Of er een wonder is gebeurd

en rondom de Groene Loper in Maastricht?

“Of er een wonder

is gebeurd”

P4

13 121 sociale huurwoningen

17 Integraal Kindcentrum

22 Waar is wat te zien?

6 Groene Uitlopers 3 Mijlpaal in

vastgoed­

ontwikkeling

Het project A2 Maastricht is met de unieke, tweelaagse Koning Willem- Alexandertunnel nog vooral bekend door een beter bereikbare stad en regio, en een sterke verbetering van de leef- baarheid in Maastricht-Oost. Het gebied is volop in ontwikkeling, mede door de ongeveer 1.000 nieuwe woningen en appartementen die aan de twee kilometer lange Groene Loper komen.

Minder bekend is dat al sinds de start van het project ook steeds gewerkt is aan extra ruimtelijke én maatschappelijke kansen voor de omliggende wijken, om Maastricht­Oost weer tot één bloeiend geheel te maken. Geïnspireerd door de A2 koos bijvoorbeeld Albert Heijn bij de Scharnerweg voor nieuwbouw en werd het nieuwe Vrijheidspark tussen de ANWB­flat en Torenflat gerealiseerd.

Na ingebruikname van de tunnel en andere verbindingen gaat dat werk nog steeds door. Om zoveel mogelijk kansen te benutten.

Om wonen, leven, recreëren en werken op en rond de Groene Loper zo fijn mogelijk te maken. Juist nu gebeurt dát waar het project altijd om draaide. Infrastructuur moet het sociale en economische leven beter maken.

Colofon

Een uitgave van Projectbureau A2 Maastricht, 3e Voortgangsrapportage -

Actieprogramma Mijn Gezonde Groene Loper www.a2maastricht.nl

Tekst: John Cüsters

Concept en vormgeving: Zuiderlicht

Illustratie: Roel Meertens - Studio BNL (p6 en 22)

Fotografie: Fred Berghmans, Bert Janssen, Aron Nijs, Paul van der Veer, Jonathan Vos

© 2020

EXTRA KANSEN

OM MAASTRICHT-OOST TE LATEN BLOEIEN

pagina 3

pagina 6

pagina 8

pagina 10

pagina 13

pagina 15

pagina 18

pagina 21

Daartoe doen zich allerlei kansen voor.

Projectbureau A2 Maastricht zet zich in voor het benutten van deze kansen en voor het realiseren van een zo hoog mogelijke kwaliteit, op allerlei gebieden. Van de vastgoedontwikkeling tot duurzaamheid en van onderwijs tot biodiversiteit.

Het Projectbureau heeft op dit vlak een initiërende, stimulerende, ondersteunende dan wel faciliterende rol. Met een eigen daarop geënt budget (werkkapitaal) zet het Projectbureau onderzoeken uit, organiseert het bijeenkomsten en brengt het partijen bij elkaar.

Hoe gaat dat? Over wat voor kansen hebben we het dan? Waar wordt op ingezet? Wat is al bereikt en waar wordt nog aan gewerkt?

We nemen u mee. Dat doen we aan de hand van een beeldverslag en een aantal V’s:

Vastgoed, Verbeelding, Verbindingen, Verblijf, Vervlechting, Voorzieningen, Veerkracht en Verduurzaming.

Ga mee op pad en ontdek (de kansen van) de Groene Loper!

Steeds meer mensen gebruiken de Groene Loper actief. En daar hoort een gezonde dorstlesser bij. WML heeft drie drinkwater- fonteinen gerealiseerd, met een speciaal, bij de Groene Loper passend ontwerp. Met sportieve en waterrijke activiteiten namen we de fonteinen in september 2019 in gebruik.

VASTGOED VERBINDINGEN

VERBEELDING VERBLIJF VERVLECHTEN VOORZIENINGEN

VEERKRACHT

VERDUURZAMING

VASTGOED

Mijlpaal in vastgoed-

ontwikkeling

De nieuwbouw van ruim duizend woningen aan de Groene Loper wordt gerealiseerd door Ballast Nedam Development, samen met Projectbureau A2 Maastricht. De vastgoed- ontwikkeling raakte in 2020 op stoom. Ter hoogte van de Onze Lieve Vrouw van Lourdes- kerk en richting de Geusselt worden sinds 2019 de eerste woningen gebouwd. Vanaf eind 2020 worden deze ruim 110 koop- en vrije sector huurwoningen en -appartementen opgeleverd. In de volgende fases, in het noordelijk deel van de Groene Loper, worden 226 koop- en vrije sector huurwoningen en -appartementen gerealiseerd. Onderdeel hiervan zijn ook 41 sociale huurappartementen.

Daarnaast startte in 2020 de planontwikkeling voor de volgende fases in zowel het noordelijk als zuidelijk deel. Al met al is een groot deel van het woningprogramma aan de Groene Loper in 2020 in uitvoering of in voorbereiding gekomen.

> LEES VERDER OP PAGINA 4

GROOT DEEL WONINGPROGRAMMA IN UITVOERING OF VOORBEREIDING

VASTGOED

Het gerenoveerde Blok 8.

Oud en nieuw komt samen.

> VERVOLG PAGINA 3

In 2020 is tevens het gerenoveerde Blok 8 opgeleverd. Dit is het enige nog resterende deel van de oorspronkelijke A2-flats en heeft daarmee cultuurhistorische waarde. Ballast Nedam Development verkocht Blok 8 aan Mulleners Vastgoed, dat de gerenoveerde appartementen heeft verhuurd in de vrije sector.

Het oog van de voorbijganger

moet op avontuur kunnen gaan.

‘De renovatie van Blok 8 laat zien dat een bestaand gebouw via een mix van behoud en grote en kleine

ingrepen heel goed inpasbaar is in een nieuwbouwomgeving.’

