NEDERLAND, DE VERENIGDE NATIES EN NIEUW-GUINEA"

en

Zaterdag 3 september 1960 - No. 598

Mr. Wendelaar herdenkt Gen. Schuurman

(Zie pag. 5)

NEDERLAND, DE VERENIGDE NATIES EN NIEUW-GUINEA"

H

·" hoofd&rti.kel, getiteld: "Nieuw-Guinea en Congo", aandacht gevraagd voor een hoofd- redactioneel commentaar in het conservatieve Britse blad "The Daily Telegraph" over dat- zelfde onderwerp.

De Engelse commentator schreef daarin na- melijk over de conflicten tussen België en Congo, en Nederland en Indonesië en na scher- pe kritiek te hebben geleverd op de (tegenwoor- dige) ontwikkeling in beide voormalige kolo- niën, noemde hij ze, met een woordspeling, die

ook in onze taal opgaat, de "lage landen" van Afrika en AZië.

,;Het Parool" vermeldde dit vooral om te doen uitkomen, dat hier iemand aan het woord was, die het - om van onze zuiderburen nu verder te zwijgen- met Nederland bijzonder goed voor heeft.

De Engelse commentator oefende felle kri- tiek op Soekarno ("sinds Irtdonesië's onafhan- kelijkheid heeft hij vooraan in de rij . gestaan bij elke dwaasheid en elke mlsdr:.ad van de na- oorlogse periode") en hij had alle begrip voor het officiële Nederland~e standpunt inzake Nieu;v-Guinea ("het is niet te verwonderen, dat Nederland pertinent weigert, West Nieuw- Guinea prijs te geven aan president Soekari:o's eigenaardig mengsel van tirannie en anar- chie").

* * *

.:f>

l;];Jaar hè~ "Het Parool" echter vooral om

l' l' gaat, ^IS dan hetgeen de cammentdor in de "Daily Telegraph" na alle harde waar- heden aan het adres van Indonesië laat volgen.

Daar is allereerst een negatieve uitspraak:

"Ondanks dat alles vormt \Vest Nieuw-Guinea een nog volkomen onopgelost vraagstuk, aan- gezien Nederlandse plannen om aan zulk een niet-le::ofbaar gebied onafhankelijkheid te ver- lenen, niet veel zin hebben".

En dan volgde, na deze negatieve uitspraak, een positieve suggestie: "Misschien is dit ook een kandidaat voor toezicht van de Verenigde Naties. Als de proef slaagt in Belgisch Congo, waarom dit dan ook niet geprobeerd in Ne- derlands Nieuw-GuinE.a ?"

Onze Nederlandse socialisten hebben altijd aangedrongen op "internationalisatie" (door inschakeling van de Verenigde Naties) en het is dus begrijpelijk, dat "Het Parool" deze Engelse opinie gaarne citeert.

. Het onafhankelijk-socialistisch orgaan meent dat er reden om aan te nemen is", dat zulk een 'poging tot internationalisering geenszins gedoemd is te mislukken, mits zij in voldoende mate en dan natuurlijk met overtuig-ing (en daaraan schort het, naar ,;Het Parool" vreest, op het Plein nog altijd) diplomatiek wordt voorbereid. Het blad meent daarenboven te weten, dat men op het hoofdkwartier van de Verenigde Naties zich tegenover zulk een po- ging "allerminst afwijzend zou opstellen".

* * "'

N

drukkende hypotheek, in elk opzicht, politiek, militair en financieel. "Zouden wij als volk ons die last op een fatsoenlijke manier van de hals kunnen schuiven, dan zouden daar, geloven wij, ook· degenen zich over kunnen verheugen, die het huidige Nieuw-Guineabeleid steunen. Daar- om is en blijft het bij voortduring de moeite waard na te gaan of zich daartoe een mogelijk- heid voordoet".

\Velnu, "Het Parool" meent, dat het artikel

llllllllllll i lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

Op de BOste ver.iaarcl:lg van prinses W i I- he l min a zijn ook de gedachten van l i b e 1· aal N edei'lancl met eerbied en dank- baarheid uitgegaan naar haar, die een halve eeuw lang het Koninklijk Gezag zo voO?·beel- dig e11 zo wcw1·dig heeft gedragen.

Bovenal. hebben wij met innige dankbaar- heid herdacht, hoe z~i · in de oorlogs- en bezettingsjaren haar volk tot volhouden heeft weten te inspi1·eren.

Het fiere koninklijke woord: "Nederland zal herrijzen" was mee1· dan een belofte, het werd de bron van onze gezamenlijke kracht om alle leed, ontbering en verdntkking te doo1·staan tot de dag der bevrijding inder- daad gekomen was.

Naast Willem de Zw~jger zal Wilhelmina van Oranje in de geschiedenis van ons Va- derland blijven voortleven als de grootste

~ en edelste van onze Oranjevorsten.

~· 4 4 4 Á. 4 4 4 ' 4 4 4 4 ' ' 4 ' 4 ' J" 4 4 4 ... 4 J" 4 4 4 4 ' 4 4 4 4-

in de "Daily Telegraph" hier een vingerwijzing kan vormen. Nog altijd acht het niet bewezen, dat er langs de weg van een beheerschap niets zou zijn te beginnen. In bepaalde Londense kringen denkt men naar het blad meent, "ten~

minste kennelijk aan een oplossing in die ^rich~

ting, waarbij de Verenigde Naties er als het ware borg voor zouden staan, dat 't Nederland ernst is wanneer het zegt, dat het niets anders wil dan de Papoea-bevolking door economische en politieke opvoeding in staat stellen om in volle vrijheid over eigen toekomst te beslissen".

"' * *

W

Enkele opmerkingen willen wij echter nog vooraf laten gaan.

De commentator in het Engelse blad, door

"Het Parool" met instemming aangehaald, schreef, dat Nederlandse plannen om aan zulk een niet-leefbaar gebied onafhankelijkheid te verlenen, niet veel zin hebben.

