Duurzame energie
Een wenked perspectief?
Naar een nieuwe Delta Wet Energie
Manifest van 6 politieke partijen – 16 maart 2010
Ons land kan en moet voor 2050 helemaal overstappen op
hernieuwbare energie, zoals zon en wind, zo luidt de
belangrijkste conclusie.
Een Deltawet Nieuwe Energie moet deze doelstelling
wettelijk borgen en tot
nationale prioriteit verheffen.
Naar een Deltawet Nieuwe Energie
Nederland krijgt nieuwe energie Vanwege het nationale belang hebben de partijcommissies voor duurzame ontwikkeling van CDA, ChristenUnie, D66, GroenLinks, Partij van de Arbeid, SGP en VVD in de afgelopen maanden het initiatief genomen voor een partijoverstijgend voorstel voor een versnelde energietransitie. Het rapport, waaraan wetenschappers en deskundigen uit de energiewereld zoals McKinsey & Company, Boston Consulting Group, KEMA, CE Delft, UCAD en PBL hebben meegewerkt, is vandaag aangeboden aan de fractievoorzitters van de betreffende partijen.
Volledig hernieuwbare energie in 2050 Het rapport stelt dat ons land snel nieuwe energie nodig heeft voor welvaart en welzijn in de 21
eeeuw, vanwege de aanzienlijke economische en ecologische risico’s van onze huidige energiehuishouding.
Onze huidige energiebronnen zoals olie en gas kunnen niet blijven voorzien in de stijgende energievraag in de wereld, met prijsstijgingen en recessies tot gevolg. Een volgend kabinet moet daarom de omschakeling naar hernieuwbare energie tot nationale prioriteit verheffen en met veel ambitieuzere doelstellingen dan tot nu toe.
Bij een jaarlijkse energiebesparing van 3% en een jaarlijkse groei in hernieuwbare energie van
7%, is een volledig hernieuwbare energiemix in 2050 haalbaar. Volgens deskundigen is
techniek daarbij niet zozeer het probleem en is het vooral de uitdaging om de juiste
maatschappelijke en economische voorwaarden voor deze omslag te creëren.
Duurzame energie / hernieuwbare bronnen
Energietransitie
• (c) Gerard P.J. Dijkema, 2005
• “Een duurzame energiehuishouding is onmisbaar om in de toekomst
milieuproblemen tegen te gaan.
• De Nederlandse overheid hanteert sinds 2001 een nieuwe werkwijze om te komen tot een duurzaam energiebeleid: de
Energietransitie.”
• http://www.ez.nl/Onderwerpen/Voldoende_energie/Energietransitie/Achtergrond
• Primair:
• Klimaatbeleid (CO
2)
• Energiebeleid (Security-of-supply)
• Secundair
• Concurrentiekracht; Nederland kenniseconomie
• Infrastructuurbeleid; Industriebeleid
• Mobiliteit; Huisvesting
• Land- en tuinbouw
Klimaatbeleid BELEIDSDoelen
Kyoto-klimaatconferentie 1997 Afgesproken reductieverplichtingen (in 2012, t.o.v. niveau 1990)
• EU - 8 %
• Nederland - 6 %
• VS - 7 %
• Japan - 6 %
• Australië + 8 %
• Noorwegen + 1 %
• Russische Federatie 0 %
2009:
Kopenhagen-conferentie
Post-Kyoto (2012) doelstellingen
Wetenschappelijke conferentie, Kopenhagen, 10-14 maart 2009:
Zeespiegelstijging gaat sneller dan
meest extreme IPCC scenario
Security-of-Supply NL, EU; olie en gas
TRENDS
• Aantal exporterende landen NEEMT AF
• Afhankelijkheid OPEC en Rusland neemt TOE
• Dit geldt voor olie en voor aardgas!!!
