1986/nummer 1347

Kent u de werkelijke feiten en achtergronden van

ZUID-AFRIKA?

Vraag gratis een proefnummer aan van het Maandblad

Zuid-Afrika.

NZAV,

Keizersgracht 141, 10 15 CK Amsterdam Tel. op di. en do.: 020- 249318.

~

f!jJ('AÁflflllfl/JJ

JJ fAT(/ ~VFA'lf/

f.mu;.e Vaanlwu:f. 98 Oen. 11009- (]JO - 6o1170

11 e:t iA.efpun:t. vaal!. pa.LLti.ek

~

FeliJk

Den. 11009- : hrarM e keuken. .in. '}l?el.liJ;

/.in.

de û .. ècle hd..=i..ewr.. •

lnaanrlafJ.

i/ m V n.iJda9. : l..unch.. &

Za:.t. aJleen. di.n.eA..

WINTERSPORT IN GEZELLIG EN

KOMFORT ABEL FAMILIEHOTEL

Gelegen naast cabinebaan in sneeuwzeker en zonnig skigebied ( 1100-2300 m). Pistes tot aan hotel. Ski school, skilopen, enz. In hotel alles wat u wenst: groot verwarmd zwembad (29 °), sauna, grote salons, veel speelruimten, kinderoppas, voortref-felijke keuken en persoonlijke verzorging.

Kerstarr. en voordelige skiweken van 10 jan.- 14 febr. en vanaf 14 mrt. Ook chaletverhuur.

10 km vanaf Martigny. Altijd per auto of trein bereikbaar.

HO~

****

Bel voor vrijblijvende • • informatie nu meteen met

yux

~Cft;{ts

Elly en Jan Mol (Ned.) waar u zich thuisvoelt

09.422661666 1923 Les Marécottes (Wallis)

Vrijheid en

Democratie

veertiendaagse uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Nummer 1347 11 november 1986

==============:J

_{Hoofdredacteur:} Reny Dijkman Redactie: Victor Hafkamp Miehiel Krom Jan van de Ven

Vormgeving: Siem Willems Laura Zengerink Redactie- en abonnementsadres: Petra Beijersbergen, VVD, Postbus 30836, 2500 GV 's-Gravenhage Tel.: 070-6!4!2ltoest.J 7 Telex 33564 Druk:

Ten Brink Meppel b.v. Stichtingsbestuur: Drs. H. B. Eenhoorn W. J. A. v.d. Berg Mr. J. de Monchy Redactieraad: Drs. H. B. Eenhoorn, vz. W. J. A. v.d. Berg, secr. H. F. Heijmans H. A. M. Hoefnagels Drs. Th. H. Joekes J. van Lier Ir. D. Tuijnman Advertentie-exploitatie Bureau Van Vliet b.v. Postbus 20,

2040 AA Zandvoort Tel.: 02507-14745

==========

Dit blad bereikt u met enige vertraging. Daarom kunnen al-leen brieven worden gestuurd tot 5 decem-ber voor V & D no. !349

Topkadercursus Wolfheze Foto: Theo Meijer

- V erslag van de

partijraads-vergadering van

1 november

- Afscheid Jan

Kamming a

- Landbouw,

mi-lieu en Ruimtelijke

ordening: impressie

van de

topkader-cursus

- Wie krijgt u in de

Tweede Kamer aan

de telefoon?

Accept~-

giro

~~---.

---. -.

-~

-.-. -=

Het nummer van uw partijblad glzjdt wat later in uw bus dan de

datum op de cover doet vermoeden. Het is langzamerhand een vast

ge-bruik geworden dat de acceptgiro -voor het lidmaatschapsgeld met

Vrijheid

&

Democratie wordt meegezonden. Deze verzendmethode is

kostenbesparend en ligt vermoedelijk nu "op kop" van uw andere betalin-

· .

gen rond de jaarwisseling. De penningmeester hoopt ook "zijn" laatste

financiële kalenderjaar zo snel mogelijk op bevredigende wijze te kunnen

afsluiten.

·

Hij heeft dan deze ondankbare functie (niemand vindt immers ooit

dat voor zijn partijbezigheden genoeg geld wordt uitgetrokken) de volle

zes jaar - twee bestuurstermijnen - door alle politieke stormen heen stug

volgehouden. Het penningmeesterschap is niet iets wat je er ,,even" bij

doet. Dat zal Joan de Monchy kunnen beamen. Het is wélliefdewerk

-oud papier en bovendien een bijzonder grote verantwoordelijkheid.

In-dien u snel stort zal dat zijn taak rond de jaarwisseling aanzienlijk

ver-lichten.

We staan aan de vooravond van vele bestuurswisselingen Op 29

november zal voorzitter Jan Kammingade hamer overdragen aan zijn

opvolger Leendert Ginjaar. Daarover treft u elders in dit blad nadere

mededelingen. Volgend voorjaar zullen nog drie dagelijks bestuursleden

hun portefeuille aan anderen overdragen na het uitzitten van de volledige

bestuurstermijnen Politici hebben de publiciteit; bestuurders werken voor

niets en in stilte.

Terug naar de financiën. De eerste spontane reactie van

penning-meester De Monchy destijds in 1982 toen het kabinet VanAgt-Den Uyl

dreigde te vallen was: "Dat kunnen ze me toch niet aandoen!" Het wérd

hem aangedaan. De financiële actie bracht toen

I

,2 miljoen op. Het

hoogste bedrag dat tot dat jaar ooit was behaald. (Dit jaar was het voor

het eerst hoger!) Er kwamen tien Kamerleden bij en het eerste

CDA-VVD-kabinet' kwam tot stand. Dit jaar slonk het Kamerledental en

daar-mee liepen ook de financiële mogelijkheden van de VVD terug. Voor een

penningmeester betekent elke verkiezing een sprong in het ongewisse,

waarván de financiële uitslag parallelloopt met het

verkiezingsresul-taat. Joan de Monchy heeft het dus niet makkelijk gehad de laatste tijd

en mét hem ook ál die penningmeesters van de afdelingen die moedig zijn

doorgegaan met de financiële eindjes aan elkaar te knopen.

Lees de briefvan onze voqrzitters bij de accept-giro en bezorg deze

in alle stilte hardploeterende "vrijwilligers" eens een goede

jaarwis-seling door snel en genereus te storten, want de Statenverkiezingen zijn

alweer in zicht.

1

VRIJ ~ 11 november 1986

Topkadergroep Landbouw, Ruimtelijke

Ordening en Milieu.hygiëne komt met

aanbevelingen voor VVD-fractie

De topkadercursus die over de relatie Landbouw, RO en

Milieuhygiëne eind vorige maand in Wolfheze werd

ge-houden zal een vervolg krijgen. Een van de werkgroepen

zal een eindverslag van de gezamenlijke bevindingen,

aanbevelingen en doorberekening van de consequenties

van een geïntegreerd beleid op dit gebied aan de

VVD-Tweede-Kamerleden Piet Blauw en Jan te Veldhuis

zen-den.

D

at zal het resultaat zijn van tweeënhalve dag brainstor-men in groepen en plenair. Daarin zal zij zorgvuldig de bouw-stenen verwerken die tot deze discus-sie zijn aangedragen door de minis-ter van Landbouw Braks, de oud-mi-nister van VROM Pieter Win-semius, de voorzitter van het Landbouwschap Marius Varekamp en de VVD-Tweede-Kamerleden Blauw en Te Veldhuis.

Daarmee heeft deze cursus er een di-mensie bijgekregen. Niet alleen wor-den de deelnemers geacht over dit onderwerp in het land spreekbeurten te houden, maar het mondt ook uit in een politiek advies dat zal worden opgesteld door groep V.

Mocht op de tweede dag cursusvoor-zitter Loek Hermans nog even ver-zuchten dat de cursus niet moest "vermesten", in de voortreffelijke eindsamenvatting van Leo Pieter Stoel kwamen alle elementen weer metelkaar in balans.

Geen echte tegenstellfngen

Minister Braks van Landbouw hield de eerste inleiding. Hij maakte dui-delijk dat tussen deze drie beleidson-derdèlen geen echte tegenstellingen liggen. "De relatie is inniger dan me-nigeen op het eerste gezicht aan-neemt." Dat hij de aanpak vanuit de landbouw .benaderde was vrij van-zelfsprekend.

uitvoe-rig op de Europese landbouw is inge-gaan volgen hier slechts enkele korte grepen uit zijn inleiding:

- "In 1986 telt de Nederlandse land-en tuinbouw iets minder dan

136.000 bedrijven;

- In de primaire produktie, de toe-leverende en de verwerkende indus-trie en de agrarische handel zijn in Nederland ongeveer 500.000 men-sen werkzaam;

- In 1985 bedroeg de totale bruto-produktiewaarde van de land- en tuinbouw ruim 34 miljard gulden;

- De exportwaarde bedroeg in 1985 51 ,5 miljard gulden, bijna 23 pro-cent van de totale Nederlandse ex-port;

- De agrarische export levert een po-sitieve bijdrage van ruim 15,5 mil-jard gulden aan de Nederlandse han-delsbalans. Het handelsbalanssaldo van overige produkten vertoonde een negatief saldo van bijna 6 miljard gulden."

Braks legde er de nadruk op dat de samenwerking in de EG van levens-belang is voor onze landbouw.