Michaël Spanjers – SeC Architecten

‘Iedere keer als we hier komen, denken we dat er een wonder is gebeurd. Als je op een bankje zit en al die fietsers en voetgangers ziet, merk je dat de Groene Loper nu al een actieve plek is, nog voordat er überhaupt iets is gebouwd.’

Meggie Bessemans en Theo van Esch – DAT, De Architectenwerkgroep Tilburg

De architecten en

supervisoren van de Groene Loper komen regelmatig bij elkaar in ontwerpsessies waarin ze hun ontwerpen aan elkaar presenteren en op elkaar afstemmen. Op deze pagina’s vertellen enkele architecten over hun ervaringen aan de Groene Loper.

‘Naast de stedenbouwkundige opzet gaat ook het bijzondere ontwerpproces aan de Groene Loper met de gezamenlijke ontwerpsessies ervoor zorgen dat er een hogere kwaliteit zal ontstaan dan doorsnee in Nederland.’

Geert Bosch –

HILBERINKBOSCH architecten

BEKIJK HET EERSTE HOOGSTE PUNT VAN DE GROENE LOPER

VASTGOED

‘Het oog van voorbij­

gangers moet op avontuur kunnen gaan. Dat gebeurt bijvoorbeeld met speciale hekwerken bij balkons en bordessen en naar voren springende bakstenen bij de scheiding van twee woningen. Zo ga je, naar­

mate je beter gaat kijken en dichter bij een woning of gebouw komt, steeds meer details ontdekken.’

Liesbeth Brink – Atelier Brink

‘Je bent zo in de stad, terwijl het toch een

groene omgeving is, met een open uitstraling.

Deze kans wilden we niet voorbij laten gaan!’

toekomstige bewoner nieuwbouwwoning

‘Je ziet hier hoe goed het werkt als krachtige opdrachtgevers als het Projectbureau en Ballast Nedam Develop­

ment en een vakkundig stedenbouwkundig bureau met visie als West 8 bij elkaar komen.

Dan krijg je stedelijke ruimtes waar mensen zich gelukkig en op hun gemak kunnen voelen.’

Mathieu Bruls –

bv Mathieu Bruls architect

‘Het is belangrijk dat een langlopend project een geheugen heeft. Er moeten mensen zijn die zich herinneren wat ooit is af­

gesproken, waarom er voor het plan is gekozen. Dat dragen wij als supervisors uit.’

Fred Humblé – Humblé Martens Willems Architecten

In de verschillende ontwerpen komen verschillende stenen, metselverbanden en voegkleuren terug. Met proefmuurtjes is te zien of de ideeën ook in het echt goed uitpakken.

De Gemeenteflat heeft zijn oude allure terug, Blok 8 springt weer in het oog en ook de voormalige

Boksschool en Jongensschool krijgen een nieuwe bestemming, in de vorm van woningen en ruimte voor bedrijvigheid (bijvoorbeeld een winkel of kantoor) of een algemene/

publieke functie als zich daar geïnteresseerden/mogelijkheden voor voordoen. Naast herbestemming wordt er ook nieuw gebouwd op het omliggende terrein.

Door de plannen komt daarnaast ruimte voor een extra verbinding tussen de Groene Loper en de aan­

grenzende wijk. Voor het trapveldje dat door de plannen weggaat, wordt samen met de gemeente en de buurt gekeken naar een alternatief.

MEER INFORMATIE OVER DE NIEUW- BOUW AAN DE GROENE LOPER

Onder regie van Projectbureau A2 Maastricht is in 2018/2019 de Ambitienota Over het Spoor opgesteld en bij raadsbesluit vastgesteld.

Doel was te onderzoeken of en hoe, na de ondertunneling van de A2, ook de barrière van het spoor kan worden verzacht of opgeheven.

VERBINDINGEN

GROENE

UITLOPERS OVER HET SPOOR

Centraal daarin staat het concept van ‘de Groene Uitlopers’: aansluitend op de Groene Loper zijn er in negen locaties of straten mogelijkheden om de verbindingen over het spoor heen te verbeteren en tegelijkertijd de verblijfskwaliteit te verhogen.

De Ambitienota Over het Spoor speelt een belangrijke rol als inspiratiebron voor verdere ontwikkelingen.

MEER WETEN OVER STAD EN SPOOR?

VERBINDINGEN

Ontwerpend onderzoek

varianten fiets- en voetgangers- brug

Op basis van Over het Spoor werkt de gemeente Maastricht aan een omvattende gebiedsvisie inclusief mobiliteitsplan voor het centrumgebied Maastricht- Oost.

Daarin wordt ook gekeken naar de mogelijkheden om ten noorden van het station, tussen Wyckerpoort en Sint-Maartenspoort, over het spoor een nieuwe brug te maken voor fietsers en voetgangers. Nader onderzoek van het Belgisch bureau BUUR heeft uitgewezen dat een dergelijke brug in alle scenario’s, ongeacht andere eventuele verkeers- maatregelen in Maastricht-Oost, een goede verbinding oplevert met een hoge belevingswaarde voor de gebruikers en de stad als geheel.

Projectbureau A2 Maastricht bestudeert samen met de gemeente Maastricht de inpassing en vorm geving van een ‘Groene Uitloper’ over het spoor.

Een nieuwe brug levert een goede verbinding en hoge belevingswaarde op.

Boven: impressie nieuwe situatie Beneden: huidige situatie

Verbeelding aan de macht

Aan de Groene Loper wordt regelmatig de methode van co-design ingezet. Betrokkenen en experts worden bij elkaar gebracht en buigen zich in een gezamenlijke werk- en/of ontwerpsessie over een concrete uitdaging of opgave voor de Groene Loper. Het blijkt een geschikte methode om in een informele setting tot creatieve ideeën te komen en de omgeving actief bij een opgave te betrekken. De verbeelding is soms letterlijk aan de macht. Oplossingen die in formele besluit vormingsprocessen niet gauw naar boven waren gekomen, komen nu snel op tafel en kunnen meteen in een breed en representatief gezelschap van betrokkenen op hun waarden worden beoordeeld.

