Vervoersorganisatie Regio Arnhem Nijmegen (BVO DRAN)
Inhoudelijk
Jaarrekening 2017
Op het moment van schrijven heeft het bestuur van de Vervoersorganisatie Regio Arnhem Nijmegen (hierna: vervoersorganisatie of Avan) de jaarrekening 2017 nog niet vastgesteld. Vaststelling van de jaarrekening staat geagendeerd voor het bestuurlijk overleg dat op 17 mei 2018 plaatsvindt. Na vaststelling ontvangen de deelnemende gemeenten de vastgestelde jaarrekening.
Begroting 2018 en 2019
Het bestuur van de vervoerorganisatie heeft in zijn vergadering van 15 maart 2018 de begroting 2018 en 2019 vastgesteld. Op 13 april 2018 is de begroting aan de deelnemende gemeenten gestuurd, zodat zij in de gelegenheid zijn om een zienswijze kenbaar te maken.
1. Uitgangspunten begroting
De begroting is gebaseerd op zowel de vervoersvormen als het –volume dat gemeenten bij de vervoersorganisatie onderbrengen. In 2018 en 2019 voert de vervoersorganisatie voor Beuningen – net als in 2017 – alleen het zogenoemde sociaal vervoer op basis van de Wmo en het jeugdvervoer voor enkele cliënten uit. Voor het leerlingenvervoer is besloten dit tot 1 augustus 2020 nog niet onder te brengen bij de vervoersorganisatie.
De cijfers over 2017, het eerste gehele kalenderjaar waarin de vervoersorganisatie het
doelgroepenvervoer uitvoert, vormen de basis voor de opbouw van de begroting 2018 en 2019. Met enige aanpassingen, zoals in de begroting verwoord, zijn dus reële cijfers gebruikt om de begroting op te bouwen.
2. Verdeelsleutel
De verdeling van de kosten per gemeente is gebaseerd op basis van daadwerkelijk gebruik.
Gaandeweg bleek na de start van Avan in 2016 echter sprake te zijn van een onevenredige verdeling van de kosten tussen de gemeenten. De verdeelsleutel is daarom uitvoerig geanalyseerd en
geëvalueerd. Diverse factoren, waaronder het gebrek aan referentiegegevens vóór de start van Avan of het rekenen in kilometers in plaats van zones, zoals vóór Avan, bleken geleid te hebben tot een verdeelsleutel die onverklaarbare effecten had. Als reactie op de analyse heeft het bestuur op 15 maart 2018 een nieuwe verdeelsleutel vastgesteld waarin een scheiding is aangebracht tussen de kosten voor vraagafhankelijk en routegebonden vervoer. De nieuwe verdeelsleutel zorgt voor een evenwichtiger verdeling van de kosten over de deelnemende gemeenten. Naar verwachting zal dit voor Beuningen een gunstig effect hebben.
Wel ontstaan er als gevolg van de nieuwe verdeelsystematiek voor- en nadeelgemeenten. Het bestuur heeft dan ook besloten een solidariteitsregeling te treffen. Dit houdt in dat voordeelgemeenten de nadeelgemeenten gedurende drie jaar compenseren. De precieze effecten daarvan zijn nu nog niet bekend.
3. Onderzoek naar oorzaken kostenstijgingen
Tijdens het bestuurlijk overleg in december 2017 is al een concept-begroting besproken. Daaruit is gebleken dat de kosten voor het vervoer hoger waren dan vooraf verwacht. Het bestuur heeft besloten
een onderzoek te laten doen naar de oorzaken en daarin een vergelijking te maken tussen de kosten die gemeenten vóór Avan hadden en de huidige kosten onder Avan.
Uit deze analyse is – in algemene zin – onder meer gebleken dat:
De ontvangen (provinciale) subsidie in de pre-Avan periode hoger was dan de huidige subsidie;
De ontwikkelingen in de markt leiden tot een kostenstijging van ca. 15%;
Bij sommige gemeenten de ontvangen klantbijdrage lager is dan in de pre-Avan periode.
