Subsidie bij aanleg wandelroute: eisen en richtlijnen

(1)

1

Wilt u een nieuwe wandelroute aanleggen? Dan kunt u hiervoor misschien subsidie krijgen van de provincie Zuid-Holland. Om voor subsidie in

aanmerking te komen, moet u aan een aantal voorwaarden voldoen.

Hieronder vindt u eisen en richtlijnen die u kunnen helpen bij het ontwerp, de aanleg, het onderhoud en de subsidieaanvraag.

Provinciaal beleid wandelroutenetwerk

De provincie Zuid-Holland werkt aan een aantrekkelijke leefomgeving in de dichtstbevolkte provincie van Nederland. Daarbij hoort ook de zorg voor landschap, recreatie en natuur.

Samen met haar partners zorgt de provincie onder andere voor recreatiemogelijkheden, dicht bij huis. Daaronder valt ook een goed wandelroutenetwerk. Met de nota “Wandelroutenetwerk Zuid-Holland 2010-2020” geeft de provincie een aanzet tot het realiseren van een

provinciedekkend wandelroutenetwerk. De bijbehorende wandelroutenetwerkkaart geeft het geheel van bestaande en gewenste nieuwe wandelroutes weer. Als gemeenten, waterschappen, natuur- en recreatieschappen, agrariërs of agrarische natuurverenigingen deze gewenste

wandelroutes willen aanleggen, kunnen zij hiervoor subsidie krijgen uit de Uitvoeringsregeling Groen Zuid-Holland (URG). Hierin is ook een subsidiemogelijkheid voor Boerenlandpaden opgenomen. Op de site van de provincie Zuid- Holland (www.zuid-holland.

nl/wandelen) staat meer informatie over het wandelroutenetwerk zoals de nota, de kaart en de subsidievoorwaarden.

Subsidie bij aanleg wandelroute:

eisen en richtlijnen

November 2015

Wandelroutenetwerk Zuid-Holland 2010-2020

0 5 10 15km

Legenda Nieuwe route Bestaand Onderzoek Gerealiseerd wandelroutenetwerk

Oktober 2015

Inlegvel bij de folder:

Subsidie bij aanleg wandelroute: eisen en richtlijnen

(2)

Een aantal netwerken is reeds gerealiseerd. In de regio’s Krimpenerwaard, Duin- en Bollenstreek, Duin, Horst & Weide, Oost-IJsselmonde, Hof van Delfland en Dordrecht-Kinderdijk-Biesbosch kan al gewandeld worden via het knooppuntensysteem. Een aantal andere netwerken wordt in 2015 opgeleverd: Goeree-Overflakkee, Gouwe-Wiericke (Groene Hart) en West-IJsselmonde.

Op Voorne-Putten, het gebied rond Alphen aan den Rijn en in het gebied van de Albasserwaard/

Vijfheerenlanden zal in 2016 ook een start gemaakt worden met de ontwikkeling van een wandelnetwerk.

Inmiddels zijn wandelroutes ook te plannen via de digitale Wandelrouteplanner Zuid-Holland.

Alle tot nu toe gerealiseerde netwerken zijn in deze planner opgenomen. Via de computer kunnen wandelaars zelf samen te stellen routes uitstippelen. De route kan vervolgens uitgeprint worden, of binnenkort worden gedownload vanuit een speciaal ontwikkelde app of op uw gps geladen worden. Ook zijn in de digitale planner vooraf samengestelde (thema)routes opgenomen.

Deze leiden bijvoorbeeld langs mooie paden en langs allerlei bezienswaardigheden. Nieuwe routenetwerken die in de toekomst gereed komen, kunnen ook worden opgenomen in de planner. In de subsidieaanvraag kan dan ook een bedrag worden opgenomen voor opname van het routenetwerk in de digitale planner en/of de ontwikkeling van routekaarten. De digitale planner kan bekeken worden via de website www.zuid-holland.nl/wandelen.

Eisen bij subsidie-aanvraag: Uitvoeringsregeling Groen Zuid-Holland

Om voor subsidie in aanmerking te komen, moet uw aanvraag aan de eisen voldoen van de Uitvoeringsregeling Groen Zuid-Holland (URG) van de provincie Zuid-Holland. De belangrijkste eisen voor de aanleg en inrichting van nieuwe wandelroutes zijn:

• De wandelroute moet zijn opgenomen in het Wandelroutenetwerk Zuid-Holland 2010-2020.

Dat betekent dat de route op de wandelroutenetwerkkaart moet staan. Deze kaart kan door het college van Gedeputeerde Staten op verzoek worden aangepast.