Hierop ·passen o.i. twee aantekeningen. In de eerste plaats is onze politiek in Nieuw- · Guinea niet gericht op het verlenen van onaf- hankelijkheid. Zij is - zoals bij êlke gelegen- heid in de Kamer telkens opnieuw wordt ver- klaard- gericht op de toepassing, uiteindelijk, van het beginsel der zelfbeschikking van de bevolking van Nederlands Nieuw-Guinea.

Ons streven is, de bevolking zo snel mogelijk gereed te maken voor de vervulling van be- stuurs- en andere functies aldaar en haar zover mogelijk in staat te brengen om zelf te kunnen beslissen over eigen "staatkundig lot".

Dat juist dit Kabinet die taak doelbewust heeft aangevat, zal ook "Het Parool" niet kunnen ontkennen en minister Toxopeus en staatssecretaris Bot verdienen daarvoor alle lof.

* * *

Een geestverwant van "Het Parool", de heer De Dreu, heeft in de Eerste Kamer bij het jongste Nieuw-Guineadebat (eind juni vall! dit jaar) duidelijk en correct opgesomd, welke mogelijkheden er bij die beslissing over eigen lot zouden zijn:

1e. Vorming van een zelfstandig ^Nieuw~

Guinea binnen het Koninkrijk in een soortge- lijke verhouding als met Suriname en de Ne- derlandse Antillen bestaat.

2~. Vorming van een geheel zelfstandig,

onau1anlé~elijk West Nieuw-Guinea.

3e. Vorming van een zelfstandige, onafhan- kelijke Staat, omvattende het gehele e~land Nieuw-Guinea (dus inclusief het Australische deel).

4e. Vorming van een zelfstandige, onafhan~

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Discussie over een V.P.R.O. uitzending

Ds. J. A. van Nieuwenhuijzen, predi- kant-directeur van de V.P.R.O., schrijft

&ns:

Met ontsteltenis en diepe veront- waardiging heb ik kennis genomen van het niet gesigneerde artikel ,.Het karak- ter van de V.P.R.O." in uw blad van 20 augustus 1960. Het is mij ten enen- male een raadsel hoe het mogelijk is, dat u een artikel durft te publiceren waarin duidelijk wordt geïnsinueerd, dat bij de V.P.R.O. de wind uit de commu- nistische hoek waait, zonder dat enige houtsnijdende grond voor deze stelling wordt aangevoerd. Want daarvan kun- nen wij toch niet spreken, wanneer de schrijver nota bene begint met de be.-

Redactionele aantekening

In l!et door ds. Van Nieu.wenhuijzen ge- wraakte stukje in ons blad van 20 augustus l!ecft het redactielid, dat dit stukje had ingezonden, duidelijk alle feiten vermeld.

Die l!ielden in:

Ie. Dat wij van talrijke zijden uit onze kring, klachten en bezwaren over deze uitzen·

ding hadden ontvangen van televisiekijkers, die haar l!adden gevolgd.

2e. ·Dat die klachten inhielden, dat deze jilm-reportoge resultaten lieten zien van een dwangregiem, dat met zijn miljoenen slaven- arbeiders in ernst en omvang het Russische dwangregiem nog overtreft, waardoor het zeker voor een religieus en ethisch voelend mens volstrekt onmogelijk moet zifn, ook maar één goed woord voor die resultaten over te hebben.

Wanneer ds. Van Nieuwenyhuijzen echter verklaart, dat zulks voorafgaand aan de uit- zending duidelijk is medegedeeld, dan aan- vaarden wij dat onvoorwaardelijk en brengen dus deze correctie aan.

Jl'fij blijven echter afwijzend tegenover elke

"objectieviteit" jegens een regiem of de re- sultaten daarvan, dat zozeer is gebaseerd op slavernij en dat een zo groot -:- en nog steeds toenemend - gevaar voor de wereldvrede gaat opleveren, dat het zelfs de Russen te ver gaat.

Op gevaar af de boosheid van ds. Van Nieuwenhuijzen wederom op te wekken, zou- den wij de VPRO, die toch óók menige libe- raal onder haar leden telt, willen waarschu- wen: hoedt u voor een soort derde-weg objec- tiviteit, want die is voor hen, die in de ideo- logische tegenstellingen bewust en met over- tuiging vóór het Westen gekozen hebben, onaanvaardbaar.

Tot slot nog een enkele opmerking. Ds.

Van Nieuwenhuijzcn zegt: er is wel ver·

3 SEPTEMBER 1960- PAG.!

wezen naar de kritiek van de televisie· redac~

teur van "Het Vaderlantf', maar over andere recensies, o.a. in. (eveneens liberale) bladen als de ,,lv.R.C." en het "Handelsblad", wordt gezwegen.

Wij hebben naar aanleiding van deze aan- merking die recensies eens opgeslagen. De televisieredacteur van het "Handelsblad"

wijdde aan dit onderdeel van bedoelde tele- visie-avond slechts enkele regels en schreef:

"Er was een uitstekende - zij het misschien wat eenzijdige - documentaire over Chind'.

De "N .R.C."-tedacteur noemde het beeld- verslag "op zichzelf boeientf', maar vond het filmcommentaar eveneens "weinig kri- tisch". Hij vond ltet daarom goed, dat mr.

Cammelbeeck (socialistisch Eerste-Kamerlid) daarna "iets van zijn verontrusting over deze voor Europeanen onverklaarbare mentaliteit"

op het kijkerspubliek had trachten over te brengen.

Zij zeggen het inderdaad beiden voOI·zich- tiger dan de man van "Het Vaderland", maar

"misschien wat eenzij di ge", "weinig kritisclu!' en "verontrusting over deze voor Europeanen onverklaarbare mentaliteit" :zijn uitdrukki11r gen, die toch wel in dezelfde richting wijzen.

A. W.A..

. kentenis "wij hebben deze film zelf niet gezien .... " en dan verder afgaat op "de klachten, die wij er over ontvingen" en één krantem\rtikel (Het Vaderland d.d.

