Natuurlijk Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT
NatuurlijkDelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingDelfland twitter : KNNVafdDelfland
facebook : KNNV-afdeling-Delfland instagram : knnvafdelingdelfland
Nieuwsbrief 54 30 augustus 2020
Natuurlijk Delfland staat voor een natuurlijke leefomgeving waarin mens en natuur samen een plek vinden.
En is actief in de gemeenten Delft, Lansingerland, Midden- Delfland, Pijnacker-Nootdorp en Westland, en de gebieden Sion, Wilhelminapark, Elsenburgerbos (Rijswijk) en Ypenburg – Leidschenveen (Den Haag
Afdeling van de
Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging
VOORUITBLIK
Verklaring van de symbolen
*: een ledenbijeenkomst, niet-leden zijn van harte welkom om de sfeer van de vereniging te proeven.
Meld je aan via afdelingDelfland@knnv.nl. Als het * teken ontbreekt, is de bijeenkomst openbaar en is aanmelding vooraf niet nodig.
W: afdelingswinkel is aanwezig; door hier te kopen steun je onze afdeling G: Voor de gezelligheid
L: Voor mensen die willen bijleren E: Voor de experts
H: Handen uit de mouwen Rubriek Lief en Leed
Wij feliciteren Dominic Dijkshoorn met het behalen van zijn diploma Werktuigbouwkunde aan de TU Delft. Zijn eindwerkstuk is beloond met het cijfer 8. Van harte gefeliciteerd, je hebt er heel hard voor gewerkt.
We hebben een nieuw emailadres NatuurlijkDelfland@knnv.nl
Thema voor 2020: natuurinclusief
Natuur inclusief betekent samenleven met de natuur. Dit alles met het hoofd, hart en handen, oftewel met kennis en passie en door het beschermen van de natuur.
Klik hier voor meer informatie over het jaarthema Soort van het Seizoen: egel
Om regelmatiger activiteiten rond een soort te kunnen organiseren hebben we een langere periode nodig dan een maand. Aangezien Veldbericht de seizoenen volgt doen we dat ook met de
gevraagde soorten.
We ontvangen graag je waarnemingen en ervaringen en tips van deze soorten. Doe dat in de vorm van tekst, foto, tekening, gedicht, een lied mag ook.
Stuur ze op via afdelingdelfland@knnv.nl Meld je egel via afdelingdelfland@knnv.nl Help de egel Klik hier
Egels waarnemingen en ervaringen
Na jullie oproep te hebben gelezen op de site van Leidschenveen om rond te kijken of er egels in de buurt zijn moest ik wel even glimlachen!
Er komen hier al meerdere jaren behoorlijk veel egels langs, zowel in ons voor-en (postzegel)achtertuintje om te eten en te wonen in ons egelhuisje.
Na een oproep van een jaar of 5 geleden om laat in het jaar geboren egels bij te voeren om de winter door te komen is het een komen en gaan van alle leeftijden!
De bijgevoegde foto's zijn eigenlijk een herhaling van elk jaar, want zelfs nu zijn er nog steeds egels op het liefdespad, vooral de halfwas mannetjes hebben het erg druk!
Na een warme dag komen ze al in de schemering tevoorschijn om te drinken. Onze kat beschouwt ze nog steeds als een soort buitenaardse wezens!
Het nadeel van veel egels in de tuin is het onzindelijke gedrag, maar dat lossen we op door iedere dag even met een klaarliggend plamuurmes de drolletjes op te ruimen. Stank voor dank eigenlijk!
Er lopen hier vaak egels in de poort tussen de achtertuinen en ik heb gemerkt dat er mensen zijn die denken dat het ratten zijn.
Misschien zou het zinvol zijn om te vermelden dat een egel géén lange staart heeft!
Veel succes met uw oproep om de egel te helpen en hartelijke groeten uit de Vissenbuurt in Leidschenveen, Liesbeth Dirksen.
29/08, Toen ik het egelhuisje bij wilde vullen met gras. Lag er een egel in te slapen. Ik heb er toen maar geen gras bijgegooid. De volgende dag stiekem gekeken of hij er weer in lag. Ja, hoor, hij had zich ingegraven onder het gras. Goede schuilplaats voor al die heftige regenbuien. Anneke van Veen Bleiswijk.