Aanvullende redenen die mede bijdragen aan de kostenstijging in de Avan-periode zijn bijvoorbeeld:
de andere inkooptechniek, door bijvoorbeeld de inkoop van uren en kilometers in plaats van zones of de inkoop op voertuigniveau (bijv. een rolstoeltaxi) en niet op indicatieniveau. Hier hangt ook mee samen dat voertuigen zijn ingekocht op beschikbaarheid en ook op basis van beschikbaarheid worden betaald, ongeacht de daadwerkelijke inzet;
de inkoop van duurzame voertuigen;
een aantal aannames die gedaan zijn op moment van de aanbestedingen, zoals bijvoorbeeld de inzet van het aantal rolstoelvoertuigen, de aannames rondom de basispunten (en de vergoedingen van en naar de basispunten), het benodigde aantal basepoints etc.
Dit heeft geleid tot een pakket van aanbevelingen waar de vervoersorganisatie inmiddels mee aan de slag is gegaan om – waar mogelijk – de kostenstijging te beperken. De deelnemende gemeenten besteden eveneens meer aandacht aan mogelijkheden om het vervoer anders en efficiënter te organiseren. Regionaal is daarvoor een coördinator aangesteld die gemeenten begeleidt in dit proces.
Zo werken we als gemeenten samen om te bezien welke mogelijkheden het meeste potentieel bieden voor een afname van de kosten voor het doelgroepenvervoer.
De analyse van de kostenstijging verklaart wel waarom ook voor Beuningen de kosten voor het doelgroepenvervoer aanzienlijk zijn toegenomen (zelfs meer dan verdubbeld, al ontbreken op het moment van schrijven de definitieve bedragen) ten opzichte van de situatie voorafgaand aan Avan.
Hoewel de begroting 2018 en 2019 een aanzienlijke stijging laten zien voor Beuningen ten opzichte van de uitgaven vóór Avan, betekent dit echter niet dat de begroting als zodanig verkeerd is opgesteld.
4. Btw
De kosten voor het vraagafhankelijk Wmo-vervoer worden in de begroting 2018 verantwoord
exclusief btw. Deze btw is aftrekbaar bij de gemeenten. Dit in tegenstelling tot de begroting 2017 waar deze kosten inclusief BTW zijn opgenomen.
Het routegebonden leerlingenvervoer wordt verantwoord inclusief btw. De btw is niet compensabel en ook niet aftrekbaar. Daarom werkt deze btw kostenverhogend voor gemeenten. In de begroting 2017 was dit ook al zo opgenomen.
De kosten van regie en de kosten voor de bedrijfsvoeringsorganisatie worden verantwoord exclusief btw. Deze kosten kunnen door gemeenten worden gecompenseerd via het Btw-compensatiefonds. In de begroting 2017 was dit ook al zo opgenomen.
5. Risico: openeinderegeling
De inrichting van het vervoer is gebaseerd op een openeinderegeling. Een toename van vervoer betekent dan ook een risico voor gemeenten die vervoer via Avan uit laten voeren. In Beuningen laat het aantal pashouders al een tijd een stijging zien. Waar op 31-12-2016 nog 445 pashouders waren, is dit inmiddels gestegen tot 506 op 31-03-2018. Onder andere door monitoring en een sterkere
aansturing van de regiecentrale streeft de vervoersorganisatie ernaar om binnen de vastgestelde financiële kaders te blijven.
Wat betreft het vervoer in Beuningen zal moeten gaan blijken welk effect het project Buurt Mobiel Beuningen van Stichting Perspectief heeft op het aantal ritten dat binnen Beuningen met Avan gereisd wordt. De verwachting is dat dit initiatief een voor cliënten aantrekkelijk alternatief vormt voor Avan.
