Unesco-conferentie het wel over concrete cijfers en percentages had.
Worden er door de Vlaamse administratie gege-vens bijgehouden over hoeveel geld de Vlaamse regering, provincies en gemeenten aan cultuur-beleid besteden ? Is het mogelijk daarvan een overzicht te geven ?
2. Hoeveel procent van het BNP in Vlaanderen geven wij volgens de minister uit aan cultuur-programma's (mede)gefinancierd door de
Vlaamse regering ?
3. Is de minister van oordeel dat de Vlaamse rege-ring de aanbevelingen van de Unesco reeds in de praktijk omzet ?
Zo neen, wat zou het betekenen voor de cul-tuuruitgaven van de Vlaamse regering indien de bovenvermelde aanbeveling van de Unesco-conferentie zou worden toegepast in Vlaanderen ?
Antwoord
Ter voorbereiding van de intergouvernementele conferentie "De kracht van cultuur" in Stockholm (30 maart tot 2 april 1998) werd door Unesco directeur-generaal Federico Mayor een ontwerpac-tieplan opgesteld. Hierin stelde hij voor om gelei-delijk aan, gespreid over de komende 10 jaar, 0,5 % tot 1 % van het BNP aan culturele ontwikkeling te besteden. Dit voorstel werd echter niet door de conferentie aangenomen. Het actieplan, op 2 april 1998 door de conferentie goedgekeurd, stipuleert : "De nationale financiële inspanningen ten gunste van de culturele ontwikkeling handhaven of verho-gen en indien mogelijk een bepaald percentage van het overheidsbudget voor dit doel voorzien in overeenstemming met de globale ontwikkelings-doelen, prioriteiten en plannen".
In de brochure "Cultuur, wortels en vleugels – Vlaamse bijdrage aan het rapport van de Wereld-commissie voor de Culturele Ontwikkeling" werd inderdaad geen enkel cijfer gepubliceerd over de financiële inspanningen van de overheid (Vlaams, provinciaal en gemeentelijk). In mijn toespraak in Stockholm op 30 maart laatstleden heb ik ver-klaard waarom : "Een nieuwe definitie van cultuur en een nieuw cultuurbeleid zijn dringend nodig teneinde een antwoord te geven aan het huidig gevoel van onzekerheid en desoriëntatie". Naast de bestaande begrippen cultureel kapitaal en
duurza-me culturele ontwikkeling stelde ik het nieuw
begrip duurzame culturele ontwikkeling als bena-dering voor een toekomstig cultuurbeleid voor. Dit kan gemeten worden aan de hand van kwantitatie-ve indicatoren, zoals voorgesteld in het rapport van de Wereldcommissie.
beleid is groter dan het vaststellen van een percen-tage van het BNP voor cultuur. Quota voor ont-wikkelingssamenwerking worden al jaren niet gehaald. Zij hebben ten hoogste een sensibilisatie-effect. Overheden hebben meer nood aan een internationale consensus rond cultuurbe-leid dan aan quota. Op dit vlak kan Unesco een belangrijke rol vervullen".
De Vlaamse administratie Planning en Statistiek (APS) houdt gegevens bij over de bestedingen aan cultuur binnen de Vlaamse Gemeenschap. Hierbij hanteert men het brede begrip voor cultuur, zoals bij Unesco (en overige multilaterale organisaties). Naast de culturele materies die onder mijn bevoegdheid ressorteren, behelst dit eveneens sport, toerisme, media en erfgoed. Momenteel beschikken we over de gegevens voor de jaren 1995 en 1996. Hieruit blijkt dat de culturele beste-dingen van alle overheden in Vlaanderen 1 % van het bruto gemeenschapsproduct (BGP) bedragen. Bestedingen binnen de Vlaamse Gemeenschap aan cultuur Budgetten 1995 1996 1997 cultuur (miljoen fr.) Vlaamse Ge-meenschap* 20.034,70 19.983,15 24.838,80 Vlaamse Ge- meenschaps-commissie 420,00 465,00 525,20 Provincies** 1.924,00 2.054,00 nb Gemeenten 27.245,00 28.235,00 nb Totaal 49.623,70 50.738,05 nb Aandeel BGP*** 1,03 % 0,99 % nb
* Bron : budgetten bevatten de beleidskredieten die vallen onder de administratie Cultuur, Bloso, Toerisme Vlaande-ren, VRT, Monumenten en Landschappen, inbegrepen de investeringsuitgaven. De cijfers komen uit de overzichten die jaarlijks voor het Jaarbeeld van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap worden gemaakt.
** Bron : Gemeentekrediet.
