Bijlage bij Statenbrief
Datum9 juli 2019
Zaaknummer 2019-007875
Blad 1 van 3
Onderwerp
Stand van zaken motie 18M39
Portefeuillehouder
Jan van der Meer
Met deze bijlage bij de beantwoording van de Statenvragen PS2019-528 informeren wij u over de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van motie 39 van 2018, PS2018-308. In deze motie heeft u ons verzocht om in overleg te gaan met gemeenten langs hoofdinfrastructuur in Gelderland om gezamenlijk grootschalige duurzame energieprojecten te kunnen realiseren.
Op dit moment wordt er voor 4 Rijkswegen bekeken wat de mogelijkheden voor hernieuwbare
energieopwekking zijn. Hieronder wordt voor elk van deze Rijkswegen de stand van zaken weergegeven.
De resultaten van elk traject staan niet op zichzelf, maar zijn input voor de RES.
A28
Naar aanleiding van een overleg tussen enkele Noord Veluwse gemeenten en voormalig gedeputeerde Van Dijk is een verkenning uitgevoerd naar de landschappelijke en ecologische (on)mogelijkheden voor windturbines en zonnevelden aan weerszijden van de A28 tussen Nijkerk en knooppunt Hattemerbroek binnen een strookbreedte van 850 meter.
Ondanks dat hier landschappelijk enkele kansen worden gezien, lijken er in en nabij het Natura 2000-gebied De Veluwe, het grootste gedeelte van het onderzoeksgebied, langs de A28 weinig mogelijkheden voor wind- en zonne-energie te zijn.
Windenergie
Voor windenergie wordt dit voornamelijk veroorzaakt door het risico op aanvaringsslachtoffers van de wespendief. De wespendief is een voor Nederland zeldzame soort met voor De Veluwe een doelstelling van minimaal 100 broedparen. Het aanvaringsrisico komt door het vlieggedrag van de wespendief: deze vliegen op thermiek op zoek naar eten en kunnen dan in aanvaring komen met een rotorblad. Bij aanwezigheid van een wespendief mag een windturbine dus niet draaien wat zijn invloed heeft op de businesscase.
Ten zuiden van Harderwijk, bij Strand Nulde, zijn, qua ecologie, betere mogelijkheden voor windenergie. Dit is deels ook onderkend in onze Omgevingsvisie. Ook landschappelijk gezien lijkt hier een rij van windturbines te kunnen passen. De scheidslijn tussen land en water is een herkenbare lijn in het landschap die al
eeuwenlang aanwezig is.
Het meest zuidelijke deel van de A28, nabij Arkemheen, is zowel Natura 2000 gebied als weidevogelgebied en is het ecologisch niet wenselijk om windturbines te realiseren.
Datum 9 juli 2019
Zaaknummer 2019-007875
Blad 2 van 3
Zonne-energie
Doordat een groot gedeelte van de A28 door het bos loopt, zijn de opties voor zonnevelden beperkt. Plekken voor zonnevelden moeten dus buiten het bosgebied van de Veluwe worden gezocht. Drie plekken komen volgens het adviesbureau hiervoor in aanmerking:
• de landgoederenzone ten noorden van de Veluwezoom; het landschap heeft hier een kleinschalige ruimtelijke opbouw. In de omzoomde ‘kamers’ van dit landschap kunnen zonnepanelen goed worden opgenomen zonder grote impact te hebben op de omgevingskwaliteit;
• langs de stedelijke randen van Harderwijk;
• langs de stedelijke randen van Nijkerk.
A30
Rijkswaterstaat is op zoek naar mogelijkheden om bij te dragen aan de energietransitie in Nederland.
Hiervoor onderzoekt zij de mogelijkheden om gronden, die zij in beheer heeft langs snelwegen, waaronder de A30, daarvoor ter beschikking te stellen. Daarom wordt voor de A30 al vanaf het eerste moment samen opgetrokken met Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat heeft voor de A30 gekozen omdat ze op korte termijn geen plannen heeft voor reconstructie en/of verbreding van de weg en de aanwezige rijksgronden daarom ingezet kunnen worden voor opwek van hernieuwbare energie. Ook het Waterschap en gemeenten Ede en Barneveld hebben zich aangesloten.