Geza-menlijk zijn de handelspolitieke spanningen bijvoorbeeld met de Ver-enigde Staten beter op te vangen. De minister schetste ook hoezeer de verwevenheid van landbouw,.ruim-telijke ordening en milieuhygiëne realiteit is. Wel heeft hij moeite met de Notitie Ruimtelijke Perspectie-ven opgesteld door de Rijkspiana-logische Dienst waarin een toekomst-visie tot het jaar 2025 wordt ge-schetst. Dit zou een flexibel beleid kunnen schaden. Deze Notitie zal moeten leiden tot een vierde nota op de Ruimtelijke Ordening. Hij acht die flexibiliteit nodig: "Een kant is dat de ruimtelijke ordening de land-bouw moet beschermen tegen ont-, wikkelingenont-, die de

ontplooiings-mogelijkheden van de landbouwex-ploitatie kunnen beperken. Aan de andere kant kan de ruimtelijke or-dening nadelige effecten, die uit landbouwkundige ontwikkelingen voortvloeien, in goede banen lei-den."

Uit de forumdiscussie bleek hoezeer het duo Braks-Winsemius in de vo-rige regeerperiode op elkaar inge-speeld raakte. Aan de orde kwam natuurlijk het bedreigde leefmilieu. Waar kampt Nederland mee? Dat is de mestproblematiek waar men sinds april heel sterk mee bezig is en na-tuurlijk de verzuring waardoor bo-dem- en luchtverontreiniging steeds sterker toeslaan. Winsemius: "Men ziet in 15 jaar bossen volstrekt dood-gaan. Die bronnen moeten worden weggenomen. We h.~bben op de de-partementen over onze grenzen leren heenkijken en dat geldt ook voor Verkeer en Waterstaat."

Winsemius noemde globaal nog even de grootste verzuringsoorzaken: "50 % komt van de industrie, 10 %

van het verkeer en 30 % van de land-bouw en amoniak. Altijd komt daar-bij de opmerking: Pak eerst de groot-ste schuldige. Nee, we moeten op alle terreinen tegelijk optreden."

Boerenbelang

Ook de voorzitter van het

Landbouw-3

r.Dc_

~--l_l_n_o_ve_m_b_e_r

_19_8_6

DElter

schap Marius Varekamp hield een heel duidelijke inleiding over de es-sentiële plaats van de landbouw niet alleen in onze samenleving, maar ook voor onze economie. Hij schetste de technische en economische ont-wikkelingen van na de Tweede We.:. reldoorlog en de rol van de EG voor het Nederlands landbouwbeleid: "Van iedere vijf boeren produceren er vandaag de dag drie voor de ex-port. Zonder de gemeenschappelijke Europese markt was dat ondenkbaar geweest." Uitvoerig ging hij in op de landbouwoverschotten: "Waar het op het ogenblik in de Europese dis-cussie om draait is. het paal en perk stellen aan de produktie van over-schotten en het treffen van maatre-gelen om te voorkomen dat die over-schotten in de toekomst opnieuw kunnen ontstaan. Dat is - ik kan er niet genoeg de nadruk opleggen - ook een boerenbelang onder andere ten aanzien van inkomensvorming op · termijn. Het produceren, opslaan en vervolgens met enorme verliezen weer wegwerken van zuivel-, graan-. en rundvleesbergen kost miljarden

guldens die beter kunnen worden ge-bruikt. Daarnaast hebben die over-schotten een negatief effect op de publieke opinie en op de politiek." OokVarekamp-benadrukte dat juist de boer gebaat is en zal meewerken aan een zo gezond mogelijk milieu. "De boer woont tenslotte niet op een eiland en bovendien beseft hij drom-mels goed dat een gezonde bodem en een gevarieerd landschap ook in zijn eigen belang zijn."

Troonrede

Piet Blauw - zie voor zijn visie op het landbouwbeleid het vorig partijblad -begon zijn inleiding met de medede-ling dat de landbouw nog nooit eer-der op de eerste pagina van de Troonrede was voorgekomen. "Dan moet er dus wat aan de hand zijn," constateerde hij nuchter. "We heb-ben allereerst uitgevoerd wat ons in het Verdrag van Rome is gevraagd: Zorg voor voldoende voedsel voor

al-stekend uitgevoerd." En daarna ont-stonden de overschotten. Volgens Blauw niet zozeer de problematiek van de landbouw maar van twaalf ministers van landbouw die het al-leen maar eens zijn over het feit dat ze

h~t niet eens zijn over de oplossing.

"Als die besluitvorming te lang op zich laat wachten wordt ze slecht." De VVD heeft volgens Blauw geen enkele moeite met de invoering van de Wet Bodembescherming en Mest-st.offen. Wel fulmineerde hij tegen een ongenuanceerd uitrijverbod dat slechts averechts kàn werken. Jan te Veldhuis ging van de sprekers het meest uitvoerig op de leefbaar-heid, het milieu, de ruimtelijke or-dening, onze natuur en ons land-schap in. Daardoor bracht hij even-wicht in de discussies die toch wel erg landbouwgericht werderi. Het VVD-Tweede Kamerlid bepleitte een compromis/evenwicht tussen wat internationaal economisch mo-gelijk is en ecologisch zeker mi-nimaal nodig is.

Over de leefbaarheid zei hij: "Eerst zullen burgers en bedrijfsleven moe-ten worden aangesproken op hun ei-gen verantwoordelijkheid. De over-heid zal daartoe minimale randvoor-waarden moeten stellen en het par-ticulier initiatief moeten stimuleren. Zo zal men binnen de overheidsnor-men bijvoorbeeld naar een oplossing van het mestprobleem moeten zoe-ken. Het overheidsbeleid zelf zal · doelmatig en niet extreem moeten zijn: praktijkgericht en controleer-baar. Wel zal die overheid hard moe-ten optreden als daartoe· aanleiding wordt gegeven. Bijvoorbeeld bij mestdumpingen of dumping van be-strijdingsmiddelen in waterwin-gebieden. Dat overheidsbeleid moet ook financieel haalbaar zijn en een limge termijnvisie bevatten. Boven-dien zal zij zoveel mogelijk decen-traal moeten plaatsvinden. De

pro-4

Even praten over de organisatie. Vl.n.r. Hans van den Broek, Lies-beth van Raalte en cursusvoorzitter Loek Hermans.

vincie moet niet op ge stoel gaan zit-ten van de gemeenzit-ten en/ of de wa-terschappen. Een streekplan is bijv. niet een superbestemmingsplan voor de hele provincie."

Milieu

Op het gebied van milieuhygiëne ziet Te Veldhuis vele taken voor de pro-vincie evenals voor het milieu-beheer. De cursisten ontvingen van hem een uitvoerig schema waarin alle wetten en verantwoordelijk-heden zoals deze thans gelden, wa-ren geschetst. Jan te Veldhuis zei aan zijn slot dat het economisch be-lang van de landbouw niet betekent dat die landbouw financieel moet worden ontzien ten opzichte van de noodzakelijke maatregelen voor het milieu. "Ook hier gelden de begin-selen de vervuiler betaalt en bestrij-ding. aan de bron. Geen enkele groep heeft in Nederland het recht om mi-lieu ongestraft en onbetaald te ver-ontreinigen of de gevolgen op de ge-meenschap af te wentelen." In zijn slotsamenvatting legde Loek Hermans grote nadruk op de eigen verantwoordelijkheid. "Dat is de kern van de menselijke activiteit. Het wezen van een samenleving. We zullen lopend naar de jaren '90 veel meer die eigen verantwoordelijkheid moeten benadrukken. In Nededand zitten we met heel veel mensen op een klein plekje. Dan ontstaan ge-makkelijk problemen en liberalen zeggen dan eerst: 'Mensen wat doe je of wat doen we er zelf aan?' Die doe-het-zelf-activiteit is niet alleen omdat alles zo duur is, maar we heb-ben een democratisch systeem dat kwetsbaar is. Waarin flexibiliteit no-dig is om steeds opnieuw onze me-ningen en gedragingen bij te stellen en niet te roepen dat iets tien jaar geleden toch ook zo prachtig was. Li-beralen moeten openstaan voor de veranderingen die de samenleving van ons vereist."

Reny Dijkman

'.

::

Deining rond uitreiking Erasmusprijs

Censuur op speech dankzij

vv:-n

opgeheven

V

VD-vice-fractievoorzitter Frits Bolkestein heeft op 21 oktober de minister van Bui-tenlandse Zaken a.i. (premier Lub-bers) mondeling om opheldering ge-vraagd naar de rol van de regering in de toekenning van de Erasmus-prijs en de censuur op het uitspreken van de dankspeech in de middag-uren.

De Erasmusprijs, die op 13 novem-ber werd uitgereikt, was door de Stichting Praemium Erasmianum oorspronkelijk bestemd voor Charta '77, een groep vooraanstaande Tsje-chen en Slowaken waaronder vele schrijvers, die zich tegen het heer-sende communistische regime in, beijveren voor de naleving van het slotaccoord van Helsinki. Deze acte werd ondertekend in augustus 1975. Centraal hierin staat de naleving van de mensenrechten. Charta '77 zet zich ondanks alle tegenwerking en onderdrukking in Tsjecho-Slowakije volledig in voor naleving van deze acte.

Rond de uitreiking van deze prijs, in aanwezigheid van leden van het Ko-ninklijk Huis, rees een aantal vragen. · De gang van zaken was zacht ge-zegd "schimmig".

