Ecologie:
Biologisch evenwicht
Basisstof 4
Biologisch Evenwicht
veel konijnen gevolg meer vossen
veel vossen gevolg minder konijnen
minder konijnen gevolg minder vossen
Het Biologisch Evenwicht stelt zich
telkens weer in
Populatiegroei
S-curve = voldoende voedsel aanwezig + natuurlijke vijand aanwezig.
J-curve = Voldoende voedsel en geen natuurlijke vijanden.
A: ontstaan plaag = J curve
B: voedsel raakt op/ziektes breken uit C: veel sterfte, misschien uitsterven Draagkracht van een ecosysteem: De maximale hoeveelheid dieren die kunnen overleven in een bepaald gebied, zonder schade aan te richten of een plaag te vormen.
Bij overschrijden draagkracht
S-Curve
Een plaag ontstaat als er voldoende voedsel is en geen natuurlijke vijand
Exoten’ worden ook wel ‘uitheemse soorten’ genoemd. Het zijn soorten dieren, planten en micro-organismen die als gevolg van menselijk handelen in een nieuw leefgebied terecht zijn gekomen, waar ze van oorsprong niet thuishoren.
Het kan zijn dat ze door mensen zijn getransporteerd vanuit hun
oorspronkelijke leefgebied naar een nieuw leefgebied. Dat transport kan opzettelijk plaatsvinden, zoals bij de handel in exotische
(tuin)planten of (huis)dieren.
Maar kan ook zijn dat ze per ongeluk als verstekeling meekomen met geïmporteerde producten.
Ook kan het zijn dat mensen natuurlijke barrières opheffen,
waardoor de soorten in staat zijn in een nieuw leefgebied te komen.
Voorbeeld is het kanaal tussen Donau en Rijn, waardoor aquatische
exoten vanuit de Donau in de Rijn terechtkomen.
Woekerende waternavel
Nog altijd enige exoot waar een verkoopverbod voor
geldt. Overwoekert heel snel complete watergangen.
Komt uit Noord-Amerika, maar groeit tegenwoordig zo'n beetje overal te wereld.
Werd in Nederland verkocht als vijverplant en in 1994 voor het eerst in het wild aangetroffen. Het
verkoopverbod in 2001 was te laat om de verspreiding in te dammen…
Muskusrat
Ondermijnt met zijn gegraaf dijken en plant zich ongekend snel voort. Werd begin vorige eeuw door een Tsjechische graaf uit Alaska meegenomen voor in zijn achtertuin.
Verspreidde zich snel daarna als een olievlek over Europa
http://www.youtube.com/watch?v=d_BOoNTA_Q4
Eikenprocessierups
De eikenprocessierups
(Thaumetopoea processionea) is de rups van een nachtvlinder die in Nederland sinds 1990 steeds algemener voorkomt.
De soort is in het bezit van voor de mens gevaarlijke brandharen en vertoont herhaaldelijk
getalsmatig pieken in
aanwezigheid, waardoor ze als een plaaginsect wordt
beschouwd.
http://www.youtube.com/watch?v=COvvAPuKgjw
Rode rivierkreeft
Komt uit Noord-Amerika en heeft als drager van de kreeftenpest de inheemse rivierkreeft in West- Europa vrijwel uitgeroeid. Werd vanaf 1970 in Europa uitgezet voor de kweek. In Nederland is de populatie de afgelopen tien jaar geëxplodeerd.
De rivierkreeft heeft veel invloed op de vegetatie en de amfibieën.
http://www.youtube.com/watch?v=XgT30Mrm-9k
Halsbandparkiet
Fladdert en kwettert in de Randstad, met name in Rotterdam, Den Haag en
Amsterdam. Komt oorspronkelijk uit noordelijk tropisch Afrika en India.
Geïmporteerd als volièrevogel, maar bleek na ontsnapping of vrijlating ook in het wild in Nederland te overleven.
Amerikaanse vogelkers
"In de eerste helft van de 20ste eeuw werd hij door ietwat onnadenkende bosbeheerders overal aangeplant als
‘vulhout’ in productiebossen. De nieuwkomer wist die kans goed te
gebruiken en groeide al snel uit tot een plaag."
http://www.youtube.com/watch?v=o7EKOO5b9rI
Coloradokever
http://www.youtube.com/watch?v=tWK3QeWwl1Q
Japanse oester
Exoot die in 1962 werd
geïntroduceerd in Zeeuwse wateren vanwege oesterziekte.
De Japanse oester heeft in
Nederland vrijwel geen natuurlijke vijanden en is door de daar
voorkomende vogels niet te openen.
Het zou daarom een negatief effect hebben op de aantallen van
sommige vogels van de Europese kustwateren. Ook zou dit dier de larven van de mossel, de kokkel en de oester consumeren
http://www.youtube.com/watch?v=K1XnA2eiA7k&feature=related
Ambrosia
Afkomstig uit Noord-Amerika. Elke
ambrosiaplant produceert naar schatting 1 miljard pollen, die extreem allergeen zijn.
Naar schatting 10 tot 15% van de
bevolking is gevoelig voor de pollen van ambrosia, die daarom ook wel “de
hooikoortsplant” wordt genoemd.
De plant bloeit bovendien laat, wat betekent dat – zeker als de plant zich over het land zou verspreiden - het hooikoortsseizoen voor steeds meer mensen met twee maanden verlengd wordt.