• De voorziening of route is vrij toegankelijk. Indien de route door belangrijke weidevogel - gebieden voert kan de route kan worden afgesloten in het broedseizoen.

• Beheer en onderhoud van het routenetwerk en de voorziening (inclusief digitaal beheer) zijn aantoonbaar voor ten minste 7 jaar geregeld.

• De activiteit is afgestemd met de coördinerende gemeentelijke, regionale of landelijke (route) organisaties.

(3)

Richtlijnen bij subsidie-aanvraag: kwaliteit

De provincie wil graag een goede kwaliteit en een uniforme uitvoering van wandelroutes in Zuid-Holland. Daarom heeft de provincie richtlijnen voor wandelroutes en markeringen.

Kwaliteit is een ruim begrip en afhankelijk van gebruikers, landschap en situatie.

Daarom zijn de richtlijnen voor kwaliteit geen keiharde eisen. Bij het ontwikkelen van een nieuwe wandelroute zijn de volgende kwaliteitsrichtlijnen van belang:

• Neem zo veel mogelijk onverharde wegen op. Een natuurlijke ondergrond (half of onverhard) heeft de voorkeur. Een stedelijke omgeving biedt daartoe minder mogelijkheden dan het landelijk gebied. In het landelijk gebied vormen boerenlandpaden een belangrijk onderdeel van onverharde routes. Tussen de provincie Zuid-Holland en de agrariër kan een schade - ver goedingsovereenkomst worden afgesloten.

• Neem zo min mogelijk combinatie met andere weggebruikers op. Exclusiviteit voor de wandelaar heeft de voorkeur. Zorg zo veel mogelijk voor een verkeersluwe en geluidsarme omgeving.

• Zorg voor een landschappelijk en cultuurhistorisch aantrekkelijk en afwisselende route.

• Zorg voor een avontuurlijk en onverwacht tracé.

• Monitor het gebruik van een route.

• Zorg voor bereikbaarheid van de route met het openbaar vervoer en zorg voor voldoende parkeergelegenheid bij een aantal aantrekkelijke startpunten van routes. Maak zo mogelijk gebruik van de TOP’s (Toeristische overstappunten). Op deze punten komen meerdere recreatieve routes bij elkaar, er zijn parkeerplaatsen en er is informatie over de routes en de streek. Hierdoor vormen zij een goed startpunt voor een route.

• Zorg voor informatie over de route en de omgeving. Dit kan door opname in de digitale wandelrouteplanner en op routekaarten. Denk ook aan informatie over landschappelijke, cultuurhistorische en toeristische bezienswaardigheden en over de mogelijkheden voor rust, ontspanning, horeca en overnachtingen. Combineer de plaatsing van knooppuntpalen en infopanelen zo veel mogelijk met rustpunten.

• Regel het onderhoud van de route. Wandelroutes dienen zodanig onderhouden te worden dat de veiligheid en gezondheid van de wandelaar niet in gevaar komt en een ongestoord routegebruik is gewaarborgd. Melding van gebreken en de afhandeling hiervan worden ook tot het onderhoud gerekend.

(4)

De kwaliteit van een wandelroute is méér dan alleen het tracé zelf. Het is voor de wandelaar van belang dat hij in principe zijn weg kan vinden zonder een kaart of toelichtende tekst.

Routemarkeringen vormen dan ook een belangrijk onderdeel van de kwaliteit. Voor een provinciedekkend wandelroutenetwerk is het van belang dat markeringen eenduidig zijn en uniform worden toegepast. Pas dan is er sprake van een netwerk. Voor de bewegwijzering bij een nieuwe wandelroute zijn daarom de volgende kwaliteitsrichtlijnen van belang:

• Zorg voor voldoende, leesbare en correct aangebrachte markeringen, zodat de wandelaar de route gemakkelijk kan volgen en zich goed kan oriënteren.

• Sluit aan bij de eenduidige en uniforme markering die de provincie hanteert.

Specifieke richtlijnen hiervoor vindt u in de bijlage.

• Sluit aan bij het wandelknooppuntsysteem. Door middel van knooppunten worden de routes of delen van routes aan elkaar geknoopt.

• Indien een nieuwe wandelroute (deels) een bestaande route overlapt, integreer dan de

bestaande markeringen (van derden) in het knooppuntsysteem, in overleg met de eigenaar van de bestaande route. Specifieke richtlijnen voor het integreren vindt u in de bijlage.