Vandaar dat Bolkestein samen met Frans Weisglas duidelijkheid wenste over de rol van de regering.

Vragen

Frits Bolkestein stelde de volgende vragen en hij kreeg daarop de steun van de gehele Tweede Kamer: 1. Is het waar dat de Erasmusprijs voor 1986 oorspronkelijk zou wor-den toegekend aan Charta '77? 2. Zo ja, waarom wordt die prijs thans toegekend aan Vaclav Have!? 3. Zal Havels toespraak bij de uit-reiking v~m deze prijs op 13 nove!ll-ber niet worden voorgelezen, omdat de regering bezwaar zou hebben te-gen een of meer passages?

4. Hoe luiden de gewraakt!! pas-sages en waarom zijn zij aanstoot-gevend?

5. Ligt het voor de hand, dat Have! in het land van Erasmus de vrijheid van meningsuiting krijgt, die hij in ·eigen land mist?!

6. Wat vindt de regering belangrij-ker: de vrijheid van meningsuiting hier te lande of de goede betrekkin-gen met een regime dat die vrijheid onderdrukt? Waaruit bestaan die goede betrekkingen precies? 7. Is de regering alsnog bereid haar verzet te staken tegen het voorlezen van de toespraak van Have! tijdens de uitreiking van de prijs?

Schimmig

Het antwoord van premier Lubbers op deze duidelijke vragen was zo schimmig dat praktisch alle partijen zich in dit kleine debatje mengden en de zaak een vervolg dreigde te krijgen in een door Joris Voorhoeve aangevraagde interpellatie. Minister Van den Broek voelde daar na zijn

terugkomst uit het buitenland niets voor en trok de censuur in.

_:::1

Het resultaat mag tot tevredenheid stemmen. De speech van Have! mag door zijn vervanger geheel worden voorgelezen in aanwezigheid van Prins Bernhard.

An Salomonson schreef in een com-mentaar in NRC/Handelsblad: "Door Charta '77 met de Erasmusc prijs te vereren had het kabinet-Lub-bers er geen twijfel aan laten bestaan dat het, ondanks toenadering tot het Oostblok, vasthoudt aan bepaalde principes; dat het een lichte irritatie van de partijbonzen in Praag op de koop toe neemt om zijn vastberaden~

beid over de naleving van de slotakte van Helsinki te demonsteren." Lubbers c.s. hebben duidelijk blijk gegeven van overdreven voorzichtig-heid. Terecht heeft de Tweede Ka-mer, waarbij in deze de VVD het voortouw nam, dit niet over haar kant laten gaan. Deze hele ontwik-keling heeft tot nut gehad dat in Tsjecho-Slowakije duidelijk is ge-worden wat de macht van het Ne-derlands Parlement is.

..

...

Op I november liep voor Ferry

I.

M. Houterman, hoofd

voorlichting/campagneleider het tweejaarscontract met

de VVD af Met ingang van die datum wordt de functie

van hoofd voorlichting ingevuld door Marcel Kummel,

die jarenlang ervaring heeft als parlementair redacteur

M

aar hoe voelt Ferry zich bij dit afscheid? "Dat is deels een voorspelbaar gevoel. Al bij mijn komst in 1984 was afgespro-ken dat ik deze job tot 1 september parttime zou doen. In de praktijk groeide het echter uit tot meer dan een fulltime baan. Daarna heb ik er nog twee maanden aangeplakt om geen gat te laten vallen aan de voor-lichtingszijde. Dat afscheid moet je trouwens als zeer relatief zien. Ik blijf actief in de partij. Niet alleen als Gemeenteraadslid in Amster-dam, maar het campagneteam heeft me gevraagd als adviseur beschik-baar te blijven en over dat antwoord heb ik geen seconde hoeven na te denken, want het blijft mijn hobby en het is mijn club."

Tropenjaren

Ferry Houterman heeft twee uiterst turbulente jaren achter de rug. Zijn vierdagencontract groeide in de praktijk uit tot werkweken van soms 80 uur. Omdat hij absoluut onafhan-kelijk van de partij wilde blijven had hij oorspronkelijk één dag in de week bestemd voor zijn economische

bij TROS-Aktua.

[----=~===-~-=--~

-

--=--~]

adviespraktijk. Ferry: "Dat leidde dus tot menige ontbijtafspraak met cliënten in de prille ochtenduren. Los van het campagneleiderschap ontstond vorig jaar een vacature bij de fractievoorlichting. Zo'n plaats is zo kort voor de verkiezingen als de trein al rijdt onmogelijk door iemand van buitenaf in te vullen. Dat is geen goede start. Daarnaast hebben we tijdens de campagne ook alles voor de kiezen gekregen; situaties die je niet kunt verzinnen. Het zijn tropen-jaren geweest."

Als hij nu de balans opmaakt con-stateert hij tevreden: "De partij ligt weer goed op koers. De tandem Ru-dolf-Joris draait volop. De campag-ne voor de Provinciale Statenverkie-zingen is bijna rond. Ik denk dat als we verstandig opereren we ·de elec-torale achterstand gedurende deze kabinetsperiode grotendeels weer kunnen inhalen. Nu je de eerste haarscheurtjes bij de andere grote partijen al ziet ontstaan, komen er sportieve kansen om onze VVD weer boven de 30 zetels te tillen. Dat kun je niet forceren, maar via een goede en rustige overtuigingsstrategie moet dat mogelijk zijn. Als het zou lukken om in 1990 een plaatje te

6

krijgen van 50-50-35 voor de drie grote partijen krijgt de VVD naar beide kanten een onafhankelijke po-sitie om regeringsverantwoordelijk-heid te nemen of te geven." ·

Niet zeuren

Hoewel ook hij de verkiezingsuitslag als teleurstellend heeft ervaren, is hij niet bij de pakkenneer gaan zitten: "Je moet niet zeuren of navelstaren maar ter plekke zeggen: 'O.K., de verkiezingsslag hebben we verloren, maar hoe kunnen we de formatie winnen?' Als je dan ziet welk re-geeraccoord Ed Nijpels eruit heeft gesleept, dan kun je objectief stellen dat we die slag wel hebben gewon-nen: ondanks het verlies niet in de oppositie en een sterk liberaal getint kabinetsbeleid!

•, ....

...

I

•' .... } ·: c=========================================~~=======================~

verrichten. Er zijn veel meer fac-toren, met name de politieke, die de uitslag bepalen. Ook is het erg be-langrijk dat we aan de 1986-campag-ne veel voor de toekomst hebben overgehouden: een compleet nieuwe huisstijl, slagvaardige interne com-municatie, nieuwe campagnetech-nieken, bijv. het canvassen. Wie had nou een jaar geleden gedacht dat je zo massaal VVD-ers kon motiveren om naar de kiezers te gaan?"

Niet meehuilen

Hoe belabberd de zaken soms ook gingen Ferry Houterman bleef de rust zelve. Ferry: "Je bent niet inge-. huurd om mee te huilen met de wol-ven in het bos. Trouwens, een voor-lichter in paniek of in mineur geeft een extra gespannen indruk. Op het moment van crisis moet je de volgen-de stappen reeds kunnen overzien en gelijktijdig je omgeving motiver~n

met dat morgen vandaag weer gis-teren is. In deze functie heb je wel eens het probleem dat je over veel vertrouwelijke informatie beschikt, waar je naar buiten niets mee kan doen. Privé geeft dat weleens het ge-voel dat je overloopt, maar het blijft de kunst dat voor jezelf te houden. Persvoorlichting is een vak apart. Je ziet dat veel politici daar moeite mee hebben en onbewust in de journalis-tieke handigheden trappen, waar-door nogal eens verdeelde en tegen-strijdige berichtgeving ontstaat. Waar ik me de afgelopen periode echt aan heb geërgerd zijn de men-sen die anoniem met de pers spraken. Wat dat betreft vind ik de VVD veel te tolerant voor dit karakterloos ge-drag dat partij eri collega's schade berokkent."

Natuurtalent

Ferry Houterman omschrijft zijn functie als een a-typische positie in de driehoek partij-kabinet-Kamer. "Dat betekent dat je boven de par-tijen moet staan en

waardevrijjneu-traal in je oordeel moet zijn. Je bent tenslotte niet aangesteld voor je per-soonlijke politieke mening en voor-keur. Die positie brengt je ook mid-den in het dualisme tussen Kamer en Kabinet, hetgeen betekent: het die-nen van twee heren. Dat vereist onaf-hankelijkheid. Richting partij zat ik op rozen. Allereerst de medewerking van het Algemeen Secretariaat dat veel werk verzette en anderzijds het geluk van een partijvoorzitter als Jan Kamminga. Een vrijetijdsbe-stuurder die dag en nacht voor ieder-een klaarstond en die op menig kritiek moment de nodige tact en po-litiek inzicht bezat om te sturen en te remmen. Iemand waar je op terug kunt vallen en die een rechte rug heeft. Ik vind hem een natuurtalent dat ook in de toekomst voor de VVD belangrijk blijft."' ·

Marketing en public relations

Ferry heeft ondervonden dat beroe-pen als marketing en public relations nog niet geheel in politieke kringen geaccepteerd zijn. "Het zijn subjec-tieve vakken evenals journ11listiek. Menig politicus denkt er ook ver-stand van te hebben. Vaak wordt de noodzaak van een professionele aan-pak veel te laat gerealiseerd, waar-door p.r. het verkeerde karakter· dreigt te krijgen van brandenblus-sen. Er bestaat een fundamenteel verschil tussen bedrijfsleven en po-litiek. In het bedrijf ligt de doelstel-ling extern en daardoor kijk je als

manager van buiten naar binnen. In de politiek spelen interne en per-soonlijke factoren een grotere rol, daar is het proces meer van binnen naar buiten gericht. In het bedrijfsle-ven is het een ingewortelde cultuur om van adivseurs actief gebruik te maken. Politici hebben vaak op dit terrein nog enige schroom." Na 12 jaar in het bedrijfsleven was de overschakeling naar de politieke cultuur voor Ferry Houterman een grote stap. "Ik had de eindverant-woordelijkheid voor veel geld en veel mensen en dan schakel je niet een, twee, drie over naar een staffunctie waarin je wel veel invloed hebt, maar waar de eindverantwoordelijk-heid bij anderen ligt. Ik denk dat nu de combinatie van mijn adviesprak-tijk en het raadslidmaatschap een ideale balans is."