11 augustus), terwijl van ·andere recen- sies in tenminste liberale bladen (NRC, Handelsblad) géén melding wordt ge- maakt. Ook aan ons is door u geen en- kele informatie gevraagd.

Ik aarzel niet dit een handelwijze te noemen, die in flagrante strijd is met de meest elementaire opvattingen van jour- nalistiek fatsoen.

3e. Dat dit redactielid, hoewel televisie- bezitter, de uitzending van die avond zelf niet had kunnen zien, maar dat de ontvqngcn klachten volledig overeenstemden met het- geen hij daaromtrent van de televisie-redac·

teur van "Het Vaderland" reeds had gelezen.

4e. Bedoeld redactielid zijn stztkje verge- zeld deed gaan van een der door onze lezers

ingezonden reacties op de uitzending.

Forumleden ·of fellow-traveners ?

Dat deze felle reactie mijnerzijds niet zonder grond is zal u duidelijk worden uit de volgende feiten:

1. De door ons vertoonde film over Rood-China is vervaardigd door Rolff Gielhausen en Joachim Heldt, verslag- gevers van het West-Duitse weekblad

"Der Stern", dat bekend staat als vol- strekt anti-communistisch. De beide he- ren schreven in "Der Stern" een reeks artikelen van dezelfde strekking als de film en gaven een boek uit - eveneens van dezelfde strekking en voorzien van illustraties, die aan de film ontleend wer- den - dat in Nederland verschenen is onder de titel "Zeshonderd miljoen in net." Voorafgaand aan de uitzending is duidelijk aangekondigd, dat de film een werk was van West-Duitse journalisten.

De recensent van "Het Vaderland" en uw briefschrijvers hebben dat kennelijk niet gehoord.

2. De film is (in een langere editie) in vier afleveringen vertoond door de West-Duitse ,.Nord West Deutsche Rund- funk". te Hamburg.

3. De film is (in de verkorte vorm en met de commentaar die door ons is ge- bruikt) uitgezonden door de BBC-Televi- sion Service in de befaamde rubriek Pa- norama", onder redactie van de ·~iet minder befaamde Richard Dimbleby, te- vens specialist-reporter voor zaken be- treffende het Engelse Koningshuis. Ons is niet bekend, dat de BBC of de heer Dimbleby reclame maken voor het com- munisme. Dat wij de film in de BBC-ver- sie uitzonden is eveneens bij de inleiding gezegd. Maar door de klagers wederom kennelijk niet opgemerkt.

4. De film is in de Verenigde Staten bekroond met de z.g. "Television-Oscar"

voor de beste t.v.documentaire van het jaar 1959, en over verschillende Ameri- kaanse "networks" uitgezonden. Deze

"Oscar" is ingesteld door een aantal Amerikaanse bedrijfs- en publiciteits- organisaties. Ook dit feit is in de intro- ductie vermeld en wederom niet door Het Vaderland en uw briefschrijvers vernomen!!

·Wij hebben deze film uitgezonden om precies dezelfde redenen als de Ameri- kaanse stations, de BBC en het station Hamburg, n.l. om de kijkers iets te la- ten zien van hoe het in hèt nieuwe Chi- na wèrkelijk is en welk een beklem- mend en benauwend gebeuren zich daar afspeelt. De werkelijkheid gaat n.l. in de vele publicaties over China verloren achter een emotioneel anti-communis- tisch angstgeschreeuw, tengevolge waar- van men zichzelf de weg naar meer kennis van zaken, als met een muur blokkeert. En nu beticht men óns nota bene van communisme wanneer wij trachten in deze muur een gat te boren waardoor. n:en even een blik krijgt op een reahte1t, waarmee wij nog steeds veel te weinig rekening houden. :Öe on- k;mde ten aanzien van deze realiteit is zo ontstellend, dàt wij er ook geen reke- mng mee kunnen houden; althans niet op nuchtere en realistische wijze. En dat heeft een levensgevaarlijke situatie geschapen, waari~ men zichzelf in slaap sust met een emdeloze herhaling van anti-communistische kreten. Dit laatste was de essentie van het betoog van mr.

C:'lmmelbeek, die wij hebben uitgeno-

~hgd omdat hij, naar wij vernamen, zèlf m Rood-China was geweest, en om geen enkele àndere, c.q. politieke, reden. Dit betoog echter karakteriseert. Het Vader- land - en dus ook uw blad - zonder nadere adstructie - als het vergulden van de communistische pil.

Ik hoop, dat u na het bovenstaande gelezen te hebben, mijn verontwaardi- ging zult kunnen begrijpen en - wat meer zou zijn - billijken.

Als voorzitter van de redactiecommissie (hoofdredacteur) van "Vrijheid en Democ-ra- tie" moet ondergetekende op grond van bo- venvermelde feiten verklaren, dat het hem niet duidelijk is, waarom door de redactie daarmee "de meest elementaire opvattingen van journalistiek fatsoen" zouden zijn ge- schonden.

Onze redactie 1ileegt geen blad voor de mond te nemen, maar zij is er wel bij voort·

during op bedacht, bedoelde normen in acht te nemen.

Radio en televisie zijn hoogst belangrijke media, in het openbaar werkend voor vele hondetdduizenden luisteraars en kijkers. Dit sluit het recht en de plicht in van hen, die de publieke opinie op andere wijze, namelijk door middel van de dmkpers bereiken, die media en !ten, die deze hanteren, te bekriti- seren.

Ds. Van Niemvenhuijzen heeft daar thans een tegenkritiek op geleverd. Dat is nuttig voor de "choc des opinions". Wanneer de VVD of de liberale gedachte in een televisie·

uitzending wordt aangevallen of tekort ge- daan, kunnen wij langs dezelfde weg onze visie niet daartegenover stellen.