25/08, 27/08 en 28 08, dode egels, Beatrixlaan bij de Pierre van Hauwebrug, kruising Lepelaarstraat/Busbaan, Tanthofdreef. Huub van ’t Hart.
10/08, Liesbeth Dirksen, Leidschenveen. 28/08, Anneke van Veen, Bleiswijk.
Tot 30 september, 08.30 - 18.00 uur, tentoonstelling Kijk eens naar egels
Coöperatieve natuurwinkel Odin, Papsouwselaan 7 – 13 in Delft, de winkel is geopend van ma - za:
en bij genoeg interesse blijft deze tot eind september staan.
In de tentoonstelling wordt er een beeld gegeven wat egels doen, hoe je ze kan helpen en welke gevaren egels lopen.
*E 1 september, 19:00 – 20:30 uur, studiegroep Vissen
Het doel van een studiegroep is om met elkaar heel veel te leren van vissen. Je hoeft niet direct grote kennis van dit onderwerp te hebben wel verwachten we een actieve deelname.
Belangstellenden die kennis willen maken met de studiegroep worden uitgenodigd deze
bijeenkomst bij te wonen. Als je wilt blijven komen is een lidmaatschap vereist. Opgeven is verplicht en vraag de locatie aan via vissen@delfland.knnv.nl
H 2 september, 19:00 – 21:00, Reuzenberenklauwbrigade, Bieslandse bos
Help mee om de reuzenberenklauw uit te steken. Neem je eigen gereedschap mee (spa, schoffel), Trek handschoenen en stevige schoenen aan. Opgeven is verplicht, natuurlijkdelfland@knnv.nl Je krijgt na aanmelding de verzamelplek en een instructie toegestuurd.
Dit is de laatste actiedag van dit jaar van RBBPijnacker
H 3 september, sluiting kopij Veldbericht, stuur kopij op natuurlijkdelfland@knnv.nl Bermen langs de A4
Een publicatie van onze vereniging over het beheer van bermen langs de A4 Zie voor het rapport klik hier
De Westlander nu bericht hierover: klik hier
Natuurlijk Delfland twijfelt aan Honey Highway, het AD Westland bericht over ons rapport klik hier
Ruiming kerkhof Dijkweg voorlopig van de baan We hebben ook een bezwaarschrift ingediend klik hier
11 mei tot 1 oktober, Help de stoepplantjes leren herkennen
Natuurlijk Delfland en de KNNV afdeling Den Haag roepen bewoners op mee te helpen met het herkennen van de planten die in stoepen staan. In deze coronatijd wandelen veel mensen in de
eigen omgeving; om deze wandelingen waardevoller te maken willen we plantenkenners oproepen zich op te geven voor deze actie. Geef je op via natuurlijkdelfland@knnv.nl
of via voorzitter@den-haag.knnv.nl
De deelnemers aan deze actie schrijven met krijt de naam van de plant op de tegels naast de plant.
Mensen die mee willen doen en geen of weinig kennis hebben worden ook uitgenodigd zich aan te melden. Want actieve inzet is het allerbelangrijkste.
Wij ondersteunen hen bij het herkennen van de diverse soorten.
Na opgave ontvangt een ieder een instructie om de actie tot een succes te maken.
Bewoners uit de volgende gemeenten kunnen aan deze actie meedoen:
Delft, Den Haag, Lansingerland, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar en Westland.
Kijk voor de activiteiten in het hele kwartaal op onze site Want het programma wordt regelmatig aangevuld.
Klik hier CORONA
We houden in alle situaties 1,5 meter aan.
De deur van het Melarium naar het dakterras is geopend. Er kunnen maximaal drie mensen op het dakterras staan. Houd 1,5 meter afstand.
Melarium ons clubuis
Het Melarium, natuurhuis voor natuur, bijen en kunst; een plek waar je natuur, rust, ruimte en inspiratie vindt. Er zijn twee gebruikers Natuurlijk Delfland (1ste verdieping) en de Imkervereniging Delft (begane grond). Het Melarium is te bereiken via de Thijsseweg 11 in Delft. Hier aan het einde van de Thijsseweg staat het straatnaambord Melariumpad (fiets/voetpad). Na 10 minuten lopen of 3 minuten fietsen zie je het Melarium. Voor verhuur voor groepen tot tien deelnemers neem contact op met de beheerder van het Melarium, 06 - 13 07 07 14, afdelingdelfland@knnv.nl.