De verwachting is dat dit initiatief ertoe zal leiden dat cliënten minder met Avan binnen Beuningen reizen, al zal de praktijk moeten uitwijzen in hoeverre dit daadwerkelijk het geval zal zijn.
Uiteraard blijft Avan beschikbaar voor cliënten die, bijvoorbeeld vanwege rolstoelafhankelijkheid, niet met Buurt Mobiel Beuningen kunnen reizen.
6. Toekomst Avan
De contracten voor het doelgroepenvervoer lopen af op 1 augustus 2020. In 2018 zal de bezinning starten op het vervolg. Zeker in het licht van de uitkomsten van het onderzoek naar de kostenstijging en de aannames die ten grondslag liggen aan het huidige model zal door de vervoersorganisatie en de deelnemende gemeenten nagedacht moeten worden over de toekomst van Avan.
Financiële analyse
In de begroting wordt de benodigde bijdrage van Beuningen geraamd op:
Post
2018 2019
Programma 1 -
Vraagafhankelijk 187.657 212.397 vervoer
Programma 2 -
Routevervoer 13.391 13.611
Programma 4 -
Overhead 17.096 16.899
Totaal 218.144 242.907
Hierbij is nog geen rekening gehouden met de gevolgen van de compensatieregeling als gevolg van de nieuwe verdeelsleutel.
Adviesfunctie
De Adviesfunctie Gemeenschappelijke regelingen beoordeelt jaarlijks de begrotings-en
verantwoordingsdocumenten van een aantal gemeenschappelijke regelingen in de regio Rijk van Nijmegen. De begrotingsrichtlijnen 2018 Rijk van Nijmegen zijn hiervoor vastgesteld. De
Adviesfunctie heeft echter niet de begroting van de vervoersorganisatie beoordeeld.
Zienswijze
Het voorstel is om in te stemmen met de begroting 2018 en 2019. De begroting is namelijk geënt op reële cijfers. Daarnaast is een evenwichtige verdeelsleutel van de kosten gehanteerd. Wel zijn er de volgende aandachtspunten en zorgen:
1. de nieuwe inrichting van het doelgroepenvervoer is bedoeld om kosten te besparen door het vervoer efficiënter te organiseren. De cijfers in de begroting 2018-2019 laten zien dat deze doelstelling nog lang niet bereikt is, ook al is het zo dat de nieuwe inrichting van het
doelgroepenvervoer op zichzelf niet toereikend is en van meet af aan duidelijk is geweest dat de nieuwe inrichting – wil het succesvol zijn – onderdeel dient te zijn van een breder pakket aan maatregelen;
2. het aansporen van de vervoersorganisatie om gemeenten te adviseren over het nemen van verbetermaatregelen, ook basis van benchmarking tussen gemeenten onderling;
3. te onderzoeken of de optimale efficiëntie qua planning behaald wordt;
4. in 2018 starten met het concreet ontwikkelen van voorstellen over de aanbevelingen die genoemd zijn in het onderzoek naar de kostenstijgingen, zodat over deze aanbevelingen besloten kan worden. Prioriteit genieten de keuzes die enerzijds de kwaliteit van dienstverlening voor cliënten zo min mogelijk raken en anderzijds wel bijdragen tot een verlaging van de kosten voor het doelgroepenvervoer;
5. Zo spoedig mogelijk een advies op te stellen voor gemeenten over het al dan niet verlengen van de huidige contracten en de toekomst van Avan. Dit in verband met de uitkomsten van het onderzoek naar de kostenstijging waaruit bleek dat de aannames die ten grondslag liggen aan de aanbestedingen niet allemaal of niet geheel overeenstemmen met de praktijk.
Tijdpad
De vervoersorganisatie dient uiterlijk 8 juni 2018 over de zienswijze te beschikken. Na de
collegevergadering zal de vervoersorganisatie – onder het voorbehoud van goedkeuring door de raad – een zienswijze ontvangen.