Wanneer de VPRO in ons blad wordt be- kritiseerd (zoals dat juist de laatste weken in concrete gevallen eveneens is gebeurd met betrekking tot de VARA en de AVRO), ge·

ven wij haar voormannen, wanneer zij daar- om verzoeken, echter gaarne de gelegenheid, in ons blad daarop ie reageren.

Zonder zelfverheffing mogen wij zeggen:

zo liberaal zijn wij wel.

Wij erkennen gaarne, dat ds. Van Nieuwen- lwijzen enkele overwegingen heeft aangevoerd, die de keuze van deze film althans wat ver- tlu.idelij ken.

Wij hebben enkele televisiekijkers, die deze uitzending evenals onze briefschrijvers wel hadden gezien, gevraagd of zij zich herinner·

den dat was bekend gemaakt, dat deze· film was vervaardigd door Westduitse journalisten.

Zij herinnerden zich dat niet.

Deze Burger

Het artikel, dat wij enige tijd geleden in "Vrijheid en Democra~

tie" hebben geschreven onder de kop: "Forumleden of Fellow-tra- veilers?", heeft in en buiten onze kring de nodige aandacht getrok- ken.

In een van de volgende nummers van ons blad heeft ons geacht lid de heer M. C. Hage uit Delft, ge- wezen op de z.i. verkeerde instel- ling van dit V ARA-forum.

Wij hebben gewacht met enkele kanttekeningen te maken naar aanleiding van wat er over dat artikel geschreven was tot de vol- gende uitzending van dit forum had plaatsgevonden. Dat is nu het geval geweest en dit keer heeft men zich beperkt tot een Neder- lands onderwerp, n.l. de verzuiling, waarbij kennelijk alleen maar ge- tolereerd was, hatelijkheden over de liberalen te zeggen, maar waar- bij men verder geen vat mocht ge- ven aan de gedachten van toe- schouwers wat betreft de instel- ling van het forum als geheel en van zijn leden in het bijzonder.

Geeft dat on~;~ dus geen aanlei- ding tot nadere beschouwingen, iets anders is het met het artikel dat "Wandelganger" in "De Volks- krant" over ons orgaan heeft geschreven naar aanleiding van het V ARA-forum.

is ma~r wat blij dat ~~ vakantie weer voorbij is en dat van alle kanten onze JO~gens *:n metsJes ~e~r n~ar het Binnenhof komen gesneld uit de penswnnetJeS, waar ZtJ, m hberale nederigheid, achter de regen-

b~lopen vensters, ~ver zee en wind, meer en berg, wei en water, hebben zttten s!aren, een Jaargang 1912 van Eigen Haard op de knieën.

Nu komen ze allemaal weer, de ronde rakkers de malse kameraadskes om 't b~lang van land en volk naar beste wete~ te behartigen. Nog eve~

!ekker.mwerken en wennen a.an :t Hollan?-s bi"!'nenhuisje, en Prinsjesdag

ts dam. Dan gaan. al onze prtnsJes en prmsesJes de dag weer beginnen.

Kloek, trouwharttg, onversaagd. Cornelissen steigert in 't zeel Wierda scherpt de sabel. Van Leeuwen telt de duiten. Den Hartag en· Louwes bergen dorsvlegel en meLkemmer op de deel; Oud gordt de maliënkolder om; Berkhouwer strijkt de snorren op. Zó staat het vendel voor de opmars gereed.

'}Vij, bu~9ers, wachten op àl wat gebeuren gaat.

t Is altt)çl ee.n spann.end ogenblik vóór het doek uiteensplijt voor de grote proloog m de RtdderzaaL, met alle tweehonderdvijfentwintig in hun zondagse pak. Het herfstzonnetje komt door de hoge vensters over f!lle :pun~0oofden gestreken. Het gemene volk ligt, b1titen de oude muren, m stûztVt)gen ter neer om te vernemen weLke koers het Schip van Staat onder bestevaer De Quay gaat nemen. Zal 't scheepke lek stoten op de toto? Of zal het met voHe zeilen, naar 't land van Kokanje varen?

Daar mtelt de Go_uden Koets weer heen; het geklopper van paarde- hoeven op de kasseten sterft weg; poffertjes en haring en oranje met een kl?nt; dan her"!'eemt de ernst haar goede recht en vangt het pm·le- mentatre leven - even k1,arsend in de lendenen - zijn geöliede gang.

Een goede zekerheid voor de burgerij Een grote doch dierbm·e ver-·

antwoordeliikheid voor wie, in den hoge, haar vert~ouwen hebben:

Trappelend van ongeduld wachten wij op wat komen zal.

Tussen het gemeen staat, popeLend van verLangen, ,

•

\Vandelganger, die, naar velen bekend is, de laatste tijd in poli·

tieke kringen schertsend nogal eens met het vrouwelijke van zijn

"nom .de plu..."lle" wordt aangeduid schreef onder meer, dat de heer Kassies, tot wiens verdediger hij zich opwerpt, "geestig" is. Een eigenschap, die volgens hem niet strookt met communisme of fas- cisme; o.i. een bewijs. uit het onge-.

rijmde.

Voorts schrijft hij, dat de heer Kassies. f'!.ecretaris van de Raad van de Ktmst is. Is dat een bewijs, dat deze geen fellow-traveiler zou zijn? Men denke maar eens wat zich in de journalistiek in de be- zettingsjaren heeft voorgedaan.

Een redacteur van het "Utrechts Dagblad", die vóór de bezetting nogal anti-nationaal-socialistisch schreef, werd hoofdredacteur van het Nationale Dagblad. Een lid van de toenmalige redactie buiten- land van "Het Vaderland", die wel~

iswaar in zijn artikelen de Duitse kant van de zaak, maar dan z.g.

objectief, naar buiten droeg, werd nadat de bezetting een feit was geworden, hoofdredacteur van het in de bezettingsjaren in nationaal- socialistische geest omgezette Al- gemeen Nederlands Persbureau.