Klik hier voor meer informatie Tuintips
Het zaaien van slaapbollen (in maart-april of in augustus-september) doe je bij voorkeur direct in de volle grond. Maak die eerst goed los, tot op een diepte van zo’n 25cm en verkruimel grove kluiten met de hark. Meng het zaad met wat grof zand (omdat papaverzaad erg fijn is, werkt dat
makkelijker), trek oppervlakkige geultjes en zaai het zaad zo dun mogelijk.
De afstand tussen volgroeide planten moet ongeveer 20 cm zijn. Dek het zaad vervolgens toe met een heel dun laagje aarde. In potjes zaaien kan ook, maar omdat je papaverzaailingen niet kunt verspenen, moet elk zaadje in een apart potje worden gezaaid.
Sterrenhemel
2 september – Volle Maan, 07.22 uur. De maan staat laat op de avond in het zuidoosten, in Waterman. In het zuidwesten zijn Jupiter en Saturnus te zien, boven de oostelijke horizon staat Mars.
4 september – Wijde samenstand van de maan en de rode planeet Mars, op grote afstand links van de maan. Kijk tegen middernacht in het zuidoosten.
5 september – Vannacht staat Mars op kleine schijnbare afstand links van de afnemende maan.
Rond middernacht zie je de twee hemellichamen boven de zuidoostelijke horizon. In de loop van de nacht staan ze hoger aan de hemel en ook dichter bij elkaar.
6 september – ‘s Morgens vroeg, tussen 05.00 en 05.30 uur zie je hoog aan de zuidzuidwesteijke hemel een nauwe samenstand van de maan en Mars. ‘s Avonds tussen 23.00 en 24.00 uur is het tweetal opnieuw te zien aan de oostelijke hemel, maar op veel grotere onderlinge
afstand.
Afdelingswinkel, bij KNNV uitgaven ontvangen leden 10% korting, bestel via afdelingDelfland@knnv.nl
Veldgids Paddenstoelen I
500 soorten plaatjeszwammen en boleten Auteurs: Nico Dam, Thomas W. Kuyper
€ 40,95 2020
Deze paddenstoelengids is uniek in ons taalgebied. Beschrijft 500 algemeen
voorkomende soorten plaatjeszwammen en boleten van Nederland. Met honderden kleurenfoto's, toegankelijke sleutels en herkenning op basis van veldkenmerken. Het gaat om de 'echte' paddenstoelen, de soorten met een hoed en steel.
TERUGBLIK
Waarnemingen
Ook waarnemingen zonder foto’s blijven welkom.
Wij gaan er vanuit dat je je waarneming zelf meldt via www.knnvdelfland.waarneming.nl
21/08, sportactiviteiten in Abtswoudsepark, Aukje Gjaltema.
21/07, voetbal in Abtswoudsepark, Huub van 't Hart.
21/08, voorzitter stichting Behoud Abtswoudsepark wijst op coronadrukte
Willem de Jong is voorzitter van het stichting Behoud het Abtswoudsepark. Hij woont naast het park en constateert dat corona bij veel mensen heeft geleid tot een soort herontdekking van het
openbaar groen. Het aantal mensen dat wandelt, sport en barbecuet in het park is echt toegenomen. Reden te meer om niet in het park te gaan bouwen.
21/08, conditietraining in Abtswoudsepark
Als je op mooie dagen langs het Abtswoudse Park komt, valt het op dat er altijd wel groepjes mensen aan het sporten zijn, zoals deze groep die hier op een mooie zomeravond aan conditietraining doet. Zie foto Aukje Gjaltema.
24/08, voetballen of bouwen in het Abtswoudsepark Tanthof
Het gebruik van de voetbalveldjes in het open stuk in het park is sinds corona alleen maar
toegenomen. Daarin ligt een open ruimte met zo’n beetje de laatste twee openbare voetbalvelden van Delft. Onder de mededeling dat dat ‘toch alleen maar gras is’ en ‘toch niet wordt gebruikt’ moet het bebouwd gaan worden. Dat ‘niet gebruiken’ is aantoonbaar onjuist. Sinds corona is het gebruik nog intensiever geworden. Zie foto Huub van ’t Hart.