In het algemeen geldt: maak bij het ontwikkelen van wandelroutes gebruik van de kennis en ervaring van plaatselijke wandelorganisaties (zoals bijvoorbeeld de wandelbelangenorganisatie TeVoet). Zij hebben veel ervaringen met wandelen in het algemeen en het ontwikkelen van wandelroutes. De brochure Wandelnetwerken uit de knoop van de stichting Wandelplatform LAW geeft uitgebreide tips met betrekking tot het realiseren van netwerken. De brochure is te downloaden via www.wandelnet.nl/dossier-wandelnetwerken.

Hoe kunt u subsidie aanvragen?

Subsidie voor de aanleg en bewegwijzering van wandelroutes kan, tot het budget is uitgeput, worden aangevraagd via de site van de provincie Zuid-Holland: http://www.zuid-holland.nl/loket/

subsidies/@8188/uitvoeringsregeling/. De afhandeling vindt plaats op volgorde van binnenkomst.

Onder “formulieren” rechts op de pagina treft u de in te vullen formulieren aan. Vergeet u niet de onder punt D vermelde verplichte bijlagen toe te voegen. Voor nadere informatie over de aanleg van wandelroutenetwerken en wandelen over boerenland zie: Uitvoeringsregeling Groen Zuid-Holland 2015, paragraaf 3.4.1 Projectsubsidie fietsen en wandelen, artikelen 44 t/m 50.

Het verdient aanbeveling bij ideeën met betrekking tot ontwikkeling van wandelroutes of

(5)

Informatieblad “Subsidie bij aanleg wandelroute: eisen en richtlijnen”

Hieronder volgen richtlijnen voor:

• de wandelroute en de wandelrouteknooppunten

• de informatiepanelen

• de routekaarten.

Richtlijnen wandelroute en knooppunten

Wandelroutes en wandelnetwerken worden in twee looprichtingen gemarkeerd. Alle te gebruiken materialen zijn duurzaam en onderhoudsvriendelijk. Bij het aanbrengen van markeringen wordt rekening gehouden met de veiligheid van de wandelaar (o.a. verkeer), gebruiksvriendelijkheid, herkenbaarheid, duurzaamheid van het bevestigingsobject, etc.

De knooppunten krijgen een uniforme uitstraling met de provinciale kleuren. Op elke knooppuntpaal komt een bordje met het nummer van het knooppunt en een logo in provinciale kleuren en een verwijzing naar een volgend knooppunt. Ook kan hier het regionale routenetwerk worden vermeld. Op deze palen kan tevens de markering van de bestaande routes worden aan gebracht.

Voor de inrichting van de knooppuntpaal geldt:

• Bovenste uitsparing: aan de wegzijde het knooppuntbord en aan de zijkant

eventueel een bordje van de terrein- eigenaar (te gast bij) of een reflector.

• In de 2e en eventueel 3e uitsparing van boven: knooppuntroutenummerbordjes, van laag naar hoog.

• In de 3e of 4e uitsparing van boven: bordjes met verwijzingen (geografische locatie, bezienswaardigheid, broedseizoen- beperkingen etc.).

• In de 4e of 5e uitsparing van boven:

bordjes van thematische routes, lokale ommetjes of routes van derden.

Bijlage

Richtlijnen Routemarkering

(6)

Voor de routenummering geldt:

Routes zijn genummerd met het nummer van de eerstkomende knooppuntpaal. Routeaanduidingen worden aangebracht tussen de knooppuntpalen (om maximaal 600 m) en zijn noodzakelijk op locaties om de wandelaar de juiste richting te laten gaan.

Routenum meringsborden te plaatsen op routepalen en permanent straat- en verkeersmeubilair op gebruiksvriendelijke hoogte.

Op de routeaanduidingen kunnen ook verwijzingen staan naar woonkernen of bezienswaardigheden in de nabijheid, of de naam van een thematische route. Deze tekst omvat maximaal 1 regel onderaan de markering met een letter- of cijferhoogte van 6 mm.

Markeringen op de routepalen zijn standaard voorzien van een pijl en in sommige gevallen het routenummer (zie voorbeelden hiernaast aangegeven).

Voor de markeringselementen geldt:

• Markeringsdragers: robuust met een aard- en nagelvaste bevestiging en geschikt voor de markeringen.

• Knooppuntpalen: vierkant, afmeting 115 x 115 mm, met minimaal 5 verdiepte locaties van 2 mm diep in markerings - vorm boven elkaar en aan alle zijden van de paal, voorzien van een grondanker.

• Routeaanduiding: plank van 115 mm x 30 mm, met verdiepte locaties van 2 mm in markeringsvorm, voorzien van een grondanker.