Ten slotte schreef Wand~lgan­

ger, die altijd blij is als hij iets ge- vonden heeft om "Vrijheid en De- moèratie" in ongunstige zin te citeren, dat hij een artikel kon aanhalen 1,1it de eveneens liberale, maar "veel fatsoenlijker" "Nieuwe Rotterdamse Courant". Het cite- ren lijkt ons in dit geval voldoende.

Men mag als bekend beschou- wen, dat Wandelganger een tegen- stander was van de vorming van het huidige Kabinet, omdat hij een uitgesproken hekel heeft aan de V.V.D. en daarom doet hij een schepje op hetgeen hij in voor- gaande artikelen gedaan heeft:

"Vrijheid en Democratie" is thans

"minder fatsoenlijk dan de N.R.- Crt."

Wie boter op het hoofd heeft, kan echter beter niet in de zon gaan staan, door anderen te kapit- telen over vermeend "onfatsoen".

Wat Wandelganger nog niet zo lang geleden over wijlen dr. Colijn heeft geschreven naar aanleiding van de in druk verschenen herin- neringen van mevr. Colijn, heeft hemzelf een scherpe en sarcasti- sche kritiek opgeleverd van het bekende anti-rev. Eerste-Kamer- lid prof. dr. I. A. Diepenhorst, tijdens een van diens wekelijkse ra- dio-commentaren voor de NCRV-

microfoon. .

Prof. Diepenhorst vond toen Wandelganger n.l.. ... hoogst on- fatsoenlijk!

VRIJHEID EN DEMOCRA~m 3 SEPTEMBER 1960 _ :pAG. I

NEDERLAND, DE VERENIGDE NATIES EN NIEUW-GUINEA

,(Vervolg van pag. 1)

kelijke Melanesische Staat, waarvan het gehele eiland Nieuw-Guinea een voornaam deel zou uitmaken.

5e. Aansluiting van West Nieuw-Guinea bij Indonesië.

Dat zijn dus vijf mogelijkheden, in plaats van de ene mogelijkheid, waarop de Britse commentator blijkbaar (en ten onrechte) meent, dat de Nederlandse politiek is gericht.

• • •

Onze tweede aantekening betreft de op- merking omtrent dat "niet-leefbare"

gebied.

De schrijver in de "Daily Telegraph" bedoelt hier kennelijk, dat het voor Nederlands Nieuw- Guinca niet mogelijk is, economisch op eigen benen te staan. Dat is op het ogenblik inder- daad niet hèt geval, maar staat dat voor de verdere toekomst ook reeds onomstotelijk vast? Wij durven hierop nog geen antwoord te geven en te zijner tijd zal het (dan misschien beter te geven) antwoord daarop, zeker een rol bij de beslissing over de staatkundige status moeten spelen.

, Wel vragen wij ons af waarom men zich daarover alleen zorgen maakt ten aanzien van Nederlands Nieuw-Guinea en niet ten aanzien van die Afrikaanse nieuwe Staten, die aan de lopende band onafhankelijk worden.

In de afgelopen maand zijn in een tijdsbestek van ruim veertien dagen niet minder dan acht nieuwe, onafhankelijke Afrikaanse Staten ont- staan. Zijn q.ie werkelijk alle "leefbaar" in de zin, als door de Engelsn commentator bedoeld?

.

Dan is daar nog iets, waarop o.i. toch nog wel eens mag worden gewezen.

Nederlands Nieuw-Guinea behoort tot die gebieden, welke bedoeld worden in artikel 73 van het Handvest der Verenigde Naties.

Dit artikel stelt vast, dat de leden van de Verenigde Naties, die verantwoordelijkheid bezitten voor het bestuur van gebieden, wier bevolking nog niet een voldoende mate van zelfbestuur heeft bereikt, het beginsel erken- nen, dat de belangen van de inwoners dezer ge- bieden allesoverheersend zijn, en dat zij als een "heilige opdracht" de verplichting aan- vaarden om naar hun beste krachten, binnen het door dit Handvest in het leven geroepen stelsel van internationale vrede en veiligheid, de welvaart van de inwoners dezer gebieden te bevorderen.

Het Handvest der Verenigde Naties verlangt te dien einde o.a.: zorg voor hun politieke, economische, sociale en opvoedkundige voor- uitgang, met de nodige eerbied voor de cultuur van de gekleurde volken, hun bescherming te- gen misbruiken, ontwikkeling van het zelfbe- stuur en regelmatige voorlichting aan de se- cretaris-generaal van de Verenigde Naties om- trent de bereikte vooruitgang.

Welnu, niemand zal kunnen ontkennen, dat Nederland zich aan die zeer juist omschreven, historisch nu eenmaal aan ons toegevallen taak, zeker onder verantwoordelijke leiding van de huidige bewindslieden, met volle toewijding heeft gez~t. .. _•

Wij komen nu echter tot het hoofdpunt van het betoog van "Het Parool".

De Britse commentator schreef: "Misschien is Nederlands Nieuw-Guinea ook een kandidaat voor toezicht van de Verenigde Naties. Als de proef slaagt in Belgisch Congo, waarom die dan ook niet geprobeerd in Nederlands Nieuw- Guinea ?" En "Het Parool" zou een soort

"waarborg"-verklaring van de Verenigde Na- ties willen hebben, dat wij toch echt ons best doen en dat we het ernstig en goed menen met de Papoea-opvoeding.

Beide standpunten dekken elkaar beslist niet. De man van de "Daily Telegraph" noemt het voorbeeld van Congo en denkt dus blijk- baar aan troepen en rechtstreekse bemoeienis van de Verenigde Na ties. "Het Parool" denkt slechts aan een soort plechtige sanctie van die zijde voor ons beleid op Nieuw-Guinea.

Wat dat Engelse denkbeeld betreft; het

v?orbehoud "als de proef slaagt'' in Congo, is met ten ~nrechte gemaakt. Persoonlijk zijn wij van menm~, da.t de situatie in Congo na de

on~han~eliJkheid dusdanig was geworden, dat het mgnJpen van de Verenigde Naties eigenlijk nog de enige mogelijkheid was om te trachten de zaak daar te redden. Maar of deze (kracht)~

proef eens als "geslaagd" mag worden gestem- peld, staat nog geenszins vast!