Ferry Houterman sluÜ zijn exit (nou ja, exit-)interview af met de wens dat de VVD een grote partij blijft. "Alleen dan kan je daadwerkelijk in-vloed uitoefenen en als volkspartij over het voetlicht komen. Een klei-ne, kwalitatieve, liberale partij lijkt op papier ook mij aantrekkelijk, maar zij resulteert helaas in de prak-tijk tot 'een roepende in de woestijn'-functie. In de politiek gaat het er ten-slotte om wat je bereikt."

Reny Dijkman

•

-

---~---7-- ~~-·

______

Il_n_o_ve_m_b_e_r_l9_8_6

Onze Tweede Kamer

medewerkers

H

eel vaak wordt op spreek-beurten gezegd: "Bel de Tweede-Kamerfractie als u met vragen zit". Lang niet altijd weet men dan wie men daar moet hebben. Kamerleden zijn snelle vo-gels, die van vergadering naar mon-deling overleg en van monmon-deling overleg naar hun afspraken sprinten. Zij worden allen ondersteund door persoonlijke medewerk(st)ers. Daar-naast bestaat de bestaffing van de VVD-Tweede-Kamerfractie. Iedere (beleids)medewerk(st)er met een ei-gen specifieke taak.

Het takenpakket van de beleids-medewerk(st)ers is globaal weerge-geven. Onderlinge wijzigingen blij-ven mogelijk.

En dan nog iets anders. De VVD-Tweede-Kamerfractie vergadert ie-dere dinsdagochtend in aanwezig-heid van de ambtelijk secretaris en de beleidsmedewerk(st)ers over de Kameragenda en alle lopende en ko-mende zaken. Deze vergaderingen gaan meestal door tot de plenaire Kamervergadering om twee uur 's middags begint. In die tijd is het praktisch onmogelijk om deskundi-gen aan de lijn te krijdeskundi-gen. Sommige beleidsmedewerk(st)ers overwegen om een telefonisch spreekuur in te stellen op een tijdstip waarop men alle tijd heeft eens rustig in te gaan op de vele vragen die "uit het land" komen. Zodra we daar meer over weten, zullen we dat vermelden.

foto 3

foto I

. I

l--·---~---~

Foto 1. Nell Kreeft, Peter Arken-bout en Margreet Vogel bemannen het VVD-fractiesecretariaat. Zij krijgen in eerste instantie alle te-lefoontjes binnen, die niet speciaal gerièht zijn. (Ingevoegd Margreet Vogel)

Foto 2. Marjan Lamsvelt is de secre-taresse van· fractievoorzitter Joris Voor hoeve.

Foto 3. Links: Frederike Voerhuis, aan het bureau Artha Ament. De laatste is ambtelijk secretaris. Zij is belast met de gehele organisatie van de fractie. Frederike werkt met Artha en is plv. secretaresse van de fractievoorzitter.

Foto 4. De afdeling voorlichting wordt bezet door Marcel Kummel -zie elders in dit blad - Miehiel Krom (ingemonteerd) en Paula Bakker.

---9

~~---l_l

__ no_v_em_b_e_r_19_8_6

Foto 5. Jeanette Driessen is beleids-medewerkster van de fractiecom-missies Sociale Zaken, de commissie Oort, Verkeer en Waterstaat en Emancipatie. Naast haar staat Hans de Hoog, die niet alleen beleids-medewerker van de fractievoorzitter is maar ook van de fractiecommissie Financiën. Berry Rackwitsz (rechts) houdt zich als beleidsmedewerksfer bezig met Economische Zaken, het Midden- en Kleinbedrijf, de Rijks-uitgaven, Verkeer en Wat,erstaat en Emancipatie.

Foto 6. Nico Moonen is beleidsmede-werker van de fractiecommissies Binnenlandse Zaken, Politie, Natio-nale Ombudsman en Naturalisaties. Astrid Schölvinck is beleidsmede-werkster van de fractiecommissies Justitie en Milieu. Rechts op de foto: Ans Koning, medewerkster fractie-commissies Binnenlandse Zaken, Justitie, Politie en Milieu.

Foto 7. Peter Smit is beleidsmede-werker van de fractiecommissies Welzijn en Cultuur, Volksgezond-heid, Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Clemens Cornielje -achter het bureau - houdt zich als beleidsmedewerker bezig met Land-bouw, Visserij, Onderwijs, Weten-schapsbeleid en Recreatie. lngemon-teerd is de foto van Anke van Balen. Zij is medewerkster van bovenge-noemde commissies.

foto 6

Foto 8. Marius Wessels is beleids-medewerker· van de fractiecie's Bui-tenlandse Zaken, Handelspolitiek, Defensie, Ontwikkelingssamenwer-king en de Nederlandse Antillen. Maya Kwint is medewerkster van de commissies Financiën, EZ, MKB, Rijksuitgaven, SoZa, Cie Oort,

Ver-keer en Waterstaat, Emancipatie-beleid, BZ, Handelspolitiek, Defen-sie, Ontwikkelingssamenwerking en de Nederlandse Antillen.

foto 5

Reny Dijkman

Foto's: Theo Mezjer

•

11

_{HEIDe_}

VRIJ

_{_ _ _ _ _}

11 november 1986

_{_}

11

V

olgens zowel minister Rudolf de Korte van economische za-ken als VVD-fractieleider in de Tweede Kamer, Joris Voorhoeve, is het voorbarig om te spreken van een mislukking bij de onderhan- . delingen tussen overheid en sociale partners over het zogenaamde socia-le convenant. Volgens Voorhoeve had een akkoord niet van het eerste gesprek mogen worden verwacht. "Een vervolggesprek is nodig. Het is niet juist te stellen dat het overleg mislukt is," zei hij. De Korte sprak van een misverstand als zou het ge-sprek overheid-sociale partners op niets zijn uitgelopen. "Ik zou het niet geslaagd gevonden hebben, als men een alles omvattend convenant zou hebben vastgestdd. Dan zou alles centraal geregeld zijn geweest en dat is niet in het belang van onze

econo-mie," aldus De Korte. Beiden spra-ken 1 november in conferentiecen-trum Engels in Rotterdam op de bij-eenkomst van de partijraad. Die be-handelde een aantal stellingen op basis van de rapporten nummer 54 "Liberalisme en politieke economie" en nummer 57 "Met markt en inacht". Beiäe zijn door de prof. mr.

B. M. Teldersstichting, het weten-schappelijk bureau van de VVD, uit-gebracht.

De woorden van De Korte werden in

Partijraad bevestigt klassie

"Engels'' beluisterd door twee VVD-ministers van economische zaken uit vroegere kabinetten: drs. Gijs van Aardenne en dr. H. Langman. Behalve een aantal algemene sociale punten sneed Voorhoeve in zijn rede uitsluitend de sociaal-economische problematiek in ons land aan. Hij droeg daarmee nog extra stof aan voor de discussies. Vanuit de par-tijraad was waardering voor zijn op de materie van de dag afgestemde toespraak. Anders dan in het verle-den voelverle-den de afgevaardigverle-den zich zoals een van de aanwezigen zei -nu ·eens niet uitsluitend gebruikt als applausmachine voor de toespraken van prominenten.

De vertegenwoordigers van de Tel-clersstichting achter de forumtafel kunnen overigens - als het aan Voor-hoeve ligt - weer snel aan de slag voor een volgend rapport.

De fractievoorzitter in de Tweede Kamer zou graag zien dat er een studie wordt verricht "naar de aard en inhoud van de regels en normen . die als tegenwichten kunnen dienen om te voorkomen dat al te lichtvaar-dig met overheidsfinanciën wordt omgesprongen. We hebben normen. v,oor de jaren negentig nodig. Ik hoop dat de Teldersstichting die taak op zich wil nemen," aldus Voorhoeve.

iberale visie op economie

Collectieve uitgaven

De hoogte van de collectieve uit-gaven in ons land was een van de thema's die Voorhoeve io zijn rede aansneed. Op dat gebied moeten we naar zijn mening richting bonds-republiek. "Ten opzichte van ons buurland, onze grootste klant en concurrent, is onze collectieve sec-tor- omgerekend naar de Neder-landse situatie - rond 50 miljard gul-den te groot en op Zwegul-den na de grootste van de niet-communistische wereld," aldus Voorhoeve.