Abtswoudsepark
Al eerder was bekend geworden dat vooral de protestantse scholen De Ark in Tanthof Oost en De Bron in Tanthof West één gefuseerde school willen bouwen in het park, omdat hun
leerlingenaantallen afnemen. De openbare scholen Simon Carmiggelt en de Eglantier hebben die behoefte helemaal niet, omdat zij geen probleem hebben om leerlingen aan te trekken. De Stichting Behoud Abtswoudsepark stelt voor dat De Ark en De Bron fuseren met de katholieke basisscholen in Tanthof Oost en West en twee christelijke scholen vormen. Dit is volkomen normaal in alle krimpsituaties met basisscholen. Dan kunnen er 2x3 oude scholen gesloopt worden en 2x2 nieuwe scholen gebouwd worden op de bestaande locaties. Op de vrijkomende ruimte en boven de
scholen kunnen nieuwe appartementen voor bejaarden gebouwd worden, zoals de gemeente graag wil. Bouwen in het park is daarvoor niet nodig
29/08, dozen Harnaschkade
In november 2013 vochten bewoners van Den Hoorn voor het behoud van hun groene
Harnaschkade in de gemeenteraad. Zij haalden het niet. Kijk nu eens wat er met die mooie groene kade is gebeurd. Tal van dozen worden er neergezet. Van natuurinclusiviteit heeft de gemeente Midden-Delfland als citta-slow gemeente nooit gehoord lijkt het wel. Als er al iets van groen per doos wordt toegestaan, dan is het een zielige paar vierkante meters.
Bolsonaro is er niets bij.
Dozen Harnaschkade. Huub van ’t Hart.
26/05, nieuwe kassenbouw N470, Huub van ’t Hart.
28/08 Nieuwe kassenbouw langs N470 Na het gereedkomen van de Verlengde
Komkommerweg in Delfgauw wordt de hele hoek tussen die weg en de N470 volgebouwd met grote kassen. Op de hoek was eerst nog een aantrekkelijk natuurgebiedje met
natuurvriendelijke oevers en een vijver
aangelegd. Inmiddels is dat weer rap verdwenen en zijn hier grote natuuronvriendelijke
waterbassins voor in de plaats gekomen.
Werkelijk elke centimeter is volgebouwd. Zie op de foto links het bouwterrein en rechts het houtsnipperpad naar de nieuwe vogelkijkvlonder van Vogelwacht Delft e.o. in de Lepelaarplas van het Hoogheemraadschap.
17/08, houtril boomgaard Abtsgaard, Huub van 't Hart.
17/08 Houtril op Boomgaard Abtsgaard in Tanthof Oost
Gewerkt in de speelboomgaard Abtsgaard. Een deel van de brandnetels en het kruipertjesgras gemaaid. Ook twee nieuwe palen voor de houtril aan de achterkant van de kooi er in geslagen (zie foto) en de palen van de houtril t.o. Kwartelstraat 36 vernieuwd. Voor de volgende keer staan het maaien van de 2e helft en het maken van een nieuw toegangshek op het programma.
Inmiddels is er ook een Appgroep Abtsgaard Natuurlijk voor de actieve boomgaardmensen en omwonenden. Als je daar de apps van wil ontvangen, stuur dan je 06 nummer aan natuurlijkdelfland@knnv.nl
21/08, bomenkap Abtswoudse bos oost Aukje Gjaltema.
21/08, een dijk van dijkviltbraam Abtswoudse bos oost, Aukje Gjaltema.
21/08, paardenbijter in mijn tuin Latijns Amerikalaan Delft, Hans van der Kooij.
23/08, wateraarbei, Jaffa, eerste melding van deze soort in Delft, Pieter Drenth.
23/08, zilverreiger, plas Tanthofkade, Bruun vd Steuijt.
24/08, anjerbladroller, Den Hoorn, Willemein Poot.
24/08, gehakkelde aurelia, schorpioenvlieg en Polietes (vlieg), Abtswoudse Bos, Hans van der Kooij.
24/08, houtpanserjuffer, Lage Abtswoudse Polder, Hans van der Kooij.