Er hebben sessies plaatsgevonden over de integrale herontwikkeling (1e fase) Centrum Oost (nieuwe Albert Heijn aan de Scharnerweg, het Vrijheidspark en de gerenoveerde Gemeenteflat), de kansen voor sociale huurwoningen, de herontwikkeling van het Europaplein, de kansen tot verduurzaming, het bevorderen van de biodiversiteit en een locatieonderzoek voor een Integraal Kindcentrum.

Ontwerpend onderzoek

Het Projectbureau laat ontwerpend onderzoek doen om de kansen voor bepaalde ontwikkelingen letterlijk te verbeelden. Dit blijkt een inspirerende manier om vanuit een breder perspectief te werken dan met de gebruikelijke, sectorale procedures. In 2019 deden De Architectenwerkgroep Tilburg (DAT) en Fred Humble een ontwerpstudie naar de mogelijke locaties voor een nieuwe school rond het Leeuwenparkje (zie ook pagina 17). De resultaten werden op 5 maart 2020 (nog net voor de intelligente lockdown in Nederland vanwege corona) gepresenteerd aan een breed gezelschap van onder meer schoolbesturen en vertegenwoordigers van de gemeente en buurtorganisaties.

VERBEELDING

“Het proces om tot een nieuwe school te komen, is al lang bezig. Het is nuttig dat

we er nu beelden bij zien.

Dat helpt zeker om het proces verder te brengen en dit jaar

keuzes te maken.”

Schoolbestuurder over deelname aan IKC­sessie 5 maart 2020

“‘Allerlei mensen zijn betrokken bij de ontwikkeling van het Vrijheidspark, dat is mooi om te

zien. Samen bouwen we stap voor stap aan onze droom, een bloeiende ontmoetingsplek die

zorgt voor verbinding.”

Stichting Vrijheidspark Maastricht

Tweewekelijkse Voortgangs-

berichten

Elke twee weken komt een Voort- gangsbericht uit, een digitale nieuwsbrief die vertelt en laat zien wat er allemaal gebeurt op en rond de Groene Loper. Dit varieert van initiatieven in de buurt tot de voortgang van de vastgoed- ontwikkeling, eigen activiteiten van het Projectbureau en verslagen van evenementen. De Voortgangs- berichten worden geschreven door de medewerkers Communicatie van het Projectbureau en een vast team van enkele freelancers.

Geïnteresseerden kunnen zich op de Voortgangsberichten abonneren. In juni 2020 waren er ruim 4.700 abonnees.

Onderzoek studenten UniPartners

Projectbureau A2 Maastricht schakelt regelmatig het bureau UniPartners in. Dit bureau zet studenten in voor externe onder- zoeksopdrachten. UniPartners Maastricht deed onder meer onderzoek naar de bekendheid van studenten met het oostelijk deel van Maastricht en de Groene Loper. Daaruit bleek dat dit gebied nog redelijk onbekend is onder studenten. Tegelijkertijd is het ook heel geschikt voor deze groep.

Het onderzoek heeft ertoe geleid dat in de voorlopige plannen voor het centrumgebied nu ook studentenwoningen in beeld zijn.

Dit kan de levendigheid van het gebied rond de Groene Loper in de toekomst verder vergroten.

VERBEELDING

“Je kunt een samenleving

beter begrijpen door te kijken

naar wat er op de stoep

gebeurt.”

Van wie is de Groene Loper?

Om de identiteit van de Groene Loper te versterken, startte eind 2019 een serie artikelen onder de noemer ‘Van wie is de Groene Loper?’ Daarin worden verhalen opgetekend van huidige en nieuwe bewoners over hoe het was, hoe het is en wat nog komen gaat. Stadsfilosoof Govert Derix trapte af in de zoektocht. In juni 2020 nam Jan Janssen, Wyckeneer in hart en nieren, de pen over. De serie verschijnt via de kanalen van Mijn Groene Loper, in de tweewekelijkse Voortgangsberichten en in verkorte vorm in het huis­aan­huis­verspreide blad VIA. In de toekomst dragen ook andere schrijvers bij aan deze serie.

LEES ALLE VERHALEN

Meld je ook aan voor de voortgangsberichten op mijngroeneloper.nl/

voortgangsbericht

Werken aan een aantrekkelijke verblijfsruimte

Er vinden veel initiatieven plaats om de verblijfsruimte aan de Groene Loper zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Na de plaatsing van groene ‘reuzenpilaren’ op twee plekken in 2017, volgde in 2019 in samenwerking met WML de komst van drie drinkwaterfonteinen langs de Groene Loper. Mensen kunnen er van het voor- tot en met het najaar een flesje water vullen.

Het Projectbureau leverde ook een financiële bijdrage aan het realiseren van het nieuwe Vrijheidspark (het park tussen de ANWB-flat en Torenflat) aan de Groene Loper bij de rotonde Scharnerweg. Op voorstel van het Projectbureau liet de gemeente West8 het ontwerp maken voor het Vrijheids- park, zodat hier dezelfde ontwerp- principes zijn toegepast als op en rond de eveneens door dit stedenbouwkun- dig bureau ontworpen Groene Loper.

Met het nieuwe horecapaviljoen en het speeltoestel (de Klimrex genoemd) groeit het Vrijheidspark steeds meer uit tot een aantrekkelijke ontmoetings- plek voor de buurt.

VERBLIJF

Met de klok mee: drinkwaterfontein, sportende kinderen tijdens ingebruikname drinkwaterfonteinen, groene ‘reuzenpilaren’, nieuwe horecapaviljoen Vrijheidspark, Klimrex

MEER WETEN OVER HET VRIJHEIDSPARK?

VERBLIJF

Meer

biodiversiteit

In 2019 hielden diverse betrokken partijen een werksessie over het bevorderen van de biodiversiteit aan de Groene Loper. Nu deze overal sterk onder druk staat, is het de bedoeling de gebiedsontwikkeling aan te grijpen om het verblijfsklimaat aan de Groene Loper ook voor dieren en planten zo aantrekkelijk mogelijk te maken. De werksessie is uitgemond in een vruchtbare samenwerking tussen het Projectbureau, de gemeente Maastricht, Ballast Nedam Development, Bee Collective en het Centrum voor Natuur- en

Milieueducatie.

Blikvanger in de aanpak is de wilde bij. Nergens in Nederland komen zo veel wilde bijensoorten voor als in Maastricht. Door de aanplant van bloembollen, lavendel en slangenkruid en de aanleg van bloemen- weides wordt de Groene Loper uiteindelijk één lang bloemenlint. Ook komen er op meerdere plekken bijenhotels. Ballast Nedam Development neemt in het vastgoed nestkasten op voor vleermuizen en gierzwaluwen. De voortuinen worden aan de straat- kant afgeschermd met één doorlopende groene haag.

Ook laat de vastgoedontwikkelaar bouwgrond in afwachting van de vastgoedontwikkeling inzaaien met bloemen.

“De bij leent zich goed om mensen voor de natuur te enthousiasmeren en geeft

aan het bevorderen van de biodiversiteit aan de Groene Loper een verhaal

en gezicht.”

Asia Wierzchowska, landschapsarchitect bij de gemeente Maastricht

VERBLIJF

De Groene Loper beleven

Een openbare ruimte ontleent haar waarde niet zozeer aan de technische kwaliteit ervan, maar aan de wijze waarop ze door de gebruikers wordt beleefd. Daarom initieert of ondersteunt het Projectbureau activiteiten waarbij mensen de Groene Loper daadwerkelijk kunnen beleven.

In 2018 vond de eerste Groene Loper Run plaats, een jaarlijks hardloopevenement met Pasen.

In 2019 werd samen met Maastricht Marketing gestart met het organiseren van rondleidingen over de Groene Loper. Kerst 2019 vond de eerste kerstwandeling over de Groene Loper plaats, georganiseerd door de Stichting Vrijheidspark Maastricht. De wandeling was uitverkocht en er deden 250 mensen aan mee. Naast steun voor dit soort initiatieven, organiseert/faciliteert het Projectbureau bijvoorbeeld ook lezingen over thema’s die betrekking hebben op de Groene Loper of de buurten eromheen. Daarnaast wordt de Groene Kamer in het eigen kantoor regelmatig ter beschikking gesteld als vergaderruimte voor de omgeving.

“Het was TOP. Een mooie middag met veel verbondenheid.

Super initiatief!”

deelnemer kerstwandeling Groene Loper 2019

Met de klok mee: verhalen in het park (vertellen over en luisteren naar gedichten, ervaringen en anekdotes aan de Groene Loper), kerstwandeling, Groene Loper Run, rondleiding

121

VERVLECHTEN

In het oorspronkelijke vastgoedprogramma voor de Groene Loper uit 2009 zaten geen sociale huurwoningen. Destijds leek de omvang van de sociale huurvoorraad in Maastricht groot genoeg. Dit is door de jaren heen veranderd. Projectbureau A2 Maastricht heeft zich daarom sterk gemaakt om aan de Groene Loper ook sociale huurwoningen te laten bouwen. Zo ontstaat een gevarieerder woningaanbod, wordt het wonen aan de Groene Loper inclusiever en worden

Wittevrouwenveld en Wyckerpoort nog beter aan elkaar verbonden.

De inspanningen hebben resultaat gehad.

Ballast Nedam Development en Servatius sloten in 2019 een intentieovereenkomst waardoor Servatius aan de Groene Loper 41 sociale huurwoningen kan bouwen.

De onrendabele top hiervan wordt mede gefinancierd door de gemeente Maastricht, Provincie Limburg en het Projectbureau.

“De verbinding tussen Wittevrouwenveld en Wyckerpoort maar ook

tussen de nieuwbouw langs de Groene Loper en de bestaande bebouwing,

staat bij ons hoog in het vaandel.”

Vivian Eussen, directeur Vastgoed bij woningcorporatie Servatius

so ciale huur w oning en aan de Gro ene Lop er

Begin 2020 presenteerde Maasvallei het plan om aan de Burgemeester Bauduinstraat, officieel buiten het A2-gebied, nog eens 80 sociale huurwoningen te bouwen, waarvan 20 voor Servatius. Dit blok komt met het gezicht naar de Groene Loper te liggen. In totaal kunnen er aan de Groene Loper dus 121 sociale huurwoningen komen.

VERVLECHTEN

De Groene Loper loopt door tot bij

Buitenplaats Vaeshartelt, in Buitengoed Geul &

Maas. Via het Geusseltpark en de Wielerbaan voert

een groene route

wandelaars en fietsers richting het buitengoed.

Kennismaken met de Groene Loper

Op 30 oktober 2019 bracht Andy Dritty een werkbezoek aan de Groene Loper. De nieuwe gedeputeerde voor Ruimte, Wonen en Europa van de Provincie Limburg maakte op de fiets kennis met de laatste ontwikkelingen in het gebied.

Stedenbouwkundig plan KPN-terrein

Het voormalige KPN-terrein en het naastgelegen voormalige sportveld liggen al jaren braak. Het Projectbureau zet zich in om de direct betrokken eigenaren en de gemeente bij elkaar te brengen en te inspireren om tot een gezamenlijke ontwikkeling te komen. Daarvoor nam het in 2019 het initiatief om samen een stedenbouwkundig plan te laten maken, onder meer via een gezamenlijke ontwerpsessie.

Het vraagt nog enige tijd om tot overeenstemming te komen over de omzetting van het plan in een concreet ontwikkel- en bouwinitiatief.

Herontwikkeling Wyckerpoort-Noord

Op initiatief van het Projectbureau tonen Ballast Nedam Development, Servatius en Woonpunt zich bereid tot een gezamenlijke herontwikkeling van Wyckerpoort- Noord. Ballast Nedam Development ontwikkelt hier op de Geusseltheuvel de woontoren die het begin van de Groene Loper markeert en vrije sector huurwoningen in de Kolonel Millerstraat. Servatius heeft veel

woningbezit in de omgeving en Woonpunt is eigenaar van een verouderd woonblok (de ‘Witte Flat’) in de Kolonel Millerstraat. Met ontwerpend onderzoek en co-design worden de partijen gefaciliteerd om samen tot het beste plan te komen. Dat wil zeggen een plan dat zowel de belangen van de afzonderlijke partijen als die van de buurt en omgeving het beste dient. In de opgave wordt ook het ‘Blauwe Gebouw’ van het Leger des Heils meegenomen.

Helpende hand

toesteken

Boven: nieuwe situatie

Beneden: oude situatie met fietsenrek

VOORZIENINGEN

Het restaurant Farèn aan de Groene Loper kon vanwege de aanwezigheid van fietsbeugels geen echt terras maken. Na bemiddeling van het Projectbureau werd dit alsnog mogelijk en zijn de fietsbeugels in goed overleg met omwonenden enkele meters verplaatst. Zo kan ook deze nieuwe horecagelegenheid beter tot bloei komen.

VOORZIENINGEN

Als één van de onderleggers voor de Ambitie- nota Over het Spoor deed Ecorys in opdracht van het Projectbureau onderzoek naar de economische potenties van het gebied tussen (de achterkant van) het station en de Groene Loper, en van de Groene Loper zelf. Conclusie was dat hier veel mogelijkheden zijn voor kleinschalige economische activiteiten, variërend van horeca tot (hoogopgeleide) startups en combinaties van wonen en werken. Het gebied is goed bereikbaar voor alle vervoersmiddelen (langzaam verkeer, auto’s, openbaar vervoer), nog relatief goedkoop en heeft een aantrekkelijke sfeer voor kleinschalige werkgelegenheid.

Om de kansen waar te maken, moet hiervoor wel een aantrekkelijk vestigingsklimaat worden geschapen. Daarvoor zijn goede verbindingen nodig tussen de Groene Loper, het station en het westen van Maastricht.

Ook moet het nieuwe vastgoed aan de Groene Loper kleinschalige economische activiteiten accommoderen.

Kansen voor centrum-

ontwikkeling in Oost

De Groene Loper is er niet alleen om te

wonen.

Het onderzoek van Ecorys heeft bij alle betrokken partijen het bewustzijn doen toe- nemen dat de Groene Loper er niet alleen is om te wonen. Vooral in het centrale gebied van de Groene Loper rond de kerk en aan- sluitend op het Voltaplein ontwikkelt Ballast Nedam Development vastgoed met hogere begane grondvloeren die kleinschalige economische activiteiten mogelijk maken. Al het vastgoed krijgt casco’s die kunnen mee- bewegen in de tijd en (wisselende) combina- ties van wonen en werken mogelijk maken.

Het flexibele bestemmingsplan biedt hier ook ruimte voor. Verder wordt in alle plannen voor nieuwe ontwikkelingen in het gebied gewerkt aan het versterken van de oost-west- verbindingen tussen in eerste instantie de Groene Loper en het station.

“Als kind fietste ik al geregeld langs ‘de witte villa’ op de Scharnerweg 108, dicht bij de Groene Loper. Nu, ruim 30 jaar later, heb ik er mijn intrek genomen met mijn praktijk. Dit is echt een A-locatie. De Groene Loper en de omgeving is een enorme impuls voor de buurt. Het ziet er prachtig uit. En de uitstraling van de Groene Loper, met haar vele hardlopers en fietsers, past bij ChiroMotion. Veel mensen die hier komen, oefenen op de Groene Loper.”

Maarten Tielen (Chiropracter en eigenaar ChiroMotion)

VOORZIENINGEN

“Fusieschool moet verscholen parkje aan

Groene Loper in Maastricht wakker

kussen”

Krantenkop Dagblad De Limburger (maart 2020)

INTEGRAAL KIND

CENTRUM GROENE LOPER

Zomerkamp van Jeugdclub de Happy Kids in het Leeuwenpark.

Het stimuleren van ontmoeting is één van de doelen van de gebiedsontwikkeling aan de Groene Loper. Het gebied leent zich hier ook uitstekend voor. Niet alleen door de bankjes op de Groene Loper, maar vooral door het centraal gelegen gebied rond het Leeuwen- parkje. Hier ligt een openbare ruimte van hoge kwaliteit, met eromheen de voormalige Theresiaschool, het Trefcentrum

Witte vrouwenveld en de Onze Lieve Vrouw van Lourdeskerk.

Een ‘nieuw schoolplein’ is een kansrijke optie om rond het Leeuwenparkje levendigheid en ontmoeting te stimuleren. De gemeente Maastricht bevordert dat de twee basisscholen Nutsschool en De Regenboog fuseren in één nieuw te bouwen basisschool aan de oostkant van de Groene Loper. De gemeente vindt de Groene Loper een geschikte locatie omdat deze voorziet in veilige loop- en fietsroutes naar de school. In de beleidsvorming wordt daarom gesproken van het IKC (Integraal Kindcentrum) Groene Loper.

De uiteindelijke locatiekeuze is aan de gemeente en de schoolbesturen samen. Het Projectbureau faciliteert dit proces met onder meer een ontwerpstudie naar de mogelijke locaties aan het Leeuwenparkje. Deze studie heeft de betrokken partijen de mogelijkheden laten zien van een basisschool aan de

Groene Loper. Daarmee zijn zij geprikkeld en geïnspireerd om tot concrete vervolgstappen te komen.

Daarnaast vindt een onderzoek plaats om de ideeën en behoeften van de omgeving in kaart te brengen. Welke zaken zijn van belang om mee te laten wegen in de uiteindelijk locatiekeuze? Het antwoord op deze vraag maakt het Projectbureau samen met de gemeente en ervaren onderzoekers inzichtelijk, met zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek.

De vier mogelijke locaties voor het IKC Groene Loper

2 1

4 3

ONTWERPEN

VEERKRACHT

Door de werelden van burgers en instituties beter met elkaar te verbinden ontstaan

kansen.

In 2018 lieten de Provincie Limburg, de gemeente Maastricht en Projectbureau A2 Maastricht een verkenning uitvoeren van de maat schappelijke agenda van de Groene Loper. Drie rapporteurs of ‘verkenners’

gingen letterlijk de buurten in om de kansen, mogelijkheden en behoeften van de (huidige en toekomstige) bewoners en andere

belanghebbende maatschappelijke partijen in Maastricht-Oost in beeld te brengen.

Hun bevindingen werden in november 2018 gepresenteerd in het rapport ‘Sporen van kanteling’.

Volgens de verkenners zijn de burgers in Wittevrouwenveld en Wyckerpoort al op vele manieren en in allerlei snelheden bezig met

‘kantelen’, dat wil zeggen actief aan de slag gaan met initiatieven die ze zelf belangrijk

Vernieuwende participatie:

inzet Dear Hunter

Projectbureau A2 Maastricht zet ver- nieuwende vormen van participatie in. Zo kan de omgeving op een andere manier bij ontwikkelingen worden betrokken dan via de gebruikelijke (meer formele) buurtkaders.

Voorloper op dit gebied is Dear Hunter. De twee onderzoekers van dit bureau gaan letterlijk drie maanden wonen, werken en leven op de plek die ze onderzoeken. In 2018 werkte Dear Hunter vanuit een container bij De Geusselt, om onderzoek te doen naar het gebruik van de publieke (groene) ruimten in onder meer de wijken aan de Groene Loper. Dit resulteerde in een atlas van welke typen publieke ruimten er zijn op welke plekken in Maastricht Noord- oost. Door zelf voortdurend in het gebied te verblijven en veel te praten met bewoners, inventariseerde Dear Hunter ook hoe en waarom bepaalde publieke ruimten worden gebruikt en welk effect dat heeft op de gezond- heid van de gebruikers.

Het onderzoek is een bijdrage aan het bredere onderzoek ‘Ruimte maken voor gezondheid in de stad – Naar een Zuid-Limburgse kennisagenda’.

Hierin willen Universiteit Maastricht, Zuyd Hogeschool, GGD Zuid-Limburg en de gemeenten Maastricht en Kerkrade kennis genereren over het creëren en behouden van een (positief) gezonde leefomgeving.

Het Projectbureau financierde de bijdrage van Dear Hunter.

Verkennen van de

Maatschap- pelijke

Agenda

VEERKRACHT

Projectbureau A2 Maastricht faciliteert een onderzoek naar de mogelijkheden van een Gezonde Basisschool aan de Groene Loper.

Op een Gezonde Basisschool wordt tussen de middag anderhalf uur ingeruimd voor een gezonde gezamenlijke maaltijd en daarna samen bewegen, door te spelen of iets creatiefs te doen. Het concept is vanaf 2015 beproefd op vier basisscholen in Parkstad.

Twee scholen boden tussen de middag alleen het meer bewegen aan, op de twee andere werd ook een gezamenlijke gezonde maaltijd verzorgd. Onderzoek van de Universiteit Maastricht toonde op alle vier basisscholen positieve effecten aan: minder overgewicht, minder pestgedrag, minder conflicten tussen leerkrachten en kinderen, en kinderen die het naar school gaan leuker vinden en zich beter in hun vel voelen. Het overgewicht ging het meest omlaag op de twee scholen die ook een gezamenlijke gezonde maaltijd aanboden.

Het concept van de Gezonde Basisschool zou goed toepasbaar zijn in het mogelijke nieuwe Integrale Kind Centrum aan de Groene Loper (zie pagina 17). De Groene Loper en de directe omgeving bieden ook veel mogelijkheden om te bewegen.

Onderzoek Gezonde

Basisschool

Gezamenlijke viering 100-jarig jubileum

buurten

In 2020 bestaan de buurten Wittevrouwenveld en Wyckerpoort honderd jaar. Terwijl ze vroeger aan weerszijden van de A2 letterlijk en figuurlijk met de ruggen naar elkaar leefden, trekken ze bij het jubileum samen op. De twee buurtnetwerken hebben een gezamenlijk programma opgesteld, dat de nieuwe verbinding tussen de twee voorheen gescheiden buurten extra kracht bijzet.

Het Projectbureau denkt mee en ondersteunt de netwerken bij de uitwerking en uitvoering van het programma. Door corona zijn de activiteiten helaas uitgesteld tot in 2021.

vinden. Tegelijkertijd zoeken de gemeente, provincie, GGZ, Trajekt en andere institutio- nele organisaties naar nieuwe manieren om hier goed op in te spelen. Er liggen rond de Groene Loper maatschappelijke kansen als de ‘leefwereld’ van de burgers en ‘systeem- wereld’ van de instituties beter met elkaar worden verbonden. Dit kan vorm krijgen in een programma langs twintig sporen, variërend van bankgesprekken met kandidaat-bewoners tot de inzet van jonge journalisten voor nieuws uit de buurt, de opzet van broedplaatsen, vitaliseren van het verenigingsleven en herbestemming van de Theresiaschool.

Deze Maatschappelijke Agenda voor de Groene Loper heeft inmiddels een vervolg gekregen in het Groene Loper Lab.

Begin 2020 opende dit haar deuren, op de benedenverdieping van de Theresiaschool.

Het Projectbureau nam het initiatief, de gemeente Maastricht financiert. Het Groene Loper Lab stimuleert en verbindt allerlei buurtinitiatieven. Het is de bedoeling om eraan bij te dragen dat de ‘systeemwereld’

beter aansluit op de ‘leefwereld’ van burgers.

Een deel van de (nieuwe) activiteiten vindt plaats in de Theresiaschool zelf. Zo krijgt de Maatschappelijke Agenda een invulling van onderop, door burgers te stimuleren en faciliteren om zelf actief aan de slag te gaan.

Het Groene Loper Lab is een plek vol met uiteenlopende initiatieven. Een van de organisaties die zich erbij heeft aangesloten is de Buurderij.

Dit is een boerenmarkt, waar mensen producten (die ze vooraf online bestellen) van boeren uit de buurt kunnen afhalen.

MEER WETEN OVER DE BUURDERIJ?

VEERKRACHT

Hoe kan de omgeving gezond gedrag bevorderen van bewoners?

Dit was de kernvraag van een onderzoek dat het Projectbureau in 2018 liet uitvoeren door de Universiteit Maastricht (Faculty Health, Medicine & Life Sciences), GGD Zuid-Limburg en milieu- adviesbureau LievenseCSO. Dit unieke samenwerkingsverband van wetenschap, beleid en markt bekeek welke invloed keuzes over de inrich- ting van de openbare ruimte hebben op het leefklimaat, de beleving en gezondheid in het gebied rond het spoor. Het onderzoek was één van de basisdocumenten voor de Ambitienota Over het Spoor en bekeek zowel wettelijke normen die de gezondheid beschermen (zoals voor luchtkwaliteit en geluidhinder) als maatregelen in de omgeving die de gezondheid bevorderen (zoals groen en voorzieningen). Vooral op deze laatste kunnen lokale partijen in het ontwerp van het openbaar gebied invloed uitoefenen.

Uitbreiding gezondheids-

onderzoek INDIGO

Projectbureau A2 Maastricht onder- steunde op verzoek van de Universiteit Maastricht enkele jaren geleden het initi- atief tot een studie naar de gevolgen van de Groene Loper voor het beweeggedrag en de ervaren gezondheid van de gebrui- kers daarvan. Zijn de omwonenden na de komst van de Groene Loper meer gaan bewegen? De studie, INDIGO genaamd, bestaat uit een nulmeting onder 750 deel- nemers in 2016/2017 (vóór de opening van de tunnel) en twee nametingen in 2018/2019 en 2020/2021.

Dit in hoofdzaak kwantitatieve onderzoek krijgt, zodra de (afloop van de) corona- crisis dit toelaat, een kwalitatieve aanvul- ling met een nieuw onderzoek van Dear Hunter (zie ook pagina 18). Dit bureau gaat onderzoeken of naast de fysieke omgeving ook de sociale omgeving van de Groene Loper is gewijzigd en zo ja, welke gevol- gen dit heeft voor gedrag en gezondheid van mensen. Het gaat dan om zaken als sociale cohesie, sociale netwerken en het gevoel dat mensen hebben bij hun wijk en de grenzen daarvan. De verwachting is dat juist de combinatie van de veranderde fysieke en sociale omgeving het grootste effect heeft op de gezondheid van mensen.

GEZONDER LEVEN ROND DE GROENE

LOPER EN HET SPOOR

Het rapport ‘Op het spoor van de gezonde stad Maastricht’ stelt dat de bewoners van de buurten rond de Groene Loper meer gaan

bewegen (en dus gezonder worden) als er aantrekkelijke wandel- en fietsroutes komen over het spoor.

Ook kan de sociale veiligheid in de buurten worden vergroot door een goede mix van wonen, werken en recreëren. ‘Voorzieningen op loop- afstand zorgen voor meer ogen op straat’, aldus het onderzoek.

LEES HET ONDERZOEKS- RAPPORT

‘Ik fiets regelmatig over de Groene Loper, vanuit thuis naar het stadhuis en vice versa.

Met veel plezier heb ik de laatste jaren gezien dat steeds meer mensen de Groene Loper gebruiken, om er te fietsen, wandelen, elkaar te ontmoeten of gewoon even op een bankje te zitten. Het is een plek waar je kunt ont- snappen aan de dagelijkse beslommeringen en dat is zeker in deze lastige corona-tijden een groot goed. Mensen vinden troost in een groene omgeving waar ze kunnen bewegen en voldoende afstand kunnen houden. Dat groen wordt ook steeds gevarieerder. De Groene Loper biedt kansen om de bio diversiteit te bevorderen en daar werken we hard aan. Met het bloembollenlint in het voorjaar en de bloemenweides in de zomer scheppen we een goede leefwereld voor de bij. En de boom bogen bieden nestelmogelijkheden voor vogels. Ook Ballast Nedam Development draagt hier een grote steen aan bij door in het vastgoed nestkasten voor vleermuizen en gierzwaluwen op te nemen.’

‘De beloftes van de Groene Loper zijn uitgeko- men. De Groene Loper brengt ons zelfs meer dan we ons pakweg tien jaar geleden hadden kunnen voorstellen. Oost en West in Maastricht zijn inderdaad fysiek met elkaar verbonden,

GROENE LOPER LOST ZIJN BELOFTES RUIMSCHOOTS IN

VERDUURZAMING

Mobiliteitsplan

Projectbureau A2 Maastricht en Ballast Nedam Development hebben samen het initiatief genomen om een mobiliteitsplan op te stellen voor het verkeer op en

rond de Groene Loper. Hoe kunnen het vastgoed en de daarin opgenomen parkeervoorzieningen zodanig worden ontworpen dat het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer wordt bevorderd, en het autoverkeer wordt ontmoedigd?

En hoe kan dit bijdragen aan het op een hogere schaal stimuleren van alternatieve mobiliteit? Participanten aan dit

onderzoek zijn verder de gemeente Maastricht en Zuid­Limburg Bereikbaar.

maar de Groene Loper verbindt ook in maatschappelijk opzicht. Jong en oud, hier geboren en getogen of elders, van om de hoek of uit een ander stadsdeel… iedereen kom je op de Groene Loper tegen. De Groene Loper brengt mensen letterlijk en figuurlijk bij elkaar. De buurten Wittevrouwenveld en Wyckerpoort die samen hun 100-jarig jubileum vieren, het nieuwe stadspark en het groeiende aantal terrassen aan de Groene Loper; ze laten allemaal zien dat de Groene Loper op alle fronten aanzet tot verbinding. In dit verband ben ik ook heel blij dat we er door de goede samenwerking in slagen aan de Groene Loper maar liefst 121 sociale huurwoningen te realiseren.

Dit zal de bewoners en buurten nog meer bij elkaar brengen.’

‘De Groene Loper heeft zich tot nu toe met name bewezen in Wittevrou- wenveld. Daar is de verbetering van de bestaande buurt het meest zichtbaar. Woningcorporaties en ondernemers grijpen de komst van de Groene Loper aan voor de

verbetering van hun bezit en het nemen van nieuwe initiatieven. De komende jaren gaat dit ook gebeuren in Wyckerpoort. De plannen voor de herontwikkeling van de ‘witte flat’ en het blauwe gebouw vlak buiten het plangebied van A2 Maastricht zijn daarvan een eerste voor- beeld. Zo zie je dat de Groene Loper kansen biedt voor de wijdere omgeving. En we slagen er ook steeds beter in die kansen te benutten.’

Gert-Jan Krabbendam, voorzitter Stuurgroep A2 Maastricht en wethouder Klimaat & Energie, Ruimtelijke ontwikkeling en Mobiliteit van de gemeente Maastricht

LOCATIES

2 6

3

5 4

12 9

2

8

7 10

11

1

De Groene Loper in vogelvlucht

LOCATIES

Bloemenlint

Door de aanplant van bloembollen, lavendel en slangenkruid en de aanleg van bloemenweides wordt de Groene Loper uiteinde- lijk één lang bloemenlint.

Het meeste hiervan is te zien tussen Europaplein en rotonde Scharnerweg.

1 / ZIE PAGINA 11

Buurderij

Iedere week vindt in de Theresiaschool een boerenmarkt plaats, waar mensen producten (die ze vooraf online bestellen) van boeren uit de buurt kunnen afhalen.

Fruit, groenten, vers brood, vlees, zuivel, ambachtelijk bier...

Elk seizoen eerlijke producten uit eigen streek.

5 / ZIE PAGINA 18-19

Nieuw leven rond rotonde Scharnerweg

Rondom rotonde

Scharnerweg heeft volop (her)ontwikkeling plaatsgevonden. Zo zijn de winkels van Albert Heijn, Etos en Gall&Gall vernieuwd, is het Vrijheidspark volop in bloei en heeft de Gemeente flat na renova- tie een nieuwe toekomst gekregen.

9 / ZIE PAGINA 16

KPN terrein

Het voormalige KPN-terrein en het naastgelegen voor- malige sportveld liggen al jaren braak.

Betrokkenen werken eraan, maar het zal nog een tijd duren voordat er een con- crete invulling komt.

4 / ZIE PAGINA 14

Op drie plekken aan de Groene Loper staan spe- ciaal ontworpen water- tappunten. U vindt ze dichtbij de Adelbert van Scharnlaan, de Lourdes- kerk en Kasteel Geusselt.

U kunt er van het voor- tot het najaar gratis uw flesje vullen.

11 / ZIE PAGINA 10

Blok 8

Wie een tijdje niet op de Groene Loper is geweest, moet even goed kijken. Blok 8 is volledig gerenoveerd en heeft een ware metamorfose door- gegaan. De flat wordt in een nieuw jasje onderdeel van de toe- komstige straatwand langs de President Rooseveltlaan.

3 / ZIE PAGINA 4-5

Vrijheidspark

Een plek van verbinding en ontmoeting. Met de Klimrex, een beweegtuin, bedriegertjes, het paviljoen en een kruidentuin is het Vrijheidspark voor steeds meer mensen een aantrekkelijke omgeving om te zijn.

10 / ZIE PAGINA 10

Mosaterrein

Al jaren ligt het Mosa- terrein braak. Je zou het niet op het eerst oog zien, maar ook deze ‘verscho- len’ locatie ligt vlakbij de Groene Loper. En dat biedt kansen voor een ontwikkeling die hierop aansluit. Daar wordt aan gewerkt. 12

Fiets- en voet- gangersbrug

Een nieuwe brug voor fietsers en voetgangers is een mooie kans voor een

‘Groene Uitloper’ over het spoor. Een kans om de wijken Wyckerpoort en Sint-Maartenspoort te ver- binden en de barrière van het spoor te verminderen.

7 / ZIE PAGINA 6-7

Achterkant station

Het gebied tussen (de achterkant van) het sta- tion en de Groene Loper biedt, net als de Groene Loper zelf, veel mogelijk- heden voor kleinschalige economische activiteiten, variërend van horeca tot (hoogopgeleide) start- ups en combinaties van wonen en werken. 8

Integraal kindcentrum

Het Leeuwenparkje biedt mogelijkheden om leven- digheid en ontmoeting te stimuleren. Het wordt gezien als een kansrijke optie voor de locatie van het nieuw te bouwen Integraal Kindcentrum Groene Loper.

6 / ZIE PAGINA 8, 17 en 19

Sociale

huurwoningen

Aan de noordkant van de Groene Loper komen 121 sociale huurwoningen.

In 2020 zijn de voorbe- reidingen voor de bouw hiervan van start gegaan.

2 / ZIE PAGINA 13

U ziet hier een ‘vertelprent’ over de toekomst van de Groene Loper en de uiteenlopende ontwikkelingen die nu of de komende jaren spelen. De tekening biedt in vogelvlucht een mooi overzicht vanuit het noorden (de Geusselt) richting het zuiden (Europaplein). We nemen u mee in wat u ziet.

Watertappunten

BEKIJK DE GROENE LOPER VANUIT DE LUCHT