De Korte onderschreef dat de over-heidsuitgaven moeten worden terug-gedraaid. Maar anderzijds bepleitte hij een versteviging van die uitgaven op sommigè punten.

"De boodschap van de jaren zeventig dat je door middel van opvoering

Belästingdrukvermindering zit er volgens De Korte op de korte termijn niet in. "Als we die zouden doorvoe-ren, dan komt het financieringste-kort weer in de dubbele cijfers."

Bruto-netto

Het verschil bruto-netto noemde hij een enorme rem op de activiteiten in Nederland. Ook Voorhoeve ging daar in zijn toespraak op in. "Voor de bruto-loonkosten van 24 Neder-landse werknemers, kan een Duits bedrijf er dertig in dienst nemen en een Amerikaanse werkgever 35. Een Japanse werkgever kan voor de bruto-loonkosten van 24 Nederlan-ders' maar liefst 43 mensen in dienst nemen. In Nederland betaalt een werkgever dus bijna 78 procent meer bruto-loonkosten bij hetzelfde personeelsbestand dan in Japan. Dat verschil is op de lange duur niet vol te houden en zo worden we weg-geconcurreerd en vragen we om structurele werkloosheid."

·.·.·.·.

.·.·.·.·

lil

van de overheidsuitgaven de

werk-gelegenheid op peil hield, heeft afge-daan," aldus De Korte. "In die jaren zijn we teveel bezig geweest met il-lusie-denken. Als de huidige kabi-netspolitiek eerder zou zijn ingezet, dan zouden we nu - volgens cijfers van het Centraal Planbureau-300.000 werklozen minder en een 15 procent lagere belasting- en premie-druk hebben gehad," aldus de be-windsman op economische zaken.

Voorhoeve prees het initiatief van De Korte om externe accountants de jaarrekening van zijn departement te laten controleren. De bevoegdheden van de Algemene Rekenkamer en de departementale accountantsdien-sten moeten worden vergroot. In

to-I

tt

I

_____________________________________________________ 1_3

~~---l_l_n_o_ve_m_b_er

__ 19_8_6

L .

-taal gaat zo'n 255 miljard jaarlijks door de handen van de overheid en de sociale fondsen. Er zijn grote ga-ten in de controle. Als het dichga-ten van die gaten maar een besparing van 2 procent zou opleveren - en ik denk dat meer dan 2 procent moge-lijk is - dan zou dat gemoge-lijkstaan aan 21 _j

2 miljard aan ombuigingen die de

burger geen pijn doen, aldus Voor-hoeve.

Stellingen

De vergadering in Rotterdam discus-sieerde na de inleidingen ongeremd over vijf stellingen en een aantal amendementen. Al het tweede woord van de eer.ste stelling leidde tot tegengestelde meningen van de indieners van een amendement en ' het gezelschap achter de tafel dat behalve uit gelegenheidsvoorzitter drs. L. Hilaritles uit Drachten be-stond uit de leden van de ad hoc werkgroep liberalisme en politieke economie. Onder hen drs. P. Res-senaar van de financieel-economi-sche commissie en drs. K. Groenveld en drs. A. A. M. Kinneging van de Teldersstichting. "De vrije onderne-mingsgewijze produktie en de daar-bij behorende concurrentie moeten het uitgangspunt voor het over-heidsbeleid met betrekking tot de economische orde zijn." Aldus de eerste zin van de eerste stelling. De partijcommissie homo-aangelegen-heden had voorgesteld het woordje "vrij" te schrappen. "Niet vasthou-den aan een grijs verlevasthou-den. Hoe graag we het ook zouden willen, de ondernemingsgewijze produktie is gereglementeerd (milieuwetgeving bijvoorbeeld) zo lichtte de commis-sie toe. Maar de verdedigers van de stelling vonden dat woordje "vrije" toch vrij essentieel en een meerder-heid van de partijraad was het daar- . mee eens.

Volgzaam

De afgevaardigden toonden zich over

het algemeen nogal volgzaam, waar het de essentie van de stellingen be-trof. "Er was weinig oppositie tegen de stellingen en dat heeft me toch wel enigszins verbaasd," zegt dr .. Groenveld, directeur van de Telders-stichting in een terugblik op de ver-gadering. "De stellingen verwoorden de klassiek-liberàle visie en· ik had vanuit de neo-liberale hoek (degenen die meer verantwoordelijkheden aan de overheid toekennen) een grotere oppositie verwacht. Vorig jaar is op een paar partijraadsbijeenkomsten over het rapport van de commissie Polak gediscussieerd. De voorstellen van die commissie zijn goeddeels weggeamendeerd. Er is bijna niets van overgebleven. De partijraad in Rotterdam was in feite een herbe-vestiging van de meningsvorming die bij de bespreking van de stellingen op basis van het rapport-Polak naar voren is gekomen," aldus dr. Groen-veld.

Met andere woorden: de klassiek-li-berale visie heeft in de VVD nog sterk de overhand, maar de neo-li-beralen roeren zich te weinig (of zijn sterk in de minderheid).

Mager

Oud-minister Van Aardenne vond de eerste van de stellingen die ter dis-cussie stonden in zijn geheel wat ma-ger. Een andere klacht van de oud-bewindsman was het feit dat grote delen van het rapport van. de I elders-stichting door de beperktheid van de stellingen onbesproken bleven. Dr. Groenveld vindt de opmerking van drs. Van Aardenne begrijpelijk. "Maar het probleem is dat je op par-tijraden met de afgevaardigden dis-cussieert over niet-genuanceerde stellingen. Wil je alles meer uitdie-pen, dan zou je themadagen moeten opzetten." Hoe "prikkelend" de stel-lingen ook mochten zijn (woorden van minister De Korte) de Haarlem-, se afgevaardigde Bakker miste er ' toch het aspect van de werkgelegen-heid in. Hij bepleitte toevoeging van een tekst, waarin wordt bepleit dat

de overheid voorwaarden schept dat onderwijs (her- en bijscholing) op korte en lange termijn eèn goede bij-drage kan leveren aan een zo goed mogelijke afstemming van vraag eri aanbod op de arbeidsmarkt. Op deze wijze kan tevens een bijdrage wor-den geleverd aan een welvaartsver-delende politiek. "Aangeven waar de overheid wel een taak heeft en dat is bijvoorbeeld in het bijhouden van nieuwe technologische ontwikkelin-gen," aldus Bakker. Hoewel het amendement aanvankelijk werd af-gewezen, kreeg hij uiteindelijk de toezegging dat zijn toevoeging elders In de definitieve stellingen zou wor-den verwerkt.

Voorhoeve; wonden zijn geheeld

Volgens fractievoorzitter Voorhoeve is de VVD hersteld van de wonden die in de eerste helft van dit jaar zijn opgelopen. De fractie in de Tweede Kamer heeft haar zaken weer geheel op orde. Er heerst een kameraad-schappelijke sfeer. De liberale be-windslieden zijn Çruk in het kabinet in de weer. De onderlinge verhou-ding is prima. Wij staan dus klaar om binnenkort de campagne voor de Provinciale Staten te gaan steunen. Kamercentrales en kandidaten kun-nen volledig op onze steun en inzet rekenen," aldus Voorhoeve. Hij meent dat het een goede campagne zal worden. "De kiezers zullen zien dat de VVD weer helemaal terug is; sterk en vrij, een partij van geïn-spireerde werkers die in hun geza-menlijke strijd voor de toekomst van ons land ook elkaars beste vrienden blijken te zijn."

Victor Hafkamp

Foto's Theo Meijer

.. ::: •' •' ::. ·: ~:

.

\

' ·''

VVD-stropdassen

voor Kammin ga, de Korte

en Voorhoeve

I

n de tweede helft van oktober maakten de

fractievoorzitter en vice-premier een

ken-nismakingsronde langs de KC-besturen. Op die druk

be-zochte avonden in Hoofddorp, Tilburg en Zwolle

discus-sieerden zij onder leiding van partijvoorzitter Kammin ga

op indringende wijze met de bestuurlijke partijtop over

het woelige verleden en vooral over de korte lijnen in de

communicatie, zoals die in brede kringen meer dan ooit

gewenst zijn.

Na een avond praten is in de VVD een attentie voor de

sprekers een goede gewoonte: na afloop in Tilburg

over-handigde PR-man Dittmar aan de heren de eerste

exem-plaren van de nieuwe VVD-stropdas.

·

. Noot:

Fractie-beleidsmedewerker Jaap-Jan van der Meulen:

,,Het was een uiterst leerzame tijd''

=-~---:---==_-_--_-~--~~~-In juli 198 3 kwam hij ter versterking van de kennis van

de Tweede Kamerfractie. Mr. Jaap-Jan van der Meulen

deed sociaal-economisch recht in Utrecht en had als

af-studeervak macro-economie. Onmiddellijk na het

afslui-ten van zijn studie solliciteerde hzj naar aanleiding van

een advertentie in Elseviers Weekblad bij de Tweede

Ka-merfractie naar de functie van beleidsmedewerker. Er

werd versterking gevraagd van het Financieel -

Econo-misch - Sociale blok met name op het gebied van het

sociaal stelsel.

