Motie
Onderwerp motie: Nieuwe afspraken VNG afvalinzameling en regie huishoudelijk plastic afval V2
Vergaderdatum: 9 oktober 2019
Agendapunt (nr en naam): 1.1 Vreemd aan de orde van de dag
Status: Aangenomen
Ondergenoemd(e) raadslid/ -leden dient/dienen de volgende motie in;
De raad van de gemeente Gooise Meren in vergadering bijeen:
Roept het college op:
1. Met het VNG-bestuur in gesprek te gaan om te kijken of het voorstel op een aantal fundamentele punten gewijzigd kan worden voordat het naar de Buitengewone Algemene Ledenvergadering (BALV) van de VNG op 29 november 2019 (of enig ander moment) gaat;
2. indien het VNG-bestuur (op 31 oktober a.s.) tóch besluit het voorstel voor te leggen aan de BALV een Amendement of Motie voor te bereiden namens de gemeente Gooise Meren, en zo mogelijk namens de Regio Gooi & Vechtstreek, dat:
a. de positie van gemeenten ten aanzien van het beleid van huishoudelijk afval overeind houdt of versterkt en
b. beoogt de relatie te handhaven tussen inzamelen/verwerken en de resultaten op het gebied van circulariteit c. de huidige (praktijk van broninzameling van de huishoudelijke) PMD combinatie niet als uitgangspunt te hanteren.
En gaat over tot de orde van de dag.
Toelichting1
Overwegende dat:
[proces]
1. De VNG op 6 september 2019 een ledenbrief heeft gestuurd gericht aan colleges en raden van Nederlandse gemeenten met een pakket nieuwe afspraken om het systeem van inzameling en verwerking van kunststof verpakkingsmateriaal (Raamovereenkomst Verpakkingen 2013-2022) fundamenteel aan te passen;
2. De voorgestelde aanpassingen ingrijpende gevolgen hebben voor de autonomie van gemeenten m.b.t. inzameling en verwerking van hun afval (n.b.: de Raadsledennieuwsbrief van september maakte nog geen melding van deze ledenbrief);
3. Het VNG-bestuur de afspraken op 29 november a.s. wil voorleggen aan de Buitengewone Algemene Ledenvergadering.
Voorts overwegende dat:
[praktijk]
4. Daadwerkelijk en zinnig hergebruik van huishoudelijk plastic afval uit PMD niet meer is dan ongeveer 20% , waarmee het in feite voor 80% overeenkomt met het restafval (n.b.: de cijfers van de afvalindustrie gaan over potentiële geschiktheid);
5. De VANG-doelstellingen gericht op vermindering van het restafval in kg per inwoner/jaar de afgelopen jaren daarom vooral een optisch effect hebben gehad en tegelijkertijd tot perverse prikkels hebben geleid;
6. Dit ook bevestigd wordt in een recente publicatie (WUR, 26 september 2019), die een toename toont van 2014 naar 2017 in het aanbod van halffabricaat van 37% tegenover een toename van maar liefst 368% van restafval in PMD;
7. Uit deze publicatie ook blijkt dat in 2017 maar liefst 55.000 ton van als recyclebaar aangemerkt kunststof afval uit de recyclestroom is gehaald en verbrand, tegen 19.000 ton in 2014, plus 15.000 ton aan PMD dat te zeer vervuild bleek, de groei een direct gevolg van PMD inzameling;
8. Niettemin een keten is opgetuigd van PMD broninzameling – daartoe aangezet door VANG en torenhoge vergoedingen van de verpakkingsindustrie - die leidde tot een groeiend aanbod van grotendeels onbruikbaar, plastic afval;
9. Het grootste deel van plastic afval uit huishoudelijk PMD (de mix-fractie, ruim 30%) leidt tot inferieure recycling, tegen betaling (!), waardoor meer plastic in het milieu blijft dan nodig en verdedigbaar, waarbij die ‘down-cycling’ kennelijk in Duitsland moet worden uitgevoerd;
10. Net als in de huidige situatie, een lage of hoge kwaliteit van aangeleverde PMD geen invloed blijkt te hebben op de kosten of baten van de aanleverende gemeente;
11. Sprake is van toenemende zorgen over de milieueffecten (waaronder lekkage uit de keten) van bron-gescheiden inzameling, verwerking, verhandeling en transport van huishoudelijk plastic afval in relatie tot de beperkte milieuwinst van het – zo geringe – hergebruik (zie CE/TNO rapport 2015; CPB rapport 2017);
12. De afvalindustrie zich kenmerkt als een industrie met gevestigde belangen en een effectieve belangenbehartiging naar politiek en bestuur.
Tot slot overwegende dat:
[inhoud voorstel]
13. Met de nieuwe afspraken de relatie verdwijnt tussen inzameling en het circulaire resultaat (door over te gaan op een vaste vergoeding voor inzameling ongeacht het resultaat voor recycling), bij een toenemende vervuiling van materiaalstromen;
14. Bij de afspraken de huidige broninzameling van PMD als uitgangspunt wordt gehanteerd, terwijl in diverse media en onderzoeken in toenemende mate ongemak wordt geuit over de doelmatigheid en zorgen over milieuschade;
15. Met de nieuwe afspraken de gemeente(n) hun invloed op inzameling en verwerking overdragen aan de samenwerkende Verpakkingsindustrie dan wel aan een inzamelorganisatie die op haar beurt afspraken maakt met de industrie;
16. Gemeenten daarmee geen instrumenten meer hebben om bij gebleken ineffectiviteit corrigerende maatregelen te (doen) nemen met het oog op de geloofwaardigheid naar inwoners, terwijl de Verpakkingsindustrie samen met de
(gezamenlijke) inzamelbedrijven een leidende rol krijgt in de verwerking en de verhandeling van de gemeentelijke afvalstromen.
Naam raadslid/-leden (fractienaam)
Hugo Bellaart (VVD); Marieke le Noble-Visser (HvBNM); Andreas van der Schaaf (50PLUS), Sawan Bruins (D66)
