Verslag
Vergadering van
De Statencommissie Bestuur, Maatschappij en Middelen
Vergaderdatum Kenmerk
22 januari 2020
Status verslag Concept
Verslaglegging door Telefoonnummer
Mevrouw Walkate (Notuleerservice Nederland) 070- 441 8161
Verslag van de openbare vergadering van de Statencommissie Bestuur, Maatschappij en Middelen, gehouden op 22 januari 2020 in het
provinciehuis te Den Haag
AANWEZIG:
Voorzitter: de heer mevrouw Nijenhuis Griffier: mevrouw Buzugbe
VVD de heer Zevenbergen, mevrouw Van der Lubbe
PvdA mevrouw Bedijn
PVV de heer Braam
CDA de heer Stolk
SP mevrouw Van Aelst, de heer Hoogendam
D66 mevrouw Oosterop-van Leussen, de heer Heuvelink GroenLinks mevrouw Kasbergen
ChristenUnie en SGP de heer Witte, de heer De Jager
50PLUS de heer Bakx
FvD de heer Kegel
PvdD -
Lijst Otten mevrouw Persenaire
AANWEZIGE GEDEPUTEERDEN:
Mevrouw Baljeu, de heer Vermeulen Tevens aanwezig: de heer Smit (Commissaris van de Koning)
1. Opening procedurevergadering 2. Opening overlegvergadering 3. Verslag vorige vergadering 4. Besluitenlijst vorige vergadering 5. Bespreekstukken
6. Sluiting
1. Opening procedurevergadering 1a. Opening en mededelingen
De VOORZITTER opent de vergadering om 19.00 uur en heet de aanwezige gedeputeerden, Statenleden en de webcastkijkers thuis welkom. Zij geeft de iedereen de beste wensen voor dit nieuwe jaar.
1a. Mededelingen
De VOORZITTER deelt mee dat de werkgroep die zich bezighoudt met de inrichting van de Statenzaal in gebouw C bijeen is geweest om van gedachten te wisselen over het formuleren van een advies over de vergaderopstelling in de nieuwe Statenzaal. Op basis van de uitgangspunten die de werkgroep had geformuleerd, zijn vier modellen ontworpen.
De uitgangspunten zijn:
1. Betere zichtbaarheid vanuit de publieke tribune
2. Verbeterde akoestiek ten opzichte van de oude Statenzaal 3. Compactheid van de vergaderopstelling
De werkgroep adviseert de commissie BMM om model 1 te kiezen. Dit is de ronde vergaderopstelling die er zo uitziet. De tekening wordt getoond. Dit model voldoet in voldoende mate aan de drie uitgangspunten. De fractie van FvD en de Groep Otten hebben de voorkeur voor model 2 (Lagerhuisopstelling), maar zij leggen zich neer bij het besluit van de meerderheid. De fractie van de PvdD heeft geen voorkeur voor een model. Op basis van dit model wordt nu verder gewerkt aan een gedetailleerder ontwerp. Dit ontwerp wordt in een volgende vergadering van de werkgroep besproken.
1b. Besluitenlijst vorige vergadering De besluitenlijst wordt vastgesteld.
1c. Spreekrecht
Er hebben zich geen insprekers voor de procedurevergadering gemeld 1c. Ingekomen stukken
Bestuur
Brief GS aanvraag Regiodeal Drechtsteden-Gorinchem
Voorstel: Betrekken bij de bespreking van agendapunt 5b in de aansluitende overlegvergadering.
Aanvraag Regiodeal Drechtsteden-Gorinchem en omgeving
Voorstel: Betrekken bij de bespreking van agendapunt 5b in de aansluitende overlegvergadering.
Brief GS update bestuurlijke ontwikkeling in de Zuid-Hollandse regio’s Voorstel: Paragraaf 4.1 betrekken bij de bespreking van agendapunt 5b. in de aansluitende overlegvergadering. Paragraaf 3.2 betreffende Vlaardingen
betrekken bij rapport Onderzoek bestuurskracht Vlaardingen eind eerste kwartaal van 2020. Overige delen voor kennisgeving aannemen.
(1) Brief Gemeenten in 2020 onder preventief toezicht van gedeputeerde Vermeulen
Voorstel: Voor kennisgeving aannemen.
(2-7) Uitgangspunten financieel kader 2021 van de provinciale omgevingsdiensten
Voorstel: Voor kennisgeving aannemen.
(8-9) Jaarverslag Bezwarencommissie 2018
Voorstel: Agenderen voor de overlegvergadering van februari 2020. De voorzitter van de bezwarencommissie uitnodigen voor het geven van een toelichting op het jaarverslag voorafgaand aan de inhoudelijke bespreking met de commissie.