N

u zijn we een dikke drie jaar verder. Jaap-Jan heeft intern alles meegemaakt wat er bin-nen een "parlementaire cyclus" te beleven valt. Meer dan dat: verkie-zingen, de RSV-enquête- die bij de plenaire behandeling zeker dit be-leidscluster de nodige werkzaam-heden heeft verschaft -, en vooral de behandeling van het gewijzigde so-ciaal zekerheidsstelsel. Het was een veel-bewogen baan, die hij nu ver-wisselt voor een betrekking bij Eco-nomische Zaken.

Beeld van buitenstaander

Ook hij kwam het kamergebouw bin-nen met het gebruikelijke beeld dat buitenstaanders van het gebeuren in de Tweede Kamer hebben. Jaap-Jan: "Het enige wat je van die Kamer ziet en hoort, is je kennis van de kranten, radio en televisie. Ik heb natuurlijk ook gedacht: wat ziet die Kamer er leeg uit, ·als er leden staan te spreken in de plenaire verga-· der.ing. Waar zitten die anderen? Als je eenmaal hier binnen bent, ontdek je pas hoe druk Kamerleden het heb-ben. Dat ze in commissievergaderin-gen of hoorzittincommissievergaderin-gen kunnen zitten, dat ze bezig zijn met stapels post of dat ze buiten het gebouw voor de partij actief zijn.

Ik had het geluk om tijdens het zo-merreces binnen te komen, zodat ik tenminste een inwerkperiode had van een dikke maand. Bij de sollici-tatieprocedure ging men er overigens

niet van uit dat je je leven lang in de Kamer blijft werken. Ik deel de me-ning dat het goed is na vier of zes jaar op te stappen. Dat betekent fris bloed voor de VVD-fractie en boven-dien voorkom je daarmee voor je zelf dat je het gevoel krijgt ~!les al eens te hebben meegemaakt. Bij mij duurde het iets korter maar in die drieënhalf jaar hadden we de RSV-debatten, verkiezingen, de (in)for-matie en de wijziging van het sociaal zekerheidsstelsel. Dan heb je eeri hoop meegemaakt en dan moet je uit gaan kijken voor verstarring.

Voor mij zelf was het de vraag wat ik daarna zou gaan doen. Ik stond niet afwijzend tegenover het be-drijfsleven, maar meer nog trok mij één van de departementen in de FES-sector, vooral Economische Za-- ken. Dat departement heeft de meesZa--

mees-te direcmees-te relatie met het bedrijfsle-ven.

/Baken van rust

Jaap-Jan vormde met Berry en Jea-nette niet allen het FES-cluster, ge-zamenlijk zagen ze er obk kans toe door alle partij-politieke stormen heen in dat verre vertrek in de Twee-de Kamer een bijzonTwee-der goed werk-klimaat op te bouwen en voor bin-nenkomenden een baken van rust te vormen. Hoe werkten ze? Jaap-Jan: "Enerzijds komen Kamerleden met concrete vragen, anderzijds word je geacht zelf dingen zelf te signaleren. Zo verdiep je je erin hoe bepaalde

16

-~~~~~~~~~-::J

dit werk is, dat het erg afwisselend is. Vaak weet je 's morgens niet wat de middag aan ingelast werk . brengt."

Spreekuur

Het cluster had al snel door dat de steeds ingewikkelder wetgeving op FES-gebied de gewone burger voor tal van vragèn zette. Daarom begon het trio met een telefonisch spreek-uur op vrijdagmiddag. ledereen die met vragen zat op financieel, sociaal of economisch gebied kon dan het

Binnenhof bellen. Jaap-Jan: "Op die wijze kon je mensen rustig helpen, wat natuurlijk tijdens fractie- of commissievergaderingen onmogelijk was. Die twee oproepen in dit partij-blad hebben erg veel telefoontjes op-geleverd."

Ook zijn betrekking bij Economische Zaken ziet hij als een verdere ver-breding van zijn kennis. Hij heeft vooral bewondering gekregen voor de kleinere fracties. "Zo'n eenmans-fractie, waarvoor Sçhutte opereerde met bijzonder gedegen inbrengen, daarvoor krijg je echt respect." Hij verkast nu naar de overheid,

maar op de valreep merkt hij nog op: Berry Rackwitsz en Jeanette Dries-sen waren twee prima collega's. Ik vind het leuk dat Jeanette die als ad-junct binnenkwam nu beleidsmede-werkster Sociaal Beleid is gewor-den."

Reny Dijkman

Foto: Theo Meijer

•

Jaap-Jan van der Meuten

Geld dat niet

mag wordeh gezien

Niemand heeft het in de portemon-nee en toch wordt er volop mee be-taald. De niet klinkende mun.t staat zelfs op de nominatie na de dollar de belangrijkste valuta te worden. We hebben het over de ecu, ook wel Eu-rodaalder genoemd.

De waarde ervan bedraagt ongeveer

f

2,40 en de waarde wordt bepaald door een gemiddelde van Europese munteenheden. De ecu is een uitvin-ding van de EG en zal mettertijd het eigen geld van de gemeenschap wor-den.

Ministers van Europa's sterkste va-luta (gulden, mark) voelen er nog geen fluit voor het nieuwe betaalmid-del voor iedereen zichtbaar te ma-ken. Ruding stelt zich bijvoorbeeld op het standpunt, dat hij "zijn" gul-den niet aan de druk van Europese klinkende munt mag blootstellen. Ook zonder ecu heeft hij zorgen ge-noeg aan het hoofd.

Aan het zuinige verzet van Ruding hoeven we echter niet zwaar te til-len. Het Europese betaalmiddel ver-stevigt zijn greep op de kapitaal-markt ook zonder pasmunt. Er komt een moment, waarop verzet tegen de EG-munt onder druk van ·een flore-rende praktijk wordt platgewalst. Een van de grote voorstanders van Europees geld is een man uit eigen geledèren: dr. A. Pais, vice-president van de Europese Investeringsbank. Onlangs pleitte hij er tijdens een symposium in Rotterdam voor de ecu tot klinkende munt te laten uit-groeien. Tot een algemeen betaal-middel naast de nationale munten,

vergelijkbaar met de situatie in Luxemburg waar naast de Luxem-burgse frank de Belgische frank al-gemeen wordt gebruikt.

Pais suggereerde dat men de ecu als zogeheten parallelle munt voor een bepaald percentage zou kunnen toe-laten tot de nationale geldhoeveel-heid van de lidstaten. Eep geldschep-ping ·zou echter direct de binnen-landse geldhqeveelheid van een an-der land beïnvloeden. Daarom is een onderlinge afstemming van economi-sche en monetaire politiek nodig en daarmee een centrale autoriteit. Gemakkelijker gezegd dan gedaan. De problemen zijn legio. Zo verbiedt de Duitse centrale bank op grond van wetgeving aan particulieren de ge-neugten van de ecu te smaken, om- · dat die bank het waardemiddel niet als een vreemde valuta mag zien. Voor Duitsers geen handel in ecu in eigen land. Wel mogen zij in het bui-tenland deelnemen aan het ecu-ver-keer, maar die praktijk is niet bevor-derlijk voor het verlangen ecu's aan te schaffen.

In ons eigen Nederland is de centrale bank ook niet enthousiast over po-pularisering van de ecu, omdat hier

18

de mening heerst dat eerst de inter-ne markt moet worden versterkt, voordat van medewerking sprake kan zijn.

Pais weet uiteraard ván praktische problemen. Hij voorziet danook een nodig aantal stappen om de ecu te laten uitgroeien tot een in alle opich-ten internationale geldsoort.

Postzegel

I

verschijnen van zo'n zegel geeft al te denken. Een voorbarig voorstel, zo vond de Commissie.

Jammer voor Gijs, maar zij die niet naar het buitenland reizen om de ge-liefde een op een kaart gedrukt bloe-metje te sturen kennen de ecu al. Het bedrijfsleven kreeg al snel na de invoering in 1979 door, dat werken met de ecu grote voordelen inhoudt: nauwelijks koersfluctuaties en door de hele gemeenschap herkenbaar en gemakkelijk hanteerbaar.

Het Franse chemieconcern Saint-Gobain staat te boek als de eerste onderneming die in 1980 de re-keneenheid in zijn bedrijven is gaan gepruiken. Andere multi-nationale ondernemingen met vestigingen in verscheidene EG-landen volgden op de voet. Onderlinge afrekeningen, plannen, balansen moesten in ecu's worden opgesteld, waardoor men niet alleen grotere gemeenschap-pelijkheid! verkreeg; maar ook zon-der veel rekenwerk snel een over-zicht of een doorover-zicht.

Het bedrijfsleven komt al enigszins aan de wens van "echte" Europea-nen tegemoet door individuele klan-ten de gelegenheid te bieden spaar-rekeningen en deposito's te openen, obligaties te kopen, levensverzeke-ringen en hypotheken af te sluiten in ecu's. Jongste service: de klant kan ecu-reischeques opnemen. Cheques maken Europa voor een grotere groep bewoners van de gemeenschap · concreter.

Leningen

De mogelijkheden van de ecu zijn ruimer. Ook buiten de EG zag men de voordelen van het stabiele waar-demiddeL Werden in 1981 vijf lenin-gen voor een bedrag van 190 miljoen ecu uitgegeven; in 1982 waren er al zeventien leningen met een waarde van 1812 miljoen ecu. Tot eind 1983 zijn op de Euromarkt voor drie mil-jard ecu aan leningen uitgegeven.