. Maar zelfs als dat wel het geval zou zijn liggen de omstandigheden in Congo toch wei geheel anders dan in Nieuw-Guinea. Daar was

he~ een land, dat (te vroeg) zijn onafhankelijk- heid k:eeg en van die dag af in één grote chaos IS gedompeld. Hier (in Nieuw-Guinea) gaat het om een land, dat nog rustig is en waar, zo~der chantage van Indonesische zijde, de bevollrmg ongestoord tot de zelfbeschikking zou kunnen worden gebracht.

* ..

H

" soort sanctie-bij-verklarin~ en aan een Nederlands beheerschap. o

Wij moe~~n hier herhaleJ?: hetgeen hiertegen van vele ZIJden reeds talriJke malen is inge- bracht, o.a. door .... dr. Drees tijdens diens minister-presidentschap. Indonesië, dat geen andere oplossing wenst dan toevoeging van Nederlands Nieuw-Guinea als kolonie aan In- donesië, zonder te vragen of de Papoea's dat begeren, verwerpt zulk een oplossing. Nieuw- Guinea zou d a n pas goed een twistappel in de Verenigde Naties worden, waarbij Indonesië gesteund zou worden o.a. door de vele nieuwe Afrikaanse Staten, die de Verenigde Naties als leden zijn komen "versterken".

Er wordt wel eens beweerd, dat de wereld- vrede door de "kwestie" Nieuw-Guinea wordt bedreigd. Te vrezen valt, dat zulks inderdaad·

het geval zou zijn, wanneer de Verenigde Naties met de rechtstreekse zorg voor dit gebied zou- den worden belast.

En interpreteert men de op dit punt niet geheel duidelijke gedachte van "Het Parool"

aldus, dat dit blad bedoelt, dat Nederland op Nieuw-Guinea op dezelfde wijze zou doorgaan, maar dat de Verenigde Naties op dat werk alleen hun officiële sanctie zouden geven, dan kan thans wel reeds worden voorspeld, dat daarover binnen de Verenigde Naties de ern- stigste tweespalt zou ontstaan en dat voor die sanctie wD..arschijnlijk geen meerderheid te vin- den zou zijn.

Het Parool" ~s tro·uwens zelf blijkbaar

" toch ook met zo zeker van zijn zaak

~ant op zijn pleidooi voor het rechtstreek~

mscha~elen der Verenigde Naties laat het dan

plots~lmg de ~ededeling volgen, dat het niet de emge weg IS.

. Het blad ziet nog een andere weg, namelijk die van het noemen van een streefdatum voor het ~oment, waarop de autochtone bevolking een rutspraak zou moeten doen over haar ver- dere status.

Ook dat is een punt, waar men van socia- listische zijde voortdurend mee aankomt en waarvan de tegenargumenten zo langzamer- hand wel bekend mogen worden verondersteld.

V oor het ogenblik kunnen wij daar in ieder geval niet op ingaan. Het zou ons artikel te

o~vangrijk maken. Wij zijn echter gaarne be- reid, daarop een volgende maal nog eens terug te komen.

Wel willen wij nog verwijzen naar het laatste parlementaire debat, dat over Nieuw-Guinea is gevoerd (n.l. in de Eerste Kamer) en in het bijzonder naar het daarbij door onze geestver- wanten mr. Delprat en mr. Van Riel gespro- kene. Men kan dat uitvoer-i,g samengevat vin- den in Flitsen van het Binnenhof II op pag. 5 van ons nummer van 20 augustus.

Mr. Van Riel en de heer De Dreu (Arb.) waren het daarbij in zoverre met elkander eens, dat de zaken aldaar in feite buiten onze reikwijdte gaan.

Dit betekent inderdaad, zo betoogde de heer Van Riel, dat wij steun moeten zoeken, maar het betekent in internationale politieke verhou- dingen, dat nooit - en tenminste het aller- laatste- een betrekkelijk zwak land om steun op een minder geschikte plaats moet gaan zoe- ken.

De heer Van Riel liet het niet bij deze nega- tieve conclusie, maar voegde daar als slot- woord bij zijn repliek een positieve conclusie aan toe: "Nederland moet alles doen om deze zaak te internationaliseren, maar dat is m.i.

eerder een zaak van langzaam groeiende con- tacten in de traditionele diplomatieke sfeer dan het in het openbaar brengen van een zaak in een forum, dat nog wel heel sterk het karakter heeft van een debatingclub met tevoren vast- gestelde uitgangspunten; uitgangspunten, die voor een zeer belangrijk deel niet geheel pa- rallel lopen met onze denkbeelden over de zelf- standige ontwikkeling van 700.000 mensen ...

A.W.A.

De chanteurs van het hekende chantagelied

"Als het westen niet doet wat ik 'wil, dan 'word ik cpmmunist"

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Politiek commentaar van mr. H. van Riel

"Wij ^gaan aU es

interes:sartte kan, ntaar

waar~n

maanden tegemoet,

niets behoeft te ge euren b "

van

Mr. H. van R ie 1, voorûtter van onze Eerste-Kamerfractie, hield op vrijdag 19 augustus een radiorede onder de titel: .,Politiek Commentaar", welke wij hier gaarne voor Ónze lèzers laten volgen. De heer Van: Riel sprak als volgt:

Wij leven op het ogenblik midden in de normale Nederlandse va.kantie-periode.

Voor de overgrote meerderheid van U blijkt dat daaruit, dat U met vrouw en kinde- ren ergens buiten_ zit, gewoonlijk weliswaar in de :regen. Dat is vervelend, maar ge- zellig: kan het--desondanks toch wel wezen. De politicus constateert óók dat het va- };:antie is. Zelfs de Eerste Kamer, die altijd wat later eindigt en wat eerder begint (lan de Tweede Kamer, maar in de werkperio<le ook veel nlinder vergadert <lan deze, heeft thans haar werkzaamheden gestaakt.