(10-11) Impressie en deelnemerslijst Chinamissie Voorstel: Voor kennisgeving aannemen.
Maatschappij
Brief GS Uitnodiging deelname werkgroep Voordracht regionaal museum Voorstel: De brief is geagendeerd ter administratieve afhandeling. Tijdens het fractievoorzittersoverleg van 18 december 2019 is besloten dat de heer Witte (CU & SGP), de heer Rogier (CDA) en de heer Verweij (FvD) aan de werkgroep deelnemen.
Middelen
Urgente intensiveringen
Voorstel: Bespreken in de aansluitende overlegvergadering. (zie punt 5d)
Statenvoorstel Urgente intensiveringen
Voorstel: Bespreken in de aansluitende overlegvergadering. (zie punt 5d)
Brief met informatie over urgente intensiveringen Cultuurparticipatie van gedeputeerde Vermeulen
Voorstel: Bespreken in de aansluitende overlegvergadering. (zie punt 5d) De commissie stemt in met de voorstellen.
Randstedelijke Rekenkamer
(13-14) Statenvoorstel over opvolging aanbevelingen externe evaluatie Randstedelijke Rekenkamer
Voorstel: Als hamerstuk agenderen voor de PS-vergadering van 5 februari 2020.
(15-16) Concept 1e begrotingswijziging 2020 Randstedelijke Rekenkamer Voorstel: Voor kennisgeving aannemen. Het onderzoeksprogramma is conform wat is besproken met de Programmaraad waarin de Zuid-Hollandse Statenleden, mevrouw Van der Lubbe, mevrouw Stepanyan en de heer Kegel zitting hebben.
Van derden ontvangen
(17) Mededeling Parkschap Nationaal Park De Biesbosch Voorstel: Voor kennisgeving aannemen.
De commissie stemt in met de voorstellen.
Nagekomen stukken
(18-19) Brief GS over brandveiligheid provinciehuis
Mevrouw VAN DE LUBBE wil een aantal stukken combineren om in een volgende commissie te bespreken. De brieven 18-19, 24 en 27 kunnen onder interne organisatie vallen. Over de brieven wil de VVD vragen stellen. Zij is benieuwd naar de opvolging ervan.
De VOORZITTER merkt op dat hiervoor ruimte is op de volgende vergadering.
De bovengenoemde brieven kunnen als een gecombineerd agendapunt in de vergadering van februari aan de orde komen.
De heer WITTE wil van de brieven twee agendapunten maken. De brief over brandveiligheid wil spreker later bespreken, als er bekend is hoe het zo is gekomen.
De VOORZITTER concludeert dat de brieven voor de agenda van februari worden geagendeerd. Nagegaan zal worden of de brief over de brandveiligheid op dezelfde vergadering kan worden behandeld.
(20-21) Brief GS over aanvullende bijdrage stichting Molengang Aarlanderveen
Voorstel: Voor kennisgeving aannemen.
(22) Brief van de Randstedelijke Rekenkamer over Btw-compensatiefonds 2019
Voorstel: Voor kennisgeving aannemen. De brief is door de griffie ter financiële afhandeling doorgestuurd naar de afdeling Financiën.
(23) Brief van gedeputeerde De Zoete over evaluatie aanjagers Voorstel: Planning van de commissie hierop aanpassen.
(24) Brief van gedeputeerde De Zoete over diverse en inclusieve organisatie van de provincie Zuid-Holland
Voorstel: Agenderen voor de overlegvergadering van 19 februari 2020.
(25) Brief van gedeputeerde Baljeu over aanvullende informatie voorbereidingen Brexit
De heer DE JAGER zegt dat de namen van de bedrijven niet in de brief staan.
Mevrouw BALJEU zal de brief met de namen van de bedrijven aanvullen.
(26) Notitie PSP92 over Wet versterking decentrale rekenkamers Voorstel: Voor kennisgeving aannemen.
(27) Brief van gedeputeerde De Zoete beantwoording vragen over externe inhuur
Voorstel: Voor kennisgeving aannemen.
1d. Planning
De VOORZITTER deelt mee dat er geen agenderingsverzoeken zijn ontvangen.
Mevrouw BALJEU merkt op dat de behandeling van het onderwerp Verbonden partijen is verplaatst naar de vergadering van mei.
De VOORZITTER meldt dat de planning hierop wordt aangepast. Zij meldt dat de brief over de kwetsbaarheden in de Citrix software wordt geagendeerd voor de procedurevergadering van februari. De brief staat op de lijst met ingekomen stukken op het SIS.
De planning wordt vastgesteld.
1e. Sluiting procedurevergadering
De VOORZITTER sluit de procedurevergadering.
2. Opening overlegvergadering 2a. Mededelingen
De VOORZITTER deelt mee dat er berichten van verhindering zijn
binnengekomen van de heer Çelik van Denk en de heer Weide van de VVD.