Het vertrouwen van derde landen kwam tot uitdrukking in Canada, Verenigde Staten, Zweden en

Noor-wegen, die voor 485 miljoen ecu aan leningen uitgaven.

Een lijstje uit 1984: aan de Amster-damse en Luxemburgse effecten-beurs voor 50 miljoen aan obligaties; in de VS voor 200 miljoen aan obli-gaties; en in Japan voor 50 miljoen. 1985: Rusland sluit een lening af van lSO miljoen ecu. In de VS wordt een bankkrediet uitgeschreven van 50 miljoen ecu.

Ter bevordering van het internatio-naal monetair stelsel staat de ecu ge-noteerd op de beurzen van Italië, Frankrijk, België, Denemarken en op de Amsterdamse effectenbeurs. De Luxemburgse beurs heeft een centrale plaats. Die werkt met de in ecu uitgegeven leningen.

Vanzelfsprekend zijn de organen van de EG als eerste met de ecu aan het werk gegaan. Vanaf 1979 werden de Brusselse begrotingen en balansen in ecu uitgedrukt. Subsidies, leningen maar ook geldboetes vanuit Brussel staan uitgedrukt in de waarde van het eigen "geld". Wie wil weten hoe-veel guldens de Brusselse bedragen

waard zijn dient subsidies, leningen, boetes met de·factor 2,4 te vermenig-vuldigen.

Waarom pas in 1979? Op 13 maart 1979 besloot de Europese gemeen-schap de tot dan geldende rekeneen-heid "ere" om te zetten in ecu. En ook de ecu zou - gelijk de ere - een onbekende grootheid zijn gebleven als niet op dezelfde datum het Eu-ropese Monetaire Stelsel in werking was getreden. Een stelsel, dat tot doel had en heeft om in het zich verenigd Europa orde te brengen op de valutamarkt.

Het doel moge onbetwist zijn. Over het ontstaan van de naam van Eu-ropa's "gewogen gemiddelde" be-staat geen eenstemmigheid. Zo vinden nuchtere lieden, dat ecu een afkorting is van European cur-rency unit. Zij zijn in de meerder-. heidmeerder-. Romantische zielen scharen

zich achter de ideeën van de Franse oud-president Valery Giscard d'Es-taing, die meent dat in de Romaanse landen van de dertiende eeuw een betaalmiddel van dezelfde naam be-stond, waardoor de huidige naam diep in de historie zou wortelen.

Jan van de Ven

•

11 november 1986

19

Hr-.,_

Werkbezoek VVD-statenleden. Gelderland

aan de Koninklijke Marechaussee

Vorige maand bezocht de.

vrijwel voltallige Gelderse

VVD-Statenfractie,

alsme-de alsme-de twee VVD-gealsme-depu-

VVD-gedepu-teerden de Koninklijke

Marechaussee in de

pro-vincie. Tijdens een uur

du-rende inleiding, verzorgd

door de

districtscomman-dant, werd het gezelschap

wegwzjs gemaakt in een

voor hem onbekende

we-reld.·

Vol interesse werden de marechaus" sees gevolgd tijdens een uitreiscon-trole op een van de 42 internationale treinen. In Emmerich ging het ge-zelschap aan boord van een van de patrouilleschepen. Op de Rijn cón-troleert de marechaussee het inter-nationale Rijnvaartverkeer. Dat deze controle geen overbodige luxe is werd overduidelijk.

In de middaguren volgde een bezoek aan de doorlaatpost Bergb-autoweg, een der grootste doorlaatposten van Europa, alwaar de Koninklijke Ma-rechaussee het oog houdt op zo'n 24 miljoen grenspassanten. Dat de con-trole wel degelijk Europeesvriende-lijk is en op een sociaal-maatschap-pelijk verantwoorde wijze wordt uit-gevoerd, bleek o.a. uit het feit dat per jaar slechts zo'n vierhonderddui-zend passanten daadwerkelijk naar hun paspoort wordt gevraagd, wacht-tijden praktisch niet bestaan, veel in problell?-en geraakte voorbijgangers hulp wordt geboden en ingediende klachten het aantal van drie per jaar nauwelijks overschrijdt. Het resul-taat van de controles liegt er overi-gens niet om. Zeer regelmatig wor-den vuurwapens in beslag genomen, raken drugcouriers hun vrijheid kwijt (in nauwe samenwerking met de reguliere politie in het binnen-lànd) en worden aanhoudingen ver-richt van veroordeelden die, doordat zij geen vaste woon- of verblijfplaats hebben, door justitie niet achter-haalbaar waren~

Tot slot van het programma volgde nog een kleding- en materieelshow. Dat de Koninklijke Marechaussee ook aandacht besteedt aan het mi-lieu bleek toen de terreinmotoren werden getoond waarmee op de mi-litaire terreinen, opengesteld voor het publiek, crossfanaten in toom worden gehouden. Sedert de invoe-ring van dit materieel is de schade aan de natuur, veroorzaakt door crossmotoren, indrukwekkend ver-minderd.

De excursiegangers waren aan het eind van de dag onder de indruk van

het enthousiasme en de professio-naliteit waarmee de ambtenaren der marechaussee hun taak verrichten. Eveneens was een ieder de mening toegedaan dat over de persoonscon-trole aan <ie Oostgrens door de Ko-. ninklijke Marechaussee, onder ver-antwoordelijkheid van de Minister der Justitie, niet te geringschattend gedacht behoort te worden.

20

Dat ook onze Kamerleden deze ma-rechausseetaak serieus nemen moge blijken uit de ingediende VVD-motie eind 1985 inzake de grensbewaking aan de Oostgrens, die door alle grote fractiès werd ondersteund.

In deze ingezonden brievenrubriek worden reacties van ten hoogste I 00 woorden opgenomen.

Langere brieven worden door de re-dactie ingekort. Aanvallen op per-sonen of afschriften van correspon-dentie komen niet voor plaatsing in aanmerking.

De rubriek is alleen voor leden be-stemd. Plaatsing betekent niet dat de redactie het met de inhoud eens is.

Gesloten Front

LIJFRENTE

PRAKTIJKFINANCIERING

- Hypotheekanalyse voor bestaande contracten-

Volle-dige hypothecaire financiering woonhuis-

Stamrechtconstructies, pensioenbreuk en gouden handdruk

-Overheveling van bruto/netto inkomen naar

(stude-rende) kinderen -Bewaking pensioencontracten voor

particulieren en bedrijven - Lijfrenteconstructies en

maximale fiscale lijfrente-aftrek - Gratis finandeel

rap-port voor hypotheek of lijfrente - Praktijkfinanciering

voorartsen,advocrten,accountan~.

r - - - .

- - - - ,

1·

Ik wil

~rijblijve~d

informatie over ·

.mJouCID~

1

I

D

Grat~ financ~eel

rapport

~,Ypotheek

1J

v~rllchtingsbureau

1

I

g

GratiS finanaeel rapport lijfrente

voor Academid

I

I

Naam:

I

I

Adres:

I

1

Postco~e

en

plaa~:

1

I

Stuur de coupon naar FINAC, Antwoordnummer 881, 3500 VT

I

L

Utrecht ofbel tijdens kantooruren: 030-319747 _ _

~

sj

ONAFHANKELijKE INTERMEDIAIRS VOOR PENSIOENEN/ASSURANTIËN/

HYPOTIIEKEN/PRAKTlJKFINANCIERINGEN

VRUE

BEROEPEN.

BONSAI

CENTRUM VEENENDAAL BV

KERKEWIJK 115 VEENENDAAL TEL. 08385-23711-28567

-ENIG IMPORTEUR MET DIRECTE.: PARTICULIERE VERKOOP IN JAPANSE VERKOOPRUIMTE.

-WELLICHT VOOR U EEN IDEE MET HET OOG OP DE KOMENDE

FEESTDAGEN ALS PERSOONLIJK- OF RELATIEGESCHENK EEN BONSAI TE

·GEVEN.

- BoMEN VANAF ZEER TOEGANKELIJKE PRIJZEN TOT BIJZONDERE 50LJTA:IREN ZIJN VOORHANDEN EN WOROEN VOORZIEN VAN DUIDELIJKE OMSCHRIJVING EN vERZORGJNGSHANDLEIDING.

- ÛNS ASSORTIMENT OMVAT VERDER GEREEDSCHAPPEN EN SCHALEN, OOK VOOR IKEBANA.

- Wu VERZORGEN TEVENS EXPOSITIES, KANTOOR- EN HUISINRICHTING EN ONTWERP/ AANLEG VAN JAPANSE TUINEN.

-VERDER ORGANISEREN WIJ CURSUSSEN BONSAI, IKEBANA EN 5UMI-E.

LIJST VAN ADVERTEERDERS

A.S. Interieurs, Wateringen

I

Hotel Aux Mille Etoiles, Les Marécottes

I

Beijer Adv.iesgroep, Heemstede

I

Restaurant Bistroquet, Den Haag

I

Bonsai Centrum Veenendaal bv, Veenendaal

I

Restaurant La Cloche, Leiden

I

Hotel Eden-hof, Zwammerdam

I

Finac, Utrecht

I

Tapijthuis Garant, Rotterdam

I

Van der Horst & Verbeek, Den Haag

I

Juwelier Rikkoert, Schoonhoven

I

Inventief, Voorburg

I

Klokken-makerij van der Meuten, Scharsterbrug

I

Nederlands-Zuid-afrikaanse Vereniging, Amsterdam

I

Petit Hotel-Rest. Ot-ten, Amsterdam

I

Het Kasteel van Rhoon, Rhoon.