Het onderzoek dat uitgevoerd wordt is een oriënterende voorverkenning voor de deelnemende overheden.
Gemeenten, provincies en waterschap in de regio FoodValley werken op dit moment binnen de regio samen met stakeholders aan de RES. De RES is een instrument om gezamenlijk te komen tot keuzes voor de opwekking van duurzame elektriciteit, de warmtetransitie in de gebouwde omgeving en de daarvoor
benodigde opslag en energie infrastructuur. De ervaringen vanuit dit onderzoek worden hierin als bouwsteen ingebracht.
Het onderzoek is in concept gereed en voor 2 locaties wordt nu in meer detail gekeken naar de mogelijkheden voor de opwek van hernieuwbare energie. Tevens wordt aan de deelnemende partijen nog een workshop gegeven over de werking van de businesscase op een locatie: aan welke ‘knoppen’ kun je draaien en welke invloed heeft dat op de locatie.
Voor de mogelijkheden is gekeken naar het landschap, ecologie, externe veiligheid en aanwezigheid van infrastructuur en woningen. Door voornamelijk de aanwezigheid van verspreid liggende woningen langs de A30 zijn er weinig mogelijkheden voor windturbines. Voor zonne-energie is er, technisch gezien, ruimte. De vraag is echter of hiermee een stevige bijdrage aan de opwekking van duurzame elektriciteit geleverd kan worden.
Aan de hand van de resultaten van de ruimtelijke aspecten zijn er 3 scenario’s opgesteld:
• langs de snelweg A30: windturbines parallel aan de A30 aangevuld met zonne-energie
• A30 als stekker: wind en zon in clusters langs de A30
• energielandgoederen: het verrijken en verbinden van parels in het landschap door de opwek van hernieuwbare energie.
Datum 9 juli 2019
Zaaknummer 2019-007875
Blad 3 van 3
Voor elk scenario zijn er 3 varianten, maximaal, medium en minimaal, uitgewerkt om inzicht te krijgen in de energie opbrengst. Voor elke variant geldt echter dat er voor realisatie (veel) extra maatregelen nodig zijn, waarbij de minimumvariant redelijk haalbaar lijkt. Als conclusie is er een inschatting gegeven hoeveel de scenario’s bijdragen aan de opgave voor de opwekking van duurzame elektriciteit.
A15
Begin 2019 hebben de gemeenten waar de A15 doorheen loopt en bij doortrekking doorheen komt te lopen aangegeven meerwaarde te zien in een gezamenlijke visie en waarderen dat de provincie hiervoor de regie op zich wil nemen. Samen met de Regio Rivierenland, die in het kader van de RES is aangeschoven, is
adviesbureau Pondera, in samenwerking met Feddes/Olthof, geselecteerd om de energievisie op te stellen. Op 1 juli is de 1e bijeenkomst gepland waar alle wethouders en ambtenaren van de betreffende gemeenten voor zijn uitgenodigd, evenals Rijkswaterstaat, Ministerie van Defensie, Waterschap, overkoepelende
burgercoöperaties voor de twee regio’s, de regio’s zelf in het kader van de aansluiting met de RES-en en Alliander. ProRail is ook uitgenodigd maar heeft laten weten geen capaciteit te hebben om deel te nemen.
Begin september vindt de tweede bijeenkomst plaats waarna de eerste resultaten van de energievisie gereed zullen zijn. Daarna zal door de bestuurlijke groep bekeken worden of en zo ja voor welke locaties
gedetailleerder onderzoek zal plaatsvinden. Een en ander verglijkbaar met de A30.
A18/N18
Voor de A18/N18 hebben de betreffende gemeenten en de Regio animo voor een gezamenlijke verkenning.
Het komen tot een opdrachtsomschrijving voor een adviesbureau voor de verkenning heeft in dit project langer geduurd dan gepland, doordat meer tijd nodig was om met alle partijen tot overeenstemming te komen. Op dit moment wordt de projectomschrijving afgerond waarna gestart kan worden met de
aanbesteding. Bij het opstellen van de projectomschrijving zijn ook de andere relevante partijen betrokken:
Rijkswaterstaat, Alliander, Waterschap en het ministerie van Defensie.