2b. Vaststelling van de agenda De agenda wordt vastgesteld.
2c. Spreekrecht
De VOORZITTER deelt mee dat zich geen insprekers voor deze vergadering hebben gemeld.
2d. Rondvraag
De VOORZITTER deelt mee dat er geen rondvraag is ingediend.
3. Verslag vorige vergadering
3a. Conceptverslag overlegvergadering Statencommissie Bestuur, Maatschappij en Middelen van 4 december 2019
Het verslag wordt vastgesteld.
4. Besluitenlijst vorige vergadering
4a. Conceptbesluitenlijst overlegvergadering Statencommissie Bestuur, Maatschappij en Middelen van 4 december 2019
De besluitenlijst wordt vastgesteld.
5. Bespreekstukken 5d. Urgente intensiveringen
Mevrouw VAN AELST is blij dat de cultuurparticipatie in het stuk staat. Spreekster kan zich voorstellen dat deze voorgelegde intensiveringen nodig zijn.
De heer BRAAM staat niet achter de verhoging van de subsidies. De fractie kan zich niet voorstellen dat het Kunstgebouw niet in staat is om samen met de provincie rijksgelden binnen te halen. Het is niet te begrijpen dat daarvoor extra geld nodig is. Als er voor dit voorstel wordt gestemd, dan zal de PVV niet voor stemmen.
Mevrouw BEDIJN kan zich voorstellen dat deze urgente intensiveringen worden gedaan en zij staat dan ook achter het voorstel.
De heer STOLK is het eens met het voorstel. Dat betekent niet dat de bespreking van de subsidies hiermee is afgerond. Over de definitieve toekenning van de budgetten zal op een later moment worden gesproken.
De heer HEUVELINK merkt op dat de investeringen onvermijdelijk zijn, omdat zaken moeten doorgaan. Spreker is blij dat de gedeputeerde de discussie van de vorige vergadering voortvarend heeft omgezet in het voorstel voor intensieve investeringen.
Mevrouw PERSENAIRE is voor het Kunstgebouw. Volgende keer moeten de toekenningen en het binnenhalen van subsidies beter worden geregeld.
De heer WITTE steunt het voorstel. Spreker is blij dat het college voortvarend aan de slag is gegaan.
De heer BAKX stemt in met het voorstel.
Mevrouw KASBERGEN is ook blij met het voorstel. De investeringen zijn reëel en noodzakelijk.
Mevrouw VAN DER LUBBE kan zich aansluiten bij de opmerkingen van GroenLinks. Zij gaat akkoord met het voorstel.
Mevrouw BALJEU bedankt voor de steun. Hiermee is de bespreking van de subsidies niet afgerond. PS moeten de openstelling van de plafonds accorderen.
De VOORZITTER concludeert dat het stuk als hamerstuk voor de PS-vergadering wordt geagendeerd.
De PVV legt een stemverklaring af in de PS-vergadering.
5c. Financiële afwikkeling interprovinciale herindeling Vijfheerenlanden
Mevrouw BALJEU merkt op dat er nog een conceptovereenkomst met de provincie Utrecht moet worden gemaakt. Er wordt nog discussie gevoerd over enkele punten, maar de hoofdlijnen zijn duidelijk. Zij komt met de definitieve versie in de commissie terug.
De heer ZEVENBERGEN vindt het jammer dat de provincie Zuid-Holland een stukje van haar grondgebied kwijtraakt, maar het is zo besloten. De fractie heeft de afrekening gezien en de afspraken lijken logisch. De fractie gaat akkoord met het voorstel.
Mevrouw KASBERGEN heeft begrepen dat de structurele kosten voor de provincie Zuid-Holland 1,7 miljoen euro bedragen. Hoe komt dit? Eerst zou de overgang van de twee plaatsen toch budgettair neutraal verlopen? Wordt er een gentleman’s agreement van 4,2 miljoen euro aan de provincie Utrecht gegeven?
Dat is eigenlijk niet nodig. Waarom wordt dit dan gedaan?
De heer BAKX gaat ervan uit dat het ingehuurde bureau de expertise heeft om de onderhandelingen te voeren. Het is jammer dat het zo is gelopen. Het was beter geweest als Zuid-Holland Zederik en Leerdam hadden kunnen behouden. De fractie gaat akkoord met het voorstel.
De heer DE JAGER vindt het teleurstellend dat dit gebeurt. De ontwikkelingen van Gorinchem moeten goed worden gevolgd. Daarover bestaan nog zorgen.
Kan de gedeputeerde hierover iets meedelen?