24 08, icarusblauwtje, vrouw, Vulcanusweg, Delft, Denise Enthoven.
28/08, Steatoda soort, Karin Flier, Delft.
27/08, dagpauwoog gevangen door een spin, Den Hoorn, Willemein Poot.
Waarnemingen
De keizerlibel foto van een Els van Vliet in nieuwsbrief 53 is blauwe glazenmaker, Dominic Dijkshoorn.
23/08, struiksprinkhaan, Delfgauw, Marijke Heijne.
24/08, anjerbladroller, ik denk dat je hem beter ligusterbladroller kunt noemen. Ik zie deze kleine nachtvlinders bijna altijd op de liguster rusten. Het is op het eerste oog net een dor stukje in het blad. Willemein Poot.
26/08, toen ik een stukje ging fietsen viel mijn oog opeens op 3 bomen in het Romeinse Bosje (Abtswoudse Bos West) die strak met touw omwikkeld waren. Vooral bij een boom zat het erg strak en was de boom al begonnen te verdikken er omheen. Gelukkig had ik een zakmes bij me en kon ik de bomen makkelijk bevrijden. Het touw heb ik voor de zekerheid maar afgevoerd. Het zou kunnen dat het touw door kinderen gebruikt is om daar te spelen, maar goed voor de bomen is het niet.
Aukje Gjaltema.
H 25 augustus, 19:00 – 21:00,
Reuzenberenklauwbrigade, Wilhelminapark Rijswijk
Dinsdagavond om 19h hebben we voor de laatste keer van het seizoen verzameld voor het wegsteken van de reuzenberenklauw in het Wilhelminapark. Voor het eerst met vier personen. We hadden als doel gesteld om alle, bij ons bekende resterende ‘Reuzen’ deze avond een ‘kopje kleiner’ te maken Of beter gezegd: met voet en al op hun rug te leggen.
Ondanks de aantrekkende wind was het een prima werktemperatuur. Gelukkig hadden we
ook een snoeischaar bij ons, om de planten te bereiken die omringd waren met
bramenstruiken.
Om 20:45 uur stak Jan de laatste kanjer van bijna 3m hoogte uit de grond. Missie geslaagd!!!
Onder ‘t genot van een kop thee in de blokhut hebben we teruggekeken op een leuke en nuttige activiteit
25/08, RBB Rijswijk, Wouter Muller.
We hebben afgesproken om volgend jaar weer terug te komen. We hebben alle locaties waar we reuzenberenklauw hebben aangetroffen in Google Maps vastgelegd, zodat we volgend jaar gericht aan het werk kunnen!
H 26 augustus, 19:00 – 21:00, Reuzenberenklauwbrigade, RBBPijnacker
Er verschenen twee vrouwen en twee mannen van de RBBPijnacker op de beide afgesproken ontmoetingsplekken.
Op de ‘hotspot’ te Berkel zijn de laatste reuzenberenklauwen ontdaan van het zaad. Het meeste zaad had zich al op natuurlijke wijze verspreid, maar we vonden het toch nuttig om de restanten te verzamelen en af te voeren. Deze actie leverde toch noch twee vuilniszakken vol zaad en
zaadkoppen op. Volgend jaar moeten we hier veel eerder naar toe om effectief te kunnen zijn.
In het hondenbos bij de Dobbeplas was dankzij de inzet van ‘girlpower’ een groot gebied ontdaan van 1e jaars planten.
De steeds vroeger invallende duisternis zorgde ervoor dat dit niet afgemaakt kon worden, zodat we ons hier volgende week opnieuw op focussen.
26/08 Camelot voert natuurcompensatie Pauwmolen uit
Natuurlijk Delfland is door bewoners in de Wippolder gevraagd of de afgesproken natuurcompensatie voor de nu in aanbouw zijnde Pauwmolenflat wel wordt nagekomen.
Natuurlijk Delfland heeft contact opgenomen met de Delftse stadsecoloog Diny Tubbing en ontwikkelaar Camelot. Camelot is zich ervan bewust te bouwen in de ecologische
infrastructuur en erkent de afspraken over natuurcompensatie, zoals de gierzwaluwstenen, groen dak, waterpartijen en bomen etc. Zodra er vragen zijn neemt Natuurlijk Delfland contact op met Camelot. Natuurlijk Delfland zal
omwonenden informeren.