Réeds op IS september a.s. echter komen wij in de Eerste Kamer weer bijeen, om de wijzigingen van de Loterijwet te behandelen, wat wij in de wandeling noemen: de befaamde kwestie van de toto, waarover al zoveel is gepraat en geschreven.

Overigens vergaderden in een deel van het land op 3 augustus j.l. de Provin- ciale Staten om de helft van de Eerste Kamer opnieuw samen te stellen. Aan- genaam is het mij te constateren, dat deze verkiezingen onder meer aan de V.V.D. één zetel winst brachten. Dr. van de Vliet, voorzitter van onze raadsfrac- tie in Hilversum, komt onze gelederen versterken.

Tegenover deze liberale winst staat een groot verlies, dat de Kamer in haar ge- heel lijdt. De 88-jarige anti-revolutionai- re prof. Anema keert" niet terug. Een ieder zal deze grote geleerde, tevens een beminnelijk mens, missen. Ook onze li- berale fractie had voor hem hoge waar- dering.

Dat het enige vrouwelijke Eerste Ka- merlid voor de K.V.P., de sterk sociaal voelende mevrouw Luijckx-Sleijfer, moest verdwijnen, is wel betreurenswaardig, en dat de grootste partij in het land voor dit moment geen kans ziet een vrouw in de Eerste Kamer te brengen, acht ik op zijn minst opmerkelijk en moet de politiek meelevende katholieke vrouwen, die gewoon waren hun stem van de K.V.P.

te geven, wel hebben geprikkeld en ont-

:Mr. H. VAN RIEL

met de ontwikkeling van een gemeen- schappelijke Europese markt. De Euro- pese gedachte heeft juist in liberale kring vurige en overtuigde aanhangers gevon- den. Ik heb dat altijd toegejuicht, maar wijs erop, dat de praktijk, naar ik vrees, op zijn minst voorlopig in een richting zal ·gaan, die ik het beste kan karak- teriseren als: met grote heren is het kwaad kersen eten.

Aan het ideaal doet dat niets af, en het maakt het ook niet minder wezen- lijk of aantrekkelijk. Persoonlijk heb ik een economische gemeenschap zonder Engeland inmiddels áltijd weinig aan- vaardbaar gevonden, en als nieuwe vor- men het mogelijk maken Engeland als- nog in te schakelen zou dat tenminste ook voor ons van voordeel zijn. ·

Voor Nederland is het in ieder geval g-elukkig dat wij over mannen beschik- ken die op alles zijn voorbereid. Ik denk.

daarbij in de eerste plaats aan de libe- rale staatssecretaris dr. van Houten, en aan de liberale prof. Kymmell, die op onze laatste Algemene Vergadering op vnarlijk voortreffelijke wijze tot onze leden over deze moeilijke zaken sprak.

Ik gaf U stof tot nadenken. Blijmoedig was het niet allemaal, maar wij kunnen er .met elkaar toch wel tegen. Struisvo- gels, die de kop in het zand steken, zijn de Nederlanders niet, en dat is maar goed ook.

3 SEPTEl\-ffiER 1960- PAG: ·1 •

STALEN

KANTOORMEUBELEN

G!SOLAMPRN

HUlDE AAN WIJLEN VICTOR SABBE

Het Liberaal Vlaams Verbond en het Van Gheluwe' s Genootschap hebben op zondag 28 augustus j.L hulde gebracht aan de nagedachtenis van. wijlen de voorzitter van het Li'"' heraal Vlaams Verbond Victor Sab~

he. De plechtigheden · hebben te Brugge plaatsgevonden.

. Het Hoofdbestuur der Partij heeft in verband hiermede het volgende te~

legram aan het Liberaal Vlaams V E;rbond te Brussel gezonden:

"Hoofdbestuur Volkspartij voor Vrijheid en Democratie leeft mede met het huldebetoon aan de nage~

dachtenis van wijlen Uw voorzitter Victor Sabbe.

Oud, voorzitter. Dettmeijer, alge--' meen secretaris".

stemd. ·

Het betrekkelijk dicht bij Amerika ge- legen Cuba dreigt onder communistische invloed te komen en de ontwikkelingen in de Kongo wijzen niet in de richting van een sterke toekomstige oriëntatie op

hèt Westen. f f' T T f T V T 'f T T 9 t t t t t T 'f 'f f t T 'r"'rT'""r'T"T T f T i T f f T f T 'T T f f f T'"'T"T'~f i f T f f'

Onze liberale Eerste Kamerfractie is des te meer ingenomen met de herkie- z:ng van mevrouw Schouwenaar-Frans- sen. Iedereen kent haar langzamerhand als vooraanstaand verdedigster van elk onderwijs belang.

Interessante maanden

Bijzondere ontwikkelingen, waarvoor ik Uw aandacht vragen moet, zijn er in de binnenlandse politiek intussen niet, of om het voorzichtiger te zeggen, althans niet áan de waarneembare oppervlakte.

Het Voorlopig Verslag van de Eerste Ka- mer immers over de toto-wet was ten dele weinig welwillend voor het door minister Beerman verdedigde standpunt, terwijl de aandachtige lezer van de Ne- derlandse couranten weet, dat over het ontwerp-Kinderbijslagwet nogal belang- rijk verschil van mening bestaat.

Wij gaan dunkt mij interessante maan- den tegemoet, waarin van alles kan, maar niets behoeft te gebeuren.

Anders dan in de nationale politiek is het in de internationale politiek wel bij- zonder roerig. De tegenstelling Oost- West spitst zich naar mijn gevoelen toe, en de schaduw van het ontzaglijke en ontzagwekkende China valt in steeds ster- kere mate over Rusland. Straks wellicht over de gehele wereld.