De heer STOLK vraagt waarom het onderwerp op de agenda staat. De reden om 4,3 miljoen euro aan Utrecht te geven, vindt spreker niet goed onderbouwd, terwijl de provincie hiertoe niet is verplicht. Het CDA heeft twijfels bij de voorliggende conceptovereenkomst.
De VOORZITTER merkt op dat het onderwerp door de commissie op een eerder moment is geagendeerd.
Mevrouw BEDIJN vindt het jammer dat de overgang van beide plaatsen geld kost. Gorinchem moet goed in de gaten worden gehouden.
De heer BRAAM sluit zich aan bij de inbreng van het CDA.
Mevrouw VAN AELST sluit zich ook aan bij de bijdrage van de heer Stolk. De consequenties zullen in de regio worden gevoeld en die zullen niet prettig zijn voor de regio.
Mevrouw BALJEU zal de toelichting voor de incidentele gelden voor de weg beter onderbouwen. Voor de structurele kosten worden de plussen en minnen bij elkaar opgeteld. De kosten komen in de begroting tot uitdrukking en er zullen
veranderingen plaatsvinden in het Provinciefonds. Hierover moeten PS worden geïnformeerd. Daarom is het stuk naar de commissie gestuurd. De definitieve versie met een betere onderbouwing zullen GS nog toesturen. In de Tweede Kamer is bij de grenscorrectie aandacht gevraagd voor de positie van Gorinchem.
De regiodeal met de Drechtsteden en Gorinchem is erop gericht om Gorinchem
goed in de gaten te houden. Het ministerie van BZK heeft ook erkend dat er goed moet worden gekeken naar de positie van Gorinchem.
De heer STOLK ziet in de notitie van de advocaat dat een verrekening
ongebruikelijk is, tenzij er specifieke redenen voor zijn of de noodzaak voortvloeit uit de financiële positie van een van de twee gebieden. In dit gevel de twee provincies. Beide gevallen zijn niet aan de orde. Kan de onderbouwing op die twee punten worden toegespitst?
De VOORZITTER concludeert dat de gedeputeerde terugkomt met een definitieve versie met een betere onderbouwing voor de verrekening.
5a. Rapportage Interbestuurlijk Toezicht 2018
De VOORZITTER verwelkomt de CdK, de heer Smit die net is binnengekomen.
De heer SMIT is verantwoordelijk voor het proces van IBT. De voorliggende rapportage wordt jaarlijks naar de gemeenten gestuurd. Het is de bedoeling dat de gemeenten hiermee worden ondersteund om zelf met elkaar te gaan spreken over de stand van zaken van een aantal onderwerpen. Over zes velden wordt gerapporteerd. Die zijn voortgekomen uit een advies van de commissie Oosting Doorlichting Interbestuurlijke toezichtsarrangementen van 20027. In 2008 is de Kamer met die aanbevelingen akkoord gegaan. Dat heeft geleid tot de Wet revitalisering generiek toezicht die in 2012 van kracht is geworden. Het beleid van GS is vastgelegd in een notitie Toezicht op basis van vertrouwen.
Het idee is om:
• De toezichtslagen te beperken
• Aan te sturen op horizontaal toezicht
• De raden van de betreffende gemeenten in positie te brengen
• Een overzicht te geven van een aantal zaken, zodat zij zelf met hun college gaan spreken.
In 2013 hebben GS met alle gemeenten in Zuid-Holland een
bestuursovereenkomst gesloten over de wijze waarop IBT inhoud zou moeten krijgen. In 2017 is er een landelijke evaluatie van de wet RGT gestart. In 2018 is er een agenda Toekomst van het IBT naar de Tweede Kamer gestuurd. Het doel van de wet RGT is minder toezichtbureaucratie, minder bestuurlijke drukte en minder toezichtslasten. De provincie moet zoeken naar een manier, waarop de rapportage prominenter op de agenda van de gemeenten komt te staan.
Mevrouw VAN AELST is geschrokken van het feit dat gemeenten het duidelijk slechter doen en zij op meer beleidsterreinen het niet of onvoldoende redden. Ziet de provincie dit als een signaal en wordt dit meegenomen naar het Rijk, zodat het daar helder wordt dat de decentralisaties ervoor zorgen dat gemeenten in de knel komen en dat de daarbij behorende bezuinigingen te groot zijn geweest? De SP is geen voorstander van herindeling op het moment dat de gemeenten er
financieel slecht voorstaan. Haar fractie wil de gemeenten helemaal niet dwingen tot een herindeling.
De heer BRAAM heeft al vaker aangegeven dat het niet de bedoeling kan zijn dat de provincie op de stoel van de gemeenten gaat zitten en op een gemeentelijke
herindeling inzet, zoals in het verleden nog wel eens is gebeurd. De inhoud van het stuk is helder. De komende jaren zal de rapportage minstens tweemaal een slechter beeld tonen, omdat de bezuinigingen van het Rijk tot 2022 doorlopen. De fractie neemt het rapport voor kennisgeving aan.