Ja, ik meld me hierbij aan voor de bijeenkomst van 22 november Naam Adres Postcode Woonplaats Functie

Toezenden aan : Haya van Somerenstichting Postbus 30836

2500 GV 's GRA VENHAGE

=

In deze rubriek worden alleen aan-kondigingen opgenomen van open-bare bijeenkomsten (voor iedereen toegankelijk) waar landelijke VVD-politici het woord voeren.

APELDOORN - 17 november. drs. F. W. Weisglas. Canadian Club/-Vossemanstr. 20.00 uur. Buitenland-se politiek.

ASSEN- 8 december. J. Frans.sen. De Stadsherberg. 20.30 uur. Onder-wijs.

OC BOMMELERW AARD - 25 no-vember. J. Kamminga. De Woerd, Zuilichem. 20.00 uur. Actuele po-litiek/ gemeenteraadsverkiezingen op 26 november 1986.

DE BILT/BILTHOVEN- 17 no-vember. J. Franssen. Dorpshuis, De Bilt. '20.00 uur. Forumdiscussie. BRUSSEL - 24 november - mr. H. E. Koning. Hotel-Restaurant Char-lemagne. 20.15 uur. Algemene po-litiek.

BUITENVELDERT - 1 december. E. G. Terpstra. Pav.ftennispark Bui-tenveldert, Amsterdam. 20.00 uur. Sport en minderheden.

CAPELLE A/D IJSSEL - 24 novem-ber. mevr. S. van Heemskerck Pillis-Duvekot. De Hooghe Dorpschool-der. 20.00 uur. Actuele politiek. VROUWEN IN DE VVD CASTRI-CUM - 24 november. mevr. drs. M. M. H. Kamp. Hotel Karnman. 20.00 uur. Gezondheidszorg.

JOVD DELFLAND- 17 november. H. F. Dijkstai. De Koophandel, Delft. 20.00 uur. Criminaliteit.

11 november 1986

23

r.Dc,_

JOVD LEIDEN- 14 november. H.

F. DijkstaL Hotel-Restaurant De Doelen. 21.00 uur. Actuele politiek. ERMELO - 17 november. ing. L. M. de Beer. De Gelderblom. 20.00 uur. Algemene politiek.

VROUWEN IN DE VVD FRIES-LAND- 17 november. mevr. E.G. Terpstra. Restaurant Onder de Lui-fel. 20.00 uur.

· GOUDA- 24 november. dr. W. F. van Eekelen. Gebouw De Veste. 20.30 uur. Internationale samenwer-king.

HEERENVEEN- 24 november. mr.

A. H. Korthals. Postiljon Motel Heerenveen. 20.00 uur. Actuele po-litiek.

OC HENGELO - 1 december. drs. L.

M. L. H. A. Hermans. Motel 't Wa-pen van Delden, Delden. 20.30 uur. Algemene Politiek.

HENGELO - 8 december. A. Ploeg. Hotel Lansink. 20.30 uur.

KESTEREN/OPHEUSDEN-18 november. mr. F. Korthals Altes. 't Ambthuis, Kesteren. 20.00 uur. Al-gemene politiek/ gemeenteraadsver-kiezingen op 26 november 1986. LEIDSCHENDAM - 17 november. drs. Th. H. Joekes. De Witte Kaka-, toe. 20.00 uur. Actuele politiek.

NEDERLEK- 24 november. mr. G. B. Nijhuis. Koetshuis, Krimpen a/d Lek. 20.00 uur. Actuele politiek/-Welzijnsproblematiek.

NIEUWEGEIN - 24 november. drs.

L. M. L. H. A. Hermes. Rest. De Ridder Sint Joris, IJsselstein. 20.30 uur. Algemene politiek.

NIEUW-GINNEKEN- 26 novem-ber. mr. H. E. Koning. Café-Restau-rant De Fazanterie, Ulvenhout. 20.00 uur. Algemene politiek. OC OLDAMBT ~ 17 november. R.L.O. Linschoten. Hotel de Neder-landen, Winschoten. 20.00 uur. Al-gemene politiek.

Landelijke najaarstournee

de heren De Korte en Voorhoeve komen ter

nadere kennismaking het land in:

WEERT

24 november; Hotel-Restaurant Jan van der

Croon. 20.00 uur. Algemene politiek.

SCHERPENZEEL

I december Hotel-Restaurant Schimmel,

Woudenberg. 20.00 uur. Algemene politiek.

LEEUWARDEN,

8 december. Oranje Hotel. 20.00 uur.

Algemene politiek.

24

JOVD OOST-IJSSELMONDE ~ 21 november. mr. G. B. Nijhuis. Dorps-huis de Stoof, Hendrik Ido Am-bacht. 20.00 uur. Algemene po-litiek.

PIJNACKER- 24 november. mr. F. H. G. de Grave. Van Ouds het Raadhuis. 20.30 uur. Algemene po-litiek.

ROLDE e.o.- 17 november. mevr. drs. M. M. H. Kamp. Hotel Er-kelens, Rolde. 20.00 uur. Algemene politiek.

VVD-JONGEREN VECHT-STREEK- 13 november. H. F. Dijk-stal. 't State Wapen, Breukelen. 20.15 uur. Algemene politiek. WASSENAAR- 14 november. mr. G. B. Nijhuis. Prinsehaven. 21.00 uur. Politiek café/gezondheidszorg. VROUWEN IN DE VVD ZAAN-STREEK- 14 november. Mevr. drs. M. M. H. Kamp. De Stolp, Koog a/d Zaan. 20.00 uur. Onderwijsbeleid. ZAANSTAD- 28 november. mr. F. H. G. de Grave. Hotel rest. De Prins, Westzaan. 20.00 uur. Actuele politiek.

ZWEELO- 27 november. ir. D. Lu-teijn. Café Warners. 20.00 uur. Al-gemene Economie/Landbouw. VROUWEN IN DE VVD ZWOL-LE- 28 november. J. Franssen. Ei-gen bouw. 20.00 uur. Onderwijs.

i=

Inventief

_{PENSIOEN CONSULTANTS}

Pensioen . .. is niet alléén

een zekerheid voor later!

Ons advies is gericht op uw

persoonlijke situatie.

Vraag gerust om een pensioenanalyse.

Stel het niet uit.

Van de Wervestraat15, 2274 VE VOORBURG. Telefoon 070- 87.14.14.

Buiten kantooruren 070-20.02.39.

LAAG IN PRIJS

Alles op het gebied van winkel- en magazijninrichting. Eventueel gebruikt. WINKEL- EN MAGAZIJNINRICHTING Showroom: Noordweg 16c, WATERINGEN/Den Haag Telefoon: 01742-6947

RESTAURANT

Kloksteeg 3 Leiden Telefoon 071 123053

niet de grootste, maar wel net iets beter

TAPIJT- EN GORDIJNSTOFFENSPECIAALZAAK-SLAAPKAMERVOORLICHTER-COMPLETE

WONINGINRICHTING- LUXAFLEX DEALER- SPECIALIST IN PROJECTEN

DORPSWEG 90-3083 LE ROTIERDAM-TEL 010-4815282

VOOR ZAKEN NAAR AMSTERDAM!! ...

of er even tussenuit weg met de dagelijkse sleur.

Petit Hotel Huize Otten

Bel voor uitgebreide brochure

tel. 020-250345, Utrechtsedwarsstr. 79, 1017 WD Amsterdam

van der horst

&

verbeek

KOOP/VERKOOP

Een kwestie van vertrouwen en deskundigheid. Wij kopen of verkopen zowel uw privé onroerend goed en/ of uw commer-ciële onroerend goed.

telefoon: 070-60 09 13*

HOTEL EDENHOF

LENZERHEIDE (Zwitserland) 1500 m

Ons hotelligt zeer centraal en toch rustig in een sneeuwzeker skige-bied met 35 liften. In de directe omgeving zijn de skiliften en de langlaufloipe (50 km) gaat direct langs ons hotel.

Vraag vrijblijvend onze folders en prijzen.

Adres in Holland: B. de Geus, Vinkebuurt 6, 2471 XC Zwammer-dam, tel.: 01726 - 15520 of Hanneke de Geus, Hotel Eden hof, 7078-Lenzerheide, tel.: 09 I 41.81.343034.

ORIGINELE FRIESE KLOKKEN

worden bij ons reeds jaren op ambachtelijke wijze gemaakt. zowel uurwerken als massief eiken kasten.

U kunt bij ons uw eigen klok samenstellen door b.v. kast en wijzerplaat zelf uit te zoeken of een beschildering naar eigen

keuz~. Komt u eens geheel vrijbli1vend onze collectie bezich-tigen of vraag even een folder aan.

Vanzelfsprekend kunnen wij ook uw antieke klok restaureren. Klokkenmakerij

V.d. GMeuJetL

Roazebosk 13, 8517 HA Scharsterbrug. tel. 05138-2751 vanaf rotonde Jou re richting Scharsterbrug.

Zaterdags tot 17.00 uuropen

m

Lid Romantische Restaurants

d

SPECIALITEITEN RESTAURANT '

-I '";. tl

"Het Kasteel van Rhoon" b.v.

. ,

~

. · .·

Tevens zalen voor recepties, diners en vergaderingen.