in voorzieningen voor jonge kinderen
Doctoraatsonderzoek gerealiseerd onder begeleiding van Prof. Michel Vandenbroeck
Naomi Geens
Sociale steun en sociale cohesie
15 -12-2016
Sociale steun en sociale cohesie
Alle gezinnen Ongelijkheid
Onder ‘gelijken’ Diversiteit
Informele
contacten /
ontmoeting
Foto: Buurman Tierlantuin
Duurzaam? Kortstondig? Tegenspraak? Consensus?
Het kleine ontmoeten
Cf. Ruth Soenen
3 centrale vragen
Hoe ervaren ouders deze contacten?
Welke ontmoetingen zien we tussen diverse gezinnen?
Welke beleidspraktijken beïnvloeden deze ontmoetingen?
Spel- en
ontmoetingsplaatsen voor kinderen en
ouders
Kinderdagverblijven
Foto: Hester Hulpia Foto: Tierlantuin
• Registratiegegevens
• 125 dagelijkse verslagen van de interacties
• 6 focusgroepen met 33 ouders
• Documentanalyse
• 75u observatie
• Gesprekken met 18 ouders en 19
teamleden
Wat ouders vertellen
• Aanwezigheid van de ander
• … en de ruimte maken het mogelijk om op verhaal te komen
Foto: Hester Hulpia
Moeder van Lisa geraakt aan de praat met de vader van Samir naar aanleiding van een (speel) telefoongesprek van zijn zoon. Ze vraagt de vader of hij begrijpt wat zijn zoon zegt of het brabbeltaal is.
Er ontstaat een gesprek over de kinderen.
• Kinderen als brokers… én breakers van relaties
Wat ouders vertellen
Drempels om steun te vragen/ervaren:
– Het leven met jonge kinderen
– Overtuigingen: elk gezin voor zich
– Verhuizen/migratie/aanwezige diversiteit vraagt om de-coderen van het/de onbekende
‘Ja je kan daar niet iedereen mee belasten want uiteindelijk is dat u eigen keuze ergens hé.’
(Eric)
Soms is het verwarrend voor mij, zeker als een buitenlander. Ik slaag er niet altijd in mensen goed te ‘lezen’. Mijn man kan dat beter.
(Aleksandra)
Belang van duurzame én
kortstondige contacten
Kinderdagverblijf is een belangrijke plek…
maar tegenkomen ≠ ontmoeten
Foto: Tierlantuin
“de crèche is zo een plek waar je je kindje brengt en komt halen en (…) op dat moment focus ik me dan ook op Rafaël van is alles goed gegaan?”
(Hanne)
Kinder-opvang (of HvhK)
Het script – ongeschreven regels
• Zowel verbaal als non- verbaal
• Impliciet/expliciet
voorschrijven van het gebruik
• Hoe kunnen en mogen ouders aanwezig zijn?
• We ‘lezen’ onze omgeving
Groeten / vermijden = beleefd
• Ouders vermijden elkaar
– Beleefde vermijding = sociaal gedrag
• Team en ouders groeten elkaar
– Elk gezin wordt individueel aangesproken – Ouders wachten hun beurt af / maken plaats
De “poortwachter”
Leefgroep Hal
Tuin
‘het is nog een keer (dat we het vragen), maar zijn jullie zeker dat ze in november naar school gaat?’
‘ik ga het poortje opendoen zodat je binnen kan komen. – Dikke zoen aan mama. – Voilà.
(het poortje wordt gesloten)
Scripts
• Verandering in setting = verandering in script
Feestelijke bijeenkomsten: wisselende plaats, bewegen door de ruimte n.a.v. kinderen, aanvaardbaar om in te pluggen op gesprekken
• Ouders co-actor, maar scripts wijzigen niet
Foto: Tierlantuin Foto: Tierlantuin
Tegenkomen ≠ Ontmoeten
Toeval?
• “Spontane” contacten
– Enkel voor kansrijke gezinnen?
– Drempels…
• Enkel meer van hetzelfde (gelijkgezinden)
• Team: organisatorische aspect?
• Ouders: sfeer?
Of Missie…?
Alé, ge moet nu ne keer kijken, die Afrikanen zitten allemaal t’hope’, dat is toch wel wreed hé?!
Ontmoeting met de Ander
• Betekenisvol
• Mogelijk
• Maar niet
vanzelfsprekend
Foto: Caroline Boudry
Wij zijn geen serveersters, wij zijn kindbegeleidsters
De rol van het team
X
Foto: Caroline Boudry
“ ”
Foto: Tierlantuin
… dat is niet voor die tas soep hé,
hier kan ik ne keer een klap’ke doen met de mensen, anders zit ik ook maar heel de tijd alleen.
“ ”
It’s (not at) all about the coffee
Foto: Caroline Boudry
Foto: Caroline Boudry
Een koffieklets is, vind ik, dan geraak ik er heel moeilijk tussen om mij ook in de groep een plaats te vinden. Als er vertaald wordt en iedereen zoekt naar
een taal die iedereen begrijpt, dan is dat voor mij gemakkelijker. Want dan zoeken ze naar iedereen.
“
”
ONVOORSPELBAAR TEGENSPRAAK
“an expert in not being
the expert”
Kortom, inzetten op ontmoeting is niet niets en het gaat niet zomaar: het is professioneel handelen.
“ ”
Verwacht in 2017: ‘Zo eens even hier zo zijn’
Een rijk gedocumenteerd inspiratieboek met inzichten uit onderzoek en een concrete reflectieleidraad dat goesting doet krijgen om
in je eigen werk in te zetten op ontmoeting.
(blijf op de hoogte via www.crealis.design)
Meer lezen?
Geens, N. (2016). Een expert in koffie* schenken ben je niet zomaar! Kiddo, 17(3), 10-13.
Geens, N. (2016). Nadenken over ongeschreven regels: Er zitten altijd onbedoelde drempels in het script. Kiddo, 17(4), 23-25.
Geens, N. (2016). ‘Wij zijn een soort Facebook’:
Gezinnen verbinden via bruggenbouwers en ijsbrekers. Kiddo, 17(5), 14-15.