Mevrouw BEDIJN vindt het zorgelijk dat steeds meer gemeenten in een slechtere financiële positie komen te verkeren. Ook is het jammer dat het
solidariteitsbeginsel steeds vaker wordt losgelaten en de voorzieningen bij de gemeenten gaan verschillen. Hoe kan de provincie bij het Rijk aangeven dat de situatie bij de gemeenten zorgelijk is?
De heer STOLK denkt dat een benchmark meer op zijn plaats is dan bestuurlijk toezicht, want het gaat meer over het vergelijken van het uitvoeren van taken door de gemeenten. De positie van de raden komt bij het toezicht nergens terug, ook niet in de brief van GS. Kan de raden de vraag worden voorgelegd of zij iets aan het interbestuurlijk toezicht hebben? Zijn er buiten de zes velden nog meer te bedenken? Spreker noemt hierbij woningbouw, volkshuisvesting. Zitten de raden op de zes velden te wachten? Zijn de gehanteerde criteria helder genoeg om er iets van te kunnen vinden? Hij roept het college op om het kabinet signalen te blijven afgeven over de gemeenten die in de knel komen, omdat het sociaal domein een steeds groter deel van de begroting opslokt.
Mevrouw OOSTEROP vindt de brief van GS en het rapport op sommige punten tegenstrijdig. In de brief zeggen GS dat het resultaat ten opzichte van 2017 minder goed is. In de rapportage staat dat er op de meeste terreinen beter wordt gescoord. D66 vindt het beeld niet erg positief. Indien gemeenten al drie jaar slecht scoren, dan is een gesprek op hoog ambtelijk niveau wat mager.
Spreekster zou een analyse van de tekorten op het terrein van het sociaal domein willen zien. De provincie moet dan gedurende een paar jaar kijken naar
inkomsten en uitgaven op het gebied van het sociale domein. Daarbij moet worden gekeken naar overschotten van vorige jaren ten opzichte van tekorten in latere jaren. De trap- op- trap-afsystematiek geldt nog in 2020. Welke gevolgen zal dat hebben voor de gemeenten? Voorstellen voor de toekomst van het IBT wacht haar fractie af.
De heer KEGEL vindt dat de criteria voor toetsing nogal willekeurig zijn gekozen.
Waarom is het criterium huisvesting vergunninghouders en waarom niet alleen huisvesting binnen een gemeente? Ook ziet spreker dezelfde tegenstrijdigheid als D66.
De heer DE JAGER vindt de rapportage niet heel sterk, omdat er weinig
doelstellingen SMART zijn geformuleerd. Tegelijkertijd is er wel wat aan de hand.
Bij sommige velden is geen goede onderbouwing van situaties gegeven. Waarom is de communicatie slecht geweest en gaat dat nu beter? De fractie heeft de indruk dat het rapport de bedoeling heeft dat de gemeenten verantwoording achteraf afleggen aan PS. Als dit zo is, dan moet in PS van gedachten worden gewisseld, omdat er in de gemeenten best wel problemen zijn.
De heer BAKX staat kritisch ten opzichte van het IBT. De rol van de provincie bij het IBT is enigszins onduidelijk. Het generieke toezicht wordt vaag omschreven.
Kan de CdK uitleggen hoe de term generiek in dit geval moet worden gezien?
Heeft de provincie alleen maar een rol als een gemeente afkoerst op een financieel debacle of kan de provincie ook iets zeggen over de oorzaken van deze ontwikkeling? Zijn fractie heeft al in een vroegtijdig stadium aangegeven dat het decentraliseren van de taken van de rijksoverheid naar de gemeenten een valse start heeft gemaakt. De bestuurders van de gemeenten hadden kunnen weten dat er in de toekomst problemen zouden kunnen ontstaan met de uitgaven in het sociaal domein. Nu gebeurt dit ook en wordt er aan de noodrem getrokken.
Zijn fractie heeft dit door het aanbieden van een initiatiefvoorstel trachten te voorkomen. Helaas heeft de meerderheid van de Staten dit voorstel niet omarmd en heeft dit voorstel niet overgenomen. De taak van de provincie moet niet generiek zijn. Die moet meer worden toegespitst op de gewenste ontwikkelingen in de samenleving. De provincie moet ontwikkelingen in het sociaal domein monitoren. De decentralisatie is te veel ingegeven vanuit bezuinigingsperspectief en is niet op inhoudelijke argumenten uitgevoerd. De fractie wil niet dat de provincie op de stoel van de gemeente gaat zitten. Spreker hoopt dat het sociaal domein een plaats krijgt in de rapportage.