• Markeringsbevestigingsmiddelen: van roestvrij staal, aluminium of kunststof en toepassing van duurzaam permanente lijm - verbindingen c.q. schroeven.

• Markeringen (zie modellen ):

- voor de knooppuntpalen en routeaanduiding in knooppunt - systemen, afmeting 75 x 75 mm, van metaal (aluminium, roestvrij staal of kunststof);

- voor alle andere wandelroutes, afmeting 90 x 70 mm, van metaal of kunststof.

WANDELROUTENETWERK

KNOOPPUNT

GOEREE-OVERFLAKKEE

68 69 67 66

GOEREE-OVERFLAKKEE GOEREE-OVERFLAKKEE GOEREE-OVERFLAKKEE

WANDELROUTENETWERK WANDELROUTENETWERK WANDELROUTENETWERK

KNOOPPUNT

68 69 67 66

KNOOPPUNT

68 69 66

Knooppuntbordje

Verwijzingsbordje

Tussenmarkeringsbordje

(7)

Informatiepanelen

Informatiepanelen geven de wandelaar informatie over het wandelnetwerk ter plaatse.

Een goed

paneel voldoet aan de volgende richtlijnen:

• Het is minimaal A2 formaat.

• Vormgeving en kleurstelling zijn passend in de omgeving.

• Het is voorzien van een voldoende gedetailleerde kaart, in kleur, met legenda, met een overlap naar de kaartinformatie op naastliggende panelen.

• Het bevat zo mogelijk landschappelijke en cultuurhistorische informatie over de directe omgeving.

• Naast de naam van het wandelknooppuntsysteem wordt de naam en het adres van de route-eigenaar en/of meldpuntnummer vermeld. Dit in verband met het doorgeven van opmerkingen met betrekking tot de route.

• Het is robuust uitgevoerd in onderhoudsarme, slagvaste en UV-bestendige materialen en is bevestigd in een gegalvaniseerd metalen frame dat met twee pilaren in de grond is verankerd.

• Het wordt geplaatst in woonkernen, op startlocaties (bij parkeerplaatsen, horeca, en openbaar vervoerhaltes) en bij bezienswaardigheden, zo mogelijk gecombineerd met rustpunten.

(8)

Routekaarten

Het verdient aanbeveling bij het maken van routekaarten, folders en infopanelen zo veel mogelijk te streven naar uniformiteit. Onderstaande geeft hierbij richtlijnen.

De wandelroute wordt met een uniforme symboliek, digitaal in een uitwisselbaar GIS formaat en in kleur weergegeven op een ondergrond van de Topografische kaart van Nederland kaarten (gebaseerd op TOP10NL), met een basisschaal van 1:25.000. Voor details kan schaal 1: 10.000 worden toegepast. Deze uniforme symboliek is ook van toepassing op de kaarten die op de informatiepanelen staan.

Basissymboliek (voor een kaartschaal 1:25.000):

• Hoofdroute, verhard: niet onderbroken rode lijn (RAL 3031), solide, dikte 1 mm.

• Hoofdroute, half- en onverhard: niet onderbroken blauwe lijn (RAL 5010), solide, dikte 1 mm.

• Alternatieve route: met een streeplijn (2 x 2 mm), dikte 1 mm, in de kleur als de hoofdroute.

• Routevoorzieningen en routemeubilair in de kleur rood (RAL 3031), met afbeeldingen conform de NL Lange Afstands Wandelroutes van het Wandelplatform LAW, afmeting max. 5 x 5 mm.

• Knooppunten worden weergegeven met een zeshoek, vlakke zijde onder, afmeting overhoeks 5 mm, zeshoek is geel (RAL 1005) gevuld, omtrek in zwart lijndikte 0,25 mm, knooppunt nummer zwart in zeshoek, vet met een hoogte van 3,5 mm.

• Afstand tussen de knooppuntpalen: vet weergeven op de routelijn in zwart in 2 decimalen in km, met een cijferhoogte van 1,5 mm zonder eenheden.

• Routes van derden: met een dunne niet onderbroken lijn (dikte 0,25 mm) met daarin solide bolletjes (diameter 0,75 mm) om (maximaal 5 mm), in de kleur als de hoofdroute; deze routes worden genummerd met hoofdletters (vet, hoogte 3,5 mm) in een vierkant, zwart lijndikte 0,25 mm, vlakke zijde onder, afmeting 5 mm, vierkant is oranje (RAL 2009) gevuld, en verbonden met niet onderbroken zwarte lijn, dikte 0,25 mm met de routelijn.

• Routegegevens in legenda van wandelroutekaart.

Colofon:

November 2015 Uitgave: