Centrum De Groote Wielen
‘s-Hertogenbosch
Beeldkwaliteitplan
Colofon
PUBLICATIEDATUM 12 december 2019
ADRES
SVP architectuur en stedenbouw
‘t Zand 17, 3811 GB Amersfoort
E-MAIL info@svp-svp.nl
OPSTELLER
SVP architectuur en Stedenbouw
IN OPDRACHT VAN Gemeente ‘s-Hertogenbosch
Voor het geheel of gedeeltelijk overnemen of bewerken van artikelen dient men toestemming van de redactie te vragen. In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven.
Centrum De Groote Wielen
‘s-Hertogenbosch
Beeldkwaliteitplan
Inhoudsopgave
Inleiding 7
1. Visie 9
1.1 Ambitieniveau 11
1.2 Ruimtelijk concept 12
1.3 Raamwerk 13
1.4 Kwaliteitsteam en proces 15
2. Beeldkwaliteitplan 17
2.1 De Vesting 21
2.2 Het Winkelcentrum 29
2.3 Forten in het waterpark 33
2.4 Tuinenrijk 36
In de welstandsnota is het kader voor het welstandsbeleid van de gemeente ’s-Hertogen- bosch neergelegd. Doel van de welstandsnota is het vertalen, waarborgen en verster- ken van de ruimtelijke kwaliteit van de gebouwde omgeving en het openbaar gebied in stedenbouwkundig, cultuurhistorisch, architectonisch en landschappelijk opzicht.
Dit door middel van transparante, objectieve en daarmee voor een ieder begrijpelijke criteria. Met de welstandsnota wordt beoogd de burgers te informeren over de criteria en uitgangspunten, die de welstandscommissie bij de beoordeling van een haar om advies voorgelegd bouwplan zal hanteren. Bovendien wordt inzicht gegeven in de hoofdlijnen en procedures waarbinnen de welstandscommissie handelt en waarbinnen de welstandsad- viezen worden gevormd.
Centrum De Groote Wielen valt, vanuit de huidige situatie bezien, in de welstandsnota nog onder ‘Agrarisch gebied’. Voor deze herontwikkeling zullen deze welstandscrite- ria dan ook moeten worden aangepast. In de welstandsnota zijn dan ook nog geen welstandscriteria voor dit gebied te vinden. Daarom is er een apart beeldkwaliteitplan opgesteld waarin de welstandscriteria zijn te vinden. De opzet van dit document bestaat uit de volgende onderdelen: visie op het gebied waarin het ambitieniveau, het ruimtelijk concept en het raamwerk wordt toegelicht. Daarnaast gaat het in op het kwaliteitsteam en het proces.
In De Groote Wielen wordt bij de uitwerking van de verschillende deelgebieden een hoog ambitieniveau nagestreefd. Dit ambitieniveau wordt beschreven in zowel het steden- bouwkundig plan (in dit geval VOSP Centrum De Groote Wielen) dat geen formele status heeft, maar dient als extra informatie en inspiratie voor architecten en ontwikkelaars en in het beeldkwaliteitsplan Centrum De Groote Wielen. De beeldkwaliteit bestaat uit: het ruimtelijk beeld (deze vormen welstandscriteria) welke als onderdeel van de welstands- nota worden vastgesteld door de raad. Daarnaast een verdere verdieping en toelichting
Inleiding
EEn groEn landschap-
pElijk cEntrum
KLIMAAT BESTENDIG-
HEID
groen netwerk
klimaat blauw
netwerk
SOCIAAL
GEZONDHEID IDENTITEIT
mobiliteit
gebruik VARIATIE
DICHTHEID
PLEKKEN
functies
UITSTRALING
energie
materialen
1
Visie
1.
3.
2.
4.
1.1 Ambitieniveau
De ambitie voor het centrum De Groote Wielen is het ontwikkelen van een groen landschappelijk centrum aan de Groote Wielenplas met ruimte voor wonen, winkelen, onderwijs, recreëren en sporten. Hiervoor zijn in het VOSP Cen- trum De Groote Wielen een aantal kernwaarden opgesteld.
1. Identiteit: Het landschap en verleden
2. Klimaatbestendigheid: Het brein van de watermachine 3. Gezondheid: Actief en groen centrum
4. Sociaal: Verbinding en gelijkwaardigheid
Kort samengevat ontleent het centrum aan haar identiteit het landschap met verdedigingslinies. Deze kenmerken zien we op een eigentijdse wijze vertaald terug in de compacte, stedelijke woonbuurt ‘de Vesting’ en de wooncom- plexen die als ‘forten’ aan de Groote Wielenplas liggen. De openbare ruimte wordt klimaatbestendig ingericht en elementen van de beroemde watermachine van De Groote Wielen komen ook terug in het centrumplan. De interactie met het landschap en een beleving van het groen zijn belangrijke pijlers voor een gezonde leefomgeving. Niet alleen voor de mensen, maar ook voor de dieren wordt een natuurinclusieve en gezonde omgeving gecreëerd door bijvoor- beeld het toepassen van voorzieningen voor gebouw-gebruikende vogels en vleermuizen. in het ontwerp. En tot slot is het centrum het kloppende hart van De Groote Wielen, een verbindende plek voor ontmoeting.
Het is van belang dat deze kernwaarden op alle schaalniveaus tot uiting komen. Het kwaliteitsteam zal beoordelen of de bouwplannen zinspelen op het hoog houden van de kernwaarden. Als voorbeeld: hoe gaat het bouwplan om met het versterken van het groene centrum.
1. Waterelement als speelaanleiding 2. Groene inrichting voor sport- en spel
3. Hoekige zitelementen als knipoog naar vestingwerken 4. Landschappelijke beplanting in het centrum
1.2 Ruimtelijk concept
Het ruimtelijk concept van het centrum is gebaseerd op een vesting met forten aan de Groote Wielenplas. Dat legt een histori- sche link naar de Zuiderwaterlinie. Het centrum van de wijk heeft hierdoor een sterke relatie met het landschap en het verleden, een uitgesproken karakter en een sterke binding met water.
Deze kwaliteiten zijn verankerd in een duurzaam landschappelijk raamwerk dat zorgt voor verbinding met de rest van de wijk en de centrale watermachine.
Binnen het raamwerk liggen verschillende deelgebieden met ieder een eigen sfeer en karakter. De buurt aan de noordzijde vormt een contrast met het centrum.
wonen in de noord-oosthoek wonen in
de vesting voorzieningen
& woonforten de Groote Wielenplas
forten & zuid waterlinie
1.3 Raamwerk
Het landschappelijke raamwerk bestaat uit het Waterpark aan de Groote Wielenplas, het Buurtpark en de Boulevard.
Het Waterpark en het Buurtpark omzomen samen met de Boule- vard de Vesting en geven het centrum een uitgesproken groen en landschappelijk karakter.
De Boulevard vormt ook de belangrijkste ontsluiting van de buurt, met een breed en groen profiel met voldoende ruimte voor parke- ren voor de aangrenzende woningen en het winkelcentrum.
Het Waterpark biedt ruimte aan bijzondere woongebouwen als forten en met als eyecatcher een landschappelijk ingepaste supermarkt en winkels, vormgegeven als een scheur in het land- schap.
Tussen de Vesting en Tuinenrijk ligt in aansluiting op het Water- park het Buurtpark. Dit op het polderlandschap geïnspireerde park biedt ruimte aan waterberging, spelen, sport en een school.
Vesting Waterpark
Buurtpark
Tuinenrijk Boulevard
schetsontwerp voorlopig ontwerp definitief ontwerp
positief schriftelijk advies
Visiebeeld voor het Waterpark
1.4 Kwaliteitsteam en proces
Om alle ontwikkelingen op elkaar af te stemmen is een kwaliteitsteam opgericht. Het kwaliteitsteam bestaat uit de supervisor (opsteller VOSP en BKP Centrum De Groote Wielen), de stedenbouwkundige en landschapsar- chitect van de gemeente en de voorzitter van de welstand. De taak van het kwaliteitsteam is om de afzonder- lijke bouwplannen te beoordelen op de architectonische uitwerking in relatie met de gebouwde omgeving en de aansluiting op de openbare ruimte. Omdat er een globaal beeldkwaliteitplan is opgesteld is de rol van het kwaliteitsteam zwaarder dan als er getoetst wordt aan allerlei eisen met betrekking tot steenkleur, verplichte kapvorm etc. Het kwaliteitsteam wil het gesprek arrangeren om te streven naar hoogwaardige uitwerkingen van het Waterpark, Vesting en Tuinenrijk die aansluiten bij de in paragraaf 1.1 genoemde kernwaarden.
In de beoordeling maken we onderscheid in drie beoordelingsmomenten: Het schetsontwerp, voorlopig ontwerp en definitief ontwerp. In elke fase wordt een logboek bijgehouden met deeladviezen en gemaakte afspraken. Na goedkeuring van het kwaliteitsteam wordt het bouwplan aangeboden aan de welstandcommissie.
Schetsontwerp - toetsing concept
• interpretatie stedenbouwkundig plan en kernwaarden
• relatie met ander bouwplannen
• massaopbouw en woningtypologie
• aansluiting maaiveld en parkeren
• groen/landschappelijk concept
• bouwstenen duurzaamheid
• gevelconcept
Voorlopig ontwerp - toetsing uitwerking
• gevelontwerp
• materialisatie en keuzes
• duurzaamheid/klimaatbestendigheid
• plattegronden/buitenruimtes i.r.t. openbare ruimte
• typologie i.r.t. parkeren
• bestemmingsplan
Definitief ontwerp - finale beoordeling en goedkeuring
• terugkoppeling advies en aanpassingen in voorlopig ontwerp
• definitieve gevels
• definitieve materiaal- en beplantingskeuzes
• definitieve stedenbouwkundige inpassing
2
Beeldkwaliteit
ROBUUST - LANDSCHAPPELIJK
MODERN EN TRANSPARANT
Het nieuwe Centrum is verdeeld in verschillende zones met een eigen sfeer en identiteit. De Vesting en Tuinenrijk zijn twee woonbuurten met ieder een eigen karakter. Dat komt tot uiting in de uitstraling van bebouwing en de bouwkorrel, maar ook door de verschillende openbare ruimtes: autoluwe straten met pleintjes in de Vesting en straten met ommetjes en gedeelde binnentuinen in het Tuinenrijk. In het Waterpark liggen de woonblokken als clusters in het groen en wordt het winkelcentrum overkluist door een landschappelijk dakpark, waar sculpturale volumes zorgen voor bijzondere specials in het centrum.
Vesting
Waterpark
VERBINDENDE MATERIALEN
EENHEID EN VERSCHIL
ROBUUST - LANDSCHAPPELIJK SCULPTURAAL - GROEN
SAMENHANG
Vesting
Waterpark
Tuinenrijk
opklimmend groen
gesloten blok: doorlopende lijn coherentie in materialisatie verschillende typologieën
Voorbeelduitwerking van een bouwblok in de Vesting
Ruimtelijk beeld
• De Vesting kenmerkt zich door een samenhangende en stoere architectuur, de buurt wordt als één eenheid gelezen. Alle volumes hebben platte daken. Incidenteel is er een mogelijkheid tot een lessenaarsdak als vanuit stedenbouwkundig oogpunt de mate van wandvorming daarom vraagt. De bouwblokken zijn gesloten op maaiveld met tuinmuren en poorten en begeleiden het openbaar gebied. Tuinen grenzend aan openbaar gebied hebben een hoog- waardige erfafscheiding die onderdeel uitmaakt van de architec- tuur. De binnenzijde vormt een contrast met de buitenzijde, de gevels hebben hier een lichte uitstraling.
Criteria
• Samenhangende en stoere architectuur, dus geen historiserende architectuur
• Buurt als een eenheid en duidelijke wandvorming aan buitenzijde vesting met hoogteaccent op de hoeken
• Aan de binnenstraatjes meer ruimte voor verscheidenheid
• Per bouwblok heeft de buitenzijde een donkere uitstraling en de binnenzijde een lichte uitstraling
• Sculpturaliteit in de gevel door variatie van metselwerk en in ritme
• Groen (bijvoorbeeld klimplanten) is onderdeel van de architectuur van het gevelbeeld
• Erfafscheidingen gelegen aan de buitenranden van de bouwblokken maken onderdeel uit van de architectuur.
• Loggia’s, (inpandige) balkons en stoepenzones worden meeontwor- pen en zijn ondergeschikt aan de hoofdmassa
Verdieping en inspiratie
Bouwmassa en accenten
De bebouwingsaccenten van de Vesting zitten op de hoeken van het plan om de Vesting te accentueren en te markeren in de omgeving. De hoeken zijn maximaal 5 woonlagen en de tussenliggende delen van bebouwing
2.1 De Vesting
1. Hoogteaccent aan het pleintje in het hart van de Vesting 2. Terugliggende gevel met 3 woonlagen
3. Robuuste uitstraling
4. Geveltuintjes en groen tegen de gevel 5. Verbijzondering van het metselwerk
6. Donkere kozijnen, hemelwaterafvoer en hekwerken 7. Buitenruimtes binnen het gevelvlak
8. Stoere architectuur in combinatie met groen 9. Wandvorming aan de buitenzijde van de Vesting
Materialisatie
Met de bestaande vestingen in het achterhoofd, gekenmerkt door stenen omwallingen, wordt er ook voor deze Vesting gekozen voor donkere bakstenen met een robuuste uitstraling als basismateriaal en donker getinte kozijnen. Baksteendetails zoals bijzondere metselwerkverbanden en rollagen verrijken de gevels. Voor een eenduidig beeld heeft de buitenzijde van de vesting een eenduidige architectuur en één kleurstelling. Geringe afwijkingen in baksteen in ton-sur-ton zijn mogelijk. Onderlinge afstemming vindt plaats met de supervisor.
De binnenzijde van de bouwblokken wordt uitgevoerd in een lichte uitvoering voor de gevels. De bergingen en erfafscheidingen doen mee in dat beeld en hebben een lichte groene uitstraling zodat er een zacht mediter- raan binnenklimaat in de bouwblokken ontstaat.
Gevelopbouw
De gevels van de afzonderlijke woningen aan de buitenzijde van de Vesting zijn ondergeschikt aan het bouw- blok. De identiteit van de individuele woning is zichtbaar door mooie details, terug liggende entrees, loggia’s en raampartijen die terughoudend zijn uitgevoerd. Deze liggen niet persé in een bepaald ritme maar variëren in ritme, spiegeling en grootte tussen de woningen onderling. De bouwblokken krijgen hierdoor een zekere sculp-
3 layers 2 layers
Buitenkant
gelijk oversteken hoogte minimum 3 woon lagen (eventueel met terugliggende laag)
Voorbeelduitwerking van een bouwblok in de Vesting
sterke scheiding privé - openbaar gesloten hoeken
openbaar privé
kleine ingangen naar de binnenkant van de blokken beweging in de openbare ruimte
Referentiebeelden openbare ruimte Vesting: waterplein op centraal pleintje en wadi aan buitenzijde Vesting.
turaliteit. De gevels van de afzonderlijke woningen aan de binnenstraten van de Vesting mogen meer variatie tonen, zodat een kleinschaliger karakter ontstaat, dat past bij de smallere binnenstraten. Tegen gevels groeien (klim)planten naar beneden of naar boven. Bij de entrees naar appartementen, gemeenschappelijke voorzieningen en bij de super- markt is een afwijkende hoogte en indeling van de gevel mogelijk. Aan de zijde van de supermarkt wordt een verbinding gezocht met de overzijde van het winkelcentrum. Dit kan door bijvoorbeeld een horizontale lijn te introduceren.
Relatie privé-openbaar
Aan de buitenzijde van de Vesting wordt een spel gespeeld met de rooilijn en de wijze waarop buitenruimtes gelegen zijn aan deze rand. Grondgebonden woningen hebben een kleine privéruimte als overgang naar het openbaar gebied.
De buitenruimten van de appartementengebouwen zijn onderschikt aan de gevelwand en zijn vormgegeven als log- gia’s. Aan de binnenstraten van de Vesting staan de woningen op de rooilijn of is ruimte voor een Brabants stoepje. Een groenborder tegen de gevel van de woningen en klimplanten tegen de blinde muren vergroenen de binnenstraten van de Vesting. Bij de parkeerhoven is aandacht voor een groene inpassing van bergingen en erfafscheidingen.
Openbare ruimte
De buitenzijde van de Vesting toont zich als een robuust geheel. Dit wordt in de openbare ruimte versterkt door een dubbele bomenrij die rond de Vesting loopt. Dit is een ingreep gericht op een monumentaal beeld in de toekomst en zal een sfeer oproepen zoals we die kennen bij oude stadsmuren of omwallingen. De bomen zorgen ook voor schaduw en verkoeling in een warme zomer. Tegen de gevels ligt een wadi die zorgt voor waterbuffering en infiltratie.
De binnenwereld van de Vesting bestaat uit een aantal nauwe, gerende straten die uitkomen op twee centrale pleintjes.
Deze ruimte is waar nodig stenig van karakter met op strategische plaatsen een beeldbepalende boom. De bestrating bestaat uit gebakken klinkers, aards van kleur en enkele tonen lichter dan de gevels.
spelen in het park
zachte rand harde rand
eenheid in de materialsatie van de commerciële plint
Doorsnede over het autovrije plein aan het water.
2.2 Winkelcentrum
Ruimtelijk beeld
Het winkelcentrum heeft een eigentijdse en moderne uitstraling maar heeft twee gezichten. Het winkelpro- gramma ligt voor een groot deel in het Waterpark ingepakt in een groen landschapspark. Er wordt een verschil in uitstraling gemaakt tussen de Boulevard zijde en de Groote Wielenplas zijde. Op een aantal plekken komt het gebouw uit het landschap met woningen boven het winkelcentrum en uitzicht over de Groote Wielenplas. Daar- naast wordt er ruimtelijk een verbinding gelegd met het winkelprogramma in de hoek van de Vesting, zodat één geheel ontstaat. Ondanks dat er twee gezichten zijn is het altijd belangrijk dat het winkelcentrum als één geheel functioneert, door routing, bewegwijzering en uitstraling in de winkelplinten.
Criteria
• Winkelcentrum heeft een eigentijdse en moderne uitstraling maar twee gezichten - Aan de Boulevard een transparante uitstraling
- Aan het Waterpark: ingepakt en opgenomen in groen landschapspark
• Op maaiveld vormen alle winkelplinten een architectonische eenheid
• Parkeren voor de woningen op het winkelcentrum in het Waterpark is ondergronds opgelost
• Horecaplein aan water/ fietsbrug is een herkenningspunt en uitnodigend en onderscheidend vormgegeven
• De buitenruimtes van de woongebouwen op het winkelcentrum zijn op een zorgvuldige open en sociaal- veilige overgang ontworpen
• Reclame uitingen zijn onderdeel van de architectuur in de gevel en samenhangend voor het hele winkelcen- trum. Hiervoor wordt een signingplan opgesteld
• Laden en lossen worden zorgvuldig ingepast
Verdieping en inspiratie
Bouwmassa en accenten
Aan de zijde van de Groote Wielenplas gaat het landschap over de gebouwen heen en is het winkelprogramma
‘verstopt’. Aan de Boulevard wordt het gebouw zichtbaar in de vorm van een vlakke, groene en transparante ge- vel. Er wordt aandacht gegeven aan het verschil tussen winkelfront en entree’s van de woningen, laden&lossen en parkeergarage. Op het winkelcentrum steken twee appartementenblokken uit het landschap en accentueren zo het winkelcentrum aan de zuidzijde en ter hoogte van het horecaplein. Het hoogteaccent boven de horeca is een sculpturaal volume waarop belettering, klok en/of een uitkijkpunt tot de mogelijkheden behoort.
Materialisatie
Het winkelcentrum heeft aan de zijde van de boulevard een transparante uitstraling met groenelementen. Deze wordt bereikt door bijvoorbeeld veel glasoppervlak en houten kolommen met klimplanten te ontwerpen. Het dak wordt toegankelijk, groen en beplant ingericht, met struiken en bomen. Daarbij wordt er voldoende afstand gehouden tot de dakrand en een natuurlijk ingerichte barrière. Dit groene dak is dan weer zichtbaar vanaf de boulevard wat vervolgens samensmelt met de klimplanten op de kolommen. Om het winkelcentrum één geheel te laten zijn wordt een bijzonder materiaal toegepast. Dit architectonisch element is een manier om scheiding te maken tussen het wonen en de winkelplint. De woongebouwen bovenop het winkelcentrum aan de Waterplas sluiten aan bij de stijl van het winkelcentrum en hebben een moderne en transparante uitstraling met veel ge- bruik van glas, metaal en hout. Reclame uitingen zijn onderdeel van de architectuur in de gevel en wordt als één principe ontworpen en zijn voor het hele winkelcentrum hetzelfde.
Gevelopbouw
De appartementen op het winkelcentrum aan de Waterplas hebben een moderne uitstraling. De verdiepings- vloeren zijn zichtbaar in de gevel en geven de gebouwen een horizontale belijning met daartussen overwegend glaspuien. De kozijnindeling is nauwelijks waar te nemen door een donkere kleurstelling die wegvalt in het don- kere glasoppervlak. De appartementen op het winkelcentrum in de Vesting sluiten juist aan bij de sculpuraliteit van het metselwerk, zoals beschreven in paragraaf 2.1 De Vesting. De winkelplint met winkelprogramma sluit aan bij de rest van het winkelcentrum.
1. Transparante uitstraling van het win- kelcentrum in het dak aan de zijde van de boulevard
2. Plinten met bebouwing daarboven en een brugelement bij de doorsteek
3. Robuuste uitstraling van het winkelcen- trum aan de zijde van de Vesting
Specials
Het horecapaviljoen met de toren vormt een ‘special’ in het Waterpark, een echt herkenningspunt en uitkijkpunt vanaf de fietsbrug. Het paviljoen is in samenhang met de rest van de gebouwen in het winkelcentrum ontworpen, maar de toren heeft een bijzondere uitstraling. Het horecapaviljoen zelf heeft een transparante uitstraling met uitzicht over de Groote Wielenplas. Het tweede verrassende element is de brug die halverwege het horecaplein een verbinding legt tus- sen het landschapspark. De brug is sociaal veilig en attractief vormgegeven.
Relatie privé-openbaar
De buitenruimtes van de woningen in de appartementengebouwen zijn als onderdeel en in samenhang met architecto- nisch gevelbeeld ontworpen. Tussen de verschillende buitenruimtes wordt de erfafscheiding mee ontworpen. Gren-
33 Centrum De Groote Wielen - BKP
2.3 Forten in het Waterpark
Ruimtelijk beeld
De twee forten in het Waterpark vormen een eenheid in uitstraling en materialisatie.
Interactie met landschap en hoogwaardige architectuur zijn belangrijke uitgangspun- ten van deze blokken. Ze vormen namelijk de ‘eyecatchers’ langs de Groote Wielen- plas. Er is geen sprake van een voorzijde of achterzijde. De gebouwen zijn alzijdig, waardoor alle gevels even belangrijk en gelijkwaardig zijn aan elkaar. Deze woonclus- ters geven het groene centrum extra uitstraling door het gevelvlak en binnentuin met het groen van het Waterpark te laten verweven.
Criteria
• Samenhang tussen de gebouwen in één cluster
• Gebouwen zijn alzijdig vormgegeven
• Het hele fort is landschappelijk ingepast in het Waterpark
• De forten hebben een robuuste en lichte uitstraling
• Voldoende ruimte tussen de clusters van gebouwen voor zichtlijnen op de Groote Wielenplas en privacy
• Zorgvuldige overgang van terrassen, tuinen op maaiveld naar park met aan- dacht voor openheid en sociale veiligheid
• Het parkeren is niet zichtbaar vanuit het park en onder het fort opgelost
• Doorwaadbaarheid van het park door het fort is essentieel
2 mmax
2 mmax
Verschillende hoogtes en dakterrassen bieden uitzichten over de Groote Wielenplas. Er toont zich geen zichtbaar gevelritme.
Doorsnede van een fort.
1. Materialisatie van een fort: licht en robuust.
2. Semi-openbare binnentuinen voor bewoners 3. Landschappelijk inpassing in het park 4. Voorbeeld van vergroening op de balkons
Verdieping en inspiratie
Bouwmassa en accenten
De gebouwen staan als forten in het landschap waarbij het parkeren volledig en onder- gronds is ingepast. Het fort is een cluster van minimaal twee bouwblokken met verschil- lende bouwhoogtes. Het hoogste volume ligt aan de Boulevard en het laagste volume aan de Groote Wielenplas. In de positie van de bouwblokken wordt rekening gehouden met het uitzicht over de Groote Wielenplas vanaf elke buitenruimte.
Materialisatie
De woonclusters hebben een robuuste en lichte uitstraling. Dat wordt bereikt door de gebouwen in baksteen uit te voeren. De gevel is licht van kleur en vormt zo een contrast met de meer donkergetinte Vesting op de achtergrond. De grote balkons hebben een groene uitstraling (realiseren van een wateraansluiting) en steken als betonnen schijven uit de bouwmassa. De entree van de parkeerlaag wordt in dezelfde materialisatie uitge- voerd.
Gevelopbouw
De gevelopbouw van de woonclusters toont geen zichtbaar ritme of richting en alzijdig vormgegeven. De gevelopeningen hebben verschillende groottes en lijken willekeurig in de gevel te zitten. Datzelfde geldt voor de balkons die zowel aan de binnenzijde als de buitenzijde van de clusters aanwezig zijn.
Relatie privé-openbaar
In het midden ligt een tuin met entrees naar de woningen. Deze binnentuin heeft een ge- cultiveerde uitstraling met variatie, kleur en seizoen beleving maar sluit goed aan op het landschappelijke beeld van het Waterpark. Als buitenruimtes direct aan het Waterpark liggen is een meeontworpen erfafscheiding belangrijk met aandacht voor sociale veilig- heid. Tussen aangrenzende balkons of privétuinen is de erfafscheiding meegenomen in het ontwerp.
Openbare ruimte
Het Waterpark wordt gevormd door een glooiend maaiveld met een vormgeving die refereert aan de zandbanken en geulen van een rivierenlandschap. De paden volgen een meanderend patroon en vormen een netwerk voor wandelaars en fietser. Een interne rou- ting maakt een rondje park mogelijk maar de paden sluiten goed aan op de omliggende buurten zodat een eenvoudige toegang van en naar het park mogelijk is. Het park wordt gekleurd door bloemrijk gras en verspreid staande bomen. Speciale watertuinen bieden ruimte aan een scala aan watersystemen als waterlopen, buffers, filters en zijn natuurlijk
2.4 Tuinenrijk
Ruimtelijk beeld
Tuinenrijk heeft als buurt dezelfde grootte als de Vesting, maar wel een ander woonprogramma. Voor deze buurt, wordt gekozen voor een andere architectonische stijl dan het centrum stedelijke karakter van de Vesting.
Samenhang binnen het bouwblok wordt gecreëerd door te kiezen voor een eenduidige materialisatie, eigen kleuren binnen een bepaald palet en een gekozen kapvorm per bouwblok. In Tuinenrijk wordt aanbevolen om op een andere manier te ontwikkelen, door aan de voorkant ruimte te geven aan toekomstig kopers en hun woon- wensen te vertalen in de volumes. De individuele woning wordt herkenbaar door verbijzonderde entrees, details en opties voor aan- en opbouwen, maar past in het totale architectonische beeld van de buurt.
Criteria
• Andere architectonisch stijl dan de Vesting
• Eigentijdse uitstraling per bouwblok in één architectuur vormgegeven
• Samenhang per bouwblok door materiaal en kleur
• Verscheidenheid en individualiteit voor woningen door woningtypologie, kapvorm en opties zoals aan- opbouwen, dakkapellen etc.
• Gemeenschappelijke binnentuin en bijzondere overgang privé openbaar
• Alzijdige uitstraling op de hoeken
• Erfafscheidingen en bergingen aan de achterzijde hebben een hoogwaardig, open en groen karakter door beplanting en hagen
Verdieping en inspiratie
Bouwmassa en accenten
De buurt is te herkennen door een bijzondere kapvorm die bij alle woningen zichtbaar is. Op de hoeken of prominente plekken wordt een alzijdige woningtypologie, zoals vrijstaande woningen toegepast of wordt de kap en gevel verbijzonderd voor een alzijdige uitstraling. In de buurt zijn verder geen bijzondere elementen of bouwvolumes aanwezig op prominente plekken. Ieder bouwveld bestaat uit een combinatie van verschillende typologieën. De grootste verrassing ligt achter de woningen in de collectieve binnentuinen. Hier is de ruimte om een collectieve ‘special’ te ontwerpen als prieel, buurtkas, muziektent of overdekte speeltuin.
Materialisatie
Voor Tuinenrijk, wordt per woonblok uitgegaan van samenhang in materiaal en kleur. De woningen hebben een eigentijdse uitstraling en detaillering. De vormgeving van de kappen en aan –en uitbouwen kunnen hier een rol in spelen. Duurzame oplossingen zoals het zichtbaar afvoeren van het hemelwater worden toegepast. Er zijn grote glasoppervlakken aanwezig en de kozijnen vallen niet op, omdat ze aansluiten bij de gekozen kleur. De dakbedekking word donker uitgevoerd met zonnepanelen die in het dakvlak zijn verwerkt. De bijgebouwen en Voorbeelduitwerking van een bouwblok binnen het gewenste beeld van het Tuinenrijk.
Voorbeeld van een uitwerking van een hof
Doorsnede privé-openbaar hof
Gevelopbouw
De gevel kan verschillen per woning, afhankelijk van de gepersonaliseerde stijl. Er ontstaat dus naar verwachting op blokniveau en woningniveau een grote variatie aan gevelopeningen en indelingen, aan-opbouwen, dakkapellen etc.
Relatie privé-openbaar
Groene voortuinen worden gestimuleerd door aan de voor- en zijtuinen van de per- celen hagen te planten. Hierdoor krijgt de buurt aan de straatzijde een groen karak- ter. De erfafscheidingen aan de achterzijde hebben een hoogwaardig, transparant en groen karakter. Zij vormen namelijk de voorzijde van de gezamenlijke binnenter- reinen. De bergingen blokkeren de interactie tussen gezamenlijke binnentuin en privé tuin niet.
Openbare ruimte
De straten van Tuinenrijk liggen ontspannen in het groen. Er is ruimte voor gras- bermen en ruimte voor spelen en bomen die ieder seizoen een andere beleving bieden door kleur en bloei. Een centrale groene ruimte doet dienst als trapveldje en retentiebekken voor hemelwaterafvoer. Ook hier maken open goten de bewoners bewust van de rol van het water in de wijk. Paden naar de straten verbinden de hoven met elkaar. De invulling van de hoven zal door de bewoners zelf gebeuren.
Aanwonenden kunnen voor ‘hun’ hof kiezen voor een eigen gewenste invulling. In de ontwikkeling moeten afspraken gemaakt worden over de gezamelijke binnen- tuin versus eigendom en beheer. Als inspiratie wordt het thema voedsel meegege- ven en uitgewerkt als fruitboomgaard, moestuin, kippenren of insectentuin.