De heer ZEVENBERGEN vraagt waaruit de heer Bakx afleidt dat de gemeenten niet waren voorbereid op de decentralisaties.
De heer BAKX antwoordt dat hij twee jaar voorzitter van de wmo-raad in Haarlem is geweest. De wethouders wisten niet wat er op hen afkwam. Het is goed om te decentraliseren, maar dat moet wel op een verantwoorde manier gebeuren. Het is goed dat de gemeenten elkaar opzoeken in een samenwerkingsverband. Het toezicht op de jeugdzorg hoort bij een provincie en niet bij een
gemeenschappelijke regeling en ook niet bij de MRDH. Wil de gedeputeerde dit met de verantwoordelijke bewindspersoon bespreken om te voorkomen dat deze ontwikkeling wordt doorgezet? De provincie moet de rol in de besluitvorming op zich nemen en de regie houden.
Mevrouw KASBERGEN maakt zich zorgen over de consequenties van de decentralisatie jeugdzorg. Daarin zou spreekster meer inzicht willen krijgen.
Spreekster roept op om het onderwerp te blijven agenderen.
De heer ZEVENBERGEN vindt de invalshoek van het IBT goed, want het gaat erom dat er wordt gekeken of een gemeente bepaalde voorzieningen kan regelen voor haar burgers. Hierbij is de vraag of een gemeente kan inspelen op
noodsituaties, bijvoorbeeld huisvesting voor vergunninghouders. De indicatoren vindt spreker helder. De fractie onderschrijft alle opmerkingen van de andere fracties over het sociaal domein. De gemeenten hadden beter kunnen anticiperen op de decentralisaties. Deze punten komen in de meting goed naar boven.
De heer BAKX vraagt waarom de bestuurders akkoord zijn gegaan met de decentralisaties. Zij kregen een zak geld die niet was geoormerkt, terwijl het budget met 15% werd gekort. Dan hadden zij toch niet akkoord moeten gaan.
De heer ZEVENBERGEN ziet dat er sommige dingen beter zijn geregeld dan bij het Rijk. Bij het Rijk waren ook wachtlijsten en waren er ook verkeerde
voorzieningen. Indien de gedeputeerde niet met een plan komt om de kennis van de provincie aan de gemeenten over te dragen, dan zal hijzelf voor de zomer met een voorstel komen. De kennis moet zoveel mogelijk worden ingezet om de gemeenten vooruit te helpen.
De heer SMIT vindt het mooi dat het gesprek dat op gemeentelijk niveau moet gebeuren hier nu plaatsvindt. De Wet revitalisering generiek toezicht bepaalt op welke thema’s IBT moet plaatsvinden. Persoonlijk trekt hij zich het sociaal domein zeer aan. Onlangs is er een brief uitgegaan van gedeputeerde Vermeulen en hemzelf, waarin hun zorgen worden uitgesproken over de ontwikkeling op het gebied van jeugdzorg, want de provincie is er ook voor een goed en leefbaar gebied. Er zijn meer gemeenten die over een onderwerp met elkaar in gesprek moeten gaan. Op sommige punten gaat het met veel gemeenten aanzienlijk beter. De provincie maakt een foto van wat er in een gemeente aan de hand is.
Daarover moeten zij met elkaar spreken, want de toetsing is niet vrijblijvend. Als een situatie keer op keer niet in orde is, dan vinden daarover gesprekken plaats met die gemeenten. Spreker merkt op dat hij weer een brief zal sturen, indien er zich op andere terreinen zorgelijke situaties voordoen. De gedeputeerde vindt ook dat de provincie haar ogen niet moet sluiten voor maatschappelijke
ontwikkelingen. De VNG heeft zelf gevraagd om het sociaal domein aan de gemeenten te geven. De rapportage laat zien dat er in het sociale domein
zorgelijke ontwikkelingen aan de gang zijn. Trap-op-trap-af houdt een discussie in die de gemeenten zelf met het Rijk moeten aangaan. VNG heeft daarin een belangrijke taak. Het is niet de verantwoordelijkheid van de provincie om daarvan iets te vinden of daaraan iets te doen. De gemeenten ervaren het IBT als
onvoldoende ondersteuning. Daarom wil de provincie bekijken of IBT voldoende effect sorteert en of raden er ook iets mee gaan doen. Over het dieper ingaan op het sociaal domein zal spreker nadenken. De komende jaren zal de situatie bij de gemeenten hetzelfde blijven, maar het kan ook zijn dat er nog meer lichten op oranje of rood gaan staan, omdat investeren in de samenleving op cruciale punten een uitdaging is. Hij weet niet of 2020 er gunstiger uitziet dan nu. Op een ander moment wil hij spreken over de jeugdzorg en de positie van de provincie daarin.
De VOORZITTER concludeert dat de CdK heeft toegezegd om de financiële situatie van gemeenten in het sociaal domein nader uit te diepen, zodat er meer inzicht komt in de inkomsten en uitgaven van gemeenten op dat terrein.
5b. Eindnotitie Voorbereidingscommissie toekomst regionale samenwerking Drechtsteden
De heer DE JAGER merkt op dat er in het begin van deze eeuw een goede samenwerking in de Drechtsteden is ontstaan. De MerdwedeLingelaan en de waterbus werden een succes. De samenwerking is de laatste jaren minder gericht op actie en veel meer op proces. Er is nu een nieuwe organisatievorm met vier bestuurlijke werkgroepen, waarvan de voorstellen door acht gemeenteraden moeten worden geaccordeerd. Bij Drechtsteden kan de vraag worden gesteld of de individuele gemeenten nog voldoende kwaliteit leveren. Moeten zij niet gaan
samenwerken? Kan de gedeputeerde aangeven hoe de gemeente Zwijndrecht en de centrumgemeente Gorinchem tegen een regionale samenwerking aankijken?
Voor de leesbaarheid van de inwoners stelt spreker het op prijs dat GS een brief in goed Nederlands schrijven en daarin geen Engelse woorden gebruiken. De positie van Gorinchem is in de regiodeal heel belangrijk. Het lijkt erop dat Gorinchem in een geïsoleerde positie is gekomen. Hoe doet Gorinchem het met haar centrumvoorziening na de ontwikkeling met de gemeenten Zederik en Leerdam en de aansluiting van Hardinxveld bij de Drechtsteden? Interessant is om de waterbus nog beter in te zetten. Meer mogelijkheden voor de waterbus zal het draagvlak groter maken. De waterbus moet prijstechnisch een volwaardig alternatief zijn. Is het waar dat de provincie zich maximaal voor 40 miljoen euro committeert aan cofinanciering samen met andere partners? Heeft PS hierover al een besluit genomen?
Mevrouw OOSTEROP constateert dat het rapport van eind 2018 is en dat dit al een tijd geleden is. Spreekster gaat ervan uit dat GS niet hebben stilgezeten.
Haar is opgevallen dat in het rapport van de commissie Deetman zonder opgave van reden sprake is van afschaling in plaats van opschaling. D66 is ervan overtuigd dat de taken op ruimtelijk-economisch gebied alleen met een sterke regio kunnen worden gerealiseerd. Dat gaat in deze regio niet gebeuren. Voor GS ligt er dan ook een grote uitdaging. Spreekster zou GS willen oproepen om een krachtige samenwerking op ruimtelijk-economisch gebied niet uiteen te laten vallen. Dat is slecht voor de regio die kampt met een tekort aan woningen en jongeren die wegtrekken. D66 wil dat GS actie ondernemen.
De heer STOLK ziet dat de samenwerking in de regio de afgelopen jaren moeizamer verloopt en dat die meer is gericht op processen, de besluitvorming en discussies dan op daadkracht en realisatie. Het is goed dat het rapport bij de raden ligt die er iets van moeten vinden. De raden zijn aan zet om stappen te zetten om de ambities voor economie, regionale ontwikkeling, werkgelegenheid en wonen te realiseren. Spreker vindt het een goede zaak dat ook een kleiner aantal gemeenten kan samenwerken om te voorkomen dat dingen stil komen te liggen. De fractie vraagt aandacht voor de samenwerking met de omgeving, vooral met de gemeente Gorinchem als regionale versterking. Daarom onderschrijft zijn fractie de brief over de regiodeal, waarin Gorinchem als belangrijke pijler wordt genoemd.
Mevrouw OOSTEROP merkt op dat het hier om noodzakelijke woningbouw gaat.
Is het bevorderlijk om dat aan individuele gemeenten over te laten?
De heer STOLK vindt dat er nu ingewikkelde procedures rondom besluitvorming plaatsvinden. De traagste gemeente mag niet het tempo van de regio bepalen.
Andere gemeenten die een ambitie willen realiseren, moeten daarmee kunnen doorgaan. Er moeten stappen gezet worden op het gebied van de
volkshuisvesting en de woningbouw. Het is daarom goed dat de commissie Deetman voorstelt dat een gemeente niet op de rem kan trappen om de rest van de gemeenten tegen te houden.
Mevrouw BEDIJN vraagt hoe de gedeputeerde aankijkt tegen het ter besluitvorming voorleggen van voorstellen aan acht raden.
De heer ZEVENBERGEN zegt dat de samenwerking in de Drechtsteden tot stand is gekomen om fusie te voorkomen. In dit gebied worden de gebreken in de realisatiekracht erkend. De erkenning van het probleem is de eerste stap op weg naar genezing. Met het opstellen van het rapport en de behandeling in de raden is een goede stap gezet. Spreker is benieuwd hoe de agenda de komende jaren wordt uitgevoerd. Ook is hij benieuwd of de Drechtsteden over dertig jaar een lichtend voorbeeld voor bestuurlijk Nederland is.
De heer BAKX merkt op dat het voor 50PLUS belangrijk is wat het effect is van schaalvergroting op de dienstverlening voor de inwoners. Onder het mom van efficiency en doelmatigheid worden structuren ontworpen en worden zaken geclusterd. Men denkt ook dat de nieuwe structuur goedkoper wordt. Dit is niet altijd goed voor de inwoners.
De heer VERMEULEN merkt op dat het om de daadkracht van de overheid gaat om diensten te leveren aan de inwoners, bedrijven en organisaties. Het college heeft het rapport al in maart 2019 opgestuurd, maar het is nu geagendeerd. Het college heeft intussen niet stilgezeten evenmin als de Drechtsteden zelf. In de ontwikkeling van de Spoorzone werken twee gemeenten samen. Hierbij is de vraag of er resultaat wordt geboekt. Het zou jammer zijn dat door verandering van structuur de bovenlokale problemen niet meer goed aangepakt kunnen worden.
Het college gaat met Drechtsteden in gesprek over het vervolg en de zorg dat voor kleine gemeenten in dat gebied onvoldoende aandacht is. Door de samenwerking tussen Gorinchem en de Drechtsteden ligt er nu hopelijk een voorstel om geld van het Rijk voor bepaalde investeringen te krijgen. Aan het college zal ook een vraag worden gesteld, indien het Rijk akkoord gaat met de regiodeal. De provincie is bereid om binnen haar budget middelen te zoeken om een bijdrage te leveren. Nieuwe budgetten moeten door PS worden goedgekeurd.
Vooraf hebben GS zich nog niet financieel gecommitteerd. Aan het tekort aan woningen wordt in de regiodeal aandacht besteed. Het college hoopt dat de regiodeal het ontwikkelen van een aantal locaties kan versnellen. Dat moet wel passen binnen de regionale opgave die het gebied heeft ten aanzien van woningbouw. De provincie bekijkt of er niet te veel wordt gebouwd. Er moet worden uitgekeken dat de regionale samenwerking niet wordt uitgehold. Daarvoor hebben GS zorg. Indien er sprake is van een gemeenschappelijke regeling, dan moet de positie van de raden geborgd blijven. PS hebben in het verleden onderzoek laten doen naar de gevolgen van een herindeling. Een
gemeenschappelijke regeling moet ook in de gaten worden gehouden. De provincie zou de verschillende gemeenschappelijke regelingen kunnen
vergelijken. Misschien kunnen daaraan algemene conclusies worden verbonden.
Dat kan van invloed zijn op de discussies binnen de gemeenschappelijke regelingen. De provincie kan hierover nader denken.
De heer DE JAGER zegt dat de positie van de Drechtsteden anders is. Het DB van de Drechtraad neemt besluiten die door de gemeenteraden ook nog moeten worden geaccordeerd. Als één van de acht dat niet wil, dan wordt er geen uitvoering aan het besluit gegeven. Dat is verlammend voor de voortgang.
De heer VERMEULEN denkt dat het goed is om een vergelijkend onderzoek te doen. Er zijn herindelingen die door inwoners en bedrijven als succesvol worden beschouwd. Als voorbeeld noemt hij Goeree-Overflakkee en Hoeksche Waard waar nieuwe energie ontstaat. Spreker wil tegenspreken dat gemeentelijke herindelingen altijd slecht zouden zijn.
De heer BAKX merkt op dat de mensen recht hebben op dienstverlening die ze nodig hebben. Als dat zo is, dan maakt het spreker niet uit welke vorm wordt gekozen. Duidelijk moet zijn wat onder dienstverlening moet worden verstaan.
De heer VERMEULEN zegt dat bij herindeling afspraken kunnen worden gemaakt over de dienstverlening. Er kan bijvoorbeeld worden geregeld dat niet alles in een centraal gemeentehuis wordt afgehandeld. Er kan voor worden gekozen om naar de inwoners toe te gaan. Die afspraken zijn bepalend voor het slagen van een herindeling en het voorzieningenniveau. De provincie levert bij een herindeling expertise aan en ondersteunt het proces.
De VOORZITTER concludeert dat de gedeputeerde heeft toegezegd om na te denken over een onderzoek naar de verschillende gemeenschappelijke regelingen. De Staten zullen hierbij worden betrokken.
6. Sluiting
De VOORZITTER sluit de vergadering om 20.55 uur onder dankzegging voor ieders aanwezigheid en inbreng.