Reductie CO 2 -emissie & Security-of-Supply
Energievoorziening is één van de hoofdoorzaken CO
2- emissie:
• voorzien in energiebehoefte
• verbranding fossiele brandstoffen Energiegebruik
• is groter dan nodig door (in)efficiëntie van onze energiesystemen
• uitputting interne bronnen (VS, EU) leidt tot afhankelijkheid OPEC Wat kunnen we doen – systeembenadering:
Inputs:
• andere bronnen (hernieuwbaar, nucleair, zon, water, wind) Outputs:
• andere / verminderde behoeften Systeem:
• andere inrichting van ons energie(conversie)systeem
• nieuwe conversie-technieken, energie-infrastructuren, opslag
NB Eerste en Tweede Hoofdwet!
Energiebronnen
• Voorraadbronnen
• fossiel
• nucleair
• geothermie (?)
• Stromingsbronnen
• duurzaam (?)
• wind, zon, waterkracht
• geothermie
• getijde/golf-energie
• Transitie:
• energiebesparing
• voorraadbronnen vervangen door (duurzame)
stromingsbronnen
Actueel: Windparken op de Noordzee
• “Eind 2008 werd in Nederland 2216 megawatt (MW) energie opgewekt met windmolens, ongeveer 470 MW meer dan in 2007.
• Nog nooit kwam er zoveel nieuw vermogen uit windmolens bij.”
•http://www.vrom.nl/pagina.html?id=6984
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Wind in Nederland
Actueel: Windparken op de Noordzee
• Bestaand
• Egmond aan Zee - 108 [MW]
• Prinses Amalia - 120 [MW]
• Vergund
• Tromp Binnen (RWE) 300 [MW]
• Aangevraagd
• 16 anderen
• Kabinetsdoelstelling: 6000 MW in 2020 – onlangs: goedkeuring Windmolenpark
in Ijsselmeer, bij Urk - 429 [MW]
– 80-100 molens
Windenergie en Europa naar een Supergrid
• 9 februari 2009 STRAATSBURG - Alle windmolens in de Noordzee moeten aan elkaar worden gekoppeld om zo voldoende toevoer van groene stroom te verzekeren.
• Het Europees Parlement nam dinsdag een pleidooi daartoe aan.
• Het parlement vraagt EU-landen die kerncentrales willen, op te schieten met de investeringen.
• Samen met andere plannen moet dit de EU minder afhankelijk
maken van import van olie en gas.
Windenergie – Wet van Betz
• Windenergie = kinetische energie
• E = ½ mv
2• Stel oppervlak rotor is S [m
2]
• Dichtheid van de lucht is ρ [kg/m
3]
• Dan geldt
• φ
m= S.ρ.v
• P
beschikbaar= ½ S.ρ.v
3(De Wet van Betz)
Windenergie – Wet van Betz
• Windmolen, o ntrokken vermogen:
• φ
gem= S.ρ.(v
1+ v
2)/2
• P = ½ φ
mv
12- ½ φ
mv
22= ¼ S. ρ.(v
1+ v
2) (v
1 2- v
2 2)
P = ¼ S. ρ. v
13.{1- (v
2/v
1)
2+(v
2/v
1) - (v
2/v
1)
3}
• Differentiëren naar (v
2/v
1)
maximum (v
2/v
1) = 1/3
Windenergie – Wet van Betz
• Uit de Wet van Betz volgt:
• maximaal vermogen turbine is 59%
• praktisch vermogen 70-80% daarvan
• trend: steeds hogere molens
• wind waait hardst op +/- 90 m
• steeds grotere molens
• land: 1-1.5 MW
• zee: 3 MW (6 MW verwacht)
x = v
uit/v
inr(x)= fractie kinetische
energie onttrokken
Windenergie – kritiek
“Not In My BackYard” (NIMBY)
• hinder – geluid, schaduw, radar
• verstoring - vogels, microklimaat, landschapsbeeld
• risico – scheepvaart, schade
• eigen energiegebruik (materialen)
• 3-6 maanden
• NL / EU
• duidelijke spelregels
• goede ruimtelijke ordening
• (c) Gerard P.J. Dijkema, 2005
Windenergie – kritiek - te duur?
• Investeringskosten
• Onderhoud
• Aansluitkosten (net)
• Opbrengst elektriciteit
• Variabiliteit wind
• Wind: “altijd op verkeerde plaats, en verkeerd tijdstip”
• Uit “De groei van windenergie op land, MinVrom, 2009