Kaart Ontwerp Pauwmolen ecologie
29 augustus, 10:00 – 12:30 uur, boomgaard Zwetzone gesnoeid
Zeven snoeiers hebben de laatste fruitbomen van de boomgaard aan de Zwethzone gesnoeid. Dit keer waren vooral de pruimenbomen en de laatste perenbomen aan de beurt. Ondanks een korte stevige regenbui vandaag hebben we enorm mazzel gehad met het weer tijdens de afgelopen zaterdagen. Voor dit jaar zit het werk in de boomgaard erop. Volgend jaar willen we opnieuw een aantal zaterdagen achter elkaar aan de slag.
29/08, snoeien boomgaard Zwethzone, Dianne Brakel.
29/08, schuilen voor de regen, boomgaard Zwethzone, Harrie van Holsteijn
L 29 augustus, 21:30 – 23:30 uur, Nacht van de Vleermuis
Het was uiteraard een klein gezelschap die zich om 21:00 uur verzamelde bij het Melarium. Na een korte toelichting van Marijke en Pieter gingen we op weg. Dit onder toezicht van de bijna volle maan, Jupiter en Saturnus. We hebben de volgende soorten gehoord: ruige dwergvleermuis, gewone dwergvleermuis en de laatvlieger. De dwergvleermuis hebben we heel goed en langdurig kunnen horen. De laatvlieger was met zijn knikkergeluid luid en duidelijk te horen. Een erg leuke waarneming waren de vele tientallen kikkers die
wegsprongen toen Marijke haar zaklantaarn over het water liet schijnen.
Pieter had een apparaat bij zich waarmee we de geluiden in diagrammen konden zien.
Tevreden ging een ieder huiswaarts.
Een van de deelnemers had net een
profielwerkstuk over vleermuizen gemaakt en een batdetector in elkaar gezet. Hij kreeg een 9 voor zijn werkstuk.
Jos zijn pad
Een keer mijn vaste traject te voet afgelegd deze week.
Eigenlijk verwachtte ik geen bijzonderheden, maar tot mijn grote verrassing zag ik ineens een hoge activiteit van de sachemoliebijkevers! Tijdens mijn looproute ruim 40 en een dag later op de fiets zo’n 60 exemplaren. Ook waren er ineens meer gaten in het zand. Blijkbaar hebben ze zich omhoog kunnen werken. Kluitjes exemplaren die ook ‘volop’ aan het paren waren klaarblijkelijk.
Enkele exemplaren hadden een vol achterlijf waar de segmenten duidelijk zichtbaar waren. De meeste exemplaren vertoonden geen verschillen met voorheen. Ik ga eens wat meer literatuur zoeken over deze groep kevers. Opmerkelijk dat ik een paar weken geleden slechts twee exemplaren bovengronds aantrof en nu ineens zo veel.
Plaats van ‘handeling’: onder het tramviaduct over de A13.
Blok: 37-15-15
27/08, sachembijoliekevers, tramviaduct A13, 37-15-15, Jos van Koppen.
27/08, sachembijoliekever, tramviaduct A13, 37-15-15, Jos van Koppen.
Als je niet langer op de hoogte gehouden wilt worden stuur een email aan:
nieuwsbrief.delfland-request@knnv.nl?subject=unsubscribe Verstuur een lege email, zonder daar iets aan te veranderen.
De Nieuwsbrief wordt gemaakt door de volgende personen Kees van der Kraan, verwerken van inzendingen
Marian Barendtszen, e.a., de juiste benaming van soorten Anna Kreffer, Soort van het Seizoen.
Wilma van der Zanden, Tuintips
Huub van ’t Hart, secretaris Natuurbescherming Geert van Poelgeest, eindredactie en versturen
Het redactieadres is afdelingDelfland@knnv.nl zie ook briefhoofd.
TIPS
Natuurinclusieve land- en tuinbouw zoals het kan en moet.
klik hier
Duurzame weg klik hier
Ernst’s onderwaterwereld video
Een impressie van de natuur in het Abtwoudse Bos waar onze studigroep Vissen ook aan heeft meegewerkt
klik hier
Bijtjes met slobkousen
Een artikel van Caroline Elfferich in De Telstar Klik hier