BIJNA JAAR

Betonpaal- funderingen

OOK IN KELDERS

STALEN PALEN DAMWANDEN GRONDONDERZOEK

DE WAALPALEN

'A'DAM, GEN. VffiERSTR. 58, TEL. 81810-87414 R'DAM, THURLEDEWEG 19,

m. ⁸⁵²¹⁹

Overigens moet ik, en ik zeg: helaas, Uw aandacht vragen voor het. feit, dat van een gemeenschappelijke Bènelux"

politiek inzake Kongo wel heel weinig is gebleken. Wat onze Regering op dit"

punt ondernam weet ik rtiet, en dat be- hoef en behoor- ik op dit ogènblik ook nog niet te weten.

Wat ik wel heb opgemerkt is, dat de Nederlandse pers soms in voor België 'welwillende zin, maar meestal over deze·

de hartstochten in België toch diep be- roerende kwestie schreef als ware Ne- derland bij deze ontwikkeling slechts be- langstellend buitenstaander.

Voor heden bepaal ik mij tot het vast- stellen van de situatie. Ik criti.-Jeer in dit verband niemand, maar wijs U er op, dat wanneer wij zien hoe los België en Nederland eigenlijk nog van elkaar le- ven, er weinig reden is om te veronder- stellen, dat wanneer Nederland in spe- cifiek ons eigen belang rakende inter- nationale complicaties komt, wij op onze beurt veel steun of begrip hebben te wachten. Dat geldt in het bijzonder wan- neer iemand tegen ons het woord kolo- nialisme gebruikt.

Nieuw-Guinea

In veel opzichten is de positie van Ne- derlands Nieuw-Guinea met die van de Kongo niet te vergelijken en ik zal de laatste zijn om te beweren, dat Neder- land geen steun heeft te verwachten wanneer Nieuw-Guinea rechtstreeks zou worden aangevallen. Wrijvingen omtrent Nieuw Guinea blijven echter met risico's .beladen, en gelukkig is het, dat deze Regering naar mijn indruk alles doet om een verantwoorde oplo·ssing te vinden, waarbij de bijzondere intelligentie en be- gaafdheid der Papoea's ons zeer te stade komt. Veel sneller dan wij durfden ho- pen groeien zij naar onafhankelijkheid toe. Slechts de zeer sterken kunnen zich nog veroorloven over andere volkeren te heersen.

De Russen hebben de macht anderen - de Hongaren en de Tibettane~, de vroege- re randstaten Estland en Littauen - vrij- elijk te onderdrukken. Een land als Ne- derland moet daartegenover in deze boze wereld zelfs de schijn vermijden. Goede bedoelingen zijn in de internationale po- litiek zelfs in 1960 zonder betekenis. Wat wij ook mogen hopen, denken of van de toekomst verwachten, vandaag de dag re- geert nog brute macht soms, maar altijd geraffineerd egoïsme.

Europese gedachte

Denkt U daaraan ook eens bij wat U leest over de gesprekken tussen Adenau- er, de Gaulle en MacMillan, in verband

Copie voor de"f' r;.;briek te senden neon Mejuffr. Joh. H. Springer, .Alexander- straat 16~ Kaarl!-m.

De Inkomstenbelasting en de werkende gehuwde vrouw

Dit is al een oude kwestie, die reeds in 1956 op onze jaarlijkse conferentie aan de orde is gesteld en door de heer M. A.

Wisselink werd behandeld. Hij bepleitte toen als minimum een on~

voorwaardelijke vrijstelling van

f 900,.- van de verdiensten van de gehuwde vrouw.

Thans komt een billijke fiscale regeling voor de werkende ·ge~

trouwde vrouwen eindelijk in het zicht.

Voor wie zich nu nog eens in deze zaak wil verdiepen delen wij hier mede nog een beperkt aantal exemplaren van de lezing van de heer Wisseling in voorraad te

hebben. J. H. S.

Geslaa9d experiment

In Rotterdam zijn discussie~

groepjes gevormd, die elk in 4 of 5 bijeenkomsten een boek behandelen.

Het eerste boek, dat zij bestu~

deerden was "Aspecten van het moderne liberalisme". Daarna was

"De vrouw in de Nederlandse po~

litiek" van dr. J acqueline Schok~

king aan de beurt.

Tot slot hielden de 3 groepjes, die dit boek hadden bestudeerd, een gezamenlijke bijeenkomst,

. waarbij voor de pauze de verschil; ·

· lende opmerkingen en conclusies over "de vrouw in de Nederlandse politiek" nog eens w~rden bespro~

ken.

De dames kwamen o.a. tot deze uitspraak, dat de weinige belang~

stelling voor de politiek moet wor-'"

den . toegeschreven o.a. aan het feit, dat zo weinig .;,rouwen ·arbeid

· verrièhten buiten haar gezin en zij zodoende te weinig in contact ko..:

men met probleinen en inoeilijkhe~

den waarbij de invloed vàn de po~

litiek duidelijk merkbaar is.

Een herziening van het be~

lastingstelsel ten gunste van "af~

trek" voor de gehuwde werkende vrouw zou stimulerend kunnen werken op de uitbreiding van de groep werkende vrouwen en hier~

dooi: w:aarschijnlijk oàk op de he~

langstelling voor politiek. Na de pauze hield mevrouw van Houwe~

ringen, een van de dames van een studiegroepje, een praatje over de emancipatie van de vrouw en vooral ook over het leven en strij~

den van Aletta Jacobs.

De studiegroepjes waren een succes en hiermee wordt ·het vol~

vend seizoen zeker doorgegaan.

Aldus schrijft mevrouw Bier~

man~ V ij fvinkel.

Wij voegen er nog eens een aanbeveling voor andere vrouwen~

groepen aan toe. Het is ongetwij~

feld zeer animerend en leerzaam en het lost meteen het probleem van het spreeksterstekort op.

Tweedaagse landelijke bijeenkomst

Deze is dit jaar vastgesteld op zaterdag 15 en zondag 16 oktober. De convocaties met bij~

zonderheden zijn reeds op weg naar U toe. Meldt U spoedig aan;

dat is voor U voordelig en voor ons gemakkelijk. J. H. S.